skkn một số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi học tốt môn âm nhạc

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài:

Âm nhạc là một trong những bộ môn nghệ thuật giáo dục con người cái
mỹ, cái thiện. Âm nhạc có sức lay động tình cảm kỳ lạ, có thể đánh thức tâm
hồn con người bằng những âm thanh nhẹ nhàng, bay bổng . Âm nhạc giống như
món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày của mỗi
chúng ta, nó mang đến cho ta những giây phút thư giản thực sự thoải mái, cho ta
cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người, đồng thời âm
nhạc giáo dục cho ta tình cảm yêu con người, yêu quê hương đất nước.
Như chúng ta đã biết âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc,
tác động vào trẻ ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ.
Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là
nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương
tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Thông qua âm nhạc sẽ giúp trẻ linh hoạt, tự tin,
mạnh dạn, và phát triển hài hòa cân đối về các lĩnh vực thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, thể
chất.
Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ
môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn
hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho
các hoạt động giáo dục. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với
công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
Xuất phát từ đặc điểm của lứa tuổi, mục đích giáo dục và những đặc trưng của
nghệ thuật âm nhạc, giáo dục âm nhạc mang lại cho trẻ tình cảm và sự đam mê yêu
âm nhạc, trẻ có những kĩ năng đơn giản trong hoạt động âm nhạc, trẻ thể hiện được
tính hồn nhiên, chân thực, và biểu cảm khi trình bày các tác phẩm. Đặc biệt đối với trẻ
3-4 tuổi, đây là giai đoạn chuyển qua mẫu giáo nên khả năng cảm xúc âm nhạc của trẻ
tăng dần, giọng hát tai nghe tốt hơn. Ở trẻ xuất hiện sự hứng thú hoạt động âm nhạc
1

như hát, vận động theo nhạc, biết thực hiện các động tác múa đơn giản. Trẻ có thể hát
những bài ngắn, giai điệu liền bậc hoặc quảng hẹp. Một số trẻ còn biết tự nghĩ ra lời
và hát theo một giai điệu mà trẻ thích. Ở độ tuổi này có thể cho trẻ tiếp xúc làm quen
với các nhạc cụ trống, organ song loan, thanh gõ…giáo dục âm nhạc đã đem lại cho
trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo
điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn,
đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản.
Biết được tầm quan trọng của môn giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non, với
mục đích mong muốn tổ chức cho trẻ 3 - 4 học tốt hơn môn Âm nhạc, tôi đã mạnh
dạn lựa chọn đề tài: Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi học tốt môn âm nhạc.
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài này được lựa chọn nghiên cứu trong phạm vi lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi
trong trường mầm non
Điểm mới của đề tài: Biết đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giáo dục
âm nhạc. Vận dụng được những kiến thức đã học tổ chức cho trẻ 3-4 tuổi học tốt môn
âm nhạc dưới mọi hình thức
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng trước khi nghiên cứu “Mét sè biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi
học tốt môn âm nhạc”
Căn cứ vào mục đích và nội dung giáo dục âm nhạc hiện hành, Vụ giáo dục
mầm non đã có văn bản số 5434/GDMN hướng dẫn giáo viên mầm non thực hiện
giáo dục âm nhạc có nội dung cố định nhằm triễn khai hết các dạng hoạt động âm
nhạc ( ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát, trò chơi âm nhạc).
Nhìn chung đa số giáo viên mầm non có trình độ chuyên môn cao, nhận thức
được tầm quan trọng của việc giáo dục âm nhạc cho trẻ ở trường mầm non. Nhưng
bên cạnh đó việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ còn có những bất cập
sau: Năng khiếu âm nhạc của giáo viên còn hạn chế như hát không đúng nhạc, nhạc
cụ âm nhạc chưa đầy đủ. Trẻ chưa hứng thú với các hoạt động âm nhạc.
2

Trường Mầm non tôi đang công tác là một trường có bề dày về thành tích nhiều
năm. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đa số trẻ, khoẻ, nhiệt tình, yêu nghề, yêu
trẻ, tích cực học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư
phạm, chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả cao.
Năm học 2014 – 2015 bản thân tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp
mẫu giáo bé 3-4 tuổi. Được sự phân công của nhà trường, bản thân tôi đã tiếp nhận
lớp và nghiên cứu hồ sơ của trẻ, nắm bắt tình hình tâm sinh lý của từng trẻ để có kế
hoạch giáo dục. Vào đầu năm học, tôi đã tổ chức nhiều tiết âm nhạc nhằm khảo sát
tình hình của trẻ. Qua đó tôi nhận thấy một số nhược điểm lớn là đa số trẻ chưa hát
đúng giai điệu một bài hát, trẻ khó nhớ lời và giai điệu bài hát, trẻ chưa hứng thú với
môn học này, cho nên dẫn đến trong quá trình tổ chức lớp tôi đã đạt được kết quả khá
thấp.
Kết quả đó được thể hiện qua khảo sát như sau:
Số trẻ ( 36)

