Giáo Án Kĩ Năng Sống sống lớp 3 (mới nhất)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (535.37 KB, 59 trang )

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PGS.TS.TrÇn ThÞ LÖ Thu (chñ biªn) - TRÇN THÞ CÈM Tó - BïI THÞ NGA

GIÁO DỤC
GIÁ TRỊ SỐNG VÀ KĨ NĂNG SỐNG
CHO HỌC SINH
TÀI LIỆU DÀNH CHO GIÁO VIÊN

(LƯU HÀNH NỘI BỘ)

3

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

Các thầy giáo, cô giáo thân mến !
Cuốn sách “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống” lớp 3 dành cho học sinh là cuốn
sách được viết và thiết kế dùng cho học sinh học tập và luyện tập giá trị sống, kĩ năng sống
cùng với thầy cô giáo, ông bà, bố mẹ, anh chị và bạn bè. Học sinh sẽ trải nghiệm một hành
trình thú vị với 20 bài học (2 tập) về hai giá trị Hạnh phúc và Trách nhiệm . Các em sẽ được
luyện tập và thực hành nhiều kĩ năng để trải nghiệm hạnh phúc và trách nhiệm trong bản
thân, cũng như thể hiện hạnh phúc và trách nhiệm với gia đình, thầy cô, bạn bè và mọi
người xung quanh.
Để có sự thông hiểu và thống nhất trong việc tổ chức cũng như thực hiện giáo dục

Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh lớp 3, chúng tôi biên soạn cuốn sách này nhằm
mục đích: (1) Hướng dẫn giáo viên cách sử dụng sách “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng
sống” dành cho học sinh; (2) Tạo tiếng nói chung, định hướng kiên định, hợp tác và có tính
đồng thuận cao trong giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh.
Trong cuốn sách này, chúng tôi cung cấp những thông tin sau:
1. Cơ sở khoa học, cách tiếp cận xây dựng Chương trình Giáo dục Giá trị sống và
Kĩ năng sống.
2. Mục tiêu, nguyên tắc, nội dung, phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động giáo
dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh.
3. Hướng dẫn và gợi ý cách tổ chức thực hiện giáo dục học sinh trong từng bài học,
từng hoạt động cụ thể.
Chúc các thầy cô hứng thú trong mỗi bài dạy và trở thành tấm gương sáng về giá trị
sống và kĩ năng sống cho các em học sinh noi theo.
Mặc dù rất cố gắng, song cuốn sách không tránh được những hạn chế và thiếu sót.
Chúng tôi rất mong nhận được sự góp ý từ các thầy cô giáo, các nhà chuyên môn để bộ
sách được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i

LỜI NÓI ĐẦU

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i

D

CÁC TÁC GIẢ

D

2

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

CƠ SỞ KHOA HỌC, MỤC TIÊU, NỘI DUNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC

Cơ sở khoa học
Về lí luận, sách “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống” dành cho học sinh lớp 3 được
viết dựa trên cơ sở của:
(1) Các lí thuyết phát triển tâm lí người (phát triển tâm lí của học sinh tiểu học).
(2) Các lí thuyết về nhân cách.
(3) Lí thuyết trí tuệ Đa nhân tố của Howard Gardner nhà Tâm lí học phát triển người Mĩ.
(4) Lí thuyết Hệ thống sinh thái của Urie Bronfenbrenner nhà Tâm lí học phát triển
người Mĩ .
(5) Tâm lí học giáo dục.
(6) Giáo dục học.
(7) Mô hình Tháp học tập của Phòng Thực nghiệm Đào tạo Quốc gia (NTL) tại thành
phố Bethel, tiểu bang Maine, Hoa Kì.
Về thực tiễn, sách được phát triển dựa trên:
(1) Những kết quả nghiên cứu về Tâm lí học - Giáo dục học, Giá trị học và con người
Việt Nam của Giáo sư, Viện sĩ Phạm Minh Hạc (nguyên Chủ tịch Hội khoa học Tâm lí Giáo dục Việt Nam, nguyên Giám đốc Quỹ Tài năng trẻ Tâm lí học - Giáo dục học, Ủy viên

