Hoàn thiện tổ chức kế toán tại công ty TNHH mega lifesciences việt nam

MỤC LỤC
Thứ hai, Hoàn thiện về tổ chức hệ thống chứng từ kế toán...................vii
Thứ ba, hoàn thiện về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán.....................vii
Thứ tư, Hoàn thiện về tổ chức hệ thống sổ kế toán.............................viii
Thứ năm, Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán...................................viii
CHƯƠNG 1..................................................................................................................1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU..................................................1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài.........................................................................1
1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu về tổ chức kế toán trong doanh
nghiệp............................................................................................................3
1.3. Mục đích nghiên cứu của đề tài..............................................................8
1.4. Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................8
1.5. Phạm vi nghiên cứu ...............................................................................9
1.6. Phương pháp nghiên cứu đề tài .............................................................9
1.6.1. Thiết kế nghiên cứu.......................................................................10
1.6.2. Phương pháp thu thập số liệu........................................................10
1.6.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu........................................12
1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu..............................................................13
1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu...............................................................14
CHƯƠNG 2................................................................................................................15
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN..........................................15
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP.............................................................................15

2.1. Khái niệm, vai trò, căn cứ và nguyên tắc chung của tổ chức kế toán
trong các doanh nghiệp ...............................................................................15
2.1.1. Khái niệm và vai trò của tổ chức kế toán trong doanh nghiệp.....15
2.1.2. Căn cứ của tổ chức kế toán............................................................21
2.1.3. Nguyên tắc tổ chức kế toán...........................................................24
2.2. Nội dung tổ chức kế toán trong DN.....................................................26
2.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán................................................................26

2.2.2. Tổ chức công tác kế toán...............................................................36
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...........................................................................................62
CHƯƠNG 3................................................................................................................63
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN ............................................63
TẠI CÔNG TY TNHH MEGA LIFESCIENCES VIỆT NAM................................63


2

3.1. Giới thiệu khái quát chung về Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt
Nam.............................................................................................................63
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển....................................................63
3.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý của Công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam.................................................................................................64
3.2. Nội dung tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt
Nam.............................................................................................................67
3.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán................................................................67
3.2.2. Tổ chức công tác kế toán...............................................................71
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3...........................................................................................80
CHƯƠNG 4................................................................................................................81
THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT VÀ KẾT
LUẬN.........................................................................................................................81

4.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu .............................................................81
4.1.1. Những kết quả đạt được trong tổ chức kế toán tại Công ty TNHH
Mega Lifesciences Việt Nam..................................................................81
4.1.2. Những tồn tại và nguyên nhân trong tổ chức kế toán tại Công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam......................................................83
Bên cạnh những ưu điểm, kết quả đạt được trong tổ chức kế toán vẫn
còn những tồn tại và hạn chế trong tổ chức kế toán tại Công ty TNHH

Mega Lifesciences Việt Nam, cụ thể:.....................................................83
4.2. Các giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam..........................................................87
4.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán...............................................87
4.2.2. Hoàn thiện về tổ chức hệ thống chứng từ kế toán.........................91
4.2.3. Hoàn thiện về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán........................93
4.2.4. Hoàn thiện về tổ chức hệ thống sổ kế toán...................................96
4.2.5. Hoàn thiện về tổ chức hệ thống báo cáo kế toán...........................98
4.2.6. Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán............................................99
4.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công
ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam ...................................................102
4.3.1. Về phía Nhà nước và các cơ quan chức năng............................102
4.3.2. Về phía Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam ..............103
4.5. Những hạn chế trong nghiên cứu và đề xuất hướng nghiên cứu trong
tương lai.....................................................................................................105
4.5.1. Những hạn chế trong nghiên cứu................................................105
4.5.2. Đề xuất hướng nghiên cứu trong tương lai..................................106
4.6. Kết luận đề tài nghiên cứu..................................................................106
PHỤ LỤC.................................................................................................................112


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Tên viết tắt

Tên đầy đủ

BCTC

Báo cáo tài chính

BHXH
BHYT
DN

Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm y tế
Doanh nghiệp

GTGT

Giá trị gia tăng

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn


i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Trong xu thế hội nhập toàn cầu, nền kinh tế ngày càng phát
triển với phạm vi và quy mô hoạt động của DN ngày càng lớn, mối
quan hệ kinh tế càng rộng yêu cầu hội nhập ngày càng cao. Do đó
yêu cầu thông tin kế toán không chỉ phục vụ cho nhà quản lý DN
mà còn phục vụ cho rất nhiều đối tượng khác có liên quan bên ngoài
DN. Để có thể cung cấp được những thông tin hữu ích, có độ tin cậy

