Luận văn Tổ chức hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường THPT

B GIO DC V O TO

TRNG I HC S PHM H NI
---------

V TH TNH

Tổ CHứC HOạT ĐộNG NGOạI KHóA
Về ĐạI TƯớNG Võ NGUYÊN GIáP CHO HọC SINH
TRONG DạY HọC LịCH Sử ở TRƯờNG TRUNG HọC PHổ THÔNG

Chuyờn ngnh:

Lý lun v Phng phỏp dy hc b mụn Lch s

Mó s:

60.14.01.11

LUN VN THC S KHOA HC GIO DC

Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Mnh Hng

H NI - 2014



DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt
DHLS

Viết đầy đủ
Dạy học lịch sử

ĐHSPHN

Đại học sư phạm Hà Nội

ĐHQGHN

Đại học quốc gia Hà Nội

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

HĐNK

Hoạt động ngoại khóa

NXB

Nhà xuất bản

PPDH

Phương pháp dạy học

THPT

Trung học phổ thông

SGK

Sách giáo khoa


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................... 10
4. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài ........................................................... 10
5. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .......................... 11
6. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................. 12
7. Đóng góp của Luận văn ......................................................................... 13
8. Cấu trúc của đề tài ................................................................................. 13
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC HOẠT
ĐỘNG NGOẠI KHÓA VỀ ĐẠI TƢỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP TRONG DẠY
HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............................. 14
1.1. Cơ sở lí luận và xuất phát của đề tài................................................... 14
1.1.1. Một số thuật ngữ, khái niệm cơ bản sử dụng trong đề tài............ 14
1.1.2. Quan niệm về tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở trường
THPT ...................................................................................................... 17
1.1.3. Mối quan hệ giữa hoạt động nội khóa và hoạt động ngoại khóa
trong DHLS ở trường THPT. .................................................................... 19

1.1.4. Đặc điểm tâm lí học sinh đối với việc tổ chức hoạt động ngoại
khóa trong DHLS ở trường THPT ............................................................ 21
1.1.5. Đặc trưng của kiến thức lịch sử và con đường hình thành kiến
thức cho học sinh trong DHLS ở trường THPT ....................................... 22
1.1.6. Vai trò, ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa trong
DHLS ở trường THPT .............................................................................. 25
1.2. Cơ sở thực tiễn .................................................................................... 30
1.2.1. Khái quát thực tiễn dạy – học lịch sử ở trường THPT ................. 30


1.2.2. Thực tiễn tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở trường
THPT ...................................................................................................... 34
1.2.3. Thực tiễn tổ chức các hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ
Nguyên Giáp trong DHLS ở trường THPT .............................................. 39
1.2.4. Một số kết luận rút ra từ khảo sát, điều tra thực tiễn ................... 44
Chƣơng 2. XÁC ĐỊNH YÊU CẦU VÀ THIẾT KẾ NHỮNG NỘI DUNG
VỀ ĐẠI TƢỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP TRONG TỔ CHỨC HOẠT
ĐỘNG NGOẠI KHÓA LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG THPT ............................ 49
2.1. Mục tiêu tổ chức hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ Nguyên
Giáp cho học sinh trong DHLS ở trường THPT .......................................... 49
2.2. Một số yêu cầu khi thiết kế nội dung và tổ chức hoạt động ngoại khóa
về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong DHLS ở trường THPT ..................... 51
2.2.1. Yêu cầu khi xác định mục tiêu tổ chức........................................... 52
2.2.2. Yêu cầu khi xác định nội dung kiến thức ....................................... 52
2.2.3. Yêu cầu khi lựa chọn hình thức và phương pháp tổ chức .............. 53
2.3. Thiết kế những nội dung về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong tổ chức
hoạt động ngoại khóa lịch sử ở trường THPT ............................................. 54
2.3.1. Nguồn tài liệu về Đại tướng Võ Nguyên Giáp có thể khai thác .... 54
2.3.2. Những nội dung về Đại tướng Võ Nguyên Giáp có thể tổ chức hoạt
động ngoại khóa lịch sử ở trường THPT .................................................. 58

Chƣơng 3. HÌNH THỨC, PHƢƠNG PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
NGOẠI KHÓA VỀ ĐẠI TƢỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP CHO HỌC SINH
TRONG DHLS Ở TRƢỜNG THPT ........................................................... 72
3.1. Đọc sách lịch sử về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. .............................. 73
3.2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu kiến thức lịch sử về Đại tướng Võ
Nguyên Giáp trên mạng Internet.................................................................. 78
3.3. Thi kể chuyện lịch sử về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. ...................... 81


3.4. Nói chuyện lịch sử về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. .......................... 83
3.5. Thi tìm hiểu và triển lãm hình ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp ... 88
3.6. Dạ hội lịch sử. ..................................................................................... 96
3.7. Thăm quan ngoại khóa tại bảo tàng, di tích ..................................... 103
3.8. Thực nghiệm sư phạm ...................................................................... 108
3.8.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ................................................. 108
3.8.2. Đối tượng, địa bàn thực nghiệm. ................................................ 109
3.8.3. Nội dung, phương pháp thực nghiệm sư phạm. ........................ 109
3.8.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm ..................................... 109
KẾT LUẬN .................................................................................................. 113
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 116
PHỤ LỤC


