Bài giảng kế toán tài chính nâng cao PGS TS mai ngọc anh

KHÓA ÔN THI KIỂM TOÁN VIÊN HÀNH NGHỀ
NĂM 2014

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
NÂNG CAO
PGS,TS. MAI NGỌC ANH


1


2

Cách tiếp cận nội dung ôn thi


Sử dụng tài liệu do Bộ Tài chính phát hành năm 2014



Khái quát các vấn đề lý thuyết theo chuẩn mực kế toán,
chế độ kế toán liên quan



Lựa chọn, trình bày các vấn đề cơ bản, trọng tâm



Học viên kết hợp nghiên cứu CMKT, Chế độ kế toán



Các dạng câu hỏi và phương án trả lời



Bài tập tình huống và gợi ý trả lời



Những lưu ý khi làm bài ở từng nội dung


3

Tài liệu ôn thi


Sử dụng tài liệu ôn thi do Bộ Tài chính phát hành 2014



Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam



Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định 15



Các văn bản sửa đổi, bổ sung chế độ kế toán


Thông tư 161 ngày 31/12/2007



Thông tư 106 ngày 18/11/2008



Thông tư 60/2009, ngày 27/10/2009



Thông tư 244/2009 ngày 31/12/2009

…

Học viên có thể tham khảo thêm giáo trình kế toán tài
chính, kế toán quản trị các trường Đại học.




4

Dự kiến chương trình
STT
Buổi 1

Buổi 2
Buổi 3
Buổi 4
Buổi 5
Buổi 6

Nội dung
Ghi chú
• Giới thiệu tổng quan
• Luật kế toán
• Các khái niệm, nguyên tắc kế toán
• Lập và trình bày BCTC
• Kế toán các nghiệp vụ gốc ngoại tệ
• Kế toán hàng tồn kho
•Kế toán tài sản cố định, BĐS đầu tư
•Kế toán tài sản cố định, BĐS đầu tư
• Kế toán bán hàng, thuế TNDN


5

Dự kiến chương trình
STT

Nội dung

Buổi 7

• Kế toán nợ phải trả, dự phòng phải

trả, trái phiếu phát hành, chi phí đi vay,
vốn chủ sở hữu.

Buổi 8

• Kế toán đầu tư tài chính
• Kế toán hợp nhất kinh doanh và
BCTC hợp nhất

Buổi 9

• Kế toán các sự kiện phát sinh sau
ngày kết thúc kì kế toán năm
• Sai sót, thay đổi chính sách kế toán

Ghi
chú


6

Dự kiến chương trình
STT
Buổi 10
Buổi 11
Buổi 12
Buổi 13
Buổi 14

Nội dung

• Các vấn đề khác về KTTC
• Kế toán quản trị chi phí
• Kế toán quản trị chi phí
• Kế toán quản trị chi phí
• Thông tin thích hợp

Ghi chú


KHÓA ÔN THI KIỂM TOÁN VIÊN HÀNH NGHỀ
NĂM 2014

KHUNG PHÁP LÝ VÀ LUẬT
KẾ TOÁN VIỆT NAM
VẤN ĐỀ 1

7


8

Tổng quan về khung pháp lý kế toán
 Sự hình thành khung pháp lý kế toán
 Các yếu tố cấu thành khung pháp lý kế toán
 Luật kế toán
Chuẩn mực kế toán
 Chế độ kế toán


9

Tổng quan về khung pháp lý kế toán
 Các mô hình thiết lập khung pháp lý kế toán
Các nước theo luật La Mã (Roman Law)
 Các nước theo luật chung (Common Law)
 Các nhân tố ảnh hưởng
 Tính chất sở hữu
 Thị trường chứng khoán
 Thuế
 Văn hóa, chính trị


