Quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở trường ĐHY HN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC



PHẠM THỊ VÂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NỘI BỘ Ở
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động thanh tra nội
bộ ở Trường Đại học Y Hà Nội”, đến nay tác giả đã hoàn thành đề tài nghiên
cứu của mình. Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến
tập thể lãnh đạo và các thầy cô ở Học viện Quản lý giáo dục – những người
đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp đỡ tác giả hoàn thành chương trình
học tập và có được những kiến thức, kỹ năng cần thiết để thực hiện luận văn
này.
Đặc biệt, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Phan Thị Hồng
Vinh – người hướng dẫn khoa học, người đã tận tình, hết lòng giúp đỡ tác giả
trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tập thể cán bộ viên
chức, học viên, sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội và đồng nghiệp, bạn bè,
gia đình – những người đã ủng hộ, tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá
trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù đã rất cố gắng song luận văn

không thể tránh khỏi những thiết sót. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý
của các thầy cô và bạn bè đồng nghiệp quan tâm đến đề tài để luận văn được
hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, ngày

tháng
Tác giả

Phạm Thị Vân

năm 2015


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BS

:

Bác sĩ

CBQL

:

Cán bộ quản lý

CKI

:

Chuyên khoa I

CKII

:

Chuyên khoa II

ĐHYH
N

:

Đại học Y Hà Nội

ĐTLT

:

Đào tạo liên thông

GD&Đ
T

:

Giáo dục và Đào tạo

GV

:

Giảng viên

KT-ĐG

:

Kiểm tra – Đánh giá

KTX

:

Ký túc xá

NCS

:

Nghiên cứu sinh

QL

:

Quản lý

SV HV

:

Sinh viên - Học viên

TTNB

:

Thanh tra nội bộ

VB2

:

Văn bằng 2

VHVL

:

Vừa học vừa làm


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu


Hệ thống giáo dục quốc dân gồm rất nhiều cơ sở giáo dục khác nhau
với những chức năng, nhiệm vụ khác nhau và hoạt động giáo dục ở các cơ sở
giáo dục nói chung, trường đại học nói riêng cũng rất đa dạng, phức tạp. Do
đó, quản lý giáo dục ở cấp độ nào cũng phải kiểm tra thường xuyên để đánh
giá, điều chỉnh, giúp đỡ, phòng ngừa; từ đó đổi mới cơ chế quản lý cho phù
hợp, hiệu quả hơn. Như vậy, kiểm tra là chức năng không thể thiếu trong quản
lý giáo dục.
Để giúp các chủ thể quản lý giáo dục thực hiện chức năng kiểm tra, các
tổ chức và hoạt động thanh tra giáo dục đã ra đời.
Thanh tra giáo dục hiện nay bao gồm các hoạt động: thanh tra nhà nước
về giáo dục với hai loại hình thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành;
ngoài ra còn có thanh tra nội bộ ở các cơ sở giáo dục đại học, trường trung
cấp chuyên nghiệp.
Hoạt động thanh tra nội bộ ở các cơ sở giáo dục đại học, trường trung
cấp chuyên nghiệp được quy định tại Điều 113, Luật giáo dục [23]; Điều 70
Luật giáo dục đại học [24]; Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày
18/12/2012 của Bộ GD&ĐT quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra trong
cơ sở giáo dục đại học, trường trung cấp chuyên nghiệp [3]; Điều 27, Nghị
định 42/2013/NĐ-CP ngày 09/05/2013 của Chính phủ về tổ chức và hoạt
động thanh tra giáo dục [8]; các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên
quan.
Như vậy, về mặt pháp lý, cùng với việc trao quyền tự chủ và tự chịu
trách nhiệm ngày càng nhiều cho các cơ sở giáo dục đại học đã cho thấy: Để
tăng cường hiệu lực quản lý của các trường, cần phải thành lập tổ chức thanh

tra trong các cơ sở giáo dục đại học.
Trường Đại học Y Hà Nội, với lịch sử hơn 100 năm, đã đào tạo một số
lượng lớn cán bộ y tế, đáp ứng yêu cầu chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho
nhân dân, phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Năm