Số trẻ đạt

Số trẻ không đạt

Số trẻ

%

Số trẻ

%

13

36 %

23

64 %

10

27,8%

26

72,2 %

15

41,7 %

21

58,3%

Trẻ hứng thú tích
cực tham gia tiết học
âm nhạc
Thể hiện nghệ thuật
khi biểu diễn
Thể hiện tốt kĩ năng
âm nhạc như: nghe
hát, hát, vận động

theo nhạc.
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo: phòng giáo dục và UBND xã, trường
mầm non nơi tôi đang công tác có cơ sở vật chất khá đầy đủ.

3


- Lớp được trang bị đầy đủ các thiết bị, đồ dùng thuận tiện, phù hợp với từng
độ tuổi của trẻ.
- Lớp có 2 giáo viên, các giáo viên của lớp nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ có trình
độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn đi sâu đi sát, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo
viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi dưỡng công nghệ
thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ…
- Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em và thường
xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình.
* Khó khăn :
- Lớp đặt tại khu vực lẻ nên điều kiện cơ sở vật chất còn khó khăn.
- Chưa có phòng âm nhạc cho trẻ hoạt động.
- Đa số trẻ chưa qua lớp nhà trẻ nên thời gian đầu trẻ còn bở ngỡ quấy khóc, mặt
khác số lượng trẻ của lớp khá đông ảnh hưởng nhiều tới các hoạt động của trẻ.
- Năng khiếu về âm nhạc của giáo viên trong lớp còn hạn chế
- Đa số trẻ cảm thụ âm nhạc còn hạn chế, nên việc truyền thụ âm nhạc cho trẻ còn
gặp nhiều khó khăn.
2.2. Mét sè biện pháp giúp trẻ 3 - 4 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc:
Có thể nói ở lứa tuổi mẫu giáo, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ phát triễn khá nhanh,
tâm hồn trẻ nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh. Hơn nữa âm nhạc
con là phương tiện giúp trẻ nhận thức với thế giới xung quanh, phát triễn lời nói, quan
hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm. Vì vậy có thể coi như âm nhạc là một bộ phận không

thể tách rời trong công tác giáo dục trẻ một cách toàn diện. Nhận thức được tầm quan
trọng đó qua sự học hỏi tìm tòi và nghiên cứu của mình tôi đã áp dụng một số biện
pháp sau:
2.2.1: Tạo môi trường học tập
- Trẻ 3-4 tuổi, việc được đến trường mầm non được tiếp xúc với môi trường
mới đối với trẻ là một sự trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ, tuy nhiên trẻ ở độ tuổi này
4


nhanh thích nhưng cũng nhanh chán, vì thế môi trường học tập đối với trẻ đóng một
vai trò hết sức quan trọng. Tôi tạo một không khí nhộn nhịp, vui vẻ để trẻ có thể tạm
quên những tình cảm âu yếm mà ở nhà trẻ được ông bà cha mẹ dành cho trẻ, để trẻ có
thể cảm nhận được sự ấm áp, tự tin khi đến trường.
Để làm được điều đó, tôi và giáo viên trong lớp trang trí môi trường gần gủi với
trẻ, màu sắc sặc sỡ, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiêṇ để thể hiêṇ khả năng âm nha ̣c của mı̀nh, trẻ
có thể làm quen, ôn luyên,
̣ củng cố và vâ ̣n du ̣ng phát triể n những kỹ năng âm nha ̣c
qua các trò chơi, các hoạt đô ̣ng sáng tạo làm phát triển khả năng sáng ta ̣o của trẻ. Tôi
luôn chú ý tận dụng diện tích phòng học, góc âm nhạc một cách phù hợp và bố trí, sắp
xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường gần gũi, tạo cảm giác thoải mái
cho trẻ, tạo cho trẻ sự hứng thú tham gia vào hoạt động âm nhạc. Bên cạnh đó có thể
để giấ y báo hay những loa ̣i phế liệu có kıć h cỡ lớn, tạo điề u kiê ̣n cho trẻ sáng ta ̣o ra
các kiể u áo váy... theo ý tưởng cá nhân của trẻ, phục vụ chơi vũ hô ̣i hóa trang, nhảy
múa tự do.
- Cung cấ p cho trẻ nhiề u nguồn âm thanh: Từ các loại phế liệu sẳn có ở địa
phương như các loa ̣i lon, thùng thiế c, thùng giấ y, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén
bằng sành các loại hô ̣t ha ̣t, ga ̣o, các loa ̣i đá tạo ra các âm thanh khác nhau, để trẻ cảm
nhận được các loại âm thanh đó.
- Tôi còn sưu tầ m các loa ̣i băng nha ̣c thiế u nhi, mầ m non, dân ca, nha ̣c cổ truyền,

cổ điể n... các loa ̣i nha ̣c cu ̣ dân tô ̣c. Khi có điề u kiêṇ tôi dùng đàn thâ ̣t, hay có thể sử
du ̣ng mô hıǹ h, tranh cho trẻ quan sát.
- Ngoài ra còn có mô ̣t số đồ dùng khuyế n khı́ch trẻ sáng ta ̣o trong vâ ̣n đô ̣ng theo
nha ̣c như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, vòng đeo chân, những con búp
bê bằ ng vải hay thú nhồ i bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tấ t cả những đồ dùng, đồ chơi
trên

