Biện pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước quận ngô quyền thành phố hải phòng

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công
trình nào khác.
Luận văn đã sử dụng nhiều nguồn thông tin liên quan khác nhau để phục vụ
cho việc nghiên cứu, các nguồn thông tin đã được xử lý và trích dẫn rõ nguồn tài
liệu tham khảo theo quy định. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện đề tài đã được
cảm ơn./.
Ngày 10 tháng 9 năm 2015
Tác giả

Đào Thị Phúc

i


LỜI CẢM ƠN
Sau hơn hai năm học tập tại Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam tôi đã được
các thầy, cô truyền đạt kiến thức và hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học
đào tạo thạc sĩ. Trong quá trình học tập và nghiên cứu ngoài sự cố gắng của bản
thân, tôi còn nhận được sự giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài nhà
trường. Đến nay tôi đã hoàn thành chương trình các môn học và luận văn thạc sĩ
khoa học.
Trước tiên tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của quý thầy, cô trong và
ngoài Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam, các thầy cô trực tiếp giảng dạy trong
suốt hơn hai năm qua, và đặc biệt là PGS.TS. Vũ Trụ Phi đã giành nhiều thời gian,
tâm huyết hướng dẫn, giúp đỡ để tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn Thạc sĩ
khoa học.
Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn tới các lãnh đạo, chuyên viên Ủy ban nhân
dân và Phòng Tài chính - Kế hoạch Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng đã tạo
điều kiện để tôi được tiếp cận, thu thập hồ sơ, tài liệu để có dữ liệu hoàn thành luận

văn.
Mặc dù bản thân tôi đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn của mình bằng
cả kiến thức đã được trang bị và vốn kinh nghiệm sẵn có. Tuy nhiên không thể
tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự tham gia đóng góp ý kiến
của quý thầy cô, cùng toàn thể các bạn.
Một lần nữa tôi xin được trân trọng cảm ơn!

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................... v
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................ vi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ .................................................... vii
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................2
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài......................................................................6
5. Bố cục của luận văn ........................................................................................................6

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC VÀ CƠ
SỞ PHÁP LÝ QUẢN LÝ NSNN CẤP QUẬN (HUYỆN) .......................... 7
1.1. Ngân sách Nhà nước và ngân sách Nhà nước cấp quận (huyện) ...........................7
1.1.1. Tổng quan về ngân sách Nhà nước .........................................................................7
1.1.2. Hệ thống NSNN và phân cấp quản lý NSNN .....................................................11
1.1.3. NSNN cấp quậntrong hệ thống NSNN ................................................................12

1.2. Quản lý ngân sách nhà nước cấp quận (huyện) ......................................................15
1.2.1. Khái niệm quản lý NSNN ......................................................................................15
1.2.2. Nội dung quản lý NSNN ........................................................................................16
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý NSNN.........................................................19
1.3. Kinh nghiệm về quản lý NSNN quận (huyện) .......................................................20
1.3.1.Kinh nghiệm quản lý NSNN tại huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng .20
1.3.2. Bài học rút ra cho công tác quản lý NSNN Quận Ngô Quyền ..........................22

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TẠI QUẬN NGÔ QUYỀN................................................. 23
2.1. Đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội quận Ngô Quyền ......................23
2.1.1.Đặc điểm tự nhiên ....................................................................................................23

iii


2.1.2.Khái quát tình hình KT-XH của Quận Ngô Quyền .............................................26
2.1.3.Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình phát triển KT - XH ........................27
2.2. Tình hình thu - chi ngân sách và công tác quản lý NSNN quận Ngô Quyền
trong thời kỳ 2010 - 2014 .................................................................................................32
2.2.1.Tình hình công tác thu, chi NSNN.........................................................................32
2.2.2.Công tác quản lý NSNN..........................................................................................54
2.3. Đánh giá công tác quản lý NSNN quận Ngô Quyền .............................................58
2.3.1. Những kết quả đạt được .........................................................................................58
2.3.2.Những hạn chế..........................................................................................................58
2.3.3.Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trên .......................................................59

CHƢƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ NSNN TẠI QUẬN NGÔ QUYỀN ......................................... 60
3.1. Mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế -xã hội của quận ngô quyên trong thời

gian tới.................................................................................................................................61
3.1.1.Những mục tiêu chung về phát triển KT - XH đến năm 2020 ...........................61
3.1.2.Mục tiêu cụ thể phát triển kinh tế - xã hội ............................................................62
3.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSNN tại quận Ngô Quyền trong
thời gian tới.........................................................................................................................68
3.2.1.Nâng cao chất lượng công tác lập dự toán ............................................................68
3.2.2.Hoàn thiện công tác thực hiện dự toán ..................................................................69
3.2.3.Hoàn thiện công tác quyết toán ..............................................................................70
3.2.4.Hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra ................................................................70
3.2.5.Hoàn thiện việc phân cấp quản lý ngân sách quận ..............................................70
3.2.6.Nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý .............................72
3.2.7.Phát triển hệ thống thông tin phục vụ công tác quản lý NSNN .........................73
3.2.8.Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục đến các cơ quan, đơn vị và người
dân về vai trò và ỹ nghĩa của NSNN ...............................................................................73
3.3. Kiến nghị .....................................................................................................................75

KẾT LUẬN ............................................................................................. 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................... Error! Bookmark not defined.

iv


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

HĐND

Hội đồng nhân dân

UBND

Ủy ban nhân dân

NSNN

Ngân sách nhà nước

KBNN

Kho bạc nhà nước

NXB

Nhà xuất bản

v


DANH MỤC BẢNG
Số hiệu
bảng
2.1

2.2

2.3

2.4

2.5
2.6

2.7

Tên bảng
Tình hình thực hiện dự toán Thu NSNN của Quận Ngô
Quyền qua các năm 2010 – 2014
Cơ cấu nguồn thu NSNN trên địa bàn Quận Ngô Quyền
2010 - 2014
Tình hình Thu từ thuế trên địa bàn Quận Ngô Quyền qua
các năm 2010 - 2014
Tình hình thực hiện chi NSNN Quận Ngô Quyền qua các
năm 2010 – 2014
Cơ cấu chi ngân sách Quận Ngô Quyền 2010 - 2014
Chi tiết tình hình chi thường xuyên của Quận Ngô Quyền
qua các năm 2010 – 2014
Chi tiết tình hình chi thường xuyên của Quận Ngô Quyền
qua các năm 2010 – 2014

vi

Trang
33

35

36

44

46
47

52


DANH MỤC HÌNH

Số hiệu

Tên hình

hình
1.1
2.1

2.2

2.3

2.4
2.5
2.6

2.7

Sơ đồ tổ chức hệ thống NSNN Việt Nam
Tình hình thực hiện dự toán Thu NSNN của Quận Ngô
Quyền qua các năm 2010 – 2014
Cơ cấu nguồn thu NSNN trên địa bàn Quận Ngô Quyền

2010 - 2014
Tình hình Thu từ thuế trên địa bàn Quận Ngô Quyền qua
các năm 2010 - 2014
Tình hình thực hiện chi NSNN Quận Ngô Quyền qua các
năm 2010 – 2014
Cơ cấu chi ngân sách Quận Ngô Quyền 2010 - 2014
Chi tiết tình hình chi thường xuyên của Quận Ngô Quyền
qua các năm 2010 – 2014
Chi tiết tình hình chi thường xuyên của Quận Ngô Quyền
qua các năm 2010 – 2014

vii

Trang

11
34

35

37

45
46
48

53


PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhà nước ra đời trong cuộc đấu tranh của xã hội có giai cấp, nó là sản phẩm
của cuộc đấu tranh giai cấp, Nhà nước xuất hiện với tư cách là cơ quan có quyền
lực để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ về nhiều mặt như quản lý hành chính,
chức năng kinh tế và các nhiệm vụ xã hội. Để thực hiện các chức năng và nhiệm
vụ của mình, Nhà nước cần phải có nguồn lực tài chính NSNN, đó là cơ sở vật chất
cho Nhà nước tồn tại và hoạt động.
Ở Việt Nam, kể từ khi nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường, đặc biệt
là trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, đã dần dần làm biến đổi các
yếu tố cấu thành của nền kinh tế, có yếu tố cũ mất đi, có yếu tố mới ra đời, có yếu
tố vẫn giữ nguyên hình thái cũ nhưng nội dung của nó đã bao hàm nhiều điều
mới… Trong lĩnh vực tài chính - tiền tệ, NSNN được xem là một trong những mắt
xích quan trọng của tiến trình đổi mới. NSNNlà công cụ huy động nguồn tài chính
để đảm bảo cho các chi tiêu của Nhà nước, và là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh
tế, đảm bảo cho sự ổn định và phát triển nền kinh tế và đảm bảo thu nhập cho
người dân. Trong đó, ngân sách quận, huyện là một bộ phận cấu thành NSNN, là
công cụ để chính quyền cấp quận, huyện thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn trong quá trình quản lý kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng.
Từ khi Luật NSNN ra đời và có hiệu lực (năm 1997) đã đánh dấu bước đổi
mới quan trọng trong công tác quản lý NSNN. Tuy nhiên, trong quá trình thực
hiện, hiệu quả sử dụng của NSNN còn thấp, vẫn còn hiện tượng gây thất thoát,
lãng phí. Vì vậy, tăng cường công tác quản lý NSNN, đổi mới quản lý thu, chi
ngân sách sẽ tạo điều kiện để tăng thu ngân sách và sử dụng ngân sách tiết kiệm,
có hiệu quả hơn là một nhiệm vụ cần thiết của Đảng và Nhà nước ta, giúp chúng ta
sớm đạt được mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng được yêu
cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Ngân sách Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng là một cấp ngân sách
thực hiện vai trò, chức năng, nhiệm vụ của NSNN. Việc tổ chức, quản lý ngân sách
1

