Quản lý đào tạo dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông ở các trường đại học tư thục miền Trung Việt Nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.26 MB, 225 trang )
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
VI N KHOA H C GIỄO D C VI T NAM
NGUY N Lể HĨ
QU N Lụ ĨO T O
D A TRểN CỌNG NGH THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG
CỄC TR
NG
I H C T TH C MI N TRUNG VI T NAM
LU N ỄN TI N S KHOA H C GIỄO D C
HĨ N I, 2016
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
VI N KHOA H C GIỄO D C VI T NAM
NGUY N Lể HĨ
QU N Lụ ĨO T O
D A TRểN CỌNG NGH THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG
CỄC TR
NG
I H C T TH C MI N TRUNG VI T NAM
Chuyên ngành : Qu n lý giáo d c
Mã s
: 62 14 01 14
LU N ÁN TI N S KHOA H C GIÁO D C
Ng
ih
ng d n khoa h c: - GS.TS. Nguy n L c
- TS. Tr n Th Thái Hà
HĨ N I, 2016
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan, nh ng v n đ vi t trong lu n án là t tìm hi u và
nghiên c u c a b n thân. Các thông tin trích d n đ u đ
c th . Các s li u đ
c ghi rõ ngu n g c
c trình bày trong lu n án là trung th c, khách quan,
k t qu nghiên c u c a lu n án ch a t ng đ
c công b trong b t c m t
công trình nghiên c u nào khác.
Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v nh ng gì đư cam đoan.
Tác gi lu n án
Nguy n Lê HƠ
L IC M
N
Xin trân tr ng c m n GS.TS. Nguy n L c, TS. Tr n Th Thái Hà, cùng
quỦ th y cô giáo đư t n tình đ nh h
ng, h
ng d n, giúp đ tôi trong su t th i
gian nghiên c u và th c hi n lu n án.
Xin trân tr ng c m n Trung tâm ào t o và B i d
ng c a Vi n Khoa
h c Giáo d c Vi t Nam đư nhi t tình t o đi u ki n cho tôi trong su t quá trình
h c t p, nghiên c u và th c hi n lu n án.
Xin trân tr ng c m n Tr
ng
i h c Quang Trung, các tr
ng
i
h c và các c quan có liên quan đư quan tâm, t o đi u ki n giúp đ trong quá
trình nghiên c u.
Xin trân tr ng c m n các đ ng nghi p, nghiên c u sinh khóa 2012 và gia
đình đư luôn ng h , giúp đ , đ ng hành trong su t quá trình nghiên c u lu n án.
Tác gi lu n án
Nguy n Lê HƠ
M CL C
Trang
DANH M C CỄC T , C M T VI T T T............................................................ 1
DANH M C HỊNH.......................................................................................................... 2
DANH M C B NG......................................................................................................... 3
DANH M C BI U
M
................................................................................................... 5
U ............................................................................................................................ 6
1. LỦ do ch n đ tài ............................................................................................................. 6
2. M c đích nghiên c u ...................................................................................................... 9
3. Khách th và đ i t ng nghiên c u ............................................................................... 9
4. Gi thuy t khoa h c ........................................................................................................ 9
5. Nhi m v nghiên c u...................................................................................................... 9
6. Ph m vi nghiên c u ...................................................................................................... 10
7. Ph ng pháp nghiên c u .............................................................................................. 10
8. M t s lu n đi m chính c a lu n án ............................................................................ 12
9. óng góp c a lu n án ................................................................................................... 12
10. C u trúc c a lu n án.................................................................................................... 13
CH
NG 1: C S Lụ LU N V QU N Lụ ĨO T O TR
NG
I
H C D A TRểN CỌNG NGH THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG .......... 14
1.1. T ng quan nghiên c u v n đ ................................................................................ 14
1.1.1.
n
1.1.2.
Vi t Nam .......................................................................................................17
c ngoài .....................................................................................................14
1.2. Qu n lý và qu n lý giáo d c ................................................................................... 22
1.2.1. Qu n lý................................................................................................................22
1.2.2. Qu n lý giáo d c ................................................................................................24
1.3. Qu n lỦ đƠo t o tr
ng đ i h c ............................................................................. 25
1.3.1. ào t o ................................................................................................................25
1.3.2. Mô hình qu n lỦ đào t o ...................................................................................29
1.3.3. N i dung qu n lỦ đào t o ..................................................................................32
1.3.4. Quy trình qu n lỦ đào t o..................................................................................33
1.4. Qu n lỦ đƠo t o tr
ng đ i h c d a trên CNTT&TT ...................................... 34
1.4.1. Công ngh thông tin và truy n thông trong QL T .......................................34
1.4.2. N i dung qu n lỦ đào t o d a trên CNTT&TT .............................................38
1.4.3. Y u t tác đ ng đ n qu n lỦ đào t o d a trên CNTT&TT ...........................42
1.5. Tr
ng đ i h c t th c ........................................................................................... 46
1.5.1. M t s v n đ v tr
ng đ i h c t th c ........................................................46
1.5.2. Tr
ng đ i h c t th c Vi t Nam ...................................................................47
K t lu n ch
ng 1 ........................................................................................................... 52
CH
NG 2: TH C TR NG QU N Lụ ĨO T O D A TRểN CỌNG
NGH THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG
CỄC TR
NG
IH C
T TH C MI N TRUNG VI T NAM .................................................................... 54
2.1. Khái quát đ c đi m t nhiên, kinh t và xã h i .................................................. 54
2.2. Tình hình phát tri n giáo d c vƠ đƠo t o ............................................................. 59
2.2.1. Tình hình chung .................................................................................................59
2.2.2.