đều

phải

ở

tra ̣ng

thái

mở,

trẻ

dễ

dàng

lấ y

và

sử

du ̣ng.

Khi bố trí góc âm nha ̣c cầ n chú ý sao cho ở nơi đó tiế ng ồ n ào trẻ ta ̣o ra ta ̣i góc không
ảnh hưởng, làm phiền đế n những hoa ̣t đô ̣ng yên tıñ h ở góc khác.
5


- ĐÓ kı́ch thıć h tıń h tò mò, ham hiể u biế t lôi cuố n trẻ vào góc chơi âm nha ̣c, tôi
luôn chú ý thay đổ i vật liê ̣u, những thiế t bi ̣ ta ̣o âm thanh khác nhau theo chủ đề, ta ̣o
điề u kiện cho trẻ sử du ̣ng tố i đa.
- Ta ̣i góc nghệ thuật, t«i còng chú ý ta ̣o điều kiện cho trẻ thể hiêṇ những ý tưởng,
mong muốn của trẻ, đặc biêṭ phát huy tác dụng của trẻ hỗ trơ ̣ nhau, liên kế t với nhau
tổ chức các hoa ̣t đô ̣ng mang tính nghê ̣ thuật. Khuyế n khı́ch trẻ tự làm hay cùng trẻ
trang trí mô ̣t số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đê ̣m bài hát nhằ m gây hứng thú cho trẻ
khi sử du ̣ng. Có thể cho trẻ phố i hơ ̣p chơi với nhóm tạo hıǹ h trang trı́ váy áo làm mă ̣t
na ̣ hóa trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chıń h trẻ ta ̣o ra,
để thực hiện các hoa ̣t đô ̣ng âm nha ̣c.
2.2. 2: Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động âm nhạc trên tiết học:
- Muốn thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc đối với trẻ 3-4 tuổi ở trường mầm
non, đòi hỏi giáo viên phải có kiến thức, năng khiếu âm nhạc, biết truyền đạt, biết thể
hiện tác phẩm một cách hấp dẫn vì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực tiếp tới trẻ. Việc
tổ chức một tiết học âm nhạc nhẹ nhàng, linh hoạt sẽ giúp cho trẻ dễ dàng tiếp thu, trẻ
hứng thú học mà không bị nhàm chán.
- Vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ: Có thể sử dụng những dồ dùng
vật thật hay những câu đố, những đoạn clip làm nổi bật chủ đề dạy.
Ví dụ: Ở chủ đề trường mầm non cô dạy bài hát “Vui đến trường” có thể cho trẻ xem
tranh các bạn đang tung tăng đến trường để thu hút sự chú ý của trẻ.
- Ở chủ đề động vật dạy bài hát “Con chuồn chuồn” dùng các câu đố về các loại
côn trùng…

- Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm.
Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì có thể cho trẻ tập hát nhanh - chậm, hát
to - nhỏ, hát nối tiếp nhau, thi đua tổ, nhóm , cá nhân….
- Tæ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát đối đáp.
- Ở lứa tuổi này giáo viên cần lựa chọn hình thức phù hợp với độ tuổi của trẻ,
biết vận dụng các hình thức động tỉnh xen lẫn để tạo cho trẻ cảm giác thoải mái khi
6


tham gia hoạt động. Ví dụ: đối với loại tiết trọng tâm là dạy hát, nội dung kết hợp là
nghe hát… thì giáo viên phải biết linh động bố trí hợp lí phần dạy hát, nghe hát và trò
chơi âm nhạc để gây cho trẻ sự hứng thú tiếp theo để tham gia hoạt động một cách say
sưa, hoàn chỉnh.
Tuy nhiên tôi cũng rèn nề nếp kỹ năng cho trẻ: qua các tiết học và hoạt động,
tôi rèn cho trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh, khẩu lệnh tạo cho trẻ có cảm giác tự tin,
mạnh dạn khi lên biểu diễn.
Các giờ học, hoạt động làm quen âm nhạc nên có phần nghe hát và trò chơi âm
nhạc. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao, đòi hỏi giáo viên phải hát
đúng nhạc, biết sử dụng đàn, các loại nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhịp điệu, cô
hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái nội
dung bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung, khuyến khích trẻ hát cùng cô cả
bài. Cô chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ như: Phách tre, trống lắc, các loại nhạc cụ khác... Trẻ
hát đúng, hát hay chưa đủ, cần dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp lời bài hát
với nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc.
Hầu hết các bài hát đều có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật,
dùng hình thể để biểu hiện tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc có
tương quan mật thiết với nhau. Với mỗi bài hát nên cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận
động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và
không nhàm chán. Nếu giáo viên chọn dạng vận động vỗ tay, cách vỗ theo nhịp(đơn
giản) thì có thể cho cả lớp vừa hát vừa vận động theo cô từ đầu đến hết bài ở nhịp độ

