skkn một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả HĐNGLL bậc THCS ở trường THCSTHPT hà trung

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỪA THIÊN HUẾ
TRƯỜNG THCS&THPT HÀ TRUNG

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ LÊN LỚP BẬC THCS
Ở TRƯỜNG THCS&THPT HÀ TRUNG

Lĩnh vực/ Môn: NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Tên tác giả: ĐỖ THÁI DƯƠNG
Chức vụ: PHÓ HIỆU TRƯỞNG

Phú Vang, tháng 03 năm 2015

1


MỤC LỤC
Trang
I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1

1. Lý do chọn đề tài

1

2. Mục đích nghiên cứu

2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

2

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

3

5. Phương pháp nghiên cứu

3

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

4

1. Những vấn đề lý luận chung

4

2. Cơ sở thực tiễn

5

3. Những giải pháp nâng cao HĐNGLL bậc THCS

6

4. Những hoạt động đã tổ chức và kết quả đạt được

12

III. KẾT LUẬN

15

2


I.ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Lý do chọn đề tài:
Trong công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội đang diễn ra từng ngày, từng giờ
trên khắp đất nước đòi hỏi phải có những con người lao động mới có bản lĩnh, có
năng lực, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, thích ứng với thực tiễn đời sống
xã hội (XH) luôn luôn phát triển. Mục tiêu giáo dục (GD) hiện nay của nước ta:
“Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ,
thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. (Trích Điều 2 - Luật giáo
dục năm 2005); Chương trình GD phải: “ Đảm tính hiện đại, tính ổn định, tính thống
nhất, tính thực tiễn, tính hợp lý và kế thừa giữa các cấp học và trình độ đào tạo; tạo
điều kiện cho sự phân luồng, liên thông, chuyển đổi giữa các trình độ đào tạo,
ngành đào tạo và hình thức giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; là cơ sở bảo
đảm chất lượng giáo dục toàn diện; đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế". (Trích
Khoản 2 Điều 6 – Luật sửa đổi, bổ sung một điều luật giáo dục năm 2009); Mục tiêu
chung của ngành: “ Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế. Nâng cao
dân trí, bồi dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực chất
lượng cao, đáp ứng nhu cầu xã hội; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc
biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức,

lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách
nhiệm xã hội. Phát triển quy mô, cơ cấu giáo dục hợp lý, hài hòa, đảm bảo công
bằng xã hội tương ứng với các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục và cơ hội học
tập suốt đời cho mỗi người dân.” (Chương trình hành động của ngành giai đoạn
2011-2016 thực hiện Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 07/3/2012 của Chính phủ).
Hoạt động ngoài giờ lên lớp (HĐNGLL) có vai trò vô cùng quan trọng trong
việc hình thành và phát triển nhân cách của người học sinh (HS) nói chung và HS
3


trung học cơ sở (THCS) nói riêng. HĐNGLL là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều
giữa nhà trường và xã hội. Thông qua các HĐNGLL nhà trường có điều kiện phát
huy vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, mở ra khả năng thuận lợi để gắn
học với hành, nhà trường với XH, giúp HS hình thành thái độ, rèn luyện hành
vi, kĩ năng sống để trở thành người công dân có ích.
Thực trạng nền GD ở nước ta hiện nay là quá chú trọng vào việc giảng dạy
kiến thức, sách vở, quản lý GD bằng những quy tắc cứng nhắc mà xem nhẹ việc giáo
dục toàn diện (GDTD) cho HS. Công tác GDTD trong đó HĐNGLL cho HS chưa
được đầu tư đúng mức về tài liệu, cơ sở vật chất phục vụ hoạt động cũng như về con
người. Nội dung, hình thức tổ chức của một số đơn vị vẫn còn đơn điệu, sơ sài, chưa
lôi cuốn, thu hút được sự quan tâm tham gia của các em HS. Bản thân giáo viên
(GV) được phân công phụ trách vẫn còn thiếu kinh nghiệm trong vấn đề tổ chức
hoạt động nên khó đáp ứng tốt yêu cầu phát triển GD hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi nhận thấy vấn đề tổ chức các HĐNGLL cho
HS THCS trong giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ rất quan trọng trong nhà trường, cần
phải được thực hiện một cách quy mô, đồng bộ và có hiệu quả qua đó góp phần
GDTD cho các em. Chính vì vậy tôi chọn đề tài nghiên cứu"Một số giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả HĐNGLL bậc THCS ở trường THCS&THPT Hà Trung”
2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu về HĐNGLL trong nhà trường phổ thông nhằm mục

