Thị trường chứng khoán phái sinh việt nam

Sự ra đời thị trường chứng khoán Việt Nam.
Để thực hiện mục tiêu đến năm 2020 phấn đấu đưa Việt Nam trở
thành một nước công nghiệp phát triển đòi hỏi trong nước phải có
một nguồn vốn lớn để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nền
kinh tế. Vì vậy, Việt Nam cần phải có chính sách huy động tối đa
mọi nguồn lực tài chính trong và ngoài nước để chuyển các nguồn
vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế thành nguồn vốn đầu tư và thị
trường chứng khoán tất yếu sẽ ra đời vì nó giữ vai trò quan trọng
đối với việc huy động vốn trung và dài hạn cho hoạt động kinh tế.
Nhận thức rõ việc xây dựng thị trường chứng khoán là một nhiệm
vụ chiến lược có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với tiến trình xây
dựng và phát triển đất nước, trước yêu cầu đổi mới và phát triển
kinh tế, phù hợp với các điều kiện kinh tế – chính trị và xã hội
trong nước và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, trên cơ sở tham
khảo có chọn lọc các kinh nghiệm và mô hình thị trường chứng
khoán trên thế giới, thị trường chứng khoán Việt Nam đã ra đời.
Sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh dấu
bằng việc đưa vào vận hành Trung tâm giao dịch chứng khoán
TP.Hồ Chí Minh ngày 20/07/2000 và thực hiện phiên giao dịch
đầu tiên vào ngày 28/07/2000.
Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam.
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch
mua bán chứng khoán. Việc mua bán này được tiến hành ở thị
trường sơ cấp khi người mua mua được chứng khoán lần đầu từ
1
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


những người phát hành, và ở những thị trường thứ cấp khi có sự
mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành ở thị trường
sơ cấp.

1. Chức năng của thị trường chứng khoán Việt Nam
- TTCK là một kênh huy động vốn cho nền kinh tế;
- TTCK cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng;
- TTCK tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán;
- TTCK đánh giá hoạt động của các chủ thể phát hành chứng
khoán;
- TTCK tạo môi trường giúp Chính phủ thực hiện các chính
sách kinh tế vĩ mô.
2. Vai trò của thị trường chứng khoán Việt Nam
- TTCK là công cụ khuyến khích dân chúng tiết kiệm và thu hút
mọi nguồn vốn nhàn rỗi vào đầu tư.
- TTCK là phương tiện huy động vốn.
- TTCK là công cụ làm giảm áp lực lạm phát.
- TTCK thúc đẩy các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả hơn.
- TTCK tạo thói quen về đầu tư.
- TTCK thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài.
3. Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán
* Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN)
UBCKNN thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chứng khoán
và thị trường chứng khoán.
* Sở Giao dịch chứng khoán
2
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Sở giao dịch chứng khoán là cơ quan thực hiện vận hành thị
trường và ban hành những quyết định điều chỉnh các hoạt động
giao dịch chứng khoán trên Sở phù hợp với các quy định của luật
pháp và UBCKNN.
* Trung tâm Giao dịch Chứng khoán (TTGDCK)

TTGDCK có chức năng tổ chức, quản lý, điều hành và giám sát
hệ thống giao dịch và các hoạt động mua, bán chứng khoán trên
thị trường.
* Công ty chứng khoán (CTCK)
CTCK là tổ chức tài chính trung gian thực hiện một hoặc một số
nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán bao gồm: môi giới, tự doanh,
bảo lãnh phát hành, lưu ký chứng khoán. Công ty chứng khoán
Kim Long là công ty chứng khoán thứ 19 được cấp phép và hiện
đang hoạt động trên Thị trường chứng khoán Việt Nam.
* Các tổ chức phát hành chứng khoán
Các tổ chức được phép phát hành chứng khoán ở Việt Nam gồm:
Chính phủ, chính quyền địa phương, các công ty cổ phần, các quỹ
đầu tư chứng khoán và công ty quản lý quỹ.
* Nhà đầu tư chứng khoán
Nhà đầu tư là những cá nhân hay tổ chức tham gia mua và bán
chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Các tổ chức đầu tư có
thể là các công ty đầu tư, công ty bảo hiểm, công ty tài chính,
ngân hàng thương mại và các công ty chứng khoán.
* Các tổ chức có liên quan khác
- Các ngân hàng thương mại;
3
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


- Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán;
- Các tổ chức tài trợ chứng khoán:
4. Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của thị trường chứng
khoán
Thị trường chứng khoán hoạt động theo các nguyên tắc cơ bản
sau:

Nguyên tắc cạnh tranh: giá cả trên thị trường phản ánh quan hệ
cung cầu về chứng khoán và các đối tượng tham gia trên thị
trường được cạnh tranh bình đẳng với nhau.
Nguyên tắc công bằng: mọi người tham gia thị trường đều phải
tuân thủ những quy định chung, được bình đẳng trong việc chia
xẻ thông tin.
Nguyên tắc công khai: công khai về hoạt động của tổ chức phát
hành, giao dịch của các loại chứng khoán trên thị trường.
Nguyên tắc trung gian: mọi hoạt động mua bán chứng khoán đều
phải thực hiện thông qua tổ chức trung gian là các công ty chứng
khoán được phép hoạt động trên thị trường.
Nguyên tắc tập trung: mọi giao dịch đều tập trung tại Trung tâm
giao dịch chứng khoán để đảm bảo việc hình thành giá cả trung
thực, hợp lý.
5. Cấu trúc và phân loại cơ bản của thị trường chứng khoán
* Căn cứ vào sự luân chuyển các nguồn vốn
Thị trường chứng khoán được chia thành thị trường sơ cấp và thị
trường thứ cấp.
Thị trường sơ cấp: là thị trường mua bán các chứng khoán mới
4
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


phát hành. Trên thị trường này, vốn từ nhà đầu tư sẽ được chuyển
sang nhà phát hành thông qua việc nhà đầu tư mua các chứng
khoán mới phát hành.
Thị trường thứ cấp: là nơi giao dịch các chứng khoán đã được
phát hành trên thị trường sơ cấp, đảm bảo tính thanh khoản cho
các chứng khoán đã phát hành.
* Căn cứ vào phương thức hoạt động của thị trường

Thị trường chứng khoán được phân thành thị trường tập trung (Sở
giao dịch chứng khoán) và phi tập trung (thị trường OTC).
* Căn cứ vào hàng hoá trên thị trường
Thị trường chứng khoán cũng có thể được phân thành các thị
trường: thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường các
công cụ chứng khoán phái sinh.
Thị trường cổ phiếu: thị trường cổ phiếu là thị trường giao dịch
và mua bán các loại cổ phiếu, bao gồm cổ phiếu thường, cổ phiếu
ưu đãi.
Thị trường trái phiếu: thị trường trái phiếu là thị trường giao dịch
và mua bán các trái phiếu đã được phát hành, các trái phiếu này
bao gồm các trái phiếu công ty, trái phiếu đô thị và trái phiếu
chính phủ.
Thị trường các chứng khoán phái sinh là thị trường phát hành và
mua đi bán lại các chứng từ tài chính khác như: quyền mua cổ
phiếu, chứng quyền, hợp đồng quyền chọn...

5
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Thực trạng thị trường phái sinh ở VN thời gian qua
Thị trường phái sinh chỉ mới hình thành trên trên lĩnh vực ngoại
hối và gần đây bắt đầu trên thị trường hàng hóa (cà phê), chưa
xuất hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán. Các giao
dịch phái sinh chủ yếu là hợp đồng kỳ hạn, quyền lựa chọn còn
hợp đồng giao sau và hợp đồng hoán đổi chưa được thực hiện.
Đối với thị trường ngoại hối, hợp đồng hoán đổi và hợp đồng kỳ
hạn trên thị trường ngoại hối được Ngân hàng Nhà nước cho phép
từ năm 1998 theo quyết định số 17/1998/ QĐ-NHNN7 ngày

10.1.1998. Với quyết định này, cho phép các ngân hàng thương
mại triển khai các nghiệp vụ hoán đổi lãi suất và mua bán ngoại
hối kỳ hạn với khách hàng là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu,
nhờ vậy, đã giúp cho các doanh nghiệp hạn chế được rủi ro trong
bối cảnh khủng hoảng kinh tế Đông Nam Á. Đến năm 2002, được
sự cho phép của Ngân hàng Nhà nước VN, ngân hàng thương mại
cổ phần xuất nhập khẩu Eximbank đã tiến hành thí điểm giao dịch
quyền lựa chọn (options). Mặc dù mới đưa vào giao dịch trên thị
trường, cơ chế còn khá mới mẽ nhưng bước đầu đã được nhiều
khách hàng tham gia. Sang năm 2004, trước tình hình biến động
giá cà phê trên thị trường gây rủi ro cho nông dân và các công ty
xuất khẩu cà phê, Ngân hàng kỹ thương đã đứng ra làm đầu mối
tổ chức cho các doanh nghiệp thực hiện giao dịch phái sinh trên
thị trường London, bước đầu mang lại hiệu quả đáng kể.