Hội đồng khoa học - Hội đồng nghiên cứu Giá trị và Triết học thế giới).
(2) Chương trình “iMind Education” của Quỹ Tài năng trẻ Tâm lí học - Giáo dục học.
(3) Chương trình Giáo dục các Giá trị sống được triển khai từ Dự án Quốc tế bắt đầu từ
năm 1995 để kỉ niệm 50 năm ngày thành lập Liên hợp quốc.
(4) Những kết quả nghiên cứu thực tiễn tại Việt Nam (với khách thể là: giáo viên, học
sinh, phụ huynh và cán bộ quản lí giáo dục) của nhóm tác giả “Tay trong Tay”.
(5) Kết quả thực nghiệm chuỗi bài dạy giá trị sống và kĩ năng sống của nhóm tác giả
“Tay trong Tay” tại một số trường tiểu học từ năm 2011- 2015.
(6) Sự kế thừa các chương trình nước ngoài và trong nước với những điều chỉnh và bổ
sung phù hợp văn hoá Việt Nam hiện nay.
Về định hướng, sách xây dựng theo xu hướng tiếp cận năng lực, dạy học tích hợp và
tổ chức đa dạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh.
Về cách tiếp cận, nội dung của sách được xây dựng trên cơ sở tích hợp - giáo dục
đồng thời cả giá trị sống, kĩ năng sống và kĩ năng mềm (hay còn gọi là kĩ năng sống nền
tảng). Trong từng bài dạy, giáo viên và học sinh sẽ trải nghiệm đồng thời những hiểu biết về
giá trị sống và rèn luyện kĩ năng sống, kĩ năng mềm.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i

D

1.

D

3

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

Mục tiêu
Chương trình giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống dành cho học sinh lớp 3 nói riêng và
học sinh tiểu học nói chung hướng vào 4 mục tiêu chính sau:
(1)Gieo mầm hiểu biết và trải nghiệm về giá trị sống và kĩ năng sống cho mỗi học sinh.
(2) Tạo hứng thú, niềm yêu thích cho học sinh trong việc rèn luyện, phát triển và thể
hiện các giá trị sống, kĩ năng sống tích cực, tốt đẹp.
(3) Tổ chức nhiều hoạt động để học sinh trải nghiệm, thể hiện, phân biệt giữa giá trị
sống và kĩ năng sống tích cực với giá trị sống và kĩ năng sống tiêu cực.
(4) Tạo sự đồng thuận cao giữa gia đình, giáo viên và nhà trường trong hoạt động giáo
dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh.
3. Nội dung sách “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống” dành cho học sinh lớp 3
3. 1. Cấu trúc và nội dung tổng thể
Sách lớp 3 dành cho học sinh bao gồm:
02 giá trị sống là Hạnh phúc và Trách nhiệm;
04 kĩ năng sống;

07 kĩ năng mềm.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

2.

D

Bảng 1: Cấu trúc sách “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống” dành cho học sinh lớp 3

02 Giá trị sống

04 Kĩ năng sống

07 Kĩ năng mềm

Nhận biết và thể hiện hạnh phúc

Lắng nghe

Trách nhiệm

Duy trì và phát triển hạnh phúc

Thuyết trình

Nhận biết và thể hiện trách nhiệm

Hợp tác

Duy trì và phát triển trách nhiệm

Chia sẻ

PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Hạnh phúc

Đồng cảm

D

Biểu đạt cảm xúc

Toàn bộ nội dung được xây dựng theo định hướng đồng tâm, dựa trên lí thuyết và mô
hình sinh thái của Urie Bronfenbrenner (mô hình 1): Các bài học tập trung vào bản thân

học sinh, sau đó tới các mối quan hệ - môi trường gần nhất với học sinh, rồi được mở rộng
dần. Ví dụ: Học về giá trị Trách nhiệm, học sinh sẽ được học cách trách nhiệm với bản
thân, tiếp đó là trách nhiệm với ông bà, bố mẹ, anh chị, thầy cô, bạn bè,... Học về kĩ năng,
học sinh cũng được hướng dẫn rèn luyện để thể hiện chúng với bản thân, trong gia đình,
trường học, cộng đồng,...

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Tự nhận thức

D

4

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i

D

Trường học
Bạn bè
của
gia đình

Khu vui chơi

Hàng xóm

Trẻ em

Phương tiện
truyền thông

Bạn bè

Gia đình

Phúc lợi
xã hội

Câu lạc bộ

Cơ quan, xí nghiệp

Phòng khám
bác sĩ

Các loại hình
dịch vụ sức khoẻ

Cơ quan
quản lí
giáo dục

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i

Mỗi bài học bao gồm: giá trị sống và
kĩ năng sống. Giá trị sống là nền tảng (cái
gốc), kĩ năng sống là sự thể hiện, bộc lộ
cái cốt lõi của giá trị sống. Trong mỗi bài
bao gồm cả phần rèn luyện các kĩ năng
mềm. Ví dụ: Học về giá trị Hạnh phúc,
học sinh được rèn luyện kĩ năng thể hiện,
phát triển các giá trị Hạnh phúc, đồng
thời được tích hợp rèn luyện và phát triển
cả một số kĩ năng mềm như: lắng nghe,
thuyết trình, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm,
biểu đạt cảm xúc và tự nhận thức.

