Nâng cao hiệu quả quản trị tài sản ngắn hạn tại công ty TNHH hệ thống tin học viễn thông NDS

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

NÂNG CAO HI U QU QU N TR TÀI S N
NG N H N T I CÔNG TY TNHH H TH NG
TIN H C ậ VI N THÔNG NDS

SINH VIÊN TH C HI N : NGÔ MINH TRANG
MÃ SINH VIÊN

: A22056

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀ N I - 2015


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

NÂNG CAO HI U QU QU N TR TÀI S N
NG N H N T I CÔNG TY TNHH H TH NG
TIN H C ậ VI N THÔNG NDS

Giáoăviênăh

ng d n : Ths. Chu Th Thu Th y

Sinh viên th c hi n

: Ngô Minh Trang

Mã sinh viên

: A22056

Chuyên ngành

: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀ N I ậ 2015

Thang Long University Library

L I C Mă N
đ

Qua th i gian th c t p t i Công ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS,
c s h ng d n t n tình c a cô giáo ThS. Chu Th Thu Th y c ng nh cán b

phòng k toán c a Công ty, em đư hoàn thành khóa lu n t t nghi p c a mình. V i đ
tài t ng đ i m i m v i b n thân, h n n a do th i gian, ki n th c c ng nh kinh
nghi p th c t còn có h n nên em ch d ng l i m c đ đ c p và gi i quy t nh ng
v n đ c b n trong vi c nâng cao hi u qu qu n lý tài s n ng n h n t i Công ty.
Trong khóa lu n còn nhi u thi u sót nên em r t mong nh n đ c s góp ý t th y cô
b môn c a tr ng.
M t l n n a em xin g i l i c m n chân thành t i cô giáo, ThS. Chu Th Thu
Th y ậ gi ng viên khoa Tài chính Ngân hàng ậ Tr ng i h c Th ng Long cùng t p
th cán b công nhân viên Công ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS đư
giúp đ , t o đi u ki n cho em hoàn thành t t khóa lu n này.
Em xin chân thành c m n!


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n, có s h
tr c a giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ
trích d n rõ ràng.

c

Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!

Sinh viên

Ngô Minh Trang

Thang Long University Library


M CL C
CH
NGă1. C ăS LÝ LU N V HI U QU QU N TR TÀI S N NG N
H N TRONG DOANH NGHI P ................................................................................1
1.1 Lý lu n chung v hi u qu qu n tr tài s n ng n h n trong doanh nghi p ..1
1.1.1

Tài s n ng n h n........................................................................................1

1.1.2

Qu n tr tài s n ng n h n ..........................................................................4

1.1.3

Hi u qu qu n tr tài s n ng n h n ........................................................23

1.2 Các nhân t

nhăh

ngăđ n hi u qu qu n tr tài s n ng n h n c a DN ...33

1.2.1

Nhân t ch quan .....................................................................................33

1.2.2

Nhân t khách quan .................................................................................34

CH
NGă2. TH C TR NG HI U QU QU N TR TÀI S N NG N H N
C A CÔNG TY TNHH H TH NG TIN H C ậ VI N THÔNG NDS. .............36
2.1 Vài nét v Công ty TNHH H th ng Tin h c Vi n thông NDS ....................36
2.1.1

S l

2.1.2

Khái quát v ngành ngh kinh doanh .....................................................36

2.1.3

C c u t ch c ..........................................................................................37

2.1.4

K t qu ho t đ ng kinh doanh c a công ty trong nh ng n m g n đây. ...

c v quá trình hình thành và phát tri n .......................................36

...................................................................................................................39

2.2 Th c tr ng hi u qu qu n tr tài s n ng n h n c a Công ty TNHH H
th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS............................................................................42
2.2.1 Th c tr ng bi n đ ng và c c u tài s n ng n h n trong công ty TNHH
H th ng Tin h c – Vi n thông NDS ..................................................................42
2.2.2

Th c tr ng qu n tr tài s n ng n h n trong công ty TNHH H th ng

Tin h c – Vi n thông NDS ...................................................................................49
2.2.3

Qu n lý các kho n ph i thu ng n h n ....................................................51

2.2.4

Chính sách qu n lý tài s n ng n h n trong Công ty TNHH H th ng

Tin h c – Vi n thông NDS ...................................................................................58
2.2.5 Hi u qu qu n tr tài s n ng n h n trong Công ty TNHH H th ng Tin
h c – Vi n thông NDS. .........................................................................................60
2.3 ánhă giáă v hi u qu qu n tr tài s n ng n h n c a Công ty TNHH H
th ng Tin h c - Vi n thông NDS ............................................................................75


CH
NGă3. GI I PHÁP NÂNG CAO CH TăL
NG QU N TR TÀI S N
NG N H N T I CÔNG TY TNHH H TH NG TIN H C ậ VI N THÔNG
NDS.

............................................................................................................80

3.1 nhă h ng ho tă đ ng s d ng tài s n ng n h n c a Công ty TNHH H
th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS............................................................................80
nh h

3.1.1

ng phát tri n c a Công ty TNHH H th ng Tin h c – Vi n

thông NDS. ............................................................................................................80
nh h

3.1.2

ng ho t đ ng s d ng tài s n ng n h n c a Công ty TNHH

H th ng Tin h c – Vi n thông NDS. .................................................................82
3.2 M t s

gi i pháp nâng cao ch tăl

ng qu n tr tài s n ng n h n t i Công

ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS ....................................................82
3.2.1

Xác đ nh nhu c u tài s n ng n h n cho Công ty ...................................82

3.2.2

Qu n lý ti n m t .......................................................................................83

3.2.3

Qu n lý các kho n ph i thu ng n h n ....................................................84

3.2.4

Qu n lý hàng t n kho...............................................................................86

3.2.5

Áp d ng m t s gi i pháp và đánh giá hi u qu qu n tr tài s n ng n

h n c a Công ty TNHH H th ng Tin h c – Vi n thông NDS n m 2015. .......88

Thang Long University Library


DANH M C VI T T T
Kí hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

TSNH

Tài s n ng n h n

TS

Tài s n

VSCH

V n ch s h u

NVNH

Ngu n v n ng n h n

NVDH

Ngu n v n dài h n

HTK

Hàng t n kho

KH

Khách hàng

N NH

N ng n h n

TB

Trung bình

DANH M C

TH , HỊNH,ăS ă

, B NG BI U

th 1.1 Mô hình d tr ti n m t t i u Baumol .....................................................8
th 1.2. Mô hình l

ng đ t hàng t i u ................................................................16

