GIÁO ÁN LỊCH SỬ LỚP 4 HỌC KÌ 2

Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Tiết 19

Ngày 3/1 /2010
NƯỚC TA CUỐI THỜI TRẦN
I MỤC TIÊU:
- Nắm được mợt sớ sự kiện về sự suy ́u của nhà Trần:
+Vua quan ăn chơi sa đọa; trong triều mợt sớ quan lại bất bình, Chu Văn An dâng sớ
xin chém 7 tên quan coi thường phép nước.
+Nơng dân và nơ tì nởi dậy đấu tranh.
-Hoàn cảnh Hờ Quý Ly tŕt ngơi vua Trần, lập nên nhà Hờ:
Trước sự suy ́u của nhà Trần, Hờ Quý Ly- mợt đại thần của nhà Trần đã tŕt ngơi
nhà Trần, lập nên nhà Hờ và đởi tên nước là Đại Ngu.
-Gd HS có ý thức học tớt để góp phần chăm lo bảo vệ và xây dựng đất nước.
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- SGK
- Phiếu học tập của HS .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ:(1’) Kiểm tra dụng cụ học tập
2:Bài mới: (31’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu: (1’)
Hoạt động1: Hoạt động nhóm(12’)
Mục tiêu :+Vua quan ăn chơi sa đọa;
trong triều mợt sớ quan lại bất bình,
Chu Văn An dâng sớ xin chém 7 tên
quan coi thường phép nước.

+Nơng dân và nơ tì nởi dậy đấu
tranh.
- Phát phiếu học tập cho các nhóm .
Nội dung phiếu :
- Vua quan ăn chơi sa đọa, vua bắt dân đào
+ Vào nửa sau thế kỉ XIV :
hồ trong hoàng thành, chất đá & đổ nước biển
- Vua quan nhà Trần sống như thế
để nuôi hải sản
nào?
- Những kẻ có quyền thế ngang nhiên vơ vét
của dân để làm giàu; đê điều không ai quan
tâm
- Những kẻ có quyền thế đối với dân
- Bò sa sút nghiêm trọng. Nhiều nhà phải bán
ra sao?
ruộng, bán con, xin vào chùa làm ruộng để
1


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- Cuộc sống của nhân dân như thế kiếm sống
nào?
- Nông dân, nô tì đã nổi dậy đấu tranh; một
số quan lại thì tỏ rõ sự bất bình

- Quân Chiêm quấy nhiễu, nhà Minh hạch
- Thái độ phản ứng của nhân dân với sách…
triều đình ra sao?
- Nguy cơ ngoại xâm như thế nào?
- Đại diện các nhóm trình bày tình hình nùc
ta dưới thời nhà Trần từ nửa sau thế kỉ XIV .
Hoạt động 2: Hoạt động cả lớp(8’)
Trình bày tình hình nước ta từ giữa
thế kỉ XIV, dưới thời nhà Trần như
thế nào?
GV chốt ý
Hoạt động 3: Hoạt động cá
nhân(11’)
+ GV cho HS thảo luận câu hỏi theo
cặp và trả lời:
- Là 1 vò quan đại thần, có tài
- Hồ Quý Ly là ai?
- Tiến hành một số cải cách về kinh tế, tài
- Ông đã làm gì?
chính & xã hội để ổn đònh đất nước
Em hãy nêu nợi dung mợt sớ cải HS khá, giỏi:Mợt sớ cải cách của Hờ Quý
Ly:quy định lại sớ ṛng cho quan lại, quý
cách của Hờ Quý Ly.
tợc; quy định lại sớ nơ tì phục vụ trong gia
đình quý tợc.
Hành động truất quyền vua của Hồ - Hành động truất quyền vua là hợp với lòng
Quý Ly có hợp với lòng dân ? Vì dân vì các vua cuối thời nhà Trần chỉ lo ăn
chơi sa đoạ, làm cho tình hình đất nước ngày
sao?
càng xấu đi và Hồ Quý Ly có nhiều cải cách

Do đâu nhà Hờ khơng chớng nởi tiến bộ.
HS khá, giỏi:Dẫn tới c̣c kháng chiến
qn Minh xâm lược?
chớng qn Minh của Hờ Quý Ly thất bại:
khơng đoàn kết được toàn dân để tiến
hành kháng chiến mà chỉ dựa vào lực
lượng qn đợi

2


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
- Nêu các biểu hiện suy tàn của nhà Trần?
- Hồ Quý Ly đã làm gì để lập nên nhà Hồ?
- Chuẩn bò bài: Chiến thắng Chi Lăng
Nhận xét tiêt học

