khái quát chung về đấu thầu

DANH SÁCH NHÓM
1. ĐOÀN THỊ THANH BÌNH
2. VÕ PHƯƠNG THÚY HIỀN
3. HỒ NGUYỄN PHƯƠNG NHI
4. TRƯƠNG THỊ ÁNH NGUYỆT
5. LÊ THỊ THANH THẢO
6. NGUYỄN THỊ NHƯ QUỲNH
7. NGUYỄN THỊ NGỌC THÚY
8. ĐINH THỊ HỒNG TRINH
9. NGUYỄN MINH TRÍ
10. NGUYỄN HỒ TƯỜNG VÂN
11. NGUYỄN THỊ THÙY TRANG
12. LÊ THỊ HẰNG NY


1. Khái niệm đấu thầu

Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu để
thực hiện gói thầu thuộc các dự án quy định tại Điều 1 của Luật đấu thầu trên cơ sở
bảo đảm tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
2. Vai trò của đấu thầu

Hành vi đấu thầu là một hình thức cạnh tranh văn minh trong nền kinh tế thị
trường phát triển nhằm lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu kinh tế kỹ thuật của
chủ đầu tư. Như vậy đấu thầu ra đời và tồn tại với mục tiêu nhằm thực hiện tính cạnh
tranh, công bằng, minh bạch để lựa chọn ra nhà thầu phù hợp nhất và bảo đảm hiệu
quả kinh tế của một dự án đầu tư.
Đấu thầu có vai trò đảm bảo bốn nội dung: hiệu quả - cạnh tranh - công bằng minh bạch. Hiệu quả có thể về mặt tài chính hoặc về thời gian hay một tiêu chí nào
khác tuỳ thuộc vào mục tiêu của DA. Muốn đảm bảo hiệu quả cho DA phải tạo điều
kiện cho nhà thầu cạnh tranh công khai ở phạm vi rộng nhất có thể nhằm tạo ra sự
công bằng, đảm bảo lợi ích cho các bên. Với các DA có tổng đầu tư lớn, có gía trị về

mặt kinh tế hoặc xã hội thì công tác đấu thầu là một khâu quan trọng không thể thiếu
và đấu thầu phải tuân thủ theo quy định của nhà nước hoặc tổ chức tài chính cho vay
vốn.
Đấu thầu mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tư, nhà thầu và nền kinh tế quốc
dân nói chung.
2.1.

Vai trò với chủ đầu tư

-

Thực hiện có hiệu quả yêu cầu về chất lượng công trình, tiết kiệm được vốn đầu tư
xây dựng cơ bản, bảo đảm tiến độ xây dựng công trình.

-

Thông qua đấu thầu xây lắp, tăng cường quản lý vốn đầu tư, tránh thất thoát lãng phí.

-

Bảo đảm quyền chủ động, tránh tình trạng phụ thuộc vào một nhà xây dựng trong xây
dựng công trình.

-

Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các doanh nghiệp xây dựng.

-

Cho phép chủ đầu tư nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ kinh tế kỹ thuật của

chính các chủ đầu tư.
2.2.

Vai trò đối với nhà thầu

-

Tham dự đấu thầu và hướng tới mục tiêu thắng thầu, các nhà thầu phải tự hoàn thiện
mình trên tất cả phương diện.

-

Nhờ nguyên tắc công khai và bình đẳng trong đấu thầu: các nhà thầu cạnh tranh bình
đẳng trên thương trường, các nhà thầu phải phát huy tối đa tính chủ động trong việc
tìm kiếm các cơ hội tham dự đấu thầu và kí kết hợp đồng (khi trúng thầu) tạo công ăn
việc làm cho người lao động, phát triển sản xuất.

2


-

Nhờ đấu thầu, các nhà thầu phải đầu tư có trọng điểm nhằm nâng cao năng lực công
nghệ và kỹ thuật của mình. Từ đó sẽ nâng cao năng lực của doanh nghiệp trong tham
gia đấu thầu.

-

Để đạt mục tiêu thắng thầu, các công ty xây lắp phải tự hoàn thiện các mặt quản lý,
nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý trong tham gia đấu thầu và thực hiện

công trình đã thắng thầu.

-

Thông qua phương thức đấu thầu, các công ty xây lắp sẽ tự nâng cao hiệu quả công
tác quản trị chi phí kinh doanh, quản lý tài chính, thúc đẩy nâng cao hiệu quả kinh tế
khi giá bỏ thầu thấp nhưng vẫn thu được lợi nhuận.
2.3.

