Tải bản đầy đủ (.pdf) (102 trang)

“Đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh lâm nghiệp dựa vào các tiêu chuẩn trong chứng chỉrừng FSC Việt Nam tại Công ty TNHH trồng rừng Quy Nhơn, Bình Định”.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.78 MB, 102 trang )

1
Ph�n 1
M� ��U
1.1. Tính c�p thi�t c�a �� tài
Lâm nghi�p là m�t ngành s�n xu�t v�t ch�t trong n�n kinh t� qu�c dân, có
nhi�m v� tr�ng cây gây r�ng, nuôi dư�ng, ch�m sóc, qu�n lý b�o v� r�ng nh�m
�� khai thác, v�n chuy�n lâm s�n và ch� bi�n lâm s�n. Hi�n nay ho�t ��ng c�a
ngành lâm nghi�p r�t �a d�ng và phong phú, không ch� � mi�n núi, trung du mà
��n c� vùng ��ng b�ng, ven bi�n, h�i ��o, �ô th� và các trung tâm công nghi�p.
M�t khác, ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p còn có ý ngh�a c�c k�
quan tr�ng không nh�ng trong phát tri�n kinh t�, b�o v� môi trư�ng sinh thái,
mà c� trong chính sách phát tri�n xã h�i nư�c ta.
Trong nh�ng n�m v�a qua, ngành lâm nghi�p �ã �ư�c Nhà nư�c quan
tâm, h� tr� phát tri�n, và ��t �ư�c nhi�u thành t�u quan tr�ng như nâng cao di�n
tích r�ng qua các n�m, ��c bi�t là di�n tích r�ng tr�ng, r�ng phòng h�, c�i thi�n
ch�t lư�ng r�ng, ngày càng nâng cao ��i s�ng ngư�i dân làm ngh� r�ng, góp
ph�n �áng k� trong thu nh�p qu�c dân. Trong �ó, s�n xu�t kinh doanh lâm
nghi�p, ��c bi�t là ho�t ��ng tr�ng r�ng �ang thu hút nhi�u công ty doanh
nghi�p tham gia. T�i Bình ��nh, ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p �ang
�ư�c các doanh nghi�p, công ty ��u tư phát tri�n r�t m�nh, trong �ó ph�i k� ��n
công ty TNHH tr�ng r�ng Quy Nhơn. �ư�c thành l�p vào n�m 1995, có v�n
��u tư 100% nư�c ngoài, công ty hi�n �ang qu�n lý r�ng tr�ng v�i di�n tích
kho�ng 9.777,06 ha phân b� t�i 27 xã thu�c 8 huy�n trên ��a bàn t�nh Bình
��nh. Cho ��n nay, trong ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p c�a mình,
công ty �ã và �ang khai thác chu k� hai, hàng n�m tr�ng r�ng và khai thác
kho�ng 1.300 ha. Vì th�, v�i n�ng l�c s�n xu�t c�a công ty thì hàng n�m cung
c�p kho�ng 60.000 t�n nguyên li�u g� d�m t� nh�ng di�n tích r�ng tr�ng thu�c
công ty, v�i ch�t lư�ng t�t nh�m xu�t kh�u sang công ty m� là công ty Oji Paper
t�i Nh�t B�n. �� ��m b�o thu nh�p và duy trì tái ��u tư s�n xu�t kinh doanh lâm
nghi�p, vào tháng 3/2006 v�i vi�c công ty nh�n ch�ng ch� r�ng FSC �ã t�o �i�u
ki�n thu�n l�i cho ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p và �ã mang l�i


nh�ng l�i ích và hi�u qu� �áng k�.


2
Tuy nhiên, qu�n lý r�ng b�n v�ng �ã tr� thành m�t nguyên t�c ��i v�i
qu�n lý kinh doanh r�ng, ��ng th�i c�ng là m�t tiêu chu�n mà các công ty kinh
doanh lâm nghi�p luôn hư�ng t�i. Qu�n lý r�ng �n ��nh b�ng các bi�n pháp phù
h�p nh�m ��t các m�c tiêu �� ra như s�n xu�t g� nguyên li�u, g� gia d�ng, lâm
s�n ngoài g�, phòng h� môi trư�ng, b�o v� ��u ngu�n, b�o v� ch�ng cát bay,
ch�ng s�t l� ��t, b�o t�n �a d�ng sinh h�c, b�o t�n loài, b�o t�n các h� sinh
thái,... nh�m b�o ��m s� phát tri�n b�n v�ng v� kinh t�, xã h�i và môi trư�ng.
Bên c�nh �ó, t� trư�c t�i nay � Vi�t Nam có r�t ít công trình nghiên c�u t�ng
k�t �ánh giá v� tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p c�a m�t công ty,
doanh nghi�p có ch�ng ch� r�ng FSC. Chính vì nh�ng yêu c�u th�c ti�n trên, tôi
�ã quy�t ��nh th�c hi�n �� tài: “�ánh giá tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm
nghi�p d�a vào các tiêu chu�n trong ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam t�i
Công ty TNHH tr�ng r�ng Quy Nh�n, Bình ��nh”.
Do v�y, thông qua vi�c �ánh giá tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p
và th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m trong nh�ng n�m qua, �� tài s� �ưa ra m�t cách
�ánh giá toàn di�n hơn v� s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p t�i công ty d�a vào
các tiêu chu�n FSC, qua �ó xác ��nh �ư�c nh�ng thu�n l�i và khó kh�n, nh�ng
b�t c�p trong s�n xu�t kinh doanh, t� �ó �ưa ra nh�ng �� xu�t h�p lý nh�m nâng
cao hi�u qu� s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p b�n v�ng d�a vào các tiêu chu�n
c�a ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam.
1.2. Ý ngh�a khoa h�c và th�c ti�n
1.2.1. Ý ngh�a khoa h�c
K�t qu� nghiên c�u c�a �� tài s� là cơ s� khoa h�c �� góp ph�n hoàn
ch�nh các ho�t ��ng s�n xu�t cây gi�ng, tr�ng r�ng, khai thác và s�n xu�t kinh
doanh r�ng b�n v�ng.
1.2.2. Ý ngh�a th�c ti�n

- Giúp cho công ty n�m b�t �ư�c m�t cách t�ng quát v� tình hình s�n xu�t
kinh doanh lâm nghi�p qua các n�m.
- Làm cơ s� cho vi�c l�p k� ho�ch s�n xu�t kinh doanh r�ng theo hư�ng
b�n v�ng nh�m duy trì và nâng cao ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam.


3
Ph�n 2
T�NG QUAN NGHIÊN C�U
2.2. T�ng quan v� ch�ng ch� r�ng FSC
2.2.1. M�t s� nét v� ch�ng ch� r�ng FSC
N�m 1992 l�n ��u tiên T� ch�c g� nhi�t ��i qu�c t� (ITTO) �� ra nh�ng
tiêu chí cho qu�n lý b�n v�ng r�ng nhi�t ��i. Nh�ng n�m sau �ó v�n �� qu�n lý
r�ng b�n v�ng �ư�c quan tâm và th�o lu�n � nhi�u di�n �àn trên kh�p th� gi�i,
d�n ��n vi�c thành l�p m�t lo�t các t� ch�c qu�c t� và qu�c gia khuy�n khích
qu�n lý r�ng b�n v�ng và ch�ng ch� r�ng như H�i tiêu chu�n Canada
(CSA,1993, qu�c gia), H�i ��ng qu�n tr� r�ng (FSC, 1994, qu�c t�), Sáng ki�n
lâm nghi�p b�n v�ng (SFI, 1994, B�c M�), T� ch�c nhãn sinh thái Indonesia
(LEI, 1998, qu�c gia), H�i ��ng ch�ng ch� g� Malaysia (MTCC, 1998, qu�c
gia), Ch�ng ch� r�ng Chilê (CertforChile 1999, qu�c gia), và Chương trình phê
duy�t các quy trình ch�ng ch� r�ng (PEFC, 1999, Châu Âu). Ch� tính t� 1994
��n 2005 trên th� gi�i �ã có trên 300 tri�u ha r�ng �ư�c các quy trình c�p ch�ng
ch�. Trong �ó FSC là m�t m�ng lư�i toàn c�u, �ư�c thành l�p vào tháng 10 n�m
1993 t�i Toronto, Canada v�i 130 thành viên ��n t� 26 qu�c gia. Trong nh�ng
ngày ��u, t� ch�c ��t tr� s� t�i Oaxaca, Mexico, sau này và cho ��n t�n bây gi�
tr� s� chính �ư�c ��t t�i thành ph� Bonn c�a ��c [4].
V�i 10 nguyên t�c và 56 tiêu chí trong B� tiêu chu�n ch�ng ch� FSC �ư�c
áp d�ng r�ng rãi trên toàn th� gi�i. FSC khuy�n khích các qu�c gia có B� tiêu
chu�n riêng c�a mình d�a trên B� tiêu chu�n c�a FSC qu�c t�. Hi�n nay, có
kho�ng 26 B� tiêu chu�n qu�c gia �ang �ư�c s� d�ng, trong �ó t�i Vi�t Nam

�ang s� d�ng b�n so�n th�o 9C v� tiêu chu�n qu�c gia qu�n lý r�ng b�n v�ng
(hay còn g�i là Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam) cho các công ty �ã và s� ��t ch�ng
ch� r�ng FSC.
Theo ISO (1991) ch�ng ch� là s� c�p gi�y xác nh�n m�t s�n ph�m, m�t
quá trình hay m�t d�ch v� �ã �áp �ng các yêu c�u nh�t ��nh, ch�ng ch� r�ng có
��i tư�ng ch�ng ch� là ch�t lư�ng qu�n lý r�ng. Hi�n có nhi�u ��nh ngh�a khác
nhau, nhưng ��u bao hàm hai n�i dung cơ b�n, th� nh�t là �ánh giá ��c l�p ch�t
lư�ng qu�n lý r�ng theo m�t B� tiêu chu�n quy ��nh, và th� hai là c�p gi�y
ch�ng ch� có th�i h�n.


4
Cơ quan c�p ch�ng ch� r�ng là m�t t� ch�c th� ba, ��c l�p, có �� tư cách
và có trình �� nghi�p v� �ư�c �ông ��o các t� ch�c môi trư�ng, kinh t� và xã
h�i công nh�n, �ư�c c� ngư�i s�n xu�t và tiêu dùng tín nhi�m. Hi�n nay, các t�
ch�c c�p ch�ng ch� r�ng chính trên ph�m vi toàn c�u là:
- H�i ��ng qu�n tr� r�ng th� gi�i (FSC).
- T� ch�c c�p ch�ng ch� r�ng c�a Châu Âu (PEFC), ho�t ��ng ch� y�u
trên ��a bàn Châu Âu.
- T� ch�c c�p ch�ng ch� r�ng qu�c gia Malaysia (MTCC), ho�t ��ng ch�
y�u trong khu v�c nhi�t ��i.
- H� th�ng qu�n lý môi trư�ng ISO 140001.
- Sáng ki�n lâm nghi�p b�n v�ng M� (SFI).
Trong �ó H�i ��ng qu�n tr� r�ng th� gi�i (FSC) là m�t trong nh�ng t�
ch�c ho�t ��ng hi�u qu� trong nh�ng n�m g�n �ây. Tính ��n ngày 15 tháng 6
n�m 2010 trên th� gi�i có trên 133 tri�u ha r�ng �ư�c ch�ng nh�n FSC và �ư�c
phân ph�i t�i 81 qu�c gia v�i s� ch�ng ch� r�ng FSC là 1.026 [32]. Hi�n nay
FSC �ã �y quy�n cho 10 cơ quan �ư�c c�p ch�ng ch� r�ng bao g�m:
- Anh qu�c: SGS - Chương trình QUALIOR.
- Anh qu�c: Hi�p h�i ��t - Chương trình Woodmark.