Hình 1.1.Chính sách qu n lý TSNH ..........................................................................21
Hình 1.2. Chính sách qu n lý k t h p qu n lý TSNH và n NH ..............................23
Hình 2.1 Chính sách qu n lý TSNH c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014.................59
Hình 2.2 Chính sách qu n lý TSNH k t h p v i n c a Công ty giai đo n 2012 ậ
2014 ...........................................................................................................................60
S đ 1.1 Khai tri n h s sinh l i c a TSNH ...........................................................32
S đ 2.1 B máy t ch c c a Công ty NDS ............................................................38
B ng 1.1 Mô hình ch m đi m tín d ng......................................................................12
B ng 1.2 Phân nhóm khách hàng theo m c đ r i ro ...............................................12
B ng 1.3 Ph

ng th c bán hàng tr ti n ngay và bán hàng tr ch m .......................13

B ng 1.4 Ph

ng th c bán hàng không s d ng và s d ng thông tin r i ro ...........14

B ng 2.1 Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh giai đo n 2012 ậ 2014 .................39
B ng 2.2 Tình hình bi n đ ng tài s n ng n h n c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014 ...
............................................................................................................................42
B ng 2.3 C c u tài s n ng n h n và bi n đ ng trong c c u c a Công ty giai đo n
2012 ậ 2014 ...............................................................................................................46
B ng 2.4 Tình hình bi n đ ng c a n ng n h n c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014...
............................................................................................................................55
B ng 2.5 C c u n ng n h n và bi n đ ng trong c c u c a Công ty giai đo n 2012
ậ 2014 ........................................................................................................................56
B ng 2.6 Chi phí vay ng n h n c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014 ........................58
B ng 2.7 Chi phí huy đ ng ngu n v n t ph i tr nhà cung c p giai đo n 2012 ậ
2014 ...........................................................................................................................58
B ng 2.8 Các ch tiêu đánh kh n ng thanh toán c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014 .
............................................................................................................................60
B ng 2.9 Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng TSNH ................................................63
B ng 2.10 H s đ m nhi m TSNH c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014 .................65

Thang Long University Library


B ng 2.11 Ch tiêu tính toán m c ti t ki m TSNH c a Công ty ...............................66
B ng 2.12 Ch tiêu đánh giá hi u qu các kho n ph i thu c a Công ty...................68
B ng 2.13 Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng hàng t n kho c a Công ty ...............70
B ng 2.14 Th i gian luân chuy n v n b ng ti n TB c a Công ty giai đo n 2012 ậ
2014 ...........................................................................................................................72
B ng 2.15 Ch tiêu ph n ánh kh n ng sinh l i c a Công ty giai đo n 2012 ậ 201474
B ng 2.16 Phân tích tác đ ng c a t ng y u t trong mô hình Dupont .....................74
B ng 2.17 ánh giá hi u qu qu n tr TSNH c a Công ty giai đo n 2012 ậ 2014 ..75
B ng 3.1 Danh sách nhóm r i ro và đi m tín d ng m t s khách hàng tiêu bi u c a
Công ty ......................................................................................................................85

B ng 3.2 Chi phí cho m t l n đ t hàng .....................................................................91
B ng 3.3 T ng chi phí l u kho d tính......................................................................92
B ng 3.4 Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh d ki n c a Công ty n m 2015 ....93
B ng 3.5 B ng cân đ i k toán d ki n c a Công ty n m 2015 ...............................94
B ng 3.6 Ch tiêu đánh giá hi u qu qu n tr TSNH d ki n c a Công ty n m 2015 ..
............................................................................................................................95


M

U

1. Tính c p thi t c aăđ tài
N n kinh t n c ta hi n nay đang g p nhi u khó kh n, trong đó n x u ngân
hàng t ng cao, b t đ ng s n đóng b ng và th tr ng ch ng khoán suy thoái đ c cho
là nh ng nguyên nhân chính gây nên tình tr ng này. Bên c nh đó, d i s tác đ ng
c a vi c chuy n đ i sang n n kinh t th tr ng mà các doanh nghi p đang g p ph i s
c nh tranh gay g t, kh c li t. B i v y đi u này đòi h i các doanh nghi p luôn luôn
ph i nh n th c, đánh giá đ c th c l c doanh nghi p c a mình trên th tr ng đ có
th t n t i, đ ng v ng và ngày càng phát tri n. Vi c đ i m t v i nh ng thách th c đòi
h i nhà qu n lý doanh nghi p ph i tìm ra cho mình m t h ng đi thích h p. Hi u qu
kinh t là v n đ đ t ra hàng đ u đ i v i t t c các doanh nghi p, vì có hi u qu kinh t
thì doanh nghi p m i có th đ ng v ng trên th tr ng.
có th ti n hành s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p c n ph i có m t
l ng tài s n nh t đ nh và ngu n tài tr t ng ng, n u không có tài s n s không có
b t k ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào. Song vi c s d ng tài s n nh th nào cho
có hi u qu m i là nhân t quy t đ nh cho s t ng tr ng và phát tri n c a doanh
nghi p.V i Ủ ngh a đó, vi c qu n lý, s d ng và nâng cao hi u qu s d ng tài s n nói
chung và tài s n ng n h n nói riêng là m t n i dung r t quan tr ng c a công tác qu n
lý tài chính doanh nghi p. Trong công tác t ch c qu n lý và s d ng tài s n ng n h n

có hai m c tiêu c n đ t đ c. M t là, v i s tài s n ng n h n hi n có có th s n xu t
thêm m t s l ng s n ph m v i ch t l ng t t, giá thành h đ t ng thêm l i nhu n
cho doanh nghi p. Hai là, đ u t thêm tài s n ng n h n m t cách h p lý nh m m r ng
quy mô s n xu t đ t ng doanh thu tiêu th v i yêu c u đ m b o t c đ t ng l i nhu n
ph i l n h n t c đ t ng tài s n. N u nh tr c đây, khi n n kinh t n c ta còn trong
th i k bao c p, m i nhu c u v n,tài s n cho s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
đ u đ c Nhà n c c p phát ho c c p tín d ng u đưi nên các doanh nghi p không đ t
n ng v n đ khai thác và s d ng tài s n m t cách có hi u qu . Th m chí đ n nay, khi
mà n n kinh t n c ta đư chuy n đ i sang n n kinh t th tr ng, các doanh nghi p đư
ph i t tìm ngu n v n đ ho t đ ng thì hi u qu s d ng tài s n ng n h n v n m c
th p do các doanh nghi p ch a b t k p v i c ch th tr ng nên còn nhi u b t c p
trong công tác qu n lý và s d ng tài s n.
Do đó, l i ích kinh doanh đòi h i các doanh nghi p ph i s d ng m t cách h p
lý, hi u qu t ng đ ng tài s n ng n h n nh m làm cho tài s n ng n h n đ c thu h i
sau m i chu k s n xu t. Vi c t ng t c đ luân chuy n tài s n ng n h n cho phép rút
ng n th i gian chu chuy n c a v n, qua đó, v n đ c thu h i nhanh h n, có th gi m
b t đ c s tài s n ng n h n c n thi t mà v n hoàn thành đ c kh i l ng s n ph m