c thù tr
ng đ i h c t th c .........................................................................68
2.3. T ch c quá trình kh o sát .................................................................................... 71
2.3.1. M c đích kh o sát ..............................................................................................71
2.3.2. Công c và n i dung kh o sát ..........................................................................72
2.3.3. Ch n m u và t ch c kh o sát..........................................................................72
2.3.4. X lý s li u .......................................................................................................74
2.4. Phân tích k t qu kh o sát ..................................................................................... 74
2.4.1. Phân tích k t qu kh o sát th c tr ng QL T ..................................................74
2.4.2. Phân tích k t qu kh o sát th c tr ng QL T d a trên CNTT&TT..............80
2.5. ánh giá chung th c tr ng QL T d a trên CNTT&TT............................... 105
K t lu n ch
ng 2 ......................................................................................................... 109
CH
NG 3: GI I PHỄP QU N Lụ ĨO T O D A TRểN CỌNG NGH
THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG
CỄC TR
NG
I H C T TH C
MI N TRUNG VI T NAM ....................................................................................... 112
3.1.
nh h
ng phát tri n tr
ng HTT duyên h i mi n Trung ...................... 112
3.1.1.
nh h
ng phát tri n giáo d c và đào t o ...................................................112
3.1.2.
nh h
ng phát tri n QL T d a trên CNTT&TT.....................................122
3.2. Nguyên t c đ xu t gi i pháp ............................................................................... 127
3.2.1. Nguyên t c v tính m c tiêu ...........................................................................127
3.2.2. Nguyên t c v tính c n thi t và kh thi..........................................................127
3.2.3. Nguyên t c v tính đ ng b ............................................................................128
3.2.4. Nguyên t c v tính k th a .............................................................................129
3.2.5. Nguyên t c v tính hi u qu ...........................................................................130
3.3. Các gi i pháp đ xu t ............................................................................................ 131
3.3.1. Nâng cao nh n th c v QL T d a trên CNTT&TT cho CB, GV, SV .....131
3.3.2. Chu n hóa các quy trình đào t o ....................................................................134
3.3.3. Qu n lý vi c tri n khai h th ng ph n m m QL T d a trên CNTT&TT.140
3.3.4. B i d
ng n ng l c CNTT&TT trong QL T cho cán b QLGD, GV.....145
3.3.5. T ng c
ng c s v t ch t, h t ng CNTT&TT ph c v QL T ...............147
3.3.6. H th ng hóa và hoàn thi n các v n b n, quy đ nh ......................................149
3.3.7. T ng c ng ki m tra, đánh giá ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT ....151
3.3.8. M i quan h gi a các gi i pháp......................................................................153
3.4. Kh o nghi m tính c n thi t vƠ kh thi c a các gi i pháp ............................... 154
3.4.1. M c đích kh o nghi m....................................................................................154
3.4.2. N i dung kh o nghi m ....................................................................................155
3.4.3. Ph ng pháp kh o nghi m .............................................................................155
3.4.4. K t qu kh o nghi m ......................................................................................157
3.5. Th nghi m gi i pháp đ xu t ............................................................................. 162
3.5.1. M c đích th nghi m ......................................................................................162
3.5.2. N i dung th nghi m.......................................................................................162
3.5.3.
it
ng th nghi m .....................................................................................163
3.5.4. Công c và ph
ng pháp th nghi m............................................................163
3.5.5. K t qu th nghi m .........................................................................................165
K t lu n ch
ng 3 ......................................................................................................... 173
K T LU N VĨ KHUY N NGH ............................................................................ 175
1. K t lu n ...................................................................................................................... 175
2. Khuy n ngh ............................................................................................................... 176
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U.............................................. 178
TÀI LI U THAM KH O........................................................................................... 179
PH L C ....................................................................................................................... 189
1
DANH M C CỄC T , C M T
VI T T T
CB
: Cán b
CNH
: Công nghi p hóa
C
: Cao đ ng
CIPO
: B i c nh, đ u vào, quá trình, đ u ra
CNTT
: Công ngh thông tin
CNTT&TT
: Công ngh thông tin và truy n thông
H
:
ih c
HTT
:
i h c t th c
GD& T
: Giáo d c và đào t o
GV
: Gi ng viên
H H
: Hi n đ i hóa
ICT
: Công ngh thông tin và truy n thông
KT&XH
: Kinh t và xư h i
KH&CN
: Khoa h c và công ngh
KH&TC
: K ho ch và Tài chính
QL T
: Qu n lỦ đào t o
QLGD
: Qu n lỦ giáo d c
TB
: Trung bình
SV
: Sinh viên
2
DANH M C HỊNH
Trang
Hình 1.1: Mô hình tr
ng đ i h c sáng t o ........................................................ 20
Hình 1.2: Mô hình ch c n ng h th ng QL T E-learning theo h th ng tín ch .. 21
Hình 1.3: M i quan h gi a các góc đ khác nhau c a qu n lý ......................... 23
Hình 1.4: Mô hình qu n lỦ theo
u vào - Quá trình -
u ra c a M .............. 29
Hình 1.5: Mô hình t ng th quá trình đào t o đ i h c ........................................ 30
Hình 1.6: Mô hình CIPO ..................................................................................... 31
Hình 1.7: Các thành ph n c b n c a mô hình qu n lỦ đào t o tr
ng đ i h c..... 32
