TIỂU LUẬN nét độc đáo của ẩm thực việt nam

TIỂU LUẬN:
Nét độc đáo của ẩm thực Việt Nam
NHÓM SỐ 6:
Sơn Tùng – Gia Hải – Hương Giang – Trương Nhung
Sơ đồ tư duy nội dung tiểu luận
Khái quát ẩm thực Việt Nam
Ẩm thực miền Bắc
Ẩm thực miền Trung
Ẩm thực miền Nam
Kết luận
Trong đó: Khái quát ẩm thực, Đặc sản tiêu biểu, Thức uống truyền thống
PHẦN I: Khái quát ẩm thực Việt Nam
Món ăn, văn hóa ăn ở mỗi quốc gia, từng địa phương, làng xóm là biểu hiện lối
sống của dân tộc và là nơi bắt rễ của truyền thống lịch sử văn hóa. Ẩm thực tạo
nên hương vị của dân tộc Việt Nam, lịch sử đã hình thành nên 3 miền với nét
văn hóa riêng. Chính những nét văn hóa ẩm thực đã tác động mạnh vào tâm tư,
tình cảm, cách ứng xử của mỗi tộc người và cá nhân mỗi người. Có lẽ ít nước
trên thế giới có những câu tục ngữ đại loại như: “Học ăn, học nói, học gói, học
mở ”...
Ăn cũng cần phải học ! Ăn là một khoa học. Người Việt Nam từ lâu đã ý thức
được như thế. Ăn không chỉ là để đáp ứng nhu cầu của con người mà còn là vấn
đề ứng xử, vấn đề xã hội…
PHẦN II:Ẩm thực từng vùng miền
1.ẨM THỰC MIỀN BẮC
A,KHÁI QUÁT: Ẩm thực miền Bắc Có thể nói rằng Bắc bộ là chiếc nôi của
văn hóa ẩm thực trên đất nước Việt Nam. Và lịch sử đã chứng minh điều đó,
trong văn hóa dân gian đã lưu truyền tự bao đời câu ca dao: “ Ăn Bắc mặc
Nam” và thật sự là như vậy. Suốt quá trình Nam tiến, ông bà ta đã giữ cái hồn
của nền ăn uống Việt Nam và không ngừng sáng tạo, thích nghi theo điều kiện
sống ở vùng đất mới, đem lại sự đa dạng, đặc sắc cho mỗi món ăn. Các vùng
châu thổ phía Bắc là nơi tổ tiên ta sớm định cư lâu đời, mọi cái ăn, cái mặc đều

được sàng lọc, đúc kết để trở thành chuẩn mực của làng, của nước. Dù lâm vào
cảnh đói nghèo cũng không ai được làm trái “đất lề, quê thói”. Qua ngàn năm


Bắc thuộc, “xì dầu không át được mắm tôm, tương tàu không thay được tương
ta”…
B.ĐẶC SẢN MIỀN BẮC: Cá kho miền Bắc Các tỉnh miền Bắc có cách kho cá
chép, cá trắm, cá mè, một cách đặc biệt. Cá được làm vảy, vì các loại cá này ít
nhớt, dễ làm sạch. Rán cá sơ với mỡ cho thịt săn lại. Nêm mắm muối cho vừa ăn.
Xong, sắp những lát riềng mỏngvà ớt vào cá. Đổ nước xâm xấp, đặt nồi lên bếp
lửa ta cảm nhận hương vị cay nhẹ nhàng, kín đáo. Khi múc ra ăn mới rắc tiêu
bột lên trên mặt cá.
Ở quê thường đậy kín nồi và đốt trấu cho cá “sém cạnh”, nghĩa là hơi cháy,
nhưng không được khét. Đặc biệt có vùng kho cá mè với trái chay chua. Có vùng
lại kho trắm với vài trái sấu xanh, cá sẽ toát ra một mùi chua chua, dìu dịu rất
hấp dẫn. Cá trê phải kho với gừng. Cá rô kết hợp với tương hột ăn bùi và thơm.
Cá cơm, cá bạc cũng kho với tương. Tuỳ theo vùng, có một số loại cá kho với củ
cải xắt khúc hay với dưa chua. Vào dịp tết, chép và thu cũng được kho với riềng.
Cũng là một món ăn ngon trong mấy ngày đầu năm. Kho riu riu trên lửa. Ngày
tết, trời se lạnh, ăn món cá kho thật tuyệt vời…
C.THỨC UỐNG TRUYỀN THỐNG: Nước vối là một loại đồ uống giải khát
được nấu bằng nụ, hoặc lá vối đã ủ chín rồi phơi khô, cũng có thể dùng ngay khi
lá còn tươi. Đây là loại đồ uống rất thông dụng ở nông thôn, thậm chí cả thành
thị vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Nước vối được dùng để uống hàng ngày giống như
nước chè xanh. Phương thức nấu nước vối rất đơn giản: Lá vối khô rửa sạch
cho vào ấm, cho nước lạnh vào đun đến sôi rồi uống nóng hoặc uống lạnh. Nụ
vối cũng được đun trong nước đến khi sôi hoặc, thường hơn, có thể được hãm
trong nước sôi như cách hãm trà. Nước vối có màu đỏ nâu nhạt, uống có vị đắng
nhẹ, hơi ngọt, hương thơm ngai ngái thường sử dụng chủ yếu làm đồ uống giải
khát.