học 2013 – 2014, số sinh viên, học viên đang theo học ở Trường đã vượt qua
mốc 10.000 người.
Thực hiện các quy định của Bộ GD&ĐT về tổ chức và hoạt động thanh
tra của cơ sở giáo dục đại học, ngày 06/04/2012, Hiệu trưởng Trường Đại học
Y Hà Nội đã thành lập Ban Thanh tra Giáo dục trực thuộc Trường và ngày
22/01/2014, đổi tên Ban Thanh tra Giáo dục thành Phòng Thanh tra.
Là một tổ chức mới trong Trường, hoạt động của Phòng Thanh tra gặp
nhiều khó khăn. Qua thời gian làm việc ở Phòng và đi tham quan, học tập
kinh nghiệm tại các trường bạn, chúng tôi nhận thấy: Sự chỉ đạo của Hiệu
trưởng chính là yếu tố đầu tiên, quyết định đến chất lượng của hoạt động
thanh tra nội bộ vì về bản chất, thanh tra nội bộ đại diện cho quyền lực kiểm
tra của thủ trưởng cơ quan, phụ thuộc vào ý chí của người thủ trưởng.
Cho đến nay, chưa có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý hoạt
động thanh tra nội bộ ở các trường đại học nói chung.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động
thanh tra nội bộ ở Trường Đại học Y Hà Nội” để nghiên cứu trong luận văn
tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở Trường Đại
học Y Hà Nội cho Hiệu trưởng Nhà trường nhằm giúp Hiệu trưởng đáp ứng
các yêu cầu của pháp luật về trách nhiệm của người thủ trưởng đối với hoạt
động này, nâng cao chất lượng kiểm tra trong quản lý; từ đó đảm bảo việc
thực hiện chính sách, pháp luật, nội quy, quy chế của các đơn vị, cá nhân
trong Trường.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở
trường đại học.


- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở
Trường Đại học Y Hà Nội.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở Trường
Đại học Y Hà Nội cho Hiệu trưởng Nhà trường.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở trường đại học.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở Trường Đại học Y Hà
Nội.
5. Phạm vi nghiên cứu
5.1. Về đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động thanh tra
nội bộ ở Trường Đại học Y Hà Nội của Hiệu trưởng Nhà trường.
5.2. Về khách thể điều tra
- Cán bộ quản lý, giảng viên: 100
- Sinh viên, học viên: 200
6. Giả thuyết nghiên cứu
- Thời gian qua, Hiệu trưởng Nhà trường đã thành lập tổ chức thanh tra
nội bộ theo đúng quy định của Bộ GD&ĐT nhưng công tác quản lý
với hoạt động này chưa được quan tâm đúng mức và hiệu quả của
hoạt động thanh tra nội bộ còn hạn chế.
- Nếu thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động thanh tra nội
bộ sẽ giúp Hiệu trưởng đáp ứng các yêu cầu của pháp luật về trách
nhiệm của người thủ trưởng đối với hoạt động này, nâng cao chất

lượng kiểm tra trong quản lý; từ đó đảm bảo việc thực hiện chính
sách, pháp luật, nội quy, quy chế của các đơn vị, cá nhân trong
Trường.


7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp phân tích và tổng hợp
+ Phân tích: Phân chia tài liệu lý thuyết thành các đơn vị kiến thức
để tìm hiểu những dấu hiệu đặc thù, cấu trúc bên trong của lý
thuyết;
+ Tổng hợp: Liên kết các yếu tố, các thành phần để tạo thành một
tổng thể;
+ Phân tích và tổng hợp để xây dựng cấu trúc của các vấn đề cần
nghiên cứu.
- Phương pháp mô hình hóa
Nghiên cứu lý thuyết dựa vào mô hình của chúng, tìm ra những mối
liên hệ cơ cấu, chức năng; từ đó khám phá ra bản chất, quy luật của vấn đề
nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Thực hiện đối với một số lượng lớn đội ngũ cán bộ viên chức và người
học nhằm thu thập các số liệu, thông tin phục vụ cho vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát
Thực hiện đối với công tác quản lý hoạt động thanh tra nội bộ của Hiệu
trưởng Nhà trường và trong quá trình khảo sát thực trạng nhằm thu thập thông
tin và đảm bảo tính khách quan của thông tin thu được.
- Phương pháp phỏng vấn
Thực hiện đối với một số cán bộ viên chức và người học nhằm đảm bảo
tính khách quan của các số liệu thu được và thu thập thêm thông tin cần thiết

về nội dung nghiên cứu.
- Phương pháp chuyên gia


Tham khảo ý kiến của chuyên gia nhằm tăng cường tính khoa học của
các nội dung nghiên cứu; phân tích tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý kết quả nghiên cứu
- Thống kê toán học
Nghiên cứu các số liệu thu được từ phương pháp điều tra bằng phiếu
hỏi nhằm thiết lập sự phụ thuộc về số lượng giữa các hiện tượng nghiên cứu,
nâng cao độ tin cậy của các kết luận.
8. Cấu trúc của luận văn
Nội dung của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở trường
đại học
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động thanh nội bộ ở Trường Đại
học Y Hà Nội
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở Trường Đại
học Y Hà Nội