Tiết 20
Ngày 10/01/2011
CHIẾN THẮNG CHI LĂNG

I MỤC TIÊU:
-Nắm được mợt sớ sự kiện về khởi nghĩa Lam Sơn( tập trung vào trận Chi
Lăng).
+Lê Lợi chiêu tập binh sĩ xây dựng lực lượng tiến hành khởi nghĩa chơng
qn xâm lược Minh( khởi nghĩa Lam Sơn). Trận Chi Lăng là mợt trong những

trận qút điịnh thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn.
+Diễn biến trận Chi Lăng: qn địch do Liễu Thăng chỉ huy đến ải Chi Lăng;
kị binh ta nghênh chiến, nhử Liễu Thăng và kị binh giặc vào ải. Khi kị binh của
giặc vào ải, qn ta tấn cơng, Liễu Thăng bị giết, qn giặc hoản loạn và rút
chạy.
+Ý nghĩa: Đập tan mưu đờ cứu viện thành Đơng Quan của qn Minh, qn
Minh phải xin hàng và rút về nước.
-Nắm được việc nhà Hậu Lê được thành lập:
+Thua trận ở Chi Lăng và mợt sớ trận khác, qn Minh phải đầu hàng, rút về
nước. Lê Lợi lên ngơi Hoàng đế( năm 1428), mở đầu thời Hậu Lê.
-Nêu các mẩu chụn về Lê Lợi( kể chụn Lê Lợi trả gươm cho rùa thần...).
-GDHS cảm phục sự thông minh, sáng tạo trong cách đánh giặc của ông cha ta
qua trận Chi Lăng.
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Hình trong SGK phóng to .
- Phiếu học tập của HS .
- SGK
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’) Nước ta cuối thời Trần
Đến giữa thế kỉ thứ XIV, vua quan nhà Trần sống như thế nào?
Hồ Quý Ly truất ngôi vua Trần, lập nên nhà Hồ có hợp lòng dân không? Vì sao?
GV nhận xét.
3


Lòch sử
2:Bài mới: (29’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
Giới thiệu : (1’)
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp (6’)

Mục tiêu :+Lê Lợi chiêu tập binh sĩ xây dựng lực
lượng tiến hành khởi nghĩa chơng qn xâm lược
Minh( khởi nghĩa Lam Sơn). Trận Chi Lăng là mợt
trong những trận qút điịnh thắng lợi của khởi
nghĩa Lam Sơn.
- GV trình bày bối cảnh dẫn đến trận Chi Lăng :
Cuối năm 1406, quân Minh xâm lược nước ta.
Nhà Hồ không đoàn kết được toàn dân nên cuộc
kháng chiến thất bại (1407). Dưới ách đô hộ của
nhà Minh, nhiều cuộc khởi nghóa của nhân dân ta
đã nổ ra, tiêu biểu là cuộc khởi nghóa Lam Sơn do
Lê Lợi khởi xướng .
Năm 1418, từ vùng núi Lam Sơn (Thanh Hoá),
cuộc khởi nghóa Lam Sơn ngày càng lan rộng ra
cả nước. Năm 1426, quân Minh bò quân khởi
nghóa bao vây ở Đông Quan (Thăng Long). Vương
Thông, tướng chỉ huy quân Minh hoảng sợ, một
mặt xin hoà, mặt khác bí mật sai người về nước
xin cứu viện. Liễu Thăng chỉ huy 10 vạn quân kéo
vào nước ta theo đường Lạng Sơn.
Hoạt động2: Hoạt động cả lớp(7’)
Mục tiêu :+Diễn biến trận Chi Lăng: qn địch
do Liễu Thăng chỉ huy đến ải Chi Lăng; kị binh
ta nghênh chiến, nhử Liễu Thăng và kị binh
giặc vào ải. Khi kị binh của giặc vào ải, qn ta
tấn cơng, Liễu Thăng bị giết, qn giặc hoản
loạn và rút chạy.
-GV hướng dẫn HS quan sát hình trong SGK và
đọc các thông tin trong bài để thấy được khung
cảnh của Ải Chi Lăng.

Vì sao qn ta lựa chọn ải Chi Lăng làm
trận địa đánh địch?

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

HS lắng nghe

- HS quan sát hình 15 và đọc các
thông tin trong bài để thấy được
khung cảnh Ải Chi Lăng
HS khá, giỏi: Vì Ải là vùng núi
hiểm trở, đường nhỏ hẹp, khe
sâu, rừng cây um tùm; giả vờ
thua để nhử địch vào ải, khi
giặc vào đầm lầy thì qn ta
phục sẵn ơ hai bên sườn núi
đờng loạt tấn cơng.
4


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

Hãy nêu mưu kế của qn ta trong trận Chi
Lăng.
Hoạt động 3: Hoạt động nhóm (9’)
Mục tiêu :+Ý nghĩa: Đập tan mưu đờ cứu viện
thành Đơng Quan của qn Minh, qn Minh
phải xin hàng và rút về nước.
- Đưa ra câu hỏi cho HS thảo luận nhóm
+ Khi quân Minh đến trước i Chi Lăng, kò binh ta
đã hành động như thế nào?
+ Kò binh nhà Minh đã phản ứng thế nào trước
hành động của kò quân ta?
+ Kò binh của nhà Minh đã bò thua trận ra sao?