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, những biến đổi nhanh
chóng của cuộc sống, cùng những thời cơ và thách thức từ bên ngoài đã đặt
nền giáo dục Việt Nam phải đi đúng hướng nhằm thực hiện thành công sự
nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Mỗi môn học ở trường phổ thông với
đặc trưng của mình đều phải góp phần giáo dục đào tạo thế hệ trẻ, trong đó có

môn Lịch sử. Cùng với các bộ môn khác, môn Lịch sử với chức năng và
nhiệm vụ của mình đã góp phần tích cực vào sự nghiệp “Đào tạo con người
Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, có sức khỏe và nghề
nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình
thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu
cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[64; 8].
Những chức năng, nhiệm vụ trên càng giúp giáo viên dạy sử thêm yêu
mến và tự hào về bộ môn, đồng thời hiểu rõ nhiệm vụ của mình trong việc
đẩy mạnh, nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT. Một trong những
biện pháp để nâng cao chất lượng dạy, học lịch sử ở trường THPT là sự kết
hợp giữa hình thức nội khóa và ngoại khóa.
Nhưng từ trước đến nay, do quan niệm chưa đúng của một bộ phận giáo
viên ở trường THPT về hoạt động ngoại khóa nên công tác này chưa được chú
trọng trong dạy học lịch sử, nếu có tiến hành thì cũng mang tính hình thức, chưa
tạo được sự hứng thú và hiệu quả cho học sinh. Hơn nữa, chúng ta dễ dàng nhận
thấy thực trạng của HS hiện nay có thể “biết” nhiều, “biết” rộng về lịch sử Trung
Quốc và văn hóa phương Tây, nhưng các em lại thiếu hiểu biết về các danh nhân
lịch sử của dân tộc như: Lý Thường Kiệt, Lê Lợi, Nguyễn Trãi…..Vì vậy, trong
DHLS ở trường THPTH cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa về danh nhân
lịch sử để giúp các em khắc phục nhược điểm này.


Theo cấu tạo chương trình lịch sử, phần Lịch sử Việt Nam thế kỉ XX nằm
trong chương trình lịch sử lớp 9 – THCS và lớp 12 - THPT. Trên cơ sở được
tiếp thu lại những kiến thức đã học ở THCS, các em sẽ được nâng cao hiểu biết
của mình về cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954) và chống Mĩ cứu
nước (1954 – 1975) của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí
Minh và nhà chỉ huy quân sự lỗi lạc – Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Võ Nguyên Giáp là Đại tướng đầu tiên, Tổng Tư lệnh của Quân đội Nhân
dân Việt Nam, được Chính phủ Việt Nam đánh giá là "người học trò xuất sắc

và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh". Ông là người chỉ huy chính trong các
chiến dịch và chiến thắng chính trong cuộc kháng chiến đánh bại thực dân Pháp
(1945 – 1954), kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 – 1975), thống nhất đất
nước và Chiến tranh biên giới Việt-Trung (1979) chống quân Trung Quốc xâm
lược biên giới phía Bắc. Võ Nguyên Giáp còn được nhiều chính trị gia và nhà
quân sự trên thế giới đánh giá là một trong những vị tướng kiệt xuất trên thế giới
, được nhiều báo chí tôn sùng là Anh hùng của nhân dân Việt Nam.
Trong khi dạy, học lịch sử về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
(1945 – 1954) và kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 – 1975), HS được
dành rất nhiều thời gian để tìm hiểu về nguyên nhân, diễn biến, kết quả, ý
nghĩa cũng như bài học kinh nghiệm của lịch sử dân tộc giai đoạn này, nhưng
trên thực tế cả GV và HS đều chưa có thời gian, điều kiện tìm hiểu về Đại
tướng Võ Nguyên Giáp - vị lãnh đạo tài tình, kiệt xuất của dân tộc .
Xuất phát từ thực tế đó và nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động
ngoại khóa về danh nhân lịch sử trong việc giáo dưỡng, giáo dục và phát triển
toàn diện cho học sinh trong dạy học lịch sử, chúng tôi lựa chọn vấn đề “ Tổ
chức hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh
trong dạy học lịch sử ở trường THPT ” làm đề tài Luận văn Thạc sĩ, chuyên
ngành Lí luận và Phương pháp dạy học môn Lịch sử, mã số 60.14.01.11.


2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Hoạt động ngoại khóa trong dạy học nói chung và dạy học lịch sử nói
riêng là vấn đề rất quan trọng , nhằm đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy
học, góp phần nâng cao chất lượng dạy, học Lịch sử ở nhà trường phổ thông.
Vấn đề này từ lâu đã được các nhà giáo dục học, giáo dục lịch sử trong và
ngoài nước nghiên cứu. Chúng tôi xin khái quát LS nghiên cứu vấn đề liên
quan tới đề tài gồm hai nhóm chính:
2.1. Tài liệu về Giáo dục học, Tâm lí học và Phương pháp dạy học nói chung
 Tài liệu nƣớc ngoài

Nói về vấn đề giáo dục toàn diện, Rabơle (1494 – 1553) nhà tư tưởng,
nhà giáo dục thời kỳ Phục Hưng đã từng nhấn mạnh “Việc giáo dục phải bao
hàm các nội dung trí dục, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ… ngoài việc học ở nhà,
còn có các buổi tham quan các xưởng thợ, các cửa hàng, tiếp xúc với các nhà
văn, các nghị sĩ, đặc biệt là mỗi tháng một lần thầy và trò về sống ở nông thôn
một ngày”. [46;18]
Makarenco – nhà sư phạm nổi tiếng của nước Nga đầu thế kỷXX, cũng
đã nói: “Tôi kiên trì nói rằng các vấn đề giáo dục, phương pháp giáo dục
không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy, lại càng không thể để cho quá
trình giáo dục chỉ thực hiện trên lớp học mà đáng ra phải là trên mỗi mét
vuông của đất nước ta… Nghĩa là trong bất kì hoàn cảnh nào cũng không
được quan niệm rằng công tác giáo dục chỉ được tiến hành trong lớp”. [46;18]
Từ thế kỉ XVI – XVII, J.A Cômenxki, nhà giáo dục học người Tiệp
Khắc (nay là Cộng hòa Séc) là người đầu tiên đưa ra yêu cầu phải “đảm bảo
tính trực quan trong DH”, coi đó là “quy tắc vằng ngọc” của GV. Ông cho
rằng “cần tận dụng mọi giác quan của HS để chúng có thể sờ, mó, ngửi, nhìn,
nghe, nếm những thứ cần thiết trong phạm vi có thể” vì “sẽ không có gì trong
trí tuệ nếu trước đó nó chưa có gì trong cảm giác”[3; 21-22]