cao đòi hỏi người làm kế toán phải tiến hành việc tổ chức kế toán
một cách khoa học, hợp lý phù hợp với đặc điểm của DN.
Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam đang từng bước
hoàn thiện bộ máy hoạt động, phương thức quản lý phù hợp, nhất
quán để bắt kịp với sự phát triển lớn mạnh của công ty cũng như
nền kinh tế. Tuy nhiên, công ty chưa nhìn nhận một cách đúng đắn
vai trò của tổ chức kế toán trong DN. Từ đó dẫn đến các thông tin
kế toán công ty cung cấp chưa đáp ứng được yêu cầu của các nhà
quản trị trong doanh nghiệp nói riêng và các đối tượng liên quan
bên ngoài doanh nghiệp nói chung. Vì vậy, trong việc tổ chức kế
toán của công ty còn nhiều bất cập chưa hợp lý và chưa thực sự đáp
ứng yêu cầu quản lý hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên tác giả lựa chọn nghiên cứu đề
tài: “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Mega
Lifesciences Việt Nam ".
Trên cơ sở các công trình đã nghiên cứu trước đây, mục đích
nghiên cứu và các phương pháp nghiên cứu, tác giả đã tìm hiểu về


ii

sự cần thiết khách quan của tổ chức kế toán trong DN, đã chỉ rõ
khái niệm cơ bản và vai trò quan trọng của tổ chức kế toán đối với
hoạt động quản lý. Từ khái niệm và vai trò của tổ chức kế toán luận
văn đi vào nghiên cứu và trình bày nguyên tắc và căn cứ của tổ chức
kế toán.
Sau khi đã nghiên cứu, tìm hiểu và nhận rõ được khái niệm,
vai trò, nguyên tắc của tổ chức kế toán luận văn đã trình bày một
cách hệ thống, khái quát hoá nội dung cụ thể của tổ chức kế toán
trong DN. Các vấn đề mà nội dung tổ chức kế toán trình bày bao

gồm: việc tổ chức bộ máy kế toán; Các nội dung cơ bản của tổ chức
công tác kế toán như: tổ chức chứng từ kế toán, tổ chức tài khoản kế
toán, tổ chức sổ kế toán, tổ chức báo cáo kế toán. Ngoài những nội
dung cơ bản nêu trên thì tổ chức kế toán không thể thiếu được công
tác kiểm tra kế toán.
Như vậy trong chương 2 luận văn đã trình bày được nội dung
cơ bản của lý luận tổ chức kế toán trong doanh nghiệp theo các chế
độ, chính sách của Nhà nước có liên quan. Từ cơ sở lý luận này luận
văn đã hệ thống hoá, khái quát hoá và nghiên cứu các vấn đề lý luận
chung về tổ chức hạch toán kế toán trong doanh nghiệp. Trên cơ sở
đó luận văn vận dụng lý luận nghiên cứu thực trạng tổ chức kế toán
tại Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam trong chương 3.
Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam là một doanh
nghiệp nước ngoài, được thành lập ngày 23/09/2001, giấy phép kinh
doanh số 0102014252 do phòng đăng ký kinh doanh Sở kế hoạch và


iii

đầu tư TP Hà nội cấp. Trụ sở chính tại số 4, Láng Hạ, Ba Đình – Hà
nội. Chuyên kinh doanh, phân phối các loại thuốc tân dược, các loại
thuốc bổ…..
Dựa vào lý luận về tổ chức kế toán đã trình bày trong chương
2 luận văn sử dụng phương pháp khảo sát, so sánh, đánh giá, phân
tích, tổng hợp….để làm rõ vấn đề đặt ra cần giải quyết nhằm đề
xuất được những giải pháp hoàn thiện và khả thi. Luận văn đi vào
nghiên cứu thực trạng tổ chức kế toán của công ty: Thực trạng tổ
chức bộ máy kế toán và thực trạng tổ chức công tác kế toán. Các nội
dung này được tác giả đề cập rất kỹ trong từng nội dung cụ thể của
luận văn từ đó đưa ra đánh giá nhận xét những ưu điểm, nhược điểm

về thực trạng tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam nhằm xây dựng giải pháp cụ thể giúp công ty hoàn thiện
tổ chức kế toán của mình.
Xét một cách toàn diện, việc tổ chức kế toán tại công ty khá
khoa học. Công ty đã chú trọng đến việc hiện đại hoá trang thiết bị,
cơ sở vật chất cho bộ phận kế toán, ứng dụng phần mềm kế toán để
xử lý công tác kế toán tạo điều kiện cho việc tổng hợp số liệu nhanh
chóng, kịp thời, chính xác đáp ứng yêu cầu quản lý từ đó giúp nâng
cao hiệu quả của công tác kế toán.
Công ty đã nghiêm chỉnh chấp hành Luật kế toán, chuẩn mực
kế toán Việt Nam và chế độ kế toán hiện hành. Hệ thống BCTC
được lập tương đối đầy đủ, cụ thế hoá thông tin cho người sử dụng


iv

đảm bảo thực hiện nộp các báo cáo đúng hạn cho cơ quan quản lý
nhà nước.
Việc tổ chức sổ kế toán và các báo cáo kế toán của công ty
đáp ứng được yêu cầu cơ bản của kế toán tài chính. Các thông tin kế
toán đưa ra đảm bảo trình bày rõ được toàn bộ tình hình tài sản,
nguồn vốn, kết quả kinh doanh của DN.
Công ty cũng đã xây dựng được một quy trình kế toán trong
đó có các chính sách kế toán, tài khoản kế toán và hình thức kế toán
được áp dụng để phục vụ cho việc lập BCTC.
Cụ thể về thực trạng tổ chức kế toán tại công ty thể hiện qua
các nội dung:
Về tổ chức bộ máy kế toán: Bộ máy kế toán ở công ty được
xây dựng theo hình thức tổ chức bộ máy kế toán tập trung. (Sơ đồ
3.2)