Mô hình 1: Mô hình sinh thái của Urie Bronfenbrenner

cộng đồng đa dạng, từ môi trường gần nhất tới những môi trường rộng hơn).

3. 2. Cấu trúc và nội dung của mỗi bài học
Mỗi bài học thường có từ 4 - 6 hoạt động, cụ thể như sau:
Hoạt động khởi động.
Các hoạt động trải nghiệm giá trị và kĩ năng (từ 2 - 4 hoạt động).
Hoạt động trải nghiệm cùng gia đình (học sinh thực hiện và trải nghiệm giá trị
sống, kĩ năng sống cùng gia đình).
Chuẩn bị cho bài học sau.

Cuối mỗi bài học có phần “Nhận xét của giáo viên”. Trong phần này, giáo viên sẽ
đánh giá bằng cách đánh dấu, ghi nhận xét phù hợp với thực trạng học tập và bài làm của
mỗi học sinh.
4. Phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống
Các phương pháp và kĩ thuật dạy học trong chương trình dựa trên nền tảng lí thuyết
Đa trí tuệ của Howard Gardner (bảng 2) và quan điểm về tính hiệu quả của các loại hình
học tập theo mô hình 2.
Bảng 2. Các loại hình trí tuệ theo Howard Gardner
1. Ngôn ngữ

4. Vận động

7. Tương tác cá nhân

2. Lôgic

5. Không gian

8. Thiên nhiên

3. Âm nhạc

6. Nội tâm

9. Hiện sinh

PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

(Mô tả trẻ em sống và phát triển trong mối quan hệ tương tác với môi trường -

D

5

D

PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Mỗi bài dạy, giáo viên phải sử dụng hình thức tổ chức, phương pháp và kĩ thuật dạy
học nhằm phát huy tối thiểu 4 trong 7 loại hình trí tuệ đầu tiên ở bảng 2, đồng thời sử dụng
đa dạng các hình thức học tập hiệu quả trong mô hình 2.
Trong mỗi tiết dạy, giáo viên lưu ý:
- Hạn chế tối đa thời gian thuyết trình, giảng bài (vì học sinh chỉ tiếp thu được 5% mức thấp nhất).
- Vận dụng tích cực các hình thức khác như: để học sinh tích cực tương tác với nhau, tự
làm (chủ động tham gia hoạt động), ứng dụng ngay khi học hoặc dùng các hình thức biểu
diễn và nghệ thuật, v.v.

D

Qua nghe giảng 5%

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i

Qua đọc 10%

D

Qua nghe băng, đĩa - nhìn hình ảnh 20%

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i

Qua biểu diễn, thể hiện 30%

Qua thảo luận nhóm 50%

D

Qua ứng dụng thực tế 75%

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Qua cách dạy lại cho người khác 90%

Các phương pháp dạy học cơ bản được triển khai thông qua những kĩ thuật tổ chức
dạy và học tích cực, đa dạng. Có khoảng 20 kĩ thuật thường được sử dụng, các kĩ thuật này
được tổng hợp trong bảng 3.
Bảng 3: Tổng hợp những kĩ thuật dạy học giá trị sống và kĩ năng sống

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

Mô hình 2: Tháp học tập của Phòng Thực nghiệm Đào tạo Quốc gia (NTL) tại Bethel, Maine, Hoa Kì

1. Tạo bầu không khí lớp học dựa trên

14. Đóng vai

nền tảng các giá trị sống, kĩ năng

7. Kể chuyện

15. Tưởng tượng

sống và kĩ năng mềm tích cực

8. Hình ảnh hoá - sơ đồ hoá 16. Trải nghiệm tập trung

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

6. Bản đồ tâm trí

9. Ghép hình

17. Nêu gương

3. Khám phá các ý tưởng

10. Trò chơi

18. Nhật kí

4. Hồi tưởng

11. Tương tác nhóm

19. Phân tích nội dung phim

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

2. Khám phá cuộc sống thực

5. Hoạt động nghệ thuật (hội hoạ, âm 12. Chia sẻ

13. Thảo luận

PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

nhạc, thơ, kịch,...)

20. Đặt câu hỏi

D

6

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

6 NGUYÊN TẮC

1

Giảng bài ít hơn thời gian HS nói và hoạt động.