Theo K. Đ Usinxki, nhà giáo dục học người Nga thì “tính trực quan phải
là cơ sở quan trọng nhất của việc DH”, vì những hình ảnh đặc biệt được giữ
lại trong óc HS đều thu thập được thông qua trực quan. Ông đánh giá và đề
cao đồ dùng trực quan, là cái ban đầu và nguồn gốc của mọi tri thức, cảm
giác, cung cấp tài liệu cho hoạt động trí tuệ của con người [3; 52].
Cuốn “Những cơ sở lí luận của việc DH”, tập 1 (1971), Rutxo nhấn
mạnh “Đồ vật, đồ vật – hãy đưa ra đồ vật. Tôi không ngừng nhắc đi, nhắc lại
rằng chúng ta lạm dụng quá mức lời nói. Bằng cách giảng dạy ba hoa, chúng
ta chỉ tạo nên những con người ba hoa”, ông đã đề cao các hoạt động thực
hành, thực nghiệm sẽ có tác dụng to lớn trong việc giáo dục trí tuệ và nhân

cách cho HS” [3; 30 - 31].
Như vậy, các nhà giáo dục nước ngoài từ rất lâu đã quan tâm đến vấn
đề hoạt động ngoại khóa và các hình thức, phương pháp ngoại khóa trong dạy
học lịch sử. Đó là một trong những phương pháp dạy học hiệu quả góp phần
nâng cao chất lượng DHLS trong nhà trường.
 Tài liệu trong nƣớc.
Ở nước ta, Bác Hồ kính yêu đã nhiều lần yêu cầu thầy cô giáo phải chú ý
giáo dục nhiều mặt cho học sinh: đứa trí, thể, mỹ, lao động. Trong “Thư gửi
Hội nghị cán bộ phụ trách nhi đồng toàn quốc”, Bác yêu cầu: “Trong lúc học
cũng cần làm cho các cháu vui, trong lúc vui cũng cần làm cho các cháu học.
Ở trong nhà trường, trong xã hội, các cháu đều vui, đều học.”
Trong các cuốn “ Giáo dục học” của Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt, Nxb
Giáo dục, 1987; “ Giáo dục học đại cương” của Phạm Viết Vượng – Đặng Vũ
Hoạt, Nxb. Đại học sư phạm, 1996, trong phần Lý luận dạy học có hệ thống
các phương pháp giảng dạy cho học sinh, các tác giả đều cho rằng: “cùng với
những hoạt động chính khóa của nhà trường thì cần phải coi trọng các hoạt
động ngoại khóa cho học sinh. Đây là hình thức đưa các em vào thực tiễn


cuộc sống, hoạt động để từ đó tạo cho các em thói quen vốn sống thực tế và
những hành vi văn minh”.
Trong cuốn “ Những vấn đề cơ bản của giáo dục học hiện đại”, Nxb
ĐHSP Hà Nội, 1999, tác giả Thái Duy Tuyên đã đề cập tới một số khía cạnh
của hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao chất lượng bài học ở nhà trường
phổ thông.
Trong giáo trình “ Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm” của Lê
Văn Hồng, Nxb Đại học Sư phạm, 1997, tác giả cũng đã khẳng định: người
thầy giáo vừa phải giảng dạy trên lớp đồng thời phải biết tổ chức các nhiệm
vụ khác nhau ngoài giờ học trong đó có hoạt động ngoại khóa cho học sinh.
Có thể nói, các tài liệu về giáo dục học, tâm lí học và phương pháp dạy

học nói chung trong và ngoài nước mặc dù được thể hiện qua các ngôn từ và
cách diễn đạt khác nhau nhưng đều có chung một nội dung là đề cao vai trò
và sự cần thiết của việc thực hiện công tác ngoại khóa trong DH. Theo các tác
giả, công tác ngoại khóa giúp HS được gắn bó với thực tiễn chứ không phải
chỉ như qua lời giảng của GV trong lớp học, điều đó góp phần vào sự hình
thành nhân cách và phát triển toàn diện của học sinh.
2.2.Tài liệu về Giáo dục lịch sử, PPDHLS và tổ chức hoạt động ngoại
khóa trong DHLS ở trường THPT
 Tài liệu nƣớc ngoài
Ở Liên Xô trước đây, công tác ngoại khóa trong dạy học rất được coi
trọng, được đề cập chủ yếu trong tác phẩm “ Phương pháp dạy học lịch sử ở
trường phổ thông” (Nxb Giáo dục, Matxcơva, 1972, Tài liệu dịch) của
A. A Vaghin. Ông đã xác định nội dung hoạt động ngoại khóa khá hợp lí với
việc phân loại các hoạt động này theo nguồn nhận thức, đó là lời nói giáo
viên, sử dụng các tài liệu thành văn và đồ dùng trực quan. Đồng thời, A.A
Vaghin đã đề ra 15 hình thức hoạt động ngoại khóa với nhiều nội dung khác