- Anh qu�c: BM TRADA Certification.
- M�: H� th�ng ch�ng ch� khoa h�c - Chương trình b�o t�n r�ng.
- M�: Liên minh v� r�ng nhi�t ��i - Chương trình Smartwood.
- Hà Lan: SKAL.
- Canada: Silva Forest Foundation.
- ��c: GFA Terra System.
- Nam phi: South African Bureau for Standards (SABS).
- Th�y S�: Institute for Martokologic.
T�i Châu Á - Thái Bình Dương, công ty SmartWood/Rainforest Allliance
và SGS Forestry �ã th�c hi�n ph�n l�n vi�c �ánh giá và c�p ch�ng ch� r�ng
FSC. �ây c�ng chính là các t� ch�c ��m nhi�m vi�c c�p ch�ng ch� r�ng FSC t�i
Vi�t Nam trong nh�ng n�m g�n �ây [8].


5
2.2.2. S� c�n thi�t và nh�ng l�i ích c�a ch�ng ch� r�ng
Trong nh�ng n�m g�n �ây do nh�ng tác ��ng c�a con ngư�i như các ho�t
��ng khai thác lâm s�n, bao g�m khai thác h�p pháp và b�t h�p pháp, chuy�n
��i ��t lâm nghi�p sang tr�ng tr�t và ch�n nuôi, xây d�ng, �ô th� hóa,… nên
di�n tích r�ng t� nhiên �ã và �ang b� gi�m �i �áng k�. Theo ư�c tính c�a FAO,
hàng n�m di�n tích r�ng t� nhiên trên toàn c�u m�t �i kho�ng 9 tri�u ha, môi
trư�ng s�ng c�a nhi�u loài ��ng v�t, th�c v�t r�ng c�ng t� t� bi�n m�t ho�c b�
thoái hóa nghiêm tr�ng. Bên c�nh �ó r�ng th� gi�i �ang ��i m�t v�i m�t s�
thách th�c khác, bao g�m tính �a d�ng sinh h�c nghèo nàn và kh� n�ng phát
tri�n kém hơn, n�ng su�t th�p hơn, y�u kém trong th�c thi ch�c n�ng phòng h�
và ít �óng góp vào s� phát tri�n kinh t� xã h�i cho ��a phương.
Th�c t� cho th�y n�u ch� có các bi�n pháp truy�n th�ng như t�ng cư�ng
lu�t pháp, tham gia các công ư�c,… thì không th� b�o v� �ư�c di�n tích r�ng t�
nhiên hi�n còn c�a nhân lo�i, nh�t là r�ng nhi�t ��i t�p trung ch� y�u � các
nư�c �ang phát tri�n. M�t trong nh�ng bi�n pháp quan tr�ng hi�n nay, �ư�c c�

c�ng ��ng qu�c t� c�ng như t�ng qu�c gia ��c bi�t quan tâm, k�t h�p v�i các
gi�i pháp truy�n th�ng nêu trên là c�n ph�i thi�t l�p qu�n lý r�ng b�n v�ng và
ch�ng ch� r�ng, v�n �� này luôn nh�n �ư�c ưu tiên cao trong các chương trình
c�a t�t c� các t� ch�c Chính ph� và Phi Chính ph� trên toàn th� gi�i [41].
Vì th�, ch�ng ch� r�ng là s� xác nh�n b�ng gi�y ch�ng ch� r�ng �ơn v�
qu�n lý r�ng �ã ��t nh�ng tiêu chu�n v� qu�n lý r�ng b�n v�ng do t� ch�c
ch�ng ch� ho�c �ư�c u� quy�n ch�ng ch� quy ��nh. Nói cách khác, ch�ng ch�
r�ng là quá trình �ánh giá qu�n lý r�ng �� xác nh�n r�ng ch� r�ng �ã ��t các
yêu c�u v� qu�n lý r�ng b�n v�ng. Như v�y, m�t �ơn v� ho�t ��ng lâm nghi�p
mu�n hư�ng t�i qu�n lý r�ng b�n v�ng thì ba thành ph�n có vai trò quan tr�ng
trong vi�c ch�ng ch� r�ng FSC là:
- Ngư�i ch�ng ch�: là m�t t� ch�c th� ba, trung gian, hoàn toàn ��c l�p.
- Ngư�i có l�i ích tr�c ti�p ho�c gián ti�p t� r�ng như Chính ph�, Chính
quy�n ��a phương, c�ng ��ng dân cư, các t� ch�c môi trư�ng, xã h�i,… g�i
chung là các c� �ông.
- Ngư�i �ư�c ch�ng ch�, g�m các lâm trư�ng, công ty hay doanh nghi�p
lâm nghi�p, ch� r�ng c�ng ��ng ho�c cá th�. M�t trong nh�ng ��ng l�c quan


6
tr�ng c�a ch�ng ch� r�ng là thâm nh�p th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m r�ng �òi h�i
có ch�ng ch�, vì v�y ch�ng ch� r�ng FSC thư�ng g�n v�i ch�ng ch� chu�i hành
trình s�n ph�m (CoC), �i�u �ó có ngh�a là xác nh�n s�n ph�m có ngu�n g�c t�
r�ng �ư�c ch�ng ch� [4].
Ngày nay toàn th� gi�i ngày càng quan tâm ��n tình tr�ng di�n tích và
ch�t lư�ng r�ng ngày m�t suy gi�m, �nh hư�ng l�n ��n môi trư�ng s�ng và kh�
n�ng cung c�p s�n ph�m t� r�ng phát tri�n b�n v�ng c�ng như nhu c�u hàng
ngày c�a ngư�i dân. V�n �� c�n �ư�c gi�i quy�t là làm th� nào qu�n lý kinh
doanh r�ng ph�i v�a ��m b�o t�t l�i ích kinh t�, v�a �em l�i l�i ích thi�t th�c
cho các c�ng ��ng dân cư s�ng trong r�ng, v�a không gây tác ��ng x�u ��n môi

trư�ng s�ng, t�c là th�c hi�n �ư�c qu�n lý r�ng b�n v�ng. Vì th� mà ch�ng ch�
r�ng là r�t c�n thi�t ��i v�i �ơn v� ho�t ��ng lâm nghi�p trên toàn th� gi�i, �i�u
�ó �ư�c gi�i thích vì nh�ng lý do sau:
- C�ng ��ng Qu�c t�, Chính ph�, các cơ quan Chính ph�, các t� ch�c môi
trư�ng, xã h�i,… �òi h�i các ch� s�n xu�t kinh doanh r�ng ph�i ch�ng minh
r�ng r�ng c�a h� �ã �ư�c qu�n lý b�n v�ng.
- Ngư�i tiêu dùng s�n ph�m r�ng �òi h�i các s�n ph�m lưu thông trên th�
trư�ng ph�i �ư�c khai thác t� r�ng �ã �ư�c qu�n lý b�n v�ng.
- Ngư�i s�n xu�t mu�n ch�ng minh r�ng các s�n ph�m r�ng c�a mình,
��c bi�t là g�, �ư�c khai thác t� r�ng �ư�c qu�n lý m�t cách b�n v�ng.
Ch�ng ch� r�ng c�n thi�t �� xác nh�n qu�n lý r�ng b�n v�ng c�a ch�
r�ng, c�ng như ch�ng ch� ISO �� xác nh�n qu�n lý ch�t lư�ng s�n xu�t công
nghi�p. Ngay t� th�p k� 1990 ITTO �ã �� ra m�c tiêu là t�t c� các s�n ph�m
r�ng c�a nhóm các nư�c s�n xu�t thành viên ph�i có ngu�n g�c t� r�ng �ư�c
qu�n lý b�n v�ng. N�m 1998 liên k�t WB - WWF �� ra m�c tiêu ��n n�m 2005
toàn th� gi�i có 200 tri�u ha r�ng, g�m 100 tri�u ha r�ng nhi�t ��i và 100 tri�u
ha r�ng ôn ��i, �ư�c ch�ng ch�. Tuy nhiên tính ��n tháng 11 n�m 2005, di�n
tích r�ng �ư�c ch�ng ch� b�i các quy trình ch� y�u trên toàn th� gi�i là 341,95
tri�u ha. Như v�y là t�ng s� di�n tích r�ng �ư�c ch�ng ch� �ã vư�t ch� tiêu c�a
liên k�t WB - WWF, nhưng di�n tích r�ng nhi�t ��i �ư�c ch�ng ch� còn r�t nh�
bé, còn r�t xa so v�i m�c tiêu [4].


7
Ch�ng ch� r�ng �ư�c áp d�ng cho t�t c� các �ơn v� qu�n lý r�ng v�i các
quy mô l�n nh� b�t k� là s� h�u nhà nư�c hay tư nhân. �ây là m�t quá trình
hoàn toàn t� nguy�n c�a các ch� r�ng. Tuy nhiên, �ánh giá c�p ch�ng ch� r�ng
ch� �ư�c áp d�ng cho các �ơn v� �ang qu�n lý r�ng s�n xu�t và �ang ho�t ��ng
qu�n lý kinh doanh. Các l�i ích khi m�t �ơn v� lâm nghi�p �ư�c c�p ch�ng ch�
r�ng bao g�m:

- G� �ư�c c�p nhãn FSC s� bán �ư�c giá cao hơn so v�i cùng lo�i không
�ư�c c�p nhãn (thông thư�ng giá cao hơn kho�ng 30%).
- Có �i�u ki�n ti�p c�n v�i th� trư�ng m�i.
- Các �ánh giá ��nh k� c�a cơ quan c�p ch�ng ch� s� giúp tìm ra các �i�m
m�nh, y�u trong ho�t ��ng kinh doanh c�a doanh nghi�p [41].
2.2. Tình hình c�p ch�ng ch� r�ng FSC trên th� gi�i
Như chúng ta �ã bi�t, hi�n nay trên th� gi�i có m�t s� quy trình c�p ch�ng
ch� r�ng �ang ho�t ��ng như H�i ��ng qu�n tr� r�ng qu�c t� (FSC), Chương
trình phê duy�t các quy trình ch�ng ch� r�ng c�a Châu Âu (PEFC), Sáng ki�n
lâm nghi�p b�n v�ng c�a B�c M� (SFI), H�i tiêu chu�n Canada (CSA), H�i
��ng ch�ng ch� g� Malaysia (MTCC),... Tuy nhiên, hai quy trình �ang ho�t
��ng � c�p toàn c�u là FSC và PEFS, trong khi �ó các quy trình khác ch� ho�t
��ng � c�p vùng ho�c qu�c gia. Tính ��n tháng 6 n�m 2010, di�n tích r�ng �ư�c
c�p ch�ng ch� FSC là 133.337.128 ha, 81 qu�c gia v�i 1.026 ch�ng ch� r�ng
FSC �ư�c ch�ng nh�n. Sau �ây là tình hình c�p ch�ng ch� r�ng FSC và chu�i
hành trình s�n ph�m (CoC) � các Châu l�c:
� Châu Âu: ��n tháng 6 n�m 2010 di�n tích r�ng do FSC c�p ch�ng ch�
� Châu Âu �ã lên ��n 59.430.496 ha v�i 446 gi�y ch�ng ch�, chi�m kho�ng
44,57% t�ng di�n tích r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� FSC trên toàn th� gi�i, ch� y�u
là r�ng tr�ng và r�ng n�a t� nhiên, trong �ó Nga, Th�y �i�n, Ba Lan, Belarus,
Latvia, Anh,… là nh�ng nư�c ��ng ��u v� s� di�n tích �ư�c c�p ch�ng ch�. V�
ch�ng ch� CoC do FSC c�p hi�n có 8.513 gi�y ch�ng ch�, trong �ó Anh, ��c,
Hà Lan, Ý và Ba Lan là nh�ng nư�c có s� ch�ng ch� CoC cao nh�t trong các
qu�c gia � Châu Âu.
� B�c M�: ��n th�i �i�m tháng 6 n�m 2010, di�n tích r�ng �ư�c FSC
c�p ch�ng ch� là 48.547.334 ha v�i 200 ch�ng ch�, chi�m kho�ng 36,41% t�ng


8
di�n tích r�ng � các nư�c �ư�c c�p ch�ng ch� r�ng FSC. Trong s� này Canada d�n

��u v�i 34.585.653 ha và 51 ch�ng ch� r�ng FSC, ti�p theo là M� v�i 13.094.610
ha và 116 ch�ng ch� r�ng, Mexico có 867.071 ha, v�i 33 ch�ng ch� r�ng. V� ch�ng
ch� CoC, hi�n B�c M� có 4.709 gi�y ch�ng nh�n trong �ó M� d�n ��u v�i 3.731
gi�y ch�ng ch� CoC, ti�p sau �ó là Canada v�i 954 ch�ng ch� CoC.
Trong khi �ó � Nam M�: Có t�ng s� di�n tích r�ng �ư�c c�p ch�ng ch�
FSC là 12.385.413 ha, v�i 271 gi�y ch�ng ch�, chi�m 9,29% t�ng di�n tích r�ng
�ư�c c�p ch�ng ch�. Trong �ó Brazin, Uruguay và Bolivia là 3 qu�c gia có di�n
tích r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� r�ng l�n nh�t, ch� y�u là r�ng tr�ng và r�ng n�a
t� nhiên. Hi�n nay Braxin, Uruguay, Bolivia, Costa Rica, Guatemala là các qu�c
gia xu�t kh�u m�t kh�i lư�ng l�n nh�t th� gi�i g� có ch�ng ch� FSC, mà Vi�t
Nam là m�t trong nh�ng th� trư�ng nh�p kh�u l�n nh�t. V� ch�ng ch� CoC, hi�n
Nam M� có 645 gi�y ch�ng nh�n trong �ó Brazil d�n ��u v�i 416 gi�y ch�ng
ch� CoC, ti�p sau �ó là Chile v�i 59 ch�ng ch� CoC.
� Châu Phi: Tính ��n tháng 6 n�m 2010 m�i có 7.354.110 ha, v�i 47 gi�y
ch�ng ch�, chi�m kho�ng 5,52% t�ng di�n tích r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� r�ng
trên toàn th� gi�i, (so v�i n�m 2005 là 33 gi�y ch�ng ch�, chi�m 2% t�ng s�
di�n tích r�ng �ư�c FSC c�p ch�ng ch� trên th� gi�i), �ây là khu v�c có s� phát
tri�n r�ng �áng k� trong nh�ng n�m g�n �ây. Trong �ó Nam Phi ��ng ��u
2.134.983 ha v�i 19 ch�ng ch�, sau �ó là Congo v�i 1.907.843 ha. V� ch�ng ch�
CoC, � Châu Phi hi�n t�i có 130 ch�ng ch�, trong �ó Nam Phi v�n là nư�cd�n
��u v�i 86 ch�ng ch� CoC.
T�i Thái Bình Dương, tính ��n tháng 6 n�m 2010 ch� có 4 qu�c gia �ư�c
c�p ch�ng ch� r�ng FSC nhưng có 1.640.304 ha r�ng v�i 27 gi�y ch�ng ch�
FSC, chi�m 1,23% trên toàn th� gi�i. New Zealand và Australia là 2 qu�c gia
d�n ��u v� di�n tích và s� ch�ng ch� �ư�c c�p t�i khu v�c v�i 18 ch�ng ch� c�a
New Zealand và Australia là 7 gi�y ch�ng ch�. S� gi�y ch�ng ch� CoC do FSC
c�p t�i Thái Bình Dương là 333, trong �ó d�n ��u Australia v�i 201 ch�ng ch�
CoC, ti�p �ó là New Zealand v�i 128 ch�ng ch� CoC.
� Châu Á: Hi�n có 3.979.741 ha v�i 89 ch�ng ch� r�ng FSC, chi�m
kho�ng 2,98% t�ng di�n tích r�ng �ư�c ch�ng nh�n FSC. Trong �ó các nư�c

Trung Qu�c, Indonesia và Nh�t B�n là các nư�c d�n ��u v� di�n tích và s�
ch�ng ch� FSC. S� gi�y ch�ng ch� CoC do FSC c�p t�i Châu Á là 3.451, trong
�ó d�n ��u là Trung Qu�c v�i 1.256 ch�ng ch� CoC, ti�p theo là Nh�t B�n v�i
1.011 ch�ng ch� CoC.


9
Trong khi �ó, � các nư�c �ông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Lào và
Thái Lan c�ng �ã xây d�ng các quy trình ch�ng ch� r�ng qu�c gia, ��ng th�i h�
c�ng �ã có m�t s� khu r�ng t� nhiên �ư�c FSC c�p ch�ng ch�. Ch�ng ch� FSC
nhi�u nh�t là Indonesia v�i 1.105.449 ha v�i 8 ch�ng ch� FSC, ti�p ��n là
Malaysia v�i di�n tích 203.842 ha, có 5 ch�ng ch� r�ng FSC, Lào v�i 1 ch�ng
ch� r�ng FSC nhưng có di�n tích tương ��i l�n 81.628 ha [38].
T� nh�ng phân tích trên có th� th�y t� l� ch�ng ch� r�ng FSC và CoC �
các châu l�c là r�t khác nhau, �i�u này �ư�c th� hi�n qua các �� th� sau:
Châu Âu
Châu Phi
6%

3%

B�c M�

Nam M�

Châu Âu

B�c M�

Nam M�


Châu Á

Thái Bình Dương

Châu Phi

Châu Á

Thái Bình Dương

1%

2%
19%

9%
45%

1%
48%
4%

36%

�� th� 2.1: T� l� ch�ng ch� r�ng FSC � các châu l�c

26%

�� th� 2.2: T� l� ch�ng ch� r�ng CoC � các châu l�c


Như v�y, qua các s� li�u th�ng kê v� di�n tích các lo�i r�ng và các qu�c
gia � các châu l�c �ư�c c�p ch�ng ch�, chúng ta có th� có các nh�n xét sau �ây:
*Trong các châu l�c thì Châu Âu, nh�t là Tây và B�c Âu, có di�n tích
r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� nhi�u và nhanh nh�t, ti�p �ó là B�c M� vì nh�ng
nguyên nhân chính như:
- Các nư�c � hai châu l�c này h�u h�t là nh�ng nư�c �ã phát tri�n, ch�t
lư�ng qu�n lý r�ng �ã ��t trình �� cao, h�u như �ã ��t tiêu chu�n ch�ng ch�
r�ng c�a các quy trình ngay t� trư�c khi có tiêu chu�n v� qu�n lý r�ng b�n v�ng
và vi�c c�p ch�ng ch� r�ng ch� là v�n �� th� t�c.
- Quy mô qu�n lý r�ng thư�ng là r�t l�n, hàng tr�m nghìn ha hay hơn
n�a, ph�n l�n là r�ng tr�ng, nên vi�c �ánh giá c�p ch�ng ch� d� dàng và ít t�n
kém hơn nhi�u so v�i r�ng t� nhiên nhi�t ��i.
- Do s�n xu�t lâm nghi�p � các qu�c gia này có quy mô r�t l�n, m�i n�m
khai thác hàng ch�c tri�u m3 g�, nhu c�u thâm nh�p th� trư�ng có ch�ng ch� r�t
l�n, làm cho ��ng l�c th� trư�ng c�a ch�ng ch� r�ng phát tri�n.


10
- Quy�n s� h�u r�ng t�i các qu�c gia này ch� y�u là s� h�u tư nhân, do v�y
tính t� ch�, ��c l�p c�a ch� r�ng trong m�i ho�t ��ng v� qu�n lý, tái ��u tư, s�
d�ng tài chính trong kinh doanh và qu�n lý r�ng r�t cao, t�o �i�u ki�n quan tr�ng
cho vi�c nâng cao và duy trì qu�n lý r�ng ��t �ư�c yêu c�u c�a ch�ng ch� r�ng.
- � các qu�c gia �ã phát tri�n như t�i Châu Âu này thì v�n �� chi phí cho
ch�ng ch� r�ng không ph�i là m�t y�u t� h�n ch� [39], [4].
* So sánh di�n tích r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� gi�a quy trình ch�ng ch�
r�ng PEFC c�a Châu Âu và quy trình FSC thì quy trình PEFC có t�ng di�n tích
r�ng �ư�c c�p ch�ng ch� cao hơn r�t nhi�u, chi�m kho�ng 61,3% t�ng di�n tích
r�ng �ư�c ch�ng ch� c�a th� gi�i, trong �ó quy trình FSC ch� chi�m kho�ng
30,0%. Nguyên nhân là s� di�n tích r�ng �ư�c PEFC c�p ch�ng ch� h�u h�t