Thang Long University Library


hàng hoá b ng ho c l n h n tr

c. Nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n còn có

Ủ ngh a quan tr ng trong vi c gi m chi phí s n xu t, chi phí l u thông và h giá thành
s n ph m.
Bên c nh đó, t ng c ng qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n
còn giúp cho doanh nghi p có đ c trình đ s n xu t kinh doanh phát tri n, trang thi t
b , k thu t đ c c i ti n. Vi c áp d ng k thu t tiên ti n, công ngh hi n đ i s t o ra

kh n ng nâng cao n ng su t lao đ ng, nâng cao ch t l ng s n ph m, t o ra s c c nh
tranh cho s n ph m trên th tr ng.
c bi t vi c s d ng hi u qu tài s n ng n h n
trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh s gi m b t nhu c u vay v n c ng nh vi c gi m
chi phí v lãi vay.
T nh ng lý do trên, cho th y s c n thi t ph i nâng cao hi u qu công tác qu n
lý và s d ng tài s n ng n h n trong các doanh nghi p nên em đư l a ch n nghiên c u
đ tài: ắNâng cao hi u qu qu n tr tài s n ng n h n t i Công ty TNHH H th ng
Tin h c - Vi n thông NDS” cho khóa lu n c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u
D a trên h th ng c s lý thuy t và các ki n th c liên quan t i qu n tr tài s n
ng n h n, nghiên c u nh ng v n đ lý lu n c b n v hi u qu s d ng tài s n ng n
h n trong doanh nghi p nh m n m rõ vai trò c a vi c nâng cao hi u qu qu n tr tài
s n ng n h n c ng nh các nhân t nh h ng đ n hi u qu qu n tr tài s n ng n h n
c a doanh nghi p. Sau đó c n c vào các s li u th c t , phân tích, đánh giá th c tr ng
hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a Công ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông
NDS. T k t qu phân tích thu đ c, đ a ra m t s đ xu t nh m nâng cao hi u qu s
d ng tài s n ng n h n t i Công ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông NDS.
iăt

3.
3.1

it

ng và ph m vi nghiên c u
it

ng nghiên c u

ng nghiên c u c a đ tài là hi u qu qu n tr tài s n ng n h n c a doanh

nghi p
3.2 Ph m vi nghiên c u
 V n i dung nghiên c u: Lu n v n nghiên c u v gi i pháp nâng cao hi u qu
s d ng tài s n ng n h n
 V không gian: Lu n v n đi sâu nghiên c u gi i pháp nâng cao hi u qu s
d ng tài s n ng n h n c a Công ty TNHH H th ng Tin h c ậ Vi n thông
NDS.
 V th i gian: Các s li u và tình hình s d ng tài s n ng n h n c a Công ty
đ c thu th p trong kho ng th i gian t n m 2012 đ n n m 2014.


4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Trong khóa lu n này, em có s d ng nh ng ph

ng pháp

 Ph ng pháp so sánh:
i v i d li u th c p thu th p t i Công ty TNHH H
th ng Tin h c - Vi n thông NDS, em đư s d ng ph ng pháp so sánh s
tuy t đ i và t ng đ i đ th y rõ s bi n đ ng v tình hình s d ng TSNH t i
TNHH H th ng Tin h c - Vi n thông NDS qua 3 n m có t ng tr ng, phát
tri n hay không? Qua b ng bi u so sánh em s rút ra đ c nh ng nh n xét, d
đoán tìm ra các quy lu t c a s phát tri n hay bi n đ i đ t đó đ a ra các k t
lu n, ki n ngh , gi i pháp.
 Ph ng pháp th ng kê và phân tích là vi c s d ng các s li u th ng kê trong

m t th i gian dài nh m đ m b o tính n đ nh, lâu dài và đ tin c y c a s li u
thông tin bên c nh đó phân tích t ng h p s li u các thông tin đ đ a ra k t
lu n chính xác
5. K t c u c a khóa lu n
 Ch ng 1: C s lý lu n v hi u qu qu n tr tài s n ng n h n trong doanh
nghi p
 Ch ng 2: Th c tr ng hi u qu qu n tr tài s n ng n h n c a Công ty TNHH
H th ng Tin h c - Vi n thông NDS
 Ch ng 3: Gi i pháp nâng cao ch t l ng qu n tr tài s n ng n h n t i Công ty
TNHH H th ng Tin h c - Vi n thông NDS

Thang Long University Library


CH

NGă1. C ăS LÝ LU N V HI U QU
H N TRONG DOANH NGHI P

QU N TR TÀI S N NG N

1.1 Lý lu n chung v hi u qu qu n tr tài s n ng n h n trong doanh nghi p
1.1.1 Tài s n ng n h n
1.1.1.1 Khái ni m
ắTài s n ng n h n là nh ng tài s n có th i gian thu h i v n ng n, th i gian thu
h i v n ph thu c vào chu k kinh doanh c a doanh nghi p.
i v i doanh nghi p có
chu k kinh doanh bình th ng trong vòng 12 tháng, nh ng tài s n có kh n ng thu h i
v n hay thanh toán tr c 12 tháng k t khi k t thúc k toán n m đ c coi là tài s n
ng n h n. i v i doanh nghi p có chu k kinh doanh dài h n 12 tháng, nh ng tài s n

có kh n ng thu h i v n hay thanh toán tr c 1 chu k kinh doanh k t khi k t thúc
k toán n m đ c coi là tài s n ng n h n” [1, trang 257]
Trong quá trình tham gia vào các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tài s n ng n
h n không ng ng v n đ ng giúp cho quá trình s n xu t đ c liên t c. Trong b ng cân
đ i k toán c a doanh nghi p, tài s n ng n h n đ c th hi n các b ph n nh ti n
m t, các ch ng khoán có kh n ng thanh kho n cao, các kho n ph i thu, hàng t n
kho,…Giá tr các lo i tài s n ng n h n c a doanh nghi p kinh doanh, s n xu t th ng
chi m t tr ng l n trong t ng giá tr tài s n c a chúng, vì v y s d ng h p lý tài s n
ng n h n có nh h
doanh nghi p.

