Đề cương môn học Sau đại học: LÝ LUẬN VỀ TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ VÀ HÌNH PHẠT

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

Đề cương môn học Sau đại học:

LÝ LUẬN VỀ
TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ VÀ HÌNH PHẠT

Hà Nội – 2015


Thông tin về giảng viên
1. Họ và tên
Chức danh khoa học, học vị
Địa điểm làm việc
Địa chỉ liên hệ
Điện thoại
Email

:
:
:
:
:
:

Trịnh Quốc Toản
Giảng viên chính, Phó giáo sư, Tiến sĩ
P. 208 nhà E1, ĐHQGHN
Bộmôn Tư pháp hình sự, Khoa Luật, ĐHQGHN

CQ: 043.7547512


2. Họ và tên
Chức danh khoa học, học vị
Địa điểm làm việc
Địa chỉ liên hệ
Điện thoại
Email

:
:
:
:
:
:

Lê Văn Cảm
Giáo sư, tiến sỹ khoa học
P.208 nhà E1, ĐHQGHN
Bộ môn Tư pháp hình sự, Khoa Luật, ĐHQGHN
CQ: 043.7547512; DĐ: 0919814589


3. Họ và tên
Chức danh khoa học, học vị
Địa điểm làm việc
Địa chỉ liên hệ
Điện thoại
Email

:
:
:
:
:
:

Trịnh Tiến Việt
Giảng viên, tiến sỹ
P.208 nhà E1, ĐHQGHN
Bộ môn Tư pháp hình sự, Khoa Luật, ĐHQGHN
CQ: 043.7547512; DĐ: 0945586999


4. Họ và tên
Chức danh khoa học, học vị
Địa điểm làm việc
Địa chỉ liên hệ
Điện thoại
Email

:
:
:
:
:
:

Nguyễn Ngọc Chí

Giảng viên cao cấp, Phó giáo sư, Tiến sĩ
P.208 nhà E1, ĐHQGHN
Bộ môn Tư pháp hình sự, Khoa Luật, ĐHQGHN
CQ: 043.7547512; DĐ: 0903408336


5. Họ và tên
Chức danh khoa học, học vị
Thời gian làm việc
Địa điểm làm việc
Địa chỉ liên hệ
Điện thoại

:
:
:
:
:
:

Nguyễn Khắc Hải
Giảng viên, Tiến sĩ
Theo lịch giảng của Khoa
P.208 nhà E1, ĐHQGHN
Bộ môn Tư pháp hình sự, Khoa Luật, ĐHQGHN
CQ: 043.7547512; DĐ: 0946.555595


Email

:



I. KHÁI QUÁT MÔN HỌC
1. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học
:
Lý luận về trách nhiệm hình sự và hình phạt
- Môn học
:
Bắt buộc
- Mã môn học
:
CRL6026
- Số tín chỉ
:
02
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
+ Nghe giảng lý thuyết
:
18
+ Thực hành
:
06
+ Tự học
:
06
2. Đối tượng học và điều kiện tiên quyết
- Đối tượng: + Học viên cao học chuyên ngành Luật Hình sự

+ Nghiên cứu sinh chuyên ngành Luật Hình sự chưa có bằng Thạc sĩ
- Môn học tiên quyết: không có
3. Chuẩn đầu ra của môn học
- Nắm vững được một cách có hệ thống và toàn diện về mặt lý luận về trách nhiệm hình
sự và hình phạt được giải quyết trong môn học này.
- Có óc tư duy và phương pháp nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khả năng phát hiện vấn đề
và nghiên cứu so sánh trong khoa học pháp lý hình sự.
- Có khả năng vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề đặt ra trong
hoạt động thực tiễn cũng như trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong việc viết luận văn tốt
nghiệp của mình.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Trang bị cho người học các kiến thức lý luận và chuyên sâu về trách nhiệm hình sự và hình
phạt, trên cơ sở đó người học được tiếp cận vấn đề mối quan hệ giữa trách nhiệm hình sự và hình
phạt với các chế định khác liên quan trong Luật hình sự như: Phân loại tội phạm, đa (nhiều) tội
phạm, lỗi, các giai đoạn thực hiện tội phạm, đồng phạm, các tội phạm cụ thể thuộc Phần Các tội
phạm trong Bộ luật hình sự v.v..
5. Nội dung cơ bản của môn học
§1. Khái niệm trách nhiệm hình sự (với hai nghĩa của nó – tích cực và tiêu cực), các đặc
điểm (dấu hiệu) cơ bản và các dạng của trách nhiệm hình sự.
§2. Các hình thức thực hiện và các giai đoạn thực hiện trách nhiệm hình sự.
§3. Khái niệm cơ sở của trách nhiệm hình sự và các đặc điểm chính của nó, cũng như các
quan điểm khác nhau về cơ sở của trách nhiệm hình sự trong khoa học luật hình sự hiện nay.


§4. Khái niệm điều kiện của trách nhiệm hình sự, các quan điểm khác nhau về những
điều kiện của trách nhiệm hình sự trong khoa học luật hình sự hiện nay.
§5. Chế định trách nhiệm hình sự trong pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành và mô hình
lý luận của nó.
§6. Trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp đặc biệt (chuẩn bị phạm tội, phạm tội
chưa đạt; đồng phạm; tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội).