thu�c các qu�c gia �ã phát tri�n � Châu Âu và B�c M�, vi�c th�c hi�n ch�ng ch�
h�u như t�i ch� là chính, �ây là m�t trong nh�ng thu�n l�i cho các khu v�c này
�ư�c ch�ng nh�n b�i PEFC [9].
Trong khi �ó, m�c dù quy trình FSC ch�ng ch� �ư�c ít di�n tích hơn,
nhưng có t�m ho�t ��ng r�ng l�n hơn nhi�u, h�u như kh�p toàn c�u.
* Ch�ng ch� r�ng � khu v�c Nam M�, Châu Á - Thái Bình Dương và
Châu Phi ti�n r�t ch�m, di�n tích �ư�c ch�ng ch� m�i ch� chi�m kho�ng 19%
t�ng di�n tích �ã �ư�c ch�ng ch� r�ng FSC c�a th� gi�i. Nguyên nhân là các
nư�c trong các khu v�c này ph�n l�n là kém phát tri�n, qu�n lý r�ng còn � trình
�� th�p, các ch� r�ng không có �� ngu�n l�c c�i thi�n qu�n lý r�ng �� ��t tiêu
chu�n ch�ng ch� r�ng, và chi phí cho ch�ng ch� r�ng c�ng là m�t y�u t� h�n
ch�. Hi�n nay ch� có 16 t� ch�c chuyên môn �ư�c FSC u� quy�n m�i �ư�c c�p
ch�ng ch� qu�n lý b�o v� r�ng c�a FSC, th�i h�n ch�ng ch� m�i l�n c�p có hi�u
l�c 5 n�m và luôn ki�m tra ch�t lư�ng.
Ngày nay, nhi�u ngư�i tiêu dùng �ã nh�n th�c �ư�c t�m quan tr�ng c�a
các m�t hàng �� g� �ư�c c�p ch�ng ch� r�ng, th�m chí H�i ngư�i tiêu dùng t�i
Anh, Hà Lan còn có xu hư�ng t�y chay s� d�ng các lo�i hàng không có ngu�n
g�c, xu�t x�. Nhu c�u ��i v�i g� nhi�t ��i �ã �ư�c ch�ng ch� r�ng � th� trư�ng
Châu Âu và M� �ã vư�t quá cung. Hi�n có hơn 8.000 s�n ph�m trên kh�p th�
gi�i có mang bi�u trưng c�a ch�ng ch� r�ng FSC t� c�a g� ��n lư�c ch�i ��u, t�
v�n phòng ph�m ��n gi�y toilet. Vì th� mà m�ng lư�i lâm s�n toàn c�u, m�t


11
nhóm các t� ch�c và công ty cam k�t s�n xu�t và buôn bán g� và lâm s�n �ã
�ư�c ch�ng ch�, �ã có m�ng lư�i � 18 qu�c gia khác nhau trên kh�p th� gi�i v�i
hơn 600 thành viên. Theo k�t qu� th�ng kê nhu c�u s� d�ng hàng có ch�ng ch�
r�ng �ã gia t�ng v�i t� l� 2 - 3% m�i n�m � Anh. � Hà Lan có 500 công ty cùng
v�i nhà nh�p kh�u g� nhi�t ��i l�n nh�t � châu Âu và l�n th� 2 trên toàn th�
gi�i, hi�n �ã cam k�t ch� mua s�n ph�m �ã có FSC. Các m�ng lư�i bán l� r�t l�n

t� Anh và M� c�ng ho�t ��ng v�i vai trò xúc tác cho nh�ng thay ��i b�i h�
�ang gia t�ng yêu c�u cung c�p g� �ã �ư�c ch�ng ch� [4].
2.3. Tình hình c�p ch�ng ch� r�ng FSC t�i Vi�t Nam
2.3.1. Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam
Trong Chi�n lư�c Phát tri�n lâm nghi�p giai �o�n 2006 - 2020 �ã xác
��nh: Thi�t l�p, qu�n lý, b�o v� và phát tri�n b�n v�ng 3 lo�i r�ng, ��y m�nh
xây d�ng thương hi�u và c�p ch�ng ch� r�ng cho các m�t hàng xu�t kh�u. Nâng
c�p n�ng l�c qu�n lý cho ch� r�ng, xây d�ng các tiêu chu�n và c�p ch�ng ch�
r�ng, m�c tiêu ��n n�m 2020 ít nh�t 30% di�n tích r�ng s�n xu�t �ư�c c�p
ch�ng ch� r�ng. Chương trình qu�n lý và phát tri�n b�n v�ng là m�t trong 5
chương trình tr�ng �i�m qu�c gia v� lâm nghi�p, có vai trò ��c bi�t quan tr�ng
trong vi�c l�n ��u tiên xác ��nh cho ��t nư�c m�t lâm ph�n �n ��nh 15,6 tri�u
ha, v�i 7,8 tri�u ha r�ng s�n xu�t, có 30% �ư�c c�p ch�ng ch�, cung c�p 22,2
tri�u m3 g�/n�m ��t kim ng�ch xu�t kh�u 7,8 t� USD vào n�m 2020 [14].
Nh�m nâng cao hi�u qu� và ch�t lư�ng ho�t ��ng và c�p ch�ng ch� r�ng �
nư�c ta, tháng 6 n�m 2006 Vi�n qu�n lý r�ng b�n v�ng và ch�ng ch� r�ng �ư�c
thành l�p. Vi�n qu�n lý r�ng b�n v�ng và ch�ng ch� r�ng cùng v�i các chuyên
gia hàng ��u trong và ngoài nư�c �ã nhóm h�p nhi�u l�n nh�m xây d�ng B�
tiêu chu�n qu�n lý r�ng b�n v�ng cho Vi�t Nam, ��n nay �ã hoàn thành phiên
b�n 9C g�m 10 tiêu chu�n trên c� 3 khía c�nh kinh t�, xã h�i và môi trư�ng �ã
�ư�c trình lên H�i ��ng qu�n tr� r�ng qu�c t� (FSC).
Tuy nhiên, B� tiêu chu�n FSC Vi�t Nam ch� �ư�c áp d�ng trong �i�u ki�n
Vi�t Nam trên cơ s� nh�ng nguyên t�c sau:
- Ch�ng ch� �ư�c th�c hi�n trên cơ s� các ch� r�ng t� nguy�n �� ngh� cơ
quan ch�ng ch� r�ng �ánh giá c�p ch�ng ch�. Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam �ư�c
áp d�ng �� c�p ch�ng ch� r�ng s�n xu�t là r�ng t� nhiên và r�ng tr�ng.


12
- Sau khi �ư�c FSC công nh�n, tiêu chu�n FSC Vi�t Nam �ư�c t�t c�

nh�ng t� ch�c s� d�ng khi �ánh giá c�p ch�ng ch� r�ng � Vi�t Nam.
- Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam có th� �ư�c s� d�ng �� �ánh giá trong các
chương trình c�i thi�n qu�n lý r�ng c�ng như ch�ng ch� r�ng theo giai �o�n.
- Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam c�ng có th� �ư�c áp d�ng cho qu�n lý các
lo�i r�ng cung c�p các lâm s�n ngoài g� và r�ng cung c�p các d�ch v� khác.
- Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam c�n �ư�c coi là ��ng b�, th�ng nh�t, và
không có tiêu chu�n nào �ư�c ưu tiên theo trình t� s�p x�p.
- �� �ư�c c�p ch�ng ch�, Vi�n qu�n lý r�ng b�n v�ng và ch�ng ch� r�ng
và nh�ng t� ch�c ch�ng ch� �ã �ư�c FSC u� quy�n không �òi h�i ch� r�ng ph�i
�áp �ng ��y �� và hoàn ch�nh tiêu chu�n FSC Vi�t Nam. Tuy nhiên, n�u ch�
r�ng có nh�ng vi ph�m ��i v�i b�t k� tiêu chu�n nào thì thư�ng không �ư�c
c�p ch�ng ch� ho�c b� thu h�i gi�y ch�ng ch� �ã c�p.
- Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam c�n �ư�c s� d�ng ph�i h�p v�i lu�t pháp
qu�c gia và qu�c t�, v�i nh�ng chính sách, quy trình, hư�ng d�n c�a FSC ��i
v�i nh�ng t� ch�c ch�ng ch�.
- Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam c�n �ư�c s� d�ng m�t cách ��ng b� v�i lu�t
pháp qu�c gia và qu�c t� c�ng như nh�ng quy ��nh và hư�ng d�n chung c�a
FSC qu�c t�.
- R�ng tr�ng trên di�n tích chuy�n ��i t� r�ng t� nhiên sau tháng 11 n�m
1994 thông thư�ng s� không ��t tiêu chu�n �� �ư�c c�p ch�ng ch� tr� nh�ng
trư�ng h�p có b�ng ch�ng rõ ràng là ch� r�ng không tr�c ti�p ho�c gián ti�p
ch�u trách nhi�m v� s� chuy�n ��i �ó.
Nh�ng n�i dung chính trong phiên b�n 9C g�m 10 tiêu chu�n, 56 tiêu chí,
158 ch� s� như sau:
Tiêu chu�n 1. Tuân theo pháp lu�t và Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam: Ch�
r�ng tuân theo pháp lu�t, nh�ng quy ��nh hi�n hành khác c�a Nhà nư�c và
nh�ng tho� thu�n qu�c t� mà Nhà nư�c �ã ký k�t, ��ng th�i tuân theo t�t c�
nh�ng tiêu chu�n và tiêu chí c�a Tiêu chu�n FSC Vi�t Nam. Tiêu chu�n này có
6 tiêu chí, 12 ch� s�.
Tiêu chu�n 2. Quy�n và trách nhi�m s� d�ng ��t: Quy�n và trách nhi�m s�

d�ng lâu dài ��t và tài nguyên r�ng �ư�c xác l�p rõ ràng, tài li�u hoá và �ư�c c�p
gi�y ch�ng nh�n quy�n s� d�ng ��t. Tiêu chu�n này có 3 tiêu chí, 8 ch� s�.


13
Tiêu chu�n 3. Quy�n c�a ngư�i dân s� t�i: Quy�n h�p pháp và theo phong
t�c c�a ngư�i dân s� t�i v� qu�n lý, s� d�ng r�ng và ��t c�a h� �ư�c công nh�n
và tôn tr�ng. Tiêu chu�n này có 4 tiêu chí và 8 ch� s�.
Tiêu chu�n 4. Quan h� c�ng ��ng và quy�n c�a công nhân: Nh�ng ho�t
��ng qu�n lý kinh doanh r�ng có tác d�ng duy trì ho�c t�ng cư�ng phúc l�i
kinh t� xã h�i lâu dài c�a công nhân lâm nghi�p và các c�ng ��ng ��a phương.
Tiêu chu�n này có 5 tiêu chí và 17 ch� s�.
Tiêu chu�n 5. Nh�ng l�i ích t� r�ng: Nh�ng ho�t ��ng qu�n lý r�ng có
tác d�ng khuy�n khích s� d�ng có hi�u qu� các s�n ph�m và d�ch v� �a d�ng
c�a r�ng �� ��m b�o tính b�n v�ng kinh t� và tính �a d�ng c�a nh�ng l�i ích
môi trư�ng và xã h�i. Tiêu chu�n này có 6 tiêu chí và 19 ch� s�.
Tiêu chu�n 6. Tác ��ng môi trư�ng: Ch� r�ng th�c hi�n b�o t�n �a d�ng
sinh h�c và nh�ng giá tr� c�a �a d�ng sinh h�c, b�o v� ngu�n nư�c, ��t �ai,
nh�ng h� sinh thái và sinh c�nh ��c thù d� b� t�n thương, duy trì các ch�c n�ng
sinh thái và toàn v�n c�a r�ng. Tiêu chu�n này có 10 tiêu chí và 32 ch� s�.
Tiêu chu�n 7. K� ho�ch qu�n lý: Có k� ho�ch qu�n lý phù h�p v�i quy mô
và cư�ng �� ho�t ��ng lâm nghi�p, v�i nh�ng m�c tiêu rõ ràng và bi�n pháp
th�c thi c� th�, và �ư�c thư�ng xuyên c�p nh�t. Tiêu chu�n này có 4 tiêu chí và
14 ch� s�.
Tiêu chu�n 8. Giám sát và �ánh giá: Th�c hi�n giám sát ��nh k� tương
�ng v�i quy mô và cư�ng �� kinh doanh �� n�m �ư�c tình hình r�ng, s�n lư�ng
các s�n ph�m, chu�i hành trình, các ho�t ��ng qu�n lý r�ng và nh�ng tác ��ng
môi trư�ng và xã h�i c�a nh�ng ho�t ��ng �ó. Tiêu chu�n này có 5 tiêu chí và
12 ch� s�.
Tiêu chu�n 9. Duy trì nh�ng r�ng có giá tr� b�o t�n cao: Nh�ng ho�t ��ng