Hình 1.8: C u trúc c b n h th ng thông tin QL T ......................................... 37
Hình 1.9: Ti p c n mô hình QL T d a trên CNTT&TT ................................... 42
Hình 1.10: C c u t ch c tr
Hình 2.1: Phân b các tr
ng đ i h c t th c Vi t Nam ............................. 49
ng HTT khu v c duyên h i mi n Trung ............... 64
Hình 2.2: S đ ch n m u kh o sát .................................................................... 73
Hình 3.1: H th ng các phân h QL T d a trên CNTT&TT .......................... 142
Hình 3.2: Tiêu chí đánh giá h th ng QL T d a trên CNTT&TT .................. 144
Hình 3.3: M i quan h gi a các gi i pháp qu n lý ........................................... 153
Hình 3.4: Các ch c n ng c b n c a phân h qu n lý nh p h c ...................... 163
Hình 3.5: Giao di n đ ng nh p phân h qu n lý nh p h c ............................... 166
Hình 3.6: Giao di n qu n lỦ ng
i dùng ........................................................... 166
Hình 3.7: Giao di n qu n lý các danh m c ....................................................... 167
Hình 3.8: Giao di n thu h s nh p h c............................................................ 167
Hình 3.9: Giao di n thu h c phí, b o hi m nh p h c........................................ 168
Hình 3.10: Giao di n th ng kê báo cáo tài chính .............................................. 168
3
DANH M C B NG
Trang
B ng 2.1: Phân b sinh viên theo nhóm ngành và theo vùng ............................. 60
B ng 2.2: Ngành đào t o t i các tr
ng HTT duyên h i mi n Trung ............. 66
B ng 2.3: Các n i dung c b n trong qu n lỦ đào t o ........................................ 75
B ng 2.4: Th c tr ng th c hi n qu n lỦ quy trình đào t o ................................. 76
B ng 2.5: ánh giá c a CB, GV v qu n lỦ quá trình d y h c .......................... 78
B ng 2.6: ánh giá c a sinh viên v qu n lỦ quá trình d y h c ......................... 80
B ng 2.7: Nh n th c c a CB, GV v QL T d a trên CNTT&TT .................... 81
B ng 2.8: Nh n th c c a SV v QL T d a trên CNTT&TT............................. 83
B ng 2.9: N ng l c c a CB, GV trong QL T d a trên CNTT&TT .................. 84
B ng 2.10: N ng l c c a SV trong QL T d a trên CNTT&TT ........................ 86
B ng 2.11: Th c tr ng qu n lý b i d ng n ng l c QL T d a trên CNTT&TT ....88
B ng 2.12: ánh giá c a CB, GV v c s v t ch t, ph
B ng 2.13: ánh giá c a SV v c s v t ch t, ph
ng ti n...................... 89
ng ti n.............................. 91
B ng 2.14: H th ng hóa v n b n, quy đ nh QL T d a trên CNTT&TT ......... 92
B ng 2.15: ánh giá c a CB, GV v QL T d a trên CNTT&TT ..................... 94
B ng 2.16: ánh giá c a SV v QL T d a trên CNTT&TT ............................. 96
B ng 2.17: ánh giá c a CB, GV v h th ng CNTT&TT ph c v QL T ...... 98
B ng 2.18: ánh giá c a SV v h th ng CNTT&TT ph c v QL T ............ 100
B ng 2.19: Th c tr ng công tác ki m tra, đánh giá vi c QL T d a trên CNTT&TT....102
B ng 3.1: S SV/v n dân c a các vùng giai đo n 2005 - 2010 ........................ 119
B ng 3.2: Tình hình phân b các tr
ng H, C trên đ a bàn các khu v c .... 119
B ng 3.3: Quy ho ch m ng l i tr ng H, C khu v c duyên h i mi n Trung ...121
B ng 3.4: Quy trình qu n lý nh p h c c a sinh viên ........................................ 135
B ng 3.5: Quy trình t ch c d y h c theo h th ng tín ch .............................. 136
B ng 3.6: Quy trình đ ng kỦ kh i l
ng h c theo h th ng tín ch .................. 137
B ng 3.7: Quy trình qu n lý c p phát v n b ng ch ng ch ............................... 138
4
B ng 3.8: Quy trình trình kh o sát sinh viên sau khi t t nghi p....................... 139
B ng 3.9: Tinh cân thiêt cua cac giai phap ....................................................... 157
B ng 3.10: Tinh kha thi cua cac giai phap ........................................................ 158
B ng 3.11: T
ng quan gi a tính c n thi t và tính kh thi............................... 160
B ng 3.12: Tính đ y đ thông tin...................................................................... 169
B ng 3.13: Tính k p th i ................................................................................... 170
B ng 3.14: Tính chính xác ................................................................................ 170
B ng 3.15: Tính k th a .................................................................................... 171
B ng 3.16:
l ch trung bình .......................................................................... 171
B ng 3.17: Xác đ nh đ i l
ng ki m đ nh T ..................................................... 172
5
DANH M C BI U
Trang
Bi u đ 2.1: GDP các t nh khu v c duyên h i mi n Trung ................................ 58
Bi u đ 2.2: Th c tr ng th c hi n qu n lỦ quy trình đào t o ............................. 77
Bi u đ 2.3: ánh giá c a CB, GV v qu n lý quá trình d y h c ...................... 79
Bi u đ 2.4: Nh n th c c a CB, GV v QL T d a trên CNTT&TT ................ 81
Bi u đ 2.5: N ng l c c a CB, GV trong QL T d a trên CNTT&TT .............. 84
Bi u đ 2.6: Th c tr ng qu n lý b i d ng n ng l c QL T d a trên CNTT&TT.... 88
Bi u đ 2.7: ánh giá c a CB, GV v c s v t ch t, ph
ng ti n ................... 90
Bi u đ 2.8: H th ng hóa v n b n, quy đ nh QL T d a trên CNTT&TT ....... 92
Bi u đ 2.9:
ánh giá c a CB, GV v QL T d a trên CNTT&TT ................. 93
Bi u đ 2.10: ánh giá c a SV v QL T d a trên CNTT&TT......................... 96
Bi u đ 2.11: ánh giá c a CB, GV v h th ng CNTT&TT ph c v QL T ..... 99
Bi u đ 2.12: ánh giá c a SV v h th ng CNTT&TT ph c v QL T ........ 100
Bi u đ 2.13: Th c tr ng công tác ki m tra, đánh giá vi c QL T d a trên CNTT&TT....103
Bi u đ 2.14: Bi u đ x ng cá v các y u t nh h ng đ n QL T d a trên CNTT&TT .... 108
Bi u đ 3.1: Tính c n thi t c a các gi i pháp ................................................... 157
Bi u đ 3.2: Tính kh thi c a các gi i pháp ...................................................... 159
Bi u đ 3.3: So sánh tinh c n thi t và kh thi c a các gi i pháp ...................... 161
6
M
U
1. LỦ do ch n đ tƠi
Th k XXI, v i nh ng bi n đ i m nh m c a khoa h c, k thu t và n n
kinh t tri th c. Xu th toàn c u hóa đư t o môi tr
ng phát tri n kinh t , v n
hóa, giáo d c và t o ra s c nh tranh l n gi a các qu c gia. L i th c nh tranh
s thu c v qu c gia có ngu n nhân l c ch t l
ng cao. Vì v y, GD& T ph i có
nh ng bi n đ i phù h p, k p th i v i xu th phát tri n c a th i đ i.