2.ẨM THỰC MIỀN TRUNG
A.KHÁI QUÁT: Ẩm thực miền Trung Có thể nói rằng chính điều kiện thiên
nhiên đã hình thành nên miền trung với những nét ẩm thực riêng biệt cả ba
vùng. Chính sự ngay thẳng, mặn mà, bình dị trong cuộc sống thường nhật đã
cho miền trung với những món ăn thật hấp dẫn: mắm cái, mắm ruốc… Và có thể
nói rằng trung tâm ẩm thực miền trung chính là Huế. Ẩm thực Huế là sự lựa
chọn các món từ đàng ngoài và cải tiến, nâng cao cho phù hợp với thổ nghi, sản
vật Huế.


B.ĐẶC SẢN MIỀN TRUNG: Bún bò Huế, Ai từng ăn bát bún bò Huế sẽ không
quên được cái vị cay xé lưỡi của nó. Ớt được người bán cho một ít vào trong
nước dùng, ngoài ra trên bàn ăn luôn có nhiều loại ớt cho bạn lựa chọn như: ớt
băm, ớt sa tế, ớt trái thái lát.. Hay Mì Quảng đặc điểm của món ăn này là nước
lèo phải sánh và rất ít chỉ đủ thấm và quyện vào từng sợi mì và làm mềm những
món rau ăn kèm. Tiếp đó là cơm hến, Tô cơm hến vừa thơm, vừa có vị ngọt của
hến, của nước luộc hến. Có thể nói cơm hến là món ăn cay nhất trong ẩm thực
Huế, vừa ăn vừa xuýt xoa, ăn đến đâu mồ hôi chảy ra đến đấy, nhưng với người
Huế như vậy mới đã, mới thấm và mới cảm nhận được hết hương vị thơm ngon
của món ăn.
C.THỨC UỐNG TRUYỀN THỐNG: Chè xanh là một thức uống quen thuộc có
từ rất lâu trong đời sống dân gian của người Việt, mà tiêu biểu nhất là đất và
người miền trung. Sau bữa ăn không thể thiếu một ca nước chè, cụ già thì thích
uống đậm, người ta sắc cho nước keo lại có như vậy mới đã khát. Uống nước chè
như dùng một món nghiện vậy. Thức uống bổ dưỡng lưu truyền dân gian, cách
đây hơn 2.500 năm, con người đã biết dùng và thưởng thức chè. Miền Trung có
chè Minh Long ở xứ Quảng, ngược vào Nam Trung bộ chúng ta có vùng trồng
chè rộng lớn ở Tây Nguyên. Từ những vùng chè nguyên liệu đó, từ hàng trăm
năm trước, người Việt đã nghĩ ra những cách sao tẩm khác nhau hoặc hợp với
các loại thảo mộc như hoa cúc, bạc hà, gừng, atisô...