qu�n lý r�ng � nh�ng r�ng có giá tr� b�o t�n cao (RBTC) có tác d�ng duy trì
ho�c t�ng cư�ng các thu�c tính c�a nh�ng r�ng �ó. Nh�ng quy�t ��nh liên quan
��n RBTC luôn �ư�c cân nh�c c�n th�n trên cơ s� gi�i pháp phòng ng�a. Tiêu
chu�n này có 4 tiêu chí và 9 ch� s�.
Tiêu chu�n 10. R�ng tr�ng: R�ng tr�ng �ư�c quy ho�ch và qu�n lý phù
h�p v�i các tiêu chu�n và tiêu chí t� 1 ��n 9. Khi tr�ng r�ng �� �áp �ng các l�i
ích v� kinh t�, xã h�i và các nhu c�u v� s�n ph�m r�ng c�a th� trư�ng, nh�ng


14
r�ng tr�ng �ó c�ng ph�i góp ph�n t�o �i�u ki�n cho vi�c qu�n lý t�t các r�ng t�
nhiên, làm gi�m áp l�c lên r�ng t� nhiên, giúp ph�c h�i và b�o t�n r�ng t�
nhiên. Tiêu chu�n này có 9 tiêu chí và 27 ch� s� [14], [29].
Nh�ng tiêu chu�n, tiêu chí này d�a trên cơ s� �i�u ch�nh, b� sung nh�ng
tiêu chu�n, tiêu chí c�a FSC qu�c t�, có s� d�ng nhi�u ý ki�n �óng góp c�a các
nhà qu�n lý và các nhà khoa h�c lâm nghi�p trong nư�c và qu�c t� �� ��m b�o
nh�ng tiêu chu�n qu�c t� v�a phù h�p v�i �i�u ki�n Vi�t Nam và �ư�c ban
giám ��c FSC qu�c t� phê duy�t. Do nh�ng tiêu chu�n và tiêu chí áp d�ng
chung trong toàn qu�c, ��ng th�i ph�i phù h�p v�i các tiêu chu�n, tiêu chí qu�c
t� nên vi�c áp d�ng không th� phù h�p v�i m�i trư�ng h�p và m�i �i�u ki�n c�a
t�ng ��a phương. Vì v�y, khi áp d�ng các tiêu chu�n, tiêu chí c�n có s� m�m
d�o trong m�t ph�m vi nh�t ��nh nào �ó, v�a �ư�c các t� ch�c ch�ng ch� r�ng
qu�c t� FSC và FSC qu�c gia ch�p nh�n.
Ngày nay, v�n �� qu�n lý r�ng b�n v�ng tr� lên quan tr�ng ��c bi�t v�i
các doanh nghi�p lâm nghi�p n�u mu�n vươn ra kinh doanh các s�n ph�m lâm
nghi�p trên th� trư�ng qu�c t� vì hai lý do chính, m�t là xu hư�ng khôi ph�c tài
nguyên r�ng b�n v�ng �i cùng v�i phát tri�n doanh nghi�p b�n v�ng, hai là th�
trư�ng th� gi�i �ang t� ch�i d�n vi�c nh�p kh�u n�u �� g� không có ch�ng ch�
qu�n lý r�ng b�n v�ng. M�t s� doanh nghi�p ch� bi�n mu�n �ưa s�n ph�m c�a
mình ��n m�t s� th� trư�ng Châu Âu, Châu M� và các nư�c phát tri�n ph�i nh�p

g� có ch�ng ch� qu�n lý r�ng b�n v�ng v�i giá cao hơn nhi�u so v�i s�n ph�m
cùng lo�i, cùng ch�t lư�ng trong nư�c. Trong khi giá g� không có ch�ng ch�
r�ng th�p hơn t� 25 - 30% giá g� �ư�c c�p ch�ng ch�. Ch�ng ch� r�ng th�c ch�t
là ch�ng ch� ISO 9000 và 14000 v� công ngh� và môi trư�ng cho ch� doanh
nghi�p lâm nghi�p, vì l�i ích c�a chính mình và l�i ích, uy tín c�a qu�c gia
mình, các ch� r�ng t� nguy�n tham gia vào quá trình qu�n lý r�ng b�n v�ng và
nh�n �ư�c ch�ng ch� r�ng FSC.
2.3.2. M�t s� k�t qu� nghiên c�u liên quan
Sau Malaysia, Indonesia, Philipin, Thailan, tháng 12 n�m 2005, Lào nh�n
�ư�c ch�ng ch� r�ng b�n v�ng ��u tiên. Tháng 3 n�m 2006, Vi�t Nam nh�n
ch�ng ch� qu�n lý r�ng b�n v�ng c�a FSC ��u tiên cho kho�ng 10.000 ha c�a
công ty QPFL t�i Quy Nhơn. T� ch�c �ư�c FSC �y quy�n c�p ch�ng ch� r�ng là
SGS Qualifor, �ã tham kh�o k� tiêu chu�n 10 v� r�ng tr�ng trong d� th�o l�n 8


15
c�a Vi�t Nam g�m 9 tiêu chí c�a FSC �ã �ư�c c� th� hóa thành 26 ch� s� phù
h�p �i�u ki�n và pháp lu�t Vi�t Nam.
T�i Vi�t Nam, t� n�m 1998, Qu� qu�c t� v� b�o v� thiên nhiên (WWF) �ã
ph�i h�p ch�t ch� v�i B� Nông nghi�p và Phát tri�n nông thôn, C�c Phát tri�n
lâm nghi�p, C�c Ki�m lâm và m�t s� cơ quan trong ngành lâm nghi�p trong
vi�c t� ch�c các H�i th�o qu�c gia v� qu�n lý r�ng b�n v�ng. T� �ó ��n nay,
WWF �ông Dương là t� ch�c giúp �� ch� y�u v� tài chính và k� thu�t cho T�
công tác qu�c gia Vi�t Nam trong vi�c xây d�ng B� tiêu chu�n qu�c gia v� qu�n
lý r�ng b�n v�ng d�a theo các tiêu chí và tiêu chu�n c�a FSC. Bên c�nh �ó,
chương trình lâm nghi�p Vi�t Nam - C�ng hòa Liên Bang ��c (GTZ) h� tr� xây
d�ng thí �i�m phương án qu�n lý r�ng b�n v�ng cho 10 lâm trư�ng trong quá
trình chuy�n ��i thành công ty lâm nghi�p, �ây là cơ h�i và thách th�c không
nh� ��i v�i các doanh nghi�p lâm nghi�p trên c� nư�c.
Cho ��n nay � Vi�t Nam ch� có công ty QPFL, Bình ��nh có ch�ng ch�

r�ng FSC. Bên c�nh �ó, có m�t s� lâm trư�ng qu�c doanh qu�n lý r�ng t�
nhiên, các doanh nghi�p, công ty tr�ng r�ng tư nhân, liên doanh �ang trong quá
trình ti�n t�i �ánh giá chính �� c�p ch�ng ch� r�ng FSC thông qua các d� án c�a
m�t s� t� ch�c như WWF Vi�t Nam, TFT, GTZ, Nh�t B�n,… Tính ��n ngày 15
tháng 6 n�m 2010, Vi�t Nam �ã có 211 ch�ng ch� FSC-CoC. Và �ư�c c�p ch�
y�u b�i hai t� ch�c chính là SGS Vi�t Nam và SmartWood, ��ng th� tư Châu Á
sau Trung Qu�c, Nh�t B�n và H�ng Kông, và v�i 211 ch�ng ch� FSC-CoC thì
t�ng s� ch�ng ch� này c�a Vi�t Nam g�n b�ng so v�i các nư�c ASEAN c�ng l�i.
Nhưng như th� còn quá ít so v�i hơn 1.500 doanh nghi�p Vi�t Nam tham gia s�n
xu�t s�n ph�m g�.
Vai trò c�a r�ng ��i v�i cu�c s�ng c�a con ngư�i hi�n t�i �ư�c �áng giá
và �ư�c thi�t k� trong r�t nhi�u chương trình, hi�p ư�c, công ư�c qu�c t�. Song
n�u qu�n lý r�ng không b�n v�ng thì vi�c m�t r�ng s� di�n ra song song v�i quá
trình ph�c h�i r�ng, và ch�t lư�ng r�ng c�ng như các ch�c n�ng phòng h� môi
trư�ng, xóa �ói gi�m nghèo c�ng không th� phát huy �ư�c. Chính vì v�y, quá
trình qu�n lý r�ng b�n v�ng �ang là m�t phong trào r�ng l�n quy mô toàn c�u
và là ch� �� chính trong h�p tác lâm nghi�p ASEAN.
Chi�n lư�c lâm nghi�p qu�c gia giai �o�n 2006 - 2020 �ã �ư�c trình
Chính ph� phê duy�t và �ã ti�n hành th�c hi�n ��u n�m 2006, trong 3 chương