nhau, trong đó đặc biệt nhấn mạnh tới đọc sách, tham gia công tác lịch sử địa
phương, tham quan di tích.
Trong cuốn “ Chuẩn bị giờ học LS như thế nào?” của N.G. Đai – ri (Tài
liệu dịch), các tác giả nêu ra ý kiến thay từ “ công tác ngoại khóa” bằng từ “
hoạt động ngoài lớp”. Từ đó, đề xuất một số nội dung cơ bản của hoạt động
ngoài lớp trong dạy học lịch sử.
Trong “Khuyến nghị” số 1283 của Nghị viện thuộc Hội đồng Châu
Âu (nay là cộng đồng Châu Âu) về những vấn đề liên quan đến lịch sử và
việc học tập lịch sử ở Châu Âu, ngày 22/01/1996 đã nhấn mạnh “Nội dung
của các chương trình lịch sử phải rất mở rộng, phải bao gồm mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội, vai trò của cá nhân trong lịch sử”.
Như vậy, các nhà giáo dục lịch sử, phương pháp dạy học lịch sử nước

ngoài đã rất coi trọng hoạt động ngoại khóa trong DH. Các tác giả đã đưa ra
cách phân loại nội dung và các hình thức hoạt động ngoại khóa góp phần
nâng cao chất lượng dạy – học lịch sử trong nhà trường phổ thông.
 Tài liệu trong nƣớc
Trong các giáo trình “Phương pháp dạy học lịch sử” của tập thể các
thầy cô khoa Lịch sử - Trường ĐHSP Hà Nội (xuất bản lần đầu năm 1978 và
tái bản nhiều lần vào các năm 1982, 1992, 1998, 2002, 2009, 2010 do Phan
Ngọc Liên, Trần Văn Trị chủ biên đã khẳng định hoạt động ngoại khóa đóng
vai trò quan trọng có tác dụng to lớn đối với việc dạy học lịch sử ở trường phổ
thông. Giáo trình cũng đề ra các hình thức tổ chức, cách thức tiến hành ngoại
khóa để mang lại hiệu quả cao nhất.
Ví như cuốn “ phương pháp dạy học lịch sử” (do Phan Ngọc Liên chủ
biên) xuất bản năm 2002 (tập 2), đã dành 2 chương trình bày về hoạt động
ngoại khóa trong dạy học lịch sử và nêu lên tầm quan trọng của việc tổ chức
hoạt động ngoại khóa về danh nhân lịch sử cho học sinh.


Cuốn “Một số chuyên đề về PPDHLS” của Phan Ngọc Liên, Trịnh
Đình Tùng, Nguyễn Thị Côi, Trần Vĩnh Tường (đồng chủ biên) cho rằng: các
hoạt động ngoại khóa như dạ hội lịch sử, xây dựng phòng học bộ môn, phòng
truyền thống của trường, trò chơi, đố vui lịch sử, triển lãm, báo tường nhân
các ngày lễ lớn tham quan di tích, “hành quân theo bước chân người anh
hùng”…các hình thức này rèn luyện kỹ năng thực hành bộ môn, nâng cao
kiến thức, tư tưởng trong học lịch sử.
Trong cuốn “ Hệ thống thao tác sư phạm trong dạy học lịch sử ở trường
Trung học phổ thông” của Kiều Thế Hưng nhấn mạnh: cần hiểu rằng các
hoạt động ngoại khóa nằm trong chương trình được quy định chứ không phải
là việc làm tùy tiện. Ngoại khóa không chỉ làm cho học sinh hiểu sâu sắc hơn
kiến thức đã học mà còn giúp vận dụng những kiến thức thu được trong nhà
trường vào cuộc sống. Tuy nhiên, đây là công việc đòi hỏi lòng nhiệt tình và

khả năng hoạt động sáng tạo của đông đảo giáo viên đang quan tâm đến vấn
đề mang đặc trưng nghề nghiệp này.
Trong cuốn “ Rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm môn lịch sử” của
Nguyễn Thị Côi – Trịnh Tùng – Lại Đức Thụ - Trần Đức Minh, các tác giả
cho rằng: “ Tổ chức công tác công ích xã hội trong dạy học lịch sử cho học
sinh là 1 biện pháp thực hiện nhiệm vụ dạy học. Tổ chức tốt công tác này sẽ
góp phần củng cố, làm sâu sắc tri thức lịch sử, giáo dục lòng yêu quê hương
đất nước và phát huy năng lực nhận thức độc lập và phát triển hứng thú và
rèn luyện năng lực thực hành cho học sinh”
Trong cuốn “Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 giảng dạy và học
tập trong nhà trường phổ thông” của GS.TS Nguyễn Thị Côi (chủ biên) cùng các
Thầy/cô giáo bộ môn Lí luận và phương pháp dạy học môn Lịch sử - khoa Lịch
sử - Trường ĐHSP Hà Nội đã đưa ra nội dung, cách thức tổ chức hoạt động dạy
học về cuộc tiến công chiến lược Đông – Xuân ở trên lớp cũng như ngoài lớp.


Đồng thời, các tác giả cũng sưu tầm và cung cấp những tư liệu, mẩu chuyện về
nhân vật, sự kiện nhằm phục vụ cho hoạt động dạy, học của cả GV và HS.
Phan Ngọc Liên – Nguyễn Đình Kỳ trong “ Đổi mới việc dạy học lịch
sử, học sinh là trung tâm” đã đề cập đến một số khía cạnh của hoạt động
ngoại khóa nhằm nâng cao chất lượng bài học lịch sử ở nhà trường phổ thông.
Bên cạnh đó, vấn đề này còn được đề cập đến nhiều trên các tạp chí
trong nhiều bài viết có giá trị góp phần làm phong phú những vấn đề lý luận
và thực tiễn của công tác ngoại khóa lịch sử.
Trong bài “ Thực hành trong bộ môn lịch sử” – tạp chí Nghiên cứu giáo
dục số 6/ 1994 của Trần Đức Minh, Đặng Công Lộng khẳng định: “ Lịch sử là
một khoa học gắn liền với cuộc đấu tranh xã hội và phục vụ tốt các nhiệm vụ
chính trị. Vì vậy trong dạy học lịch sử cần kết hợp học đi đôi với hành thông
qua các biện pháp thực hành bộ môn vận dụng những kiến thức đã học vào
thực tiễn cuộc sống, rèn luyện hững năng lực độc lập sáng tạo của học sinh”.

