BENH HOC LAO PHOI Y HA NOI

B NH H C HÔ H P-LAO
TÀI LI Uà“ UàT M T NG H P D CH

Gi i thi u Information M c l c

Biên so n ebook : L àĐ

àì

Đ I H C Y KHOA HÀ N I
Trang web : www.ykhoaviet.tk
Email : ,
Đ n tho i : 0973.910.357

THÔNG TIN
THÔNG BÁO V VI C XU T B N BÁCH KHOA Y H C 2010 :
Theo yêu c u và nguy n v ng c a nhi u b à c, khác v i Bách Khoa Y H c các phiên b à
c, bên
c nh vi c c p nh t các bài vi t m i và các chuyên khoa m
à
à
à i cách th c trình bày, Bách
Khoa Y H à
à
c chia ra làm nhi u cu n nh , m i cu n bao g m m t ch
c aYH à
à
s
giúp b à c ti t ki à
c th i gian tra c u thông tin khi c n. Tác gi
à

à
à
à à tc
nh ng ý ki à
à
à
à
à à
à c gi trong th i gian qua. T t c các cu n sách c a b sách
Bách Khoa Y H c 2010 b à c có th tìm th y và t i v t
à
à
à
àL àĐ à
Sáng xây d ng và phát tri n.

NG H :


Tác gi
à
à
tri n t à
à à

à

à

à

à

à

à

is
à

ng h v m à

à

à

giúp cho Bách Khoa Y H à

c phát

M i t m lòng ng h cho vi c xây d ng m t website dành cho vi c ph bi n tài li u h c t p và gi ng d y
Y Khoa c a các cá nhân và Doanh nghi p xin g i v :
T

à

à

à àNGÂNàHâNGàĐ UàT àVâàPHãTàTRI N VI T NAM
à

Tên tài kho

à

à àL àĐ

à“

S tài kho n : 5111-00000-84877

C NH BÁO :
TÀI LI U NÀY CH MANG TÍNH CH T THAM KH O nh m m à

à
à à u bi t v Y khoa.
Tuy à à
à
c t ý áp d
à à
à à
à
à à ch à
à à
u tr b nh, nh t
là v i nh
à
i không thu c nghành Y . Tác gi ebook này không ch u b t c trách nhi m gì liên quan
n vi c s d ng thông tin trong cu à
à áp d ng vào th c ti n c a b à

àĐ à à à à
à
t m t nhi u tác gi khác nhau, nhi u cu à
à
à
à
à
c ki m ch ng , vì th m i thông tin
trong cu à
à à u ch mang tính ch à
à i . Cu n sách
à
c phân phát mi n phí v i m c
à d
à à
à i, b t c
à à
à à
à n vi à
à
à
à i, ch nh s a, in n
cu n sách này vào b t c th à
à
à u là b t h p l . N i dung cu n ebook này có th
c thay
i và b sung b t c lúc nào mà không c à
à
à
c.

GI I THI U
B à
à à
àL à“ à
à m , biên d ch và t ng h p v i m à
à
à p m t ngu n tài li u
tham kh o h u ích cho các b n sinh viên y khoa, và t t c nh ng ai có nhu c u tìm hi u, nghiên c u, tra
c u , tham kh o thông tin y h c.
V à

à à à sách m à à
à à ng d a trên ngu n tài li u c a c
à ng , không mang m c
à l i, không g n v i m à
à
à
à
à
i b t k hình th à
àà
à
c khi s d ng
b sách này b n ph à ng ý v i nh
à u ki n sau . N à
à ng ý , b n không nên ti p t c s
d ng sách :
B à
à

k s à

à

à
à

à
à

à
à

n tay b n , hoàn toàn d a trên tinh th n t nguy n c a b n. Không có b t
c, m i g i hay liên k t nào gi a b n và tác gi b sách này.


M à
à ab
b n là nh
à à
kh o thêm .

à

ph c v công tác h c t p cho các b n sinh viên Y khoa là chính, ngoài ra n u
à
à
à
à

à
àYà
à à
s d ng b
à
à à à u tham

M i thông tin trong b
à u ch à
à
à à
b tc
à
àP
à t, Nhà xu t b n hay b t c
à
luôn c n tr
à
c khi b n ch p nh n m à
à à

à
à
à à
à à

à

à
à

à m ch ng b i
à
m liên quan nào . Vì v y, hãy
cung c p trong b sách này.

T t c các thông tin trong b à
à à
à
à m, tuy n ch n, phiên d ch và s p x p theo trình t
nh à nh . M i bài vi t dù ng n hay dài, dù hay dù d
à u là công s c c a chính tác gi bài vi t
àL àĐ àì
ch à
à
à m và phiên d ch, nói m à
à
à
i giúp chuy n t i nh ng
thông tin mà các tác gi bài vi à à
à
à n tay các b n .

B sách này là tài li à
à m và d ch b i m t sinh viên Y khoa ch không ph i là m à
à à ti à à
hay m t chuyên gia Y h c dày d n kinh nghi
à à à
có r t nhi u l i và khi m khuy t không
à
c , ch quan hay khách quan, các tài li u b trí có th

à p lý , nên bên c nh vi c th n
tr
à
c khi thu nh n thông tin , b à
à à c k ph n m c l c b sách và ph à
ng d n s
d ng b
à s d ng b sách này m t cách thu n ti n nh t.
Tác gi b
à n t này không ch u b t c trách nhi à
à à
à n vi c s d ng sai m à
gây h u qu không t t v s c kh e, v t ch t, uy tín
a b n và b nh nhân c a b n .

àà

Không có chuyên môn , không ph i là nhân viên y t , b à
à
à
à s d ng nh ng thông tin
có trong b
à à ch à
à à u tr . T
c t i này, các th y thu àĐI U TR B NH NHÂN
ch không ph à àĐI U TR B NH. M à
i b nh là m t th c th
cl à
à
à

à
à à à
vi c bê nguyên xi t t c m i thông tin trong b sách này vào th c ti n s là m t sai l m l n . Tác gi s
không ch u b t c trách nhi m gì do s b t c n này gây ra.
Vì là b sách c
à ng, t o ra vì m à
à
à ng, do c
à ng , b sách này có phát tri à
à
hay không m t ph n r t l n, không ch d a vào s c l c, s kiên trì c à
i t o ra b sách này , thì
nh
à
à
à à ng, góp ý, b sung, hi u ch nh c à
à c
à à ng l c to l à b à
à
à
à
à n. Vì m t m c tiêu tr thành m t b sách tham kh o y khoa t ng h p phù h p v i
nhu c u và tình hình th c ti à
à
à c y t nói riêng và trong cu c s ng nói chung . Tác gi b sách
mong m i b n c nh ng l à
à
à
à
à

à
à à ng, nh ng tài li u quý mà b n
mu n san s cho c
à ng , vì m à
à à à
à
àĐ à à t c ni m mong m i mà khi b à u
xây d ng b sách này , tôi v à
à à
à
i.
N i dung b sách này, có th ch
à
à t th à m nh à nh trong quá kh và hi n t i ho c
à
à à n. Trong th à i cách m ng khoa h c công ngh ti à
à
à à
à
à n nay,
không ai bi à
à
à u nh ng ki n th c mà b à à
à à
áp d ng v à
à à à
àà
Đ tr l i câu h i này, ch có chính b n thân b n , ph i luôn luôn không ng ng-T MÌNH-c p nh t thông

tin m i nh t trong m à
sách này không th , làm

à

cc à is
à à
à n.

à

à

Nghiêm c m s d ng b
à à
ib tk m
ph à à
ib tc
à
à
àT à b
à à t r t nhi u công s c, th i gian, và ti
ph i ch u hoàn toàn trách nhi m v i b t k vi c s
sách này nêu ra.

à à

à

c y khoa. Không ai có th , t t nhiên b

à
à u nào,
à
à
à
à i hóa s n
sách này không ph i là tác gi bài vi t c a b sách ,
n b à t o ra nó, vì l i ích chung c a c
à ng. B n
d ng sai m à
à à
à
à
n i dung b

M i lý thuy à u ch là màu xám, m t cu n sách hay v n cu à
à
à là lý thuy t, ch có th c t
cu c s ng m i là cu n sách hoàn h o nh t,
à n không ph à à c gi mà là di n viên chính. Và
Bách Khoa Y H à
à là m t h t thóc nh , vi c s d
à à xào n u hay nhân gi ng là hoàn toàn
tùy thu c vào b à c. Và
i t o ra h t thóc này s vui m
à à
c truy à
à ng l à ti p
t c c g ng n u bi t r ng chính nh b n mà bi à

à
i không còn ph i x à
à ch c u tr .
M à
à
à
h i t các b à

à
c gi

à

Kính chúc b à c, gia quy n và toàn th
ngày càng m no h nh phúc.
Đ àL

àN

à a ch trên. R t mong nh à

n b sách xin g i v cho tác gi
các phiên b à à
à à
i Vi àN

à

à

à

n

c s ng trong kh e m nh, cu c s ng

An. Tháng 8/2010

ABOUT

ebook editor: Le Dinh Sang
Hanoi Medical University
Website: www.ykhoaviet.tk
Email: ,
Tel: 0973.910.357

NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010:


As the request and desire of many readers, in addition to updating the new articles and new specialties,
as well as changes in presentation, Medical Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each
ebook includes a subject of medicine, as this may help readers save time looking up informations as
needed. The author would like to thank all the critical comments of you all in the recent past. All the
books of the Medical Encyclopedia 2010 can be found and downloaded from the site www.ykhoaviet.tk
,by Le Dinh Sang construction and development.

DONATE
The author would like to thank all the financially support to help the Medical Encyclopedia are
developing better and more-and-more useful.
All broken hearted support for building a website for the dissemination of learning materials and

teaching Medicine of individuals and enterprises should be sent to:
Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM
Bank Account Name: Le Dinh Sang
Account Number: 5111-00000-84877

DISCLAMER :
The information provided on My ebooks is intended for your general knowledge only. It is not a
substitute for professional medical advice or treatment for specific medical conditions. You should not
use this information to diagnose or treat a health problem or disease without consulting with a qualified
health professional. Please contact your health care provider with any questions or concerns you may
have regarding your condition.
Medical Encyclopedia 2010
à à
à
àL àĐ à“ à à
à á“àI“ à
à
à
warranty, express or implied. Lê Sáng specifically disclaims any implied warranties of merchantability
and fitness for a particular purpose. In no event will be liable for any damages, including but not limited
to any lost or any damages, whether resulting from impaired or lost money, health or honnour or any
other cause, or for any other claim by the reader. Use it at Your risks !

FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY .
YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create derivative works from,
distribute, and display such materials throughout the world in any media now known or hereafter
à
à à
à
à à à àá

à

FOREWORD
T
à
à àL àD à“
à
à
à
à
à
à à
à à
à à
source of reference-material to medical students, and all who wish to learn, research, investigate to
medical information.

à


Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit purposes, not associated with
commercial purposes under any kind, so before you use this books you must agree to the following
conditions. If you disagree, you should not continue to use the book:
This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit. Without any negotiation,
bribery, invite or link between you and the author of this book.
The main purpose of these books are support for studying for medical students, in addition to others if
you are working in health sector can also use the book as a reference.
All information in the book are only relative accuracy, the information is not verified by any law agency,
publisher or any other agency concerned. So always be careful before you accept a certain information
be provided in these books.

All information in this book are collected, selected, translated and arranged in a certain order. Each
à
à
à à
à à
à à
à
à à
à à
à à
à
àL àĐ
Sáng was only a collectors in other words, a person to help convey the information that the authors
have provided, to your hand. Remember the author of the articles, if as in this book is clearly the
release of this information you must specify the author of articles or units that publish articles.

à

This book is the material collected and translated by a medical student rather than a professor Doctor
experienced, so there may be many errors and defects unpredictable, subjective or not offices,
documents can be arranged not reasonable, so besides carefull before reading information, you should
also read carefully the contents of the material and the policy, manual for use of this book .
The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of improper purposes, get
bad results in health, wealth, prestige ... of you and your patients.
7. Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the information contained in this
book for diagnosis and treatment. Ever, the physician treating patients rather than treatment. Each
person is an independent entity and completely different, so applying all information in this book into
practice will be a big mistake. The author will not bear any responsibility to this negligence caused.
8. As is the community material, these books could be developed or not are not only based on their
strength and perseverance of the author of this book , the contribution, suggestions, additional

adjustment of the reader is great motivation for this book keep developed. Because a goal of becoming
a medical reference books in accordance with general requirements and the practical situation in the
health sector in particular and life.
9. The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and the present or in the near
future. In this era of scientific and technological revolution as sweeping as fast now, no one knew before
is whether the knowledge that you have obtained can be applied in future or not. To answer this
question, only yourself, have to always update-YOURSELF-for latest information in all areas of life,
including the medical field. No one can, of course this book can not, do it for you.


10. Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to commercialize this product
à à
à
à à
à à à
à àT à
à à à
à à à à
à à à
articles, but has made a lot of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community.
You must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply with the contents of this
book yet.
11. All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the only facts of life are the
most perfect book, in which you are not an audience but are the main actor. This Book just a small grain,
using it to cook or fry breeding is completely depend on you. And the person who created this grain will
begin more excited and motivated to keep trying if you know that thanks that so many people no longer
have to queue to wait for relief.
12. All comments related to the books should be sent to the me at the address above. We hope to
receive feedbacks from you to make the later version better.
13. We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy, happy and have a

prosperous life.

M CL C
CH
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

NGà àTRI U CH NG H C HÔ H P
KHãMàC àQUáNàHÔàH P
TRI U CH NGàC àNĂNGàHÔàH P
CÁC TI NG B NH LÝ KHI NGHE PH I
H I CH NG PH QU N
H I CH NG TRÀN D CH MÀNG PH I
H I CH NG TRÀN KHÍ MÀNG PH I
H I CH NG TK-TDMP PH I H P


8. H I CH NG TRUNG TH T
9. H I CH NGàĐÔNGàĐ C
10.CãCHàĐ C X-Q PH I
11.ÔXY LI U PHÁP
CH
NGà àB NH H C LAO PH I
13.D CH T H C B NH LAO
14.B NH SINH LAO PH I

15.LÂM SÀNG LAO PH I
16.Đ CàĐI M T NàTH NGàC A LAO PH I
17.LAO PH I C P TÍNH
18.LAO KÊ
19.LAO PH I H U TIÊN PHÁT
20.G I LAO H CH B CH HUY T NGO I VI
21.CH NàĐOãNàLáOàPH I
22.ĐI U TR LAO PH I
23.CH NGàTRÌNHàPHÒNGàCH NG LAO QU C GIA
CH
NGà àB NH PH I
24.HEN PH QU N
25.HEN PH QU N NGH NGHI P
26.VIÊM PH I DO PNEUMOCYSTIS CARINII BN B AIDS
27.PHÙ PH I C P
28.TRÀN M MÀNG PH I
29.SUY HÔ H P C P TI N TRI N
30.CÁC BI U HI N B NH TRUY N NHI M PH I
31.VIÊM PH I DO LEGIONELLA
32.T C M CH PH I
33.ÁP XE PH I
34.GIÃN PH QU N.
35.TÂM PH M N
36.KHÍ PH THŨNG
37.TRÀN D CH MÀNG PH I THáNHàT
38.SUY HÔ H P M N
39.TRÀN KHÍ MÀNG PH I
40.TRÀN KHÍ MÀNG PH I T PHÁT
41.UNGàTH àPH I NGUYÊN PHÁT
42.VIÊM PH I DO MYCOPLASMA PNEUMONIAE

43.VIÊM PH I DO VIRUS
44.VIÊM PH I THÙY DO PH C U
45.VIÊM PH QU N C P TÍNH
46.VIÊM PH I B NH VI N
47.VIÊM PH I T C U


48.VIÊM PH IàTĂNGàC M
49.TRÀN D CH MÀNG PH I KHÔNG DO LAO
50.VIÊM PH QU N MÃN TÍNH
51.SUY HÔ H P C P
52.HEN PH QU N
53.B NH PH I T C NGH N M N TÍNH (COPD)
54.GIÃN PH QU N
55.C P C U HO RA MÁU
56.B NH PH I T C NGH N M N TÍNH
57.ÁP XE PH I 2
58.B MàĐI M VIÊM PH I C NGàĐ NG
CH
NGà àC N LÂM SÀNG LAO PH I
59.THĂMàDÒàTHÔNGàKHÍàPH I VÀ CÁC H I CH NG
60.CÁC K THU T XÂM NH P CH NàĐOãNàB NH HÔ H P
61.SOI MÀNG PH I
62.CH C HÚT D CH MÀNG PH I
63.CH C HÚT KHÍ MÀNG PH I
64.N I SOI VÀ SINH THI T PH QU N
65.X QUANG CH NàĐOãNàBÊNHàPH I
66.THÔNG KHÍ PH I VÀ H I CH NG RLCNHH

---------------------------------------------------------

CH

NGà àTRI U CH NG H C HÔ H P
1. KHÁMàC àQUáNàHÔàH P

1.Nhìn:
Thao tác khám b ng m t, có th k t h p trong khi khám toàn thân. B o b nh nhân hít th bình
ng, r i hít th
à quan sát. Th t
à
1.1. Quan sát hình dáng l ng ng c:
Chú ý v s cân x ng gi a hai bên l ng ng c. C t s ng th ng, không gù, không v àĐ ng kính
ngang c a l ng ng à
à
ng l à
à
à
à
c sau ( t l : 1 / 2 ).


L ng ng c bi n d ng, g p trong:
L
à à m sinh.
L ng ng c hình ng c gà và ng c lâm hình ph u g p trong tr
à à
- L ng ng c hình thùng g p trong khí ph
à
à

à
à
à
à
c sau, ph n trên
c a l ng ng c giãn r ng b ng ph à
i.
- L ng ng c giãn m t bên: trong tràn d ch ho c tràn khí màng ph i.
X p ho c lép m t bên l ng ng c trong d y dính màng ph à à
i ho c x p ph i.
- Phù áo khoác: t ph n ng c tr lên, c và hai tay b phù, gi
à
à
à àG p trong u trung th t
à à
à ch ch
à
ng kèm theo tu n hoàn bàng h ng c.
1.2. Quan sát các ph n khác: khí qu à à à
à
à
à
à trên c, các kho
à à
n,
à
à à
à
c, tình tr ng da c a thành ng c ( s o dò, s o m , phù n ... )
C à

ng h p b nh lý:
-Khí qu n b l ch v o: có th do b co kéo ho c do b
à y.
-C à à
à
à à bên nào, có th có t à
à n tính ph i bên y.
-Vùng liên s ng b bên nào h p, các kho à à
n h p là bên y l ng ng c b co kéo.
-V ng cao thành ng c có th do u thành ng c ho c m màng ph i dò ra da, ho c phù n t ch c
i da do viêm m màng ph i.
-Khi khó th có th th y rút lâm h trên c, các h
à
à à à
à à
n.
àĐ m t n s th :
- B à
ng t n s th là 16-18 l n / 1 phút . Nh p th
à n gi a 2 thì
hít vào và th ra. N u thì th nào kéo dài là khó th
à
- Quan sát ki u th à
à
ng nam gi i th ki u hoành ( ki u b ng ), n gi i th ki u ng c. N u
th à
à i t n s th , nh p th và ki u th trên lâm sàng g i là khó th .
1.4. Quan sát c
ng th :
-L ng ng c bên nào gi m c

ng th là g i ý bên y b t n
-L ng ng c b c
nh thì th ra, g p c à
à à
i da.
-Đ
à à giãn l ng ng c c a t ng thu ph i:
+ V i thu
à t hai bàn tay sát
à
à
à à
à à à à
à à m vào nhau
thì th ra. B o b nh nhân hít vào c . Nhìn hai ngón cái di d ng xa nhau ra ta bi à
à giãn c a l ng
ng à
à
à à giãn thu
à t hai bàn tay thành ng c phía sau hai bên, sao cho hai
ngón cái ch m vào nhau hai bên c t s ng, r i b o b nh nhân hít vào c , bình
à giãn này
kho ng 3-5 cm.
- S rung thanh: dùng m t ho à à
à à t sát trên thành ng c
(s
à
à
à
c

ng c thì dùng m t bàn tay ) rôì b o b
à
à
à
à à m ch m và to ) s th y c m giác rung
à
à à là rung thanh c a ph i. Ph à m m u cho b nh nhân b t
c.
-C à à à
à
à i x ng và so sánh gi a hai bên ph
à
c, phía bên và phía sau c a l ng
ng c.
-C à
ng h à
à i b nh lý:
+ Rung thanh gi m: trong tràn d ch màng ph i, d y dính màng ph i, tràn khí màng ph i...
àR
à
à
à
à
à c ph i.
+ Khi có tràn d ch + tràn khí màng ph i ph i h p, nên tìm d u hi u l c Hippocrat: cho b nh nhân ng i,
t ng nghe trên thành ng c, gi à
à à c và gõ vang; r i dùng bàn tay kia c m l y vai b nh nhân


và l c bên ph i b b nh l c, s nghe th y ti ng óc ách c a d ch và khí va tr n. L c Chauffard: nguyên lý

à
à
à
à à nh nhân n m nghiêng v bên lành. Khi l c s nghe ti à à à à
à à
d à à à
c va tr n v i nhau di n ti p xúc l à
2. Gõ ph i:
Nh à
à à vang c a ph à bi t nh
à
à ic à à
à à
ng h p b nh lý.
- Có 2 cách gõ:
+ Cách gõ tr c ti à à
à à u ngón tay cong l i và sát vào nhau, r i gõ trên thành ng c b nh
àN à y s bi à
à
à trong ho à c c a l ng ng c.
+ Gõ gián ti p: dùng m t tay áp ch t vào thành ng à à
à à
à u nhau n m d c trên các
kho à à
n ( riêng ngón gi a n m
à
à à
à g c ) . nh ng vùng ng c th à à
c
các kho à à

n, thì ngón gi a ph à t d c theo các kho à à
à àR i dùng ngón tay gi a
c a bàn tay kia gõ th à à à t II c a ngón tay này, gõ b ng tr ng l c c à
à
àĐ ng th i ph i
à u tay à à
à i x ng hai bên ph i.
- K t qu :
+ Ti ng gõ trong: g p ph à
à
à
ng.
+ Ti à à c: ph i b
à c, ho c tràn d ch màng ph i, ho c u ph i n m sát thành ng c.
+ Ti ng gõ vang: vang nh g p trong khí ph
àhen ph qu n, vang tr ng g p trong tràn khí màng
ph i.
- Trong tràn d ch màng ph i ít và trung bình, ho c trong tràn d ch màng ph i khu trú, hay u ph i n m
sát thành ng c gõ tìm gi i h à
à c ho à
à phát hi n các t à
àD
à à à t vùng
t à
à à
à
à
c gõ t vùng lành theo chi u th à ng và ngang vào t i vùng t n
à
à c gi i h n t à

à à c ho c vang ).
3.Nghe ph i:
L à
à
à à à
u tài li u nh t khi khám th c th
à
à à p. Có nhi u t à
à
ph i mà ch có nghe ph i m i phát hi à
c.
- Dùng ng nghe t sát lên thành ng c và nghe t t c nh ng vùng ph à
à i x ng hai bên l ng
ng c, khi nghe c n chú ý:
+ Tính ch t c a ti ng th thanh - khí - ph qu n và ti ng rì rào ph nang hai thì hô h p.
+Phát hi n ti ng b à
ng: ti ng ran, ti ng th i, ti ng c .
+S
à i c a các ti ng này sau khi ho khi nói và hít sâu.
- Khám thu gi a ch y u b ng nghe ph i
à
i vú ph i nh m phát hi n viêm ph i thu gi a
ho c giãn ph qu n thu gi a.

2. TRI U CH NGàC àNĂNGàHÔàH P
Các tri u ch
à à
à à
ng tri u ch ng do b nh nhân t c m th y khi m c các b nh hô h p v
b nh c a mình k l i. Trong b nh lý hô h p, các tri u ch

à
à àĐ à
c, ho, khó th , kh c m
à à
àĐ à à
ng tri u ch
à à à
à
à ng giúp cho ch à
à nh.


àĐáUàNG C
àC à : Ph i không có các nhánh th n kinh c à
à
àĐ à
à
ng do t à
à
à
ng à à à
à
p ), màng ph i, màng tim, th c qu n và cây khí ph qu n. Khi có t à
à
à
mô ph i mà xu t hi à
à
c là do màng ph i ph n ng v i các t à
à
àĐ à m: Nh

à m quan tr ng c n n m khi h i b nh nhân:
1.2.1. Cách kh i phát:
- Đ à t ng t d d à
à d i không có tính ch à
à
c và m à
à
à pt c m ct i
-Đ à
à n dai d ng.
1.2.2. V à
V à
à à
g à à à
à t à
à à n ch t c a t à
-Đ à
à
à à
à c: viêm khí ph qu n ho c hôi ch ng trung th t.
-Đ à m à
c bên: viêm ph i ho c màng ph àĐ à
à à
ng g p trong viêm ph i c p.
-Đ à
à
n hay g p trong b nh lý màng ph i.
1.2.3. S
à ic à
à

c v i các c
ng hô h p: m à
à
à i khi
à à
à à à
th
ng ít có giá tr ch à
àĐ à
à
à à à à
c hít vào sâu.
àĐ à m c à
à
à
à à à
à t à
Đ à
c do b nh lý ph i - màng ph i:
-Đ à
ng kh à
à t ng t, kèm theo có các tri u ch ng lâm sàng và Xquang.
-Đ à à
à
ic à
à
à à
à
à à à
ng có các tri u ch

à
à
à
à
à
Rét run, s t, khám ph i có h i ch
à
à c. Lo à
à
à à
à p trong nh i máu ph i .
-Đ à à
à à
qu n: b nh nhân có c m giác
à
à à à
à à
à
à à à à
có ho c không kh à m g p trong viêm khí ph qu n c p do influenza, ho c do hít ph i khói kích thích.
- Đ à à nh lý màng ph à
à m à
à à à a l ng ng à
à
à
à
à
à à
à à à
àĐ à à à

à à
ng k t h p v i ho khan, thu c gi à
à à à
à à
ng
xu t hi à à
à à à . Trong tràn d ch màng ph à
à
ng k t h p v i khó th , l ng ng c bên
b b nh gi m c
ng và có h i ch ng 3 gi m.
- Đau ng c do tràn khí màng ph à
à t ng t, d d à à
à
à
à
à à
à m t bên, b vai,
à à à à
à
à
à
à t ng àĐ à
ng kèm theo khó th à à à
à à à
và có tam ch ng Gaillard. C à
à
à
à
à

à à p khi áp xe ph à à à
à à
à
vào trong màng ph i.
- Trong viêm màng ph i vùng th p bao g m c ph n ngo i vi c a màng ph à
à
c chi ph i
b i 6 dây th à
à à
à
à à à
ng dây th n kinh chi phôí cho c thành b ng vì v y khi
viêm màng ph i ph n này có th
à
à
à ph n trên b ng. Ph n trung tâm c à à
à
c
chi ph i b i dây th n kinh hoành ( CIII và CIV ) khi viêm ph n này b nh nhân có th có c à
à
à
vùng c ho c m m vai.
-Đ à
c do lao ph à
ng l à
à à , dai d ng.
-Đ à
à
à
à à

àĐ à
à à
à trí có th
à i, song c
nh theo th i gian
trong ngày, thu c gi à
à à à à
à
ng kèm theo ho, có th ho ra máu... à nh ph à
à
lan t ng c ra chi trên.


1.3.2 àĐ à
à nh lý trung th t do viêm ho c không do viêm:
-Đ à à
à c có th kèm theo s t .
- Đ à n tính trong kh i u trung th t:
àĐ à
à i ch ng chèn ép trung th à
à
à à
à à
à
à
à t ng c kèm
theo phù áo khoác, tím và tu n hoàn bàng h à
à à à
à ch chi trên khi ho và g ng s c.
àĐ à

à i ch ng chèn ép trung th t gi à
à
à à à
à
à
à
ng xuyên và
ng kèm theo khó th rít, khò khè, ho khan, gi
à à à t dây qu à
c trái, n c do chèn ép
ho c li t th n kinh hoành.
àĐ à
à i ch ng chèn ép trung th à
à
à à
à à
à
à à
n. Ho à
à à à
cánh tay do chèn ép vào các r th n kinh c à
à i cánh tay CVIII - DI.
àĐ à à nh lý thành ng c: Ngoài b nh lý c a màng ph à
à thành ng c có th do:
-T à
à
à
à à à
à
à

ng dai d
à
à à
ng hô h à à
à iv
trí và ho.
-T à
à à
n ( h i ch ng Tietze ).
-T à
à à
à à
à
-T à
à
à
à à
à
à à à
à
à
n 1/2 l ng ng c.
-Đ à
c nh
à
à
à
thao ( tennis ).
àĐ à à à
à

à
-Đ à
c do b nh lý tim m ch.
àĐ à à nh m à
à
à à
à c, lan lên c và chi trên.
àĐ à à
à
à
à
à
à
à
à
à
à
à à ng s c, khi hít sâu.
- Đ à à nh lý th c qu à
à à
à c, xu t hi n khi nu t và n m ng a có th k t h p v i khó
nu t.
C à
à
c không do b nh lý c a thành ng c: à
à
à
à à à
c.
- Đ à t phát t b ng: các b nh lý gan, m t, d d y, tu .

- Đ à sau phúc m c : b nh lý th n.

2. HO
àĐ à
à Ho là ph n x c à à
à à p, các th c m th gây ho b kích
àĐ à à
nx
tích c c nh m lo i kh à
ng th các ch t ti t ra và v t l .
àC à : Cung ph n x ho g m: các th c m th gây ho h ng, thanh qu n, ph qu n l n, màng
ph i và trung th t, ngoài ra th c m th còn gan, t cung, ng tai. Nhu mô ph i và các ph qu n nh
ít th c m th gây ho. Trung tâm ho hành tu , sàn não th t 4. Các dây th à
à
ng tâm g m dây
th n kinh qu à
c c a dây X, dây th à
à à
à à
à
à à
à à ng.
àĐ à m: P
à
à à m c a ho có th giúp ích cho ch à
2.3.1. Hoàn c nh và th i gian xu t hi n ho:
- T phát.
- Xu t hi n khi g ng s
à à à , khi nu t ( ho khi nu t là tri u ch
à à

à a dò th c
qu n - khí qu n )


- Ho bu i sáng ng d à
à
à à à m.
2.3.2. Ho k ch phát ho c dai d ng,m n tính:Ho m n tính là ho kéo dài trên 3 tu n
2.3.3. Nh à u: à
à
à à à
à ng.
2.3.4. Âm s c: ti ng ho có th cao ho c tr m.
- Ho khàn ho c ông ng trong viêm thanh qu n. gi
à
à ng chó s a.
- Ho gi
à
à ng ho lúc cao, lúc tr m. G p trong li t dây th n kinh qu à
c.
àH à
à
à à m: H à à m nh y là ch ng t ch t kh c ra là d ch ti t c a ph qu n (tr em
và ph n
ng không nh
m ra ngoài mà nu t xu ng d d y ).
2.4. Giá tr c a tri u ch ng:
- Ho khan xu t hi à à
à à à
g p trong tràn d ch màng ph i.

- Ho kh à m kèm theo s à
à
c, khó th , trong viêm ph i c p
- Ho khan kéo dài: b nh thanh qu n, b nh ph i k à
à à
à
à n tính. viêm h ng h t, lo n
c mh
à à
- Ho dai d ng có kh à m trong viêm ph qu n m n, giãn ph qu n.
- C à à ch phát: có th g p do các nguyên nhân sau:
àH à à à
à
à à
ng v
à à
i, gây nôn m a, ho kh à m ch y thành dây.
+ Nhi à
à
ng hô h p.
+D v à
ng th à à
à à u tiên khi d v à à à
ng th
à à à b
àà
ng
g p tr em.
àU à à
i

il à à
ng kéo dài. nh
à
i hút thu c lá tri u ch
à à
ng
b b qua do nh à
ng là ho do hút thu c.
+ Lao ph T
à
à
à ng lao qu c gia Vi t Nam, khi ho trên 3 tu n c à n y t khám xem
có b m c lao ph i hay không.
+ Co th t khí ph qu à
ng g p trong hen ph qu à à
à
à
à ó th à
à
à à à
hen ph qu n ch bi u hi n b à
à à
g n sáng,hay g p tr em.
- Ho d à n r i lo n ý th à
ng kh à
à t ng t, có m t ho c nhi à
à à à à à à ct m
th i ho c ng t (Cough Syncope ), còn g à à
à t qu thanh qu n ( Ictus Larynge ) g p trong suy hô
h p n ng, r i lo n v à ng khí ph qu à

à n hình.
- Ho trong b nh tim: ho v
à
à
à
à , trong hen tim do cao huy t áp có suy tim trái, h p
van 2 lá.

3.KH CàĐ M
àĐ à
Kh à m là s ho và kh c ra ngoài các ch t ti t, các s n ph m b nh lý n m trong
ng th
i n p thanh môn.
àĐ à m:
-Đ à mc à
à
c kh c ra t cây khí qu à à à
à t quan tr ng trong ch à
à à u tr
b nh hô h à“
à
c tiên ph i x à nh có ph i b nh nhân th c s ho kh à m hay không. C à à
ý nh
à
ng h à à à
à
à à m:
+ Nh
à
c b t: tr ng trong và loãng.

+ Kh c ra các ch t t
à ng, ho c các ch à
à
c t th c qu n, d d y.
- C à à nh: th i gian, s
ng, màu s c, mùi v có h i th i không và thành ph n c à m.
àĐ à m c à m theo b nh lý ph i ph qu n.
3.3.1. Viêm ph qu n c p à à à
à à
à à à
n ho kh à m nh y m . vàng ho c xanh.
3.3.2. Viêm ph qu n m n: khi không có b i nhi
à m nh y tr ng ho à à
3.3.3. Viêm ph i:
- Viêm ph i thu c p
i l n do ph c u: ho kh à
à
ng ngày th 3 c a b
m dính
khó kh c,có l n ít máu g à à
à à s à àà
à
à à i ch
à
à à n hình à“ à
à nh
bi n ngày th 9 c a b
à à m tr nên loãng, d kh c, trong d n và h t ngày th 15.

- Viêm ph à àK
Đ m th ch màu g ch.
- Viêm ph à à
à
nm
àĐ m xanh lè.
- Đ m trong ph qu n ph
à à m nh y m xanh ho c vàng.
- Viêm ph à
à
ng ho khan ho c có kh à m nh y tr ng. Khi b i nhi m à m nh y m .
3.3.4. Áp xe ph i: kh à m là tri u ch
à à n c a áp xe ph i giúp cho ch à
à
à à n tri n
à
à
à à
à à nh. Ph i theo dõi s
ng và tính ch à m hàng ngày.
-G à
à u ho khan ho c kh à à m nh y.
-G à
n cm à
ng x y ra t ngày th à n ngày th 10.
+ Ti n tri à à
ra có mùi th à à à à
à
t.
+ cm s

ng l n: B nh nh à à
à
à
c d d i có c à
à
à à
à ng ng c, có th
b ng à“ à à à à c m
à
à à
à à
à
à à à à
+ c m t ng ph n: b nh nhân kh à à ng m khác nhau, nhi u l n trong ngày.
àĐ à
à ng ti n: khi ng ng ho b nh nhân kh c ra c à m d à
à ng xu ( Crachat
nummulaire )
àĐ m mùi th i g i ý áp xe do vi khu n y m khí.
àĐ m màu Socola, ho c màu cà phê s a : áp xe do amíp.
3.3.5. Giãn ph qu n:
- Ho kh à m nhi u vào bu i sáng, khi ng d y. T
à
à m trong ngày t vài ch à n hàng
à à à
trên 300 ml / 24 gi àĐ trong c c thu tinh có 3 l p:
+ L p trên là b t nh y.
+ L p gi a là d ch nh à à à
à t d ch ph qu n )
+L à

i cùng là m .
3.3.6. Hen ph qu n:
- Kh à m cu à
à
à
à m dính tr ng trong ho c gi
à
à t s n chín, có th
à mh t
trai ( theo mô t c a Laennec ).
3.3.7. Phù ph i c p: m b t m u h ng,s
ng nhi u.
3.3.8. Lao ph i:
à à à
à à
à ng, nhuy n, l n v i d ch nh y có khi l n máu.
3.3.9. Kén sán chó à m loãng, trong v t, có nh ng h t nh
à t kê, màu trong, xét nghi à à u
sán chó.

4. HO RA MÁU


Đ

à

Ho ra máu là hi à
ng máu t
ng hô h à

à
c thoát ra ngoài qua mi ng. Ho
à
à
ng là m t c p c u n i khoa.
àC à : C à à
ng g p là:
- Do loét, v m ch máu trong lao: v phình m ch Ramussen, giãn ph qu n:v m ch
n d ng l i
Von-H
à
à à
i.
-D à
à à c m ch máu: phù ph i huy à
à g tính th m c a m ch máu trong phù ph i t n
-T à
à
à
nang mao m ch: h i ch ng Good Pasture.
- R i lo à
à
à y máu, nh t là khi có b nh ph i kèm theo.
àĐ à m:
- Hoàn c nh xu t hi n: sau g ng s à à ng, ph n
à
à à
n hành kinh ho c không có
hoàn c
à à c bi t.

- Ti n tri u: c à
à
à à à
à c, ng a h ng, tanh m m ho c m t x à
- Kh à à
à
à à t, có th ch à
à
à
n ho c l à m.
-Đ à
à
t: là d u hi à à
ng ch à
à
ng g p trong lao ph i, máu kh c ra ít d à
th m r à
à i.
4.4. Phân lo i m à ho ra máu:
- Hi n nay, phân lo i m à n ng nh c à à à
à
à ng nh t. Trong th c t à
ng có 2 kh
à à à à à
à
à
ho, m i ho ra máu trong vài gi ho à à à à
à
à à
- Vì v à giúp cho x

à à
à ng phân lo à
à
+ M à nh : ho t
à à m nh l n máu, t ng s
à à à à à à à ch và huy t áp bình
ng.
+ M à v a: t ng s
à
à à à à
à n 200 ml. m ch nhanh, huy t áp còn bình
ng, không có suy hô h p.
+M à n
à
à à à à à
à à à n ho c 600 ml /48 gi , t à
à
i nhi u, suy hô
h p, tru tim m ch.
àH à
à à
à t hi à t ng t, máu ch y kh à ng l n, t tràn ng p 2 ph i gây ng t th và
t vong.
4.5. Ch à
à
à t: C n phân bi t ho ra máu v i máu ch y ra t
à ng, mi ng và nôn ra máu.


- Ch à

à
à t gi a ho và nôn ra máu s khó, khi b nh nhân có ho ra máu kèm theo nôn ra ch t
nôn có l n máu, do nu à m máu xu ng d d àK à à n khám k ph i và ch p Xquang, khai thác k
b nh s v d dày; n u c n thì soi ph qu n ho c soi d d à phát hi n t à
à
i.
4.6. Các nguyên nhân chính c a ho ra máu:
4.6.1. Lao ph i: Là nguyên nhân hay g p nh t, t t c các th
à u có th gây ho ra máu t à n
nhi àT
à à à
i ti n tri n có ho i t
à u chi à à à“ à à n lao ph qu n. r t ít g p
lao tiên phát và lao kê. Ho ra máu có th l à m à
à à
à à
à
à
t.
4.6.2. U à à
i: N
à
à
ng g p, ch y u
à à
i nguyên phát, ít g p
à à
ph i th
àĐ m có l n các tia máu, có khi ho máu m à v à
ng ho vào bu à

à
à tím
( màu m n chín ).
4.6.3. Giãn ph qu n: Trong giãn ph qu n th khô có th ch bi u hi n b à à à
à
à
à
tái phát nhi u l n, d nh m v i lao ph i.
4.6.4. B nh tim m ch và các b nh khác: Nh i máu ph i, h p van 2 lá, b nh tim b m sinh , b nh Good
Pasture ho c b nh h th ng Collagen. Có th g p t t c các m à c a ho ra máu. C n chú ý: máu l n
b t màu h ng g p trong phù ph i c p.
4.6.5. Viêm ph i: viêm ph i c p do vi khu n, áp xe ph i.
+ Viêm ph i thu do ph c à m màu r s t.
+ Viêm ph i ho i t
àK
à m l n máu keo g ch.
4.6.6. Các nguyên nhân hi m g p:
+ N m Aspergillus ph i ph qu n.
+ U m ch máu ph i.
+ Ngoài ra còn g p ho ra máu do ch à
à à
à
i và do can thi p các th thu à
à à
ph qu n, sinh thi t ph i qua thành ng c...


5. KHÓ TH
àĐ à
Khó th là c à

à
à
à
ng m c trong khi th c a b nh nhân. Khó th làm
à à à à m ho à ng th
à
ng c a b
à
à
à n s th , th i gian c a thì hít
vào và th ra, s ph i h p và tham gia c à à à à p. Vì v à mô t khó th m à
à à c n
k th pv à
à
à nh.
àĐ à m:
5.2.1.Ki u xu t hi n:
- Khó th k ch phát c p tính.
- Khó th dai d ng m n tính.
5.2.2. Hoàn c nh xu t hi n:
- Khi ngh ho c sau g ng s c, nhi m khu n, ch à
- Xu t hi à t ng t hay t t .
5.2.3. Nh à u các lo i khó th :
- Theo t n s :
+ Khó th nhanh: > 20 l n / phút.
+ Khó th ch m: £ 12 l n / phút.
- Theo thì th :
+ Khó th thì hít vào.
+ Khó th thì th ra.
- Theo v trí:

+ Khó th khi n m.
+ Khó th khi di chuy n t
à
n à
à à
ng.
5.2.4. Khó th
à
à n các y u t
à
ng:
à i th i ti t, ti p xúc ngh nghi p.
5.2.5. Khó th kèm theo các tri u ch ng à
à à c th khác: Tím tái (là d u hi u c a suy hô h p
c p ho c m
à à
à
c, kh à m, ho à à à à à à p ph .
5.3. M à khó th : Phân lo i c a h i tim m ch M NYHA ( New york Heart. Associatide ).
- M c I: Không h n ch ho à ng th ch t.
- M c II: khó th khi g ng s c nhi u.
- M c III : khó th khi g ng s c nh và h n ch ho à ng th ch t.
- M c IV: khó th khi ngh .
5.4. M t s ki u khó th
c bi t.
5.4.1. Khó th do b nh tim m ch: Xu t hi n khi g ng s c ho c m n tính, kèm theo tri u ch ng c a suy
tim.
5.4.2. Khó th do t à
à
à

à
à
à à
i vi: Khó th ki u Biot: nh p th
à u
lúc nhanh, lúc ch m, lúc nông , lúc sâu, không có chu k g p trong viêm màng não.
5.4.3. Khó th do r i lo n chuy n hóa:
- Khó th Kussmaul : khó th có chu k 4 thì: Hít vào®ng ng®th ra ® ng ng do nhi m toan chuy n hoá
trong b
à à
ng.


- Khó th ki u Cheyne - Stockes: có chu k à
à
®gi m®ng ng g p trong: H i ch ng ph i th n,
béo ph , m t s b nh m ch máu não, suy tim n ng...
5.5. Nguyên nhân khó th :
- Đ ng th trên: ( thanh qu n, khí qu n ): khó th hít vào kèm theo rút lâm h trên c và ti ng
Stridor: là ti ng rít nghe chói tai và kéo dài, thì hít vào, do co th t, phù n n p ho cdây thanh âm, d
v t, viêm thanh qu à
à
à
c tuy n giáp to chèn ép khí qu n..
- Đ ng th
i:
+Khí ph
à
à nh ph i t c ngh n m n tính: khó th khi g ng s à
à n, m n tính.

+ Hen ph qu n:
à
à
à
à
khó th k ch phát, khó th ra, ch m, rít, t h t ho c sau
dùng thu c giãn ph qu
à à
à à
à i th i ti t.
- Nhu mô ph i:
àX à
i: ti n tri n t t âm à à u xu t hi n khi g ng s c v sau thành m n tính xu t hi n c khi
ngh .
+ Viêm ph i: khó th nhanh nông.
+ Ph qu n - ph viêm: khó th n à
à
à
ng kèm theo các bi u hi n c a suy hô h p,tím
tái ,m à
à c bi t tr
à
i già.
- B nh màng ph i:
+ Tràn d ch màng ph i: khó th
à
à
à à à ng và khi ho.
+ Tràn khí màng ph i: khó th
t ng t, nhanh nông, có khi kèm theo tím tái.

+ U trung th t chèn ép khí qu n: khó th khi n m, khò khè.

3. CÁC TI NG B NH LÝ KHI NGHE PH I
1. CÁC TI NG TH I
khi nhu mô ph i b
à c, ti ng th thanh khí qu à
c d n truy n m t cách b à
ng quá ph m
à
à
ng c a nó ra ngo i vi thành ng c. M t ti ng th à
à
c mô t
à
à à à ,
âm s c và liên quan c a nó v i thì th .
1.1. Ti ng th i ng: ti ng th i ng là ti ng th thanh khí qu n
c d n truy n b à
ng ra ngo i vi
l ng ng c qua t à
à
à c c a nhu mô ph i.
- Đ à m:
àC
à m nh.
à à : cao, chói tai.
+ Âm s àN à
à i qua m t cái ng nh .
+ Ti ng th i ng nghe th y c hai thì , song m
à

à
à à à à
ng kèm theo ti ng ran n .
- Đ u ki n:
+ Vùng ph à
à c r ng và g n thành ng c.
+ Ph qu à à
à
à
à
.
àL à ng hô h à l n


- Giá tr ch à
à à t h p v i các tri u ch ng à
à
à
à
à o nên h i ch
à
à c
n hình g p trong viêm ph i thu , nh i máu ph i l n.
1.2. Ti ng th i hang:
- Ti ng th i hang là ti ng th thanh khí qu à
c d n truy n b à
ng ra ngo i vi l ng ng c qua
m t hang r ng ch a khí có vai trò c
à
ng n m trong nhu mô ph i b

à c.
- Đ à m:
àC
à : trung bình.ho c m nh.
à à : tr m.
+ Âm s c: r ng.xoáy. Gi
à
à i qua mi ng c a cái chai.
+ Nghe th y c hai thì song m nh nh t thì hít vào.
- Đi u ki à
à l n ( t 3 cm tr lên ) , không quá xa thành ng c, xung quanh có t à
à
à c ho c t à
à àà à à
àà à
à i ph qu n d à
- Giá tr ch à
à
à i ti ng ran hang, ti ng ng c th m t o nên h i ch ng hang c a Laennec. G p
trong lao ph i, áp xe ph i.
-C n phân bi t v i ti ng th i gi hang do khí qu n b à à
1.3. Th i màng ph i:
- Là ti ng th thanh khí qu à
c d n truy n b à
ng qua t ch c ph i b ép l i ho c b
à c,
truy n ra ngo i vi l ng ng c qua l p d ch trong khoang màng ph i.
- Đ à m:
àC
à : y u.

à à : cao.
+ Âm s à
à
à ng th i
à
à à
à à
+ Nghe rõ thì th ra. Nghe th y sát phía trên c a m c d ch.
- Đ u ki n: tràn d ch màng ph i m à v a,và nhi u. Nhu mô ph à
à
i l p d ch b
à c
l i.do d ch chèn ép.Ho c tràn d ch màng ph à à
à
à c ph i.
1.4. Ti ng th i vò ( ho c ti ng th i bình kim khí ):
- Là ti ng th thanh khí qu à
c d n truy n m t cách b à
ng ra ngo i vi thành ng c qua m t
khoang r ng ch à à
à à à
à
à
ng. G p trong tràn khí màng ph i ho c tràn khí màng
ph i h ho c n p van có l dò thông gi a ph qu n màng ph i. Còn g p trong t à
à
i có hang,
hang ³ 6, cm thành hang nh n và nhu mô ph i xung quanh b
à c ho à à
- Đ à m:

àC
à : y u.
à à : cao.
+ Âm s à
à i vào m t bình l n, r ng, c h p, có âm s c kim khí.
+ Nghe rõ thì th
à
ng kèm theo ti ng lanh tanh kim khí và ti ng ho kim khí ( g i là h i ch ng
bình kim khí ).

2. TI NG RAN


Là nh ng t p âm b nh lý sinh ra khi có lu
à
à à à
à
qu n, ph nang có nhi u d ch ti t
ho c b h p l i. Các ti ng ran có th b
à i theo thì hô h p ho c sau khi ho.
2.1. Ran rít, ran ngáy ( ran khô ) : là ti ng ran xu t hi n khi lu
à à à
à
qu n b h p l i do co
th t, b chèn ép, phù n niêm m c, u, ho c d v t trong lòng ph qu n...

- Ti ng ran rít, ngáy: là tri u ch
à à
à a h i ch ng ph qu n. G p trong hen ph qu n ,viêm
ph qu n c p, m n .

- Ti ng ran rít c c b : g p trong u ho c d v t ph qu n ( Wheezing ).
-T
à
à
à
qu n nghe th y ti ng ran rít, ran ngáy ph i h p v i ran m thành m t h p âm
gi ng ti ng b câu gù.
2.2. Ti ng ran m:
- Là ti ng ran xu t hi n khi không khí làm chuy à ng d ch xu t ti t nh y, ho c m trong ph qu n và
ph nang.
-Đ à
àC
à to,nh
à
à à : cao. Âm s à
à
à ng l c x c c a khí và d ch va
tr n. Nghe th y thì th
à à u thì th ra, gi m , ho c m t sau khi ho.
- Ýà
àG p trong viêm ph qu n xu t ti t d ch, giãn ph qu n, ho c các b nh lý khác gây xu t hi n
d ch trong ph qu n và ph
L à à
à
m áp xe vào ph qu n, phù ph i c p...Ngoài ra ,
ti ng ran m còn g p trong tr trong ph à
à à à
2.3. Ran n :
- Là ti ng phát ra khi lu ng khí bóc tách các ph nang b l p d ch r viêm làm dính l i.
-Đ à

à
à m nh hay y u ph thu à à à ng hô h p vào di n t n th
à à trí c a
t à
à à i thành ng à à : cao. Âm s c: khô, nh
à
à
à ng mu i rang. Nghe rõ


cu à à à
àK à à
à à
- Ýà
à à u ch
à à
à a h i ch
à
à c. Ch ng t có viêm nhu mô ph i. G p trong
viêm ph i, lao ph i, nh i máu ph i.
- C n phân bi t v i:
+ Ran n sinh lý do x p ph nang, nh
à
i n m lâu. Ti ng này m à à à à p hô h p
m nh.
+ Ti ng ran Velcro g p trong viêm ph i k à
à
à
à à
à

2.4. Ran hang:
- Đ à à ng ran n , ran m t o ra khi l p d ch trong hang ( ch thông gi a ph qu n và hang có d ch
xu t ti t ) b khu à ng khi th ra, th vào. Ho à
à
à à à a hòm c
à
ng cho ti ng ran
m và ran n c a t ch c nhu mô ph à
à c xung quanh hang. Ti à à
à
à à à y
m t ho c hai thì. Khi ho có th b
à i. Ti à à
à
ng nghe th y trong lao ph i có hang ,
à
à à
à c và có ph qu n d à

3. TI NG C MÀNG PH I
-Đ à
-Đ à
ti ng c
có khi
- Ýà
à

à

ng phát ra khi 2 lá màng ph i b viêm c sát vào nhau.

m: nghe khô, thô ráp và nông, c m giác g à àC
à và âm s c r à
à
à à à
à
c a 2 mi ng l à à à à à
à ng c c a 2 t m da m i c vào nhau. Nghe th y c 2 thì,
thì hít vào. Nghe rõ khi n th t sát ng nghe vào thành ng c.
à p trong viêm màng ph i khô và tràn d ch màng ph i
à
à u khi m i có dich ho c
n h p thu ch còn r t ít d ch.

4. H I CH NG PH QU N
1.Khái ni m :
B à
n à
ng th ( khí ph qu n ) thông thoáng d d n khí ra vào ph nang. Khi lòng ph qu n
b h p l i do viêm nhi m, phù n , co th t ho c b chèn ép...t o nên h i ch ng ph qu n.
2.Tri u ch ng lâm sàng:
2.1. Tri u ch
à à
Tu theo t ng b nh lý ph qu n, mà có nh ng tri u ch
à à
à
à
àC à
g p m t ho c
c 4 tri u ch ng: ho , kh à à m ho c máu ), khó th à
à

c. Tri u ch ng này có th tr à
à u
ch ng kia.
2.2.Tri u ch ng th c th :
- Trong các b nh v ph qu n, ch y u phát hi n b ng nghe ph i. Nhìn, s , gõ ph i có th th y bình
ng ho à
à i tu t ng b nh lý c a ph qu n.
- L ng ng c có th
à
à
à à à
à
nang trong m t s b nh ( hen ph qu n, b nh


ph i t c ngh n m n tính ) thì gõ vang và l ng ng c bi n d ng ( hình thùng, hình ph u ).
- Nghe th y ran ph qu n là tri u ch ng quy à nh c a h i ch ng ph qu à àN à y v th c th , h i
ch ng ph qu n g m các lo à à
à
+ R à
à àR à à à
àà à à
à a h i ch ng ph qu n co th t
( hen ph qu n, viêm
ph qu n ).
+ Ran à à à
à a h i ch ng ph qu n ùn t c.
àR à à
à à
ng xuyên m t vùng ( Wheezing ) là

à
à a h i ch ng ph qu n chít
h p.
Các ti ng b nh lý trên phát hi à
c khi nghe ph i, có vai trò quy à
à ch à
à i ch ng
ph qu à
à à
àT à
à à m c a tri u ch
à à
à
à i tu theo nguyên nhân
c a h i ch ng ph qu n. Vì v y mu n ch à
à nh, còn ph i d a vào ch p ph à à à
à áp
c n lâm sàng khác.
3. TRi u ch ng c n lâm sàng:
C
à
theo nguyên nhân b nh lý, mà có bi u hi n khác nhau.
3.1.Xquang:
Không ph à à
à
à
à
à nh ph qu àN
à
à phân bi t v i các b nh thu c

nhu mô ph i và màng ph i, thì c n ph i có Xquang.
Xquang có th
à
ng ho c có th th y h i ch ng ph qu n v i các hình nh sau:
*Hình nh d y thành ph qu n: các ph qu n phân thu
ng kính t
3-7mm ) d y lên , nhìn
th y ph qu à
à
ng ray à n và hình nh n.
*Hình nh m à i m à
à
à m c hai ph i.
*Các hình nh trên ph i h p v i nhau, kèm theo viêm ph i b i nhi m, t o nên hình nh ph i b n, g p
trong b nh ph i t c ngh n m n tính.
3.2. Ch à
à à p:
Các b nh lý ph qu à à
à à
g khí ph i có th g p h i ch ng r i lo n thông khí t c ngh n h i
ph c ( trong hen ph qu n ) ho c không h i ph c ( trong b nh ph i t c ngh n m n tính ).
4.Nguyên nhân c a h i ch ng ph qu n:
4.1. Hen ph qu n:
- Lâm sàng: có ti n s
à
b hen d ng, khó th ra ch à
à
à à
à àC à à ng, lúc
nh àC à

à
có th t c t, ho c sau dùng thu à
à à
à
qu n. Cu à
à
à
ng
ho kh à m tr ng, quánh, dính.
- Khám ph à
à
à
à ng ng c giãn, rung thanh bình
ng.Gõ ph i vang. Nghe có ran rít, ran
ngáylan to c hai ph i.
- Xquang: có hình nh giãn ph i c à à
à
à
à
à
à
à à
à th p, giãn kho ng
à
àà
à
à
à
à
à

ng ).
- Xét nghi à m có nhi u b ch c u ái toan và tinh th Charcot-Leyden.
- Đ à
khí ph i: r i lo n thông khí t c ngh n có h i ph c.
4.2. Viêm ph qu n:
- Viêm ph qu n c p: x y ra c p tính kéo dài 2-3 tu n. S t, ho, t c ng c, kh à m. Nghe ph i có ran
m, ran rít, ran ngáy. Kh i b nh h i ph à
à
à
à l i di ch ng gì.
- Viêm ph qu n m n tính: là tình tr à
à t nh y cây khí ph qu n v i bi u hi n ho và kh à m
m à
à à
t 3 tháng và ít nh t liên ti à à
àK
à
i do lao và b nh ph i khác


- Lâm sàng: di n bi n t
à t, n ng v
à àĐ t bùng phát có s t, ho, kh à m m , khó th . Có
th có tri u ch ng c a suy tim ph i.
Nghe ph i có ran rít, ran ngáy, ran m t p trung vùng n n ph i, r n ph i.
Xquang: hình nh ph i b n.
Có th b r i lo n thông khí t c ngh n ho c r i lo n thông khí h n h p không h i ph c.
4.3. Giãn ph qu n:
Có th do b m sinh ho c m c ph i ( sau lao ph i, ho gà ).
- Lâm sàng: b nh nhân ho kh à m ho à à à

àĐ m nhi u v bu i sáng, t vài ch à
à à
à
ml có th trên 300 ml / 24 gi àĐ trong c c thu tinh t o thành 3 l p: l p trên cùng là b t, l p gi a là
d ch nh y, l à
i cùng là m .
- Khám ph i: Có ran m, ran n c
nh n n ph àĐ t bùng phát khám có th th y ran rít, ran ngáy,
ran m, ran n .
- Xquang: Ch p ph qu n c n quang và ch p c t l à à
à phân gi i cao giúp ch à
à à nh
giãn ph qu n: hình ng, hình túi, hình chùm nho.
4.4. Chít h p ph qu n:
Do u chèn ép t ngoài vào ho c u trong ph qu n, còn do s
tr à
à t d ch ph qu n, ho c d
v t...
- Lâm sàng: khó th
à
à
c.
N u t c hoàn toàn s khám th y h i ch ng x p ph à à c, rung thanh m t rì rào ph nang m t. N u
chít h p không hoàn toàn nghe ph i có ti ng ran rít khu trú, c
nh m t v trí trên l ng ng c. Ho c gõ
vang ( h i ch ng giãn ph nang chít h p ).
- Xquang: t c ph qu n hoàn toàn có hình nh x p ph i. Chít h p không hoàn toàn có th có hình nh
khí c m: hít vào th y ph i bên lành sáng, khi th ra th y ph i bên b b
à
à

5. H I CH NG TRÀN D CH MÀNG PH I
1- Đ à
Là tình tr ng b nh lý d à n tình tr ng xu t hi n d ch trong khoang màng ph i gây nên nh ng bi à i
trên lâm sàng.
2- Lâm sàng:
2.1. Tri u ch ng toàn thân:
Có th s t ( còn d ch còn s t ) , có th kèm theo m t m à
à à t ng ...
2.2. Tri u ch
à à
àĐ à
à
à u t c, n
à
à à à à à
àL à
à à
à à à : khi m i b b nh
tràn d ch ít, b
à
à
à
à
à à m nghiêng sang bên b nh, v sau khi tràn d ch nhi u b nh
à
à
à à m nghiêng bên lành.
+ Khó th c à à
à

à
à à à
àB
à
à à
à h à
à
à khó th ph
thu c vào m à tràn d à à
à à
à
à
à à à
( tràn d ch nhi u b nh nhân không th
n à
c ).


àH à
ng ho khan , xu t hi à à
à à à . N u có t à
à
à à
i kèm theo thì ho
à m.
2.3. Th c th :
+ L ng ng c bên tràn d ch giãn v ng, h n ch c
ng th .
+ Ba tri u ch
à à n ( h i ch ng ba gi m ):

. Rung thanh gi m ho c m t.
àG à c, ki à à
à à ên g , ( trong tràn d ch màng ph à
à à
à v a, gõ tìm th y có
ng cong Damoiseau : gi i h n trên c a di à c cao nh t nách và th p nh t
à
i vùng
à
c và sau ). Tràn d ch màng ph i m à trung bình và nhi u, tim và trung th t b y sang bên
i di n. Tràn d ch màng ph à
à
à à c khoang Traube; tràn d ch màng ph i bên ph i: khám
th y gan b y xu ng th p.
. Nghe: rì rào ph nang gi m ho c m t. Ngoài ra có th nghe th y ti ng c màng ph i ho c nghe th y
ti ng th i màng ph i, ti à à
à
à
ng h p tràn d ch nhi u, ph i b ép l i gi
à
à i ch ng
à c ).
2.4. Xquang :
Hình nh m
m thu n nh t
à
i, m à à
n hoành, giãn kho à
à
à y tim và trung

th t. Chi à n, cho b
à
à ng nghiêng, th y m c d ch chuy n d ch theo chi u nghiêng. Tu theo
các m à c a tràn d ch màng ph i mà có nh ng hình nh khác nhau:
- Tràn d ch màng ph i m à ít:
à
n hoành tù, ho c m c d ch
à
à
à
n III.
- Tràn d ch màng ph i m à v a: m c d à
à ng v i khoang gian
àIII à à
ng cong
Damoiseau.
- Tràn d ch màng ph i m à nhi u: m c d ch
à
n II tr nên.
- Tràn d ch màng ph i khu trú: Có th khu trú trên vòm hoành, góc tâm hoành, rãnh liên thu , trung th t
ho c thành ng c... ch y u d à àX
à phát hi n. Có th khám th y h i ch ng 3 gi m khu trú
à
à
2.5. Siêu âm:
R t có giá tr ch à
à à nh tràn d ch màng ph i ( siêu âm có th
à nh tràn d ch màng ph i t
5ml tr nên ).
2.6. Ch c dò màng ph i:

Đ ch à
à à nh tràn d ch màng ph i, ch c dò màng ph à à l y d ch xét nghi m sinh hoá, t
bào, vi khu à
à à nh nguyên nhân.
3. Phân lo i và nguyên nhân: theo tính ch t c a d ch màng ph i.
- D ch th m: trong v t không m u, ph n ng Rivalta ( - à
àP
à à à à àT
ng g p trong suy
àà à
à
à u th n m n, h i ch ng th à
- D ch ti t: bao g m d ch màu vàng chanh, máu, huy t thanh máu, m , màu sôcôla... ph n ng Rivalta ( +
) tính, Protein ³ 30g / lít. G p trong tràn d ch màng ph i do lao, do vi khu à à à
à
à à
à à à
ph i, b nh h th ng...