Ch t l
ng GD& T có Ủ ngh a quy t đ nh trong vi c đào t o ngu n
nhân l c có ch t l
ng cao. Nh n th c rõ v n đ này,
ng và Nhà n
c ta luôn
coi “Giáo d c và đào t o, khoa h c công ngh là qu c sách hàng đ u” [89]. V n
đ này đư đ
c đ a ra trong nhi u v n ki n c a
nhi u v n b n lu t và d
ng, đ
c th ch hóa thành
i lu t.
Trong nh ng n m qua, giáo d c đ i h c Vi t Nam đư có nhi u b
c phát
tri n v quy mô, hình th c, ngành ngh đào t o và h p tác qu c t … Tuy nhiên,
ch t l
ng đào t o ch a đáp ng đ
H Hđ tn
c yêu c u phát tri n c a s nghi p CNH,
c và h i nh p qu c t . Hi n nay, nâng cao ch t l
ng giáo d c đ i
h c đang là bài toán c n gi i quy t. Chính vì lý do này, Chính ph đư ban hành
Ngh quy t 14/2005/NQ-CP v đ i m i c b n và toàn di n giáo d c đ i h c
Vi t Nam giai đo n 2006-2020.
Qu n lỦ tr
ng đ i h c nh m xây d ng chi n l
c phát tri n bao g m:
M c tiêu, s m ng, t m nhìn, k ho ch t ng th v phát tri n nhà tr
đó, qu n lý nhân l c, v t l c, tài l c, thông tin đ đ m b o ch t l
ng. Qua
ng đào t o,
nghiên c u khoa h c, chuy n giao công ngh và cung ng d ch v cho xã h i.
Thành qu c a nh ng v n đ này s ph thu c nhi u vào ch t l
QLGD, là khâu đ t phá then ch t đ nâng cao ch t l
nhi u n
ng công tác
ng giáo d c đ i h c.
c trên th gi i các ho t đ ng giáo d c hi n nay đang trong
xu th th c hi n cu c cách m ng qu n lý v i công ngh cao.
v i s đ i m i giáo d c đ i h c, ho t đ ng QLGD trong nhà tr
n
c ta, cùng
ng hi n nay
7
c n ph i chuy n sang ph
ng th c qu n lý m i, trong đó không th không nói
đ n vai trò đ c bi t quan tr ng c a CNTT&TT. Mô hình QL T
h c theo ph
tr
ng đ i
ng pháp truy n th ng, thi u công c , thi u tính đ ng b , làm cho
quá trình th c hi n công tác qu n lý ch a đáp ng k p th i v i yêu c u đ ra.
kh c ph c nh ng nh
c đi m này, c n ph i thay đ i ph
QL T, nh m xây d ng m t n n giáo d c đ i h c t
ng th c t ch c
ng thích v i yêu c u c a xã
h i trong k nguyên kinh t tri th c. CNTT&TT là công c , ph
ng ti n c a quá
trình thu th p thông tin, d li u, th ng kê s li u và x lý s li u, giúp chúng ta
đ a ra nh ng quy t đ nh qu n lỦ có c n c khoa h c, nhanh chóng, chính xác,
h tr đ c l c đ i m i công tác QL T, góp ph n nâng cao ch t l
ng, hi u qu
giáo d c. QL T d a trên CNTT&TT có Ủ ngh a quy t đ nh đ i v i s phát tri n
c a các tr
ng đ i h c nói chung và các tr
ng
HTT mi n Trung nói riêng.
a CNTT&TT vào QL T là m t trong nh ng thay đ i c b n đ nâng cao
hi u qu qu n lý.
Nh m đ y nhanh ti n đ , hi u qu c a CNTT&TT cho các c quan trong
h th ng giáo d c,
ng, Nhà n
c, B GD& T đư có nh ng ch th c th đ
phát tri n ho t đ ng này:
- Ch th 58-CT/TW ngày 17/10/2000 c a B chính tr v đ y m nh ng
d ng và phát tri n CNTT [5];
- Ch th 55/2008/CT-BGD T ngày 30/9/2008 c a B GD& T v t ng
c
ng gi ng d y, đào t o và ng d ng CNTT trong ngành giáo d c [10];
t ng b
c đ a GD& T n
c nhà h i nh p qu c t , c n ph i có
nhi u đi m nh n quan tr ng trong đ i m i QLGD, trong đó có s đ i m i c v
n i dung, ph
ng pháp cùng v i ph
ng ti n qu n lý.
Vi c đ a CNTT&TT vào QL T
các tr ng đ i h c Vi t Nam là đi u t t
y u. Tuy nhiên, v i nh ng đ c thù riêng c a ho t đ ng CNTT&TT, vi c áp đ t
nh ng gi i pháp không phù h p s gây nh h ng không t t đ n s phát tri n giáo
d c. Vì v y, c n ph i có nh ng b c đi h p lý trong vi c đ a CNTT&TT vào QL T.