Cuối cùng, phải nói tới các luận án Tiến sĩ, luận văn Thạc sĩ và khóa
luận tốt nghiệp của sinh viên Khoa Lịch sử - Trường ĐHSP Hà Nội những
năm trở lại đây.
Luận án Phó tiến sĩ của Đặng Công Lộng “ Nghiên cứu việc dạy học lịch
sử địa phương ở trường THPT” (1996).
Luận văn sau đại học của Trần Quốc Tuấn: “ Giáo dục lòng yêu quê hương
cho học sinh THPT qua dạy học lịch sử địa phương tỉnh Nghĩa Bình” (1986).
Luận văn tốt nghiệp Đại học của Đỗ Thanh Xâm “ Hoạt động ngoại
khóa trong dạy học lịch sử ở trường THPT nhằm giáo dục truyền thống Điện
Biên Phủ cho thế hệ trẻ” (1994).
Luận văn tốt nghiệp đại học của Vũ Thị Liền “ Tổ chức hoạt động ngoại
khóa cho học sinh lớp 9 trường THCS Dũng Tiến nhân ngày thành lập Đảng
3 – 2 và ngày truyền thống quê hương 16 tháng giêng”( 1995).


Luận văn tốt nghiệp đại học của Nguyễn Thị Lý “Tổ chức hoạt động
ngoại khóa về danh nhân văn hóa Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm cho học
sinh lớp 11 – THPT ở Vĩnh Bảo Hải Phòng”( 2003).
Luận văn tốt nghiệp đại học của Nguyễn Thị Thanh “ Tổ chức hoạt động
ngoại khóa về truyền thống công nhân vùng mỏ cho học sinh lớp 12 THPT ở
Quảng Ninh” (2004).
Luận văn tốt nghiệp đại học của Phạm Thị Phương Thảo “ Tổ chức hoạt
động ngoại khóa về cuộc đời, sự nghiệp và tình bạn của C. Mác – F. Ănghen
cho học sinh lớp 10 – THPT” (2005)…
Các công trình nghiên cứu trên, trên cơ sở lý luận về hoạt động ngoại
khóa đã tiến hành tổ chức các hình thức hoạt động ngoại khóa khác nhau về
các chủ đề phù hợp với quê hương với đất nước góp phần bồi dưỡng kiến
thức, kĩ năng và có tác dụng giáo dục cao cho HS trong thời đại ngày nay.
Tổng quan về LS nghiên cứu vấn đề, chúng tôi nhận thấy các công trình đã:
- Giới thiệu khái quát về khái niệm, nội dung, hình thức, vai trò, ý

nghĩa của hoạt động ngoại khóa.
- Nêu vắn tắt qui trình xây dựng và phương pháp tiến hành các hình
thức hoạt động ngoại khóa về một số chủ đề trong DH ở trường phổ thông.
Tuy nhiên, hướng đi sâu vào đề tài chúng tôi nghiên cứu thì chưa có
công trình nào. Mặc dù vậy, những công trình của các tác giả nói trên là cơ
sở quan trọng, nguồn tài liệu quí báu cho chúng tôi thực hiện đề tài này.
Khi thực hiện đề tài này, chúng tôi nhằm:
- Tiếp tục làm rõ vai trò, ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa
trong DHLS ở trường THPT.
- Khảo sát, điều tra thực tiễn tổ chức hoạt động ngoại khóa nói chung và
về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói riêng trong DHLS ở trường THPT.


- Xác định yêu cầu và thiết kế các chủ đề lịch sử về Đại tướng Võ Nguyên
Giáp để có thể tiến hành tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh.
- Đề xuất các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa
về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong DHLS ở trường THPT.
Trên cơ sở đó tác giả thực nghiệm sư phạm (TNSP) để khẳng định tính khả
thi của đề tài và rút ra kết luận, kiến nghị.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình DHLS với việc tổ
chức hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho HS ở trường
phổ thông.
3.2.Trong khuôn khổ của một luận văn Thạc sĩ, chúng tôi sẽ không đi
sâu nghiên cứu lí luận về tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DH nói chung.
Trên cơ sở tìm hiểu lí luận và thực tiễn liên quan đến đề tài, chúng tôi tập
trung thiết kế các chủ đề về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đồng thời đề xuất
các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ
Nguyên Giáp cho HS trong DHLS ở trường THPT.
Tác giả chọn hình thức tổ chức cuộc thi tìm hiểu và triển lãm hình ảnh về

Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trường THPT Bình Xuyên – Vĩnh
Phúc để tiến hành thực nghiệm sư phạm, qua đó rú ra nhận xét, kết luận.
4. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
4.1. Mục đích
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn của tổ chức hoạt động ngoại
khóa trong DHLS nói chung, về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói riêng, đề tài sẽ:
- Tiếp tục khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động
ngoại khóa trong DHLS nói chung, về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói riêng.
- Đề xuất, thiết kế các chủ đề về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong tổ
chức hoạt động ngoại khóa lịch sử cho học sinh ở trường THPT.