đích:
- Góp phần GDTD cho HS bậc THCS đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời phù hợp
với đặc điểm tình hình kinh tế XH ở địa phương, thực tế nhà trường.
- Đề ra các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả HĐNGLL trong trường phổ
thông đối vối bậc THCS.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
3.1. Đối tượng: Học sinh bậc THCS ở trường THCS& THPT Hà Trung, Phú
Vang, Thừa Thiên Huế.
4


3.2. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu chương trình và kế hoạch tổ chức HĐNGLL ở bậc THCS ở trường
THCS&THPT Hà Trung.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Thông qua thực trạng tổ chức các HĐNGLL bậc THCS ở trường
THCS&THPT Hà Trung nhằm tìm ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả
HĐNGLL bậc THCS.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả HĐNGLL cho HS bậc
THCS.
5. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp tổng hợp
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm

5


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:

1. Những vấn đề lý luận chung:
Trong những năm qua, GD Việt Nam luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm,
dưới quan điểm chỉ đạo của Đảng nền giáo dục nước nhà đã thu được những thành
quả quan trọng về mở rộng quy mô, đa dạng hoá các hình thức GD và nâng cấp cơ
sở vật chất cho nhà trường. Trình độ dân trí được nâng cao, chất lượng giáo dục
(CLGD) có những chuyển biến, tuy nhiên Giáo dục - Đào tạo nước ta đang bộc lộ
những yếu kém như chiến lược 2011-2020 của Đảng đã đánh giá: “Chất lượng giáo
dục còn thấp so với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới và so với trình
độ của các nước có nền giáo dục tiên tiến trong khu vực, trên thế giới. Chưa giải
quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển số lượng với yêu cầu nâng cao chất lượng;
năng lực nghề nghiệp của học sinh, sinh viên tốt nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu
của công việc; có biểu hiện lệch lạc về hành vi, lối sống trong một bộ phận học sinh,
sinh viên. Nội dung chương trình còn nặng về lý thuyết, phương pháp dạy học lạc
hậu, chưa phù hợp với đặc thù khác nhau của các loại hình cơ sở giáo dục, vùng
miền và các đối tượng người học; chưa gắn chặt với đời sống kinh tế, xã hội; chưa
chuyển mạnh sang đào tạo theo nhu cầu xã hội; chưa chú trọng giáo dục kỹ năng
sống, phát huy tính sáng tạo, năng lực thực hành của học sinh, sinh viên”.
Nhằm đáp ứng mục tiêu và giải pháp của chiến lược phát triển GD giai đoạn
2011-2020, chúng ta cần phải xác định nguyên lý học đi đôi với hành, GD kết hợp
với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, GD nhà trường kết hợp với
GD xã hội. Chú trọng GD thể chất và bồi dưỡng nhân cách người học.
HĐNGLL là một hoạt động GD cơ bản, được thực hiện một cách có mục đích,
có kế hoạch, có tổ chức nhằm thực thi quá trình đào tạo nhân cách HS, đáp ứng nhu
cầu đa dạng của đời sống xã hội. Hoạt động này do nhà trường quản lý tiến hành
ngoài giờ dạy học trên lớp, theo chương trình kế hoạch dạy học, hoặc trong đời sống
xã hội do nhà trường chỉ đạo, diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để
khép kín quá trình GD, làm cho quá trình đó có thể thực hiện được mọi nơi, mọi lúc.
6