chậm, tư thế ngồi khoảng 2-3 lần( sau lần 1 mới sửa sai) sau đó đến bước thi đua
nhóm tổ. Trước khi dạy vận động bản thân chuẩn bị thật kĩ một số nội dung như:
Nghiên cứu lời bài hát, nghiên cứu âm nhạc, chọn loại vận động, Biên soạn động tác
trên cơ sở cấu trúc của bài, tập vận động thành thạo các vận động, chuẩn bị đạo cụ,
nhạc cụ đầy đủ...Theo chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động âm nhạc cho
trẻ cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe nhạc và trò chơi âm
nhạc. Cách thức tổ chức các hoạt động âm nhạc phải thể hiện sự mềm dẻo, linh hoạt
7


dựa trên thực tế nhóm lớp, và đặc điểm tâm lý trẻ, để trẻ được thoải mái vận động,
nhanh nhẹn, tự tin hơn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số
bài hát khác, phù hợp với nội dung bài dạy và lứa tuổi, bài hát có thể do cô sáng tác
hoặc sưu tầm. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của
một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát giáo viên cần lựa chọn
những tác phẩm có nội dung phù hợp, thể hiện được nội dung chính của bài dạy hát.
Trong giờ học, giáo viên chú ý động viên những trẻ hát đúng, hát hay, vận động
thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ mà
phải tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Hoạt
động dạy học là một bộ phận của quá trình giáo dục. Do đó, nội dung các bài dạy
không chỉ đơn thuần là hoàn thiện nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là phương tiện
giáo dục. Vì vậy giáo viên phải chú ý quan sát, nhận xét xem trong quá trình học tập
trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không
hoà đồng cùng bạn để có hướng giải quyết tình huống, tìm cách đưa trẻ hoà nhập với
bạn bè, dần cho trẻ quan tâm, thích thú với các hoạt động âm nhạc.
2.2.3: Giáo viên tự rèn luyện nâng cao khả năng âm nhạc:
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn nhưng không dễ đòi hỏi giáo viên
phải có khả năng âm nhạc, hát, múa, khả năng tổ chức...Chính vì vậy tôi đã sưu tầm
sách, tuyển tập, băng đĩa nhạc để có thể thuộc và nắm chắc thêm nhiều bài hát hay để
lựa chọn và dạy trẻ như: đĩa nhạc Xuân Mai, Xuân Nghi, Khánh Linh...Tuyển tập

nhac: Búp bê bằng bông, Thế giới ngày mai, 100 bài hát hay tuổi mầm non.
Tôi còn thường xuyên tham khảo các tài liệu chuyên nghành như: Tạp chí giáo
dục mầm non, Gia đình và bé, báo Họa mi, tuyển tập trò chơi cho bé, để cập nhật
thông tin, lựa chọn bài hát, cách làm đồ chơi, các trò chơi hay phù hợp với giáo dục
âm nhạc của trẻ lớp tôi.

8


Tôi luôn tận dụng mọi cơ hội để tham quan, dự giờ đồng nghiệp để rút ra những
kinh nghiệm cho bản thân khi tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ.
* Đối với bài hát dạy trẻ hát hay hát cho trẻ nghe, tôi phải luyện tập hít sâu, thở
đều để khi hát không bị hụt hơi, tiếp theo phải luyện thanh,sau đó phải đi sâu nghiên
cứu bản nhạc để nắm chắc được giai điệu, các dấu luyến láy, ngắt nghỉ...của bài hát và
xác định giọng cho phù hợp với cô và trẻ khi hát.
* Xác định giọng: Muốn xác định giọng trước tiên tôi căn cứ vào nốt nhạc cuối
cùng của bản nhạc và dấu hóa biểu của bản nhạc đó, xem dấu hóa biểu đó là dấu
thăng hay dấu giáng. Sau đó xác định nốt kết của bản nhạc là kết ở nốt nào, bậc mấy
của âm chủ, nếu là bậc 1 hoặc bậc 5 của âm chủ giọng trưởng thì đó là giọng trưởng,
nếu là giọng thứ thì đó là giọng thứ.
* Luyện tập đàn: Việc sử dụng đàn của tôi còn nhiều hạn chế do đó tôi thường
xuyên học hỏi âm nhạc nhất là của giáo viên cùng lớp.
* Minh họa múa: Khi hát cho trẻ nghe giáo viên cần kết hợp minh họa múa để
bài hát thêm sinh động và cuốn hút trẻ hơn vì vậy giáo viên cần lựa chọn động tác sao
cho phù hợp với nội dung bài hát và phù hợp với trẻ.
Ví dụ: Khi cho trẻ nghe hát bài “Giúp mẹ” - Dân ca Khơme Nam bộ tôi kết hợp
động tác nhẹ nhàng, uyển chuyển thể hiện tình yêu với mẹ của bé. Tuy vậy động tác
tôi chọn không quá khó, không quá cường điệu để trẻ nghe và dễ cảm nhận, đồng thời
với các bài có động tác khó tôi sẽ cùng các bạn đồng nghiệp tìm tòi sáng tạo nên các
động tác cho phù hợp với nội dung bài hát.