Về tổ chức vận dụng chứng từ kế toán:
Hệ thống chứng từ kế toán tại công ty áp dụng bao gồm các
chỉ tiêu: Lao động tiền lương; Hàng tồn kho; Bán hàng; Tiền tệ; Tài
sản cố định và các chứng từ khác ban hành theo các văn bản pháp
luật. (Phụ lục 3.1)
Công ty chưa sử dụng đầy đủ các chứng từ cần thiết để phản
ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh cho đúng với tính chất
và nội dung của nghiệp vụ cũng như yêu cầu quản lý. Một số chứng
từ kế toán luân chuyển chưa hợp lý, một số nghiệp vụ kinh tế phát
sinh không đảm bảo đầy đủ các chứng từ chứng minh nhưng vẫn
được đưa vào hạch toán làm ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh
doanh.


v

Về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán:
Để quản lý các hoạt động kinh tế của công ty thì bộ phận kế
toán cùng ban lãnh đạo công ty đã xây dựng hệ thống tài khoản kế
toán áp dụng trên cơ sở hệ thống tài khoản ban hành theo Quyết
định 15/2006/QĐ-BTC. Danh mục hệ thống tài khoản kế toán áp
dụng tại công ty (Phụ lục 3.2).
Trên cơ sở danh mục tài khoản chung được ban hành công ty
sẽ thực hiện việc hạch toán, ghi sổ kế toán theo đúng các nghiệp vụ
kinh tế phát sinh trên cơ sở chi tiết hóa các tài khoản, tiểu khoản
nhằm đáp ứng yêu cầu công tác quản lý. Cách thức ghi nhận nội
dung các chứng từ kế toán thông qua việc định khoản được tiến
hành ngay trên phần mềm kế toán. Công ty triển khai áp dụng danh
mục các tài khoản kế toán chung nghiêm túc, nhưng chưa áp dụng
triệt để.

Về tổ chức hệ thống sổ kế toán:
Hệ thống sổ kế toán công ty áp dụng là hình thức ghi sổ Nhật
ký chứng từ trên phần mềm kế toán Oracle bao gồm các sổ kế toán
tổng hợp và sổ kế toán chi tiết theo quy định của chế độ kế toán
hiện hành. (Phụ lục số 3.3)
Về tổ chức hệ thống báo cáo kế toán:
Công ty lập BCTC theo hệ thống BCTC DN ban hành theo
Quyết định 15/2006/QĐ-BTC
Về tổ chức kiểm tra kế toán:
Hàng tháng, nhân viên kiểm tra kế toán xem xét các vấn đề
liên quan đến công tác kế toán như kiểm tra việc lập và luân chuyển
chứng từ kế toán; Kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp của chứng


vi

từ và số liệu thông tin trên chứng từ; Kiểm tra việc vận dụng hệ
thống tài khoản kế toán, số dư trên tài khoản, nội dung hạch toán
các tài khoản; kiểm tra việc tổ chức hệ thống sổ kế toán, mở sổ kế
toán, ghi sổ kế toán; Kiểm tra việc phân công, bố trí và tổ chức lao
động kế toán.
Trong chương 4 từ những ưu điểm, nhược điểm của tổ chức kế
toán tại công ty, luận văn đưa ra quan điểm về sự cần thiết phải
hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam. Như vậy, dựa vào quan điểm của tác giả về sự cần thiết
phải hoàn thiện tổ chức kế toán luận văn đã xây dựng các quan điểm
định hướng và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam.
Giải pháp luận văn đưa ra nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán tại
Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam được dựa trên góc độ

kế toán tài chính, qua việc tổ chức thực hiện các nội dung của tổ
chức kế toán từ khâu tổ chức chứng từ kế toán đến khâu lập các báo
cáo kế toán và kiểm tra công tác kế toán. Như vậy, có thể tóm lại
những kết quả mà luận văn đã đạt được là:
Thứ nhất, Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán.
- Lựa chọn hình thức tổ chức bộ máy phù hợp.
- Sử dụng lao động kế toán một cách hợp lý và hiệu quả: Cần
phải lựa chọn và tuyển dụng nhân viên kế toán có trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, trình độ về tin học, kinh nghiệm thực tế vào công ty
để đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao. Cần có quy trình


vii

tuyển dụng khoa học để thu hút được những nhân viên kế toán giỏi
chuyên môn, nghiệp vụ và tin học.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ của đội ngũ kế toán trong công ty.
Thứ hai, Hoàn thiện về tổ chức hệ thống chứng từ kế toán
Chứng từ kế toán là phương tiện chứng minh tính hợp pháp
của nghiệp vụ kinh tế phát sinh, đồng thời là phương tiện thông tin
về kết quả của nghiệp vụ kinh tế và là căn cứ ghi sổ kế toán. Do
vậy, việc hoàn thiện chứng từ kế toán là khâu quan trọng và có ý
nghĩa đối với công tác kế toán tại doanh nghiệp. Để hoàn thiện việc
áp dụng hệ thống chứng từ, kế toán công ty cần làm tốt các việc sau:
Một là, khâu lập và luân chuyển chứng từ.
Hai là, công tác kiểm tra chứng từ
Ba là, công tác lưu trữ chứng từ
Thứ ba, hoàn thiện về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán
Để hoàn thiện tổ chức hệ thống tài khoản áp dụng ở công ty,