Hiện nay, HĐNGLL được coi như một nội dung học tập ở trường THCS, nó
có chương trình chính thức và có đủ tài liệu hướng dẫn giảng dạy. Cho nên chúng ta
càng hiểu rõ hơn việc chỉ đạo các HĐNGLL ở trường THCS là thực sự cần thiết và
là một bộ phận không thể thiếu của quá trình giáo dục sư phạm. HĐNGLL cũng cố
và khắc sâu kiến thức các môn học, mở rộng và nâng cao hiểu biết cho HS về các
lĩnh vực của đời sống xã hội, làm phong phú thêm vốn tri thức, kinh nghiệm hoạt
động tập thể của HS. Rèn luyện cho HS các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như
kỹ năng giao tiếp, ứng xử, kỹ năng tự đánh gía kết quả học tập, lao động, kỹ năng
hòa nhập... Bồi dưỡng thái độ tự giác, tích cực tham gia các hoạt động tập thể và
hoạt động XH, hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống,
với quê hương, đất nước, có thái độ đúng đắn với các hiện tượng tự nhiên và XH.
HĐNGLL có phạm vi rộng (trong và ngoài nhà trường) phong phú đa dạng;
được tổ chức dưới sự hướng dẫn của người lớn trên cơ sở tạo điều kiện phát huy tính
tích cực sáng tạo của học sinh; được tiến hành tập thể trong đó mỗi HS tham gia hoạt
động với tư cách, ý thức của một thành viên trong tập thể nhất định; HĐGDNGLL
mang tính chất tự nguyện, tự giác phục vụ hoàn toàn lợi ích tập thể, lợi ích xã hội
chứ không vì lợi ích cá nhân; các hoạt động NGLL của học sinh là của các em học
sinh mới lớn đang tập làm người lớn nên yêu cầu không khó khăn phức tạp như
người lớn mà chỉ yêu cầu các em ứng dụng để kết hợp học tập và giáo dục các em.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trường THCS &THPT Hà Trung là trường hai cấp học được thành lập năm
học: 2007 - 2008 theo chiến lược phát triển GD đến năm 2015 của Đảng: “Phát triển
mạng lưới trường phổ thông rộng khắp trên toàn quốc và ưu tiên phát triển các cơ
sở giáo dục ở các vùng dân tộc, thiểu số, vùng sâu, vùng xa”, tạo điều kiện cho học
sinh vùng sâu, vùng xa được đảm bảo quyền học tập. Trong quá trình nghiên cứu
thực hiện đề tài, bản thân gặp những thuận lợi và khó khăn nhất định:
2.1. Thuận lợi:

7

Trong những năm học qua, trường THCS&THPT Hà Trung đã có sự chuyển
biến đáng kể về mặt chất lượng học tập cũng như sự quan tâm đầu tư về phong trào
hoạt động của cả hai cấp học.
Đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình, có chuyên môn đạt chuẩn và trên
chuẩn, học sinh ngoan, lễ phép, biết vâng lời thầy, cô giáo.
2.2. Khó khăn:
Kinh tế địa phương còn nhiều khó khăn, các địa phương đều thuộc diện khu
vực “Xã bãi ngang” nên vấn đề huy động nguồn đóng góp trong công tác XH hóa
GD từ phía phụ huynh là rất khó bên cạnh đó nhà trường vẫn đang tồn tại hai cấp
học nên vấn đề tổ chức HĐNGLL chưa đem lại hiệu quả cao.
Hiện nay cơ sở vật chất, phòng đa chức năng phục vụ hoạt động còn thiếu. Tài
liệu tiếp cận nghiên cứu nội dung tổ chức hoạt động và giảng dạy NGLL còn gặp
nhiều khó khăn; chưa theo kịp sự đổi mới của xã hội, đất nước.
Một số HS chưa hứng thú tham gia vào các hoạt động do nhà trường tổ chức
cũng như tham gia học tập theo chương trình giáo dục ngoài giờ lên lớp.
2.3. Nguyên nhân:
Nguyên nhân chủ yếu do điều kiện kinh tế của địa phương cũng như của gia
định nên trong các hoạt động của nhà trường nhất là HĐNGLL các em ít có thời gian
tham gia.
Trường chưa được đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất như phòng đa chức năng
nên trong vấn đề tổ chức hoạt động nhất là vào mùa mưa gặp rất nhiều khó khăn,
không đem lại hiệu quả cao trong hoạt động.
Do vẫn tồn tại mô hình hai cấp học nên vấn đề nhân sự phụ trách giảng dạy
cũng như tổ chức hoạt động luôn có sự thay đổi ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt
động.
3. Những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động NGLL bậc THCS:
3.1. Nâng cao nhận thức về công tác tổ chức giáo dục thông qua hoạt động
NGLL:
8