2.2. 4: Tổ chức cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc mọi nơi và dưới các hình
thức
Thực tế giáo dục âm nhạc ở độ tuổi mầm non cho thấy, khả năng cảm thụ âm
nhạc của trẻ không thể tự phát triển, mà cần phải trải phải qua một quá trình: Học 9


chơi - tiếp xúc thường xuyên, liên tục. Giáo viên cần cho trẻ làm quen với âm nhạc
mọi lúc mọi nơi. Ví dụ, vào buổi sáng giờ đón trẻ, cho trẻ nghe nhạc, nghe những bài
hát trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi. Trẻ nghe nhiều lần sẽ cảm nhận
được giai điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được như bạn. Hoạt động ngoài trời
cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những bài có nội dung theo chủ đề, qua
đó giáo dục cho trẻ thông qua nội dung của các bài hát đó.
- Để giáo dục âm nhạc đạt hiệu quả. Tôi dạy trẻ hát khi tập thể dục, khi dạo
chơi, trước giờ học, trước giờ ăn hoặc ngay trong hoạt động góc, hoạt động ngoài trời,
hoạt động chiều . Cụ thể như sau: giáo dục Âm nhạc trong hoạt động ngoài trời tôi
tiến hành cho trẻ vui chơi, quan sát toàn bộ khung cảnh của nhà trường, cô giới thiệu
khuôn viên của nhà trường : khu lớp học, khu cấp dưỡng , khu đồ chơi, khu sân
trường, có thể kết hợp nghe hát Trường chúng cháu đây là trường mầm non, khi cho
trẻ vẽ tự do trên sân theo cá nhân hoặc theo nhóm bạn. Trẻ hát bài tùy thích hoặc có
thể cho trẻ nghe bài “Em vẽ”. Vào giờ ăn cùng bạn bè, cho trẻ nghe bài hát “Mời bạn
ăn” thay cho lời mời và động viên nhau ăn. Giáo viên cần chú ý khi cho trẻ nghe
nhạc, chỉ cần mở nhỏ âm lượng để tránh sự ồn ào căng thẳng, làm chi phối cảm giác
ngon miệng của trẻ. Trước giờ đi ngủ là thời điểm thích hợp cho trẻ nghe bài có tính
chất nhắc nhở như: “Đi ngủ” của Hoàng Văn Yến…Nhà trường là tổ ấm thứ hai sau
gia đình, là nơi trẻ cần nhận được những tình yêu thương từ cô giáo. Hát ru là thể loại
chứa đựng biết bao ý nghĩa của lời ca và tình cảm, nỗi lòng của người hát. Nếu nghe
qua băng đĩa, trẻ sẽ có cảm giác buồn, cô đơn, nhớ mẹ … bởi vậy tôi hát trực tiếp cho
trẻ nghe. Với giai điệu du dương đằm thắm, lời ca ngọt ngào sâu lắng và tình cảm trìu
mến của cô giáo sẽ tạo cho trẻ cảm giác an toàn, ầm áp, dần đưa trẻ đi vào giấc ngủ.
Sau khi ngủ dậy, trẻ cũng cần nghe những bài ca, bản nhạc không lời có tính chất

thanh thản, vui vẻ, sôi nổi để trẻ tỉnh táo, tham gia các hoạt động chiều.
- Việc cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc mọi nơi sẽ giúp trẻ nhanh tiếp thu bài
học hơn, giúp cho giáo viên dễ dàng truyền thụ kiến thức cho trẻ.