- HS thảo luận nhóm .
- Kò binh ta ra nghênh chiến rồi
quay đầu nhử Liễu Thăng cùng
đám quân vào ải
-Ham đuổi nên bỏ xa hàng vạn
quân đang lũ lượt chạy bộ
-Kò binh nhà Minh lọt vào giữa
trận đòa “mưa tên”, Liễu Thăng
& đám quân bò tối tăm mặt mũi,
Liễu Thăng bò một mũi tên
phóng trúng ngực
-Bò phục binh của ta tấn công, bò
giết hoặc quỳ xuống xin hàng.
- Dựa vào dàn ý trên thuật lại
diễn biến chính của trận Chi
Lăng .

+ Bộ binh nhà Minh thua trận như thế nào?
Hoạt động 4 : Hoạt động cả lớp(6’)
Mục tiêu :+Thua trận ở Chi Lăng và mợt sớ trận
khác, qn Minh phải đầu hàng, rút về nước.
Lê Lợi lên ngơi Hoàng đế( năm 1428), mở đầu
thời Hậu Lê.
+ Nêu câu hỏi cho HS thảo luận .
- Trong trận Chi Lăng , nghóa quân Lam Sơn đã
thể hiện sự thông minh như thế nào ?
- Sau trận Chi Lăng, thái độ của quân Minh và
nghóa quân ra sao ?

-Nghóa quân Lam Sơn dựa vào
đòa hình và sự chỉ huy tài giỏi
của Lê Lợi .
- Quân Minh đầu hàng, rút về
nước.

3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
- Trận Chi Lăng chứng tỏ sự thông minh của nghóa quân Lam Sơn ở những điểm nào?
- Chuẩn bò bài: Nhà hậu Lê và việc tổ chức quản lí đất nước
Nhận xét tiết học.

5


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Tiết 21

Ngày 17/01/2011
NHÀ HẬU LÊ VÀ VIỆC TỔ CHỨC QUẢN LÍ ĐẤT NƯỚC
I MỤC TIÊU:
-Biết nhà Hậu Lê đã tở chức quản lí đất nước tương đới chặt chẽ: soạn Bợ
ḷt Hờng Đức( nắm những nợi dung cơ bản), vẽ bản đờ đất nước.
-GDHS tự hào về truyền thống của dân tộc.
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Sơ đồ về nhà nước thời Hậu Lê
- Phiếu học tập của HS .
- Một số điểm của bộ luật Hồng Đức .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ:(3’) Chiến thắng Chi Lăng
Ai là người đã chỉ huy nghóa quân Lam Sơn đánh tan quân Minh ở Chi Lăng?
Trận Chi Lăng có tác dụng gì trong cuộc kháng chiến chống quân Minh của nghóa
quân Lam Sơn?
GV nhận xét.
2:Bài mới: (29’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu:( 1’)
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp(7’)
- Giới thiệu một số nét khái quát về nhà Hậu
Lê : Tháng 4 – 1482 , Lê Lợi chính thức lên
ngôi vua , đặt tên nước là Đại Việt . Nhà Hậu
Lê trải qua một số đời vua . Nước Đại Việt
thời Hậu Lê phát triển rực rỡ nhất ở đời vua
Lê Thánh Tông ( 1460 – 1497 )
Tính tập quyền (tập trung quyền

Hoạt động 2: Hoạt động cả lớp(11’)
hành ở vua) rất cao. Vua là con trời
- Tổ chức cho HS thảo luận nhóm .
+ Nhìn vào tranh tư liệu về cảnh triều đình (Thiên tử ) có quyền tối cao, trực
vua Lê và nội dung bài học trong SGK, em tiếp chỉ huy quân đội.
hãy tìm sự việc thể hiện vua là người có HS quan sát
quyền hành tối cao?
Hoạt động 3: Hoạt động cá nhân(10’)

6


Lòch sử
- GV giới thiệu bản đồ Hồng Đức và Bộ luật
Hồng Đức rồi nhấn mạnh, đây là công cụ để
quản lí đất nước .
GV thông báo một số điểm về nội dung của
Bộ luật Hồng Đức sau đó chia nhóm cho HS
thảo luận
Luật Hồng Đức bảo vệ quyền lợi của ai?
Luật Hồng Đức có điểm nào tiến bộ ?
GV khẳng đònh mặt tích cực của Bộ luật Hồng
Đức: đề cao đạo đức của con cái đối với bố
mẹ, bảo vệ quyền lợi của người phụ nữ.

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Vua, nhà giàu, làng xã, phụ nữ.
- Đề cao đạo đức của con cái đối với
bố mẹ, bảo vệ quyền lợi của người

phụ nữ.

3:Củng cố - Dặn dò:(3’)
- Giải thích vì sao vua (thiên tử) có quyền hành tối cao?
Nhà Lê ra đời như thế nào?
Chuẩn bò bài: Trường học thời Hậu Lê
Nhận xét tiết học

7


Lòch sử

Tiết 22

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Ngày 24/01/2011
TRƯỜNG HỌC THỜI HẬU LÊ

I MỤC TIÊU:
-Biết được sự phát triển của GD thời Hậu Lê( những sự kiện cụ thể về tở
chức giáo dục, chính sách khún học):
+Đến thời Hậu Lê giáo dục có quy củ chặt chẽ: ở kinh đơ có Q́c Tử Giám,
ở các địa phương bên cạnh trường cơng còn có các trường tư; ba năm có mợt kì
thi Hương và thi Hợi; nợi dung học tập là Nho giáo,...
+Chính sách khún khích học tập: đặt ra lễ xướng danh, lễ vinh quy, khắc
tên t̉i người đỡ cao vào bia đá dựng ở Văn Miếu.
-GDHS tự hào về truyền thống giáo dục của dân tộc và tinh thần hiếu học của
người dân Việt Nam.