Thường xuyên tuyên truyền về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của GD HS
thông qua các HĐNGLL. Bên cạnh đó tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm, hội họp
nhằm trao đổi về kế hoạch tổ chức hoạt động trong nhà trường đối với các cá nhân
và tổ chức tham gia thực hiện. Đa dạng hóa các hình thức hoạt động phong trào thật
phong phú, hấp dẫn và tạo hứng thú cho HS thật sự tạo ra một môi trường GD nhân
cách lành mạnh và toàn diện có đủ độ hấp dẫn đối với HS.
3.2. Phát huy vai trò chủ thể HS:
Để phát huy tốt các yếu tố: Năng lực, sức sáng tạo, khả năng tự học, tự giáo
dục của HS trong giáo dục thông qua HĐNGLL cần phải thực hiện các nội dung:
Một là, Tổ chức hoạt động phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, lứa tuổi HS.
Hai là, Tạo mọi điều kiện cho HS phát huy năng lực của mình.
Bên cạnh đó người tổ chức (GV) phải biến vận dụng, kết hợp một số phương
pháp sau:
3.2.1. Phương pháp tình huống
- Tình huống là một hoàn cảnh thực tế, trong đó chứa đựng những mâu thuẫn.
Người ta phải đưa ra một quyết định trên cơ sở cân nhắc các phương án khác nhau.
- Tình huống là một hoàn cảnh gắn với câu chuyện có cốt truyện, nhân vật, có
chứa đựng mâu thuẫn, có tính phức hợp.
- Trong việc giải quyết các tình huống thực tiễn, không phải bao giờ cũng có
giải pháp duy nhất đúng.
- Tình huống trong GD là những tình huống thực hoặc mô phỏng theo tình
huống thực, được cấu trúc hoá nhằm mục đích giáo dục.
Có thể nói phương pháp xử lý tình huống là phương pháp điển hình của
phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp sắm vai và ngay cả phương pháp trò
chơi. Ở đây, HS được đặt mình vào trong các tình huống có vấn đề gắn với thực tiễn,
đòi hỏi phải có những hành động cụ thể đưa ra phương án giải quyết. Do vậy trong
các HĐNGLL, có thể có các tình huống thực tế nảy sinh cần được xử lý kịp thời
(như HS thảo luận lạc đề; bí không trả lời được vấn đề đặt ra; vấn đề đặt ra không

9


phù hợp với thực tiễn ...) hoặc có những tình huống có vấn đề được tạo ra (như tình
huống tiểu phẩm để sắm vai, các trò chơi...) nhằm giúp HS có cơ hội rèn luyện các
kỹ năng tìm phương án giải quyết các tình huống.
Vận dụng phương pháp xử lý tình huống trong các HĐNGLL là rất cần thiết
và quan trọng làm phong phú thêm tính hấp dẫn của các hoạt động và mang lại hiệu
quả cao cho các hoạt động.
3.2.2. Phương pháp giao nhiệm vụ
Đây là phương pháp thường được dùng trong nhóm các phương pháp GD.
Giao nhiệm vụ là đặt HS vào vị trí nhất định buộc các em phải thực hiện trách nhiệm
cá nhân. Giao nhiệm vụ cũng là tạo cơ hội để HS thể hiện khả năng của mình là dịp
để các em được rèn luyện nhằm tích luỹ kinh nghiệm cho bản thân.
Trong việc tổ chức HĐGD NGLL, giao nhiệm vụ cho đội ngũ cán bộ lớp sẽ
tạo nên thế chủ động cho các em khi điều hành hoạt động. Điều đó sẽ giúp phát triển
tính chủ động, sáng tạo, khả năng ứng đáp trong mọi tình huống của HS. Cán bộ lớp
sẽ chủ động hơn trong việc phân công nhiệm vụ cho từng tổ, nhóm, cá nhân với
phương châm “lôi cuốn tất cả mọi thành viên trong lớp” vào việc tổ chức thực hiện
hoạt động. Muốn giao nhiệm vụ có kết quả, GV cần hình dung được những việc phải
làm, gợi ý cho HS và yêu cầu các em phải hoàn thành tốt. Khi giao nhiệm vụ, cố
gắng đảm bảo phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, với khả năng của các em. Không yêu
cầu quá mức gây lo lắng, hoang mang trong HS.
3.3. Nâng cao năng lực tổ chức HĐ NGLL cho GV được phân công phụ
trách:
Để tổ chức các hoạt động phong trào trong nhà trường đạt hiệu quả phụ thuộc
rất lớn đến người chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động. Thực tế hiện nay năng lực tổ
chức hoạt động phong trào của giáo viên phụ trách còn chưa tốt, chưa đáp ứng được
yêu cầu thực tiễn nhất là trong việc triển khai thực hiện chương trình giáo dục toàn
diện cho HS phổ thông nói chung và bậc THCS nói riêng, chúng tôi đề xuất sử dụng