8
Khu v c mi n Trung có nh ng nét đ c thù v phong t c t p quán, v n
hóa, l ch s , đi u ki n t nhiên và khí h u so v i c n
đây, đ t ng c
c. Trong giai đo n g n
ng phát tri n KT&XH, giáo d c cho đ t n
v c mi n Trung nói riêng,
ng và Nhà n
c đư ch tr
c nói chung, khu
ng xư h i hóa giáo
d c. V i ch tr
ng phát tri n này, t i khu v c mi n Trung đư có m t s
tr
c thành l p. Các tr
ng
HTT đ
ra đ i sau so v i các tr
B c và mi n Nam n
tr
ng
ng
HTT và tr
c ta. Các tr
ng
HTT n m trong khu v c ph n l n
ng đ i h c công l p
khu v c mi n
HTT khu v c mi n Trung là nh ng
ng đ i h c còn non tr , ch a đ ti m l c, còn nhi u h n ch trong công tác
qu n lỦ, đ c bi t là h n ch trong ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT. Là
cán b công tác nhi u n m trong h th ng tr
tr
ng giáo d c đ i h c, tôi luôn th y đ
CNTT&TT trong công tác QL T
nhà tr
ng đ i h c, g n bó v i môi
c t m quan tr ng đ c bi t c a
ng. Vì v y, tôi mu n đ
ch c
h i, nghiên c u sâu v khoa h c QLGD, qua đó s áp d ng khoa h c này vào
công tác QL T d a trên CNTT&TT.
Hi n nay, vi c QL T d a trên CNTT&TT
Trung Vi t Nam đư đ
các tr
ng
c tri n khai, nh ng ph n l n v n ch a tri t đ và đ ng
b . i u ki n và hoàn c nh c a các tr
ng HTT mi n Trung đ i v i ho t đ ng
này trong QL T còn nhi u đi m khi m khuy t, ch a thúc đ y đ
QL T đ t đ
t i
HTT mi n
c công tác
c hi u qu . Do v y, vi c tìm hi u, đánh giá nh ng u đi m, t n
m t s khâu c a ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT
các tr
ng HTT
mi n Trung Vi t Nam, qua đó tìm ra nh ng gi i pháp phù h p, tri n khai quy t
li t đ góp ph n nâng cao hi u qu QL T là vi c làm h t s c c p thi t.
Xu t phát t nh ng lý do nêu trên, tác gi ch n đ tài ắQu n lỦ đƠo t o
d a trên công ngh thông tin và truy n thông
các tr
ng đ i h c t th c
mi n Trung Vi t Nam” làm n i dung nghiên c u cho lu n án.
9
2. M c đích nghiên c u
- Nghiên c u c s lý lu n và th c ti n QL T d a trên CNTT&TT
tr
ng
các
HTT mi n Trung Vi t Nam đ đ xu t các gi i pháp qu n lý nh m
nâng cao ch t l
ng và hi u qu QL T.
- Góp ph n phát tri n c s khoa h c QL T d a trên CNTT&TT
tr
các
ng đ i h c.
3. Khách th vƠ đ i t
ng nghiên c u
3.1. Khách th nghiên c u
Ho t đ ng đào t o
̀.2.
it
các tr
ng đ i h c t th c.
ng nghiên c u
Qu n lỦ đào t o d a trên CNTT&TT
các tr
ng
HTT mi n Trung
Vi t Nam.
4. Gi thuy t khoa h c
- Hi n nay ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT các tr
Trung Vi t Nam đư đ t đ
ng HTT mi n
c nh ng k t qu nh t đ nh. Tuy nhiên, vi c th c hi n
ho t đ ng này v n còn nhi u khâu h n ch , ch a đáp ng đ
- Các khâu trong ho t đ ng QL T n u đ
chu n hóa thành quy trình theo các thành ph n:
c công tác QL T.
c phân tích k , xây d ng và
u vào - Quá trình -
u ra,
khi áp d ng CNTT&TT m t cách đ ng b , tri t đ vào ho t đ ng này s mang
l i hi u qu QL T r t cao.
- N u xây d ng đ
xu t đ
các tr
c c s lý lu n, đánh giá chính xác th c ti n thì s đ
c các gi i pháp qu n lý phù h p, góp ph n nâng cao hi u qu QL T
ng HTT mi n Trung Vi t Nam.
5. Nhi m v nghiên c u
- Nghiên c u c s lý lu n v QL T, QL T d a trên CNTT&TT
tr
các
ng đ i h c.
- Tìm hi u kinh nghi m
CNTT&TT.
n
c ngoài và trong n
c v QL T d a trên
10
tr
ánh giá th c tr ng ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT
các
ng HTT mi n Trung Vi t Nam.
xu t các gi i pháp phù h p góp ph n nâng cao hi u qu QL T d a
-
trên CNTT&TT
các tr
ng HTT mi n Trung Vi t Nam.
6. Ph m vi nghiên c u
- Lu n án t p trung nghiên c u, phân tích th c tr ng ho t đ ng QL T
d a trên CNTT&TT
m t s tr
ng
HTT duyên h i mi n Trung Vi t Nam,
đ có c s đ xu t các gi i pháp phù h p.
- Vi c th nghi m gi i pháp “Qu n lý vi c tri n khai h th ng ph n m m
QL T d a trên CNTT&TT” đ
c ti n hành th c hi n v i gi i h n, đi u ki n
cho phép, thông qua vi c tri n khai phân h “Qu n lý nh p h c c a sinh viên”.