xuất phát từ những yêu cầu quản lý của công ty và đúng với quy
định của Nhà nước, công ty cần bổ sung vào hệ thống tài khoản của
mình như sau:
- Công ty nên hạch toán chi tiết các tài khoản phải thu khách
hàng và phải trả người bán cho từng đối tượng, nội dung phải thu,
phải trả và theo dõi chi tiết phải thu, phải trả ngắn hạn, dài hạn.
- Công ty nên hạch toán các khoản dự phòng giảm giá hàng
tồn kho, dự phòng phải thu khó đòi, ….


viii

Thứ tư, Hoàn thiện về tổ chức hệ thống sổ kế toán
Hệ thống sổ kế toán hiện nay tại Công ty TNHH Mega
Lifesciences Việt Nam sử dụng là hình thức Nhật ký chứng từ theo
quy định. Tuy nhiên, việc lựa chọn, quản lý hệ thống sổ sách tại
công ty vẫn chưa chặt chẽ, các nghiệp vụ chưa được ghi chép
thường xuyên do đó, phòng kế toán công ty cần phải hoàn thiện lại
hệ thống sổ kế toán theo hướng sau:
- Các khoản tiền vay ngắn hạn của tổ chức, cá nhân cần được
chi tiết hoá, cụ thể hoá từng khoản vay.
- Tuân thủ tuyệt đối quy trình ghi sổ kế toán theo đúng hình
thức kế toán Nhật ký chứng từ kết hợp với hình thức kế toán trên
máy vi tính.
Thứ năm, Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán
Luận văn đưa ra một số giải pháp nhằm tổ chức thực hiện tốt
công tác kiểm tra kế toán và kiểm toán nội bộ ở công ty.
- Phải xây dựng hình thức kiểm tra, xác định rõ người chịu
trách nhiệm khi kiểm tra ở từng khâu công việc cụ thể, từng đối
tượng, nội dung và thời gian kiểm tra.

- Công ty hình thành nên bộ phận kiểm toán nội bộ, những
người làm trong bộ phận này không kiêm nhiệm công việc trong
công ty để thực hiện công việc kiểm tra, đo lường và đánh giá tính
xác thực của các thông tin tài chính và tính khả thi của các quyết
định quản lý nhằm phục vụ cho yêu cầu quản trị trong nội bộ DN.


ix

Để thực hiện việc hoàn thiện các giải pháp trên, luận văn cũng
nêu một số điều kiện phối hợp cùng thực hiện giải pháp đối với từng
đối tượng cụ thể: Cơ quan nhà nước và Công ty.
Với phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung vào nghiên
cứu tổ chức kế toán ở Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam.
Tác giả hy vọng vấn đề này sẽ được nghiên cứu sâu hơn nhằm góp
phần hoàn thiện tổ chức kế toán cho các Tập đoàn kinh tế, Tổng
công ty ở nước ta hiện nay, giúp các công ty có thể hoàn thiện công
tác kế toán của mình để có thể phát triển bền vững.


1

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Toàn cầu hóa là một trong những xu thế tất yếu, nó vừa mang
lại cơ hội, vừa mang tính thách thức đối với các Quốc gia trên thế
giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Nền kinh tế Việt Nam đang
trong quá trình hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Từ những
bước đi ban đầu đầy gian nan, thử thách, giờ đây nền kinh tế đã phát

triển mạnh mẽ sánh vai cùng với các nước trong khu vực và trên
trường quốc tế. Sự chuyển hoá rõ rệt tạo ra nhiệm vụ to lớn cho
quản lý kinh tế nói chung và hạch toán kế toán nói riêng. Hạch toán
kế toán là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống công cụ
quản lý kinh tế tài chính, có vai trò tích cực trong việc quản lý, điều
hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế.
Khi nền sản xuất xã hội phát triển với trình độ càng cao cùng
với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật thì việc tổ chức kế toán luôn
phải có sự đổi mới, hoàn thiện không ngừng về nội dung, phương
pháp và hình thức để đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng cao của
nền sản xuất xã hội. Tổ chức kế toán trong doanh nghiệp một cách
khoa học và hợp lý có ý nghĩa quan trọng, đảm bảo cho kế toán thực
hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ và yêu cầu của thông tin kế toán,
phát huy được vai trò của kế toán trong quản lý kinh tế, để kế toán
trở thành công cụ quản lý kinh tế đắc lực của doanh nghiệp, đưa ra