ng r t quan tr ng đ i v i vi c hoàn thành nhi m v chung c a

Tài s n ng n h n đ c phân b đ trong t t c các khâu, các công đo n nh m
đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh đ c di n ra liên t c, n đ nh, tránh lãng
phí và t n th t v n do ng ng s n xu t, không làm nh h ng đ n kh n ng thanh toán
và đ m b o kh n ng sinh l i c a t i s n. Do đó, tài s n ng n h n trong doanh nghi p
có các đ c đi m ch y u: u tiên là trong quá trình s n xu t, khác v i tài s n c đ nh,
TSNH c a doanh nghi p luôn thay đ i hình thái bi u hi n đ t o ra s n ph m. Và giá
tr c a nó c ng đ c d ch chuy n m t l n vào giá tr s n ph m tiêu th . c đi m này
quy t đ nh s v n đ ng c a v n l u đ ng t c hình thái giá tr c a TSNH là: kh i đ u
vòng tu n hoàn v n, TSNH t hình thái ti n t sang hình thái v t t hàng hoá d tr .
Qua giai đo n s n xu t, v t t đ c đ a vào ch t o bán thành ph m và thành ph m.
K t thúc vòng tu n hoàn, sau khi hàng hoá đ

c tiêu th , TSNH l i tr v hình thái

ti n t nh đi m xu t phát ban đ u c a nó. Ti p theo, các giai đo n v n đ ng c a
TSNH đ c đan xen vào nhau các chu k s n xu t đ c l p đi l p l i. TSNH hoàn
thành m t vòng tu n hoàn sau m t chu k s n xu t g m 3 giai đo n: d tr ậ s n xu t

ậ l u thông. Cu i cùng, TSNH luân chuy n toàn b giá tr ngay trong m t l n, tu n
1


hoàn liên t c và hoàn thành m t vòng tu n hoàn sau m t chu k s n xu t. L y ví d
đ i v i doanh nghi p s n xu t, TSNH ban đ u là ti n r i đ

c chuy n đ i sang hình

thái nguyên v t li u, công c , d ng c ... d tr sau đó đ c đ a vào s n xu t ra thành
ph m, hàng hóa, cu i cùng đ c đ a ra th tr ng l u thông, chào bán và tr v hình
thái ban đ u là ti n t ậ k t thúc m t chu k kinh doanh.
1.1.1.2 Phân lo i tài s n ng n h n
Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ qu n lý và s d ng tài s n ng n h n có
hi u qu thì c n ph i phân lo i tài s n ng n h n c a doanh nghi p theo các tiêu chí
khác nhau. Có r t nhi u cách đ phân lo i TSNH nh ng đây, tác gi xin gi i thi u
hai cách phân lo i ch y u và đ c s d ng trong khóa lu n
Cách phân lo i th nh t là c năc vào các khâu c a quá trình kinh doanh,
TSNHăđ c chia ra d a vào 3 khâu chính
u tiên là tài s n ng n h n trong khâu d tr bao g m: ti n m t t i qu , ti n
g i ngân hàng, ti n đang chuy n, hàng mua đang đi d ng, nguyên nhiên v t li u t n
kho, công c d ng c , hàng g i bán, hàng g i gia công, tr tr c cho ng i bán.
Ti p theo là tài s n ng n h n trong khâu s n xu t bao g m: giá tr bán thành
ph m, các chi phí s n xu t kinh doanh d dang, chi phí ch k t chuy n, chi phí tr
tr c, các kho n chi ph c v cho khâu s n xu t,…
Cu i cùng là tài s n ng n h nătrongăkhơuăl uăthông bao g m: các kho n giá
tr thành ph m t n kho, v n b ng ti n, các kho n v n đ u t ng n h n , các kho n v n
trong thanh toán, các kho n th ch p, ký c c, ký qu ng n h n.
Theo cách phân lo i này, vai trò và s phân b c a tài s n ng n h n trong t ng
khâu c a quá trình luân chuy n đ c th hi n m t cách rõ ràng nh t, t đó có các

bi n pháp đi u ch nh h p lý đ mang l i hi u qu cao nh t cho doanh nghi p.
Cách phân lo i th hai là c năc vào hình thái bi u hi n và kh n ngăthanhă
kho n, TSNH s đ c chia thành nh ng m c sau
Tài s n b ng ti n đ c hi u là ti n t n qu , ti n trên tài kho n thanh toán c a
doanh nghi p ngân hàng, ti n đang chuy n. Tài s n này đ c s d ng đ tr l ng,
mua nguyên v t li u, tài s n c đ nh, n p thu . C th h n, tài s n b ng ti n l i đ c
chia thành 3 kho n m c nh . Th nh t, ti n m t t i qu là s ti n mà doanh nghi p
đang gi t i qu nh ti n Vi t Nam, ngo i t , ngân phi u, các lo i ch ng t có giá,
vàng b c, kim khí, đá quỦ,… Th hai, ti n g i ngân hàng là s ti n hi n có trong tài
kho n ngân hàng c a doanh nghi p t i các ngân hàng, kho b c Nhà n c, công ty tài
chính đ th c hi n vi c thanh toán không dùng ti n m t. Th ba, ti năđangăchuy n là
s ti n bao g m ti n Vi t Nam và ngo i t c a doanh nghi p đư n p vào ngân hàng,
kho b c nh ng ch a nh n đ c gi y báo Có c a ngân hàng, kho b c, ho c đư làm th
2

Thang Long University Library


t c chuy n ti n b u đi n đ thanh toán nh ng ch a nh n đ
h

c gi y báo c a đ n v th

ng.

uăt ătƠiăchínhăng n h n: Là các kho n đ u t v tài chính ra bên ngoài c a
doanh nghi p d i các hình th c nh cho vay, cho thuê, góp v n liên doanh, đ u t
ch ng khoán (c phi u, trái phi u, th ng phi u…) có th i h n thu h i v n d i m t
n m.
Ph i thu ng n h n: Là s ti n mà doanh nghi p ph i thu h i t các đ i t

ng

khác trong kho ng th i gian t i đa là 12 tháng nh ph i thu khách hàng, ph i thu n i
b , c m c ... N u các nhà qu n lý không qu n lý ch t ch các kho n ph i thu có th s
khi n doanh nghi p g p ph i nh ng khó kh n, th m chí d n đ n nguy c m t kh n ng
thanh toán.
đ