1. Chương 1
Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở trường đại học
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Theo từng giai đoạn lịch sử, khái niệm về thanh tra cũng được nhận
thức khác nhau.
Năm 1945, ngay sau khi Nhà nước dân chủ nhân dân được thành lập,
ngày 23/11/1945, Hồ Chủ tịch ký Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban Thanh tra
đặc biệt. Sắc lệnh nêu rõ: “Chính phủ sẽ lập ngay một Ban Thanh tra đặc biệt,

có uỷ nhiệm là đi giám sát tất cả các công việc và các nhân viên của Uỷ ban
nhân dân và các cơ quan của Chính phủ” [14], từ đây thuật ngữ “Thanh tra”
xuất hiện, được chỉ một cơ quan cụ thể, quyền thanh tra được xác định và
chính thức giao cho Chính phủ và ngày 23/11 hàng năm đã trở thành ngày
truyền thống của Thanh tra Việt Nam.
Trong Pháp lệnh Thanh tra năm 1990, thuật ngữ “Thanh tra” gắn với
các hoạt động: Thanh tra nhà nước và Thanh tra nhân dân.
Năm 2004, khi Luật Thanh tra ra đời và năm 2005, khi Chính phủ ban
hành nghị định hướng dẫn một số điều của Luật Thanh tra, thuật ngữ “Thanh
tra nội bộ” xuất hiện, được quy định tại Điều 52, Nghị định số 41/2005/NĐCP ngày 25/03/2005 về tổ chức thanh tra nội bộ trong cơ quan nhà nước,
đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước.
Thanh tra giáo dục của Việt Nam có từ thời Pháp thuộc, theo mô hình
thanh tra giáo dục của Pháp. Tuy nhiên, đây là mô hình thiên về thanh tra
giáo dục phổ thông và mang tính tập trung cao [15].
Ngày 25/04/2006, thực hiện quy định của Chính phủ về tổ chức thanh
tra nội bộ trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước,
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã ban hành Quyết định số 14/2006/QĐ-BGDĐT quy
định về tổ chức và hoạt động thanh tra trong cơ sở giáo dục đại học, trường
trung cấp chuyên nghiệp, tại Điều 2 đã khẳng định: “...Thanh tra trong cơ sở


giáo dục đại học, trường trung cấp chuyên nghiệp là tổ chức thanh tra nội
bộ...” [1]
Hiện nay, những văn bản quy định về hoạt động thanh tra giáo dục vẫn
tiếp tục khẳng định sự tồn tại của hoạt động thanh tra nội bộ trong cơ sở giáo
dục đại học, trường trung cấp chuyên nghiệp, như:
Tại Điều 2, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày 18/12/2012 của Bộ
trưởng Bộ GD&ĐT (thay thế Quyết định số 14/2006/QĐ-BGDĐT) quy định:
“Hoạt động thanh tra của trường là hoạt động thanh tra nội bộ, giúp
Giám đốc, Hiệu trưởng, Viện trưởng (sau đây gọi chung là Hiệu trưởng) phát

hiện sơ hở trong cơ chế quản lý của trường để kiến nghị biện pháp khắc phục;
phòng ngừa, phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, nội quy, quy chế của
trường; giúp đơn vị, tổ chức, cá nhân trong trường thực hiện chính sách pháp
luật về giáo dục và chính sách, pháp luật liên quan; giải quyết khiếu nại, tố
cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của
trường theo quy định của pháp luật.” [3]
Tại Điều 27, Nghị định số 42/2013/NĐ-CP ngày 09/05/2013 của Chính
phủ quy định:
“1. Hoạt động thanh tra nội bộ trong cơ sở giáo dục đại học, trường
trung cấp chuyên nghiệp thực hiện theo quy định tại Điều 113 Luật giáo dục,
Điều 70 Luật giáo dục đại học, Nghị định số 86/2011/NĐ-CP ngày
22/09/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số
điều của Luật thanh tra và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
2. Việc xây dựng, phê duyệt kế hoạch thanh tra giáo dục; hình thức
thanh tra giáo dục; căn cứ ra quyết định thanh tra giáo dục; thực hiện quyền
trong hoạt động thanh tra giáo dục; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của
người ra quyết định thanh tra, trưởng đoàn thanh tra, thành viên đoàn thanh
tra, đối tượng thanh tra; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên
quan; thanh tra lại; chuyển vụ việc có dấu hiệu tội phạm để khởi tố hình sự;


