CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁN CÔNG TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA KINH TẾ
NGÀNH TÀI CHÍNH TÍN DỤNG

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Đề tài:

CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP
VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG
NGOẠI THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC
TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

GVHD : Th.S ĐẶNG THỊ PHƯƠNG
DIỄM
SVTH : NGUYỄN THƯƠNG GIANG
MSSV : 04.1.0737.K
LỚP
: 04K2N
KHÓA : 4


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG
NGOẠI THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

LỜI CẢM ƠN
Sau q trình thực tập tại Chi nhánh Ngân hàng
Ngoại thương Hồ Chí
Minh, em đã tiếp thu được những kinh nghiệm thực
tế trong cơng việc liên
quan đến ngành học. Em xin chân thành cảm ơn:

- Các thầy, cơ trường Đại học Cơng nghệ Tơn

Đức Thắng, đặc biệt là cơ Đặng Thị Phương
Diễm đã tận tình hướng dẫn giảng dạy em
trong thời gian làm luận văn..
- Ban lãnh đạo, cán bộ và các anh, chị tại phòng

Tín dụng của Chi nhánh Ngân hàng Ngoại
thương Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện, cung cấp
thơng tin, tư liệu để khảo sát phân tích và
hướng dẫn em hồn thành tốt luận văn này.
Trân trọng cảm ơn
Sinh viên
Nguyễn Thương Giang.

Trang 1


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN


.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

TP. Hồ Chí Minh, Ngày ………tháng ………năm 2004

Trang 2


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP


.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

TP. Hồ Chí Minh, Ngày ………tháng ………năm 2004

Trang 3


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN


.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

TP. Hồ Chí Minh, Ngày ………tháng ………năm 2004

Trang 4

CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, nền kinh tế nước ta đang phát triển lên một cấp độ mới, nền kinh tế
hội nhập. Điều đó đang đặt ra cho các chủ thể kinh doanh của nền kinh tế phải đối mặt
với những thách thức mới. Đó là làm thế nào để có thể tồn tại, đứng vững và phát triển
trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh như vậy, hoạt
động tín dụng ngân hàng nổi lên như một mắt xích trọng yếu trong hoạt động kinh tế.
Thông qua việc cung ứng nguồn vốn, tín dụng ngân hàng nó tác động rất lớn tới quá
trình hoạt động của các doanh nghiệp. Cụ thể là vốn của ngân hàng thương mại chiếm
tỷ trọng lớn trong tài sản của các doanh nghiệp, có trường hợp vốn tín dụng ngân hàng
chiếm tới 80% tài sản của doanh nghiệp.

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn trong phát triển
kinh tế – xã hội, trong đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp ngoài quốc
doanh, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thể hiện qua tỷ lệ phần trăm trong cơ
cấu GDP, số công ăn việc làm do khu vực này mang lại và những đóng góp vào quá
trình phân phối lại thu nhập, giảm bớt sự phát triển không đồng đều giữa đô thị và
nông thôn. Để đạt được những kết quả này, sự đóng góp của Chi nhánh Ngân hàng
Ngoại thương Hồ Chí Minh trong việc cung ứng vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ
cũng không kém phần quan trọng. Tuy nhiên, trong quá trình giao dịch giữa ngân hàng
với các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn tồn tại nhiều vướng mắc. Các doanh nghiệp vừa
và nhỏ là khu vực có khả năng khai thác và thu hút vốn trong dân, nay là nguồn vốn
còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác nhiều, do tính hiệu quả; quy mô sản xuất chủ
yếu là vừa và nhỏ đòi hỏi vốn không nhiều; năng lực quản lý, trình độ chuyên môn
chưa cao; v.v…. Để đánh giá đúng thực trạng về hoạt động sản xuất kinh doanh của
các doanh nghiệp vừa và nhỏ và vai trò của ngân hàng trong việc cấp tín dụng cho khu
vực kinh tế này, có cơ sở đưa ra các giải pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng tín
dụng của ngân hàng và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ

dàng tiếp cận với nguồn vốn vủa ngân hàng. Đó là nội dung cần nhắm tới của đề tài
“Cấp tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh Ngân hàng Ngoại
thương Hồ Chí Minh”.

Trang 5


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, nền kinh tế nước ta đang phát triển lên một cấp độ mới, nền kinh tế hội
nhập. Điều đó đang đặt ra cho các chủ thể kinh doanh của nền kinh tế phải đối mặt với
những thách thức mới. Đó là làm thế nào để có thể tồn tại, đứng vững và phát triển trong
điều kiện cạnh tranh gay gắt của hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh như vậy, hoạt động tín
dụng ngân hàng nổi lên như một mắt xích trọng yếu trong hoạt động kinh tế. Thông qua
việc cung ứng nguồn vốn, tín dụng ngân hàng nó tác động rất lớn tới quá trình hoạt động
của các doanh nghiệp. Cụ thể là vốn của ngân hàng thương mại chiếm tỷ trọng lớn trong
tài sản của các doanh nghiệp, có trường hợp vốn tín dụng ngân hàng chiếm tới 80% tài sản
của doanh nghiệp.

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn trong phát triển
kinh tế – xã hội, trong đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp ngoài quốc
doanh, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thể hiện qua tỷ lệ phần trăm trong cơ cấu
GDP, số công ăn việc làm do khu vực này mang lại và những đóng góp vào quá trình
phân phối lại thu nhập, giảm bớt sự phát triển không đồng đều giữa đô thị và nông thôn.
Để đạt được những kết quả này, sự đóng góp của Chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Hồ
Chí Minh trong việc cung ứng vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng không kém
phần quan trọng. Tuy nhiên, trong quá trình giao dịch giữa ngân hàng với các doanh
nghiệp vừa và nhỏ vẫn tồn tại nhiều vướng mắc. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ là khu vực

có khả năng khai thác và thu hút vốn trong dân, nay là nguồn vốn còn nhiều tiềm năng
chưa được khai thác nhiều, do tính hiệu quả; quy mô sản xuất chủ yếu là vừa và nhỏ đòi
hỏi vốn không nhiều; năng lực quản lý, trình độ chuyên môn chưa cao; v.v…. Để đánh giá
đúng thực trạng về hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ và vai
trò của ngân hàng trong việc cấp tín dụng cho khu vực kinh tế này, có cơ sở đưa ra các
giải pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng và tạo điều kiện
thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn vủa ngân
hàng. Đó là nội dung cần nhắm tới của đề tài “Cấp tín dụng cho các doanh nghiệp vừa
và nhỏ tại Chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Hồ Chí Minh”.