2

Phát huy tối thiểu 4 loại trí tuệ.

3

Đón nhận mọi kết quả, khuyến khích HS phù hợp.

4

Quản lí lớp học rõ ràng, linh hoạt.

5

Áp dụng kỉ luật tích cực.

6

Điều chỉnh nội dung cho phù hợp đối tượng và hoàn cảnh.

Cần lưu ý chọn hình thức tổ chức và các kĩ thuật dạy học sao cho ít nhất đảm bảo
4 trong 7 loại hình trí tuệ đầu tiên được phát huy. Ví dụ: Trong một giờ học khơi dậy được trí

tuệ ngôn ngữ, âm nhạc, vận động và tương tác cá nhân của học sinh.
Đón nhận và khuyến khích cho dù học sinh có thể trả lời chưa đúng, chưa đầy đủ.
Giáo viên nên lắng nghe trong mọi trường hợp, đồng thời hướng dẫn điều chỉnh, bổ sung
theo cách nói và hướng tư duy tích cực, tạo cơ hội để học sinh tiến bộ.
Cần lưu ý khen học sinh (nhóm, tập thể) khi các em tích cực hoạt động: khen bằng
ngôn ngữ, phi ngôn ngữ, biểu cảm hoặc phần thưởng tinh thần hay vật chất nhỏ, ý nghĩa
(vỗ tay, thẻ việc tốt, ngôi sao đáng yêu, v.v).
Lưu ý quản lí lớp học thật tốt, bao gồm: quản lí tâm lí xã hội (đặc điểm của từng học
sinh, yếu tố gia đình, yếu tố bạn bè,...), quản lí quy trình (tiến trình từng hoạt động và
chuyển giữa các hoạt động trong bài phải rõ ràng, nhịp nhàng). Áp dụng nội quy lớp,
trường, quản lí không gian (vị trí, chỗ ngồi, nơi hoạt động,...), quản lí thời gian, quản lí hành
vi, quản lí học cụ.
Nên áp dụng kỉ luật tích cực: giải thích, hệ quả tự nhiên và lôgic, tránh công chúng hoá
lỗi của học sinh, tạo cơ hội để học sinh sửa chữa và vươn lên, không dùng hình phạt mang
tính bạo lực thể chất hoặc tinh thần.
Mỗi địa phương có nét văn hoá riêng, mỗi lớp học, trường học và học sinh có hoàn
cảnh riêng,... vì thế giáo viên hoàn toàn có thể linh hoạt và sáng tạo điều chỉnh, bổ sung,
thay thế các hoạt động trong mỗi bài học. Nội dung trong sách có thể trở thành những gợi ý
ban đầu để giáo viên chủ động lựa chọn, vì trên thực tế khó có thể có một bộ sách đáp ứng
mọi đối tượng, mọi nhu cầu và văn hoá địa phương.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

GIÁO VIÊN CẦN LƯU Ý ÁP DỤNG TỐI ĐA TRONG MỖI BÀI GIẢNG
Trong mỗi giờ học, giáo viên cần lưu ý: hạn chế giảng giải nhiều, để học sinh được trải
nghiệm, hoạt động và chia sẻ ý kiến. Giáo viên chỉ nên định hướng, tổ chức, gợi mở, tóm
tắt, khích lệ và lắng nghe tích cực.

D

7

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

HƯỚNG DẪN CHUNG CHO CÁC BÀI GIẢNG

D

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

1. Hoạt động ôn bài (hoạt động này được thực hiện ở đầu mỗi giờ học)
Bước 1: Giáo viên có thể hỏi học sinh: “Buổi học trước chúng ta đã học những gì? Các
em có nhớ không?”. Sau đó đề nghị một vài học sinh phát biểu.
Bước 2: Giáo viên có thể chọn một trong các cách sau:
- Cho học sinh xung phong chia sẻ về bài của mình trước lớp.
- Cho hai bạn ngồi cạnh nhau chia sẻ về hoạt động trải nghiệm tại gia đình.
- Cho học sinh cầm và giơ bài đi xung quanh lớp để cho các bạn quan sát.
2. Chuẩn bị cho bài học sau
Hướng dẫn học sinh đánh dấu vào biểu tượng học cụ cần chuẩn bị và mang
đến lớp vào giờ học giá trị sống và kĩ năng sống tiếp theo. Ví dụ dưới đây cho thấy học
sinh đánh dấu vào bút chì và keo dán, có nghĩa: Buổi học tới học sinh mang hai học cụ
này cho giờ học.
Bút màu