công khai kết luận thanh tra giáo dục; chỉ đạo thực hiện kết luận thanh tra
giáo dục; xử lý vi phạm trong hoạt động thanh tra giáo dục được thực hiện
theo quy định của Luật thanh tra, Nghị định số 86/2011/NĐ-CP và các văn
bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.” [8]
Nhìn chung, hoạt động thanh tra nội bộ ở các cơ sở giáo dục đại học,
trường trung cấp chuyên nghiệp là hoạt động mới, có nhiều khó khăn, phức
tạp; đặc biệt là nhận thức về tầm quan trọng của công tác thanh tra nội bộ
trong đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn hạn chế. Vì vậy, thanh
tra nội bộ chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của cán bộ quản lý, sự ủng

hộ của đội ngũ nhà giáo cũng như của xã hội. Những bất cập trên đã dẫn đến
công tác thanh tra nội bộ trong các cơ sở giáo dục đại học, trường trung cấp
chuyên nghiệp còn mang nặng tính hình thức, đối phó.
Một số công trình nghiên cứu liên quan đến thanh tra giáo dục, có thể
kể đến như:
Phạm Ngọc Trúc: Đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống thanh tra
giáo dục (Mã số B 2001-52-18, Bộ GD&ĐT).
Phạm Ngọc Trúc: Tiểu đề án Đổi mới thanh tra giáo dục đại học giai
đoạn 2006 – 2020 thuộc Đề án Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học
Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020.
Phạm Ngọc Trúc (Chủ nhiệm đề tài) (2011), Nghiên cứu hoàn thiện mô
hình hệ thống thanh tra giáo dục và xây dựng cơ chế phối hợp thực hiện
nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, Đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ, Học viện
Quản lý Giáo dục.
Hồ Hồng Nhiệm (2009), Biện pháp quản lý hoạt động thanh tra giáo
dục của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm Đắklắk, Luận văn thạc sĩ
khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Những công trình nghiên cứu trên phần lớn đi sâu về hoạt động thanh
tra nhà nước về giáo dục; còn hoạt động thanh tra nội bộ trong trường đại học


nói chung, công tác quản lý của Hiệu trưởng với hoạt động này nói riêng chỉ
được giới thiệu qua như là một bộ phận của hoạt động thanh tra giáo dục hoặc
số lượng công trình nghiên cứu còn rất hạn chế.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
- Định nghĩa
Một định nghĩa giải thích tương đối rõ nét về quản lý được James
Stoner và Stephen Robbins trình bày như sau: “Quản lý là tiến trình hoạch
định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các thành viên

trong tổ chức và sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt
được mục tiêu đã đề ra” [10].
Hiện nay, quản lý được định nghĩa rõ ràng hơn: “Quản lý là quá trình
đạt tới mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các chức năng: Kế hoạch –
Tổ chức – Chỉ đạo – Kiểm tra” [10].
- Các thành tố của quản lý
Qua rất nhiều khái niệm khác nhau về quản lý, có thể thấy, quản lý bao
gồm các thành tố:
+ Chủ thể quản lý là cá nhân hoặc tổ chức tạo ra các tác động lên
đối tượng quản lý, trả lời cho câu hỏi: Ai hoặc tổ chức nào quản
lý?
+ Đối tượng quản lý là người hoặc sự vật tiếp nhận các tác động
quản lý từ chủ thể quản lý, trả lời cho câu hỏi: Quản lý ai? Quản
lý cái gì?
+ Mục tiêu quản lý là trạng thái được xác định tại một thời điểm cụ
thể trong tương lai của đối tượng quản lý hoặc của một số yếu tố
cấu thành nó, trả lời cho câu hỏi: Quản lý để làm gì?


+ Công cụ quản lý là các phương tiện tác động của chủ thể quản lý
lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, trả lời
cho câu hỏi: Quản lý dựa vào đâu hoặc cái gì?
+ Phương pháp quản lý là các cách thức tác động của chủ thể quản
lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, trả lời
cho câu hỏi: Quản lý như thế nào hoặc bằng cách nào?
Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa các thành tố của quản lý

(Nguồn: [10, tr.3])
- Các chức năng quản lý
Chức năng quản lý là những dạng hoạt động chuyên biệt mà qua đó chủ

thể quản lý tác động lên đối tượng quản lý. Có thể chia chức năng quản lý
thành 04 loại (kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra) và các chức năng này
được liên kết bởi thông tin quản lý.
+ Kế hoạch là quá trình xác định các mục tiêu phát triển của tổ
chức và lựa chọn những biện pháp tốt nhất để thực hiện các mục
tiêu đó.
+ Tổ chức là quá trình phân phối, sắp xếp các nguồn lực của tổ
chức theo một cơ cấu tổ chức thích hợp nhằm đạt được các mục
tiêu đã đặt ra.


