Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp phường, quận thanh xuân, thành phố hà nội giai đoạn hiện nay

z

LUẬN VĂN:
Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ
thống chính trị cấp phường, quận Thanh
Xuân, thành phố Hà Nội giai đoạn hiện nay


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Cán bộ là khâu then chốt, trọng yếu của công tác xây dựng Đảng. Vị trí của
công tác cán bộ gắn liền với vai trò của đội ngũ cán bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh,
người sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng ta đã nhấn mạnh: "Cán bộ là cái gốc của
mọi công việc" [46, tr. 269], "công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt
hay kém" [46, tr. 273]. Thấm nhuần tư tưởng của Người, trong suốt hơn 76 năm xây
dựng và phát triển, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi cán bộ và công tác cán bộ là
những nhân tố quyết định sự thành, bại của cách mạng. Mỗi thắng lợi của cách
mạng Việt Nam đều đánh dấu những bước trưởng thành, tiến bộ của đội ngũ cán bộ
của Đảng ta. Vì thế, Đảng ta luôn chú trọng tới yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ
đồng bộ, toàn diện, đặc biệt tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt (CBCC),
coi đây là vấn đề mấu chốt, quyết định toàn bộ sự nghiệp cách mạng.
Phường là nơi tuyệt đại bộ phận nhân dân cư trú, sinh sống. Hệ thống chính
trị (HTCT) và CBCC của HTCT ở phường có vai trò rất quan trọng trong việc tổ
chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân,
huy động mọi khả năng phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng
dân cư. Chính vì vậy, Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương
Đảng khóa IX về đổi mới và nâng cao chất lượng của HTCT ở cơ sở xã, phường, thị
trấn đã xác định: xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở xã, phường, thị trấn là một trong
ba vấn đề cơ bản và bức xúc cần tập trung giải quyết, trong đó yêu cầu xây dựng đội

ngũ cán bộ cơ sở có năng lực tổ chức vận động nhân dân thực hiện đường lối của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy
sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp dân, trẻ hóa đội ngũ, chăm lo công tác
đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở
[32, tr. 167-168].


Trong những năm gần đây, đội ngũ cán bộ cấp xã, phường nói chung và đội
ngũ CBCC cấp phường nói riêng đã có bước phát triển về chất lượng. Tuy nhiên, đội
ngũ này vẫn bộc lộ những yếu kém, bất cập về kiến thức, năng lực, trình độ trước
những yêu cầu của tình hình, nhiệm vụ mới. Vì vậy, một số cán bộ gặp khó khăn, lúng
túng, thậm chí va vấp, vi phạm trong thực thi nhiệm vụ. Bên cạnh đó, trước tác động
tiêu cực của cơ chế thị trường, một bộ phận CBCC cấp phường suy thoái về phẩm chất
đạo đức, quan liêu, hách dịch, cửa quyền, vi phạm dân chủ, tham nhũng, lãng phí... bị
kỷ luật, thậm chí bị truy tố, xét xử theo pháp luật. Những điều đó đã làm ảnh hưởng
không nhỏ đến uy tín và hiệu quả lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, làm giảm sút lòng
tin của nhân dân đối với Đảng; đồng thời đặt ra đòi hỏi bức thiết phải đổi mới, nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ CBCC ở phường.
Thanh Xuân là một quận mới được thành lập của thành phố Hà Nội, nằm ở
phía Tây Nam thành phố. Là một quận mới, ở ven nội, địa bàn giáp ranh nhiều, quá
trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng với nhiều dự án, công trình trọng điểm, khu đô
thị mới, đặt ra hàng loạt các nhiệm vụ nặng nề, phức tạp về xây dựng và quản lý qui
hoạch, quản lý đô thị, quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng
kỹ thuật, hạ tầng xã hội, phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, phòng chống các tệ nạn
xã hội, quản lý dân cư, đảm bảo an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội...
Để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ nêu trên, quận Thanh Xuân phải có
một đội ngũ CBCC nói chung, đội ngũ CBCC cấp phường nói riêng vững mạnh,
có phẩm chất, năng lực, phương pháp, phong cách công tác tốt, nhạy bén, năng
động, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của tình hình mới.
Tác giả luận văn chọn công tác cán bộ, vấn đề then chốt của nhiệm vụ then

chốt "xây dựng, chỉnh đốn Đảng", với quan điểm "hướng về cơ sở" của Nghị quyết Hội
nghị Trung ương 5 khóa IX "Về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị
ở cơ sở xã, phường, thị trấn", đồng thời xuất phát từ đòi hỏi thực tiễn của quá trình
xây dựng và phát triển quận Thanh Xuân hiện nay để nghiên cứu đề tài: "Xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp phường, quận Thanh Xuân,


thành phố Hà Nội giai đoạn hiện nay" làm luận văn Thạc sĩ Khoa học chính trị,
chuyên ngành Xây dựng Đảng.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vấn đề cán bộ nói chung, CBCC nói riêng là nội dung được nhiều nhà lãnh
đạo, các cấp ủy đảng và các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Trong số các bài
viết đã đăng trên các tạp chí, các đề tài, công trình nghiên cứu, các luận văn, luận án
đã công bố, liên quan đến các vấn đề cán bộ; nhiều công trình, bài viết đã có những
đóng góp, những lý giải, những kiến nghị hết sức sâu sắc, có giá trị thực tiễn cao. Ví
dụ như:
- Nhóm đề tài về những yêu cầu đối với cán bộ cơ sở: Học viện Nguyễn
Ái Quốc: "Mẫu hình và con đường hình thành người cán bộ lãnh đạo chính trị chủ
chốt cấp cơ sở", 1992; Tiến sĩ Phan Văn Tích (chủ biên): "Xác định cơ cấu và tiêu
chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn)", Nhánh đề tài KTXH.05-11-06, 1993; Bùi Đình Phong: "Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức
cách mạng và sự thống nhất giữa đức và tài", Tạp chí Lý luận chính trị, số 1/2003;
Trần Văn Phòng: "Tiêu chuẩn đạo đức của người cán bộ lãnh đạo chính trị hiện
nay", Tạp chí Lý luận chính trị, số 5/2003...
- Nhóm đề tài về nội dung, phương pháp, cách thức xây dựng đội ngũ
CBCC cấp cơ sở: Hồ Bá Thâm: "Nâng cao năng lực tư duy của đội ngũ cán bộ lãnh
đạo chủ chốt cấp xã hiện nay", Luận án Tiến sĩ Triết học, 1994; Phó Giáo sư, Tiến
sĩ Trần Xuân Sầm chủ biên: "Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ
chốt trong hệ thống chính trị thời kỳ đổi mới", Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 1998; Phạm Công Khâm: "Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã vùng
nông thôn đồng bằng sông Cửu Long hiện nay", Luận án tiến sĩ Triết học, 2000;