§7. Vấn đề trách nhiệm hình sự của pháp nhân.
§8. Khái niệm hình phạt, các đặc điểm và các mục đích của hình phạt.
§9. Khái niệm hệ thống hình phạt & những tiêu chí (yêu cầu) của một hệ thống hình phạt
khả thi.
§10. Hệ thống các hình phạt chính và những tồn tại.
§11. Hiệu quả của hình phạt và các yếu tố bảo đảm hiệu quả của hình phạt.
§12. Hình phạt trong pháp luật hình sự của một số nước trên thế giới (Liên bang Nga,
Cộng hòa Liên bang Đức và Nhật Bản).
6.Nội dung chi tiết của môn học
STT

Nội dung

1

Khái niệm trách nhiệm hình sự (với hai nghĩa của nó – tích cực và
tiêu cực), các đặc điểm (dấu hiệu) cơ bản và các dạng của trách
nhiệm hình sự
Các hình thức thực hiện và các giai đoạn thực hiện trách nhiệm
hình sự
Khái niệm cơ sở của trách nhiệm hình sự và các đặc điểm chính
của nó, cũng như các quan điểm khác nhau về cơ sở của trách
nhiệm hình sự trong khoa học luật hình sự hiện nay

2
3

4
5

6
7

8
9
10
11
12

Lý
thuyết
2

Thực
hành

1

2

2

Nội dung từ 1-3

Khái niệm điều kiện của trách nhiệm hình sự, các quan điểm khác
nhau về những điều kiện của trách nhiệm hình sự trong khoa học
luật hình sự hiện nay
Chế định trách nhiệm hình sự trong pháp luật hình sự Việt Nam
hiện hành và mô hình lý luận của nó
Trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp đặc biệt (chuẩn bị

phạm tội, phạm tội chưa đạt; đồng phạm; tự ý nửa chừng chấm dứt
việc phạm tội)

2
2

2
1

2

Nội dung từ 4-7

Vấn đề trách nhiệm hình sự của pháp nhân
Khái niệm hình phạt, các đặc điểm và các mục đích của hình phạt
Khái niệm hệ thống hình phạt & những tiêu chí (yêu cầu) của một
hệ thống hình phạt khả thi
Khái niệm hệ thống hình phạt & những tiêu chí (yêu cầu) của một

Tự học

2
2
1
1
1

2

13
14
15

hệ thống hình phạt khả thi
Hiệu quả của hình phạt và các yếu tố bảo đảm hiệu quả của hình
phạt

2

Nội dung từ 8-11

2

Hình phạt trong pháp luật hình sự của một số nước trên thế giới
(Liên bang Nga, Cộng hòa Liên bang Đức và Nhật Bản)

1

Tổng cộng giờ tín chỉ

18

06

7. Kiểm tra đánh giá
Môn học áp dụng phương thức đánh giá liên tục. Kết quả đánh giá được quy vào 02 đầu
điểm như sau:
- Điểm kiểm tra đánh giá thường xuyên (chuyên cần) và định kỳ (bài tập cá nhân hoặc bài
tập lớn) có tỉ lệ = 40% (tương ứng với các nhóm vấn đề được nêu trong Đề cương môn học Sau

ĐH này).
- Điểm trả thi vấn đáp môn học cuối kỳ có tỉ lệ = 60%.
Trong quá trình kiểm tra-đánh giá người học, giảng viên Sau ĐH có tính đến tinh thầnthái độ của việc học tập, sự tham gia thảo luận trao đổi ở trên lớp, cũng như của việc triển khaitính trung thực và nội dung khoa học của các bài tập các nhân, bài tập lớn của học viên.
8. Danh mục các tài liệu tham khảo
1. Bộ luật hình sự của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 1985.
2. Bộ luật hình sự của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 1999.
3. Hệ thống hóa luật lệ về hình sự. TANDTC xuất bản. Tập I (1945-1974). Hà Nội, 1975.
4. Hệ thống hóa luật lệ về hình sự. TANDTC xuất bản. Tập II (1975-1978). Hà N ội, 1979.
5. Lê Văn Cảm. Sách chuyên khảo sau đại học:Những vấn đề cơ bản trong khoa học luật
hình sự (Phần chung). NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005.
6. Lê Văn Cảm. Một số vấn đề cấp bách của khoa học pháp lý Việt Nam trong giai đoạn xây
dựng Nhà nước pháp quyền (Sách chuyên khảo). NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2012.
7. Trịnh Tiến Việt. Bình luận khoa học-thực tiễn về một số vấn đề của pháp luật hình sự.
NXB T pháp. Hà Nội, 2004.
8. Trịnh Tiến Việt. Hoàn thiện các quy định của Phần chung Bộ luật hình sự trước yêu cầu
mới của đất nước. NXB Chính trị Quốc gia-Sự thật. Hà Nội, 2012.
9. Trịnh Tiến Việt. Tội phạm và trách nhiệm hình sự. NXB Chính trị Quốc gia-Sự thật. Hà
Nội, 2012.
10. Nguyễn Ngọc Hòa, Tội phạm và cấu thành tội phạm, NXB Công an nhân dân, Hà Nội,
2005.

06