+ Chỉ đạo là quá trình tác động ảnh hưởng tới hành vi, thái độ của
người khác nhằm đạt được các mục tiêu đã đặt ra.
+ Kiểm tra là quá trình xem xét thực tiễn, đánh giá thực trạng,
khuyến khích cái tốt, phát hiện những sai phạm và điều chỉnh
nhằm đạt được các mục tiêu đã đặt ra.
+ Thông tin quản lý là những dữ liệu đã được xử lý trong quá trình
quản lý, phục vụ cho hoạt động của chủ thể và đối tượng quản lý.
Sơ đồ 1.2. Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý

(Nguồn: [11, tr.184])
1.2.2. Hoạt động thanh tra nội bộ
1.2.2.1. Khái niệm
Hoạt động thanh tra nội bộ là hoạt động xem xét, đánh giá theo trình tự,
thủ tục do pháp luật quy định của cá nhân, tổ chức có thẩm quyền nhằm giúp
người đứng đầu cơ quan, đơn vị thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách,
pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao của các cá nhân, tổ chức trong nội
bộ cơ quan, đơn vị đó.
1.2.2.2. Hoạt động thanh tra nội bộ ở trường đại học
- Mục đích thanh tra nội bộ

Theo Điều 2, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày 18/12/2012 của
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hoạt động thanh tra nội bộ nhằm mục đích:


+ Giúp Hiệu trưởng phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý của
trường để kiến nghị biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện
hành vi vi phạm pháp luật, nội quy, quy chế của trường; giải
quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm
vi chức năng, nhiệm vụ của trường theo quy định của pháp luật.
+ Giúp đơn vị, tổ chức, cá nhân trong trường thực hiện chính sách
pháp luật về giáo dục và chính sách, pháp luật liên quan.
- Nguyên tắc thanh tra nội bộ
Theo Điều 3, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày 18/12/2012 của
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hoạt động thanh tra nội bộ phải tuân thủ các nguyên
tắc sau:
+ Hoạt động thanh tra nội bộ do Đoàn thanh tra hoặc cán bộ làm
công tác thanh tra nội bộ tiến hành theo quy chế hoạt động của
Đoàn thanh tra và chịu sự chỉ đạo của Hiệu trưởng.
+ Hoạt động thanh tra phải tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác,
khách quan, trung thực, công khai, dân chủ, kịp thời; không làm
cản trở hoạt động bình thường của đơn vị, tổ chức, cá nhân là đối
tượng thanh tra.
+ Khi tiến hành thanh tra, người ra quyết định thanh tra, Trưởng
đoàn thanh tra, thành viên Đoàn thanh tra phải tuân theo quy
định của pháp luật về thanh tra và phải chịu trách nhiệm trước
Hiệu trưởng, trước pháp luật về hành vi, quyết định của mình.
- Nội dung thanh tra nội bộ
Theo Điều 4, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày 18/12/2012 của
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hoạt động thanh tra nội bộ bao gồm các nội dung:
+ Thanh tra việc thực hiện chính sách và pháp luật về giáo dục đại

học và trung cấp chuyên nghiệp.


+ Thanh tra việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch, chương trình, nội
dung, phương pháp giáo dục; quy chế chuyên môn, quy chế thi
cử, cấp phát văn bằng, chứng chỉ; việc thực hiện các quy định về
giáo trình, bài giảng; việc quản lý tài chính, tài sản; hoạt động
khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế; công tác tổ chức cán bộ;
việc thực hiện các quy định về điều kiện bảo đảm chất lượng
giáo dục của trường.
+ Thanh tra việc thực hiện pháp luật liên quan đến tổ chức, hoạt
động của các đơn vị, tổ chức và cá nhân thuộc trường.
+ Thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo
trong nhà trường theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố
cáo.
+ Thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực
giáo dục theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham
nhũng.
- Hình thức thanh tra nội bộ
Căn cứ Điều 5, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT ngày 18/12/2012 của
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hoạt động thanh tra nội bộ được tiến hành theo các
hình thức sau:
+ Thanh tra theo kế hoạch hàng năm đã được Hiệu trưởng phê
duyệt và được thông báo trước cho đối tượng thanh tra, các đơn
vị, tổ chức, cá nhân có liên quan;
+ Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện đơn vị, tổ chức,
cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật, theo yêu cầu của việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo; phòng, chống tham nhũng hoặc do Hiệu
trưởng giao.
- Phương pháp thanh tra nội bộ