Trang 6


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

CHƯƠNG 1:

NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN
VỀ TÍN DỤNG

1.1. Khái niệm và bản chất tín dụng.
1.1.1. Khái niệm.
Tín dụng có lịch sử hình thành và phát triển trên dưới 6-7 nghìn năm. Tín dụng ra
đời và phát triển gắn với sự ra đời và phát triển của các quan hệ hàng hóa tiền tệ. Nó tồn
tại qua nhiều phương thức sản xuất khác nhau. Ở bất cứ một phương thức sản xuất nào, tín
dụng cũng biểu hiện ra bên ngoài như là một sự vay mượn, sử dụng vốn lẫn nhau giữa các
chủ thể dựa trên nguyên tắc hoàn trả cả vốn lẫn lãi sau một thời gian nhất định.
Tín dụng là quan hệ giao dịch giữa hai chủ thể, trong đó một bên chuyển giao tài
sản cho bên kia sử dụng trong thời gian nhất định và bên kia có nghĩa vụ hoàn trả vô điều

kiện tài sản ban đầu và lãi từ sử dụng tài sản.

Trang 7


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng mà trong đó một trong hai chủ thể là ngân
hàng. Ngân hàng có thể với tư cách là chủ nợ (khi cấp tín dụng) hoặc với tư cách là người
thụ trái (khi nhận tiền gởi). Tín dụng ngân hàng không thuần túy là sự chuyển dịch vốn
trong nền kinh tế mà nó còn tạo vốn cho nền kinh tế do những chức năng trung gian của
ngân hàng.
Quan hệ tín dụng có thể diễn tả khái quát qua sơ đồ sau:
Giá trị tín dụng

Người cho vay (Creditor)

Người đi vay (Debtor)

Giá trị tín dụng và lãi

Trong quan hệ giao dịch trên thể hiện các nội dung cơ bản sau:
- Người cho vay chuyển giao cho người đi vay một lượng giá trị nhất định mà nguồn
của nó có thể là vốn tự có, tiền vốn, hàng hóa, tài sản vay mượn trong các chủ thể
khác trong xã hội,…
- Người đi vay là người được nhượng quyền sử dụng vốn và sử dụng vốn vay vào
mục đích của mình, phải hoàn trả vốn vay khi đến thời hạn thỏa thuận.
- Giá trị hoàn trả thông thường lớn hơn giá trị lúc cho vay hay nói cách khác, người
đi vay ngoài phần vốn phải trả còn phải trả thêm phần lãi của việc sử dụng vốn vay

cho người cho vay.
1.1.2. Bản chất.
Tín dụng là quan hệ vay mượn, quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa người đi vay và
người cho vay trên nguyên tắc hoàn trả. Do vậy:

Trang 8


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

- Quan hệ tín dụng phải dựa trên nguyên tắc hoàn trả vì vốn tín dụng dù tồn tại dưới
dạng tiền hoặc hiện vật thì nó cũng chỉ được người cho vay chuyển giao quyền sử
dụng cho người đi vay chứ không phải quyền sở hữu cho nên phải hoàn trả.
- Quan hệ tín dụng phải gắn liền với một thời hạn. Nếu thời hạn càng dài thì càng rủi
ro cho người cho vay.
- Giá trị của vốn tín dụng không chỉ được bảo toàn mà còn phải được nâng cao nhờ
vào lợi tức tín dụng. Thực chất nó là phần thưởng dành cho người cho vay. Vì
người cho vay hy sinh nhu cầu sử dụng số vốn để nhường quyền sử dụng vốn đó
cho người đi vay.
- Là một phạm trù kinh tế, phạm trù lịch sử và nó biểu hiện quan hệ giữa người với
người trong nền kinh tế : Người đi vay – Người cho vay.
1.2. Chức năng, vai trò và phân loại tín dụng:
1.2.1. Chức năng:
1.2.1.1. Chức năng tập trung và phân phối lại vốn theo nguyên tắc có hoàn trả:
Đây là chức năng cơ bản nhất của tín dụng, chính nhờ chức năng này mà các nguồn
vốn tiền tệ trong xã hội được điều hòa từ nơi “thừa” sang nơi “thiếu” để phục vụ sản xuất
kinh doanh và tiêu dùng, thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
Tập trung vốn tiền tệ: Nhờ hoạt động của hệ thống tín dụng mà nguồn tiền tạm thời
chưa sử dụng được huy động và tập trung lại. Nguồn tiền này là tiền tiết kiệm của dân cư,

vốn nhàn rỗi của các doanh nghiệp và các tổ chức đoàn thể…
Phân phối lại vốn tiền tệ: Trên cơ sở nguồn vốn huy động được, tín dụng thực hiện
việc phân lại đáp ứng nhu cầu sản xuất, lưu thông hàng hóa cũng như nhu cầu tiêu dùng
của toàn xã hội. Trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế, tín dụng thực hiện chức năng này
bằng hai cách: phân phối trực tiếp từ chủ thể có vốn tạm thời chưa sử dụng sang chủ thể
trực tiếp sử dụng vốn đó (thông qua tín dụng thương mại, phát hành trái phiếu công ty,… )
và phân phối gián tiếp thông qua các tổ chức tài chính trung gian như ngân hàng, hợp tác
xã tín dụng, công ty tài chính,…
Thực hiện chức năng này, tín dụng thu hút đại bộ phận tiền tệ nhàn rỗi trong nền
kinh tế và phân phối lại vốn đó dưới hình thức cho vay để bổ sung vốn cho doanh nghiệp,
cá nhân có nhu cầu về vốn nhằm phục vụ cho sản xuất kinh doanh, dịch vụ hay tiêu dùng.