6
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Với tình hình hoạt động của thị trường các chứng khoán phái sinh
ở VN thời gian qua có thể tổng kết được những thành tựu và hạn
chế sau:
° Những thành quả bước đầu:
+ Nhận thức về các công cụ phái sinh và sự vận dụng chúng vào
trong hoạt động kinh doanh ngày càng phổ biến và hiệu quả.
Bằng việc đưa các công cụ phái sinh hoán đổi (swap), kỳ hạn
(forward) và quyền lựa chọn (options) vào giao dịch trên thị
trường, bước đầu ngân hàng đã tạo được nhận thức cho khách
hàng trong việc vận dụng chúng để phục vụ cho hoạt động kinh
doanh hạn chế rủi ro do biến động tỷ giá. Trên cơ sở những thành

quả đạt được trên thị trường ngoại hối hoạt động giao dịch phái
sinh được triển khai sang lĩnh vực thị trường hàng hóa, cụ thể là
sản phẩm cá phê trên thị trường London được ngân hàng kỹ
thương áp dụng, Ngân hàng Á châu thực hiện nghiệp vụ quyền
lựa chọn mua bán vàng.
+ Cung ứng thêm các công cụ tài chính, góp phần làm phong phú
và đa dạng sản phẩm dịch vụ của ngân hàng trên thị trường ngoại
hối. Một số ngân hàng năng động, giờ đây không chỉ tập trung
vào những sản phẩm kinh doanh ngân hàng truyền thống mà còn
hướng tới nghiên cứu triển khai các phái sinh hiện đại.
° Những hạn chế:
+ Khối lượng giao dịch còn quá nhỏ so với như cầu thực tế: Các
giao dịch kỳ hạn và giao dịch hoán đổi được triển khai từ năm
1998 đến nay nhưng khối lượng các giao dịch này ở các gân hàng
7
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


thương mại vẫn còn rất ít, vẫn chưa tạo được sự hấp vẫn đối với
khách hàng. Điều này, xuất phát từ những nguyên nhân sau: Tỷ
giá giữa USD/VND được Ngân hàng Nhà nước can thiệp khá ổn
định với mục đích hỗ trợ cho xuất khẩu; nhận thức về các công cụ
phái sinh nhưng chưa phổ biến và chưa am hiểu sâu sắc về các
công cụ từ khách hàng; tính hiệu quả kém của thị trường, làm cho
các giao dịch phái sinh không phát huy hết vai trò là công cụ dự
trên những biến động ngẫu nhiên của thị trường để hạn chế rủi ro
và tạo ra lợi nhuận; hệ thống thông tin thị trường chưa kịp thời và
đầy đủ…
+ Giao dịch phái sinh chủ yếu trên thị trường ngoại hối còn lại
trên các thị trường khác vẫn chưa hình thành hoặc trong giai đoạn

phôi thai. Điều này một phần xuất phát từ nguyên nhân về khung
pháp lý điều chỉnh hoạt động giao địch chứng khoán phái sinh
chưa đầy đủ, quyền lợi và trách nhiệm của các chủ thể tham gia
chưa được đảm bảo, do đó chưa tạo được sự quan tâm của các
định chế tài chính cũng như các nhà đầu khi tham gia trên thị
trường chứng khoán, trong vận dụng các biện pháp để hạn chế rủi
ro và đầu tư kiếm lợi.
+ Khung pháp lý điều chỉnh các giao dịch phái sinh trên thị
trường chưa được hoàn thiện. Các giao dịch phái sinh mà các
ngân hàng thương mại kinh doanh trên thị trường ngoại hối, được
điều chỉnh bởi các văn bản pháp lý của ngân hàng nhà nước, còn
lại trên các thị trường khác vẫn chưa có văn bản pháp lý nào điều
chỉnh hoạt động của các giao dịch này.
8
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Chứng khoán phái sinh là một loại chứng khoán được phát hành
trên cơ sở các loại chứng khoán đã có như cổ phiếu, trái phiếu
nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro, bảo toàn nguồn vốn đầu tư và
thu lợi nhuận.
Có 4 loại chứng khoán phái sinh cơ bản là hợp đồng tương lai,
hợp đồng kỳ hạn, quyền chọn và hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng tương lai: là loại hợp đồng trong đó có sự thoả thuận
giữa các bên ký hợp đồng về những nghĩa vụ mua bán phải thực
hiện theo mức giá đã được xác định cho tương lai mà không phụ
thuộc vào giá cả của thị trường tại thời điểm tương lai đó.
Mục đích: Nhằm giảm bớt rủi ro xảy ra do các biến cố có thể đẩy
giá cả lên cao hoặc xuống thấp trong tương lai.
Một số loại hợp đồng tương lai cơ bản: Hợp đồng tương lai chỉ số