Vai trò đối với nền kinh tế quốc dân

-

Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đầu tư và xây
dựng, hạn chế và loại trừ được tình trạng thất thoát, lãng phí vốn đầu tư.

-

Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng cơ
bản nói riêng và toàn nền kinh tế nói chung.

-

Đấu thầu tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các đơn vị xây
dựng. Đây là động lực to lớn thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp xây dựng
nước ta và tạo điều kiện ứng dụng khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ xây dựng,
từng bước hội nhập với khu vực và thế giới.
3. Các loại hình đấu thầu

Dựa trên những căn cứ khác nhau chúng ta có thể có các loại đấu thầu thành các

loại đấu thầu khác nhau.
3.1.

Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động của dự án đem thầu người ta chia đấu thầu
thành các loại sau:

-

Đấu thầu tuyển chọn tư vấn là quá trình đấu thầu nhằm tuyển chọn một công ty
hoặc một cá nhân tư vấn có kinh nghiệm chuyên môn để thực hiện các công việc
có liên quan trong quá trình chuẩn bị đầu tư và thực hiện đầu tư.

-

Đấu thầu mua sắm vật tư thiết bị là quá trình lựa chọn nhà thầu cung cấp những
loại vật tư thiết bị phù hợp đáp ứng các yêu cầu của dự án đầu tư.

-

Đấu thầu xây lắp là quá trình lựa chọn nhà thầu phù hợp, thực hiện các công việc
xây dựng và lắp đặt các công trình đáp ứng các yêu cầu của dự án đầu tư.

-

Đấu thầu dự án là quá trình lựa chọn các đối tác phù hợp, có khả năng tổ chức
thực hiện toàn bộ những công việc có liên quan đến dự án từ chuẩn bị đầu tư và
xây dựng, cung ứng vật tư thiết bị, xây dựng và lắp đặt, thu xếp các nguồn vốn…

3.2.
-

Căn cứ vào hình thức lựa chọn nhà thầu, đấu thầu được chia làm các loại:
Đầu thầu rộng rãi:
Đấu thầu rộng rãi là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng nhà thầu tham gia
3


Đặc điểm mang tính công khai và tính cạnh tranh cao.
Chủ đầu tư phải thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng tối
thiểu 10 ngày trước khi phát hành hồ sơ mời thầu và ghi rõ điều kiện, thời gian dự
thầu để các nhà thầu được biết và có thể tham ra. Quá trình xét thầu được thực hiện
công khai bình đẳng. Nhà thầu nào có giá thầu hợp lý thuộc phạm vi giá của chủ đầu
tư dự kiến (giá trần) và thoả mãn được các điều kiện mà chủ đầu tư đề ra thì nhà thầu
đó trúng thầu.
Hình thức này được gọi là không thành công khi không có người dự thầu hoặc
không có Nhà thầu nào đưa ra các điều kiện chấp nhận được, khi đó sẽ tổ chức mở
thầu lại. Đối với các gói thầu lớn, phức tạp về công nghệ và kỹ thuật, Chủ đầu tư phải
tiến hành sơ tuyển để lựa chọn Nhà thầu có đủ tư cách, năng lực tham ra dự thầu.
Đấu thầu rộng rãi là hình thức chủ yếu được áp dụng trong đấu thầu
-

Đầu thầu hạn chế

Đấu thầu hạn chế là hình thức đấu thầu mà bên mời thầu chỉ mời một số nhà thầu
có khả năng đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Danh sách nhà thầu tham dự
phải được người có thẩm quyền hoặc cấp có thẩm quyền chấp nhận. Hình thức này có
tần suất xuất hiện rất ít, tuy nhiên khi tham gia đấu thầu thành công thì những dự án
như thế này sẽ mang lại danh tiếng cho công ty. Vì có tính hạn chế nên đòi hỏi nhiều
từ chính bản thân công ty một sự nỗ lực rất lớn trong việc hoàn thiện năng lực của
mình nhất là các mặt như tài chính, kĩ thuật, phải thường xuyên tự bồi dưỡng đội ngũ

cán bộ công nhân để từng bước nâng cao kiến thức chuyên môn. Hình thức đấu thầu
này chỉ được xem xét áp dụng khi có một trong các điều kiện sau:
•

Chỉ có một số nhà thầu có khả năng đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