2

những quyết định đúng đắn, tiết kiệm được chi phí để nâng cao lợi
nhuận, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Vì thế việc tổ chức
kế toán luôn là vấn đề được quan tâm nghiên cứu trong các doanh
nghiệp trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn xét dưới hai góc
độ là kế toán tài chính và kế toán quản trị.
Công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam đang từng bước
hoàn thiện bộ máy hoạt động, phương thức quản lý phù hợp, nhất
quán để bắt kịp với sự phát triển lớn mạnh của công ty cũng như
nền kinh tế. Tuy nhiên, công ty chưa nhìn nhận một cách đúng đắn
vai trò của tổ chức kế toán trong DN. Từ đó dẫn đến các thông tin
kế toán mà công ty cung cấp chưa đáp ứng được yêu cầu của các

nhà quản trị trong doanh nghiệp nói riêng và các đối tượng liên
quan bên ngoài doanh nghiệp nói chung. Vì vậy, trong việc tổ chức
kế toán của công ty còn nhiều bất cập chưa hợp lý và chưa thực sự
đáp ứng yêu cầu quản lý hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên tác giả lựa chọn nghiên cứu đề
tài: “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại công ty TNHH Mega
Lifesciences Việt Nam ". Với mong muốn đưa ra giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tại công ty, giúp công ty nâng
cao sức cạnh tranh của mình trong điều kiện hội nhập để có thể phát
triển bền vững và hội nhập với nền kinh tế thế giới.


3

1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu về tổ chức kế toán trong
doanh nghiệp
Tổ chức kế toán là việc sắp xếp hợp lý khối lượng các công tác
kế toán và bộ máy nhân sự của kế toán theo một mô hình nào đó
trên cơ sở những nguyên tắc, những căn cứ nhất định và trong
những điều kiện, đặc điểm cụ thể của đơn vị nhằm tạo lập một hệ
thống thông tin phục vụ quản lý. Để các doanh nghiệp hoạt động
hiệu quả, đạt mục tiêu đã đề ra, các doanh nghiệp phải chú trọng
đến việc tổ chức kế toán.
Trên thực tế đã có rất nhiều luận văn thạc sỹ nghiên cứu tổ
chức kế toán tại các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau,
mỗi luận văn đều có những đóng góp mới về mặt thực tiễn và đưa ra
được những đề xuất hết sức quan trọng cho doanh nghiệp. Các công
trình nghiên cứu đã góp phần cụ thể hóa những vấn đề lý luận cơ
bản về tổ chức kế toán; phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức kế
toán của từng doanh nghiệp. Từ đó đưa ra những quan điểm, định

hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán tại đơn vị mà tác
giả nghiên cứu.
Để học hỏi được những kinh nghiệm của các đề tài trước, đồng
thời khắc phục những nhược điểm của các đề tài đó nhằm tự hoàn
thiện đề tài bản thân tác giả nghiên cứu, tác giả xin được hệ thống
và đưa ra việc tổ chức kế toán các đề tài khác nghiên cứu như thế
nào? Cụ thể:


4

Về tổ chức bộ máy kế toán:
Đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty TNHH một
thành viên kinh tế kỹ thuật thuốc lá” (Phạm Thanh Hương, 2008) do
PGS.TS. Lê Thị Hòa hướng dẫn đã nghiên cứu tại đơn vị là một
doanh nghiệp khoa học công nghệ gắn kết sản xuất kinh doanh của
nghành thuốc lá 100% vốn nhà nước. Luận văn có nghiên cứu về
thực trạng bộ máy kế toán tại Công ty được chia thành 2 cấp: Cấp
công ty và cấp các chi nhánh với thực trạng tại các chi nhánh thực
hiện công việc kế toán kiêm luôn các công việc văn phòng như hành
chính, văn thư. Từ thực trạng đó, tác giả đã đưa ra được đề xuất
thực tiễn như việc bổ sung thêm nhân viên kế toán để giảm bớt các
phần hành kế toán, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ
chuyên môn, kỹ thuật cho nhân viên kế toán để nâng cao chất lượng
và hiệu quả trong công việc kế toán.
Cùng với đề tài này, đề tài “Tổ chức hạch toán kế toán tại các
đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc Đài truyền hình Việt Nam” (Đỗ
Thị Thùy Dương, 2009) do PGS.TS. Nguyễn Minh Phương hướng
dẫn đã nghiên cứu các đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc Đài
truyền hình Việt Nam, là đơn vị đặc thù hành chính sự nghiệp. Với

thực trạng tổ chức bộ máy kế toán, ít nhân sự nên mỗi kế toán phải
kiêm nhiệm nhiều phần hành như kế toán kiêm nhiệm thủ quỹ và tổ
chức theo 2 mô hình đặc trưng: Bộ phận kế toán thuộc phòng tổng
hợp lập theo cho ban và bộ máy kế toán được tổ chức thành phòng
chức năng cho các trung tâm, tác giả đã đưa ra giải pháp đó là nên