Vấn đề 1 – Khung pháp lý kế toán và Luật kế toán
Loại VB

Nội dung

Thời gian

Luật

Kế toán `

20/03/2003

Nghị định 129

Hướng dẫn kế toán trong lĩnh vực kinh 31/05/2004
doanh

Nghị định 51

Quy định về hóa đơn bán hàng

Nghị định 185

Xử phạt hành chính trong lĩnh vực kế toán 4/11/2004
(Sửa đổi theo NĐ 39 ngày 26/5/2011

Quyết định…

Ban hành chuẩn mực kế toán Việt Nam
26 chuẩn mực kế toán

Từ
2001
2005

Quyết định 15

Ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp

20/03/2006

Quyết định 48

Ban hành chế độ kế toán DNNVV

14/09/2006

14/05/2010

năm
–


Vấn đề 1 – Khung pháp lý kế toán và Luật kế toán
Loại VB

Nội dung

Thời gian

Thông tư 161

Hướng dẫn các chuẩn mực KT đợt 1,2,3

31/12/2007

Thông tư 20

Hướng dẫn các chuẩn mực kế toán đợt 4

20/03/2006

Thông tư 21

Hướng dẫn các chuẩn mực kế toán đợt 5

20/03/2006

Thông tư 244

Sửa đổi, bổ sung chế độ kế toán DN

31/12/2009

Thông tư 53

Áp dụng kế toán quản trị

12/06/2006

Thông tư 106

Hướng dẫn KT chuyển DNNN – Cty CP

17/01/2006

Thông tư 96

Hướng dẫn xử lý, phục hồi tài liệu kế toán 05/07/2010

….

Các quy định về chính sách tài chính ảnh
hưởng đến kế toán


12

Vấn đề 1. Luật kế toán Việt Nam
Nội dung cơ bản của Luật kế toán
o Các định nghĩa liên quan (Điều 3)
o Các nhiệm vụ, yêu cầu và nguyên tắc cơ bản của kế
toán (Điều 5,6,7)
o Đối tượng của kế toán (Điều 9)
o Các quy định về đơn vị tính, chữ viết, chữ số; kì kế
toán (Điều 11,12,13)
o Các hành vi bị nghiêm cấm trong kế toán (Điều 14)


13

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN
o

Các quy định về chứng từ (Điều 17 – 22)
o

Nội dung của chứng từ kế toán

Chứng từ điện tử (Xem thêm Điều 6 – 9, nghị
định 129)
o
o

Lập chứng từ kế toán

o

Kí chứng từ kế toán

o

Hóa đơn bán hàng

o

Quản lý, sử dụng chứng từ kế toán


14

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN
o

Các quy định về tài khoản và sổ kế toán
(Điều 23 – 28)
o

Quy định chung về tài khoản, hệ thống TK

o

Quy định về mở sổ, ghi sổ, khóa sổ kế toán

Chữa sổ kế toán: Các phương pháp sữa sổ kế
toán: Điều kiện áp dụng và nội dung phương
pháp chữa sổ kế toán

o


15

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN
o

Quy định về Báo cáo tài chính (Điều 29-34)
o

Các quy định chung

o

Lập báo cáo tài chính

o

Nội dung và hình thức công khai BCTC


16

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN


Một số vấn đề khác

o

Công tác kiểm tra kế toán

o

Kiểm kê tài sản, bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán

o

Công tác kế toán trong trường hợp tài liệu kế toán bị mất
hoặc bị hủy hoại..

o

Công việc kế toán trong các trường hợp:
o

Chia tách

o

Hợp nhất; chuyển đổi hình thức sở hữu

o

Giải thể, phá sản..