16
trình phát tri�n c�a chi�n lư�c này thì chương trình “Qu�n lý và phát tri�n r�ng
b�n v�ng” là chương trình th� nh�t. �� qu�n lý và phát tri�n r�ng b�n v�ng
trư�c h�t c�n t�o ra các �i�u ki�n c�n và �� v� r�ng, v� pháp lu�t và v� xã h�i,
th� trư�ng, trư�c h�t c�n xác ��nh �ư�c m�t lâm ph�n �n ��nh không ch� trên
quy ho�ch, trên b�n ��, mà ph�i c� trên th�c ��a c�a c� nư�c và c�a trong khu
r�ng. M�c tiêu chính c�a qu�n lý và phát tri�n r�ng b�n v�ng là nâng cao n�ng
l�c qu�n lý và hi�u qu� qu�n lý c�a ch� r�ng ��i v�i trong khu r�ng c� th�, s�
d�ng t�i �a các l�i ích kinh t�, l�i ích môi trư�ng và l�i ích xã h�i c�a r�ng

nhưng �n ��nh và b�n v�ng lâu dài.
Hi�n t�i �ã có m�t s� ��nh ngh�a v� qu�n lý r�ng b�n v�ng và ch�ng ch�
r�ng nhưng khó có �ư�c m�t ��nh ngh�a t�ng quát �ư�c m�i ngư�i ��ng ý.
Theo ITTO thì “Qu�n lý r�ng b�n v�ng là quá trình qu�n lý nh�ng lâm ph�n �n
��nh nh�m ��t �ư�c m�t ho�c nhi�u hơn nh�ng m�c tiêu qu�n lý �ã �ư�c �� ra
m�t cách rõ ràng như ��m b�o s�n xu�t liên t�c nh�ng s�n ph�m và d�ch v�
r�ng mong mu�n mà không làm gi�m �áng k� nh�ng giá tr� di truy�n và n�ng
su�t tương lai c�a r�ng và không gây ra nh�ng tác ��ng không mong mu�n ��i
v�i môi trư�ng t� nhiên và xã h�i”. Và theo ti�n trình Helsinki thì ��nh ngh�a
“Qu�n lý r�ng b�n v�ng là s� qu�n lý r�ng và ��t r�ng theo cách th�c và m�c
�� phù h�p �� duy trì tính �a d�ng sinh h�c, n�ng su�t, kh� n�ng tái sinh, s�c
s�ng c�a r�ng, và duy trì ti�m n�ng c�a r�ng trong vi�c th�c hi�n, hi�n nay và
trong tương lai, các ch�c n�ng sinh thái, kinh t� và xã h�i c�a chúng, � c�p ��a
phương, qu�c gia và toàn c�u, và không gây ra nh�ng tác h�i ��i v�i các h�
sinh thái khác” [4], [29].
�i�u quan tr�ng nh�t c�n gi�i thích là vì sao qu�n lý r�ng b�n v�ng �ã tr�
thành cao trào, �ư�c hàng lo�t các nư�c công nghi�p tiên ti�n và hàng lo�t các
nư�c �ang phát tri�n c�n qu�n lý r�ng b�n v�ng, t� nguy�n tham gia, m�c dù
không ai b�t bu�c. �ây là nh�n th�c c�a qu�c gia v� làm sao b�o v� �ư�c r�ng
mà v�n s� d�ng t�i �a các l�i ích t� r�ng, nh�n th�c c�a ch� r�ng v� quy�n xu�t
kh�u vào m�i th� trư�ng th� gi�i và quy�n bán lâm s�n v�i giá cao.
Vì th�, có th� kh�ng ��nh ch�ng ch� r�ng là s� xác nh�n khu r�ng �ã �ư�c
qu�n lý b�n v�ng d�a trên các tiêu chu�n cao và th�ng nh�t qu�c t� v� kinh t�,
xã h�i, môi trư�ng. Ch�ng ch� r�ng là gi�i pháp khuy�n khích các ch� r�ng
qu�n lý b�n v�ng vì ngoài l�i ích qu�c gia v� ��m b�o môi trư�ng phát tri�n b�n


17
v�ng và phát tri�n kinh t�, xã h�i, và chính ch� r�ng �ư�c ��n �áp các chi phí t�
nguy�n qu�n lý r�ng b�n v�ng b�i 2 quy�n l�i là �ư�c xu�t kh�u lâm s�n vào

m�i th� trư�ng th� gi�i k� c� Tây Âu và B�c M�, và �ư�c hư�ng giá bán cao
hơn so v�i các s�n ph�m cùng lo�i nhưng không có ch�ng ch� r�ng FSC.
Hi�n tr�ng qu�n lý r�ng t�i Vi�t Nam trong m�t th�p k� qua cho th�y
qu�n lý r�ng b�n v�ng luôn là ưu tiên cao trong các chương trình c�a Chính
ph�, ��c bi�t �ư�c nh�n m�nh trong chương trình tái cơ c�u c�a ngành lâm
nghi�p và chi�n lư�c phát tri�n lâm nghi�p. Ti�n trình tái cơ c�u ngành lâm
nghi�p n�m 1994 �ánh d�u m�t thay ��i quan tr�ng trong qu�n lý r�ng qu�c gia.
Nhìn chung, ti�n trình này ph�n ánh s� cam k�t c�a Nhà nư�c trong vi�c lôi kéo
s� tham gia c�a ngư�i dân ��a phương khi chuy�n ��i t� s� d�ng r�ng sang phát
tri�n b�n v�ng tài nguyên r�ng.
Trong nh�ng n�m g�n �ây s� phát tri�n c�a Vi�t Nam �ã �ư�c th� hi�n rõ
thông qua t�ng trư�ng kinh t� m�nh m� và t�ng cư�ng h�i nh�p toàn c�u và khu
v�c, theo �ó �ã c� th� hóa v�i nh�ng chuy�n bi�n trong ngành lâm nghi�p.
Ngành lâm nghi�p �ã ch�u áp l�c không ch� v� c�i thi�n n�ng su�t và tính c�nh
tranh trên th� trư�ng qu�c t� mà còn �áp �ng các cam k�t qu�c t� v� lâm nghi�p
b�n v�ng. Hơn n�a, nh�ng thách th�c xã h�i hi�n v�n t�n t�i trong khi �ang
di�n ra nh�ng thay ��i chú ý t� lâm nghi�p Nhà nư�c sang lâm nghi�p xã h�i.
Vì th� mà xóa �ói gi�m nghèo và qu�n lý r�ng b�n v�ng �ã tr� thành nh�ng
thách th�c tr�ng tâm c�a ngành lâm nghi�p.
Trong nh�ng n�m g�n �ây, WWF và GTZ trên cơ s� h�p tác v�i t� ch�c
SmartWood �ã xúc ti�n th�c thi m�t vài ho�t ��ng nh�m h� tr� xây d�ng n�ng
l�c trong nư�c v� l�nh v�c này ��ng th�i ti�p t�c theo �u�i �ư�ng hư�ng này
trong tương lai nh�m gi�m chi phí ch�ng nh�n. Ngoài ra, n� l�c tìm ki�m h� tr�
�� chi tr� chi phí và �àm phán v�i các cơ quan ch�ng nh�n �� gi�m b�t chi phí
c�ng �ư�c xem là m�t gi�i pháp nh�m gi�m chi phí.
N�m 2008 Lê Kh�c Côi có �� c�p và nghiên c�u v� “Tình hình lâm
nghi�p và ch�ng ch� r�ng th� gi�i và hi�n tr�ng ch�ng ch� r�ng � Vi�t Nam”.
Qua �� tài có th� nh�n th�y �ư�c nh�ng khó kh�n, thách th�c và cơ h�i c�a
ngành lâm nghi�p Vi�t Nam, ��c bi�t là ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam như hi�n
nay [10]. Hay nghiên c�u c�a Trương T�t �ơ n�m 2009 v� qu�n lý r�ng b�n

v�ng và ch�ng ch� r�ng � Vi�t Nam, cơ h�i và thách th�c [14].


18
Trong kho�ng 10 n�m tr� l�i �ây Nhà nư�c �ã giao trên 2 tri�u ha ��t
tr�ng ��i núi tr�c cho nông dân c� nư�c tham gia vào các ho�t ��ng lâm nghi�p.
N�u nh�n th�c và n�ng l�c qu�n lý t� ch�c c�a ngư�i dân �ư�c nâng cao thì
m�c tiêu ��t �ư�c v� t�ng thu nh�p, xóa �ói gi�m nghèo, phát tri�n kinh t� xã
h�i nông thôn mi�n núi, ph�c h�i môi trư�ng sinh thái, góp ph�n gi�m thi�u tác
��ng v� môi trư�ng, khí h�u trong tương lai không xa.
M�t trong nh�ng mô hình �ang �ư�c các nhà khoa h�c Vi�t Nam quan
tâm là nghiên c�u các mô hình ch�ng ch� r�ng theo nhóm. � Vi�t Nam mô hình
này �ư�c th� nghi�m cho m�t lo�i ��i tư�ng ph� bi�n trong xã h�i, �ó là r�ng
s�n xu�t phân tán c�a các h� nông dân g�p l�i. Trong �ó �áng chú ý là các
nghiên c�u như “Hư�ng d�n ch�ng ch� nhóm FSC và qu�n lý r�ng” c�a Lê
Thi�n ��c và Ng�c Th� M�n n�m 2004 [13].
Trong vi�c xây d�ng các mô hình ch�ng ch� r�ng theo nhóm thì mô hình
� huy�n Hưng Yên, l�y tên là chi h�i ch� r�ng tr�ng huy�n Hưng Yên g�m 209
h�, v�i di�n tích g�n 2.000 ha r�ng tr�ng bư�c ��u �ã hoàn t�t ho�t ��ng và ��t
�ư�c nh�ng thành qu� nh�t ��nh. Tuy nhiên, c�n ph�i t�ng cư�ng h� tr� �ào t�o,
giám sát �ánh giá hi�u qu� thêm nh�ng n�m ti�p theo, ��ng th�i qu�ng bá và
nhân r�ng mô hình này cho các ��a phương trong c� nư�c [24].
C�ng theo chương trình và mô hình ch�ng ch� r�ng FSC theo nhóm h�,
n�m 2004 t�i Qu�ng Tr� mô hình ch�ng ch� r�ng FSC theo nhóm h� v�i r�ng
keo c�ng �ã �ư�c ti�n hành và ��t nh�ng k�t qu�. D�a vào t� ch�c Rainforest
Alliance, WWF �ã �ưa ra m�t s� k�t lu�n và ki�n ngh� cho các nhóm h� nh�ng
vi�c ph�i làm �� hư�ng t�i qu�n lý r�ng b�n v�ng, ��t �ư�c ch�ng ch� r�ng
FSC Vi�t Nam. Bên c�nh nh�ng mô hình nghiên c�u v� tình hình ch�ng ch�
r�ng theo nhóm h� gia �ình thì m�t s� nhà khoa h�c �ã và �ang ti�n hành nh�ng
nghiên c�u v� ch�ng ch� r�ng t�i Vi�t Nam �� �ưa ra m�t cái nhìn t�ng th� v�

kinh nghi�m qu�n lý theo ch�ng ch� r�ng [25].
Vi�c thúc ��y ch�ng ch� r�ng FSC t�i Vi�t Nam �ang có nh�ng bư�c ti�n
�áng m�ng, trong �ó có m�t ph�n quan tr�ng c�a t� ch�c WWF �ã tích c�c ph�i
h�p v�i T� công tác qu�c gia Vi�t Nam và các nhà tài tr� khác ti�n hành xây
d�ng các mô hình thí �i�m v� qu�n lý r�ng b�n v�ng ti�n t�i �ánh giá c�p ch�ng
ch� r�ng cho m�t s� ��a phương, trong �ó ph�i k� t�i các t�nh �ak lak, Kon
Tum, Gia Lai, Ngh� An, Th�a Thiên Hu�,…