7. Ph
ng pháp nghiên c u
Nh m th c hi n các nhi m v nghiên c u đ ra c a lu n án, ph
pháp lu n nghiên c u c a đ tàiN đ
c mô hình hóa nh sau:
Nghiên c u lý lu n
T ng quan nghiên c u
v QL T d a trên
CNTT&TT
ng
Nghiên c u th c ti n
Phơn tích, đánh giá
trên c s đ i chi u gi a
lý lu n và th c ti n
Thu th p thông tin
v th c tr ng QL T
d a trên CNTT&TT
Phơn tích đi m m nh,
đi m y u, c h i, thách th c
c a các tr ng trong QL T
d a trên CNTT&TT
xu t, hoàn thi n
các gi i pháp
7.1. Ph
ng pháp ti p c n
Ph
ng pháp ti p c n h th ng
H th ng QL T d a trên CNTT&TT là m t h th ng có tính đ ng b ,
gi i quy t các v n đ QL T d a trên quan đi m toàn th , mang tính th c ti n
11
khoa h c và hi u qu . Do v y, công tác qu n lý ho t đ ng đào t o này ph i đ
c
xây d ng theo quan đi m h th ng, t i u hóa các ho t đ ng, không đ ch ng
chéo và mâu thu n l n nhau.
Ph
ng pháp ti p c n ch c n ng
Các khâu c a ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT đ
c th c hi n
trong m t ch nh th th ng nh t, ph i đ m b o các ch c n ng đào t o trong nhà
tr
ng. Vì v y, các ho t đ ng QL T d a trên CNTT&TT ph i bám sát, tuân th
theo các ch c n ng c a ho t đ ng QL T.
Ph
Ph
t
ng pháp ti p c n l ch s - logic
ng pháp ti p c n l ch s - logic th c hi n quá trình nghiên c u đ i
ng, tìm hi u, phát hi n s n y sinh, đ phát tri n ho t đ ng QL T d a trên
CNTT&TT trong nh ng th i gian và không gian c th , v i nh ng hoàn c nh,
đi u ki n phù h p, nh ng v n đ m b o đ
c quy lu t qu n lý t t y u, gi đ
nh ng giá tr truy n th ng c a các quá trình s ph m trong nhà tr
7.2. Ph
c
ng.
ng pháp nghiên c u lý lu n
- T ng h p, phân tích các tài li u liên quan, h th ng nh ng v n đ lý
lu n qua các tài li u khoa h c, các v n b n báo cáo v v n đ nghiên c u c a đ
tài, nh m xác đ nh rõ các khái ni m c b n, thu t ng , ph m trù, quy lu t, sau đó
phân tích, x lý, h th ng hóa lý thuy t.
- Nghiên c u đ
ng l i, chính sách c a
ng, Nhà n
c v phát tri n
GD& T, QLGD, CNTT&TT đ xây d ng c s lý lu n c a đ tài.
7.̀. Ph
ng pháp nghiên c u th c ti n
S d ng ph
ng pháp c b n nh :
i u tra, quan sát, ph ng v n, t ng
k t các kinh nghi m.
- Ph
ng pháp đi u tra: L p b ng đi u tra đ h i ý ki n cán b , gi ng
viên, chuyên gia, sinh viên nh m kh o sát th c tr ng c a v n đ nghiên c u.
12
- Ph
ng pháp quan sát: Quan sát các ho t đ ng QL T và các ho t đ ng
có liên quan đ n vi c QL T d a trên CNTT&TT
các tr
ng
HTT mi n
Trung Vi t Nam.
- Ph
ng pháp ph ng v n: Trao đ i tr c ti p v i m t s cán b , gi ng
viên, sinh viên v nh ng v n đ có liên quan đ n đ tài nghiên c u.
- Ph
ng pháp t ng k t kinh nghi m: T ng h p, phân tích các v n đ có
liên quan nh m tìm ra đi m m nh, đi m y u, nh ng thu n l i, khó kh n trong
vi c tri n khai ho t đ ng.
- Ph
ng pháp th nghi m: Nh m minh ch ng cho tính kh thi c a gi i
pháp đ
c đ xu t.
7.4. Ph
ng pháp th ng kê
S d ng ph
ng pháp th ng kê toán h c, thông qua ph n m m th ng kê
chuyên d ng đ x lý, phân tích, t ng h p và đánh giá k t qu nghiên c u nh m
đ a ra k t lu n có c s khoa h c.
8. M t s lu n đi m chính c a lu n án
- Qu n lỦ đào t o là ho t đ ng then ch t, quy t đ nh ch t l
ng và hi u
qu đào t o.
- CNTT&TT là m t trong nh ng công c có t m quan tr ng thúc đ y s
phát tri n ho t đ ng QL T.
- QL T d a trên CNTT&TT là m t ph
cho các nhà QLGD đ t đ
bu c các tr
đ
ng
ng th c qu n lý hi u qu , giúp
c hi u qu đào t o mong mu n. Là xu th t t y u,
HTT mi n Trung Vi t Nam ph i tri n khai th c hi n đ đ t
c các m c tiêu QL T.
9. óng góp c a lu n án
- Lu n án đư t ng quan đ
cm ts v nđ c b nv đ it
ng nghiên
c u, góp ph n phát tri n c s lý lu n QL T d a trên CNTT&TT.
- Qua nghiên c u và ti p c n QL T theo CIPO, lu n án đư đ xu t đ
mô hình QL T d a trên CNTT&TT.
c
13
- Phân tích, đánh giá đ
m t s tr
CNTT&TT
ph
ng
c th c tr ng ho t đ ng QL T d a trên
HTT mi n Trung Vi t Nam và góp ph n đ i m i
ng th c QL T d a trên CNTT&TT vào công tác QLGD.
-
xu t các gi i pháp và th
CNTT&TT đ đ i m i ph
- Xây d ng đ
nghi m gi i pháp QL T d a trên
ng th c và t duy QL T.
c các tiêu chí đánh giá v QL T d a trên CNTT&TT.
- Qu n lỦ đào t o d a trên CNTT&TT góp ph n nâng cao ch t l
ng,
hi u qu QL T; Gi m b t nhân l c trong ho t đ ng QL T, ti t ki m chi phí đ i
v i các tr
HTT
ng
Vi t Nam v i c ch hoàn toàn t ch v tài chính và
ngu n kinh phí ch y u d a vào h c phí.