Trang 9


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Hiện nay, vốn tín dụng là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ vốn lưu động của các
doanh nghiệp. Ngoài ra, vốn tín dụng còn là nguồn vốn đầu tư quan trọng trong lĩnh vực
vốn cố định.
Trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế, phân phối lại vốn tiền tệ dưới hình thức tín
dụng được thực hiện bằng hai cách : phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp.
 Phân phối trực tiếp : là việc phân phối từ chủ thể có vốn tạm thời chưa sử dụng
sang chủ thể trực tiếp sử dụng vốn đó cho sản xuất kinh doanh và tiêu dùng.
Phương pháp phân phối này được thực hiện trong quan hệ tín dụng thương mại và
phát hành trái phiếu của công ty.
 Phân phối gián tiếp : là việc phân phối vốn được thực hiện thông qua các tổ chức
tài chính trung gian như : Ngân hàng, Hợp tác xã tín dụng, Công ty tài chính.
1.2.1.2. Chức năng tiết kiệm tiền mặt:

Lúc đầu, tiền tệ lưu thông là tiền đúc kim loại (tiền vàng), nhưng khi nhu cầu nền
kinh tế phát triển đã làm xuất hiện việc lưu thông các dấu hiệu giá trị để thay thế cho tiền
vàng.
Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động tín dụng ngày càng mở rộng và phát triển
đa dạng, từ đó nó đã thúc đẩy việc mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt và thanh toán
bù trừ giữa các đơn vị kinh tế, điều này sẽ làm giảm được khối lượng giấy bạc trong lưu
thông, giảm được chi phí lưu thông giấy bạc của ngân hàng, đồng thời cho phép nhà nước
điều tiết một cách linh hoạt khối lượng tiền tệ nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu tiền tệ cho
sản xuất và lưu thông hàng hóa phát triển.
1.2.1.3. Chức năng phản ánh một cách tổng hợp và kiểm soát quá trình hoạt động
của nền kinh tế:
Trong việc thực hiện chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ nhằm phục
vụ yêu cầu tái sản xuất, tín dụng có khả năng phản ánh một cách tổng hợp và nhạy bén
tình hình hoạt động kinh tế. Do đó, tín dụng còn được coi là một trong những công cụ
quan trọng của nhà nước để kiểm soát, thúc đẩy quá trình thực hiện các chiến lược phát
triển kinh tế.
Mặt khác, trong khi thực hiện chức năng tiết kiệm tiền mặt, gắn liền với việc thanh
toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, tín dụng có thể phản ánh và kiểm soát quá
trình phân phối sản phẩm quốc dân trong nền kinh tế.
Trang 10


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

1.2.2. Vai trò:
1.2.2.1. Góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển:
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, hiện tượng thừa hoặc thiếu vốn tạm thời luôn
xảy ra ở các đơn vị. Nhờ có tín dụng, đã đáp ứng phần nào nhu cầu về vốn, góp phần làm
liên tục quá trình sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, với mục tiêu mở rộng sản xuất đối với

từng đơn vị kinh tế, thì nhu cầu về vốn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của
các nhà quản lý. Bởi lẽ, để đẩy nhanh tiến độ phát triển của sản xuất thì không thể trông
chờ vào vốn tự có mà doanh nghiệp phải biết tận dụng từ những dòng chảy khác của vốn
trong xã hội. Từ đó tín dụng với tư cách là nơi tập trung đại bộ phận vốn nhàn rỗi sẽ là
trung tâm đáp ứng nhu cầu vốn bổ sung cho đầu tư phát triển. Rõ ràng, vốn tín dụng đã
chiếm một vị trí đáng kể trong kết cấu vốn của các đơn vị kinh tế. Vì thế, có thể nói tín
dụng là người trợ thủ đắc lực cho các đơn vị sản xuất kinh doanh, là người bạn đồng hành
trong tiến trình phát triển kinh tế.
1.2.2.2. Góp phần ổn định tiền tệ, ổn định giá cả.
Tín dụng đã tận dụng các nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội, đã trực tiếp giảm khối
lượng tiền mặt tồn đọng trong lưu thông. Lượng tiền dư thừa này nếu không sử dụng kịp
thời, có thể gây ảnh hưởng xấu đến tình hình lưu thông tiền tệ, dẫn đến mất cân đối trong
quan hệ hàng – tiền và hệ thống giá cả bị biến động là điều không thể tránh khỏi. Do đó,
trong điều hành nền kinh tế, tín dụng được xem như là một trong những biện pháp hữu
hiệu góp phần làm giảm lạm phát.
Ngày nay nhằm thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ ở từng thời kỳ nhất định, lãi
suất tín dụng đã trở thành công cụ quản lý của Nhà nước. Lãi suất là giá cả của sản phẩm
ngân hàng. Như mọi loại giá của hàng hóa, lãi suất ngân hàng cũng được điều chỉnh theo
cung – cầu về tiền tệ trên thị trường theo những mục tiêu kích thích hoặc hạn chế đầu tư,
mở rộng hoặc thu hẹp đầu tư ở ngành này, lĩnh vực này so với ngành khác, lĩnh vực khác.
Lãi suất đóng vai trò như là một đòn bẩy kinh tế cực kỳ lợi hại trong một ngân hàng, nó có
thể đưa thêm nhiều tiền vào lưu thông hay rút bớt tiền từ lưu thông để qua đó tạo sự phù
hợp giữa khối lượng tiền tệ với yêu cầu tăng trưởng của nền kinh tế, tạo được sự ổn định
về tiền tệ và giá cả, làm tiền đề quan trọng để sản xuất và lưu thông hàng hóa phát triển,
có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả hoạt động kinh doanh của một ngân hàng và quan
trọng hơn là công cụ điều hành cực kỳ nhạy bén trong hệ thống ngân hàng cả ở tầm vĩ mô
và ở tầm vi mô.
1.2.2.3. Góp phần ổn định đời sống, tạo công ăn việc làm, ổn định trật tự xã hội.

Trang 11

CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Đây thực sự là hệ quả tất yếu từ hai vai trò trên của tín dụng. Nền kinh tế phát triển
trong môi trường ổn định về tiền tệ là điều kiện nâng cao đời sống của các thành viên
trong xã hội, là điều kiện thực hiện tốt hơn các chính sách trong xã hội, từ đó rút ngắn
chênh lệch giữa các giai cấp, góp phần thay đổi cấu trúc xã hội. Bởi lẽ, nó không chỉ đáp
ứng cho doanh nghiệp mà còn phục vụ cho các tầng lớp dân cư trong xã hội với những
mục đích khác nhau từ những hình thức vay khác nhau, ví dụ: cho vay tiêu dùng, cho vay
xóa đói giảm nghèo, cho vay nông nghiệp,…
Tín dụng tập trung và phân phối vốn có hiệu quả đến các thành phần kinh tế, góp
phần làm sản xuất ngày càng phát triển, khuyến khích cạnh tranh và tạo được động lực
kinh tế quan trọng, thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng, khơi dậy và vận dụng mọi tiềm năng
lao động, tay nghề, đất đai, tài nguyên và đặc biệt tạo ra nhiều công ăn việc làm giải quyết
nạn thất nghiệp vốn là vấn đề nhức nhối của nhiều quốc gia.
1.2.3. Phân loại tín dụng.
Phân loại tín dụng là việc sắp xếp các khoản tín dụng theo từng nhóm dựa trên
những tiêu chí nhất định. Có một số cách phân loại cơ bản sau:
1.2.3.1. Căn cứ vào thời hạn cho vay:
- Cho vay ngắn hạn : là loại cho vay có thời hạn tín dụng dưới một năm, thường
được sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt tạm thời về vốn lưu động của các doanh
nghiệp và các nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của cá nhân.
- Cho vay trung hạn : là loại cho vay có thời hạn từ 1 đến 5 năm. Cho vay trung hạn
chủ yếu phục vụ yêu cầu mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị,
công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án có quy mô nhỏ và có
thời hạn thu hồi vốn nhanh. Trong nông nghiệp, cho vay trung hạn chủ yếu để đầu
tư vào các đối tượng sau: máy cày, máy bơm nước, máy tuốt lúa; mua sắm phương
tiện vận chuyển hàng hóa trong nông nghiệp; xây dựng chuồng trại, nhà kho, sân