17

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN
 Các

quy định về tổ chức công tác kế toán (Điều
48 – 54)
o

Quy định về tổ chức công tác kế toán

o

Quy định về người làm kế toán, kế toán trưởng

Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật, kế
toán trưởng và người làm kế toán
o
o
o

Quy định về hành nghề kế toán
Thuê làm kế toán, thuê làm kế toán trưởng


18

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN


Quy định về hoạt động nghề nghiệp kế toán (Điều 55
– 58)

o

Quy định về hành nghề kế toán

o

Chứng chỉ hành nghề kế toán

o

Thuê làm kế toán, thuê làm kế toán trưởng


19

Vấn đề 1. Nội dung cơ bản của luật kế toán VN


Lưu ý:


Các câu hỏi thường là trình bày các quy định

Xác định đúng phạm vi câu hỏi (Theo từng điều của
luật hoặc bao quát một số điều có liên hệ với nhau)


Phân bổ thời gian hợp lý cho các câu hỏi lý thuyết
này


KHÓA ÔN THI KIỂM TOÁN VIÊN HÀNH NGHỀ
NĂM 2014

NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN
& TRÌNH BÀY BCTC
VẤN ĐỀ 2

20


21

2.1. Các nguyên tắc kế toán cơ bản
(Chuẩn mực chung – VAS 01)

 Các nguyên tắc kế toán cơ bản quy định trong VAS 01 là
cơ sở cho việc đánh giá, ghi nhận và trình bày trên BCTC.
o Nguyên tắc cơ sở dồn tích
o Nguyên tắc hoạt động liên tục
o Nguyên tắc giá gốc
o Nguyên tắc thận trọng
o Nguyên tắc nhất quán
o Nguyên tắc Phù hợp
o Nguyên tắc Trọng yếu.


22

2.1. Các nguyên tắc kế toán cơ bản
(Chuẩn mực chung – VAS 01)

 Dạng câu hỏi lý thuyết:
o

Trình bày nội dung nguyên tắc?

o

Vận dụng nguyên tắc trong kế toán …… như thế nào?

o

Cho ví dụ minh họa?

Ví dụ 1: Trình bày nội dung nguyên tắc giá gốc? Nguyên tắc
này được vận dụng trong đánh giá TSCĐ HH như thế nào?
Cho ví dụ minh họa xác định nguyên giá TSCĐ hình thành
do mua trả góp?
Ví dụ 2: Nội dung nguyên tắc trọng yếu? Cho ví dụ minh họa
việc vận dụng nguyên tắc trọng yếu?


23

2.2. Các yếu tố của Báo cáo Tài chính
VAS 01 – Chuẩn mực chung

 Tình hình tài chính, gồm các yếu tố:

o Tài sản
o Nợ phải trả
o Vốn chủ sở hữu
 Tình hình kinh doanh, gồm các yếu tố:
o Doanh thu và thu nhập khác
o Chi phí
Lưu ý: (Học viên đọc VAS 01 để năm được định nghĩa, điều
kiện ghi nhận các yếu tố của BCTC)


24

2.3.Trình bày BCTC
(Chuẩn mực 21, QĐ 15, TT 161,244)

 Những vấn chung được trình bày trong VAS 21
o Mục đích của báo cáo tài chính
o Yêu cầu lập và trình bày BCTC
o Chính sách kế toán áp dụng trong lập BCTC
o Nguyên tắc lập và trình bày BCTC (Hoạt động liên tục,
cơ sở dồn tích, nhất quán, trọng yếu và tập hợp, bù trừ,
có thể so sánh…)
Lưu ý: Dạng câu hỏi chủ yếu là trình bày và cho ví dụ
minh họa vận dụng nguyên tắc


25

2.3.Trình bày BCTC
(Chuẩn mực 21, QĐ 15, TT 161,244)

 Bảng cân đối kế toán – VAS 21 quy định:
o Cấu trúc cơ bản của bảng cân đối kế toán
o Trình bày riêng biệt tài sản, nợ ngắn hạn và dài hạn
o Trình bày theo tính thanh khoản giảm dần
o Nguyên tắc phân biệt ngắn hạn và dài hạn
o Tài sản
o Nợ phải trả
o Các khoản mục chủ yếu cần trình bày trên Bảng cấn đối kế
toán gồm các khoản mục nào?