Trần Duy Hưng: "Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp
huyện ở thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay", Luận văn thạc sĩ Lịch sử,
2002; Nguyễn Mậu Dựng: "Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng
bộ các cấp ở Tây Nguyên hiện nay", Luận án tiến sĩ Lịch sử, 2000; Nguyễn Căn Côi:


"Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
trong giai đoạn hiện nay", Luận văn thạc sĩ lịch sử, 2002; Phan Thị Thúy Vân: "Xây
dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở thành phố Cần Thơ hiện nay - Thực trạng và
giải pháp", Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, 2005; Vĩnh Trọng: "Qui hoạch cán bộ
lãnh đạo quản lý cơ sở", Tạp chí Xây dựng Đảng, số 1 và 2/2004; Trần Trung Trực:
"Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị cấp xã ở huyện Bình Chánh,
thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay", Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị,
2005...
Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có luận văn, luận án nào nghiên cứu về đội
ngũ CBCC của HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân trong giai đoạn hiện nay, từ
đó, đưa ra những giải pháp thiết thực, khả thi nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
này, đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của tình hình mới. Vì vậy, tác giả luận văn
chọn nghiên cứu đề tài này trên cơ sở kế thừa có chọn lọc các công trình trên nhằm
hệ thống lại những kiến thức đã học và góp phần nhỏ bé, đáp ứng đòi hỏi thực tiễn
của sự nghiệp xây dựng và phát triển quận Thanh Xuân.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích:
Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn của công tác xây dựng đội ngũ CBCC cấp
phường, góp phần kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC của HTCT cấp
phường, quận Thanh Xuân nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới trong giai đoạn
hiện nay.
- Nhiệm vụ:
+ Nghiên cứu và luận chứng nhằm làm rõ hơn những căn cứ lý luận về xây
dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân trong giai đoạn

hiện nay.


+ Nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân và những kinh nghiệm của quá trình
xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân giai đoạn 1997
- 2005.
+ Đề xuất phương hướng và những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất
lượng công tác xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân
trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là đội ngũ CBCC và công tác xây dựng
đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội trong
giai đoạn hiện nay.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về lý luận: Luận văn không trình bày toàn bộ các vấn đề lý luận về cán
bộ và công tác cán bộ mà tập trung phân tích những vấn đề liên quan đến vai trò của
đội ngũ cán bộ và những quan điểm về xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ
CBCC cấp cơ sở.
+ Về thực tiễn: Luận văn tập trung phân tích thực trạng đội ngũ CBCC và
công tác xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân (bao
gồm các chức danh theo quan điểm của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa IX,
Nghị định 114/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ và Quyết định 04/2004/QĐBNV ngày 16/01/2004 của Bộ Nội vụ về tiêu chuẩn đối với cán bộ công chức xã,
phường, thị trấn). (Khảo sát từ năm thành lập quận 1997 đến năm 2005).
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử; sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp;
phương pháp lôgíc và lịch sử kết hợp với phương pháp điều tra xã hội học, đặc biệt
coi trọng phương pháp tổng kết thực tiễn.

6. Đóng góp của luận văn
- Góp phần làm rõ thêm cơ sở khoa học, quan điểm và quan niệm về xây dựng
đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường hiện nay.
- Đề xuất phương hướng và những giải pháp chủ yếu, thiết thực, khả thi góp
phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở
quận Thanh Xuân trong giai đoạn hiện nay.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
Quận ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) quận, các đoàn thể chính trị của quận; cho đảng
ủy, UBND, các đoàn thể chính trị cấp phường ở quận Thanh Xuân trong công tác
cán bộ, công tác xây dựng Đảng và xây dựng HTCT. Luận văn còn có thể sử dụng
làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập về công tác cán
bộ, công tác xây dựng Đảng và xây dựng HTCT cấp phường ở các trung tâm bồi
dưỡng cán bộ cấp quận và Trường Đào tạo Cán bộ Lê Hồng Phong của Hà Nội.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận
văn gồm 2 chương, 5 tiết.


Chương 1
XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT
CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP PHƯỜNG, QUẬN THANH XUÂN,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. PHƯỜNG, HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP PHƯỜNG VÀ VAI TRÒ
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP
PHƯỜNG, QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
1.1.1. Vị trí, vai trò, đặc điểm của phường và hệ thống chính trị cấp
phường, quận Thanh Xuân

1.1.1.1. Vị trí, vai trò của phường và hệ thống chính trị cấp phường, quận
Thanh Xuân
Phường là đơn vị hành chính nhà nước ở địa phương cơ sở, có vị trí hết sức
quan trọng trong bộ máy hành chính bốn cấp ở nước ta. Nói về vai trò, vị trí của cấp
cơ sở (xã, phường, thị trấn), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Cấp xã là cấp gần
gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc
đều xong xuôi" [46, tr. 371]. Hiến pháp năm 1992 của nước ta cũng xác định rõ:
"Nước chia thành tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tỉnh chia thành huyện,
thành phố trực thuộc tỉnh và thị xã; huyện chia thành xã, thị trấn; thành phố trực
thuộc tỉnh, thị xã chia thành phường và xã; quận chia thành phường". Như vậy,
phường là đơn vị hành chính cuối cùng trong hệ thống hành chính bốn cấp ở nước
ta. Phường là hình ảnh của một xã hội thu nhỏ, nơi tổ chức thực hiện mọi đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và biến nghị quyết thành
hiện thực sinh động. Thông qua HTCT, phường nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính
đáng của nhân dân, phản ánh với Đảng và Nhà nước, tạo nên cầu nối giữa Đảng,
Nhà nước với nhân dân, đồng thời kiểm nghiệm tính đúng đắn của đường lối, chính