Hàng t n kho: Là nh ng tài s n h u hình thu c quy n s h u c a doanh nghi p,
c s d ng vào s n xu t kinh doanh ho c th c hi n d ch v , hàng hóa đ bán ho c

g i đi bán trong k kinh doanh.
i v i các doanh nghi p s n xu t, hàng t n kho bao
g m: nguyên li u, v t li u chính, v t li u ph , công c lao đ ng, bao bì đóng gói,
thành ph m, s n ph m d dang... Tuy nhiên đ đ m b o cho s n đ nh trong s n xu t
và tiêu th , doanh nghi p ph i duy trì m t l ng hàng t n kho d tr an toàn và tùy
thu c vào lo i hình doanh nghi p mà l i có nh ng m c d tr an toàn khác nhau.
Tài s n ng n h n khác: Là các kho n t m ng, chi phí tr tr c, nh ng kho n
th ch p, ký qu , kỦ c c ng n h n… Trong đó, các kho n t m ng: là các kho n
ti n ho c v t t do doanh nghi p giao cho cán b công nhân viên đ mua hàng hóa, tr
chi phí, đi công tác…Và chi phí tr tr c là các kho n chi phí th c t đư phát sinh,
nh ng ch a tính vào chi phí s n xu t, kinh doanh c a k phát sinh mà đ c đ a vào
chi phí s n xu t, kinh doanh c a các k k toán sau trong m t n m tài chính ho c m t
chu k kinh doanh.
Cách phân lo i này giúp cho các cán b qu n lý doanh nghi p có th phân tích,
đánh giá tài s n ng n h n hi n có c a mình t đó đ a ra các quy t đ nh v m c t n
kho d tr và kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
1.1.1.3 K t c u tài s n ng n h n
K t c u TSNH th c ch t là t tr ng t ng kho n TSNH trên t ng TSNH c a doanh

nghi p. Thông qua k t c u c a TSNH cho th y s phân b c a tài s n trong t ng giai
đo n luân chuy n, t đó doanh nghi p xác đ nh đ c ph ng h ng và tr ng đi m
qu n lý TSNH nh m đáp ng k p th i đ i v i t ng th i k kinh doanh. K t c u c a
TSNH ch u nh h ng c a nhi u nhân t nh : đ c đi m ngành ngh kinh doanh, trình
đ t ch c. Có th tính t tr ng c a t ng b ph n TSNH c u thành theo công th c t ng
quát sau
3


T ătr ngăc aăt ngăb ăph năTSNHăă=ă

Giáătr ăt ngăb ăph năTSNHă
T ngăTSNH

M i doanh nghi p có m t k t c u tài s n ng n h n riêng. Các nhân t

ă×ă100
nh h

ng

đ n k t c u tài s n ng n h n là đi u ki n s n xu t, quy trình công ngh , ph ng th c
thanh toán trong bán hàng, trình đ qu n lý s n xu t, qu n lý tài chính, quy mô s n
xu t…Vi c tính t tr ng c a t ng lo i TSNH đ nâng cao hi u qu s d ng, trong đo
doanh nghi p c n không ng ng c i ti n k t c u tài s n ng n h n theo ph ng h ng
chung là t ng t tr ng c a v n s n xu t, gi m t tr ng c a các kho n m c v n khác
nh v n b ng ti n, v n ph i thu, v n d tr t n kho… m t cách h p lý, tránh
v n gây lãng phí.

đ ng

1.1.2 Qu n tr tài s n ng n h n
1.1.2.1 Khái ni m
Tr

c h t ta c n ph i n m đ

c rõ khái ni m qu n tr là gì? ắThu t ng ắqu n

tr ” có r t nhi u đ nh ngh a. Thông th ng nó đ c đ nh ngh a nh là ngh thu t làm
vi c b ng và thông qua ng i khác. M t đ nh ngh a khác đ n gi n h n thì cho r ng
qu n tr là vi c ra nh ng quy t đ nh” [2, trang 197]
Trong m i quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, tài s n ng n h n luôn
n m gi m t vai trò t i quan tr ng. V y nên đ t n t i và phát tri n thì qu n lý và s
d ng tài s n ng n h n nh m đ t đ c hi u qu t i đa luôn là m i quan tâm hàng đ u
c a các doanh nghi p.
ắQu n lý tài s n ng n h n là vi c k t h p s d ng nhi u bi n pháp khác nhau đ
duy trì m t kh i l ng các tài s n ng n h n v i c c u h p lý, nh m nâng cao hi u qu
s n xu t kinh doanh” [3, trang 201]. Vi c qu n lý và s d ng tài s n ng n h n có tác
đ ng r t l n đ n vi c t ng hay gi m chi phí s n xu t kinh doanh và giá thành s n
ph m, t đó nh h ng t i l i nhu n ậ m c tiêu hàng đ u c a doanh nghi p.
1.1.2.2 N i dung qu n tr tài s n ng n h n
Qu n tr TSNH bao g m m t s n i dung c b n nh sau: th nh t xác đ nh nhu
c u tài s n ng n h n, qu n lý ti n và đ u t ch ng khoán ng n h n, qu n lý các kho n
ph i thu ng n h n, qu n lý hàng t n kho và cu i cùng là huy đ ng ngu n v n ng n h n
đ tài tr cho TSNH.
1.1.2.2.1 Xác đ nh nhu c u tài s n ng n h n
Nhu c u TSNH trong doanh nghi p th hi n s v n ti n t c n thi t mà doanh
nghi p ph i ng ra đ hình thành m t l ng d tr hàng t n kho nh : v t t , s n ph m
d d ng, thành ph n ho c hàng hóa và các kho n ph i thu khách hàng. Nhu c u TSNH

s thay đ i theo t ng th i đi m kinh doanh c a m i doanh nghi p. Trong công tác
4

Thang Long University Library


qu n tr TSNH, v n đ quan tr ng là xác đ nh đ

c nhu c u TSNH t

mô và đi u ki n kinh doanh c a doanh nghi p.
nhi u ph ng pháp nh ng hai ph
ti p và ph ng pháp gián ti p
Ph

xác đ nh đ

ng ng v i quy

c nhu c u TSNH có

ng pháp xác đ nh ph bi n là ph

ng pháp tr c

ngăphápătr c ti p

Theo ph ng pháp này, ng i ta xác đ nh nhu c u tài s n ng n h n d a trên c
s tính toán tr c ti p t ng b ph n c u thành nên tài s n ng n h n c a doanh nghi p.
C th là c n c vào các y u t nh h ng tr c ti p đ n nhu c u tài s n ng n h n trong

t khâu: khâu s n xu t, khâu d tr và khâu l u thông đ tính toán đ c tài s n ng n
h n c n cho m i khâu trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
Công th c t ng quát:
V=  ( Mij  Nij )
Trong đó
V : Nhu c u TSNH c a doanh nghi p
M : M c tiêu dùng bình quân 1 ngày c a lo i TSNH đ
N : S ngày luân chuy n c a lo i TSNH đ
I : Sô khâu kinh doanh
j : Lo i TSNH s d ng

c tính toán

c tính toán

 Xác đ nh nhu c u TSNH trong khâu d tr
VNL = Mn  NNL
Trong đó
VNL : Nhu c u NVL trong k k ho ch
Mn : M c tiêu dùng bình quân 1 ngày v NVL
NNL : S ngày d tr h p lý
 Xác đ nh nhu c u TSNH trong khâu s n xu t
 Nhu c u v n s n ph m d dang
Vdd = Mdd  CK  H
Trong đó
Vdd : Nhu c u v n s n ph m d dang c a n m k ho ch
Mdd : M c chi phí s n xu t bình quân 1 ngày
CK : Chu k s n xu t s n ph m
H : H s ch t o s n ph m
 Nhu c u v n chi phí tr tr

c (chi phí ch k t chuy n, chi phí ch phân b )
5


Vtt = Sd + St  Sg
Trong đó
Vtt : Nhu c u v n chi phí tr tr

c

Sd : Chi phí tr tr

cd đ uk

St : Chi phí tr tr

c t ng trong k

Sg : Chi phí tr tr

c gi m tr

ck

 Xác đ nh nhu c u TSNH trong khâu l u thông
VTP = ZSX  NTP
Trong đó
VTP : V n thành ph n k k h och
ZSX : Giá thành s n xu t s n ph m bình quân m t k k ho ch