5

thành lập phòng tài chính- kế toán độc lập, bổ nhiệm chức danh kế
toán trưởng, đồng thời có quy định bằng văn bản chức năng nhiệm
vụ cho từng nhân viên kế toán, bổ sung thêm phần hành kế toán
quản trị. Luận văn đưa ra được giải pháp đúng đắn, phù hợp, tuy
nhiên nếu căn cứ vào tình hình thực tế của Đài thì việc xây dựng
phòng tài chính- kế toán độc lập cho từng trung tâm thì việc tuyển
dụng nhân sự và quỹ lương cho việc duy trì phòng ban này không
phải là đơn giản với đơn vị hành chính sự nghiệp.
Viết về phần này, đề tài “Tổ chức hạch toán kế toán trong các
cơ sở y tế với việc tăng cường quản lý tài chính ngành y tế Việt
Nam” (Lê Kim Ngọc, 2008) là đơn vị sự nghiệp do đó công việc
chủ yếu bao gồm: lập dự toán thu chi ngân sách hàng năm, tổ chức
thực hiện các chính sách của Nhà nước về khám chữa bệnh, quản lý,
kiểm tra, giám sát các khoản thu chi tài chính…chủ yếu là mô hình
kế toán tập trung. Với thực trạng của các bệnh viện tại Việt Nam,
tác giả đưa ra kiến nghị hoàn thiện bộ máy kế toán hết sức thiết thực
đó là việc phân tách xây dựng bộ máy kế toán tập trung trong
trường hợp với cơ sở y tế quy mô nhỏ, khối lượng công việc không
quá lớn, còn với tuyến trung ương, đa khoa thì nên áp dụng kết hợp
vừa tập trung vừa phân tán theo phương án tự chủ, tự chịu trách
nhiệm.

Về tổ chức hệ thống chứng từ kế toán
Đề tài: “Tổ chức hạch toán kế toán tại các đơn vị hành chính
sự nghiệp thuộc Đài truyền hình Việt Nam”, thực tế cho thấy một số


6

đơn vị mua hàng hóa, dịch vụ có các hóa đơn bán lẻ mà không có
các hóa đơn GTGT, ngoài ra việc kiểm tra giá trị trên các chứng từ
ở các đơn vị hầu như chưa được thẩm tra lại theo giá trị thực tế. Tác
giả (Đỗ Thị Thùy Dương, 2009) đã đưa ra phương án hoàn thiện
như việc hoàn thiện một số chứng từ trong thủ tục thanh toán sản
phẩm truyền hình nhưng chưa đưa ra biểu mẫu cụ thể để áp dụng,
tác giả cũng đưa ra cách thức thanh toán nhằm khắc phục tình trạng
trên đảm bảo các chứng từ kế toán được kiểm tra tính hợp pháp và
hợp lệ thông qua thủ tục ký duyệt chứng từ nhưng cũng chưa đưa ra
được chu trình cụ thể như thế nào.
Về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán
Với thực trạng tổ chức hệ thống tài khoản tại Công ty TNHH
MTV Viện kinh tế kỹ thuật thuốc lá, toàn bộ hệ thống tài khoản
được áp dụng theo quyết định 15-QĐ/BTC của Bộ Tài Chính, công
ty chưa sử dụng đúng một số tài khoản kế toán cấp 2, cấp 3, tuy
nhiên trong phần giải pháp của mình tác giả chỉ đưa ra biện pháp
chung là công ty nên xây dựng lại hệ thống tài khoản cho phù hợp,
mà không đưa ra được những kiến nghị và các tài khoản cụ thể
Về tổ chức hệ thống sổ kế toán
Tác giả Đỗ Thị Thùy Dương nghiên cứu đề tài nêu trên tại đơn
vị hành chính sự nghiệp thuộc Đài truyền hình Việt Nam, với phần
thực trạng là hầu hết các đơn vị mới chỉ có bộ sổ phục vụ cho công
tác kế toán tài chính, còn sổ phục vụ công tác quản trị thì chưa có

nên khi lãnh đạo cần có thông tin về chi phí liên quan đến sản xuất


7

chương trình bất kỳ hoặc phân tích hiệu quả sản xuất thì bộ phận kế
toán xử lý khá chậm và lúng túng. Để giải quyết vấn đề đó, tác giả
đã đưa ra phương thức hoàn thiện như: sử dụng chung phần mềm kế
toán cho các đơn vị, xây dựng phần mềm có bộ sổ kế toán quản trị
giúp kế toán thực hiện công việc của mình, nhưng tác giả chưa đưa
ra được việc cụ thể hơn áp dụng như thế nào. Bởi việc lựa chọn
phần mềm kế toán để phù hợp với đặc điểm của đơn vị đã khó vì ở
đây còn nhiều đơn vị khác nhau, đồng thời đào tạo kế toán để có thể
sử dụng phần mềm cũng là một vấn đề hết sức quan trọng. Tác giả
chưa đi sâu giải quyết vấn đề một cách triệt để mà mới chỉ dừng lại
ở việc đưa ra một cách chung chung.
Với thực trạng tại đơn vị nghiên cứu của tác giả Phạm Thanh
Hương ở đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty TNHH một
thành viên kinh tế kỹ thuật thuốc lá” về tổ chức hệ thống sổ sách:
các loại sổ Công ty sử dụng đã có trong phần mềm áp dụng, tuy
nhiên để tiện theo dõi các kế toán phần hành tự lập cho mình một số
loại sổ theo dõi bên ngoài nhưng việc lập này thường mang tính cá
nhân và không khoa học. Trong phần giải pháp hoàn thiện, tác giả
cũng chưa đề cập sâu tới việc hoàn thiện này.
Về tổ chức hệ thống báo cáo kế toán
Với nghiên cứu của mình, tác giả Phạm Thanh Hương, thực
trạng tại đơn vị về tổ chức hệ thống báo cáo: được chia thành báo
cáo tài chính và báo cáo quản trị. Phần báo cáo quản trị hiện tại
công ty chưa có bộ phận lập các báo cáo này, thường chỉ phát sinh