- Nh ng k t qu nghiên c u là c s khoa h c cho vi c xây d ng các
chính sách QLGD mang tính th c ti n trong vi c qu n lý d a trên CNTT&TT
c a ngành giáo d c.
10. C u trúc c a lu n án
Luân án g m 3 phân chính:
Ph n th nh t: M đ u
Ph n th hai: N i dung, g m 3 ch
- Ch
ng:
ng 1: C s lý lu n v qu n lỦ đào t o tr
ng đ i h c d a trên
công ngh thông tin và truy n thông
- Ch
truy n thông
- Ch
truy n thông
ng 2: Th c tr ng qu n lỦ đào t o d a trên công ngh thông tin và
các tr
ng đ i h c t th c mi n Trung Vi t Nam
ng 3: Gi i pháp qu n lỦ đào t o d a trên công ngh thông tin và
các tr
ng đ i h c t th c mi n Trung Vi t Nam
Ph n th ba: K t lu n và khuy n ngh
Ngoài ra còn có các ph n:
- Tài li u tham kh o
- Danh m c công trình khoa h c đư đ
- Ph l c
c công b
14
CH
C
S
NG 1
Lụ LU N V QU N Lụ ĨO T O TR
NG
IH C
D A TRểN CỌNG NGH THỌNG TIN VĨ TRUY N THỌNG
1.1. T ng quan nghiên c u v n đ
Nh ng ti n b c a khoa h c và công ngh đư t o ra các bi n đ i xã h i
m t cách sâu s c và toàn di n. Giáo d c và đào t o không n m ngoài tác đ ng
đó. CNTT&TT đư làm thay đ i khá nhi u cách th c QLGD và đào t o. V i
nh ng l i ích, t m quan tr ng do CNTT&TT đem l i, đư có nhi u tác gi và các
t ch c n
n
1.1.1.
c ngoài, trong n
c tìm hi u, nghiên c u v n đ này.
c ngoài
Tác gi Victoria L.Tinio đư xu t b n tài li u “Công ngh thông tin và
truy n thông trong giáo d c” [80] nh m giúp các nhà QLGD ho ch đ nh chính
sách giáo d c
các n
c đang phát tri n, xác đ nh các ph
ng h
ng cho vi c
s d ng CNTT&TT m t cách hi u qu và phù h p v i th c ti n trong h th ng
giáo d c c a qu c gia, đ
c khái quát
- Th nh t: L nh h i đ
hai v n đ c b n sau:
c nh ng ích l i ti m n ng c a vi c s d ng
CNTT&TT trong giáo d c và cách ng d ng CNTT&TT đư đ
giáo d c t tr
c s d ng trong
c đ n nay.
- Th hai: Có b n v n đ c b n trong vi c s d ng CNTT&TT trong
giáo d c là: Tính hi u qu , chi phí, s h p lý và tính n đ nh.
Peter Van Gils tác gi c a cu n “Công ngh thông tin trong giáo
d c”, đư vi t: “Nh ng ng d ng c a CNTT có th cung c p cho các nhà tr
ng
c h iđ
ng
c t i u hóa toàn b ho t đ ng c a mình. M t nhà tr
xuyên ng d ng CNTT thì chính nhà tr
ng th
ng đó đang ti p c n v i cách gi i
quy t các công vi c hành chính và các ho t đ ng phát sinh m t cách chuyên
nghi p h n” [63]. Trong công trình này, ông đư nh n m nh và kh ng đ nh nh ng
giá tr c a CNTT trong m t xã h i phát tri n và cách th c t ch c qu n lý, gi ng
d y, h c t p c ng nh
ng d ng CNTT trong t t c các tr
ng h c t m m non,
15
ti u h c, trung h c đ n các tr
ng d y ngh , tr
ng đ i h c. Theo ông, nh ng lý
do đ a CNTT vào trong giáo d c không ph i là m t hình th c đ i m i riêng r
mà chính là m t ph n trong s phát tri n c a xã h i hi n nay. Vì v y, CNTT là
m t công c không th thi u đ
c trong công tác hành chính c a giáo d c, nó
mang l i s tr giúp to l n cho các nhà QLGD.
Nhóm tác gi ng
Subhash Chander n
ch t l
ng giáo d c
-
n
i
Sharmila Devi, Mohammad Rizwaan,
, trong bài vi t “Công ngh thông tin và truy n thông cho
n
” [112] đư trình bày r t thuy t ph c các n i dung sau:
ng d ng CNTT&TT đ nâng cao ch t l
ng giáo d c chính quy và
không chính quy: CNTT&TT đang tr thành m t trong nh ng thành ph n không
th thi u c a v n hóa đ
ng đ i
n
trong t t c các c p giáo d c
; Ti p
c n v i CNTT&TT trong giai đo n đ u c a n n giáo d c s giúp th h tr đ i
di n v i nh ng gì
phía tr
c. Chính ph
n
đư công b t n m 2010-2020
là th p k c a s đ i m i d a trên CNTT&TT.
n
k thu t s đ
th vi n l u tr d li u, là n i các ngu n thông tin, tài nguyên
c l u tr , c u trúc thành h th ng cho gi ng viên, sinh viên đ
tìm ki m và s d ng các tài li u h c t p, gi ng d y
d a trên h th ng CNTT&TT. Các ch
b t k l nh v c nào đ
ng trình khác nhau đ
c khai thác trên
h th ng EDUSAT (EDUSAT-v tinh ph c v riêng cho giáo d c
Vi c t ch c các h i th o đ
c
n
).
c th c hi n v i s giúp đ c a c s h t ng
EDUSAT và có th truy n đi kh p các vi n nghiên c u. EDUSAT đ
c s d ng
đ cung c p, đào t o cho gi ng viên v các ch đ v công ngh m i, h th ng
này ti t ki m nhi u th i gian và kinh phí c a chính ph .