sách của Đảng, Nhà nước. Từ thực tiễn, phường đóng góp những sáng kiến, kinh
nghiệm, đề xuất, báo cáo với Đảng và Nhà nước để sửa đổi, bổ sung và đề ra đường
lối, chủ trương, chính sách sát với thực tế cơ sở.
Các tổ chức của HTCT cấp phường là một bộ phận quan trọng tạo nên
HTCT ở nước ta. HTCT ở phường mạnh thì HTCT ở cấp quận và thành phố mới
mạnh; là cơ sở, tiền đề tạo nên sự vững chắc của HTCT quốc gia, có sức đề kháng
tốt, vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực, đáp
ứng ngày càng cao yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa (CNH, HĐH) đất nước. Các tổ chức của HTCT cấp phường vững mạnh,
hoạt động có hiệu quả phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường.
Đội ngũ này có chất lượng tốt, năng động, sáng tạo, có năng lực, phẩm chất đạo
đức, phương pháp, phong cách công tác tốt sẽ làm cho HTCT cấp phường vững

mạnh.
Quận Thanh Xuân được thành lập theo Nghị định số 74/NĐ-CP của Chính
phủ và chính thức đi vào hoạt động từ 01/01/1997. Thanh Xuân nằm ở cửa ngõ phía
Tây Nam của thành phố, Bắc giáp quận Đống Đa và Cầu Giấy, Đông giáp quận Hai
Bà Trưng và Hoàng Mai, Nam giáp huyện Thanh Trì, Tây giáp huyện Từ Liêm và
Thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây. Quận có diện tích tự nhiên là 913,2 hécta. Dân số của
quận tăng rất nhanh, từ 117.863 nhân khẩu (tháng 01/1997) lên đến 204.775 nhân
khẩu (tháng 9/2005). Dân số của quận chủ yếu là công nhân, hưu trí, mất sức, lực
lượng vũ trang, sinh viên, thợ thủ công, người lao động. Một bộ phận khác là nông
dân thuộc hai xã của huyện Từ Liêm và Thanh Trì trước đây, nay chuyển thành ba
phường của quận Thanh Xuân (Nhân Chính, Khương Đình, Hạ Đình). Thanh Xuân
là một trong những quận có nhiều di tích lịch sử văn hóa của Thủ đô, có một số
trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề và viện nghiên cứu
khoa học. Từ những năm 1960, trên địa bàn quận đã hình thành khu công nghiệp tập
trung Thượng Đình và Giáp Bát, bao gồm nhiều doanh nghiệp nhà nước của Trung
ương, Hà Nội và những năm gần đây hình thành thêm nhiều công ty, doanh nghiệp
tư nhân và liên doanh với nước ngoài.


Quận Thanh Xuân có 11 phường: Phương Liệt, Khương Mai, Khương
Trung, Thượng Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Kim
Giang, Hạ Đình, Khương Đình và Nhân Chính.
Các tổ chức của HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân bao gồm: Đảng bộ
phường, Hội đồng nhân dân (HĐND), UBND phường, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Hội Cựu chiến binh
phường. Ngoài ra, ở ba phường hình thành từ các xã trước đây (phường Nhân
Chính, phường Khương Đình, phường Hạ Đình) còn có thêm Hội Nông dân. Ở các
phường của quận Thanh Xuân có 11 đảng bộ, với 273 chi bộ và 7.987 đảng viên.
Đảng viên ở khối phường chiếm 88% tổng số đảng viên của Đảng bộ quận. 11
phường có 690 tổ dân phố, có 11 tổ chức Mặt trận Tổ quốc với 187 Ban Công tác

Mặt trận ở khu dân cư, 11 tổ chức Đoàn Thanh niên với 169 chi đoàn và 1.112 đoàn
viên; 11 tổ chức Hội Phụ nữ phường với 121 chi hội, 139 tổ phụ nữ và 13.096 hội
viên; 11 tổ chức Hội Cựu chiến binh với 207 chi hội, 514 tổ hội và 4.800 hội viên; 3
tổ chức Hội Nông dân với 17 chi hội và 918 hội viên [57, tr. 1].
Cùng với sự phát triển của thành phố, quận Thanh Xuân đô thị hóa nhanh,
hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được tập trung đầu tư, bộ mặt đô thị ngày càng
khang trang. Nhiều tuyến đường giao thông mới được hình thành như đường Lê
Văn Lương (nối dài từ đường Láng Hạ (Đống Đa) đến đường Khuất Duy Tiến
(Thanh Xuân), đường Hoàng Minh Giám (nối dài từ đường Nguyễn Tuân đến
đường Trần Duy Hưng), đường Hồng Liên... Hai nút giao thông trọng điểm được
xây dựng như Ngã Tư Vọng, Ngã Tư Sở. Nhiều nhà cao tầng, khu đô thị mới mọc
lên tạo nên vẻ đẹp mới, hiện đại của quận như: khu Trung Hòa - Nhân Chính, khu
Làng Sinh viên Hacinco, khu nhà cao tầng Thanh Xuân Bắc, Phương Liệt...
HTCT cấp phường quận Thanh Xuân thường xuyên được củng cố, kiện toàn,
đổi mới và nâng cao chất lượng, đặc biệt ở mỗi kỳ đại hội, bầu cử; là những điều kiện rất
quan trọng để các phường hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.


1.1.1.2. Đặc điểm của các phường và hệ thống chính trị các phường ở
quận Thanh Xuân
Các phường thuộc quận Thanh Xuân có những đặc điểm sau:
Một là, các phường của quận tập trung nhiều cơ sở công nghiệp lớn (đặc biệt là
các phường Thượng Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Nam, Phương Liệt), với 84
doanh nghiệp nhà nước, 2.652 doanh nghiệp ngoài nhà nước, hàng năm đóng góp gần
1.500 tỷ đồng cho cho ngân sách. Đến năm 2005, tỷ trọng công nghiệp chiếm 75%
tổng giá trị sản xuất kinh doanh trên địa bàn [55, tr. 20].
Đây là thế mạnh hàng đầu của quận và đó cũng là sức mạnh của các
phường trong quận để thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH đến năm 2010 và những
năm tiếp theo. Với đặc điểm này, các phường có nhiều thuận lợi trong việc phối hợp
với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước để học tập kinh

nghiệm, khai thác tiềm năng về cơ sở vật chất, nguồn lực tham gia đóng góp vào
các hoạt động của địa phương nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của
phường. Với chức năng quản lý nhà nước ở địa phương, các phường phải tạo môi
trường thuận lợi, đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa
bàn để phát triển sản xuất kinh doanh. Mặt khác, đặc điểm này cũng đặt ra hàng loạt
vấn đề mà phường phải quan tâm giải quyết như: quản lý lao động nhập cư, nhà ở,
việc học tập của con em người lao động nhập cư, an toàn giao thông, môi trường và
tệ nạn xã hội. Tất cả những việc này tuy không chỉ là trách nhiệm của cơ sở, nhưng
rõ ràng, vai trò của phường là rất quan trọng.
Hai là, nhiều phường của quận là nơi đặt trụ sở của các trường đại học, cao
đẳng, trung học chuyên nghiệp, các viện nghiên cứu. Đây là thế mạnh của các
phường ở quận Thanh Xuân trong việc thiết lập các mối quan hệ hợp tác, phát huy,
tận dụng tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm của đội ngũ trí thức, chuyên gia, của cơ sở
vật chất, kỹ thuật ở các đơn vị này cho sự nghiệp xây dựng, phát triển phường và
quận.