NTP : S ngày luân chuy n c a v n thành ph n
t

Nhu c u tài s n ng n h n xác đ nh theo ph ng pháp này s có đem l i k t qu
ng đ i chính xác và phù h p v i các doanh nghi p s n xu t b i doanh nghi p s n

xu t có đ y đ c ba khâu trong quy trình kinh doanh. Tuy v y, ph ng pháp này có
h n ch là vi c tính toán t ng đ i ph c t p, kh i l ng tính toán nhi u và chi m
nhi u th i gian
Ph

ngăphápăgiánăti p
đây, tác gi xin đ

ng pháp d báo d a vào vòng quay v n

c gi i thi u ph

l u đ ng. Ph ng pháp d báo nhu c u v n l u đ ng d a vào vòng quay v n l u
đ ng là s d ng thông tin v vòng quay v n trong quá kh đ xác đ nh nhu c u v n
l u đ ng c a doanh nghi p trong t

ng lai
M1

Vnc = V0 

 (1 + t)

M0

Trong đó
Vnc

: Nhu c u TSNH c a n m k ho ch

V0

: Nhu

c u TSNH c a n m báo cáo

M1, M0: T ng m c luân chuy n TSNH n m k ho ch và n m báo cáo
t

: T l gi m ho c t ng s ngày luân chuy n TSNH n m k ho ch so v i n m
báo cáo
Công th c đ n gi n:

Vnc =

M1
L1

6

Thang Long University Library


Trong đó

M1 : T ng m c luân chuy n v n n m k ho ch
L1 : S vòng quay TSNH k k ho ch
u đi m c a ph ng pháp này là cách tính toán t ng đ i đ n gi n, phù h p v i
h u h t các doanh nghi p nh ng phù h p h n c v i nh ng doanh nghi p không có
bi n đ ng nhi u v t l thành ph n trong b ng cân đ i k toán c ng nh các kho n
m c chi phí trên doanh thu. Tuy nhiên bên c nh đó thì ph ng pháp c ng t n t i
nh c đi m đó là vi c tính toán vòng quay TSNH d a vào TSNH bình quân, l y t các
s th i đi m đ u k và cu i k nên không ph n ánh đ c h t m c đ bi n đ ng t ng
gi m trong k c a các kho n m c TSNH, chính vì v y th ng x y ra tình tr ng thi u
h t v n cho doanh nghi p
1.1.2.2.2 Qu n lý tài s n ti n và đ u t ch ng khoán ng n h n.
Qua tìm hi u có th th y các doanh nghi p th

ng có hai m c tiêu qu n tr ti n

m t chính. Th nh t đó là t ng vi c đ u t l ng ti n nhàn r i nh m thu l i nhu n. C
th doanh nghi p có th g i ti t ki m, mua vàng, ngo i t , đ u t b t đ ng s n, đ u t
c phi u… đ t ng l i nhu n thu v . Th hai đó là doanh nghi p mu n duy trì m c
thanh kho n h p lỦ đ đáp ng các nhu c u trong t ng lai. Ti n m t là lo i tài s n đ c
bi t, nó có tính thanh kho n cao nh t nh ng đ ng th i c ng ch a r t nhi u r i ro trong
vi c n m gi . Trong quá trình s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p luôn có nhu c u
d tr ti n m t và các kho n t ng đ ng đ đáp ng nhu c u thanh kho n nh mua
s m hàng hóa, v t li u, thanh toán các kho n chi phí c n thi t. Ngoài ra còn xu t phát
t nhu c u d phòng đ ng phó v i nh ng nhu c u v n b t th ng ch a d đoán
đ c trong t ng lai ví d nh s n sàng ắđ u c ” khi xu t hi n các c h i kinh doanh
có t su t l i nhu n cao
Sau khi trình bày m c tiêu c a vi c qu n lý tài s n ti n, đ làm rõ h n tác gi xin
đ c p đ n n i dung qu n tr ti n m t trong doanh nghi p thông th ng bao g m ba
ph n chính.
Th nh t đó là xác đ nh m c d tr ti n m t t i u. Ti n m t c a doanh nghi p

bao g m ti n trong qu , ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n. B n thân ti n m t là tài
s n không sinh lãi v y nên trong qu n lý ti n m t thì vi c t i thi u hóa l ng ti n m t
ph i gi là m c tiêu quan tr ng nh t. Sau đây em s gi i thi u m t mô hình xác đ nh
l ng d tr ti n m t t i u th ng đ c s d ng. ó là môăhìnhăxácăđ nhăl ng d
tr ti n m t t iă uă(ăMôăhìnhăBaumol). Mô hình đ c xây d ng nh ng gi đ nh sau:
Nhu c u v ti n c a doanh nghi p là n đ nh và không có d tr ti n m t cho m c đích
an toàn, doanh nghi p ch có hai hình th c d tr : ti n m t và ch ng khoán kh th ,
7


không có r i ro trong đ u t ch ng khoán. Sau đó d a vào nh ng công th c đ tính
toán nh ng chi phí thành ph n bao g m chi phí giao d ch và chi phí c h i đ tính ra
t ng chi phí. C th ta có:
 Chi phí giao d ch (Transaction Cost ậ TrC)

Trong đó
T

: T ng nhu c u v ti n trong n m

C

: Quy mô m t l n bán ch ng khoán

T/C : S l n doanh nghi p bán ch ng khoán kh th đ bù đ p ti n m t đư chi tiêu
F

: Chi phí c đ nh c a m t l n bán ch ng khoán
 Chi phí c h i (Opportunity Cost ậ OC)

Trong đó
OC : Chi phí c h i c a vi c gi ti n trong m t n m
C/2 : M c d tr ti n m t trung bình
K