- Đề xuất các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa về
Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong DHLS ở trường THPT.
- Thực nghiệm sư phạm hình thức tổ chức thi tìm hiểu và triển lãm hình
ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong DHLS ở trường THPT
4.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích trên, đề tài cần giải quyết các nhiệm vụ sau:
- Tìm hiểu lí luận của Giáo dục học, Tâm lí học, PPDH môn LS và
những vấn đề khác có liên quan.
- Khảo sát thực trạng việc tổ chức hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch
sử ở trường phổ thông nói chung và về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói riêng.
- Tìm hiểu nội dung, chương trình SGK để xác định các chủ đề về Đại
tướng Võ Nguyên Giáp trong tổ chức hoạt động ngoại khóa lịch sử cho học
sinh ở trường THPT.
- Đề xuất các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa về
Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong DHLS ở trường THPT, góp
phần nâng cao chất lượng DHLS ở trường THPT.
- Thực nghiệm sư phạm hình thức tổ chức thi tìm hiểu và triển lãm hình
ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh như đã đề xuất trong Luận văn.

5. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở phương pháp luận
Cơ sở phương pháp luận của đề tài dựa trên quan điểm, nhận thức của Chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng, Nhà nước ta
về công tác giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ. Đề tài cũng dựa vào quan điểm lí luận
dạy học của Giáo dục học, Tâm lí học, Lí luận và Phương pháp dạy học môn lịch
sử của các nhà giáo dục nói chung, các nhà giáo dục lịch sử nói riêng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Bên cạnh việc tuân thủ những nguyên tắc nghiên cứu khoa học nói
chung, do nội dung và tính chất của đề tài, chúng tôi sử dụng chủ yếu các PP
nghiên cứu khoa học giáo dục sau:


- Sử dụng các phương pháp sưu tầm, phân tích, tổng hợp các tài liệu có
liên quan đến đề tài nghiên cứu, nghiên cứu cơ sở lý luận về việc tổ chức
các hoạt động ngoại khóa lịch sử ở trường phổ thông.
- Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa lịch sử - phần Lịch
sử Việt Nam thế kỉ XX để phục vụ cho công tác tổ chức ngoại khóa.
- Sử dụng phương pháp quan sát và thực nghiệm sư phạm: tổ chức thực
nghiệm sư phạm dưới hình thức tổ chức cuộc thi tìm hiểu và triển lãm hình
ảnh tại trường THPT Bình Xuyên – Vĩnh Phúc. Điều tra, khảo sát sự nhận
thức, thái độ của học sinh sau khi tiến hành tổ chức cuộc thi tìm hiểu và
triển lãm hình ảnh để khẳng định kết quả thực tiễn của việc tổ chức hoạt
động ngoại khóa lịch sử ở trường THPT.
- Sử dụng PP toán học thống kê, tập hợp và xử lí số liệu đã thu được để
phân tích, nhận xét, rút ra kết luận và nêu kiến nghị.
6. Ý nghĩa của đề tài
6.1.Ý nghĩa lý luận
Đề tài góp phần làm phong phú thêm lí luận DH bộ môn về tổ chức hoạt
động ngoại khóa nói chung và tổ chức hoạt động ngoại khóa về danh nhân

lịch sử, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói riêng. Hoàn thành đề tài này cũng sẽ
giúp chúng tôi nâng cao trình độ về lí luận DH, đặc biệt là vấn đề tổ chức
các hoạt động ngoại khóa về Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho học sinh trong
DHLS ở trường THPT.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Thực hiện đề tài này không chỉ giúp chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng
của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa cho HS trong DHLS ở trường THPT,
mà những kết quả nghiên cứu còn được ứng dụng rộng rãi vào quá trình
DHLS ở trường THPT, góp phần nâng cao hiệu quả DH. Đây cũng là tài liệu
tham khảo bổ ích cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và các
đồng nghiệp chuyên ngành Lí luận và PPDH môn LS.


7. Đóng góp của Luận văn
- Tiếp tục làm rõ vai trò, ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa
trong DHLS ở trường THPT nói chung về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói
riêng.
- Cung cấp thêm các số liệu điều tra, khảo sát về thực trạng tổ chức
hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở trường THPT nói chung và về Đại tướng
Võ Nguyên Giáp nói riêng.
- Xây dựng, thiết kế các chủ đề về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đồng
thời đề xuất các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa về Đại
tướng Võ Nguyên Giáp cho HS trong DHLS ở trường THPT.
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận văn
gồm 3 chương nội dung:
Chƣơng 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc tổ chức hoạt động ngoại
khóa về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong DHLS ở trường THPT.
Chƣơng 2: Xác định yêu cầu và thiết kế các chủ đề về Đại tướng Võ
Nguyên Giáp trong tổ chức hoạt động ngoại khóa Lịch sử ở trường THPT.

Chƣơng 3: Hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa về
Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho HS trong DHLS ở trường THPT.


NỘI DUNG
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC HOẠT
ĐỘNG NGOẠI KHÓA VỀ ĐẠI TƢỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP TRONG
DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Cơ sở lí luận và xuất phát của đề tài
1.1.1. Một số thuật ngữ, khái niệm cơ bản sử dụng trong đề tài
 Nội khóa và ngoại khóa:
Trong DH nói chung, môn Lịch sử ở trường THPT nói riêng, có hai hình
thức tổ chức DH cơ bản, đó là hình thức DH nội khóa và DH ngoại khóa.
- Nội khóa: Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng (2001) của Nguyễn
Như Ý (chủ biên): “Nội” có nghĩa là trong khoảng thời gian hoặc không gian
có hạn định.
Nội khóa là môn học hoặc hoạt động giáo dục trong chương trình chính
thức được học tại nhà trường.
Như vậy có thể hiểu, “Nội khóa” là hoạt động giáo dục nằm trong
chương trình chính thức của nhà trường, thường được tiến hành trong lớp học.
- Ngoại khóa: Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng (2001) của Nguyễn
Như Ý (chủ biên): “Ngoại” có nghĩa là bên ngoài khoảng thời gian hoặc
không gian không có hạn định.
Theo đó, Ngoại khóa là môn học hoặc hoạt động giáo dục ngoài giờ,
ngoài chương trình chính thức, nhưng vẫn có mối quan hệ với “nội khóa”.
Như vậy, “Ngoại khóa” là hoạt động giáo dục nằm ngoài chương trình
chính thức nhằm bổ sung cho chương trình chính thức và thường được tiến
hành bên ngoài lớp học.

 Tổ chức hoạt động và tổ chức hoạt động ngoại khóa.
- Tổ chức: Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng (2001) của Nguyễn Như
ý (chủ biên), là một trong những hoạt động cơ bản của con người nói chung,
hoạt động dạy học nói riêng. Theo đó: “Tổ chức là tiến hành một công việc
theo cách thức, trình tự nào; là sự sắp xếp, bố trí thành các bộ phận để cùng
thực hiện một nhiệm vụ hoặc cùng một chức năng chung”.
Theo Từ điển Tiếng Việt (2002) của Hoàng Phê (chủ biên): “Tổ chức là
những gì cần thiết để tiến hành một hoạt động nào đó nhằm có hiệu quả tốt nhất”
Như vậy, tổ chức hiểu theo nghĩa chung nhất chính là sự tập hợp, sắp
xếp một nhóm người cùng thực hiện một nhiệm vụ chung để đạt được mục
đích đã đề ra.
- Hoạt động: Theo Từ điển Tiếng Việt (2002) của Hoàng Phê (chủ
biên): “ Hoạt động là tiến hành những việc làm có quan hệ với nhau chặt chẽ
nhằm một mục đích nhất định trong đời sống xã hội”
Có thể hiểu, “Tổ chức hoạt động”: là quá trình hình thành những cấu
trúc quan hệ giữa các thành viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức, thực
hiện phân công lao động khoa học, phối hợp, điều phối các nguồn lực, vật lực
một cách thích hợp để thực hiện thành công các kế hoạch nhằm đạt được mục
tiêu tổng thể của tổ chức.
- Tổ chức hoạt động ngoại khóa: Theo Từ điển Văn hóa giáo dục Việt
Nam của Vũ Ngọc Khánh, Phạm Minh Thảo, Nguyễn Thị Thu Hà (2003):
Hoạt động ngoại khoá (HĐNK) “Là dạng hoạt động của học sinh ngoài giờ
lên lớp chính thức, ngoài phạm vi qui định của chương trình bộ môn. Hoạt
động này được gắn với những yêu cầu, nội dung của các môn học để có tác
dụng bổ sung, hỗ trợ cho giáo dục chính khóa”.
HĐNK được hiểu như là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học
của các môn học ở trên lớp. HĐNK là sự tiếp nối hoạt động dạy - học trên

lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận
thức với hành động của học sinh, là việc tổ chức giáo dục thông qua
hoạt động thực tiễn của học sinh về khoa học-kĩ thuật, lao động công
ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm
mĩ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, v..v. để giúp các em hình thành và
phát triển nhân cách (đạo đức, năng lực, sở trường)
Như vậy, Tổ chức hoạt động ngoại khóa là một hình thức hoạt động nằm
ngoài chương trình học chính khóa kết hợp dạy học với vui chơi nhằm mục
đích gắn việc giảng dạy, học tập trong nhà trường với thực tế xã hội. Đây là
một trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng ở nhà trường phổ thông
trong việc giáo dưỡng, giáo dục và phát triển toàn diện học sinh.
 Tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS:
Đây là hình thức hoạt động nằm ngoài chương trình học chính khóa ở
trường phổ thông, có vai trò quan trọng trong việc góp phần thực hiện mục
tiêu môn học. Trong dạy học lịch sử, nếu học sinh chỉ thuộc, ghi nhớ các sự
kiện, những số liệu, ngày tháng, tên đất, tên người… khô khan, buồn chán
bằng cách thầy trò “đọc - chép” lại trong SGK ở trên lớp thì kết quả đạt được
sẽ không cao. Vì vậy để nâng cao hiệu quả dạy, học lịch sử ở trường phổ
thông, ngoài việc cung cấp tri thức qua bài học trên lớp, GV còn phải giúp HS
tiến hành những hình thức, phương pháp tự học như: đọc sách lịch sử, kể
chuyện lịch sử, thi tìm hiểu và triển lãm hình ảnh lịch sử, trao đổi thảo luận,
dạ hội lịch sử, tham quan di tích, bảo tàng, tổ chức trò chơi lịch sử…Qua
những hoạt động này, HS tiếp thu được tri thức lịch sử dễ dàng hơn, đồng thời
còn góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài
năng sáng tạo của học sinh, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối
với thế hệ trẻ.


1.1.2. Quan niệm về tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở
trường THPT

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (2001) đã khẳng định “Giáo dục –
Đào tạo cùng với Khoa học – Công nghệ là quốc sách hàng đầu”. Phát triển
giáo dục là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người – yếu
tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Muốn
đào tạo nguồn lực con người đáp ứng với yêu cầu phát triển của xã hội cần
phải quan tâm đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Một trong những biện pháp hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện cho HS đó là tổ chức tốt các hình thức hoạt động ngoại khóa lịch sử
ở trường phổ thông.
Vậy trong công cuộc đổi mới của đất nước ta hiện nay, có những quan
niệm như thế nào về tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở trường THPT?
Thông qua quá trình tìm hiểu chúng tôi thấy rằng, nền giáo dục Việt nam
từ sau Cách mạng Tháng tám 1945 đến nay rất quan tâm đến vấn đề giáo dục
toàn diện cho học sinh, trong đó hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một
bộ phận không thể thiếu của quá trình giáo dục.
Trong DHLS ở trường THPT, hầu hết cán bộ quản lí và giáo viên đều có
nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa
cho nên đã tổ chức được nhiều hoạt động để học sinh tham gia, mỗi hoạt động
đều có nội dung giáo dục riêng và góp phần đáng kể trong việc nâng cao chất
lượng dạy – học lịch sử trong nhà trường.
Tuy nhiên, vẫn còn một số cán bộ, giáo viên, phụ huynh và HS chưa
nhìn một cách đúng đắn vai trò của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa lịch sử
nên trong quá trình tổ chức, chỉ đạo và quản lí các hình thức hoạt động ngoại
khóa lịch sử còn nhiều hạn chế. Hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa ở các


trường phổ thông còn đơn điệu, công tác phối kết hợp giữa các lực lượng giáo
dục trong và ngoài nhà trường chưa đồng bộ, công tác kiểm tra thi đua, khen
thưởng chưa kịp thời làm ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả dạy – học bộ

môn lịch sử.
Điều đáng quan tâm, do quan niệm Lịch sử là “môn phụ”, môn học khó
và khô khan nên đa số học sinh hiện nay ngại tham gia vào các hoạt động
ngoại khóa, thậm chí nhiều HS còn cho rằng tổ chức hoạt động ngoại khóa
lịch sử là không cần thiết, không có tác dụng thiết thực…Thay vào việc tham
gia các buổi hoạt động ngoại khóa, HS lại dành thời gian cho việc vui chơi,
giải trí khác, nhất là các trò chơi điện tử có các thông tin lệch lạc trên
Internet… Thực tế đó đã dẫn đến tình trạng ngày càng có nhiều HS hư hỏng,
đua đòi, sống thực dụng, thờ ơ, bi quan với cuộc sống, nói năng, hành xử thô
bạo, thiếu văn hoá… Nếu không kịp thời chấn chỉnh thì sẽ xa rời mục tiêu
giáo dục.
Xuất phát từ những quan niệm và thực tế trên, chúng tôi thấy rằng tổ
chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở trường THPT là rất cần thiết. Bởi
vì, với những hình thức hoạt động ngoại khóa phong phú như: Đọc sách lịch
sử, kể chuyện lịch sử, thi tìm hiểu và triển lãm hình ảnh, trao đổi thảo luận,
tham quan bảo tàng, di tích lịch sử, dạ hội lịch sử… GV không đơn thuần chỉ
đóng vai trò là người cung cấp kiến thức cho HS, mà còn được tiếp nhận, bổ
sung thêm những kiến thức từ chính những HS của mình. Ngoài ra, việc tham
gia vào các hoạt động ngoại khoá như thế cũng sẽ phát huy và kích thích khả
năng nghiên cứu, tìm tòi thêm của các GV, từ đó góp phần nâng cao chất
lượng giảng dạy. Đối với HS, hoạt động ngoại khóa lịch sử giúp rèn luyện
cho mình những kỹ năng tìm tòi, phán đoán, suy luận, giao tiếp, kỹ năng ứng
xử có văn hoá, những thói quen trong học tập, lao động; kỹ năng tự quản, tự
tổ chức, điều khiển, nhận xét, đánh giá, hoà nhập để thực hiện những hoạt


động khác đạt hiệu quả cao hơn. Đặc biệt, khi tham gia các buổi hoạt động
ngoại khóa LS, HS còn biết điều chỉnh hành vi đạo đức, lối sống cho phù hợp,
biết nắm bắt những định hướng chính trị, xã hội, biết được những truyền
thống đấu tranh cách mạng, truyền thống xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, truyền

thống văn hoá tốt đẹp của đất nước và những vấn đề nóng bỏng của thời đại
như hoà bình, hữu nghị, hợp tác…
Với những lí do trên, các trường phổ thông cần phải quan tâm đổi mới các
hình thức, nội dung và cách tổ chức hoạt động ngoại khóa trong DHLS để học
sinh tham gia với niềm ham mê, tự nguyện và cảm thấy hứng thú với bộ môn.
1.1.3. Mối quan hệ giữa hoạt động nội khóa và hoạt động ngoại khóa
trong DHLS ở trường THPT.
Để thực hiện tốt nguyên lí giáo dục, chức năng, nhiệm vụ cũng như đặc
trưng của bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông là “Đào tạo thế hệ trẻ theo
hướng toàn diện, có năng lực chuyên môn, có ý thức và khả năng tự tạo việc
làm trong nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần” thì bộ môn Lịch sử không
chỉ được tiến hành giảng dạy ở nội khóa, mà còn phải coi trọng và kết hợp với
cả công tác ngoại khóa. Do vậy, trong DHLS hoạt động nội khóa và hoạt
động ngoại khóa có mối quan hệ chặt chẽ và có sự tác động qua lại lẫn nhau
trong việc đào tạo học sinh.
Hình thức hoạt động nội khóa là một hình thức giáo dục cơ bản, quan
trọng và có tính chất quyết định đến hoạt động ngoại khóa trong DHLS ở
trường phổ thông. Trong giờ học nội khóa, GV phải tiến hành trên cơ sở tài
liệu chính thống là SGK, đồng thời áp dụng các biện pháp sư phạm khác nhau
để học sinh nắm vững kiến thức cơ bản như: những sự kiện, niên đại, nhân
danh, địa danh, khái niệm, quy luật…hình thành các kĩ năng và giáo dục thái
độ đúng đắn cho HS. Đó cũng chính là cơ sở để cho GV xác định những nội
dung, chủ đề, hình thức, phương pháp tiến hành các hoạt động ngoại khóa cho