chứng khoán, hợp đồng tương lai lãi suất, hợp đồng tương lai
ngoại hối, hợp đồng tương lai nông sản, hợp đồng tương lai kim
loại và khoáng sản.
Ví dụ: Vào đầu năm 2008, công ty A ký với công ty B một hợp
đồng tương lai mua 105 tấn cà phê của công ty B với giá là p
đồng/kg với thời điểm mua là cuối năm 2008. Đến đúng thời
điểm cuối năm 2008 như được quy định trong Hợp đồng, Công ty
B phải bán cho công ty A 105 tấn cà phê trên với giá p đồng/kg
và công ty A phải mua 105 tấn cà phê với giá p như trên cho dù
giá thị trường của cà phê tại thời điểm đó là bao nhiêu.
Hợp đồng kỳ hạn: là loại hợp đồng trong đó có sự thoả thuận
giữa các bên ký hợp đồng về giao dịch hàng hoá với khối lượng
9
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


xác định, tại một thời điểm xác định trong tương lai với mức giá
xác định vào thời điểm ký hợp đồng. Mức giá trong hợp đồng kỳ
hạn có thể thay đổi tại thời điểm giao nhận hàng hoá theo sự thoả
thuận của các bên.
Quyền chọn có hai loại:
Quyền chọn mua :Người mua quyền chọn trả một khoản tiền
(gọi là phí quyền chọn) cho người bán. Người mua sẽ có quyền
được mua (không bắt buộc mua) một lượng tài sản nhất định
theo một mức giá thoả thuận trước, tại một thời điểm xác định
trong tương lai. Người bán nhận phí quyền chọn có trách nhiệm
phải bán một lượng tài sản như đã thoả thuận cho người mua,
theo mức giá đã thoả thuận, vào thời điểm xác định trong tương
lai (hoặc trước thời điểm đó) khi người mua muốn thực hiện
quyền chọn mua.

Ví dụ: Giá cổ phiếu của ngân hàng AB tại thời điểm hiện tại là
100.000 đồng/cổ phiếu, nhà đầu tư sau khi phân tích đưa ra dự
báo giá cổ phiếu sẽ lên khoảng 200.000 đồng. Hiện tại, nếu muốn
mua 1000 cổ phiếu của AB thì nhà đầu tư phải bỏ ra 100.000.000
đồng để mua nó. Giả sử sau một thời gian giá cổ phiếu không
đúng như dự báo bị giảm xuống còn 60.000 đồng thì nhà đầu tư
bị lỗ: 40.000.000 đồng. Trong trường hợp này, để vừa giảm thiểu
rủi ro mà vẫn thực hiện theo dự báo, nhà đầu tư sẽ đầu tư vào
Quyền chọn mua, cụ thể: mua 1000 cổ phiếu của AB với giá
100.000 đồng/cổ phiếu, trong thời gian 3 tháng với mức phí
quyền chọn là 20.000 đồng/cổ phiếu x 1000 cổ phiếu =
10
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