3.ẨM THỰC MIỀN NAM
A.KHÁI QUÁT: Ẩm thực miền Nam Người miền Nam hào phóng, hoang dã,
với đặc thù của nếp văn hóa sống miền sông nước, sự tươi ngon, hoang dã luôn
hiện hành trong mỗi con người miền Nam với sự kỳ cục trong mỗi món ăn. Đâu
là canh rùa, thịt chuột, cháo cóc, dơi huyết… Nhưng chính những món lạ nơi
miền Nam mới giúp ta hiểu được đất con người miền Nam thật phong phú
chừng nào. Người miền Nam hồn nhiên biết chừng nào, và miến lạ người miền
Nam lạ biết chừng nào. Với cái nhìn khách quan ta thấy được món lạ miền Nam
ngon hơn và ta yêu người miền Nam qua những món ăn đó, không thấy cả
người Bắc hay Trung.
B.ĐẶC SẢN MIỀN NAM: Các loại bánh như bánh tráng trộn, bánh tráng
nướng, bánh mì Bảy Hổ… các loại đồ ăn này đang dần phổ biến tại khắp các
miền. Bên cạnh đó, miền Nam còn nổi tiếng với món Bò bía, Bò bía là món ăn
dân dã, cách làm vô cùng đơn giản. Chỉ cần cuốn hỗn hợp củ sắn, tép khô, xà
lách, rau thơm, lạp xưởng, trứng trong một miếng bánh tráng mỏng là đã có một


cuốn bò bía. Mỗi khi xa quê, những người con đất của phương nam vẫn không
thể quên được hương vị món ăn nơi quê nhà, trong đó món lẩu mắm được xem
là một món ăn đặc trưng, không thể thiếu trong những ngày mưa. Chính cái
màu nâu đặc trưng của mắm, nước sánh nhờ tỏi ớt băm nhuyễn kết hợp với sả,
hương thơm phưng phức từ cá linh, cá sặt, vị ngọt từ thịt và các loại cá tươi…
C.THỨC UỐNG TRUYỀN THỐNG: Thức uống truyền thống Từ thời khẩn
hoang, loài cây này đã có mặt ở Nam bộ, nhiều nhất từ Tây Ninh đến Đồng
Tháp, An Giang, Kiên Giang. Ở Sài Gòn cũng còn vài nơi có cây này, lâu năm là
những cây thốt nốt ở Lăng Ông - Bà Chiểu. Sau tết, cây bắt đầu trổ hoa, nhưng
cây đực hiếm muộn cả hoa lẫn trái. Suốt đêm, nước trong vòi sẽ nhỏ từng giọt,
mỗi ngày thu được chừng 1 lít nước. Thu hoạch nước về đêm, nước sẽ ngọt
thơm, ít bị chua. Trời càng nắng hạn, nước thốt nốt càng ngọt. Nước thốt nốt là
một thứ nước giải khát tuyệt vời. Vào mùa nóng, người ta bán nước thốt nốt rất

nhiều, đó là một đặc sản của miền Nam.
PHẦN III: Kết Luận
Qua việc tiềm hiểu về ẩm thực ta thấy được nguồn gốc, xuất xứ, khẩu vị của ẩm
thực từng vùng miền. Chính những điều kiện thiên nhiên, phong cách sống đã
tạo nên khẩu vị mỗi nơi mỗi khác. Cởi mở tấm lòng để trải nghiệm trong chuyện
ăn uống sẽ làm cho đời sống tinh thần của mỗi người thêm phong phú, rộng rãi
hơn, không thành kiến, không gò bó trong những khuôn khổ chật hẹp, biết
nhiều hơn, hiểu nhiều hơn. Những trải nghiệm trong ẩm thực cũng chính là
những trải nghiệm văn hóa bởi trong mỗi món ăn, nhất là những món ăn lạ có
nét tính cách, nét văn hóa, có bóng hình của những con người, những vùng đất.
Mà văn hóa vốn dĩ chỉ có khác biệt chứ không có đúng - sai, xấu - tốt. Chỉ có
cách nhận thức của chúng ta là có đúng sai thôi. Ý nghĩa của việc so sánh ẩm
thực ba miền Bắc, Trung, Nam: Thấy được những nét tương đồng, bị biệt giữa
văn hóa ẩm thực của mỗi vùng miền giúp chúng ta chủ động hơn khi tiếp xúc
với thực thế.