phơi,… Bên cạnh đầu tư cho tài sản cố định, cho vay trung hạn còn là nguồn hình
thành vốn lưu động thường xuyên của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh
nghiệp mới thành lập.
- Cho vay dài hạn : là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm và thời đại tối đa có thể
đến 20-30 năm, một số trường hợp cá biệt có thể lên đến 40 năm. Loại cho vay này
được sử dụng để cung cấp vốn cho xây dựng cơ bản, cải thiện và mở rộng sản xuất
có quy mô lớn như đầu tư xây dựng các xí nghiệp mới, các công trình thuộc cơ sở
hạ tầng,…
Trang 12


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Cho vay trung và dài hạn được đầu tư để hình thành vốn cố định và một phần vốn tối
thiểu cho hoạt động sản xuất.
1.2.3.2. Căn cứ vào mục đích vay:
- Cho vay bất động sản : là loại cho vay liên qua đến việc mua sắm và xây dựng bất
động sản nhà ở, đất đai, bất động sản trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và
dịch vụ.
- Cho vay công nghiệp và thương mại : còn gọi là cho vay để kinh doanh, là loại cho
vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công
nghiệp, thương mại và dịch vụ.
- Cho vay nông nghiệp : là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất cho trồng
trọt, chăn nuôi như phân bón, cây giống, con giống, thuốc trừ sâu, thức ăn chăn
nuôi,… hoặc các chi phí nuôi trồng thủy sản (nước ngọt và nước lợ) như cải tạo
ruộng đồng nuôi, lồng nuôi, thức ăn,..; đánh bắt hải sản như đầu tư đóng mới, sửa
chữa tàu thuyền,…
- Cho vay các định chế tài chính : bao gồm tín dụng cấp cho các ngân hàng, công ty
tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ tín dụng và các định

chế tài chính khác.
- Cho vay cá nhân : là loại cho vay để đáp ứng các nhu cầu chi tiêu của cá nhân. Đây
là nguồn tài chính quan trọng giúp cho các cá nhân trang trải nhu cầu nhà ở, đồ
dùng gia đình,.. Bên cạnh đó, những chi tiêu cho nhu cầu giáo dục, y tế và du
lịch,… cũng có thể được tài trợ thông qua việc phát hành thẻ tín dụng.
- Cho thuê: cho thuê các định chế tài chính bao gồm hai loại: cho thuê vận hành và
cho thuê tài chính. Tài sản cho thuê bao gồm bất động sản và động sản trong đó
chủ yếu là máy móc thiết bị.
1.2.3.3. Căn cứ vào đảm bảo đối với khoản vay:
- Cho vay không có bảo đảm : là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc
sự bảo lãnh của người thứ ba, mà việc vay chủ yếu chỉ dựa vào uy tín bản thân của
khách hàng. Đối với những khách hàng tốt, trung thực trong kinh doanh, có khả
năng tài chính lành mạnh, quản trị có hiệu quả thì ngân hàng có thể cấp tín dụng
dựa vàp uy tín của bản thân khách hàng mà không cần nguồn thu nợ thứ hai bổ
sung (bảo đảm tín dụng).
Trang 13


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

- Cho vay có bảo đảm : là loại cho vay dựa trên cơ sở các đảm bảo như thế chấp,
cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba.
1.2.3.4. Căn cứ vào phương thức hoàn trả:
- Cho vay phi trả góp : là các khoản cho vay trong đó vốn gốc và lãi vay được hoàn
trả một lần khi đến hạn. Phương thức này ít áp dụng trong các nghiệp vụ tài chính
dài hạn vì tạo nên khó khăn cho người cho vay và người vay.
 Đối với người cho vay : phương thức này không đem lại thu nhập thường
xuyên.
 Đối với người đi vay : tạo ra khó khăn về tài chính vì phải hoàn trả một số

tiền lớn vào cuối thời hạn và việc áp dụng lãi kép làm cho số nợ tăng nhanh.
- Cho vay trả góp : là các khoản vay trong đó nợ gốc và lãi được hoàn trả nhiều lần
trong thời hạn vay. Phương thức này được áp dụng phổ biến trong việc vay vốn
đầu tư kinh doanh vì nó phù hợp với đặc điểm về đầu tư : bỏ vốn một lần, thu hồi
vốn dần dần.
- Cho vay tuần hoàn : là các khoản vay trong đó nợ gốc và lãi được hoàn trả một
cách tuần hoàn trong thời hạn vay. Phương thức này được áp dụng phổ biến vì nó
giúp người vay trả nợ dần dần, rất phù hợp với người vay vốn đầu tư hoặc những
người vay có thu nhập ổn định.
1.2.3.5. Căn cứ vào xuất xứ của khoản vay:
- Cho vay trực tiếp : là khoản cho vay mà trong đó người nhận tiền vay cũng là
người có nghĩa vụ trả nợ trực tiếp cho ngân hàng.
- Cho vay gián tiếp : là khoản cho vay ngân hàng cấp tín dụng cho người đi vay
thông qua bên thứ ba. Bên thứ ba là người nhận tiền và người đi vay phải có nghĩa
vụ trả tiền cho ngân hàng.
1.2.3.6. Căn cứ vào phương pháp hoàn trả:
- Cho vay có thời hạn : là việc ngân hàng qui định một thời hạn hoàn trả trước đối
với khách hàng.