•

Các nguồn vốn sử dung yêu cầu phải đấu thầu hạn chế

•

Do tình hình cụ thể của đấu thầu mà việc đấu thầu hạn chế sẽ mang lại nhiều lợi ích.
Ví dụ như với những dự án mà các nhà thầu địa phương có khả năng đáp ứng thì chủ
đầu tư sẽ giới hạn phạm tham gia là các nhà thầu địa phương nhằm mục đích giảm
đáng kể các khoản chi phí không cần thiết có liên quan đến vận chuyển và công tác
bảo trì, bảo dưỡng, duy trì hoạt động sau này.
-

Chỉ định thầu

Chỉ định đấu thầu là hình đặc biệt, được áp dụng theo quy định của điều lệ về quản
lý đầu tư và xây dựng đối với các gói thầu sử dụng vốn nhà nước được phép chỉ định
thầu. Bên nhà thầu chỉ thương thảo hợp đồng với một nhà thầu, do người có thẩm
quyền quyết định đầu tư chỉ định, nếu không đạt được yêu cầu mới thương thảo với
nhà thầu khác.
Hình thức này chỉ được áp dụng cho các trường hợp đặc biệt sau:

4

•

Trường hợp bất khả kháng do thiên tai, được phép chỉ định ngay đơn vị có đủ năng
lực để thực hiện công việc kịp thời. Sau đó phải báo cáo Chính phủ về nội dung chỉ
định thầu để xem xét phê duyệt.

•

Gói thầu có tính chất nghiên cứu thử nghiệm, bí mật quốc gia, do Thủ tướng Chính
phủ quyết định.

•

Gói thầu đặc biệt, do Thủ tướng Chính phủ quyết định trên cơ sở các thẩm định của
bộ kế hoạch và đầu tư, ý kiến bằng văn bản của cơ quan tài trợ vốn và các cơ quan có
liên quan.
Trong báo cáo đề nghị của chỉ định thầu phải xác định rõ ba nội dung sau:

•

Lý do chỉ định thầu

•

Kinh nghiệm và năng lực về mặt tài chính và kĩ thuật của nhà thầu được đề nghị chỉ
định thầu.

•

Giá trị và khối lượng đã được người có thẩm quyền hoặc cấp có thẩm quyền phê
duyệt làm căn cứ cho chỉ định thầu.
3.3.

Căn cứ vào phương thức đấu thầu người ta chia làm các loại

-

Đấu thầu một túi hồ sơ(một phong bì)
Khi dự thầu theo phương thức này, nhà thầu phải nộp đủ những đề xuất về kĩ
thuật, tài chính, giá dự thầu và những điều kiện khác trong một túi hồ sơ chung. Theo
hình thức này cả hai nội dung tài chính và kĩ thuật được mở ra và xét cùng một lúc
trong quá trình xét thầu. Phương thức này thường áp dụng cho đấu thầu mua sắm
hàng hoá và xây lắp.

-

Đấu thầu hai túi hồ sơ(hai phong bì)
Khi dự thầu theo phương thức này, nhà thầu cần nộp những đề xuất về kĩ thuật và
những đề xuất về tài chính trong từng túi hồ sơ riêng vào cùng một thời điểm. Túi hồ
sơ đề xuất về kĩ thuật sẽ được xem xét trước để đánh giá, xếp hạng. Nhà thầu được
xếp hạng thứ nhất về kĩ thuật sẽ được xem xét tiếp túi hồ sơ đề xuất về tài chính.
Trường hợp nhà thầu không đáp ứng yêu cầu về tài chính và các điều kiện của hợp
đồng, bên mời thầu phải xin ý kiến của người có thẩm quyền quyết định đầu tư, nếu
được chấp nhận mới được mời nhà thầu tiếp theo để xem xét. Hình thức đấu thầu hai
túi hồ sơ chỉ được áp dụng đối với đấu thầu tuyển chọn tư vấn.
-

Đấu thầu hai giai đoạn

Phương thức này áp dụng cho những dự án lớn, phức tạp về công nghệ và kĩ thuật
hoặc dự án thuộc dạng chìa khoá trao tay. Trong quá trình xem xét, chủ đầu tư có điều
kiện hoàn thiện yêu cầu về mặt công nghệ, kĩ thuật và các điều kiện tài chính của hồ
sơ mời thầu.
•

Giai đoạn thứ nhất:
5


Các nhà thầu nộp đề xuất về kĩ thuật và phương án tài chính sơ bộ(chưa có giá) để
bên mời thầu xem xét và thảo luận cụ thể với từng nhà thầu, nhằm thống nhất về yêu
cầu và tiêu chuẩn kĩ thuật để nhà thầu chính thức chuẩn bị và nộp đề xuất kĩ thuật của
mình.
•