II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
Tranh: “Vinh quy bái tổ” và “Lễ xướng danh”
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’) Nhà Hậu Lê và việc tổ chức quản lí đất nước
- Nhà Lê ra đời như thế nào?
- Những ý nào trong bài biểu hiện quyền tối cao của nhà vua?
2:Bài mới: (28’)

8


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu: (1’)
Hoạt động1: Thảo luận nhóm(15’)
Việc học dưới thời Hậu Lê được tổ Lập Văn Miếu xây dựng lại và mở rộng Thái
học viện, thu nhận cả con em thường dân vào
chức như thế nào?
trường Quốc Tử Giám ; trường có lớp học ,
chỗ ở kho trữ sách ; ở các đều có trường do
Trường học thời Hậu Lê dạy những nhà nước mở .
Nho giáo, lòch sử các vương triều phương Bắc
gì?
Chế độ thi cử thời Hậu Lê như thế Ba năm có một kì thi Hương và thi Hội, có kì
thi kiểm tra trình độ quan lại .
nào?

GV khẳng đònh: Giáo dục thời Hậu
Lê có tổ chức quy củ, nội dung học
tập là Nho giáo
Hoạt động 2: Hoạt động cả lớp(12’) Tổ chức lễ đọc tên người đỗ, lễ đón rước
Nhà Lê đã làm gì để khuyến khích người đỗ về làng, khắc vào bia đá tên những
người đỗ cao rồi cho đặt ở Văn Miếu
học tập?
HS xem hình trong SGK
HS xem tranh
3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK
- Chuẩn bò bài: Văn học và khoa học thời Hậu Lê.
Nhận xét tiết học .

Tiết 23
Ngày
/02/2011
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
I MỤC TIÊU:
-Biết được sự phát triển của văn học và khoa học thời Hậu Lê(mợt vài tác giả
tiêu biểu thời Hậu Lê):
Tác giả tiêu biểu: Lê Thánh Tơng, Ngũn Trãi, Ngơ Sĩ Liên.
- GDHS yêu thích tìm hiểu các tác phẩm và công trình nổi bật, đặc sắc.Tự hào về
nền văn học và khoa học của nước nhà.
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
9


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

- SGK
- Một vài đoạn thơ văn tiêu biểu .
- Hiònh trong SGK phóng to .
- Phiếu học tập ( chưa điền vào chỗ trống )
Họ và tên:……………………………………………
Lớp: Bốn
Môn: Lòch sử
PHIẾU HỌC TẬP
TÁC GIẢ

CÔNG TRÌNH
NỘI DUNG
KHOA HỌC
- Ngô Só Liên Đại Việt sử kí toàn Lòch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến
thư
đầu thời Hậu Lê .
Nguyễn
Lòch sử cuộc khởi nghóa Lam Sơn .
Trãi
Lam Sơn thực lục
Xác đònh lãnh thổ, giới thiệu tài nguyên,
Nguyễn Dư đòa chí
phong tục tập quán của nước ta
Trãi
Kiến thức toán học
Đại thành toán pháp
- Lương Thế
Vinh

Bảng thống kê
TÁC GIẢ
-Nguyễn Trãi

TÁC PHẨM
NỘI DUNG
Bình Ngô Đại Phản ánh khí phách anh hùng và niềm
Cáo,
tự hào chân chính của dân tộc
- Lý Tử Tấn,
Ca ngợi công đức của nhà vua
Nguyễn
Mộng Quân Trung từ
Tuân
mệnh
Tâm sự của những người không được
Hội Tao đàn
đem hết tài năng phụng sự đất nước.
Nguyễn Trãi
Các tác phẩm
Lý Tử Tấn
thơ
Nguyễn Húc
Ức trai thi tập
Các bài thơ
10


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’)Trường học thời Hậu Lê
Nhà Lê đã làm gì để khuyến khích học tập?
Việc học dưới thời Lê được tổ chức như thế nào?
GV nhận xét.
2:Bài mới: (29’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu: (1’)
Hoạt động1: Hoạt động nhóm(16’)
GV treo bảng thống kê lên bảng (GV cung cấp HS hoạt động theo nhóm, điền vào
dữ liệu, HS dựa vào SGK điền tiếp hoàn thành bảng sau đó cử đại diện lên trình
bày
bảng thống kê )
HS khá, giỏi: Tác phẩm tiêu biểu:
Hãy kể tên các tác phẩm tiêu biểu.
Q́c âm thi tập, Hờng Đức q́c
âm thi tập, Dư địa chí, Lam Sơn
thực lục
GV giới thiệu một số đoạn thơ văn tiêu biểu
của một số nhà thơ thời Lê.
Hoạt động 2: Hoạt động cá nhân(12’)
- Giúp HS lập bảng thống kê về nội dung , tác
giả , công trình khoa học .
HS làm phiếu luyện tập
- GV cung cấp phần nội dung, HS tự điền phần
tác giả, công trình khoa học.
HS dựa vào bảng thống kê, mô tả

lại sự phát triển của khoa học thời
Dưới thời Hậu Lê, ai là nhà văn, nhà khoa học
Hậu Lê .
tiêu biểu nhất ?
Nguyễn Trãi , Lê Thánh Tông .

3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
-Hỏi lại kiến thức.
-GDHS tự hào về nền VH nước nhà.
- Chuẩn bò bài: Ôn tập.
Nhận xét tiết học .

11


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Tiết 24

Ngày
ÔN TẬP

/02/2011

I MỤC TIÊU:
-Biết thớng kê những sự kiện lịch sử tiêu biểu của lịch sử nước ta từ b̉i
đầu đợc lập đến thời Hậu Lê( thế kỉ XV) ( tên sự kiện, thời gian xảy ra sự kiện).
Ví dụ: Năm 968, Đinh Bợ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ qn, thớng nhất đất nước;

năm 981, c̣c kháng chiến chớng Tớng lần thứ nhất,...
-Kể lại mợt trong những sự kiện lịch sử tiêu biểu từ b̉i đầu đợc lập đến thời
Hậu Lê( thế kỉ XV).
- GDHS ham thích tìm hiểu môn Lòch sử .
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Bảng thời gian
- Một số tranh ảnh lấy từ bài 7 đến bài 19
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’)Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Dưới thời Hậu Lê ai là nhà văn, nhà thơ, nhà khoa học tiêu biểu?
Nhận xét bài cũ
2:Bài mới: (29’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu: (1’)
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp(8’)
GV gắn lên bảng bảng thời gian và yêu cầu
HS ghi nội dung từng giai đoạn tương ứng với HS lên bảng ghi nội dung
HS nhận xét
thời gian
Các nhóm thảo luận
GV nhận xét.
Đại diện nhóm báo cáo
Hoạt động 2: Thảo luận nhóm(12’)
GV yêu cầu mỗi nhóm chuẩn bò 2 nội dung HS nhận xét
(mục 2 và mục 3, SGK)
HS làm việc cá nhân
GV nhận xét
HS báo cáo kết quả làm việc trước
Hoạt động 3: Hoạt động cá nhân(8’)

lớp
GV yêu cầu HS chuẩn bò mục 4, SGK
HS nhận xét
GV nhận xét.
3: Củng cớ-Dặn dò: (3’)
Chuẩn bò bài: Trònh – Nguyễn phân tranh.
12


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Nhận xét tiết học.
Tiết 25
Ngày
/02/2011
TRỊNH – NGUYỄN PHÂN TRANH
I MỤC TIÊU:
-Biết được mợt vài sự kiện về sự chia cắt đất nước, tình tình hình kinh tế sa
sút:
+Từ thế kỉ XVI, triều đình nhà Lê suy thối.Đất nước từ đây bị chia cắt thành Nam
triều và Bắc triều, tiếp đó là Đàng Trong và Đàng Ngồi.
+Ngun nhân của việc chia cắt đất nước là do c̣c tranh giành qùn lực
của các phe phái phong kiến.
+C̣c tranh giành qùn lực giữa các tập đoàn phong kiến khiến c̣c sớng
của nhân dân ngày càng khở cực: đời sớng đói khát, phải đi lính và chết trận,
sản x́t khơng phát triển.
-Dùng lược đờ Việt Nam chỉ ra ranh giới chia cắt Đàng Ngoài- Đàng Trong.
-GDHS có thái độ khơng chấp nhận việc đất nước bị chia cắt .

II.CHUẨN BỊ:
- Bản đồ Việt Nam thế kỉ XVI – XVII
- Phiếu học tập của HS .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Khởi động:Kiểm tra bài cũ (2’)
2:Bài mới: (30’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu:( 1’)
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp(4’)
Mucj
HS đọc đoạn: “Năm 1527… khoảng 60
GV mơ tả sự suy sụp của triều đình nhà Lê từ
năm”
đầu thế kỉ XVI .
HS trình bày quá trình hình thành Nam
triều và Bắc triều trên bản đồ .
Hoạt động 2 : Hoạt động cả lớp(6’)
- GV giới thiệu nhân vật lịch sử Mạc Đăng
Dung
HS thảo luận nhóm
- GV u cầu HS trình bày q trình hình Đại diện nhóm lên báo cáo
thành Nam triều và Bắc triều trên bản đồ .
HS nhận xét, bổ sung ý kiến
Hoạt động 3: Hoạt động nhóm(7’)
Năm 1592, ở nước ta có sự kiện gì?
Sau năm 1592, tình hình nước ta như thế
- Làm trên phiếu học tập .
nào?
Kết quả cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn ra

sao?
13


Lòch sử
Hoạt động 4: Làm việc cá nhân(5’)
- Năm 1592 , ở nước ta có sự kiện gì ?
- Sau năm 1592 , tình hình nước ta thế nào?
- Kết quả cuộc chiến tranh Trịnh Nguyễn ra
sao ?
Hoạt động 5 : Hoạt động cả lớp(6’)
Chiến tranh Nam triều và Bắc triều, cũng
như chiến tranh Trònh - Nguyễn diễn ra vì
mục đích gì?
Cuộc chiến tranh này đã gây ra hậu quả gì ?

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

- HS trình bày cuộc chiến tranh Trònh
Nguyễn .

Vì quyền lợi , các dòng họ cầm quyền
đã đánh giết lẫn nhau .
Nhân dân lao động cực khổ , đất nước
bò chia cắt .

3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
- GV u cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK .
- Chuẩn bị bài: Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong.
Nhận xét tiết học.

14


Lòch sử
Tiết 26

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Ngày
/03/2011
CUỘC KHẨN HOANG Ở ĐÀNG TRONG

I MỤC TIÊU:
-Biết sơ lược về quá trình khẩn hoang ở Đàng Trong:
+Từ thế kỉ XVI, các chúa Ngũn tở chức khai khẩn đất hoang ở Đàng Trong
đã tiến vào vùng đất ven biển Nam Trung Bợ và đờng bằng sơng Cửu Long.
+C̣c khẩn hoang đã mở rợng diện tích canh tác ở nhũng vùng đất được
khai phá, xóm làng được hình thành và phát triển.
-Dùng lược đờ chỉ ra vùng đất khẩn hoang.
-GDHS tơn trọng sắc thái văn hóa của các dân tợc.
II: Đờ dùng dạy học.
-Bản đờ
- Phiếu hoạ tập của HS .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’) Trònh – Nguyễn phân tranh
Tình hình nước ta đầu thế kỉ XVI như thế nào?
Kết quả cuộc nội chiến ra sao?
1592: nước ta xảy ra sự kiện gì?
GV nhận xét.

2:Bài mới: (29’)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giới thiệu: (1’)
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp(7’)
GV giới thiệu bản đồ Việt Nam thế kỉ XVI – HS đọc SGK rồi xác đònh đòa phận .
XVII .
Yêu cầu HS xác đònh đòa phận từ sông Gianh
đến Quảng Nam và từ Quảng Nam đến Nam
Bộ ngày nay .
HS thảo luận .
GV nhận xét
Đại diện nhóm trình bày kết quả
Hoạt động 2: Thảo luận nhóm(12’)
Trình bày khái quát tình hình nước ta từ sông thảo luận .
Gianh đến Quảng Nam và từ Quảng Nam đến
đồng bằng sông Cửu Long?
=> Kết luận : Trước thế kỉ XVI , từ sông
Gianh vào phía nam , đất hoang còn nhiều,
xóm làng & cư dân thưa thớt . Những người
15


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV
nông dân nghẻo khổ ở phía Bắc đã di cư vào
phía nam cùng nhân dân đòa phương khai phá ,

làm ăn . Từ cuối thế kỉ XVI , các chúa
Nguyễn đã chiêu mộ dân nghèo và bắt tù binh
tiến dần vào phía nam khẩn hoang lập làng .
Hoạt động3: Hoạt động cả lớp(9’)
Cuộc sống giữa các tộc người ở phía nam đã
đem lại đến kết quả gì?

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

-Xây dựng được cuộc sống hoà hợp,
xây dựng nền văn hoá chung trên cơ
sở vẫn duy trì những sắc thái văn
hoá riêng của mỗi tộc người.

3:Củng cố - Dặn dò: (3’)
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong SGK
-Về học bài
- Chuẩn bò bài: Thành thò ở thế kỉ XVI – XVII.
Nhận xét tiết học.
Tiết 27
Ngày
/03/2011
THÀNH THỊ Ở THẾ KỈ XVI- XVII

I MỤC TIÊU:
-Miêu tả những nét cụ thể, sinh đợng về ba thành thị: Thăng Long, Phớ Hiến,
Hợi An ở thế kỉ XVI – XVII để thấy rằng thương nghiệp thời kì này rất phát
triển( cảnh bn bán nhợn nhịp, phớ phường nhà cửa, cư dân ngoại q́c,...).
-Dùng lược đờ chỉ vị trí và quan sát tranh, ảnh về các thành thị này.
- GDHS có ý thức giữ gìn và bảo vệ các khu phố cổ .

II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Bản đồ Việt Nam
- SGK
- Tranh vẽ cảnh Thăng Long và Phố Hiến ở thế kỉ XVI – XVII .
- Phiếu học tập ( Chưa điền )
Họ và tên:……………………………………………
Lớp: Bốn
Môn: Lòch sử
PHIẾU HỌC TẬP

16


Lòch sử

Đặc điểm

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Số dân

Thành thò
Thăng
Long
Phố Hiến

Hội An

Quy mô thành
thò

Hoạt động buôn bán

Đông dân hơn Lớn bằng thò Thuyền bè ghé bờ khó khăn .
nhiều thò trấn ở trấn ở một số Ngày phiên chợ , người đông
Châu Á
nước Châu Á
đúc, buôn bán tấp nập . Nhiều
phố phương .
- Các cư dân từ
nhiều nước đến
ở .
Các nhà buôn
Nhật Bản cùng
một số cư dân
đòa phương lập
nên thành thò
này .

- Trên
nóc nhà

2000 Nơi buôn bán tấp nập

- Phố cảng đẹp Thương nhân ngoại quốc thường
nhất , lớn nhất lui tới buôn bán .
ở Đàng Trong

III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1:Bài cũ: (3’) Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong

Chúa Nguyễn đã làm gì để khuyến khích người dân đi khai hoang?
Cuộc sống giữa các tộc người ở phía nam đã đem lại đến kết quả gì?
GV nhận xét
2:Bài mới: (29’)
GHI CHÚ
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA
HS
1
Giới thiệu:
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp
GV giới thiệu: Thành thò ở giai
8’
đoan này không là trung tâm
chính trò , quân sự mà còn là nơi
tập trung đông dân cư, thương
nghiệp và công nghiệp phát HS xem bản đồ và xác
đònh vò trí của Thăng
triển .
Long, Phố Hiến, Hội
GV treo bản đồ Việt Nam
17


Lòch sử
TG

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA
HS
Hoạt động 2: Hoạt động cá An.
10’ nhân
GV yêu cầu HS làm phiếu học - Đọc nhận xét của
ngưới nước ngoài về
tập
Thăng Long , Phố
Hiến , Hội An và điền
vào bảng thống kê .
- Dựa vào bảng thống
kê và nội dung SGK
10’
để mô tả lại các thành
Hoạt động 3: Hoạt động cả lớp thò Thăng Long , Phố
Hiến , Hội An ( bằng
+ Hướng dẫn HS thảo luận .
lời , bài viết hoặc
- Nhận xét chung về số dân, quy tranh vẽ .
mô và hoạt động buôn bán trong
các thành thò ở nước ta vào thế kỉ
XVI – XVII?
Theo em, hoạt động buôn bán ở
các thành thò trên nói lên tình
hình kinh tế ( nông nghiệp , thủ
công nghiệp , thương nghiệp ) ở
nước ta thời đó như thế nào?

GHI CHÚ

HS hoạt động theo
nhóm sau đó cử đại
diện lên báo cáo
- Thành thò nước ta lúc
đó tập trung đông
người, quy mô hoạt
độngvà buôn bán rộng
lớn và sầm uất.
- Sự phát triển của
thành thò phản ánh sự
phát triển mạnh của
nông nghiệp, thủ công
nghiệp.

3:Củng cố – Dặn do ø : (3’)
- Chuẩn bò bài: Nghóa quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long.
18


Lòch söû

GV:LEÂ THÒ MYÕ LEÄ

Nhận xét tiết học.
.................................................................................................................................
...............

19

Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

NGHĨA QUÂN TÂY SƠN
TIẾN RA THĂNG LONG ( Năm 1786 )
TIẾT:26
I MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU:
1.Kiến thức:
- HS hiểu việc nghóa quân Tây Sơn làm chủ được Thăng Long có nghóa là về cơ bản
đã thống nhất được đất nước, chấm dứt thời kì Trònh – Nguyễn phân tranh.
2.Kó năng:
- HS trình bày sơ lược diễn biến cuộc tiến công ra Bắc diệt chính quyền họ Trònh của
nghóa quân Tây Sơn .
3.Thái độ:
- Yêu thích tìm hiểu thêm về lòch sử nước nhà .
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- SGK
- Lược đồ khởi nghóa Tây Sơn .
- Gợi ý kòch bản : Tây Sơn tiến ra Thăng Long .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Khởi động:
Bài cũ: Thành thò ở thế kỉ XVI – XVII
Quy mô và hoạt động buôn bán ở nước ta thế kỉ XVI- XVII?
Hoạt động buôn bán ở các thành thò nói lên tình hình kinh tế nước ta thời kì đó như
thế nào?
GV nhận xét
Bài mới:

THỜI
GIA
N

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG
CỦA HS

Giới thiệu:
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp
- GV trình bày sự phát triển của HS theo dõi kết
cuộc khởi nghóa Tây Sơn trước hợp đọc SGK
khi tiến ra Thăng Long: Mùa
xuân 1771, ba anh em Nguyễn

20


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ
xây dựng căn cứ khởi nghóa tại
Tây Sơn (Bình Đònh) đã đánh đổ
được chế độ thống trò của họ
Nguyễn ở đàng Trong (1777),
đánh đuổi được quân xâm lược
Xiêm (1785). Nghóa quân Tây

Sơn làm chủ được đàng Trong và
quyết đònh tiến ra Thăng Long
diệt chính quyền họ Trònh.
Hoạt động 2: Tổ chức trò chơi
đóng vai
+ Dựa vào nội dung SGK để đặt
câu hỏi :
- Sau khi lật đổ chúa Nguyễn ở
Đàng Trong , Nguyễn Huệ có
quyết đònh gì ?
- Nghe tin nguyễn Huệ tiến quân
ra Bắc , thái độ của Trònh Khải
và quân tướng như thế nào?
- Cxuộc tiến quân ra bắc của
nghóa quân Tây Sơn diễn ra như
thế nào ?
Hoạt động3: Hoạt động cả lớp
- Tổ chức cho SH thảo luận về
kết quả và ý nghóa của sự kiện
nghóa quân Tây Sơn tiến ra
Thăng Long .

- Kể lại cuộc tiến
quân ra Thăng
Long của nghóa
quân Tây Sơn .
- Chia nhóm ,
phân vai , tập
đóng vai .
- HS đóng tiểu

phẩm quân Tây
Sơn tiến quân ra
Thăng Long .
HS thi đua

- Học sinh thào
luận

Củng cố - Dặn dò:
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Chuẩn bò bài: Quang Trung đại phá quân Thanh ( Năm 1789 )

QUANG TRUNG ĐẠI PHÁ QUÂN THANH ( Năm 1789 )
21


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

TIẾT:27

I MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU:
1.Kiến thức:
- HS biết: Quân Quang Trung rất quyết tâm và tài trí trong cuộc đánh đại quân xâm
lược nhà Thanh .
2.Kó năng:
- HS thuật lại được diễn biến trận Quang Trung đại phá quân Thanh theo bản đồ.
3.Thái độ:
- Cảm phục tinh thần quyết chiến quyết thắng quân xâm lược của nghóa quân Tây

Sơn.
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- SGK
- Lược đồ trận Quang Trung đại phá quân Thanh (1789)
- Phiếu học tập của HS .
Họ và tên:……………………………………………
Lớp: Bốn
Môn: Lòch sử
PHIẾU HỌC TẬP
Em hãy điền các sự kiện chính tiếp vào các dấu (…) cho phù hợp với mốc
thời gian
Ngày 20 tháng chạp năm Mậu Thân (1788) ……………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Đêm mồng 3 tháng giêng năm Kỉ Dậu (1789) …………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Mờ sáng ngày mồng 5…………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Khởi động:
Bài cũ: Nghóa quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long
22


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

Việc nghóa quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long có ý nghóa như thế nào?
GV nhận xét.
Bài mới:
THỜI
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG
GI
CỦA HS
A
N
Giới thiệu:
Hoạt động1: Hoạt động cả lớp
- GV trình bày nguyên nhân
việc Nguyễn Huệ (Quang
Trung) tiến ra Bắc đánh quân
Thanh

HS dựa vào SGK
để làm phiếu học
tập
HS dựa vào các
câu trả lời trong
phiếu học tập để
Hoạt động 2: Hoạt động cá thuật lại diễn biến
sự kiện Quang
nhân
- GV yêu cầu HS làm phiếu Trung đại phá quân
học tập (GV đưa ra mốc thời Thanh
gian, HS điền tên các sự kiện

chính)

Hoạt động 3: Hoạt động cả
lớp
GV hướng dẫn HS nhận thức
được quyết tâm và tài nghệ
quân sự của Quang Trung trong
cuộc đại phá quân Thanh (hành
quân bộ từ Nam ra Bắc; tiến
quân trong dòp Tết; cách đánh ở
trận Ngọc Hồi, Đống Đa…)

- Kể một vài mẩu
chuyện về sự kiện
Quang Trung đại
phá quân Thanh .

23


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

GV chốt lại: Ngày nay, cứ đến
ngày mồng 5Tết, ở gò Đống Đa
(Hà Nội) nhân dân ta lại tổ
chức giỗ trận để tưởng nhớ
ngày Quang Trung đại phá
quân Thanh .

Củng cố - Dặn dò:
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK
- Chuẩn bò: Những chính sách về kinh tế và văn hoá của vua Quang Trung .

24


Lòch sử

GV:LÊ THỊ MỸ LỆ

NHỮNG CHÍNH SÁCH VỀ KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ CỦA
VUA QUANG TRUNG
TIẾT:28
I MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU:
1.Kiến thức: HS biết:
- Tác dụng của các chính sách về kinh tế và văn hoá của vua Quang Trung .
2.Kó năng:
- Kể được một số chính sách về kinh tế và văn hoá của vua Quang Trung.
3.Thái độ:
- Quý trọng tài năng của vua Quang Trung .
II ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Thư Quang Trung gửi cho Nguyễn Thiếp
- Các chiếu khuyến nông, đề cao chữ Nôm…của vua Quang Trung.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Khởi động:
Bài cũ: Quang Trung đại phá quân Thanh
Em hãy nêu tài trí của vua Quang Trung trong việc đánh bại quân xâm lược nhà
Thanh?
Em hãy kể tên các trận đánh lớn trong cuộc đại phá quân Thanh?

Em hãy nêu ý nghóa của ngày giỗ trận Đống Đa mồng 5 tháng giêng?
GV nhận xét
THỜI
GI
A
N

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

Bài mới:
Giới thiệu:
Hoạt động1: Thảo luận nhóm
- Trình bày tóm tắt tình hình kinh
tế đất nước trong thời Trònh Nguyễn phân tranh : ruộng đất bò
bỏ hoang , kinh tế không phát
triển .

HOẠT ĐỘNG
CỦA HS

- HS thảo luận
nhóm và báo cáo
kết quả làm việc .
HS trả lời .

25