20.000.000 đồng. Trong thời gian 3 tháng trên, nếu giá cổ phiếu
AB tăng như dự báo lên mức 200.000 đồng/cổ phiếu thì bạn sẽ
thu được: 1000 cổ phiếu x 200.000 đồng = 200.000.000 đồng tức
là bạn lãi 100.000.000 đồng – 20.000.000 đồng phí mua quyền
chọn = 80.000.000 đồng. Trong thường hợp giá cổ phiếu của AB
không tăng mà liên tục giảm cho đến hết thời gian 3 tháng thì nhà
đầu tư có quyền không thực hiện việc mua của mình và chỉ chịu
mất 20.000.000 đồng tiền phí quyền chọn mua.
Quyền chọn bán: Người nắm giữ một lượng tài sản mua phí
quyền chọn bán của nhà cung cấp quyền chọn bán để đảm bảo
rằng tài sản của mình sẽ chắc chắn được bán ở một mức giá nhất
định trong tương lai.
Ví dụ: Nhà đầu tư là người nắm giữ 1000 cổ phiếu của AB trên
với mức giá thị trường hiện tại là 100.000 đồng/cổ phiếu. Nhà
đầu tư lo lắng về giá cổ phiếu có thể giảm xuống còn 70.000

đồng/cổ phiếu thì sẽ bị mất 30.000.000 đồng. Nhà đầu tư sẽ mua
quyền chọn bán với mức phí 20.000 đồng/cổ phiếu = 20.000.000
đồng để đảm bảo rằng cổ phiếu của mình lúc nào cũng có thể bán
được 100.000 đồng/cổ phiếu. Tức là nếu như giá cổ phiếu giảm
xuống dưới 100.000 đồng/cổ phiếu thì nhà đầu tư có thể sẽ có lợi
vì được bán cổ phiếu ở mức cao hơn mức giá của cổ phiếu đó trên
thị trường vào thời điểm đó.
Ví dụ khác: Nhà đầu tư muốn bán 1000 cổ phiếu công ty AB
nhưng không nắm toàn bộ số cổ phiếu trên. Nhà đầu tư sẽ đặt
quyền chọn bán 1000 cổ phiếu công ty AB với mức giá 100.000/1
11
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


cổ phiếu, nếu như giá cổ phiếu công ty giảm xuống còn 60.000/1
cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ mua lại 1000 cổ phiếu của công ty AB với
giá 60.000/1 cổ phiếu và bán lại với mức giá 100.000/1 cổ phiếu
theo quyền bán mà ông đã mua. Nếu giá cổ phiếu công ty AB
tăng lên, nhà đầu tư có thể hủy quyền bán cổ phiếu và chịu thiệt
hại ít hơn (số tiền đặt mua quyền bán cổ phiếu AB với mức giá
100.0000/1 cổ phiếu).
Hợp đồng hoán đổi là một cam kết song phương, theo đó các nhà
đầu tư sẽ trao cho nhau vào một ngày nhất định một số lượng nhất
định đồng tiền của một quốc gia A để lấy một số lượng nhất định
đồng tiền của quốc gia B đã được quy đổi theo tỷ giá ngoại tệ
hiện tại trong một thời hạn xác định, với điều hứa hoàn lại vốn
khi đến kỳ hạn.
Các giải pháp vĩ mô
Để thực hiện chiến lược phát triển thị trường chứng khoán VN
đến năm 2010 với mục tiêu “ … nâng khả năng cạnh tranh và chủ

động hội nhập thị trường tài chính quốc tế… ”, phấn đấu đưa tổng
giá trị thị trường đạt mức từ 2%-3% GDP trong giai đoạn 20032005 lên 10%-15% GDP trong giai đoạn 2006-2010. Một trong
những giải pháp cần được quan tâm là nghiên cứu phát triển thị
trường chứng khoán phái sinh, nhằm hỗ trợ thúc đẩy thị trường
chứng khoán phát triển. Bối cảnh thị trường chứng khoán ở VN
còn trong giai đoạn hình thành, hoạt động chưa ổn định, hầu hết
các loại chứng khoán giao dịch trên thị trường chưa được xếp
hạng tín nhiệm. Giai đoạn đầu tập trung xây dựng và phát triển thị
12
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