EDUSAT ph c v gi ng d y, h c t p
các tr
Haryana d án
ng đ i h c; Trong gi ng d y
không chính quy, h c viên có th ti p nh n thông tin và tài li u h c t p t h
th ng
b t c không gian và th i gian nào. H th ng có ch c n ng cung c p tài
li u, các thông tin liên quan đ n h c phí… Tác gi cho bi t, trong giáo d c t xa
16
n
, CNTT&TT đư đ
c s d ng đ qu n lý t t các h s b ng cách hoàn
thi n các d li u c a t t c sinh viên trong các khóa h c khác nhau.
n
- CNTT&TT phát tri n n i dung và qu n lý:
s hi n di n c a
CNTT&TT trong ngành giáo d c đư thúc đ y nâng cao ch t l
QLGD.
ng, n i dung và
qu c gia này đư xây d ng kho k thu t s ph c v m c tiêu h c t p
g m c ng thông tin Sakshat (Sakshat - C ng thông tin mi n phí cho giáo d c
n
c a Chính ph
) và Ch
NPTEL (NPTEL - ch
ng trình h c t p Qu c gia đ
c h tr b i
ng trình qu c gia nâng cao k thu t giáo d c thông qua
h c tr c tuy n mi n phí s d ng CNTT&TT). Các nhà QLGD t i Delhi tiên
phong s d ng CNTT&TT đ qu n lý h th ng giáo d c. B Giáo d c, các
tr
ng h c và sinh viên
Delhi thu c th m quy n đ
c s d ng h th ng thông
tin QLGD d a trên n n Website. Thông tin liên quan đ n sinh viên, gi ng viên
và các nhà qu n lý có trên h th ng tr c tuy n thông qua trang website c a T ng
c c giáo d c
n
(edudel.gov.in), bao g m thông tin v tuy n sinh, b ng
đi m, gi ng viên (h s , thuyên chuy n, b ng l
ng…) v.v.
Nh ng n i dung nêu trên cho th y d a trên CNTT&TT ngành giáo d c
n
đư gi i quy t nhi u v n đ thi t th c trong vi c d y, h c và QLGD qu c gia này.
Tác gi
Sukanta Sarkar, khoa Qu n lý Tr
ng
i h c ICFAI
(Institute of Chartered Financial Analysts of India University, Tripura), Agartala
n
v i bài vi t “Vai trò c a Công ngh thông tin và truy n thông trong giáo
d c đ i h c c a th k XXI” [113], đư đ c p đ n vai trò n i b t c a CNTT&TT
trong giáo d c đ i h c
th k XXI. Theo tác gi , CNTT&TT đư tác đ ng vào
th c ti n giáo d c, góp ph n t ng tr
ng đáng k cho các ho t đ ng giáo d c đ i
h c… T m t s nghiên c u cho th y vi c s d ng CNTT&TT trong giáo d c
đang làm phát tri n r t nhanh các ho t đ ng giáo d c
.
nhi u ti u bang c a
ng th i tác gi cho th y, qua nhi u n m v n đ d y h c tr c tuy n
đư phát tri n ph bi n và đ
n
n
c th c hi n m nh m d a trên h th ng
CNTT&TT. Công c này đư giúp cho nhi u sinh viên g p khó kh n do b n làm vi c,
17
trách nhi m gia đình, v n đ s c kh e, v th i gian,… không th đ n tr ng đ c,
thì giáo d c tr c tuy n là l a ch n duy nh t cho h . H th ng đào t o tr c tuy n này
đư thành công trong m t s tr ng
Phoenix,
i h c Harvard (M ),
n
và các tr ng đ i h c khác nh :
ih c
i h c Athabasca, Toronto (Canada).
Sukanta Sarkar xem vi c tích h p CNTT&TT trong gi ng d y và h c t p
là v n đ quan tr ng trong vi c đ i m i giáo d c đ i h c. Công c CNTT&TT
c n ph i đ
c xem nh "M t khía c nh thi t y u c a b công c v n hóa gi ng
d y trong th k XXI”.
các v n đ trên, tác gi cho th y d a trên CNTT&TT
đư làm cho các ho t đ ng đào t o
n
có nhi u b
c t ng tr
ng đáng k .
Sayling Wen ( ài Loan) tác gi cu n “Công ngh thông tin và n n
giáo d c trong t
ng lai” [68], đư kh ng đ nh r ng nh n th c vi c đ i m i giáo
d c không còn là m t kh u hi u, mà là nh ng hành đ ng c th . Hi n nay c th
gi i đư đi vào công cu c c i cách giáo d c, v i m c tiêu là giáo d c ph i tr
thành n n t ng c n b n nh t đ i v i m i qu c gia trong th k XXI. CNTT&TT
đư t o ra các bi n đ i xã h i m t cách sâu s c, toàn di n, giáo d c c ng không
còn n m ngoài s tác đ ng c a nó. CNTT&TT đư làm thay đ i m nh m cách
th c d y, h c và qu n lý. Vì v y, m i t ch c cá nhân giáo d c có th ch n m t
cách th c hi u qu nh t đ i v i công vi c c th .
Qua nh ng nghiên c u trên có th nh n th y vi c QLGD và đào t o d a
trên CNTT&TT là xu th đ
gia quan tâm nghiên c u
c nhi u qu c gia, nhi u nhà khoa h c
nhi u góc đ khác nhau, đ
các qu c
c áp d ng phù h p vào
các c s giáo d c tùy theo đ c đi m c a m i qu c gia và đư đem l i nh ng hi u
qu nh t đ nh cho các ho t đ ng giáo d c.
1.1.2.
Vi t Nam
Tác gi Tr n Ki m, trong cu n “Nh ng v n đ c b n c a khoa h c
qu n lý giáo d c” cho r ng: M t trong b y xu th l n c a giáo d c th gi i
trong th k XXI là: “Áp d ng r ng rãi CNTT- m t h
ng đ i m i giáo d c có