10


- Giáo viên nên tổ chức các cuộc thi âm nhạc tại lớp. Có đàn, dụng cụ âm nhạc
cho các cháu biểu diễn giống như một chương trình văn nghệ, cho trẻ đóng các vai:
Ban nhạc, nhạc công, ca sĩ… giáo viên chuẩn bị phần quà cho những trẻ đạt giải. Trẻ
sẽ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc, thích biểu diễn
và say mê với âm nhạc.
Sự cảm thụ tích cực của trẻ với âm nhạc không chỉ ở việc cho trẻ hát lại những
bài hát được cô giáo truyền thụ. Những tri thức, kỹ năng âm nhạc ở trẻ sẽ được hình
thành và tồn tại lâu bền hơn khi trẻ được rèn luyện thường xuyên và được tham gia
biểu diễn.... Tất cả các hình thức biểu diễn tác phẩm âm nhạc như: Đồng ca, đơn ca,
hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc… đều tạo cho trẻ những
hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc. Đặc
biệt, hoạt động biểu diễn âm nhạc giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trước mọi người, trẻ sẽ
thích tham gia biểu diễn trong những ngày lễ hội, thích được nghe nhạc… giúp trẻ
từng bước cảm nhận và biết đánh giá âm nhạc cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ
được nghe, được học. Hình thành những cơ sở đầu tiên cho thị hiếu âm nhạc ở trẻ.
- Tæ chức chương trình biểu diễn văn nghệ nhân các ngày hội, ngày lễ của
trường, lớp như: Ngày hội đến trường của bé, Đón Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu,
Ngày 20/11, Ngày hội 8/3, Mừng sinh nhật của bạn, Liên hoan văn nghệ đón chào
mùa hè… để 100% trẻ được tham gia tạo cho trẻ sự mạnh dạn tự tin.
2.2.5: Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học.
- Thường xuyên vào các trang web như: you tobe.com, blog socnhi.com, nhac
cuatoi.vn…để tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó sử dụng máy chiếu,
làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile show, video clip ….kết hợp với các

phần mềm: pwerpoint, kidpic, photoshop…®Ó sử lí hình ảnh và sử dụng trong bài dạy.
- Ở chủ đề động vật: dạy bài hát “Đố bạn” Có thể kết hợp cho trẻ xem clip “Thế
giới động vật” tương ứng vào mỗi câu hát, đến câu hát về con vật nào thì trẻ xem hình
ảnh tương ứng về con vật đó…Trẻ có thể vừa hát vừa bắt chước các hành động của
11


con vật trong bài hát như: Khỉ, voi, gấu…Tiết học của trẻ sẽ thêm vui nhộn và sinh
động hơn.
- Với những bài nghe hát thuộc làn điệu dân ca, cô có thể cho trẻ xem hình ảnh,
clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim. Khi trẻ được trực
tiếp xem các đoạn video clip trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với những làn điệu
dân ca đó.
- Khi cho trẻ nghe các bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh, tôi đưa đoạn clip các
liền anh, liền chị quan họ đang hát giao duyên hay hình ảnh của các chị hai, chị ba
quan họ với chiếc nón quai thao và những bộ quần áo mớ ba, mớ bảy cho trẻ xem.
Với những giọng hát chuyên nghiệp mượt mà tình cảm, những bộ quần áo rực rỡ sắc
màu và phong cảnh hữu tình, trẻ sẽ cảm thụ chính xác hơn về các làn điệu dân ca của
các vùng.
- Với các bài hát về Bác Hồ, khi dạy trẻ bài hát: “ Nhớ ơn Bác” kết hợp cho
trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác Hồ với các cháu thiếu nhi…trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất
hiền từ giống như một người ông rất gần gũi với các cháu.
- Víi những trò chơi âm nhạc, tôi sưu tầm những âm thanh gần gũi trong thực
tế như các hiện tượng thiên nhiên: Tiếng suối chảy róc rách, tiếng mưa rơi rì rào, tiếng
gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von…Những âm thanh trong cuộc sống (tiếng còi
tàu, tiếng còi ô tô, tiếng gà gáy…) ®Ó phát triển sự nhạy cảm và tai nghe cho trẻ.
2.2.6. Lồng ghép âm nhạc với các môn học khác:
Giờ học âm nhạc là hoạt động có chủ định thường được thực hiện vào thứ 6
hàng tuần, nhằm rèn luyện các kĩ năng thực hành, cảm thụ âm nhạc cho trẻ, đồng thời
để nhấn mạnh chủ đề. Ngoài ra, ở các môn học khác trong ngày âm nhạc đóng vai trò

quan trọng trong việc truyền tải nội dung cho môn học đó. Vì vậy tôi thường xuyên
chú ý lồng ghép âm nhạc vào các môn học khác ở các bài phù hợp để trẻ được ôn
luyện ở mọi lúc mọi nơi, mặt khác qua nội dung lồng ghép này các môn học khác
cũng trở nên phong phú sinh động hơn.