Trang 14


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

- Cho vay không có thời hạn : là việc ngân hàng không qui định thời hạn cụ thể mà
chỉ báo cho khách hàng biết trước một thời gian nhất định trước khi thu hồi.
1.2.3.7. Căn cứ vào hình thái cấp tín dụng:
- Tín dụng bằng tiền là việc ngân hàng cho khách hàng sử dụng tiền trong một thời
hạn thỏa thuận.

- Tín dụng bằng tài sản là việc ngân hàng cho khách hàng thuê các tài sản để sử
dụng.
- Tín dụng chữ ký: ngân hàng còn thực hiện việc cấp tín dụng cho khách hàng bằng
uy tín của mình. Đối với nghiệp vụ này, ngân hàng không phải cung cấp bằng tiền,
nhưng khi người bảo lãnh không thực hiện được nghĩa vụ theo hợp đồng thì người
bảo lãnh phải thay thế để thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Chính vì lý do trên mà
người ta gọi hành vi cam kết của khách hàng là tín dụng bằng chữ ký.
1.3. Các nguyên tắc tín dụng:
Khi nói đến tín dụng thì dù ở hình thức nào, trong điều kiện cụ thể nào cũng phải
tuân thủ theo 3 nguyên tắc cơ bản sau:
1.3.1. Nguyên tắc thứ nhất: Vốn vay phải được hoàn trả đúng hạn cả gốc và lãi.
Đây là nguyên tắc cơ bản nhất của tín dụng, nó bắt buộc người vay phải có trách
nhiệm hoàn trả vốn vay cả gốc và lãi theo đúng kỳ hạn đã cam kết trong hợp đồng tín
dụng.
Như chúng ta đã biết, ngân hàng là một tổ chức trung gian tín dụng, thực hiện việc
huy động vốn tức là đi vay để đáp ứng nhu cầu về vốn tín dụng của các đơn vị tức là cho
vay. Do đó, ngân hàng cũng có trách nhiệm phải hoàn trả cho các đối tượng đã cho ngân
hàng vay vốn đó là các tổ chức, cá nhân, đơn vị đã gửi tiền tại ngân hàng, nếu người đi
vay không hoàn trả vốn vay cho ngân hàng thì sẽ dẫn đến ngân hàng mất khả năng chi trả
cho các khách hàng đã gởi tiền, dẫn đến khủng hoảng dây chuyền trong hoạt động của các
ngân hàng và của cả nền kinh tế.
Ngân hàng huy động vốn phải trả lãi cho người gởi tiền, đây là điều kiện bắt buộc
để thu hút được tiền gởi, vì vậy người đi vay vốn của ngân hàng cũng phải bắt buộc trả lãi
cho ngân hàng. Từ nguồn thu lãi này, ngân hàng mới có thể chi trả lãi tiền gởi, chi phí cho
hoạt động kinh doanh và có thu nhập tích lũy để phát triển.

Trang 15


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI

THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Lãi suất cho vay cũng là điều mà các ngân hàng và người đi vay quan tâm, đây là
giá cả thuê quyền sử dụng vốn tiền tệ. Hiện nay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước,
các ngân hàng được phép cho vay trong khung trần lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quy
định trong từng thời kỳ cụ thể.
Lãi suất là một công cụ của Nhà nước trong điều hành kinh tế vĩ mô, thông qua
công cụ này Nhà nước có thể can thiệp trực tiếp vào việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc
gia, chính sách phát triển kinh tế trong từng thời kỳ cụ thể theo chiến lược chung. Với
công cụ lãi suất, ngân hàng có thể thúc đẩy hay hạn chế một ngành nghề nào đó phục vụ
cho chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Muốn thúc đẩy một ngành nghề kinh
tế nào đó phát triển có thể quy định một chính sách lãi suất thấp để khuyến khích đầu tư
vào ngành đó; muốn hạn chế hay kìm hãm một ngành nào đó thì có thể quy định mức lãi
suất cao hơn để hạn chế đầu tư. Như vậy, công cụ lãi suất có tác dụng định hướng sự phát
triển kinh tế theo một kế hoạch chung có sự quản lý và điều hành của Nhà nước.
Tuy nhiên ở đây cũng cần thấy rằng công cụ lãi suất là một con dao hai lưỡi, nếu
vận dụng khéo léo, linh hoạt thì nó sẽ là trợ thủ đắc lực của ngân hàng trong việc thực
hiện chính sách tiền tệ, tín dụng; ngược lại cũng sẽ có những tác dụng tiêu cực đến sự phát
triển kinh tế nói chung và ngân hàng nói riêng.
Hoàn trả đúng hạn cũng là một điều kiện không thể thiếu được vì khi cho vay ngân
hàng đã xác định thời hạn thu hồi vốn phù hợp với yêu cầu của đơn vị cũng như kế hoạch
cân đối vốn của ngân hàng. Nếu không thu hồi vốn đúng hạn, ngân hàng sẽ gặp khó khăn
trong hoạt động của mình, từ đó có thể dẫn đến mất khả năng thanh toán.
Vì những lý do nên trên, khi tiến hành cho vay các ngân hàng thường xem xét cẩn
thận về khả năng tài chính của đơn vị vay vốn, đặc biệt là quá trình sản xuất kinh doanh
của đơn vị. Để từ đó xác định kỳ hạn nợ thích hợp cũng như phân tích các rủi ro có thể
xảy ra để quyết định cho vay hay không.
1.3.2. Nguyên tắc thứ hai: Khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng phải sử dụng vốn vay
đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. Cho vay đúng mục đích không
những là nguyên tắc mà còn là phương châm hoạt động của tín dụng ngân hàng. Đối với

ngân hàng, bất kỳ khoản cho vay nào đối với nền kinh tế cũng luôn luôn phải hướng đến
mục tiêu và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong từng giai đoạn phát triển. Ngược lại
đối với khách hàng, vốn vay cũng phải đáp ứng các mục đích cụ thể trong quá trình hoạt
động để thúc đẩy đơn vị hoàn thành nhiệm vụ của mình. Do vậy, khi vốn vay ngân hàng,
khách hàng phải trình bày rõ mục đích của việc sử dụng vốn vay. Khi khoản vay đã được
ngân hàng chấp nhận thì mục đích sử dụng vốn vay cũng sẽ được ghi vào hợp đồng tín