Ba là, nhiều phường của quận giáp ranh với các quận, huyện khác của
thành phố và thị xã Hà Đông (tỉnh Hà Tây) như các phường Nhân Chính, Thanh
Xuân Bắc, Khương Trung, Khương Mai, Phương Liệt, Thượng Đình, Hạ Đình, Kim
Giang, Thanh Xuân Nam... tội phạm và tệ nạn xã hội thường xuyên di chuyển từ
nơi khác tập trung cư ngụ tại đây. Điều này đặt ra cho các phường nhiệm vụ quan
trọng là phải tăng cường lãnh đạo, quản lý, phát động phong trào quần chúng bảo vệ
an ninh Tổ quốc, phát huy quyền làm chủ và phong trào tự quản của quần chúng để
giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo sự bình yên cho xã hội,
tạo môi trường thuận lợi cho mọi hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội phát
triển trên địa bàn.
Bốn là, các phường của quận Thanh Xuân có số người nghỉ hưu, mất sức;
cán bộ, công nhân viên chức, người lao động đang công tác tại các cơ quan Đảng,
Nhà nước, đoàn thể ở Trung ương, thành phố, quận, các doanh nghiệp nhà nước cư

trú tại phường đông.
Số người này, nhất là đảng viên, thường có trình độ mọi mặt khá cao, có uy
tín, năng lực công tác, có kinh nghiệm sống và công tác dày dạn. Trong số đó, nhiều
người đã là cán bộ trung, cao cấp, nguyên là thứ trưởng, bộ trưởng, cán bộ lãnh đạo
cấp tỉnh, quận, huyện, vụ viện, nguyên là tướng, tá quân đội; tập trung nhiều ở các
phường Khương Mai, Khương Trung, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam... Đây
thực sự là tiềm năng, thế mạnh của các phường ở quận Thanh Xuân trong việc phát
huy, khai thác sự đóng góp của họ đối với công tác lãnh đạo của đội ngũ CBCC
HTCT các phường, cũng như vai trò nòng cốt, tích cực, gương mẫu của họ trong
các phong trào thi đua yêu nước của quần chúng và các cuộc vận động xã hội ở địa
phương. Bên cạnh đó, số cán bộ công nhân viên chức đang công tác tại các cơ quan
Đảng, Nhà nước, đoàn thể, doanh nghiệp của Trung ương, thành phố, quận cư trú trên
địa bàn các phường khá đông. Những cán bộ đương chức này thường nắm chắc
đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, có kinh
nghiệm công tác. Do đó, nếu các phường, CBCC của HTCT các phường ở quận


Thanh Xuân biết phát huy tốt thì họ sẽ đóng góp trí tuệ, kinh nghiệm cho các
phường; đặc biệt là các đảng viên.
Năm là, các phường ở quận Thanh Xuân phân chia thành nhiều loại đa
dạng:
- Các phường đã đô thị hóa hoàn toàn bao gồm Khương Mai, Thượng Đình,
Thanh Xuân Bắc... Tại các phường này, toàn bộ đất đai cơ bản đã được xây dựng
thành đường phố, khu dân cư. Đời sống nhân dân ở đây cao hơn các phường đang
đô thị hóa. Nhiệm vụ của các phường này chủ yếu là phát triển sản xuất tiểu thủ
công nghiệp, buôn bán dịch vụ, quản lý đô thị, bảo vệ an ninh, trật tự, bảo vệ môi
trường, xây dựng đường phố văn minh đô thị.
- Đa số các phường đang trong quá trình đô thị hóa. Ở những nơi này, vẫn
còn một số đất xen kẽ trong các khu dân cư, hoạt động thường rất đa dạng, phức tạp
như sản xuất tiểu thủ công nghiệp, buôn bán nhỏ; hoạt động xây dựng diễn ra phổ

biến trong nhân dân cũng như trong cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị lực lượng vũ
trang trên địa bàn. Các tệ nạn xã hội cũng diễn biến phức tạp. Nhiệm vụ của các
phường này tập trung phát triển sản xuất tiểu thủ công nghiệp, buôn bán dịch vụ,
quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng đô thị theo qui hoạch, bảo vệ môi trường,
xây dựng đường phố văn minh đô thị, phòng chống tệ nạn xã hội.
- Các phường có nhiều cơ quan, doanh nghiệp, trường đại học, cao đẳng, trung
học chuyên nghiệp, khu tập thể, khu chung cư cao tầng như: Thượng Đình, Thanh
Xuân Trung, Kim Giang, Thanh Xuân Bắc, Nhân Chính. Nhân dân cư trú tại đây phần
lớn là cán bộ, công nhân viên chức nhà nước, cho nên hoạt động của các phường này
rất thuận lợi, hướng vào nhiệm vụ chính là quản lý dân cư, quản lý đô thị, giữ gìn an
ninh trật tự, xây dựng đường phố văn minh đô thị.
- Các phường từ xã chuyển thành như Nhân Chính, Khương Đình, Hạ Đình.
Ở những phường này vẫn còn một số đất nông nghiệp đang chuẩn bị được Nhà nước
thu hồi vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đô thị ở đây
còn nhiều yếu kém, kinh tế chậm phát triển, chủ yếu là sản xuất tiểu thủ công


nghiệp, buôn bán nhỏ, nếp sống, phong tục còn mang tính chất làng xã, tệ nạn xã hội
dễ phát sinh. Tuy vậy, ở đây có lợi thế là quỹ đất công còn nhiều, có điều kiện để đầu tư
phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo qui hoạch đô thị văn minh, hiện đại. Nhiệm vụ
trọng tâm của các phường này là quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, quản lý đô
thị, đặc biệt là quản lý trật tự xây dựng đô thị theo qui hoạch; tập trung xây dựng hạ
tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, giữ gìn an ninh trật tự, tạo điều kiện để phường phát
triển kinh tế - xã hội.
Nhìn chung đây là các phường của một quận trẻ, mới được thành lập gần
mười năm, đang trong quá trình đô thị hóa rất nhanh, đặt ra những yêu cầu nhiệm
vụ mới, ngày càng nặng nề cho HTCT các phường của quận Thanh Xuân, trong đó
nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp - dịch vụ, quản lý
đô thị theo qui hoạch, xây dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng đô thị, nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đảm bảo vệ sinh môi trường, giữ gìn an

ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Để đảm bảo hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ
chính trị nêu trên, cần phải xây dựng HTCT ở phường trong sạch, vững mạnh; xây
dựng đội ngũ CBCC của HTCT ấy một cách chủ động, đồng bộ, đủ về số lượng, có
chất lượng ngày càng cao, có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài
của phường và quận.
1.1.2. Quan niệm, vai trò, đặc điểm của đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ
thống chính trị cấp phường, quận Thanh Xuân hiện nay
1.1.2.1. Quan niệm về cán bộ chủ chốt
Hiện nay đang có nhiều quan niệm khác nhau về CBCC. Để nhận thức đầy
đủ và đúng đắn vấn đề này, cần làm rõ một số khái niệm sau đây:
- Thứ nhất, khái niệm "cán bộ"
Theo cuốn Đại từ điển tiếng Việt do Nguyễn Như Ý chủ biên thì: "Cán bộ:
dt.1. Người làm việc trong cơ quan nhà nước - cán bộ nhà nước. 2. Người giữ chức
vụ, phân biệt với người bình thường, không giữ chức vụ trong các cơ quan, tổ chức


nhà nước" [68, tr. 249]. Theo Điều 1 của Pháp lệnh Công chức do Ủy ban Thường
vụ Quốc hội ban hành ngày 9/3/1998: "Cán bộ, công chức là công dân Việt Nam,
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách".
Từ những định nghĩa nêu trên, có thể hiểu "cán bộ" là khái niệm dùng để
chỉ những người ở trong cơ cấu của một tổ chức nhất định, có trọng trách hoàn
thành nhiệm vụ theo chức năng được tổ chức đó phân công.
Như vậy, có nhiều quan niệm về cán bộ, nhưng tựu trung lại, có hai cách
hiểu cơ bản:
Một là, cán bộ bao gồm những người trong biên chế nhà nước, làm việc
trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể chính trị xã hội, các doanh nghiệp nhà
nước và các lực lượng vũ trang nhân dân từ Trung ương đến địa phương và cơ sở.
Hai là, cán bộ là những người giữ chức vụ trong một cơ quan hay một tổ
chức để phân biệt với người không có chức vụ.
Từ những khái niệm về cán bộ nêu trên cho thấy, người cán bộ có bốn đặc

trưng cơ bản:
+ Cán bộ được sự ủy nhiệm của Đảng, Nhà nước và các tổ chức khác trong
HTCT... lấy danh nghĩa của các tổ chức đó để hoạt động.
+ Cán bộ giữ một chức vụ, một trọng trách nào đó trong một tổ chức của
HTCT.
+ Cán bộ phải thông qua tuyển chọn hay phân công công tác sau khi hoàn
thành chương trình đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên
nghiệp, dạy nghề; cán bộ được bổ nhiệm, đề bạt hoặc bầu cử.
+ Cán bộ được hưởng lương và chính sách đãi ngộ căn cứ vào nội dung,
chất lượng hoạt động và thời gian công tác của họ.
Như vậy, hiểu theo nghĩa chung nhất, cán bộ là người lãnh đạo, quản lý
hoặc người làm chuyên môn, nhà khoa học hay công chức, viên chức làm việc,


hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc từ các nguồn khác. Họ được hình thành từ
tuyển dụng, phân công công tác sau khi tốt nghiệp ra trường, từ bổ nhiệm, đề bạt
hoặc bầu cử.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra định nghĩa về cán bộ hết sức khái quát,
giản dị và dễ hiểu. Theo Người: "Cán bộ là người đem chính sách của Đảng, Chính
phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành, đồng thời đem tình hình dân
chúng báo cáo cho Đảng, Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng" [45, tr.
33].
- Thứ hai, khái niệm "chủ chốt"
Theo Từ điển tiếng Việt - 2000 của Nhà xuất bản Đà Nẵng, từ "chủ chốt" là
"quan trọng nhất, có tác dụng làm nòng cốt. Cán bộ chủ chốt của phong trào" [67,
tr. 174].
- Thứ ba, khái niệm "cán bộ chủ chốt"
Từ những nội dung trình bày nêu trên, có thể hiểu "cán bộ chủ chốt" là
người có chức vụ, nắm giữ các vị trí quan trọng, có tác dụng làm nòng cốt trong các
tổ chức thuộc hệ thống bộ máy của một cấp nhất định; người được giao đảm đương

các nhiệm vụ quan trọng để lãnh đạo, quản lý, điều hành bộ máy thực hiện chức
năng, nhiệm vụ được giao; chịu trách nhiệm trước cấp trên và cấp mình về lĩnh vực
công tác được giao.
Cán bộ chủ chốt có những đặc trưng cơ bản như sau:
+ Cán bộ chủ chốt là người có vị trí quan trọng, giữ vai trò quyết định trong
việc xác định phương hướng, mục tiêu, phương pháp công tác; đề ra các quyết định
và tổ chức thực hiện tốt các quyết định của cấp mình hoặc cấp trên giao. Kiểm tra,
giám sát, kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc; bổ sung, điều chỉnh kịp
thời những giải pháp mới khi cần thiết; đúc rút kinh nghiệm, tổng kết thực tiễn để bổ
sung, hoàn chỉnh lý luận. Đồng thời, CBCC còn là người giữ vai trò đoàn kết, tập