các biện pháp:
10


Thứ nhất, Chọn những GV có năng lực tham gia vào Ban hoạt động từ đó
phân công phụ trách các mặt phù hợp với năng lực của từng người đồng thời có
chính sách động viên, khuyến khích cho giáo viên tích cực trong quá trình tổ chức
hoạt động phong trào.
Thứ hai, GV phụ trách tổ chức phong trào phải xác định được mục đích, yêu
cầu của hoạt động mình cần tổ chức, bên cạnh đó phải phán đoán được hiệu quả hoạt
động mình đề ra có thu hút, lôi cuốn được HS tham gia hay không?
Thứ ba, Trước khi triển khai kế hoạch cần trao đổi, bàn bạc với đồng nghiệp
(Ban tổ chức) hoặc với Ban chỉ huy Liên đội, một cách công khai, dân chủ
Thứ tư, Mạnh dạng khuyến khích sự sáng tạo của GV làm phong trào nhằm
thay đổi các hình thức hoạt động tránh sự rập khuôn, nhàm chán trong khâu tổ chức
qua đó lôi cuốn, thu hút các em tự giác, nhiệt tình tham gia
3.4. Tạo mọi điều kiện về kinh phí, cơ sở vật chất cho hoạt động phong trào:
Cơ sở vật chất, kinh phí là điều kiện quan trọng để tổ chức công tác giáo dục
kỹ năng sống thông qua các hoạt động phong trào cho HS có hiệu quả, nếu không có
kinh phí sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác tổ chức hoạt động các phong trào trong nhà
trường hiện nay vì vậy lãnh đạo nhà trường quan tâm và tạo mọi điều kiện để tổ
chức tốt các hoạt động phong trào cũng như kêu gọi sự quan tâm đầu tư của các tổ
chức, cá nhân trong và ngoài nhà trường.
3.5. Kết hợp đồng bộ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường:
Để các hoạt động có sự chỉ đạo thống nhất, tránh tổ chức chồng chéo, nên tổ
chức họp thống nhất trước khi triển khai kế hoạch hoạt động với các tổ chức trong
nhà trường qua đó phân công trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân thực hiện đồng
thời kiểm tra, đánh giá hoạt động một cách chặt chẽ nhằm rút kinh nghiệm trong quá
trình tổ chức hoạt động phong trào trong nhà trường.
Tranh thủ sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương, các tổ

chức xã hội, các cơ quan ban ngành, đoàn thể địa phương, hội phụ huynh HS để có
sự phối hợp một cách có hiệu quả trong quá trình tổ chức.
11


3.6. Khuyến khích tạo động lực trong công tác giáo dục thông qua HĐ
NGLL đối với GV phụ trách thực hiện:
Quan tâm tạo mọi điều kiện, khuyến khích động viên thông qua việc thực hiện
đúng chế độ chính sách, thi đua khen thưởng kịp thời…đối với giáo viên và HS tích
cực trong hoạt động phong trào, chú trọng bồi dưỡng GV và HS có năng khiếu để
GV và HS phát huy năng lực của mình trong hoạt động GD.
Thực hiện tốt dân chủ hóa trường học qua đó kịp thời giải quyết công việc
thấu tình đạt lý nhằm xây dựng tập thể hội đồng sư phạm đoàn kết, thân ái giúp GV
yên tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp GD.
3.7. Tổ chức các hoạt động mang tính GD cao thật sự là sân chơi đầy bổ ích
qua đó giúp học sinh vừa chơi, vừa học:
Hoạt động vui chơi có nhiều hình thức rất đa dạng, nhưng cốt lõi của nó là các
dạng trò chơi. Hoạt động trò chơi có nguồn gốc từ xã hội. Nó phản ánh các loại hình
hoạt động lao động khác nhau của xã hội và làm thay đổi mục đích của chúng.
Phương pháp trò chơi có thể sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau của
HĐGD NGLL như làm quen, cung cấp và tiếp nhận tri thức, đánh giá kết quả, rèn
luyện các kỹ năng và củng cố những tri thức đã được tiếp nhận. Phương pháp trò
chơi có những thuận lợi như : phát huy tính sáng tạo; hấp dẫn và gây hứng thú cho
học sinh; giúp cho học sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức
của nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo được bầu không khí thân thiện; tạo cho HS tác
phong nhanh nhẹn ...Vì vậy, tổ chức cho HS vui chơi là một loại hình HĐNGLL phổ
biến và có ý nghĩa tích cực.
Ngay từ khi ra đời, trò chơi đã thực hiện rất nhiều chức năng xã hội: chức
năng GD, chức năng văn hóa, chức năng giải trí, chức năng giao tiếp...
+ Chức năng giáo dục:

Trò chơi là phương tiện GD hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu thiết thực của HS, tác
động toàn diện đến tất cả các mặt khác nhau của nhân cách: về thể chất, tâm lý, đạo
đức và xã hội. Trò chơi giúp các em nâng cao thể lực, rèn luyện sự nhanh nhẹn, dẻo
12


dai và bền bỉ của cơ bắp, thần kinh, phát triển tốt các chức năng của các giác quan
(thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giác...), các chức năng vận động, phát triển tốt
các phẩm chất và năng lực tư duy sáng tạo, linh hoạt.
Trò chơi còn phát triển tốt các phẩm chất nhân cách cho HS như tính tập thể,
tính hợp tác, tính kỷ luật, tính sáng tạo, tính tự chủ, tính tích cực, sự nỗ lực ý chí,
lòng dũng cảm, tính linh hoạt, tính tự tin, sự thân thiện, lòng bao dung, những tình
cảm đạo đức, tình cảm thẩm mĩ lành mạnh...
Trò chơi là một phương tiện để giúp HS nâng cao hiểu biết về tự nhiên, XH,
về khoa học - kỹ thuật, văn hóa văn nghệ, phát triển tốt các năng lực tư duy, trí nhớ,
ngôn ngữ, tưởng tượng (đặc biệt là các trò chơi trí tuệ và trò chơi sáng tạo). Chơi
cũng đòi hỏi học sinh tư duy, ứng dụng tri thức vào hành động, phát triển năng lực
thực hành. Chơi cũng là một con đường học tập tích cực.
+ Chức năng giao tiếp : Trò chơi là một hình thức giao tiếp. Trò chơi tạo cơ
hội để HS tham gia vào các mối quan hệ giao tiếp bạn bè, phát triển tốt các năng lực
giao tiếp, trò chơi đồng thời là một phương tiện (một con đường) mà thông qua đó,
học sinh có thể giao tiếp được với nhau một cách tự nhiên và dễ dàng.
+ Chức năng văn hóa : trò chơi là một hình thức sinh hoạt văn hóa lành mạnh
của con người, thể hiện những đặc điểm văn hóa có tính bản sắc của mỗi dân tộc,
mỗi cộng đồng. Mỗi trò chơi là một giá trị văn hóa dân tộc độc đáo. Tổ chức cho học
sinh tham gia trò chơi là một phương pháp tái tạo văn hóa, bảo tồn văn hóa và phát
triển văn hóa rất có hiệu quả (đặc biệt là các trò chơi dân gian, trò chơi lễ hội).
+ Chức năng giải trí : Trò chơi là một phương thức giải trí tích cực và hiệu
quả, giúp học sinh tái tạo năng lực thần kinh và cơ bắp sau những thời gian học tập,
lao động căng thẳng. Trò chơi giúp HS thư giãn, thay đổi tâm trạng, giải toả những

buồn phiền, những mệt mỏi về trí tuệ và cơ bắp, tạo niềm vui, hứng khởi, sự hồn
nhiên, yêu đời...để HS tiếp tục học tập và rèn luyện tốt hơn. Những trò chơi vui nhộn
và hào hứng không chỉ thoả mãn nhu cầu của các em mà nó còn mang lại những giá
trị tinh thần hết sức to lớn, hữu ích.
13