12


Trong mọi hoạt động, giáo viên đều có thể tích hợp với giáo dục âm nhạc, căn
cứ vào những bài đã học, những bài chưa học theo từng chủ đề, chủ điểm của bài dạy
để có hướng tích hợp phù hợp nhất.
Trong giờ cho trẻ làm quen văn học, cô giáo dạy trẻ cảm thụ thơ, truyện thông
qua cách đọc diễn cảm, giãi thích nội dung, cảm nhận nhịp điệu thơ... để trẻ thấy được
vẻ đẹp của ngôn ngữ, tiếng nói, tập tục sinh hoạt, sản phẩm trí tuệ của dân tộc Việt
Nam. Qua thơ ca, các em thêm yêu thiên nhiên, đất nước, hình thành tình cảm cao
đẹp, trong sáng
Ví dụ: Bài thơ Hạt gạo làng ta của Trần Đăng Khoa. Sau khi trẻ đọc thơ ngắt
giọng theo nhịp thơ bốn chữ, kết hợp nghe hát Hạt gạo làng ta (Trần Viết Bính) phổ
nhạc. Giai điệu trữ tình, mượt mà của bài hát như chắp cánh cho ý thơ lên tầm cao của
nghệ thuật.
Dạy trẻ đọc thơ “Mẹ ốm ”, phần tích hợp cho trẻ hát bài: “Cả nhà thương
nhau”, cô hát cho trẻ nghe bài: “Ba ngọn nến lung linh” . Qua đó giúp trẻ làm quen
một số bài hát mới hoặc củng cố những bài hát đã học, không những giúp trẻ làm
quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học.
Việc đưa âm nhạc vào trong giờ hoạt động tạo hình đã kích thích sự sáng tạo
gợi mở, phát triển trí tưởng tượng khi vẽ, nặn, cắt, dán... Ví dụ: Giờ vẽ hoa cô kết hợp
nghe bài “Màu hoa” của Hồng Đăng, bài “Mùa xuân đến rồi” của Phạm Thị Sửu. Giờ
nặn con gà, kết hợp nghe bài hát: “Đàn gà con” (Nhạc Nga, lời Việt). Giờ xé “con cá”
cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Cá vàng bơi” của Hà Hải.
Cũng như trong các giờ học khác việc sử dụng âm nhạc trong giờ LQMTXQ góp

phần tạo cho trẻ cảm xúc với cuộc sống. Ví dụ: Trong bài làm quen với một số loài
hoa yêu cầu trẻ kể tên được một số loài hoa, so sánh, phân biệt, nhận xét sự giống
nhau về màu sắc, cấu tạo, hươg thơm..., biết thưởng thức cái đẹp, yêu quý, bảo vệ
hoa. Cho trẻ nghe bài “Hoa trong vườn” ( Dân ca thanh Hóa) nhằm mục đích cho trẻ
13


tiếp xúc với làn điệu dân ca, vừa mang ý nghĩa giáo dục đạo đức. Hoặc dạy trẻ
giờ Khám phá khoa học, tìm hiểu “Vật nuôi trong gia đình” giáo viên có thể tích hợp
hát bài “Gà trống, mèo con và cún con, ai cũng yêu chú mèo, con gà trống...”. Qua đó
hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi của vật nuôi
đối với đời sống con người, cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi...
Ví dụ: Ở chủ đề trường mầm non, giờ thể dục tôi chọn những bài hát có tiết tấu
vui vẻ, trùng khớp với nhịp điệu thể dục nói về trường lớp, cô giáo, bạn bè…để làm
nhạc nền cho trẻ khởi động, tập bài tập phát triển chung…
Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại kiến thức
cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp trẻ thoải
mái ham thích học hơn.
2.2.7. Tăng cường công tác tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh:
- Đối với tôi sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường để giáo dục trẻ đóng một vai
trò hết sức quan trọng, nhất là với trẻ lứa tuổi này, trẻ rất nhanh quên nếu như không
có ai nhắc cho trẻ nhớ, cũng thông qua phụ huynh giáo viên có thể biết được những
tâm sinh lý của trẻ đó và ngược lại, thông qua giáo viên phụ huynh có thể biết được
việc học của con em mình. Và tôi cũng nhận thức được rằng phụ huynh là một nguồn
lực mạnh mẽ hỗ trợ các loại nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương, khi làm đồ dùng đồ
chơi tôi kêu gọi phụ huynh đóng góp những nguyên vật liệu có sẵn giúp đỡ việc học
của co em mình được tốt hơn. Như: Vận động phụ huynh hổ trợ vật liệu : thùng giấy,
lon

sửa,

bóng,

chai

nhựa,

quần

áo

cũ,

dụng

cụ

hóa

trang....

Để việc phối kết hợp giữa phụ huynh và giáo viên được tốt hơn tôi lên kế hoạch
cần phối hợp hàng tháng ở bảng cha mẹ cần biết. Lên bảng tin về chương trình dạy
theo chủ điểm và thay tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn
luyện thêm cho trẻ.