Keo dán

Giấy nháp,
vật liệu cũ

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D

PG
i

Bút chì

Giấy màu

Tẩy

Thước kẻ

Có thể linh hoạt bổ sung thêm những học cụ mà giáo viên thấy cần thiết phục
vụ cho bài giảng.
3. Hoạt động hồi tưởng và tổng kết ngắn gọn sau mỗi bài học
Bước 1: Có thể hỏi học sinh: “Hôm nay chúng ta đã học và trải nghiệm những hoạt động gì?”.
Bước 2: Cho một số học sinh nhắc tên từ hoạt động đầu tiên đến hoạt động cuối, sau
đó giáo viên nhắc thêm một lần (lưu ý chỉ nhắc tên hoạt động).
Bước 3: Hỏi học sinh: “Các em thấy mình ấn tượng (nhớ nhất, thích nhất) hoạt động,
hình ảnh,... nào trong bài học?”.
Bước 4: Cho học sinh chia sẻ với bạn bên cạnh (hoặc đề nghị từ 2 - 3 học sinh phát biểu
trước lớp) điều em ấn tượng nhất (nhớ nhất, thích nhất) trong bài học.
Bước 5: Khen ngợi và cảm ơn cả lớp đã hợp tác trong giờ học; Hẹn gặp lại cả lớp trong
giờ học tiếp theo; Chúc các em có thời gian trải nghiệm thú vị tại gia đình.
Lưu ý: Khuyến khích học sinh nói, chia sẻ ngắn gọn. Khi tiết học còn nhiều thời gian,
giáo viên có thể cho nhiều học sinh tham gia vào bước 4.

PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

Kéo thủ công

D

8

D

PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

Tài liệu “Giáo dục Giá trị sống và Kĩ năng sống cho học sinh” được cung cấp cho giáo viên (miễn phí).
Tài liệu đã được đăng kí bản quyền tác giả, không được sao chép, sử dụng ngoài mục đích phục vụ giảng dạy cho học sinh.

PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

PG

i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i
D
PG
i

D

Cũng có thể viết thêm lời nhận xét vào ô trống cho một số học sinh, nhằm mục
đích sau: (1) Khen (khuyến khích động viên) nếu học sinh có tiến bộ hoặc có sáng tạo

hay thể hiện nổi bật trong bài học; (2) Chỉ rõ để học sinh và gia đình nhận thấy em cần
điều chỉnh và cố gắng những gì.
6. Ghi chép của giáo viên
Sau mỗi bài có phần để trống dành cho giáo viên. Ở phần này, giáo viên có thể ghi
chép, bổ sung thông tin tham khảo, điều chỉnh hoặc lược bỏ một số hoạt động, học cụ
cho phù hợp với học sinh của lớp, của trường và văn hoá địa phương.
Lưu ý: Lồng ghép các hoạt động mang tính truyền thống của địa phương hoặc các
hoạt động thường niên trong năm vào bài học giá trị sống và kĩ năng sống cho cụ thể
như các dịp: tết Dương lịch, tết Âm lịch, ngày Quốc tế phụ nữ, ngày thành lập Đội, ngày
Quốc tế Thiếu nhi, nghỉ hè, ngày Thương binh - Liệt sĩ, tết Trung thu, ngày Quốc khánh,
ngày Trái đất, ngày Phụ nữ Việt Nam, ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày Người khuyết tật
Việt Nam, Giáng sinh,v.v.
7. Hướng dẫn lập bản đồ tâm trí
Dạy Giá trị sống và Kĩ năng sống qua việc lập bản đồ tâm trí là kĩ thuật rất hiệu
quả. Kĩ thuật này kích thích hoạt động của hai bán cầu đại não nhờ việc sử dụng từ ngữ,
hình ảnh, màu sắc, sơ đồ, trí tưởng tượng, tư duy lôgic,...
Để lập bản đồ tâm trí người ta thường viết hoặc vẽ chủ đề chính vào giữa trang giấy,
sau đó mỗi ý chính được phát triển từ một đường (đường cong hoặc thẳng) kéo dài từ
chủ đề chính, tiếp đó các ý được phát triển, nối tiếp liên tục, phong phú, đa dạng,...
Có thể vẽ thêm biểu tượng, hình ảnh để minh hoạ cho các ý tưởng. Chúng được
trang trí hoặc đặt ngay cạnh mỗi ý tưởng. Cũng có thể dùng màu sắc khác nhau để
trang trí bản đồ tâm trí.

PG
i
D
PG
i
D
PG