: Lãi su t đ u t ch ng khoán/n m
 T ng chi phí
 M c d tr ti n m t t i u (C*)

th 1.1 Mô hình d tr ti n m t t i u Baumol

8

Thang Long University Library


Mô hình Baumol cho th y n u lãi su t càng cao thì doanh nghi p s n m gi s
d ti n m t càng th p và khi n cho doanh s bán ch ng khoán nh h n nh ng v i t n
su t bán nhi u h n (ngh a là C* th p h n). Mô hình Baumol cho th y s d ti n m t
không th c ti n gi đ nh r ng doanh nghi p chi tr ti n m t m t cách n đ nh, b i
đi u này không x y ra trong th c t . Trong ho t đ ng c a các doanh nghi p r t hi m
khi l ng ti n vào, ra c a doanh nghi p l i đ u đ n và d ki n tr c đ c. N u l ng
ti n m t m c th p thì doanh nghi p ph i bán ch ng khoán đ có l ng ti n d ki n,
ng c l i n u doanh nghi p s d ng s ti n v t quá m c gi i h n thì s mua ch ng
khoán đ đ a l ng ti n m t v m c d ki n. Mô hình Baumol giúp ta hi u đ c t i
sao các doanh nghi p v a và nh l u tr m t s d ti n m t đáng k . Trong khi đ i
v i các công ty l n, các chi phí giao d ch mua bán ch ng khoán l i tr nên không đáng
k so v i chi phí c h i m t đi do gi m t s l ng ti n m t nhàn r i
Th hai là qu n lý thu – chi ti n m t. Ho t đ ng thu chi ti n m t c a doanh
nghi p di n ra hàng ngày, hàng gi . H n n a ti n m t là m t lo i tài s n có kh n ng

thanh toán cao, d dàng chuy n hóa sang hình th c tài s n khác, vì v y doanh nghi p
ph i có bi n pháp qu n lý, s d ng m t cách ch t ch đ tránh b th t thoát. u tiên là
qu n lý thu ti n, qu n lý thu ti n là vi c đ a ra các quy t đ nh đ y nhanh t c đ thu
ti n, t c là gi m th i gian chuy n ti n (total float) thông qua h th ng thu ti n. Th i
gian chuy n ti n là kho ng th i gian k t khi khách hàng phát hành séc cho đ n khi
ng i th h ng nh n đ c và có th rút ti n. C th h n
Th i gian
chuy n ti n

=

Th i gian
chuy năth

Th i gian x lý

+

ch ng t

+

Th i gian thanh
toán bù tr

rút ng n th i gian chuy n ti n thì doanh nghi p có th xem xét đ n nh ng bi n
pháp rút ng n th i gian chuy n th , th i gian x lý ch ng t ho c th i gian thanh toán
bù tr . Có r t nhi u ph ng th c chuy n ti n (séc chuy n kho n, séc chuy n kho n
đi n t , đi n chuy n ti n, séc đ c y quy n tr c, lock box…) và công vi c c a các
nhà qu n tr là đ a ra l a ch n t i u nh t. C s c a vi c l a ch n này là d a trên so

sánh gi a chi phí t ng thêm và l i ích đ t đ c gi a các ph ng th c
Bă=ă t × TSă× I ă× (1

T)

Trong đó
B : L i ích t ng thêm
t : Th i gian chuy n ti n (theo ngày)
TS : Quy mô chuy n ti n
I : Lãi su t đ u t /ngày
T

: Thu su t thu thu nh p doanh nghi p
Că=ă(C2 - C1) × (1
9

T)


Trong đó
C : Chi phí t ng thêm
C2 : Chi phí c a ph
C1 : Chi phí c a ph

ng th c m i
ng th c c

Quy t đ nh:
C> B
Gi nguyên ph ng th c hi n t i

C< B
Chuy n sang ph ng th c m i
C= B
Tùy thu c doanh nghi p l a ch n
Ti p theo là qu n lý chi ti n trong doanh nghi p. M c tiêu c n đ t đ c khi qu n
lý chi ti n là gi m t c đ chi, kéo dài th i gian chi ti n c a doanh nghi p. C ng gi ng
nh thu ti n, qu n lý chi ti n c ng có nhi u ph

ng pháp đ th c hi n. Có th k đ n

m t vài ph ng pháp nh tài kho n có s d b ng 0, h i phi u có th đ c chi tr qua
ngân hàng, tính gi ký phát hành séc. Tuy nhiên đi u c n chú ý đây là dù s d ng
b t c ph ng pháp nào thì l i ích và chi phí đ u ph i đ c xem xét k .
Th ba là đ u t ti n nhàn r i. M i doanh nghi p mu n sinh l i t kho n ti n
nhàn r i thì ch ng khoán là m t kênh đ u t nên cân nh c. Tuy nhiên, khi đ u t vào
ch ng khoán tuy l i nhu n cao nh ng s n y sinh r t nhi u y u t b t l i không th
l ng tr c, vì v y đ đ a ra quy t đ nh đ u t đúng đ n doanh nghi p nên đ c bi t
l u Ủ các r i ro có th g p ph i. Nh ng lo i r i ro này đ c phân làm 2 lo i chính là
r i ro c a công ty (r i ro phi h th ng) và r i ro th tr ng (r i ro có h th ng). Trong
đó, r i ro phi h th ng bao g m: r i ro th tr ng, r i ro lãi su t, r i ro s c mua, r i ro
chính tr , còn r i ro h th ng bao g m: r i ro kinh doanh, r i ro thanh kho n, r i ro t
giá và r i ro tài chính. L i nhu n k v ng c a m t ch ng khoán có quan h đ ng bi n
v i r i ro c a ch ng khoán đó. Có ngh a là nhà đ u t k v ng ch ng khoán r i ro cao
thì có l i nhu n cao và ng c l i. Hay nói khác đi, nhà đ u t gi ch ng khoán có r i
ro cao ch khi nào l i nhu n k v ng đ l n đ bù đ p r i ro.
1.1.2.2.3 Qu n lý các kho n ph i thu ng n h n
H u nh doanh nghi p nào c ng mu n nh n đ

c ti n ngay sau khi giao d ch v i

đ i tác, nh ng đ thu hút khách hàng, các doanh nghi p th ng ph i ch p nh n bán
ch u trong m t kho ng th i gian nào đó. T l các kho n ph i thu trong m i doanh
nghi p là khác nhau, nh ng th

ng chi m m t t l không nh trong t ng TSNH c a

công ty, th m chí chi m 15%-30% trên t ng tài s n. Do đó n u khách hàng không
thanh toán ho c thanh toán ch m h n th i h n thì doanh nghi p s g p r i ro trong
vi c quay vòng v n. Vì th m c tiêu qu n lý kho n ph i thu c a doanh nghi p là đ m
b o ti n đ c thanh toán đ và đúng h n đ ng th i l i nhu n c ng ph i t ng thêm. Các
kho n ph i thu c a doanh nghi p th ng ch u tác đ ng c a các nhân t nh s l ng,
10