hợp, phát huy sức mạnh của quần chúng thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị và
xây dựng nội bộ tổ chức vững mạnh.
+ Cán bộ chủ chốt là những người đại diện một tổ chức, một tập thể... chủ
yếu do bổ nhiệm hoặc bầu cử, giữ một chức vụ trọng yếu trong cơ quan Đảng, chính
quyền (cấp trưởng, cấp phó); trưởng các đoàn thể và là những người chịu trách
nhiệm trước cấp trên và cấp mình về mọi hoạt động của địa phương, đơn vị hoặc
lĩnh vực công tác được đảm nhận.
Từ nhận thức đó, đặc biệt theo quan điểm của Nghị quyết Trung ương 5 khóa
IX về đổi mới và nâng cao chất lượng HTCT ở cơ sở xã, phường, thị trấn; Nghị
định 114/2003/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công chức xã,
phường, thị trấn; Quyết định 04/2004/QĐ-BNV ngày 16/1/2004 của Bộ trưởng Bộ
Nội vụ về tiêu chuẩn đối với cán bộ công chức xã, phường, thị trấn; tác giả luận văn
đề cập đến đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân bao gồm các
chức danh: Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy phường; Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND
phường; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND phường; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc;
Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ; Chủ tịch Hội Cựu chiến binh; Bí thư Đoàn Thanh
niên; Chủ tịch Hội Nông dân.
1.1.2.2. Vai trò, đặc điểm của đội ngũ cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị

cấp phường, quận Thanh Xuân
* Vai trò của đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân
Luận bàn về vị trí, vai trò của cán bộ lãnh đạo đối với sự nghiệp cách mạng,
C.Mác và Ph. Ăngghen là người đầu tiên nêu ra quan điểm khoa học về cán bộ. Hai
ông khẳng định: "Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con người sử dụng lực
lượng thực tiễn" [44, tr. 184].
Theo quan điểm của hai ông, cán bộ là những người tiêu biểu cho phong
trào cách mạng; có tri thức và trình độ nhận thức cao, biết kết hợp vận dụng lý luận
cách mạng với thực tiễn để tổ chức phong trào cách mạng của quần chúng, lãnh đạo


quần chúng thực hiện các cuộc cải cách có ý nghĩa cách mạng. Họ phải là những
người tuyệt đối trung thành với lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động, có
trách nhiệm cao và được quần chúng noi theo.
Kế thừa và phát triển sáng tạo tư tưởng của Mác và Ăngghen về Đảng của giai
cấp công nhân, V.I. Lênin đã đề ra những quan điểm quan trọng về cán bộ trong quá
trình xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Theo V.I. Lênin, vai trò quan
trọng của đội ngũ cán bộ trước hết là ở chỗ đảm bảo tổ chức thực hiện thắng lợi đường
lối chính trị của Đảng. Bởi vì họ vừa là người xây dựng đường lối, vừa tiến hành lựa
chọn phương pháp chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kiểm tra quá trình vận động cách
mạng, hướng tới mục tiêu đã đề ra. Vì thế, Người nhấn mạnh: "Mấu chốt là vấn đề
người, vấn đề lựa chọn người" [42, tr. 132] và "trong lịch sử, chưa hề có một giai cấp
nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được, trong hàng ngũ của
mình, những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có khả năng tổ chức và lãnh
đạo phong trào" [39, tr. 473].
V.I. Lênin, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân, nhân dân lao động Nga,
của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đã tổ chức và lãnh đạo Cách mạng
tháng Mười Nga giành thắng lợi to lớn. Khi giành được chính quyền, Đảng kiểu mới
của V.I. Lênin trở thành Đảng cầm quyền. Lúc này, vấn đề cán bộ càng trở nên quan
trọng và cấp bách hơn. Ở giai đoạn này, nhiệm vụ mới vô cùng khó khăn của Đảng

Cộng sản và giai cấp công nhân là quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, xã hội nhằm
xây dựng thành công xã hội mới, xã hội xã hội chủ nghĩa. V.I. Lênin yêu cầu đội
ngũ cán bộ phải nỗ lực cao hơn thời nội chiến để hoàn thành sứ mệnh mới là quản
lý nhà nước, quản lý xã hội. Người khẳng định: "Nghiên cứu con người, tìm ra cán
bộ có bản lĩnh; hiện nay đó là then chốt, nếu không thì tất cả mọi mệnh lệnh và
quyết định sẽ chỉ là mớ giấy lộn" [41, tr. 449].
Để có được đội ngũ cán bộ am hiểu nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực quản
lý nhà nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng chủ nghĩa
xã hội, một nhiệm vụ lâu dài, khó khăn và phức tạp, V.I. Lênin đã coi trọng công


tác đào tạo, bồi dưỡng, lựa chọn, đề bạt cán bộ vào các cương vị công tác, thường
xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của họ, chú ý giáo dục, rèn luyện, nâng cao
phẩm chất đạo đức cách mạng và năng lực công tác cho cán bộ, chống bệnh quan
liêu, xa dân, kiêu ngạo, thoái hóa biến chất.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, trong
suốt quá trình lãnh đạo cách mạng nước ta, luôn coi trọng công tác cán bộ nhằm xây
dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng, vừa chuyên, đủ sức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã
hội. Người coi: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc" [46, tr. 269]. Vai trò của người
cán bộ, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, được thể hiện trong bốn mối quan hệ chủ yếu:
cán bộ với đường lối chính sách, cán bộ với tổ chức bộ máy, cán bộ với công việc
và cán bộ với quần chúng. Trong quan niệm của Người, cán bộ không chỉ là người
vạch ra đường lối mà còn có vai trò quyết định trong việc tổ chức thực hiện đường
lối. Người nói: "Cán bộ là người đem chính sách của Chính phủ, của đoàn thể thi
hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện
được"; "Cán bộ là dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì
động cơ dù tốt, dù chạy, toàn bộ máy cũng tê liệt" [46, tr. 54].
Chủ tịch Hồ Chí Minh còn yêu cầu cán bộ phải sâu sát quần chúng, nắm bắt
kịp thời và phản ánh tình hình đời sống, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân với

Đảng và Nhà nước để quyết định đường lối, chủ trương, chính sách hợp lòng dân.
Đối với cơ sở, điều này càng đặc biệt quan trọng. Người chỉ rõ: "Sự lãnh đạo trong
mọi công tác thiết thực của Đảng, ắt phải từ trong quần chúng mà ra và trở lại nơi
quần chúng" [46, tr. 290]. Và Người kết luận: "Muôn việc thành công hay thất bại,
đều do cán bộ tốt hay kém" [46, tr. 273]. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu mỗi cán bộ
phải là người lãnh đạo, dẫn dắt quần chúng nhân dân thực hiện mục tiêu, lý tưởng
của Đảng, là người tận tụy phục vụ nhân dân, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh
phúc cho nhân dân. Trong Di chúc, Người căn dặn toàn Đảng ta rằng: "Mỗi đảng
viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm,


chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta trong sạch, phải xứng đáng là người
lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân" [45, tr. 131].
Thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề
cán bộ, trong suốt 76 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn chú trọng và
đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm với đòi hỏi của từng thời kỳ
cách mạng, đó chính là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Đảng ta xác định phải "có một đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất và năng lực xây dựng
đường lối chính trị đúng đắn và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, đó là vấn đề
cốt tử của lãnh đạo, là sinh mệnh của Đảng cầm quyền" [22, tr. 27]. Trong công cuộc
đổi mới đất nước, thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH, Đảng ta nhấn mạnh vai trò của cán
bộ trong chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH: "Cán bộ là nhân tố quyết
định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và
chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng" [22, tr. 66]. Theo quan điểm
của Đảng, trong khi phải xây dựng đội ngũ cán bộ một cách đồng bộ, đáp ứng với yêu
cầu của từng giai đoạn cách mạng, cần đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ CBCC
các cấp, nhất là cấp chiến lược và cấp cơ sở.
Như vậy, bất kỳ lúc nào và ở đâu, vai trò của đội ngũ CBCC cũng rất quan
trọng đối với sự nghiệp cách mạng. Trong giai đoạn hiện nay, vai trò của CBCC
càng đặc biệt quan trọng. Vai trò của đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận

Thanh Xuân được thể hiện ở những điểm sau:
- Đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân giữ vai trò
quyết định trong việc triển khai tổ chức thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách
của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại cơ sở phường. Là những người giữ vai trò trụ
cột, có tác dụng chi phối mọi hoạt động tại cơ sở, CBCC cấp phường không những
phải nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của các tổ chức Đảng, Nhà nước,
đoàn thể cấp trên để tuyên truyền, phổ biến, dẫn dắt, tổ chức cho quần chúng thực
hiện mà còn phải am hiểu sâu sắc đặc điểm, tình hình của phường để đề ra những


nhiệm vụ, giải pháp cụ thể hóa đường lối, chủ trương chính sách ấy cho phù hợp với
điều kiện đặc thù của cơ sở.
- Đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân là những
người trực tiếp gần gũi, gắn bó với nhân dân, sống, làm việc và hàng ngày có mối
quan hệ chặt chẽ với dân. Họ thường xuyên lắng nghe, tham khảo ý kiến của nhân dân.
Trong quá trình triển khai, vận động, dẫn dắt nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, họ tạo ra cầu nối giữa Đảng, Nhà nước
với nhân dân. Thông qua họ mà ý Đảng, lòng dân tạo thành một khối thống nhất, làm
cho Đảng, Nhà nước "ăn sâu, bám rễ" trong quần chúng, tạo nên quan hệ máu thịt giữa
Đảng với nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Như vậy, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước có đi
vào cuộc sống, trở thành hiện thực sinh động hay không, tùy thuộc phần lớn vào sự
tuyên truyền và tổ chức vận động nhân dân thực hiện của đội ngũ CBCC HTCT cấp
phường.
- Đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân có vai trò
quyết định trong việc xây dựng, củng cố tổ chức bộ máy của HTCT cấp phường
vững mạnh và phát động, lãnh đạo, phát triển phong trào cách mạng của quần chúng
ở cơ sở phường. Thực tế cho thấy, sự mạnh, yếu của HTCT và phong trào cách mạng
của quần chúng gắn liền với vai trò của đội ngũ CBCC. Họ là trụ cột, tổ chức sắp
xếp, tập hợp lực lượng, là linh hồn của các tổ chức trong HTCT cấp phường, là

trung tâm đoàn kết, tập hợp mọi tiềm năng, nguồn lực ở địa phương, động viên mọi
tầng lớp nhân dân ra sức thi đua hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của cơ
sở. Đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân có vai trò quan trọng
đối với năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của đảng bộ phường, đối với năng lực và
hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền phường và mọi hoạt động của Mặt trận
Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng ở phường. Đội ngũ CBCC của HTCT cấp
phường, quận Thanh Xuân là người dẫn dắt, định hướng các phong trào quần chúng
ở cơ sở, tổng kết rút kinh nghiệm, biểu dương và nhân rộng các điển hình tiên tiến
trong các hoạt động sản xuất kinh doanh, quản lý đô thị, xây dựng đời sống văn hóa,


phòng chống các tệ nạn xã hội... tại cơ sở. Qua đó, họ đóng góp tích cực vào việc
xây dựng, hoàn thiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước
cũng như những chủ trương, chính sách của thành phố và quận Thanh Xuân.
- Đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân còn là một trong
những nguồn quan trọng cung cấp cán bộ cho quận, thành phố và Trung ương. Qua
thực tế, có thể khẳng định rằng, phường là môi trường rèn luyện, giáo dục, tạo điều
kiện cho cán bộ phấn đấu, tu dưỡng và trưởng thành. Thông qua hoạt động ở
phường, cán bộ tích lũy được nhiều kinh nghiệm thực tiễn, kiến thức không ngừng
được bổ sung, năng lực lãnh đạo, quản lý, phương pháp, phong cách công tác được
nâng lên rõ rệt.
Những cán bộ đã kinh qua công tác ở phường khi được luân chuyển về
quận, thành phố hoặc Trung ương, được phân công, đảm nhiệm các vị trí công tác
cao hơn thường vững vàng, có bản lĩnh, thích ứng nhanh với nhiệm vụ mới và có
khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ mới được giao. Khi đề cập đến vấn đề này, Chủ
tịch Hồ Chí Minh cho rằng, CBCC cơ sở "không những là cái khâu liên hệ, mà còn
là cái kho dồi dào cho Đảng lấy thêm lực lượng mới. Nếu đội ngũ này phát triển và
củng cố thì Đảng sẽ phát triển và củng cố, bằng không, Đảng sẽ khô héo" [51, tr.
273].
Với ý nghĩa đó, có thể nói xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường

ở cả nước nói chung và ở quận Thanh Xuân nói riêng là một mắt xích quan trọng
thúc đẩy quá trình đổi mới, CNH, HĐH ở phường, quận, tỉnh, thành phố và cả
nước. Xây dựng đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân có tầm
quan trọng đặc biệt về nhiều mặt, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị
của các phường và đóng góp cơ bản vào việc hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng và
HTCT của quận Thanh Xuân theo định hướng của Nghị quyết các Đại hội Đảng bộ
quận, bởi các phường là địa bàn quan trọng bậc nhất của quận.