Trang 16


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

dụng. Ngân hàng sẽ thường xuyên kiểm tra tình hình sử dụng vốn vay của khách hàng,
nếu phát hiện thấy khách hàng sử dụng vốn sai mục đích, ngân hàng có thể sử dụng các
biện pháp phù hợp để xử lý.
1.3.3. Nguyên tắc thứ ba: Tiền vay phải có tài sản, vật tư hàng hóa tương đương làm đảm
bảo. Nguyên tắc này quy định khi ngân hàng thực hiện nghiệp vụ tín dụng phải xem xét
đến khả năng hoàn trả vốn vay của khách hàng. Mặc dù hoàn trả tín dụng không phải là
mục đích khi kinh doanh của ngân hàng, nhưng nó là cơ sở quan trọng nhất để thực hiện
mục tiêu kinh doanh. Do đó để đảm bảo thu hồi được nợ, ngân hàng buộc phải áp dụng
hình thức cho vay có bảo đảm, nhất là đối với các khách hàng có khả năng tài chính không
đủ mạnh, năng lực kinh doanh trong quá khứ và trong hiện tại không được tốt.
Nguyên tắc này góp phần làm giảm bớt rủi ro trong hoạt động kinh doanh tiền tệ
của ngân hàng. Nguyên tắc này giúp cho ngân hàng có khả năng thu hồi phần nào vốn vay
trong trường hợp khách hàng không có khả năng thanh toán.
Tài sản đảm bảo tín dụng bao gồm các loại:
- Hàng hóa và chi phí trong quá trình sản xuất và lưu thông sản phẩm.
- Vàng bạc, đá quí.
- Các chứng chỉ tiển gởi, thẻ tiết kiệm, trái phiếu, cổ phiếu, tín phiếu, kỳ phiếu ngân

hàng, hối phiếu.
- Bất động sản với giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu (bản chính) và có chứng thực
của cơ quan có thẩm quyền.
1.4. Lý thuyết cơ bản về loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ(DNVVN):
1.4.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ được định nghĩa như sau :
Theo Nghị định 90 ngày 23/11/01, các doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo
Luật Doanh nghiệp, Luật Doanh nghiệp Nhà nước, các hợp tác xã, các hộ sản xuất kinh
doanh cá thể đăng ký theo NĐ 02/CP 3/2/00: “Cơ sở sản xuất kinh doanh độc lập có vốn
đăng ký không quá 10 tỷ đồng hoặc số lao động trung bình hàng năm không quá 300
người” (linh hoạt áp dụng đồng thời cả hai chỉ tiêu vốn và lao động hoặc một trong hai
chỉ tiêu).

Trang 17


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Những doanh nghiệp thuộc loại vừa và nhỏ này được hưởng sự hỗ trợ của Chính
phủ theo các chương trình hỗ trợ về vốn, công nghệ, được giảm hoặc miễn một số loại
thuế.
1.4.2. Phân loại các doanh nghiệp vừa và nhỏ:
Thông thường, các loại doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể chia thành bốn nhóm
chính:
1.4.2.1. Khu vực không chính thức:
Khu vực này bao gồm các hình thức kinh doanh nhỏ không có trụ sở hoạt động
thường xuyên. Chẳng hạn như những người bán kem lưu động, những người bán thức ăn
lưu động và những người bán hàng rong. Họ là những đơn vị nhỏ nhất của tổ chức kinh
doanh và hầu như luôn luôn do một cá nhân điều khiển hoạt động. Trong một số nước,
khu vực không chính thức bao gồm những người hoạt động kinh doanh nhỏ không đăng

ký kinh doanh chính thức.
1.4.2.2. Các doanh nghiệp bán chính thức:
Là những doanh nghiệp cá nhân không thể và không có khả năng phát triển thành
các doanh nghiệp lớn. Ví dụ như các cửa hàng giặt ủi nhỏ, các cửa hiệu bán thực phẩm
khô, các tiệm may, tiệm cắt tóc và các cửa hàng thuốc bắc. Tuy có quy mô nhỏ, nhưng các
doanh nghiệp này cung cấp những dịch vụ rất quan trọng cho mọi người. Chúng ta có thể
tìm thấy chúng dễ dàng ngay tại các thành phố, khu thị tứ, và chúng giữ vai trò rất quan
trọng trong việc phục vụ nhân dân trong khu vực. Hãy tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra
nếu tất cả các doanh nghiệp này biến mất vào một buổi sáng khi chúng ta thức dậy. Nhiều
hoạt động sẽ bị tê liệt và hầu hết các hoạt động đời thường của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng.
Mặc dù loại doanh nghiệp này thường có quy mô nhỏ và không thể phát triển thành các
doanh nghiệp lớn nhưng vẫn có những ngoại lệ. Chẳng hạn, một số doanh nghiệp thuộc
loại này có thể liên kết với nhau và thành lập các hợp tác xã hay cửa hàng bách hóa liên
hợp.
1.4.2.3. Các doanh nghiệp chuyên doanh: Là các doanh nghiệp do các nhà chuyên môn
làm chủ và điều hành các hoạt động của chúng. Ví dụ như: các bác sĩ, nha sĩ, luật sư và
kiểm toán viên.
1.4.2.4. Các doanh nghiệp có tiềm năng phát triển: có những doanh nghiệp nhỏ có tiềm
năng phát triển, chẳng hạn như các doanh nghiệp kinh doanh trong các ngành công nghệ
cao hay các công ty phát triển phần mềm máy tính điện tử. Các cá nhân hay nhóm kinh
Trang 18


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

doanh thuộc loại này đăng ký kinh doanh tại các quận, huyện theo quy định của Nghị định
số 66-HĐBT, ngày 2-3-1992 của Hộ đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ).
1.4.3. Vai trò của các doanh nghiệp vừa và nhỏ:
Kể từ khi đổi mới. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển

kinh tế – xã hội, trong đó có sự đóng góp quan trọng của các DNVVN, thể hiện qua tỷ lệ
phần trăm trong cơ cấu GDP, số công ăn việc làm do khu vực này mang lại và những
đóng góp vào quá trình phân phối lại thu nhập, giảm bớt sự phát triển không đồng đều
giữa đô thị và nông thôn. Vai trò của các DNVVN thể hiện ở các khía cạnh sau đây:
- Thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, gia tăng thu nhập quốc dân; phát huy các tiềm
năng, nguồn lực của nhân dân tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển kinh
tế: Các DNVVN sản xuất một khối lượng sản phẩm, dịch vụ tương đối lớn đáp ứng
cho nhu cầu của xã hội, làm giảm bớt áp lực cầu của thị trường đồng thời góp vào
Ngân sách Nhà nước. Các DNVVN đáp ứng tốt hơn những nhu cầu của người tiêu
dùng với giá rẻ hơn và thuận tiện hơn. Thương nghiệp và dịch vụ, hay nói chung là
ngành phân phối lưu thông thuộc về ưu thế hoạt động của các DNVVN, vì các loại
dịch vụ cho cá nhân, cho các tổ chức kinh tế xã hội thường có yêu cầu đa dạng về
chủng loại và đòi hỏi được phân bố rộng khắp, phù hợp với sự phân bố của các
DNVVN. Các DNVVN có khả năng tập trung vốn, trí tuệ vào các ngành kinh tế có
khả năng phát triển hay những ngành kinh tế đòi hỏi hàm lượng tri thức cao cũng
như có khả năng lấp đầy những khoảng trống trong các lĩnh vực sản xuất kinh
doanh không cần nhiều vốn và có mức lợi nhuận thấp. Trong quá trình mở cửa nền
kinh tế, từng bước hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới, các DNVVN sẽ là một
cầu nối quan trọng cho sự hội nhập đó. Các nhà đầu tư nước ngoài (phần lớn là
những công ty tư nhân) cần phải có những người bạn đồng hành để cho họ an tâm
đầu tư vốn và khoa học công nghệ… Chính các DNVVN có thể thu hút vốn, kỹ
thuật, công nghệ sản xuất… và là người bạn đồng hành tạo ra sự tin tưởng cho các
nhà đầu tư nước ngoài.
- Giải quyết việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, hạn chế việc di dân vào đô thị: Trong
tiến trình đẩy mạnh cổ phần hóa, bán, khoán, cho thuê và giải thể các doanh nghiệp
nhà nước thì việc dôi ra một số lượng lớn lao động là điều không thể tránh khỏi.
Các DNVVN có khả năng tạo ra việc làm với mức đầu tư thấp và chủ yếu bằng
vốn của dân mà lẽ ra Nhà nước phải tốn rất nhiều vốn đầu tư để giải quyết việc làm
(trung bình Nhà nước phải đầu tư hơn 10 triệu đồng để tạo ra một chỗ làm việc).
Giải quyết có hiệu quả vấn đề thất nghiệp từ đó dẫn đến giảm bớt các tệ nạn xã hội

và tạo ra sự phát triển hài hoà cho nền kinh tế. Các DNVVN có tác động thúc đẩy

Trang 19


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

quá trình đô thị hóa phi tập trung. Sự phát triển của các DNVVN ở nông thôn
không chỉ tạo ra việc làm cho những người chưa có việc mà còn thu hút số lượng
lao động thời vụ trong thời gian nông nhàn vào hoạt động sản xuất kinh doanh, rút
dần lực lượng lao động nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, nhưng vẫn sống
ngay tại quê hương, giảm bớt lượng người di cư từ các huyện ngoại thành vào các
quận nội thành.
- Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới cơ chế quản lý theo hướng kinh tế
thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế: Trước đây hầu hết các
lĩnh vực kinh tế, các ngành nghề sản xuất kinh doanh đều do khu vực kinh tế quốc
doanh đảm nhận. Hiện nay, trừ một số ít các lĩnh vực, ngành nghề Nhà nước giữ
vai trò độc quyền còn lại hầu hết các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh các DNVVN
đều tham gia với mức độ ngày càng lớn. Trong đó, một số ngành nghề DNVVN đã
chiếm tỷ trọng khá cao (sản xuất lương thực, thực phẩm, bán lẻ hàng hóa, hàng tiêu
dùng, nuôi trồng thủy sản,… ). Sự phát triển phong phú đa dạng các cơ sở sản xuất,
các ngành nghề, các loại sản phẩm dịch vụ, các hình thức kinh doanh… của khi
vực này đã tác động mạnh mẽ đến các doanh nghiệp Nhà nước, buộc các doanh
nghiệp này phải cải tổ, sắp xếp lại, đầu tư đổi mới công nghệ, đổi mới phương thức
kinh doanh để tồn tại và đứng vững trong cơ chế thị trường. Nói cách khác,
DNVVN đã thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong nền kinh tế, làm
cho nền kinh tế năng động hơn, đồng thời cũng tạo nên sức ép lớn buộc công tác
quản lý hành chính của Nhà nước phải thay đổi nhanh nhạy, đáp ứng yêu cầu đòi
hỏi của các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế thị trường nói chung. Nhu vậy,

sự phát triển của các DNVVN đã góp phần quan trọng hình thành và xác lập vai trò
vị trí của các chủ thể sản xuất kinh doanh theo yêu cầu của cơ chế thị trường, đẩy
nhanh việc hình thành nền kinh tế nhiều thành phần, thúc đẩy cải cách các doanh
nghiệp Nhà nước, cải tổ cơ chế quản lý theo hướng thị trường, mở cửa hợp tác với
bên ngoài, nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Hình thành và phát triển đội ngũ các nhà doanh nghiệp tư nhân, góp phần xây
dựng đội ngũ các nhà doanh nghiệp Việt Nam có trình độ. Đồng thời cơ chế quản
lý mềm dẻo trong các DNVVN nói riêng cũng như các doanh nghiệp ngoài quốc
doanh (DNNQD) nói chung cũng tạo điều kiện cho sự phát triển năng lực của mọi
người, từng bước thực hiện công bằng xã hội: DNNQD là nơi đào tạo và sàng lọc
các nhà quản lý doanh nghiệp thông qua thực tiễn kinh doanh, góp phần vào việc
đào tạo lực lượng cán bộ quản lý doanh nghiệp có chất lượng cao cho đất nước.
Mặc dù không tránh khỏi còn nhiều bất cập và hạn chế, đội ngũ những nhà doanh
nghiệp mới đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước, vững bước tiến vào
thế kỷ mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trang 20


