Bài 4. Nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng

BÀI
4

Nguồn Gốc
Vận Động
Phát Triển
Của sự vật
và hiện tượng


MỤC TIÊU BÀI HỌC
Hiểu được thế nào là mâu thuẫn?
Hiểu được đấu tranh giữa các mặt đối lập của
mâu thuẫn là nguồn gốc khách quan của mọi sự
vận động phát triển của các sự vật và hiện tượng
Vận dụng những hiểu biết trên vào cuộc sống,
chúng ta cần mạnh dạn đấu tranh giải quyết các
mâu thuẫn, tránh thái độ nể nang, “dó hòa vi quý”


NỘI DUNG BÀI HỌC

I.- Thế nào là mâu thuẫn?
II.- Mâu thuẫn là nguồn gốc
vận động, phát triển của
sự vật và hiện tïng


Nhng hỡnh aỷnh naứy noựi leõn ủieu gỡ?

Dọn vệ sinh

Sản xuất

xã rác

tiêu dùng


Mỗi nhóm sẽ lên bảng ghi nhanh
những ví dụ sự vật hiện tượng nào là mâu thuẫn

Vậy theo các em cái nàosau đây là mâu thuẫn
1.- Đồng hoá – Dò hoá

2.- Đen – Trắng

3.- Trên – Dưới

4.- Thống trò – Bò trò

5.- Dũng cảm – Hèn nhát

6.- Trong – Ngoài


Tại sao chỉ có:
Đồng hoá – dò hoá;
Thống trò – bò trò;
Dũng cảm– hèn nhát

là mâu thuẫn?
Và được gọi là
mâu thuẫn gì?
Đối lập
thống nhất

Vậy các mặt còn lại
: đen, trắng –
to, nhỏ –
trên, dưới
Có phải là
mâu thuẫn không ?
Và gọi là
mâu thuẫn gì?

Đấu tranh

Mâu thuẫn triết học

Mâu thuẫn thông thường


?
Thế nào là mâu thuẫn triết học?
Thế nào là
đối lập, thống nhất, đấu tranh?




I.- Thế nào là mâu thuẫn

Mâu thuẫn là một chỉnh thể, trong đó
hai mặt đối lập vừa thống nhất với nhau
vừa đấu tranh với nhau




Đối lập
Đó là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm…
mà trong q trình vận động, phát triển của sự vật và
hiện tượng, chúng phát triển theo những chiều hướng
trái ngược nhau.

Sản xuất

Tiêu dùng


Các mặt đối lập bao giờ cũng tồn tại với nhau trong
mỗi sự vật và hiện tượng cụ thể

Điện âm bao giờ cũng tồn tại với điện
dương.
Lực hút bao giờ cũng tồn tại với lực đẩy.
Trong tư duy nhận thức có chân lý và sai lầm
Toán đại số có số âm và số dương
Phép tính số học, có phép cộng và phép trừ

Thống nhất
giữa các mặt
đối lập
Hai mặt đối lập
liên hệ gắn bó
với nhau, làm
tiền đề tồn tại
cho nhau.
Triết học
gọi đó là sự
thống nhất
giữa các mặt
đối lập






Đấu tranh
Là sự gạt bỏ loại trừ nhau giữa
2 mặt đối lập


?

Phân biệt mâu thuẫn thông thường
và mâu thuẫn triết học

Thông
thường

Mâu thuẫn thông thường là sự đối lập
nhau giữa các mặt đối lập nhau

Triết
học

Mâu thuẫn triết học là sự thống nhất
và đấu tranh giữa các mặt đối lập


Hỏi: Mối quan hệ giữa thầy với trò, giữa cha mẹ
và con cái có chứa đựng mâu thuẫn không?
Đó là những mâu thuẫn như thế nào?


Trong mối quan hệ giữa thầy với trò, giữa cha mẹ và con cái
cũng là những mối quan hệ chứa đựng nhiều mâu thuẫn.
Đó là những mâu thuẫn nội tại, các em c ảm thấy nh ư là
tại sao cha mẹ không hiểu mình, hay sao thầy cô lại đối xử
với mình như thế.
Những mâu thuẫn ấy tồn tại song song với việc chúng ta vẫn
yêu thương kính trọng bố mẹ, thường xuyên nghe theo
lời bố mẹ. Và trong lớp học tiếp thu những tri thức mà
thầy cô truyền đạt lại để biến những tri thức ấy thành
của mình, bên cạnh đó là thái độ lễ phép, tôn trọng thầy cô .
Đó chính là sự thống nhất giữa các mặt đối lập
trong một mâu thuẫn.

BÀI TẬP 1

Điều kiện để hình thành mâu thuẫn là gì?
a.- Hau mặt đối lập trái ngược nhau trong 1 sự vật
b.- Hai mặt đối lập phủ đònh nhau trong 1 sự vật
c.- Hai mặt đối lập cùng tồn tại trong 1 sự vật
d.- Hai mặt đối lập nhau chứa đựng mâu thuẫn

C


BÀI TẬP 2

Xác đònh phạm vi tồn tại của mâu thuẫn ?
a.- Mâu thuẫn có nhiều trong sự vật hiện tượng
b.- Mâu thuẫn có trong mọi sự vật hiện tượng
c.- Mâu thuẫn có trong ý thức của con người.
d.- Mâu thuẫn có trong XH và một số SVHT

B


BAØI TAÄP 3

Các mặt đối lập được coi là thống nhất khi chúng :

a.- Liên hệ tác động lẫn nhau
b.- Hợp lại thành một khối

c.- Cùng tồn tại trong một sự vật hiện tượng
d.- Liên hệ gắn bó ràng buộc nhau

A


BÀI TẬP 4
Theo triết học Mác – Lenin mâu thuẫn là :

A.- Sự bài trừ và phủ đònh lẫn nhau giữa các mặt đối lập
B.- Trong trạng thái xung đột chống đối lẫn nhau
C.- Sự ràng buộc và quy đònh lẫn nhau giữa các mặt
đối lập.
D.- Sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập.

D


Đấu tranh

?

Khi mâu thuẫn giải quyết xong thì mọi việc
Vậy
khit đấu
sẽ phát triể
n tố
đẹptranh
. Vậy theo em
nên

làm gì
mâu thuẫn đượctagiả
i quyế
t bằng cách nào?
và khơng làm gì?


Đấu tranh
bằng cách
Cần tránh
Đàm
phán
Thảo
luận
Bạo
lực

Độc tài

Nóng tính

Thành kiến

Ba phải


Đỉnh
điểm
Mâu thuẫn

Giải quyết
mâu thuẫn

Đấu
tranh

Xuất
hiện
Sự vật cũ mất đi
Sự vật hiện tượng
sự vật mới ra đời


?
Như vậy
nguồn gốc vận động
phát triển của sự vật
hiện tượng là gì?

Mâu thuẫn

?
Tại sao mâu thuẫn là
nguồn gốc của sự vận động
phát triểncác sự vật
hiện tượng? Biện pháp
thường xuyên để giải quyết
mâu thuẫnchúng ta phải
làm gì?

II.- Mâu thuẫn là nguồn gốc vận động
phát triển của sự vật và hiện tượng


Sự đấu tranh
giữa các mặt đối lập
dẫn đến kết quả mâu
thuẫn được giải quyết
Cái cũ mất đi cái mới
ra đời tốt hơn
cái cũ.

Biện pháp
thường xuyên
giải quyết mâu thuẫn
trong cuộc sống tập
thể là phải tiến hành
phê bình và
tự phê bình