trường chứng khoán phái sinh trái phiếu chính phủ, trái phiếu
chính quyền địa phương, trên cơ sở đó hướng phát triển sẽ mở
rộng ra các thị trường chứng khoán khác. Do đó, cần phải thực
hiện đồng bộ các giải pháp cơ bản sau:
- Thứ nhất: Xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh cho thị trường
chứng khoán phái sinh.
Dựa trên cơ sở nghiên cứu luật về thị trường chứng khoán phái
sinh của các nước trên thế giới kết hợp kinh nghiệm quản lý trong
quá trình hình thành và phát triển các phái sinh trên thị trường
ngoại hối, thị trường cà phê ở nước ta trong thời gian qua, để từng
bước xây dựng khung pháp lý cho giao dịch tiến đến hình thành
luật và quy chế giao dịch chứng khoán phái sinh chính thức.
Bước đầu Nhà nước điều chỉnh Nghị định về chứng khoán và thị
trường chứng khoán bổ sung những khái niệm cơ bản về chứng
khoán phái sinh và các giao dịch phái sinh. Trong tương lai, khi
đã ban hành luật chứng khoán và thị trường chứng khoán, thì
những nội dung này nên được chuẩn hóa trong luật.
- Thứ hai: Nới lỏng vai trò điều hành của Nhà Nước vào thị

trường.
Hoạt động giao dịch phải thật sự có ý nghĩa trong điều kiện tình
hình biến động của thị trường hoàn toàn khách quan. Các nhà đầu
tư, những người kinh doanh chứng khoán dựa vào những phán
đoán về diễn biến của thị trường, họ sẽ lựa chọn phái sinh thích
hợp để thực hiện những mục tiêu cụ thể là kinh doanh doanh hay
hạn chế rủi ro.
13
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Trong bối cảnh hội nhập ở nước ta hiện nay, Nhà nước cần nới
lỏng dần chính sách can thiệp trực tiếp vào thị trường. Trước mắt,
trong lĩnh vực tài chính cần đẩy mạnh giao dịch chứng khoán
phái sinh trên thị trường ngoại hối bằng việc tự do hóa tỷ giá
hướng đến tự do hóa chuyển đổi tiền đồng VN.
Mặt khác, trên thị trường vốn chính sách tự do hóa bước đầu lãi
suất tín dụng mang lại những hiệu quả tích cực, lãi suất ngày càng
mang tính khách quan, phản ánh tương đối được thực trạng cung
cầu vốn của thị trường. Với sự biến động của lãi suất tín dụng tác
động đến thị trường chứng khoán và những thị trường khác mang
tính khách quan đây sẽ là một tác nhân quan trọng kích thích các
nhà đầu tư quan tâm đến các phái sinh và giao dịch phái sinh trên
thị trường.
- Thứ ba: Không ngừng nâng cao hiệu quả thị trường thông qua
việc công khai hóa và minh bạch hóa thông tin, thu hút nhiều
khách hàng tham gia giao dịch.
Trước mắt, nên thành lập các tổ chức chuyên nghiên cứu phát
triển các công cụ dự báo giá và công bố kết quả dự báo giá cả,
đặc biệt là giá của một số mặt hàng quan trọng như vàng, ngoại tệ

… qua các phương tiện thông tin đại chúng hoặc qua các tạp chí
chuyên ngành để các nhà đầu tư có cơ sở phân tích và đưa ra các
quyết định kinh doanh hay phòng ngừng rủi ro.
- Thứ tư: Cải tiến các phương pháp quảng bá thông tin về các
giao dịch chứng khoán phái sinh đến khách hàng.

14
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


Các định chế tài chính chuyên nghiệp triển khai các giao dịch
phái sinh như: ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, triển
khai quảng bá các công cụ phái sinh, nhằm tạo ra sự nhận thức và
hiểu biết cho khách hàng, nhà phát hành và nhà hoạch định chính
sách về công dụng và cách thức sử dụng các công cụ tài chính
phái sinh. Để thực hiện điều này, các ngân hàng cân rút kinh
nghiệm và thay đổi cách tiếp thị chào bán các sản phẩm phái sinh,
theo hướng là lựa chọn và huấn luyện kiến thức tiếp thị cho
những nhân viên thật sự am hiểu về sản phẩm để trực tiếp giới
thiệu và chào bán cho khách hàng. Ngoài ra, về lâu dài cần lập ra
bộ phận chuyên tư vấn và hỗ trợ cho khách hàng tìm kiếm thông
tin, cách thức sử dụng các công cụ tài chính phái sinh cho cả hai
mục tiêu kinh doanh và hạn chế rủi ro.
- Thứ năm: Tăng cường cung ứng hàng hóa có chất lượng cho thị
trường chứng khoán.
+ Mở rộng cung ứng hàng hóa là các loại chứng khoán có chất
lượng cho thị trường sẽ làm gia tăng số lượng giao dịch, cơ hội
lựa chọn danh mục chứng khoán cho các nhà đầu tư, các nhà kinh
doanh trên thị trường chứng khoán. Đối với trái phiếu chính phủ,
trái phiếu chính quyền địa phương, tăng cường phát hành theo

phương thức đấu thầu phát hành và bảo lãnh phát hành. Trái
phiếu chính phủ cần đa dạng hóa các kỳ hạn phát hành để tạo
đường cong lãi suất chuẩn cho thị trường vốn, xây dựng thực hiện
kế hoạch phát hành theo lịch biểu, cung cấp điều đặn khối lượng