Một số phương pháp thanh tra nội bộ cơ bản:
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Nghiên cứu tài liệu là phương pháp phân tích, tổng hợp... các tài liệu
thu thập được; đối chiếu với thực tế và các quy định của pháp luật cũng như
của nhà trường. Tài liệu có thể bao gồm: hồ sơ sổ sách, báo cáo, các văn bản
quản lý, số liệu...
+ Phương pháp quan sát
Quan sát là phương pháp thu thập trực tiếp một sự kiện, hiện tượng,
hoạt động của đối tượng thanh tra trong những hoàn cảnh tự nhiên khác nhau
nhằm đạt mục tiêu nhất định.
+ Phương pháp đàm thoại với đối tượng
Đàm thoại với đối tượng là phương pháp thu thập gián tiếp các sự kiện,
hiện tượng, hoạt động thông qua sự giao tiếp với đối tượng theo một chương
trình đã xác định trước.
- Quy trình thanh tra nội bộ
Căn cứ Thông tư số 05/2014/TT-TTCP ngày 16/10/2014 của Tổng
Thanh tra Chính phủ, quy trình thanh tra nội bộ gồm các bước sau:
+ Chuẩn bị thanh tra
 Thu thập thông tin, tài liệu, nắm tình hình để ban hành quyết
định thanh tra;
 Ra quyết định thanh tra;
 Xây dựng, phê duyệt kế hoạch tiến hành thanh tra;
 Phổ biến kế hoạch tiến hành thanh tra;
 Xây dựng đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo;
 Thông báo về việc công bố quyết định thanh tra.
+ Tiến hành thanh tra
 Công bố quyết định thanh tra;

 Thu thập thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung thanh tra;
 Kiểm tra, xác minh thông tin, tài liệu;
 Xử lý sai phạm được phát hiện khi tiến hành thanh tra (nếu có);
 Báo cáo tiến độ và kết quả thực hiện nhiệm vụ thanh tra;
 Sửa đổi, bổ sung kế hoạch tiến hành thanh tra (nếu có);
 Kéo dài thời gian thanh tra (nếu có);
 Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra (nếu có);
 Kết thúc việc tiến hành thanh tra tại nơi được thanh tra.
+ Kết thúc thanh tra
 Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ của thành viên Đoàn thanh
tra;
 Báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra;
 Xem xét báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra;
 Xây dựng Dự thảo kết luận thanh tra;
 Ký và ban hành kết luận thanh tra;
 Công khai kết luận thanh tra;
 Tổng kết hoạt động của Đoàn thanh tra;
 Lập, bàn giao, quản lý, sử dụng hồ sơ thanh tra.
1.2.2.3. Phân biệt các loại hình kiểm tra nội bộ - thanh tra nội bộ - thanh tra
nhân dân trong trường đại học
- Giống nhau
Mục đích chung là phòng ngừa, phát hiện hành vi vi phạm chính sách,
pháp luật; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của cơ quan, tổ
chức, đơn vị, cá nhân.
- Khác nhau


Bảng 1.1. Phân biệt các loại hình kiểm tra nội bộ, thanh tra nội bộ
và thanh tra nhân dân trong trường đại học

Nội dung

Kiểm tra nội bộ

Thanh tra nội bộ

Thanh tra nhân
dân

- Không quy định
về tổ chức kiểm tra
nội bộ, do nhiều
chủ thể tiến hành.

- Do Hiệu trưởng
quyết định thành
lập; bổ nhiệm/miễn
nhiệm hoặc tuyển
dụng.

- Do Hội nghị công
nhân, viên chức
hoặc Hội nghị đại
biểu công nhân,
viên chức bầu.

- Nhiệm kỳ: 05 - Nhiệm kỳ: 02
năm với vị trí quản năm
lý. Các vị trí khác:
không theo nhiệm

kỳ.

Tổ chức

Hoạt động

- Có thể mang tính - Đại diện cho
quyền lực hoặc quyền thanh tra,
không.
kiểm tra của Hiệu
trưởng, chịu sự chỉ
đạo trực tiếp của
Hiệu trưởng.

- Đại diện cho
quyền giám sát của
người lao động,
chịu sự chỉ đạo trực
tiếp của Ban chấp
hành Công đoàn cơ
sở.

- Phạm vi:

- Phạm vi:

- Phạm vi:

+ Thường diễn ra + Tất cả các đối
liên tục, ở khắp tượng thuộc quyền

nơi.
quản lý của Hiệu
trưởng, bao gồm cả
người học.

+ Đội ngũ cán bộ
viên chức, người
lao động, bao gồm
cả Hiệu trưởng.

+ Rộng hơn nhiều + Thường hẹp hơn + Hẹp hơn hoạt
so với các hoạt hoạt động kiểm tra. động thanh tra nội
động thanh tra.
bộ, kiểm tra.
- Phương
hoạt động:

thức - Phương
hoạt động:

thức - Phương
hoạt động:

thức


Nội dung

Thanh tra nhân
dân

Kiểm tra nội bộ

Thanh tra nội bộ

+ Kiểm tra bằng
nhiều hình thức
phong phú, mang
tính quần chúng.