Để thực hiện tốt vai trò, vị trí của mình, đội ngũ CBCC của HTCT cấp
phường, quận Thanh Xuân phải thường xuyên nghiên cứu, học tập, nâng cao trình
độ, kiến thức về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực lãnh đạo, quản
lý và kinh nghiệm thực tiễn; luôn tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức,
lối sống trong sạch; kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí;
thực hành tiết kiệm; nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu trước nhân dân; đoàn
kết gắn bó và có mối quan hệ mật thiết với nhân dân.
* Đặc điểm chủ yếu của đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận Thanh
Xuân
- Đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân phần lớn trưởng
thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Do đó, họ có bản lĩnh chính trị
vững vàng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới đất nước và con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Đa số Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc, Chủ tịch Hội Cựu
chiến binh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường là những cán bộ, công chức nhà
nước, cán bộ các doanh nghiệp nhà nước và cán bộ quân đội nghỉ hưu nên họ am
hiểu và nắm vững đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhiệt
tình, tâm huyết với công việc, có kinh nghiệm công tác, khả năng thuyết phục, vận
động quần chúng tốt, được hội viên và nhân dân tín nhiệm. Trong đội ngũ CBCC
HTCT cấp phường, có một số ít trưởng thành sau ngày miền Nam hoàn toàn giải
phóng, thống nhất đất nước (chủ yếu là Bí thư Đoàn Thanh niên, một số Phó Chủ

tịch HĐND, UBND phường). Họ được đào tạo cơ bản, kế thừa truyền thống cách
mạng của dân tộc, năng động, nhạy bén, tiếp cận với cái mới nhanh; được các thế hệ
cán bộ đi trước hướng dẫn, giúp đỡ nên họ trưởng thành nhanh chóng, trở thành
nguồn cán bộ lãnh đạo cao hơn ở địa phương hoặc cung cấp cán bộ cho quận và
thành phố.
- Xu hướng trẻ hóa đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân được
các cấp quan tâm, diễn ra khá nhanh; tạo nên sự đổi mới của đội ngũ cán bộ và
phong cách lãnh đạo, quản lý điều hành của các tổ chức trong HTCT.


- Đội ngũ CBCC HTCT cấp phường, quận Thanh Xuân hoạt động trong điều
kiện quận đang phát triển, đô thị hóa nhanh, với những đòi hỏi ngày càng cao của
thành phố - Thủ đô của cả nước, cho nên họ khá năng động, luôn tìm tòi, sáng tạo
trong các hoạt động kinh tế, quản lý đô thị, văn hóa - xã hội và an ninh - quốc
phòng, luôn cố gắng phấn đấu vươn lên nhằm đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao
của sự nghiệp xây dựng và phát triển phường và quận Thanh Xuân.
- Với đặc điểm là quận mới thành lập nên đội ngũ CBCC HTCT cấp
phường, quận Thanh Xuân chủ yếu là người ở nơi khác về, không phải là người địa
phương nên thuận lợi cho công tác luân chuyển cán bộ giữa các phường với nhau
hoặc giữa phường với quận. CBCC Đảng, chính quyền phường cơ bản là công chức
nhà nước cho nên thuận lợi trong việc thực hiện chính sách cán bộ theo qui định
của Nhà nước, tạo nên sự yên tâm, gắn bó của họ với phường; một bộ phận CBCC
cấp phường vốn là CBCC cấp xã do quá trình chuyển xã thành phường ở Thanh
Xuân.
1.2. QUAN NIỆM VÀ TIÊU CHÍ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP PHƯỜNG, QUẬN THANH
XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
1.2.1. Quan niệm về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính
trị cấp phường, quận Thanh Xuân hiện nay
Theo cuốn Đại từ điển tiếng Việt của Nguyễn Như Ý thì từ "xây dựng" có ba

nghĩa chính: 1. Làm nên, gây dựng nên; 2. Tạo ra cái giá trị tinh thần có nội dung
nào đó; 3. Thái độ, ý kiến có tinh thần đóng góp, làm tốt hơn, thái độ xây dựng [68,
tr. 1856].
Như vậy, theo nghĩa chung nhất của từ "xây dựng" thì xây dựng đội ngũ
CBCC của HTCT cấp phường ở quận Thanh Xuân là những hoạt động tạo nên, làm
nên, tạo ra đội ngũ CBCC của HTCT cấp phường theo những yêu cầu của từng giai
đoạn nhất định.


Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin, trong quá trình lãnh đạo
phong trào cộng sản và công nhân thế giới, khi luận bàn về công tác xây dựng đội
ngũ cán bộ đã chỉ rõ: phải đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện, giám sát, thậm
chí phải bãi miễn cán bộ thì mới có được đội ngũ cán bộ tốt. Đó là những người có
bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sạch, lành
mạnh, có năng lực tổ chức thực tiễn, có phong cách làm việc khoa học, tiên phong
trong hành động, tiên phong về lý luận, có khả năng tập hợp, tổ chức quần chúng
thực hiện nhiệm vụ cách mạng, đưa sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân tiến
lên giành thắng lợi. Đó là những hoạt động đặc biệt quan trọng của Đảng, cả trong
lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền và khi trở thành đảng cầm quyền, xây dựng
chế độ xã hội mới. Khi nói về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt,
V.I. Lênin nhấn mạnh:
Tìm cho ra và thử thách hết sức nhẫn nại, hết sức thận trọng,
những người thực sự có tài tổ chức, những người có bộ óc sáng suốt và
có bản lĩnh, tháo vát trong thực tiễn, những người trung thành với chủ
nghĩa xã hội, vừa có năng lực lặng lẽ (bất chấp sự hỗn loạn ồn ào) tổ chức
công tác cho vững chắc và nhịp nhàng của khối người to lớn trong phạm vi
tổ chức Xô Viết. Chỉ có những người như thế chúng ta mới đề bạt lên
những chức vụ lãnh đạo, quản lý [40, tr. 26].
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
đặc biệt quan tâm tới công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ. Trong tác phẩm

"Sửa đổi lối làm việc", Người đã chỉ ra những việc chủ yếu phải thực hiện nhằm tạo
ra đội ngũ cán bộ tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, như: huấn luyện cán bộ; lựa
chọn cán bộ; cách đối với cán bộ; thương yêu cán bộ; phê bình cán bộ... Trong đó,
Người coi trọng việc huấn luyện cán bộ, coi đó là "công việc gốc của Đảng".
Trong lịch sử cách mạng nước ta kể từ khi có Đảng, Đảng ta thường xuyên
coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ CBCC. Đường lối, quan
điểm, chủ trương, chính sách của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ ngày càng