8

theo vụ việc. Trong phần giải pháp hoàn thiện, tác giả đưa ra việc
xây dựng mô hình tổ chức kế toán quản trị rất cụ thể từ việc bố trí
nhân lực, tổ chức như thế nào thông qua các mô hình, xây dựng hệ
thống các báo cáo gì. Với nghiên cứu hết sức chi tiết đó, tạo điều
kiện cho đơn vị có thể áp dụng dễ dàng.
Trên đây là vài nét đưa ra các đề tài nghiên cứu trước đó,
nghiên cứu về tổ chức kế toán tại các đơn vị khác nhau. Mỗi công
trình nghiên cứu đều có những đóng góp nhất định, tuy nhiên một
số đề tài còn những hạn chế như: chưa đề cập tới việc tổ chức kiểm
tra kế toán, tổ chức bảo quản và lưu trữ tài liệu kế toán; chưa đưa ra
được các biểu mẫu cần thiết cho phần kiến nghị báo cáo quản trị.
1.3. Mục đích nghiên cứu của đề tài
- Về mặt lý luận: Hệ thống hoá, khái quát hoá và nghiên cứu
các vấn đề lý luận chung về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp đó
là tổ chức bộ máy kế toán; tổ chức hệ thống chứng từ kế toán; tổ
chức hệ thống tài khoản kế toán; tổ chức hệ thống sổ kế toán; tổ
chức hệ thống báo cáo kế toán; tổ chức kiểm tra kế toán tại công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam
- Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở vận dụng lý luận nghiên cứu
thực trạng tổ chức kế toán tại công ty để từ đó đưa ra những giải
pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tại công
ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam
1.4. Câu hỏi nghiên cứu
Để có được những kết quả nghiên cứu về mặt lý luận cũng


9

như thực tiễn tác giả phải đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi:
- Những giải pháp nào để hoàn thiện tổ chức kế toán tại công
ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam?
- Việc tổ chức kế toán trong doanh nghiệp bao gồm những nội
dung gì?
- Đặc điểm hoạt động kinh doanh, tổ chức quản lý tại công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam như thế nào?
- Yêu cầu của tổ chức kế toán tại công ty TNHH Mega
Lifesciences Việt Nam là gì?
- Những vấn đề còn tồn tại của tổ chức kế toán tại công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam là gì?
1.5. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu tổ chức kế toán (góc độ kế toán tài
chính).
- Phạm vi không gian: Nghiên cứu điển hình tại công ty TNHH
Mega Lifesciences
- Thời gian nghiên cứu: từ tháng 6/2012 đến tháng 9/2012
- Địa điểm nghiên cứu: Tại trụ sở công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam, số 4, Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội.
1.6. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Để nghiên cứu tổ chức kế toán tại doanh nghiệp tác giả có thể
sử dụng một hay tổng hợp các phương pháp khác nhau nhưng
phương pháp luận chủ đạo sử dụng trong đề tài là duy vật biện
chứng, duy vật lịch sử. Cụ thể hóa bằng phương pháp nghiên cứu


10

như điều tra, khảo sát, phỏng vấn. Việc thu thập dữ liệu nghiên cứu

được tiến hành khảo sát thực tế tại công ty TNHH Mega
Lifesciences Việt Nam.và một số dữ liệu trong giáo trình, bài giảng
tổ chức kế toán, các bài viết trên Website.
1.6.1. Thiết kế nghiên cứu
Dựa vào phương pháp định tính kết hợp định lượng trong thu
thập xử lý thông tin, có tiến hành điều tra, khảo sát sử dụng các dữ
liệu sơ cấp và thứ cấp.
Nghiên cứu định lượng: lượng hóa mối quan hệ giữa các nhân
tố thông qua việc áp dụng các công cụ phân tích thống kê.
Nghiên cứu định tính: quá trình tìm kiếm thông tin bằng cách
khái quát hóa các thông tin thu thập từ các ý kiến mang tính đại diện
đặc trưng để tìm câu trả lời cho câu hỏi nghiên cứu
1.6.2. Phương pháp thu thập số liệu
Phân tích lý thuyết và thực trạng tổ chức kế toán tại doanh
nghiệp luận văn đã sử dụng các công cụ, biện pháp kỹ thuật để tiếp
cận, nghiên cứu các mô hình, sự kiện, thông tin liên quan đến tổ
chức kế toán của doanh nghiệp nhằm nhận xét, đánh giá chính xác,
đầy đủ, khách quan về tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức công tác kế
toán của doanh nghiệp. Các phương pháp thu thập số liệu để nghiên
cứu trong luận văn bao gồm:
Phương pháp khảo sát thực tế: tác giả tiến hành khảo sát
thực tế tại các phòng, ban của công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam để thu thập dữ liệu và tìm hiểu các vấn đề liên quan đến