14


3. PHẦN KẾT LUẬN

3.1 Ý nghĩa của đề tài:
Với mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triễn về thể chất , trí
tuệ , tình cảm thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Hơn nữa
trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết
sức gần gủi với trẻ, là một hoạt động trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ
cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực để giáo dục các hoạt động giáo
dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
Vì vậy sau khi thực hiện các biện pháp trên tại lớp mình, tôi thấy giờ học âm
nhạc của lớp tôi đạt kết quả tốt hơn, giờ học sinh động thoải mái, trẻ hứng thú học và
tích cực tham gia vào các hoạt động. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp mạnh
dạn và tự tin hơn trước rất nhiều. Một số cháu còn tham gia vào đội văn nghệ của lớp
đi biểu diễn ở nhiều chương trình như: Kim Chi, Ánh Tuyết, Xuân Anh…. Nhiều
cháu trước đây rất ít ca hát nhưng giờ đã tiến bộ rõ rệt, trẻ thích tham gia vào các
chương trình văn nghệ của lớp và biểu diễn rất tự tin, mạnh dạn
Kết quả đó được thể hiện qua khảo sát như sau:
Số trẻ ( 36)

Số trẻ đạt

Số trẻ không đạt

Số trẻ

%

Số trẻ

%

33

91,6 %

3

8,4%

30

83,3 %

6

16,7%

29

80,5 %

7

19,5 %

Trẻ hứng thú tích
cực tham gia hoạt
động âm nhạc
Thể hiện nghệ thuật
khi biểu diễn
Thể hiện tốt kĩ năng

âm nhạc như: ca hát,
vận động…

15


- Việc giúp trẻ học tốt và hứng thú với môn âm nhạc là điều mà tôi nghĩ là ai
cũng mong làm được vì vậy cần tận dụng các biện pháp lồng ghép các môn học khác
sao cho phù hợp và gây hứng thú đối với trẻ.
- Trao đổi học hỏi kinh nghiệm của bạn bè, đồng nghiệp.
- Cô giáo cần tích cực sưu tầm nhiều hình ảnh tư liệu có liên quan đến chủ đề
âm nhạc cần truyền đạt cho trẻ.
- Gần gũi động viên trẻ tích cực tham gia hoạt động cùng tập thể.
- Lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng, rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động để
giúp trẻ phát triển tốt hơn.
- Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh học sinh để phối hợp giữa
gia đình và nhà trường để chăm sóc giáo dục trẻ.
- Cô giáo luôn có ý thức rèn luyện, thường xuyên tham khảo tài liệu.
- Cô giáo phải gần gủi với trẻ, nắm bắt được sinh lý của trẻ để biết được trẻ
thích gì, hứng thú vào hoạt động nào nhất.
- Cô linh hoạt sáng tạo biết tận dụng cơ hội tìm ra những biện pháp hiệu quả
nhất.
3.2 Những kiến nghị đề xuất
* Đối với phòng giáo dục:
- Tổ chức các lớp bồi dưỡng như tập huấn đàn cho giáo viên…
- Trang cấp đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho trẻ học tốt bộ môn này.
* Đối với địa phương:
- Cần quan tâm hơn nữa việc xây dựng cơ sở vật chất như xây thêm phòng học
cho các cháu, có phòng chức năng cho trẻ hoạt động.
- Tăng trưởng thêm về cơ sở vật chất cho nhà trường đảm bảo cho trẻ hoạt

động.
- Phối hợp với nhà trường và gia đình để làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục.
* Đối với nhà trường:

16


- Bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên cho
trẻ hoạt động.
- Mua sắm thêm các nguồn tài liệu, sách báo, tạp chí để giáo viên có thể tham
khảo, học tập, trau dồi thêm kiến thức và áp dụng.
- Tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn hay dự giờ góp ý để giáo
viên đúc rút kinh nghiệm.
* Đối với phụ huynh:
- Cần quan tâm hơn nữa việc bồi dưỡng về lĩnh vực âm nhạc cho con em mình.
- Cần quan tâm hơn công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc
chăm sóc giáo dục trẻ.
- Đưa đón con em đi học đúng giờ và chuyên cần để đảm bảo trẻ được tiếp thu
kiến thức một cách có hệ thống, liên tục
- Phụ huynh cần tạo điều kiện giúp đỡ cho giáo viên trong việc sưu tầm các
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để phục vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi phục
vụ cho việc dạy và học của cô và trẻ.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi về đề tài “ Một số phương pháp giúp
trẻ 3 - 4 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc” của bản thân tôi. Tuy đã có nhiều cố
gắng và cũng đạt được kết quả đáng mừng nhưng trong quá trình nghiên cứu đề tài
không tránh khỏi thiếu sót . Tôi mạnh dạn đưa ra để các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng
nghiệp xem xét góp ý cho bản kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

17

``Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
…………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………

18


Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC
…………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………….

19