+ Có thể áp dụng
những biện pháp
nghiệp vụ sâu hơn,
đi vào thực chất
của vấn đề để tác
động lên đối tượng
thanh tra.

+ Không chịu sự
quy định của pháp
luật về trình tự, thủ
tục kiểm tra.

+ Chịu sự quy định + Không chịu sự
của pháp luật về quy định của pháp
trình tự, thủ tục luật về trình tự, thủ
thanh tra.
tục giám sát.

+ Giám sát bằng

các phương thức
thực hiện quyền
giám sát và khi
phát hiện có vi
phạm pháp luật thì
kiến nghị với người
có thẩm quyền xử
lý.

Tóm lại:
- Thanh tra nội bộ và thanh tra nhân dân là hai tổ chức khác nhau trong
trường đại học.
- Thanh tra và kiểm tra tuy có sự phân biệt nhưng chỉ là tương đối.
Thanh tra và kiểm tra là hai khái niệm bao hàm lẫn nhau bởi: Khi
tiến hành cuộc thanh tra, thường phải tiến hành nhiều thao tác
nghiệp vụ mà thực chất là kiểm tra; ngược lại, đôi khi tiến hành
kiểm tra để làm rõ vụ việc, lại lựa chọn được nội dung thanh tra.
Mặt khác, thanh tra có thể hiểu là một loại hình đặc biệt của kiểm
tra – kiểm tra theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định và mang
tính quyền lực. Do đó, khi nói đến khái niệm thanh tra người ta
thường nhắc đến cả cặp với tên gọi là thanh tra, kiểm tra hay kiểm
tra, thanh tra.


1.2.3. Quản lý hoạt động thanh tra nội bộ
1.2.3.1. Khái niệm
Quản lý hoạt động thanh tra nội bộ là quá trình hoạch định, tổ chức,
chỉ đạo, kiểm tra của người quản lý đối với hoạt động thanh tra nội bộ ở cơ
quan, đơn vị mình nhằm đạt được các mục tiêu quản lý đã đặt ra.
1.2.3.2. Trách nhiệm của Hiệu trưởng trường đại học

Theo Điều 14, Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT, Hiệu trưởng trường
đại học có trách nhiệm:
1. Thành lập tổ chức thanh tra nội bộ hoặc bố trí cán bộ chuyên trách
làm công tác thanh tra nội bộ của trường đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ thanh
tra; ban hành văn bản quy định cụ thể về hoạt động thanh tra nội bộ phù hợp
với điều kiện của trường.
2. Căn cứ yêu cầu công tác quản lý của trường và chương trình kế
hoạch công tác của cơ quan thanh tra cấp trên, Hiệu trưởng chỉ đạo việc xây
dựng và phê duyệt kế hoạch thanh tra nội bộ thuộc quyền quản lý trực tiếp;
kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch đã phê duyệt; quyết định thanh tra,
xử lý kiến nghị, kết luận sau thanh tra.
3. Đảm bảo các điều kiện về nhân sự, chế độ chính sách, cơ sở vật chất,
trang thiết bị, kinh phí và các điều kiện cần thiết khác đối với hoạt động thanh
tra nội bộ; chỉ đạo giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
4. Cử cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn
vị thuộc quyền quản lý tham gia hoạt động thanh tra nội bộ.
5. Định kỳ làm việc với tổ chức thanh tra thuộc quyền quản lý về công
tác thanh tra; giải quyết kịp thời những vấn đề khó khăn, vướng mắc về công
tác thanh tra; xử lý việc trùng lắp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra thuộc
phạm vi quản lý của mình.
6. Báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về công tác thanh tra với Thanh tra
Bộ Giáo dục và Đào tạo và cơ quan quản lý trực tiếp theo quy định.


1.3. Quản lý hoạt động thanh tra nội bộ ở trường đại học
1.3.1. Tuyên truyền pháp luật về hoạt động thanh tra nội bộ cho đội ngũ
CBQL, GV, SV-HV
Hoạt động thanh tra nội bộ được quy định trong các văn bản quy phạm
pháp luật của Nhà nước và hướng dẫn của Bộ GD&ĐT. Để đảm bảo việc thực
hiện các quy định đó, Hiệu trưởng cần tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận

thức cho đội ngũ CBQL, GV và SV-HV về hoạt động thanh tra nội bộ.
- Nội dung tuyên truyền
+ Về hoạt động thanh tra nội bộ nói chung (Mục đích, nguyên tắc,
nội dung, hình thức thanh tra).
+ Về quyền và nghĩa vụ của các đối tượng liên quan trong hoạt
động thanh tra; tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo;
phòng, chống tham nhũng.
- Một số hình thức tuyên truyền pháp luật
+ Tuyên truyền miệng, qua Internet
+ Sử dụng mạng lưới truyền thanh cơ sở
+ Biên soạn và phát hành tài liệu phổ biến, giáo dục pháp luật
+ Thi tìm hiểu pháp luật
+ Lồng ghép tuyên truyền pháp luật khi tiến hành hoạt động
TTNB.
1.3.2. Tổ chức lực lượng thanh tra nội bộ
1.3.2.1. Xây dựng lực lượng thanh tra nội bộ
- Thành lập tổ chức thanh tra nội bộ (Phòng Thanh tra) hoặc bố trí cán
bộ chuyên trách làm công tác thanh tra nội bộ của trường theo quy
định của Bộ GD&ĐT về cơ cấu tổ chức của thanh tra nội bộ ở
trường đại học và tiêu chuẩn của cán bộ làm công tác thanh tra nội
bộ [3]:


+ Trường đại học có quy mô ≥ 10.000 người học: thành lập Phòng
Thanh tra.
 Phòng Thanh tra có Trưởng phòng, Phó trưởng phòng và cán bộ chuyên trách
làm công tác thanh tra.
 Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm Trưởng phòng Thanh tra do Hiệu
trưởng quyết định. Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm Phó Trưởng
phòng Thanh tra do Hiệu trưởng quyết định theo đề nghị của

Trưởng phòng Thanh tra.
+ Trường đại học có quy mô < 10.000 người học: thành lập Phòng
Thanh tra hoặc bố trí cán bộ chuyên trách làm công tác thanh
tra.
+ Tiêu chuẩn của cán bộ làm công tác thanh tra nội bộ:
a) Là công chức, viên chức hoặc người lao động đã ký hợp đồng lao
động không xác định thời hạn với trường;
b) Có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong chấp hành pháp luật; có
ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan; có lối
sống lành mạnh, tôn trọng các quy tắc sinh hoạt công cộng;
c) Đạt trình độ chuẩn về đào tạo trở lên theo quy định của Luật Giáo
dục đối với từng trình độ đào tạo;
d) Có hiểu biết về chính sách, pháp luật; nắm được quy trình nghiệp vụ
thanh tra, có khả năng phân tích, tổng hợp, đánh giá tình hình hoạt động quản
lý của cơ sở; có năng lực xem xét, kết luận, kiến nghị biện pháp xử lý sau
thanh tra.
- Thành lập các Đoàn thanh tra nội bộ để tiến hành thanh tra một số
hoạt động cụ thể:
+ Khi tiến hành thanh tra theo quyết định thành lập Đoàn thanh tra,
Hiệu trưởng - người ra quyết định thanh tra, Trưởng đoàn thanh


tra, thành viên Đoàn thanh tra phải tuân theo quy định của pháp
luật về thanh tra và phải chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng,
trước pháp luật về hành vi, quyết định của mình.
→ Hoạt động thanh tra nội bộ có thể do cán bộ làm công tác thanh tra
nội bộ hoặc Đoàn thanh tra tiến hành. Việc lựa chọn hình thức thanh tra, kiểm
tra phải căn cứ vào quy định của Bộ GD&ĐT, pháp luật liên quan và quyết
định của Hiệu trưởng.
1.3.2.2. Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp trong hoạt động

thanh tra nội bộ
- Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn [3]
+ Nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Thanh tra (hoặc cán bộ chuyên
trách làm công tác thanh tra ở trường không thành lập phòng):
a) Xây dựng kế hoạch thanh tra trình Hiệu trưởng phê duyệt và tổ chức
thực hiện kế hoạch đó theo quy định của pháp luật;
b) Thanh tra việc thực hiện pháp luật, nhiệm vụ được giao đối với tổ
chức, đơn vị và cá nhân thuộc quyền quản lý của Hiệu trưởng;
c) Giúp Hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu
nại, tố cáo theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo;
d) Giúp Hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng
theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng;
đ) Làm đầu mối giúp Hiệu trưởng phối hợp với cơ quan, tổ chức, đơn
vị liên quan về công tác thanh tra;
e) Báo cáo, tổng kết kinh nghiệm về công tác thanh tra; công tác tiếp
dân, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và công tác phòng, chống tham
nhũng của trường theo yêu cầu của Hiệu trưởng và Thanh tra cấp trên; kiến
nghị việc sửa đổi, bổ sung các chính sách và quy định của Nhà nước về giáo
dục;
g) Thực hiện nhiệm vụ khác do Hiệu trưởng giao.