Với những chức năng ấy, trò chơi trở thành một hình thức tổ chức
HĐGDNGLL đặc trưng, có tác dụng hết sức tích cực và toàn diện. Trò chơi là một
hình thức, một phương pháp giáo dục được dễ dàng thực hiện trong mọi hoàn cảnh
của nhà trường và có khả năng mang lại những hiệu quả GD cao.
Những điều cần chú ý khi sử dụng phương pháp trò chơi :
- Lựa chọn các trò chơi cho phù hợp với lứa tuổi và nội dung hoạt động.
- Cần chú ý tới yếu tố thời gian.
- Chú ý tới điều kiện cơ sở vật chất, hoàn cảnh cụ thể.
- Người chủ trò phải có khả năng lôi cuốn được những người khác (tự tin, mạnh
dạn, linh hoạt ...).
- Trò chơi phải đa dạng, phong phú, dễ chơi, hấp dẫn, mang tính giáo dục và
mang tính tập thể.
4. Những hoạt động đã tổ chức và kết quả đạt được:
4.1. Các hoạt động đã triển khai trong nhà trường:
4.1.1. Hoạt động văn hoá nghệ thuật:
Đây là một loại hình hoạt động quan trọng không thể thiếu được trong sinh
hoạt. Hoạt động này bao gồm nhiều thể loại khác nhau như: Hát, múa, thơ, ca, kịch
ngắn, tấu vui, thi kể chuyện...
Nhà trường đã tổ chức cho HS toàn trường tham gia trình diễn chương trình
văn nghệ vào các ngày lễ kỷ niệm: Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11,
Chào mừng ngày thành lập Đoàn 26/3, chào mừng ngày thành lập Quân đội nhân
dân Việt Nam 22/12; tổ chức Ngày thơ Việt Nam danh cho học sinh THCS...
4.1.2. Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao:

Vui chơi giải trí là nhu cầu thiết yếu của HS, đồng thời là quyền lợi của các
em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa GD to lớn đối với HS. Hoạt động này nhằm
làm thoả mãn về tinh thần cho các em sau những giờ học căng thẳng. Góp phần rèn
luyện một số phẩm chất, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái và rèn luyện sức khỏe cho
các em. Tổ Hội chợ dân gian truyền thống dành cho khối THCS, Hội khỏe Phù
14


đổng cấp cơ sở, Hội thi rung chuông vàng về chủ đề “ Chúng em bảo vệ nguồn lợi
thủy sản quê hương”…chính là những sân chơi đầy bổ ích và thú vị thu hút đông đảo
học sinh tham gia qua đó rèn luyện và nâng cao kỷ năng sống cho HS một cách hiệu
quả thiết thực
4.1.3. Hoạt động xã hội:
Bước đầu đưa các em vào các hoạt động xã hội để giúp các em nâng cao hiểu
biết về con người, đất nước, xã hội nhằm giáo dục tình cảm đối với quê hương, đất
nước, con người... với các hình thức hoạt động mà nhà trường đã triển khai: mua tăm
tre ủng hộ người mù của Huyện Phú Vang, mua xổ số ủng hộ bạn nghèo,xây dựng
quỹ “vòng tay bè bạn”, tặng quà cho học sinh nghèo trong các dịp lễ tết thông qua
hoạt động “ Mừng Đảng, mừng Xuân”, sơ kết cuối kì, tổ chức liên hoan cháu ngoan
Bác Hồ...
4.2. Kết quả nghiên cứu:
Vai trò của HĐNGLL trong quá trình GD là rất quan trọng, qua thực tế hoạt
động ở trường THCS & THPT Hà Trung HS được lôi cuốn vào các hoạt động nhằm
phát huy khuynh hướng tự lập của các em, hình thành những cá tính sáng tạo, rèn
luyện được những phẩm chất tốt của cá nhân, xã hội, hình thành những ý thức tập
thể, củng cố kết quả hoạt động học tập trên lớp, thực hiện được mục tiêu đào tạo của
các cấp học giúp học sinh hình thành và phát triển nhân cách.
Trong quá trình thực hiện, chúng tôi xác định việc tổ chức các hoạt động
phong trào trong nhà trường một cách thường xuyên cho HS bao gồm những nội
dung hết sức đơn giản, rất gần gũi với các em, đây là những kiến thức tối thiểu để

các em có thể tự lập trong học tập, vui chơi giải trí và sinh hoạt thường ngày.
Kết quả cụ thể:
-Tạo được sân chơi bổ ích, xây dựng được không khí vui tươi, tích cực trong
HS.
- HS hứng thú, tham gia tích cực, thân thiện.
- HS biết cách chơi thành thục, tự tổ chức chơi, họat động hiệu quả.
15