Thang Long University Library


giá c hàng hóa, d ch v bán ra, s thay đ i doanh thu theo mùa v , chính sách tín
d ng th

ng m i c a doanh nghi p…

i sâu h n vào v n đ này, tác gi xin đ a ra n i dung qu n lý các kho n ph i
thu đ c chia thành các ph n nh sau: xác đ nh tiêu chu n bán ch u, xác đ nh đi u
kho n bán ch u, phân tích tín d ng, quy t đ nh bán ch u và cu i cùng là chính sách thu
h i n . ây còn đ
c a doanh nghi p.

c coi là các b

c trong quy trình xây d ng chính sách bán ch u

u tiên là xác đ nh tiêu chu n bán ch u. Tiêu chu n bán ch u là tiêu chu n t i
thi u v m t uy tín tín d ng c a khách hàng đ đ c doanh nghi p ch p nh n bán ch u
hàng hóa và d ch v . Tiêu chu n bán ch u là m t b ph n c u thành nên chính sách
bán ch u c a doanh nghi p và m i doanh nghi p đ u thi t l p m t tiêu chu n bán ch u
khác nhau. Tóm l i, tiêu chu n bán ch u nói riêng và chính sách bán ch u nói chung có
nh h ng đáng k đ n doanh thu c a doanh nghi p.V y nên, v n đ đ t ra là khi nào
doanh nghi p nên n i l ng tiêu chu n bán ch u và khi nào doanh nghi p nên th t ch t
tiêu chu n bán ch u?
Ti p theo là xác đ nh đi u kho n bán ch u. Chính sách bán ch u không ch liên
quan đ n tiêu chu n bán ch u nh v a xem xét mà còn liên quan đ n đi u kho n bán
ch u. C th , ta có đi u kho n bán ch u là đi u kho n xác đ nh th i h n bán ch u và t
l chi t kh u áp d ng n u khách hàng tr s m h n th i gian bán ch u cho phép. Ví d
đi u kho n bán ch u ắ2/10 net 30” có ngh a là khách hàng đ c h ng 2% chi t kh u
n u thanh toán trong th i h n 10 ngày k t ngày hóa đ n đ c phát hành và n u
không khách hàng đ
đ n.

c tr ch m trong th i gian 30 ngày k t ngày phát hành hóa

Khi doanh nghi p thay đ i đi u kho n bán ch u là thay đ i th i h n bán ch u
(kéo dài ho c rút ng n th i h n bán ch u) và thay đ i t l chi t kh u (t ng ho c gi m
t l chi t kh u). Tuy nhiên doanh nghi p c n l u Ủ r ng b t k chính sách bán ch u
nào c ng c n đ c xem xét th ng xuyên b ng cách so sánh hi u qu thu nh p và chi
phí t ng thêm t đó đ a ra nh ng quy t đ nh có nên áp d ng chính sách tín d ng
th ng m i hay không, n u có thì nên thay đ i nh th nào trong t ng chính sách đ
h p lý nh t.
i v i m i doanh nghi p tr

c khi quy t đ nh bán ch u ph i phân tích tình hình

tín d ng c a khách hàng. M c đích c a phân tích tín d ng là đánh giá kh n ng hoàn
tr trên c s tìm hi u và đánh giá m t cách toàn di n chính xác v khách hàng nh m
h n ch đ c r i ro cho doanh nghi p.
phân tích tình hình tín d ng, doanh nghi p
s phân nhóm khách hàng theo m c đ r i ro thông qua mô hình ch m đi m tín d ng.

11


T mô hình này, doanh nghi p có th xem xét nh m đ a ra quy t đ nh có nên cho
khách hàng mua ch u hay không.
B ng 1.1 Mô hình ch m đi m tín d ng
i m tín d ng

Nhóm r i ro

Bi n s

Tr ng s

Kh n ng thanh toán lưi

4

>47

1

Kh n ng thanh toán nhanh

11

40 ậ 47

2

S n m ho t đ ng

1

32 ậ 39

3

24 ậ 31

4

<24

5
(Ngu n: [4, trang 135])

Nhóm r i ro

B ng 1.2 Phân nhóm khách hàng theo m c đ r i ro
T l doanhăthuăkhôngăđ c thu T l khách hàng thu c nhóm
r i ro (%)
h iă c tính (%)

1

0ậ1

35

2

1 - 21/2

30

3

21/2 ậ 4

20

4

4ậ6

10

5

>6

5

Các kho n ph i thu c a doanh nghi p th

(Ngu n: [5, trang 136])
ng ch u tác đ ng c a các nhân t nh

s l ng, giá c hàng hóa, d ch v bán ra, s thay đ i doanh thu theo mùa, chính sách
tín d ng… Trong đó, chính sách tín d ng nh h ng nhi u nh t, tr c ti p đ n quy mô
các kho n ph i thu c a doanh nghi p. Do đó đ a ra quy t đ nh c p tín d ng cho khách
hàng hay không là vô cùng quan tr ng.
đ a ra quy t đ nh, các nhà qu n tr có th
d a vào mô hình n n t ng sau:

Trong đó
CFt : Dòng ti n thu đ
k

c sau thu m i th i k

: t l thu nh p yêu c u

CF0 : Kho n đ u t vào ph i thu khách hàng

12

Thang Long University Library


Có
CF0 = VC  S  (ACP/365 ngày)

CFt = [S  (1- VC) ậ S  BD ậ CD]  (1 ậ T)
Trong đó
VC : CFout bi n đ i tính theo t l % trên CFin
S

: Doanh thu d ki n m i th i k

ACP : Th i gian thu ti n trung bình (ngày)
BD : T l n x u trên doanh thu (%)
CD : CFout t ng thêm c a b ph n tín d ng
T

: Thu su t thu TNDN
Quy t đ nh:
N u NPV > 0

C p tín d ng

N u NPV < 0
Không c p tín d ng
N u NPV = 0
Bàng quan
T mô hình c b n trên nhà qu n tr có th d a trên c s đ so sánh ph

ng th c

bán hàng tr ti n ngay và bán tr ch m đ quy t đ nh tín d ng
B ng 1.3 Ph

ng th c bán hàng tr ti n ngay và bán hàng tr ch m

Không c p tín d ng

C p tín d ng

Q0

Q1 (Q1 > Q0)

P0

P1 (P1 > P0)

AC0

AC1 (AC1 > AC0)

100%

h (h ≥ 100%)

Th i h n n

0

t

T su t chi t kh u

0

Rt

Ch tiêu
S l

ng bán (Q)

Giá bán (P)
Chi phí s n xu t bình quân (AC)
Xác su t thanh toán

Sau đó so sánh NPV c a hai ph

ng án bán tr ti n ngay và bán tr ch m

NPV0 = P0  Q0  AC0  Q0
P1 ×Q1 ×h
ă- AC1 ×Q1
NPV1 =
1+Rt
Quy t đ nh:
NPV0 NPV1

Không c p tín d ng

NPV0

NPV1

C p tín d ng

NPV0

NPV1

Bàng quan

13