15
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


trái phiếu cho thị trường, đưa trái phiếu chính quyền địa phương
và trái phiếu công trình lên sàn giao dịch chứng khoán.
+ Nâng cao chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của tổ chức
phát hành niêm yết, kinh doanh chứng khoán.
+ Thành lập tổ chức xếp hạng tín nhiệm tổ chức phát hành và
chứng khoán giao dịch trên thị trường.
- Thứ sáu: Khuyến khích các tổ chức cá nhân tham gia thị trường
chứng khoán.
Sớm sửa đổi ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, theo kinh
nghiệm từ các nước có thị trường tài chính phát triển loại trái
phiếu của Chính phủ cũng như trái phiếu của chính quyền địa
phương được miễn toàn bộ các loại thuế thu nhập. Ở VN, theo
quy định của luật thuế đối với các khoản thu nhập phát sinh từ
trái phiếu chính phủ không phải chịu thuế thu nhập. Đối với trái
phiếu chính quyền địa phương, các cá nhân đầu tư chứng khoán
được miễn thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao cho phần
thu nhập từ cổ tức, lãi trái phiếu, chênh lệch mua bán chứng
chứng khoán nhưng nhà đầu tư có tổ chức không được hưởng ưu
đãi này. Khi quy mô thị trường chứng khoán VN còn nhỏ nên
việc áp dụng ưu đãi về thuế cho các loại chứng khoán sẽ không
gây những biến động lớn. Vì vậy, Nhà nước nên sớm xem xét

miễn toàn bộ thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập phát sinh
từ trái phiếu, tạo nên động lực kinh tế khuyến khích các nhà đầu
tư quan tâm đến loại trái phiếu này, thúc đẩy thị trường trái phiếu

16
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


địa phương phát triển. Điều này, góp phần làm tăng lượng hàng
hóa cho thị trường tài chính.
Mặt khác, cho phép các công ty đầu tư chứng khoán mở rộng
chức năng kinh doanh các nghiệp vụ phái sinh trên thị trường. Là
những định chế tài chính kinh doanh chuyên nghiệp trên thị
trường chứng khoán, lợi thế về quy mô vốn và nắm rõ thông tin
trên thị thị trường, vì vậy, việc mở rộng các nghiệp vụ phát sinh
của các công ty kinh doanh chứng khoán làm tăng quy mô giá trị
giao dịch vừa tạo ra sự an toàn và ổn định cho thị trường.
Đồng thời, theo diễn biến phát triển của nền kinh, trong quá trình
tự do hóa tài chính nhà nước đẩy mạnh điều chỉnh chính sách
quản lý ngoại hối thông thoáng nhằm tạo ra sự hấp dẫn thu hút
các nhà đầu tư. Điều này, góp phần thúc đẩy sự đa dạng hóa các
hình thức và quy mô các giao dịch phái sinh trên thị trường ngoại
hối.
- Thứ bảy: Tăng cường công tác đào tạo nghiên cứu, thông tin
tuyên truyền và hợp tác quốc tế.
Nhân tố con người đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động.
Do đó, việc đào tạo phải đặt lên hàng đầu và được thực hiện
thường xuyên. Thị trường chứng khoán nói chung và thị trường
giao dịch chứng khoán phái sinh nói riêng là lĩnh vực kinh doanh
đòi hỏi phải có kiến thức, trình độ chuyên môn cao, nhưng hiện

nay còn quá mới mẻ ở VN. Cho nên, việc đào tạo phải gắng kết
với hoạt động mở rộng quan hệ giao lưu hợp tác quốc tế đào tạo

17
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam


nguồn nhân lực, tư vấn, xây dựng chính sách phát triển và quản lý
thị trường.

18
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam