ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC Giai cấp nông dân Việt Nam (thời kỳ hiện đại)

Đại học Quốc gia Hà Nội
Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Khoa Lịch sử
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC
Giai cấp nông dân Việt Nam (thời kỳ hiện đại)
The Vietnamese Peasant Class (The modern Period)
1. Thông tin về giảng viên
- Họ và tên: Trương Thị Tiến
- Chức danh, học hàm, học vị: Phó giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên chính
- Thời gian, địa điểm làm việc: Khoa Lịch sử,
- Địa chỉ liên hệ: Tầng 3, nhà B, Trường ĐHKHH&NV, 336, Nguyễn Trãi, Thanh Xuân,
Hà Nội
- Điện thoại NR: 04.6251940
- E - mail:
- Các hướng nghiên cứu chính:
- Vấn đề nông nghiệp, nông thôn, Việt Nam thời kỳ hiện đại.
- Quá trình đổi mới kinh tế và tác động đối với các vấn đề xã hội ở nông thôn.
- Giai cấp nông dân Việt Nam thời kỳ hiện đại.
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Giai cấp nông dân Việt Nam (thời kỳ hiện đại)
- Mã môn học: HIS 6023
- Số tín chỉ:
02
- Môn học:
Tự chọn
- Địa chỉ khoa/bộ môn phụ trách môn học: Khoa Lịch sử, Bộ môn Lịch sử Việt Nam Cận
hiện đại
3. Mục tiêu của môn học
- Mục tiêu kiến thức:
- Trang bị cho học viên phương pháp và kiến thức cơ bản để nghiên cứu vấn đề nông
dân Việt Nam thời kỳ hiện đại, đặc biệt là những chuyển biến của giai cấp nông dân

Việt Nam từ cuối thập niên 80, thế kỷ XX trở lại đây, khi Việt Nam bước vào thời
kỳ đổi mới. Trên cơ sở đó, có thể gợi mở cho học viên những hướng nghiên cứu
mới nhằm góp phần phát huy vai trò của giai cấp nôngdân trong giai đoạn cách
mạng hiện nay.
- Mục tiêu kỹ năng:
- Sử dụng phương pháp nghiên cứu lịch sử và phương pháp nghiên cứu liên ngành.

1


4. Tóm tắt nội dung môn học:
Chuyên đề giới thiệu những nét tổng quát về lịch sử giai cấp nông dân Việt Nam từ
1945 đến 2005; những đánh giá của giới nghiên cứu về đặc điểm, vị trí, vai trò của giai cấp
nông dân Việt Nam trong cách mạng dân tộc dân chủ, trong cách mạng xã hội chủ nghĩa,
đặc biệt là chuyển biến của giai cấp nông dân Việt Nam thời kỳ đổi mới; những vấn đề cần
tiếp tục nghiên cứu dưới góc độ khoa học lịch sử.
5. Nội dung môn học, hình thức tổ chức dạy và học
Hình thức tổ chức dạy và học
Lên lớp: 20
Nội dung

Chƣơng 1. Giai cấp nông dân
trong kháng chiến chống thực

Tổng
30

Thảo
luận

Thực
hành,
điền

Tự học, tự
nghiên
cứu

16

4

dã

10

4

1

3

8

4

1

3

8

Lý
thuyết

Bài
tập

dân Pháp xâm lƣợc (19451954)
2.1. Đặc điểm của giai cấp nông
dân Việt Nam trong lịch sử
2.2. Quá trình thực hiện khẩu
hiệu “người cày có ruộng” và sự
biến đổi về cơ cấu giai cấp
2.3. Tổ chức “Hội nông dân” và
vai trò của giai cấp nông dân
trong kháng chiến chống Pháp
Chƣơng 2. Giai cấp nông dân
trong sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu
tranh giải phóng miền Nam,
thống nhất Tổ quốc (19541975)
3.1. Hoàn cảnh lịch sử
3.2. Những biến đổi về cơ cấu
giai cấp
3.3. Tổ chức “Hội nông dân” và
vai trò của nông dân trong sự
nghiệp xây dựng CNXH ở miền

2

Bắc và đấu tranh giải phóng
hoàn toàn miền Nam, thống nhất
Tổ quốc
Chƣơng 3: Giai cấp nông dân
trong sự nghiệp xây dựng
CNXH trên phạm vi cả nƣớc
(từ 1975- nay)

8

2

4

14

4.1. Giai đoạn 1975- 1987
4.2. Giai đoạn 1988- đến nay
4.3. Sự phát triển của tổ chức
“Hội nông dân” và vai trò của
giai cấp nông dân trong thời kỳ
đổi mới
4.4. Một số nhận xét, kết luận
6. Học liệu
6.1. Giáo trình môn học
6.2. Danh mục tài liệu tham khảo
6.2.1 .Danh mục tài liệu tham khảo bắt buộc
1. Trương Thị Tiến (1999), Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam,

Nxb CTQG, Hà Nội
2. Nguyễn Sinh Cúc (2003), Nông nghiệp, nông thôn Việt Nam thời kỳ đổi mới, Nxb
Thống kê, Hà Nọi
3. Chử Văn Lâm (1992), Hợp tác hoá nông nghiệp Việt Nam: Lịch sử, vấn đề, triển
vọng, Nxb Sự thật, Hà Nội.
4. 4.Lịch sử phong trào nông dân và Hội nông dân Việt Nam 1930-1995 (1998), Nxb
CTQG, Hà Nội
5. Lâm Quang Huyên (1985), Cách mạng ruộng đất ở miền Nam Việt Nam, Nxb
KHXH, Hà Nội
6. Đặng Phong (2002), Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945-1954, Nxb Khoa học Xã hội ,
Hà Nội
6.2.2. Danh mục tài liệu tham khảo thêm
7. Minh Tranh (1961), Một số ý kiến về nông dân Việt Nam, Nxb Sự thật, Hà Nội
8. Nguyễn Kiến Giang (1959), Phác qua tình hình ruộng đất và đời sống của nông
dân trước Cách Mạng tháng Tám, Nxb Sự thật, Hà Nội
9. Viện Sử học (1990), Nông dân và nông thôn Việt Nam thời cận đại, Nxb KHXH,
Hà Nội.
10. Nguyễn Văn Tiêm, (1993), Giàu nghèo trong nông thôn hiện nay, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội

3


11. Tương Lai (1994), Những nghiên cứu xã hội học về cơ cấu xã hội và chính sách xã
hội, Nxb KHXH, Hà Nội
12. Tổng cục Thống kê (2004),Số liệu thống kê Việt Nam thế kỷ XX (3 tập), NXb
Thống kê, Hà Nội.
7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học
7.1. Kiểm tra, đánh giá thường xuyên
* Hình thức: tham gia lớp học, làm bài tự học

* Tỷ trọng: 10%
7.2 Kiểm tra- đánh giá định kỳ
- Kiểm tra giữa kỳ
* Hình thức: Vấn đáp
* Điểm và tỷ trọng:

30%

- Kiểm tra cuối kỳ
* Hình thức: Tiểu luận
* Điểm và tỷ trọng:

60%

Phê duyệt của Trƣờng

Chủ nhiệm khoa

Ngƣời biên soạn

PGS.TSKH Nguyễn Hải Kế

PGS.TS Trương Thị Tiến

4