- HS được vận động toàn thân, an toàn.
- Hoạt động đã phát huy truyền thống dân tộc, phát triển tố chất, sức khỏe,
phát hiện bồi dưỡng năng khiếu, rèn luyện sự tự tin, mạnh dạn, nhanh nhẹn cho HS,
tạo được phong trào luyện tập, rèn luyện thể lực trong nhà trường.
- Thông qua HĐNGLL đã rèn luyện các kỹ năng sống cho HS như: Kỹ năng
quản lý thời gian hiệu quả; Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc; Kỹ năng tự nhận
thức và đánh giá bản thân; Kỹ năng giao tiếp và ứng xử; Kỹ năng hợp tác và chia sẻ;
Kỹ năng thể hiện tự tin trước đám đông; Kỹ năng đối diện và ứng phó khó khăn
trong cuộc sống; Kỹ năng đánh giá người khác...
Những kết quả trên đây có thể còn phải kiểm nghiệm trong quá trình thực hiện
ở trường và ở lớp của các em ở bậc THCS, nhưng chúng tôi vẫn thấy được những tín
hiệu đáng mừng qua thực tiễn ở trường, các em tham gia vào hoạt động một cách
nhiệt tình, tích cực, thích thú ...

16


III. KẾT LUẬN:
Sau khi nghiên cứu về HĐNGLL tôi nhận thấy: HĐ NGLL là một hoạt động
GD có ý nghĩa quan trọng ở trường THCS. Hoạt động này phong phú, đa dạng cùng
với các hoạt động dạy học trên lớp và các hoạt động khác gắn bó chặt chẽ, bổ sung

cho nhau, xen kẽ nối tiếp nhau được tiến hành đồng thời ở trường THCS sẽ tạo nên
một kết quả tổng hợp là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện về: Đức,
Trí, Thể, Mỹ.
Từ thực trạng về HĐNGLL ở trường THCS &THPT Hà Trung nói riêng, các
trường THCS trong huyện, tỉnh nói chung, có thể thấy tổ chức được các HĐNGLL ở
trường THCS đã thực hiện được nguyện vọng của không ít của các em HS và GV.
Một điều có thể khẳng định chắc chắn rằng: Sau một chương trình hoạt động, trước
hết là không khí học tập của HS trong trường nhộn nhịp hẳn lên, các em ham học
hơn, thân thiện hơn … Có thể từ bỏ những tật xấu lâu nay các em mắc phải từ việc
tiếp thu, thu nhận được ở chương trình HĐNGLL. Mặt khác các em được trang bị
thêm nhiều kiến thúc, các kỹ năng trong cuộc sống.
Để phong trào hoạt động nhà trường đạt hiệu quả cần phải có sự chỉ đạo cụ
thể của Ban giám hiệu nhà trường, sự thống nhất cao của cả Hội đồng Sư phạm và
sự hợp tác thực hiện nhịp nhàng của các bộ phận, đoàn thể trong nhà trường đóng
vai trò quan trọng trong khâu tổ chức hoạt động, cá nhân tổ chức phải thực sự có
năng khiếu và sáng tạo trong hoạt động. Bên cạnh đó chúng ta hãy mạnh dạng tạo
điều kiện, khuyến khích các em HS tham gia các hoạt động để cho HS được tự tổ
chức hoạt động trong lớp qua từng giờ học, qua từng buổi sinh hoạt, trong HĐNGLL
của nhà trường hãy để cho học sinh cơ hội tự giải quyết vấn đề, cơ hội làm việc theo
nhóm, tập thể hãy hướng dẫn cho học sinh liên hệ nội dung bài học với cuộc sống
thực tế, ứng dụng kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề thường gặp trong
cuộc sống.
TÀI LIỆU THAM KHẢO

17


1. Luật giáo dục năm 2005
2. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều luật giáo dục năm 2009
3. Thông tư 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 về Điều lệ trường

trung học cơ sở, trung học phổ thông và phổ thông có nhiều cấp học
4. Chương trình hành động của ngành giai đoạn 2011-2016 thực hiện Nghị
quyết số 06/NQ-CP ngày 07 tháng 3 năm 2012 của Chính phủ
5. Chương trình giáo dục ngoài giờ lên lớp

18