11

đề tài nghiên cứu như đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc
điểm tổ chức quản lý, phương hướng phát triển của công ty; tổ chức
bộ máy kế toán, tổ chức hệ thống chứng từ kế toán, tổ chức hệ

thống tài khoản kế toán, tổ chức sổ kế toán, tổ chức báo cáo kế toán
và tổ chức kiểm tra kế toán của công ty.
Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Tác giả đã gặp gỡ trực tiếp
và qua điện thoại để phỏng vấn một số người của phòng kế toán và
phòng ban khác của công ty để thu thập số liệu về tổ chức bộ máy
kế toán, tổ chức công tác kế toán và một số vấn đề khác liên quan
đến đề tài nghiên cứu.
Tổ chức kế toán doanh nghiệp sử dụng nguồn dữ liệu mang
tính định tính để mô tả, phân tích thực trạng tổ chức bộ máy kế toán
và tổ chức công tác kế toán tại công ty TNHH Mega Lifesciences
Việt Nam để từ đó đưa ra giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán tại
công ty. Do đó, nguồn dữ liệu để nghiên cứu là những nguồn dữ liệu
sơ cấp và dữ liệu thứ cấp. Cụ thế là:
Nguồn dữ liệu thứ cấp: Luận văn sử dụng nguồn dữ liệu thu
thập được từ các tài liệu, thông tin nội bộ như: Báo cáo tài chính,
báo cáo quản trị, báo cáo chi tiết, các tài liệu kế toán, tài liệu thống
kê của các phòng: kế toán, kế hoạch, nhân sự và website của công ty
TNHH Mega Lifesciences Việt Nam. Dữ liệu từ bên ngoài là các
bài báo về công ty, một số bài báo của các tác giả trên website. Các
nguồn dữ liệu này được trích dẫn trực tiếp trong luận văn và được
ghi chú chi tiết trong phần tài liệu tham khảo.


12

Nguồn dữ liệu sơ cấp: Luận văn đã thu thập nguồn dữ liệu
mang tính lý luận từ các giáo trình lý thuyết hạch toán kế toán, tổ
chức công tác kế toán, kế toán doanh nghiệp của các trường:
Trường đại học kinh tế quốc dân; Học viện tài chính;..., Luật kế
toán, chuẩn mực kế toán quốc tế và Việt Nam, chế độ kế toán hiện

hành, các luận văn, luận án thạc sỹ và tiến sỹ liên quan đến đề tài
được công bố công khai. Các số liệu có được từ quá trình nghiên
cứu thông qua phiếu điều tra, phỏng vấn, quan sát.
Vì vậy, nguồn dữ liệu thu thập được là những dữ liệu thứ cấp
và dữ liệu sơ cấp đáng tin cậy, phản ánh thực trạng tổ chức kế toán
tại công ty.

1.6.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
Từ các dữ liệu thu thập được thông qua các phương pháp trên,
tác giả đã tổng hợp để lập các bảng biểu, phụ lục, … và phân tích
các hiện tượng, số liệu làm cơ sở cho việc đánh giá ưu điểm, nhược
điểm của tổ chức kế toán tại công ty để từ đó đưa ra kết luận, đề
xuất biện pháp hoàn thiện tổ chức kế toán tại công ty.
- Số liệu định lượng lấy từ số liệu thứ cấp được sử dụng
chương trình excel để tính toán, tổng hợp và phân tích theo mục tiêu
nghiên cứu.


13

- Số liệu định tính lấy từ quan sát trực tiếp và các cuộc phỏng
vấn sâu, phân tích theo chủ đề để phục vụ cho phân tích theo các
mục tiêu nghiên cứu.
1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Đề tài đã có những đóng góp như sau:
- Về lý luận: Đề tài tập trung phân tích làm rõ khái niệm, vai
trò, căn cứ tổ chức kế toán trong DN cũng như nguyên tắc tổ chức
kế toán. Để từ đó đi sâu nghiên cứu lý luận chung về cách thức tổ
chức kế toán trong DN.
- Về thực tiễn:

+ Đề tài mô tả và phân tích một cách tổng quát thực trạng tổ
chức công tác hạch toán kế toán, từ đó phân tích những ưu điểm và
hạn chế của việc vận dụng lý luận vào thực tiễn tổ chức kế toán tại
công ty.
+ Đề tài đề xuất biện pháp hoàn thiện tổ chức kế toán tại công
ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam, cũng như điều kiện để thực
hiện những biện pháp hoàn thiện đó.
+ Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho việc hoàn thiện tổ
chức kế toán tại công ty TNHH Mega Lifesciences Việt Nam.
+ Đề tài là một tài liệu bổ ích cho những ai cần nghiên cứu về
hoàn thiện tổ chức kế toán doanh nghiệp.
+ Khi nghiên cứu đề tài đã giúp cho bản thân hiểu sâu hơn về
lĩnh vực nghiên cứu để từ đó ứng dụng vào thực tế công việc mà
mình đang đảm nhiệm.