19
T�i �ak Lak thì n�m 1999, m�i chuyên gia �ánh giá c�a FSC ti�n hành
ti�n kh�o sát, �ánh giá t�i 6 lâm trư�ng. Chuyên gia FSC �ã �ưa ra m�t s�
khuy�n ngh� ��i v�i t�nh, lâm trư�ng nh�m th�c hi�n và �áp �ng �ư�c các tiêu
chu�n v� qu�n lý r�ng b�n v�ng.
N�u t�i t�nh Kon Tum, WWF và TFT/Scancom th�c hi�n d� án v� b�o
t�n �a d�ng sinh h�c và qu�n lý r�ng b�n v�ng t�i huy�n Kon Plong, thì t�i t�nh
Ngh� An và Th�a Thiên Hu�, cùng v�i T� công tác qu�c gia ti�n hành nhi�u
chuy�n kh�o sát, �ánh giá B� tiêu chu�n qu�c gia t�i m�t s� lâm trư�ng, xây
d�ng các mô hình v� r�ng qu�n lý b�n v�ng t�i m�t s� vùng tr�ng �i�m.
� t�nh Gia Lai: Cùng v�i S� Nông nghi�p và Phát tri�n nông thôn xây
d�ng mô hình v� qu�n lý r�ng b�n v�ng t�i m�t s� lâm trư�ng, ti�n hành �ánh
giá th� nghi�m B� tiêu chu�n qu�c gia t�i 2 lâm trư�ng Sơ Pai và Hà N�ng. Bên
c�nh �ó thì WWF s� m�i chuyên gia c�a FSC ti�n hành ti�n kh�o sát, �ánh giá
l�i các lâm trư�ng nói trên �� hư�ng t�i qu�n lý r�ng b�n v�ng nh�m ��t �ư�c
ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam.
2.3.3. Nh�ng thách th�c và bài h�c kinh nghi�m v� ch�ng ch� r�ng
FSC t�i Vi�t Nam
Theo ��nh hư�ng c�a chính ph� và xu th� toàn c�u, cùng v�i h� tr� c�a
các t� ch�c Chính ph� và phi Chính ph� qu�c t�, �ã ch�ng ki�n nh�ng n� l�c v�
qu�n lý r�ng � Vi�t Nam theo tiêu chu�n FSC trong m�t th�p k� qua, mang ��n

k�t qu� là kho�ng 10.000 ha r�ng tr�ng �ã �ư�c ch�ng nh�n theo tiêu chu�n
FSC t� n�m 2006 và hơn 10 �ơn v� qu�n lý r�ng �ang tham gia quá trình ch�ng
nh�n qu�n lý r�ng FSC. Quá trình này c�ng b�c l� nh�ng thách th�c, cơ h�i và
bài h�c kinh nghi�m � ��a phương.
- Nh�ng thách th�c và cơ h�i cho ngành lâm nghi�p Vi�t Nam �� ��t
�ư�c ch�ng ch� r�ng: Vi�t Nam �ã tr� thành m�t nhà xu�t kh�u �� n�i th�t quan
tr�ng trên th� trư�ng th� gi�i v�i m�c t�ng trư�ng hàng n�m trên 20% trong
nh�ng n�m g�n �ây và d� ki�n doanh s� ��t �ư�c trong nh�ng n�m t�i là 2,8 t�
USD. Cùng th�i gian này nhu c�u v� �� n�i th�t làm t� g� khai thác t� r�ng
ch�ng nh�n và qu�n lý b�n v�ng �ang không ng�ng t�ng lên khi�n cho ngành
ch� bi�n g� Vi�t Nam tr� thành nhà nh�p kh�u l�n (giá tr� nh�p kh�u g� n�m
2007 là hơn 1 t� USD) v� g� ch�ng nh�n t� bên ngoài, theo t�ng chi phí và kh�


20
n�ng c�nh tranh th�p hơn c�a ngành. M�t khác, thách th�c này t�o cơ h�i v�
ch�ng nh�n r�ng Vi�t Nam trên c� nư�c vì ho�t ��ng ch�ng nh�n như v�y có
th� giúp r�ng Vi�t Nam qu�n lý b�n v�ng ��ng th�i gi�m chi phí nguyên li�u
��u vào cho các doanh nghi�p ch� bi�n g� và theo �ó giúp h� t�ng kh� n�ng
c�nh tranh c�a doanh nghi�p mình.
- Di�n tích r�ng t� nhiên và ch�ng ch� r�ng quy mô nh� c�a �ơn v� qu�n
lý r�ng: Các �ơn v� qu�n lý r�ng � Vi�t Nam �ã tr�i qua m�t s� ti�n trình tái cơ
c�u khi�n các �ơn v� qu�n lý r�ng hi�n nay có di�n tích r�ng t� nhiên t� 10.000
��n 20.000 ha và h�n m�c khai thác hàng n�m t� 2.000 ��n 5.000 m3 g� t� 40
��n 50 lo�i g� theo tr� lư�ng g� c�a m�i loài tr� nên quá nh�. Tr� lư�ng m�i
loài nh� và s� lư�ng loài l�n gây ra m�t s� khó kh�n v� công ngh� cho các nhà
ch� bi�n g� cùng v�i hi�u qu� kinh t� th�p làm cho các nhà s�n xu�t này không
m�n mà v�i vi�c thu mua và ch� bi�n g�, th�m chí là g� có ch�ng ch� r�ng FSC.
M�t khác, di�n tích nh� c�ng có ngh�a r�ng chi phí ch�ng nh�n cho 1 ha, hơn
n�a do r�ng nghèo v� tr� lư�ng g� và chi phí ch�ng nh�n cho t�ng m3 g�,

thư�ng � m�c cao vư�t quá kh� n�ng c�a các �ơn v� qu�n lý r�ng. T�t c� nh�ng
lý do này l�i khi�n cho quá trình ch�ng nh�n c�a các �ơn v� qu�n lý r�ng khó kh�
thi v� m�t kinh t�. M�t cơ h�i �� �ương ��u v�i v�n �� này dành cho các �ơn v�
qu�n lý r�ng, ��c bi�t là nh�ng �ơn v� có v� trí ��a lý g�n v�i nhau, h� có th�
th�ng nh�t xúc ti�n ch�ng nh�n theo nhóm v�i tr� lư�ng t�ng loài �� l�n ��
thuy�t ph�c ngư�i mua và chi phí ch�ng nh�n th�p hơn ��i v�i t�ng ha và m3 g�.
- Quy�n s� d�ng ��t lâm nghi�p và ch�ng ch� r�ng: Theo tiêu chu�n 2
trong tiêu chu�n qu�n lý r�ng FSC, m�t �ơn v� qu�n lý r�ng mu�n �ư�c ch�ng
nh�n ph�i có quy�n hư�ng d�ng ��t ��i v�i di�n tích ��t lâm nghi�p c�a h�. T�i
Vi�t Nam, do nh�ng thay ��i v� lu�t ��t �ai nhi�u �ơn v� qu�n lý r�ng không có
quy�n hư�ng d�ng ��t lâm nghi�p ho�c di�n tích ghi trong s� �� c�a h� th�p
hơn nhi�u so v�i di�n tích h� th�c t� qu�n lý, theo �ó khi�n cho các �ơn v� qu�n
lý r�ng không th�a mãn tiêu chu�n ��t ra và do v�y dù cho h� có �áp �ng �ư�c
t�t c� các tiêu chu�n và tiêu chí trong B� tiêu chu�n FSC �i ch�ng n�a thì h�
không th� �ư�c ch�ng nh�n. Do �ó, cùng v�i nh�ng n� l�c c�a t�ng �ơn v�
qu�n lý r�ng, h� tr� t� Chính quy�n các c�p khác nhau t� Trung ương ��n ��a
phương �óng vai trò h�t s�c quan tr�ng ��i v�i quá trình ch�ng nh�n qu�n lý
r�ng b�n v�ng c�a các �ơn v� qu�n lý r�ng.


21
- Phân c�p trong s� d�ng ��t lâm nghi�p và ch�ng ch� r�ng, theo báo cáo
c�a B� Nông nghi�p và Phát tri�n nông thôn, cho ��n ngày 30/10/2007 kho�ng
3,2 trri�u ha ��t lâm nghi�p �ã �ư�c giao cho 1,1 tri�u h� gia �ình, theo �ó góp
ph�n vào vi�c t�o thu nh�p và xóa �ói gi�m nghèo � các khu v�c nông thôn
mi�n núi nhưng c�ng t�o ra thách th�c c�a ho�t ��ng ch�ng ch� r�ng. Nh�ng
khó kh�n ch� y�u gây ra do di�n tích r�t nh� c�a m�i h� gia �ình, trung bình
m�i h� gia �ình có 3 ha, �i�u này có ngh�a r�ng ��i v�i di�n tích kho�ng 1.000
ha t�i thi�u c�n 300 h� gia �ình k�t h�p cùng v�i nhau v�i cam k�t m�nh m� và
phương pháp th�c hi�n th�c t�, mà vi�c này �ư�c xem là m�t nhi�m v� không

kh� thi ho�c r�t khó trong vi�c t� ch�c và qu�n lý nhóm. Hơn n�a, do r�ng tr�ng
c�a m�i h� gia �ình �ư�c tr�ng theo cách th�c khác nhau liên quan t�i th�i gian,
công ngh�, ch�t lư�ng cây gi�ng,… di�n tích tr�ng r�ng trên cơ s� k�t h�p
không �� t�t v� m�t ch�t lư�ng g� và không thuy�t ph�c �ư�c ngư�i mua tr�
ti�n cho lo�i g� này. Hơn n�a, di�n tích kho�ng 1.000 ha c�ng có ngh�a là chi
phí ch�ng nh�n s� cao ��i v�i m�i ha và m�i m3 g� mà theo �ó nh�ng ngư�i
nông dân nghèo không th� �áp �ng �ư�c. Bên c�nh �ó, các ch� s� h�u r�ng
tr�ng quy mô nh� thư�ng không �� m�nh m� trong cam k�t c�a mình. ��c bi�t
khi h� ph�i chi tr� nh�ng nhu c�u tài chính phát sinh. T� ch�c WWF nhìn nh�n
thách th�c và cơ h�i t�i khu v�c này, v�i h� tr� t� t� ch�c IKEA và SNV, cùng
�ương ��u v�i thách th�c này b�ng cách áp d�ng các d� án ch�ng nh�n qu�n lý
r�ng theo nhóm �� có �ư�c nhi�u bài h�c kinh nghi�m hơn t�i m�t th�i �i�m
nào �ó trong các n�m t�i �ây ��i v�i ch�ng ch� r�ng cho nhóm nông dân ho�c
nhóm nông dân v�i �ơn v� qu�n lý r�ng như là m�t ��i tư�ng gi� ch�ng ch�.
- Khu v�c tư nhân, tích t� ��t lâm nghi�p và ch�ng ch� r�ng: Trong m�t
th�p k� qua khu v�c tư nhân bao g�m c� doanh nghi�p n�i ��a và nư�c ngoài
ho�t ��ng trong ngành ch� bi�n và thương m�i g� �ã t�ng lên �áng k� và có
nhi�u ti�m n�ng hơn trong ��u tư vào kinh doanh tr�ng r�ng và lâm nghi�p. D�
dàng nh�n th�y r�ng khu v�c tư nhân có th� �óng vai trò quan tr�ng hơn và có
th� ��u tư vào ��t r�ng � quy mô l�n hơn. M�t khác, th�c t� cho th�y s�n lư�ng
r�ng th�p �i cùng v�i ch�t lư�ng r�ng tr�ng và g� nghèo nàn c�a các ch� r�ng
quy mô nh� chính là s� lãng phí v� tài nguyên ��t r�ng và không mang l�i nh�ng
l�i ích như mong mu�n c�a ch� s� h�u. M�t cách th�c m�i và hi�u qu� v� kinh t�
trong vi�c s� d�ng ��t r�ng �ư�c giao cho các h� gia �ình c�n �ư�c áp d�ng