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

1.5. Vai trò của tín dụng đối với các DNVVN.
Nguồn vốn đầu tư của các DNVVN thường là tiền tiết kiệm của cá nhân hay do chủ
nhân của chúng vay của người thân, bạn bè. Các doanh nghiệp loại này rất khó vay được
tiền từ ngân hàng thương mại và các định chế tài chính khác, trừ trường hợp họ có tài sản
cầm cố, thế chấp hay những vật quý có giá trị cao được các định chế tài chính chấp thuận.
Đa số các nhà kinh doanh đều cho rằng tài chính là vấn đề chính yếu của họ trong điều
hành hoạt động một DNVVN. Khi mới thành lập doanh nghiệp, mọi người đều biết rằng
để thu hồi được vốn là một điều không dễ dàng. Còn khi thành lập và đứng vững được thì
việc vay tiền sẽ dễ dàng hơn. Nhu cầu vốn là điều kiện cần thiết để duy trì hoạt động kinh

doanh của doanh nghiệp. Chẳng hạn khi một doanh nghiệp mới thành lập nó rất cần một
nhà văn phòng hay một cửa hàng, v.v… Nhiều nhà kinh doanh phải đương đầu với vấn đề
không đủ tiền mặt để mua nhà kho, trả các món nợ, tiền thuê hay trả lương cho nhân viên.
Do đó, vốn là yếu tố đầu vào quan trọng đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Vay vốn để
phát triển sản xuất kinh doanh là nhu cầu hầu hết của các doanh nghiệp.
Như vậy, theo Nghị định 90 thì hầu hết các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay đều là
DNVVN. Thành phần kinh tế này có tác động rất lớn đối với sự phát triển kinh tế của đất
nước. Do đó trong giai đoạn hiện nay, các ngân hàng thường tập trung hoạt động tín dụng
cho đối tượng này. Vì vậy phần tiếp theo em xin trình bày “Thực trạng và tình hình cấp tín
dụng cho các DNVVN tại Chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Hồ Chí Minh”.

CHƯƠNG 2:

Trang 21


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

THỰC TRẠNG VÀ TÌNH HÌNH CẤP
TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP
VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN
HÀNG NGOẠI THƯƠNG HỒ CHÍ
MINH (Vietcombank HCM).

2.1. Giới thiệu sơ lược về Vietcombank HCM (VCB –HCM).
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.
2.1.1.1. Tổng quan về Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam.
* Quá trình ra đời:
Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam được thành lập theo Nghị định số 115/CP và

chính thức đi vào hoạt động ngày 01-04-1963, với tư cách là một pháp nhân ngân hàng
thương mại và là một ngân hàng chuyên nghiệp ngoại hối có vị trí pháp lý và chức năng
giao dịch trên thương trường Việt Nam và quốc tế. Kể từ ngày đó, thương hiệu Ngân hàng
Ngoại thương Việt Nam chính thức ra đời, với tên gọi tiếng Anh là Bank for Foreign
Trade of Viet Nam, tên tắt là Vietcombank (VCB).
* Quá trình phát triển:
Là ngân hàng thương mại phục vụ đối ngoại lâu đời nhất ở Việt Nam, Ngân hàng
Ngoại thương Việt Nam luôn được biết đến như một ngân hàng đứng đầu về nguồn vốn

Trang 22


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

và có uy tín trong các lĩnh vực tài trợ, thanh toán xuất nhập khẩu, kinh doanh ngoại hối,
bảo lãnh ngân hàng và các dịch vụ tài chính, ngân hàng quốc tế.
Cho đến nay, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB VN) đã phát triển thành
một hệ thống gồm 24 chi nhánh cấp 1 và 14 chi nhánh cấp 2, 1 công ty tài chính và 3 văn
phòng đại diện ở nước ngoài, 1 công ty chứng khoán, 1 công ty thuê mua tài chính, 1 công
ty quản lý nợ và khai thác tài sản, góp vốn cổ phần vào 5 doanh nghiệp và 7 ngân hàng,
tham gia 3 liên doanh với ngân hàng nước ngoài.
Tạp chí “The Banker” một tạp chí ngân hàng có tiếng trong giới tài chính quốc tế
của Anh quốc đã bình chọn VCB là “Ngân hàng tốt nhất của Việt Nam” liên tục trong 4
năm 2000, 2001, 2002, 2003.
VCB VN là ngân hàng thương mại hàng đầu trong các ngân hàng VN thực hiện dự
án công nghệ thông tin lớn nhất VN do World Bank tài trợ với tổng vốn đầu tư là 10 triệu
USD và được chính thức hoạt động vào 02/05/2002. VCB VN đã thiết lập quan hệ đại lý
với 1500 ngân hàng tại gần 100 nước trên khắp các châu lục của thế giới; là đại lý chính
thức của tổ chức chuyển tiền nhanh quốc tế MoneyGram; là đại lý thanh toán 5 loại thẻ tín

dụng quốc tế Visa, MasterCard, JCB, American Express và Dinners Club đồng thời phát
hành 3 loại thẻ: Vietcombank – Visa, Vietcombank – MasterCard và Vietcombank
American Express.
Trong những năm qua, bằng những nỗ lực vượt bậc và được sự ủng hộ của đông
đảo khách hàng, VCB VN đã giữ vững là Ngân hàng thương mại có mức tăng trưởng vào
bậc nhất ở Việt Nam.
2.1.1.2. Khái quát về VCB –HCM.
Chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam tại TP.HCM (VCB –HCM) được
thành lập ngày 1-11-1976, là chi nhánh lớn nhất trong hệ thống Ngân hàng Ngoại thương
Việt Nam.
Kể từ ngày thành lập. VCB –HCM không ngừng lớn mạnh về quy mô hoạt động,
luôn giũ vững vai trò là một trong những ngân hàng thương mại quốc doanh chủ lực, có
bề dày thành tích trong hoạt động kinh doanh ngân hàng trên địa bàn TP.HCM.
VCB – HCM được coi là chi nhánh ngân hàng có tổng tích sản lớn nhất tại
TP.HCM và đạt mức tăng trưởng hàng năm trên 15%. Nguồn vốn huy động liên tục tăng
và chiếm trên 1/5 tổng nguồn vốn huy động của toàn bộ các tổ chức tín dụng trên địa bàn.
VCB –HCM là trung tâm về thanh toán quốc tế (chiếm 40% tổng kim ngạch thanh toán
xuất nhập khẩu của HCM), là đầu mối về kinh doanh và là một trong những ngân hàng
hàng đầu trong các lĩnh vực đầu tư tín dụng, bảo lãnh, thanh toán hối đoái, nghiệp vụ ngân
quỹ và thanh toán thẻ,…

Trang 23


CẤP TÍN DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG HỒ CHÍ MINH – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP.

Với một đội ngũ cán bộ năng động, nhiệt tình và được đào tạo lành nghề, dày dạn
kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng đối ngoại, với hệ thống trang thiết bị tin học tiên
tiến, VCB –HCM sẵn sàng cung cấp cho khách hàng các dịch vụ ngân hàng chất lượng

cao nhất và luôn phấn đấu vì sự thành công của khách hàng.

2.1.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy VCB –HCM.

Trang 24