Giai đoạn thứ hai:
Bên mời thầu mời các nhà thầu tham gia trong gia đoạn thứ nhất nộp đề xuất kĩ
thuật đã được bổ sung hoàn chỉnh trên cùng một mặt bằng kĩ thuật và đề xuất đầy đủ
các điều kiện tài chính, tiến độ thực hiện, điều kiện hợp đồng, giá bỏ thầu để đánh giá
và xếp hạng.
Phương thức này được áp dụng cho các trường hợp sau:
 Các gói thầu mua sắm hàng hoá và xây lắp có giá trị từ 500 tỷ VN đồng trở lên.
 Các gói thầu mua sắm hàng hoá có tính chất lựa chọn công nghệ thiết bị toàn bộ,

phức tạp về công nghệ và kĩ thuật hoặc gói thầu xây lắp đặc biệt phức tạp.
 Dự án thực hiện theo hợp đồng chìa khoá trao tay
Như vậy, phương thức đấu thầu hai túi hồ sơ và phương thức đấu thầu hai giai
đoạn có những nét tương đồng gần giống nhau nên ta cần có những phân biệt rõ ràng
giữa chúng. Điều khác nhau dễ nhận thấy nhất đó là trong phương thức đấu thầu hai

túi hồ sơ thì các đề xuất về kĩ thuật và tài chính đều được nộp cùng một lúc trước thời
điểm đóng thầu. Còn ở đấu thầu hai giai đoạn, đề xuất về kĩ thuật được nộp trước và
xét trước, nếu đạt yêu cầu mới phải nộp đề xuất về tài chính, có nghĩa là phải có hai
thời điểm đóng thầu đối với nhà thầu, một cho nội dung về kĩ thuật và một cho nội
dung về tài chính .
Sở dĩ phải phân biệt rõ ràng như vậy là nhằm làm tăng hiệu quả của đấu thầu và
lựa chọn được nhà thầu tiềm năng nhất, đáp ứng yêu cầu của bên mời thầu.
Chào hàng cạnh tranh là hình thức đấu thầu được áp dụng đối với gói thầu có giá
trị trong hạn mức theo quy định của Chính phủ và thuộc một trong các trường hợp
sau:
• Gói thầu dịch vụ phi tư vấn thông dụng, đơn giản;
-

•

Gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng, sẵn có trên thị trường với đặc tính kỹ thuật
được tiêu chuẩn hóa và tương đương nhau về chất lượng;

•

Gói thầu xây lắp công trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt.
Chào hàng cạnh tranh được thực hiện khi đáp ứng đủ 3 điều kiện:



-

Có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt;
Có dự toán được phê duyệt theo quy định;
Đã được bố trí vốn theo yêu cầu tiến độ thực hiện gói thầu.

Mua sắm trực tiếp được áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự
thuộc cùng một dự án, dự toán mua sắm hoặc thuộc dự án, dự toán mua sắm khác.
Mua sắm trực tiếp được thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
6


•

Nhà thầu đã trúng thầu thông qua đấu thầu rộng rãi hoặc đấu thầu hạn chế và đã ký
hợp đồng thực hiện gói thầu trước đó;

•

Gói thầu có nội dung, tính chất tương tự và quy mô nhỏ hơn 130% so với gói thầu đã
ký hợp đồng trước đó;

•

Đơn giá của các phần việc thuộc gói thầu áp dụng mua sắm trực tiếp không được vượt
đơn giá của các phần việc tương ứng thuộc gói thầu tương tự đã ký hợp đồng trước
đó;

•

Thời hạn từ khi ký hợp đồng của gói thầu trước đó đến ngày phê duyệt kết quả mua
sắm trực tiếp không quá 12 tháng.
-

-

Giao thầu trực tiếp là loại hình đấu thầu cần phải chọn nhà thầu có độ tin cậy cao
để xem xét thương thảo hợp đồng. Loại này chỉ áp dụng đối với trường hợp chỉ
định thầu. Trong trường hợp nhà thầu được chọn không đáp ứng các yêu cầu của
chủ đầu tư thì có quyền kiến nghị chọn nhà thầu khác.
Tự làm là hình thức chủ đầu tư tự sử dụng các lực lượng của mình để thực hiện
khối lượng xây lắp được giao. Hình thức này chủ yếu chỉ áp dụng trong các công
trình sửa chữa cải tạo có quy mô nhỏ hay các công trình chuyên ngành đặc biệt.

7