22
trong th�c t� mà theo �ó có th� tích t� ��t r�ng cho kinh doanh lâm nghi�p. Hơn
n�a, theo ngh� ��nh 200 c�a Chính ph� n�m 2004, các lâm trư�ng qu�c doanh s�
�ư�c tư h�u hoá, qua �ó c�ng s� mang ��n nh�ng cơ h� cho khu v�c tư nhân ��

m� r�ng vai trò c�a mình. H� tr� t� chính sách liên quan c�a Chính ph� cho khu
v�c tư nhân �� �óng vai trò l�n hơn s� t�o �i�u ki�n thu�n l�i hơn cho vi�c ��y
nhanh công tác tích t� ��t r�ng cho vi�c s� d�ng hi�u qu� hơn v� m�t kinh t� và
do v�y c�ng s� t�ng cư�ng �óng góp ch�ng ch� r�ng t�i Vi�t Nam.
- G� có ki�m soát m�t bư�c chu�n b� hu�ng t�i ch�ng ch� r�ng FSC:
Ch�ng ch� r�ng �� l�y g� �ư�c ch�ng nh�n qu�n lý FSC là m�t quá trình lâu dài.
K� ho�ch g� �ư�c ki�m soát c�a FSC là m�t gi�i pháp nh�m h� tr� các �ơn v�
qu�n lý r�ng trong th�i gian ng�n, có th� ��t �ư�c ph�n nào k�t qu� c�a quá trình
ch�ng nh�n. Các �ơn v� qu�n lý r�ng �ng h� k� ho�ch g� �ư�c ki�m soát trong
vòng m�t n�m có th� k�t h�p v�i g� �ư�c ch�ng nh�n g� FSC �� s�n xu�t và bán
các s�n ph�m FSC k�t h�p. Do v�y, các �ơn v� qu�n lý r�ng và các ch� r�ng quy
mô nh� có r�ng tr�ng t�i Vi�t Nam có th� áp d�ng và th�c thi k� ho�ch g� �ư�c
ki�m soát như là m�t bư�c sơ kh�i hư�ng t�i ch�ng nh�n qu�n lý r�ng c�a FSC.
- N�ng l�c ��a phương và chi phí ho�t ��ng ch�ng ch� r�ng: T�ng chi phí
cho ho�t ��ng ch�ng ch� r�ng bao g�m hai ph�n chính, m�t là chi phí áp d�ng
h� th�ng qu�n lý r�ng c�a m�t �ơn v� qu�n lý r�ng t� �i�m kh�i ��u t�i m�c
�áp �ng �ư�c tiêu chu�n FSC, và th� hai là chi phí các ho�t ��ng �ánh giá do cơ
quan ch�ng nh�n th�c hi�n. M�t �ơn v� qu�n lý r�ng v�i n�ng l�c trong nư�c có
th� làm t�t c� có th� ti�t ki�m �ư�c ph�n này trong t�ng chi phí sau �ó h� ch�
ph�i tr� cho các ho�t ��ng �ánh giá c�a cơ quan ch�ng nh�n và qua �ó có th�
ti�t ki�m và gi�m chi phí ch�ng nh�n. Do v�y xây d�ng n�ng l�c trong nư�c v�
ch�ng ch� r�ng c�n �ư�c xem là m�t ưu tiên [3].


23
Ph�n 3
M�C TIÊU, ��I T��NG, N�I DUNG
VÀ PH�ƠNG PHÁP NGHIÊN C�U
3.1. M�c tiêu nghiên c�u
3.1.1. M�c tiêu chung

�ánh giá tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p theo các tiêu chu�n
c�a ch�ng ch� r�ng FSC nh�m �ưa ra các gi�i pháp h�p lý, nâng cao hi�u qu�
s�n xu�t kinh doanh r�ng b�n v�ng � công ty TNHH tr�ng r�ng Quy Nhơn.
3.1.2. M�c tiêu c� th�
- �ánh giá �ư�c tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p t�i công ty,
nh�ng hi�u qu� và l�i ích khi ��t ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam.
- Trên cơ s� phân tích SWOT nh�m tìm ra các �� xu�t h�p lý nâng cao
hi�u qu� s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p theo các tiêu chu�n FSC Vi�t Nam.
3.2. ��i tư�ng và ph�m vi nghiên c�u
3.2.1. ��i t��ng nghiên c�u
�� tài ch� t�p trung �ánh giá tình hình s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p t�i
công ty TNHH tr�ng r�ng Quy Nhơn, Bình ��nh d�a trên cơ s�:
- Các quy trình k� thu�t vư�n ươm, tr�ng r�ng và khai thác do công ty
ban hành, ch�nh s�a và b� sung hàng n�m.
- Th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m và chu�i hành trình s�n ph�m CoC trư�c
và sau khi nh�n ch�ng ch� r�ng FSC.
- Hi�u qu� và nh�ng l�i ích trong s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p.
3.2.2. Ph�m vi nghiên c�u
Trong ph�m vi các ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh t�i công ty và m�t s�
công ty lâm nghi�p trên ��a bàn t�nh Bình ��nh.
3.3. N�i dung nghiên c�u
3.3.1. �i�u �i�n t� nhiên, kinh t� và xã h�i c�a khu v�c nghiên c�u
3.3.1.1. �i�u ki�n t� nhiên: Ti�n hành �i�u tra và tìm hi�u v� v� trí ��a lý,
��a hình, khí h�u, th�y v�n và th� như�ng.


24
3.3.1.2. ��c �i�m kinh t� và xã h�i: �i�u tra, tìm hi�u v� dân s�, lao ��ng
và th�c tr�ng n�n kinh t� t�i ��a phương.
3.3.1.3. Th�c tr�ng ngành lâm nghi�p: �i�u tra và tìm hi�u v� di�n tích

��t lâm nghi�p có r�ng và chưa có r�ng, di�n tích ��t có kh� n�ng lâm nghi�p.
��c bi�t là di�n tích r�ng tr�ng trên ��a bàn t�nh.
3.3.2. Các ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p d�a vào các tiêu
chu�n c�a ch�ng ch� r�ng FSC Vi�t Nam
3.3.2.1. Các ho�t ��ng tr�ng r�ng, ch�m sóc và qu�n lý b�o v� r�ng
- Xây d�ng ngân hàng dòng, vư�n gi�ng và s�n xu�t cây con
- Các ho�t ��ng tr�ng r�ng
- Các ho�t ��ng ch�m sóc, qu�n lý b�o v� r�ng
3.3.2.2. Các ho�t ��ng khai thác và ch� bi�n: Tìm hi�u và �ánh giá các
ho�t ��ng khai thác và ch� bi�n theo các tiêu chu�n ch�ng ch� r�ng FSC.
3.3.2.3. Th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m
- Chu�i hành trình s�n ph�m CoC
- Th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m
3.3.3. Nh�ng l�i ích ��t ���c khi s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p theo
các tiêu chu�n FSC Vi�t Nam
- L�i ích v� kinh t�: Xem xét nh�ng v�n �� sau:
+ Th� trư�ng m� r�ng.
+ Giá ưu �ãi hơn so v�i ngu�n g� không có ch�ng ch� r�ng FSC.
+ �ng d�ng khoa h�c công ngh�.
+ C�i ti�n k� ho�ch qu�n lý b�o v� r�ng tr�ng.
+ T�ng cư�ng giám sát �ánh giá và thông tin tư li�u.
+ Nh�ng l�i ích ti�m n�ng.
- L�i ích v� xã h�i: T�p trung làm rõ các n�i dung sau:
+ T�o công �n vi�c làm cho ngư�i dân
+ Giao tr� m�t s� di�n tích r�ng tr�ng c�a công ty ph�c v� cho các
v�n �� xã h�i.
+ Chương trình cung c�p mi�n phí cây gi�ng cho ngư�i dân ��a phương.
+ �óng góp vào ngân sách c�a t�nh thông qua các lo�i thu�.



25
- L�i ích v� môi trư�ng: Tìm hi�u, �i�u tra và �ánh giá các v�n �� sau:
+ Kh� n�ng h�p th� CO2 c�a r�ng tr�ng.
+ Duy trì m�t s� di�n tích r�ng tr�ng, r�ng t� nhiên �� phòng h�,
b�o v� môi trư�ng.
+ Th�c hi�n các bi�n pháp k� thu�t nh�m b�o v� ngu�n nư�c, ��t,
�a d�ng sinh h�c,...
3.3.4. Nh�ng thu�n l�i và khó kh�n trong các ho�t ��ng s�n xu�t kinh
doanh lâm nghi�p theo các tiêu chu�n FSC
3.3.5. Các gi�i pháp nh�m nâng cao hi�u qu� s�n xu�t kinh doanh theo
các tiêu chu�n FSC Vi�t Nam
3.4. Phư�ng pháp nghiên c�u
3.4.1. Ph�ơng pháp thu th�p thông tin
- Thu th�p s� li�u th� c�p: K� th�a các s� li�u �ã có v� tr� lư�ng r�ng
khai thác qua các n�m; quy trình k� thu�t vư�n ươm, tr�ng r�ng, ch�m sóc,
qu�n lý b�o v�, phòng ch�ng cháy r�ng và khai thác. Các ��nh m�c d� toán v�
cây gi�ng, tr�ng, ch�m sóc, qu�n lý b�o v�, khai thác 01 ha r�ng trong su�t chu
k� kinh doanh t�i ��a �i�m nghiên c�u.
- Thu th�p s� li�u sơ c�p: �i�u tra, ph�ng v�n các cơ quan liên quan,
ngư�i dân ��a phương v� hi�u qu� xã h�i, môi trư�ng t� các ho�t ��ng s�n xu�t
kinh doanh lâm nghi�p c�a công ty mang ��n,…
3.4.2. Các ph�ơng pháp phân tích
- Phương pháp phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities,
Threats) thông qua các �i�m m�nh, �i�m y�u, cơ h�i và thách th�c �� phân tích
nh�ng thu�n l�i, khó kh�n trong các ho�t ��ng s�n xu�t kinh doanh lâm nghi�p
theo hư�ng b�n v�ng.
- Phân tích th� trư�ng tiêu th� s�n ph�m: D�a vào các phương pháp ti�p
c�n th� trư�ng, phân tích chu�i giá tr� th� trư�ng c�a SEANAFE (m�ng lư�i
nghiên c�u nông lâm k�t h�p � �ông Nam Á) �� làm rõ th� trư�ng tiêu th� s�n
ph�m c�a công ty.



×