quận hiệu quả sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế, giải quyết được
những vấn đề bức thiết của xã hội trên địa bàn quận. Do vậy, tôi chọn đề tài “Biện
pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN Quận Ngô Quyền, thành phố Hải
Phòng” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Đề xuất các giải pháp tăng cường công tác quản lý NSNN tại Quận Ngô
Quyền, thành phố Hải Phòng.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về NSNN và công tác quản lý
NSNN cấp quận, huyện;
Phân tích thực trạng công tác quản lý NSNN Quận Ngô Quyền từ năm 2010
đến 2014, từ đó đánh giá những kết quả đạt được cũng như những mặt còn hạn chế
và tìm ra nguyên nhân hạn chế;
Đề xuất một số giải pháp khoa học, hợp lý nhằm hoàn thiện công tác quản lý
NSNNQuận Ngô Quyền trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng, phạm vi và phƣơng pháp nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận về công tác quản lý ngân sách.
- Đánh giá thực trạng về công tác quản lý NSNN tại Quận Ngô Quyền, thành
phố Hải Phòng giai đoạn 2010 - 2014 ra sao? Từ đó, chỉ ra những kết quả đạt
được, những hạn chế, yếu kém trong công tác quản lý ngân sách.
- Đưa ra được các quan điểm, mục tiêu và đề xuất được giải pháp để hoàn
thiện công tác quản lý NSNN Quận Ngô Quyền.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý NSNN trên địa bàn
Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng.
+ Về thời gian: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý NSNN trên địa bàn
Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2010 - 2014.

+ Nội dung: Phân tích, đánh giá công tác quản lý NSNN trên địa bàn Quận
2


Ngô Quyền, các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý NSNN trên địa bàn Quận
Ngô Quyền và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN
của Quận Ngô Quyền.
3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu
3.3.1. Phương pháp thu thập số liệu và xử lý số liệu
Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Để thu thập số liệu thứ cấp, tôi đã sử dụng phương pháp kế thừa tư liệu, các
nguồn thu thập số liệu thứ cấp bao gồm:
- Nguồn thông tin đã được công bố qua các tài liệu của Ủy ban nhân dân
thành phố Hải Phòng.
- Nguồn thông tin đã được công bố qua các tài liệu của Sở Tài chính thành
phố Hải Phòng.
- Tài liệu công bố của Ủy ban nhân dân Quận Ngô Quyền, số liệu, báo cáo
quyết toán tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Quận Ngô Quyền.
- Số liệu, thông tin đăng trên tạp chí, sách báo, các công trình nghiên cứu
của các chuyên gia, báo cáo khoa học, thông tin trên website liên quan đến nội
dung nghiên cứu của đề tài.
- Thông tin tư liệu về sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thị trường
thương mại dịch vụ, sản xuất hàng hóa, các tài liệu về chính sách công nghiệp,
chính sách kinh doanh thương mại dịch vụ… được lấy từ sách tham khảo, tạp chí
chuyên ngành, báo cáo khoa học và của các cơ quan chuyên môn như Bộ Tài
chính, Bộ Công thương…
Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo phòng
Tài chính - Kế hoạch, các cán bộ phụ trách, cán bộ phòng về điều hành ngân sách
quận.

Phương pháp xử lý số liệu
Tài liệu sau khi thu thập được làm sạch, đánh mã, nhập tin rồi xử lý, tổng
hợp bằng chương trình Excel trên máy vi tính theo yêu cầu đầu ra, phục vụ cho để
3