Các yếu tố tác động đến việc nắm giữ tiền mặt tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

B ăTÀI CHÍNH
TR

NGă

IăH CăTĨIăCHệNH-MARKETING

---------------

NGUY NăTHUăTHANH

CỄCăY UăT ăTỄCă

NGă

NăVI CăN MăGI

TI NăM TăT IăCỄCăCỌNGăTYăNIểMăY TăTRểN
TH ăTR

NGăCH NGăKHOỄNăVI TăNAM

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT

TP. HCM, tháng 12/2015


B ăTÀI CHÍNH

TR

NGă

IăH CăTĨIăCHệNH-MARKETING

---------------

NGUY NăTHUăTHANH

CỄCăY UăT ăTỄCă

NGă

NăVI CăN MăGI ă

TI NăM TăT IăCỄCăCỌNGăTYăNIểMăY TăTRểNă
TH ăTR

NGăCH NGăKHOỄNăVI TăNAM

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT

H

NGăD NăKHOAăH C:
PGS.TS.ăLểăTH ăLANH

TP. HCM, tháng 12/2015


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoanălu năv năắCácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăt iăcácă
côngătyăniêmăy tătrênăth ătr
riêngă tôi,ă n iă dungă đ

ngăch ngăkhoánăVi tăNam” lƠăđ ătƠiănghiênăc uăc aă

că đúcă k tă t ă quáă trìnhă h că t pă vƠă đ
ih

că th că hi nă d

h

ngă d nă c aă ng

đ

căs ăd ngătrongălu năv nălƠătrungăth c,ăcóăngu n g cărõărƠng,ăđ

iă s ă

ngă d n khoaă h c là côă PGS.TS.ă Lêă Th ă Lanh.ă D ă li uă
căthuăth păt ă

nh ngăngu năđángătinăc y. Tôiăxinăcamăđoanănh ngăl iănêuătrênăhoƠnătoƠnăđúngăs ă

th t.ă
TP.HCM, thángă12ăn mă2015
Tácăgi ălu năv n

Nguy năThuăThanh


L I C Mă N
Tôi xin kính g i l i c mă năchơnăthƠnhăt i Ban giám hi u cùng quý th y cô tr

ng

i h c Tài chính - Marketingăđƣăt n tình gi ng d y, truy năđ t nh ng ki n th c
c n thi t trong su t th i gian h c,ăđ tôi có n n t ng ki n th c th c hi n lu năv nă
này.
h

c bi t tôi xin g i l i tri ân sâu s c t i côăPGS.TS.ăLêăTh ăLanh đƣăt n tình

ng d n, truy năđ t cho tôi nh ng ki n th c b ích trong su t th i gian làm lu n

v n.ă
TP.HCM,ăthángă12ăn mă2015
Tácăgi ălu năv n

Nguy năThuăThanh


M CăL C
Trang ph bìa

L iăcamăđoan
L i c mă n
M cl c
Danh m c các t vi t t t
Danh m c các b ng bi u
Tóm t t
CH

NGă1:ăGI IăTHI U NGHIÊNăC U ................................................... 1

1.1. Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi ......................................................................... 1
1.2. Tìnhăhìnhănghiênăc uăđ ătƠi.................................................................... 2
1.3. M cătiêuănghiênăc uăvƠăcơuăh iănghiênăc u ........................................... 2
1.4. Ph măvi,ăđ iăt
1.5. Ph

ngănghiênăc u .............................................................. 3

ngăphápănghiênăc u ........................................................................ 3

1.6. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth căti năc aăđ ătƠi ................................................ 3
1.7. B ăc căc aănghiênăc u ........................................................................... 4
CH
TR

NGă2:ăC ăS ăLụăTHUY TăVÀăT NGăQUANăNGHIÊNăC Uă
Că ÂY............................................................................................. 5

2.1.ăNh ngăv năđ ăc ăb năv ăn măgi ăti năm t ............................................... 5
2.2. Khungălýăthuy tănghiênăc u ..................................................................... 5

2.2.1.ăăLýăthuy tăđánhăđ iă(Trade-off theory) .............................................. 5
2.2.2.ăLýăthuy tătr tăt ăphơnăh ngă(Theăpeckingăorderătheory) ..................... 6
2.2.3.ăLýăthuy tădòngăti năt ădoă(Freeăcashăflowătheory) ............................. 7
2.2.4.ăă

ngăc ăn măgi ăti năm t ................................................................ 8

2.2.4.1.ă

ngăc ăchiăphíăgiaoăd ch............................................................... 8

2.2.4.2.ă

ngăc ăchiăphíăphòngăng a........................................................... 9


2.2.4.3.ă

ngăc ăv ăthu ........................................................................... 10

2.2.4.4.ă

ngăc ăchiăphíăđ iădi n............................................................... 10

2.3.T ngăquanăcácănghiênăc uătr

căđơyăv ăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn mă

gi ăti năm t................................................................................................... 11
2.3.1.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăFerreiraăvƠăVilelaă(2004) ........................ 11

2.3.2.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăOzkanăvƠăOzkană(2004).......................... 12

2.3.3.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăNguyenă(2005) ....................................... 14

2.3.4.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăSaddoură(2006)....................................... 14

2.3.5.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăAfzaăvƠăAdnană(2007) ............................ 15

2.3.6.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăHardinăIIIăvƠăcácăc ngăs ă(2009) ............ 16

2.3.7.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăOgundipeăvƠăcácăc ngăs ă(2012) ............ 17

2.3.8.

Nghiênăc uăc aătácăgi ăAl-Najjar (2012)..................................... 18

2.3.9.

Nghiênăc uăc aăcácătácăgi ăBigelli và Sánchez-Vidal (2012) ...... 19

2.3.10. Nghiênăc uăc aăcácătácăgi ăGill và Shah (2012) .......................... 19
2.3.11. Nghiênăc uăc aăcácătácăgi ăAli và Yousaf (2013)........................ 20
2.3.12. Nghiênăc uăc aăcácătácăgi ăPastor và Gama (2013) ..................... 21
2.3.13. Nghiênăc uăc aăcácătácăgi ăNguy năTh ăOanhă(2015) ................. 21
Ch

ngă3:ăPH

NGăPHÁPăNGHIÊNăC U ............................................... 26

3.1.ăQuyătrìnhănghiênăc u ............................................................................. 26
3.2.ăMôăhìnhănghiênăc uăvƠămôăt ăcácăbi n ................................................... 27
3.2.1.ăMôăhìnhănghiênăc u ........................................................................ 27
3.2.2.ăMôăt ăbi n ....................................................................................... 28
3.3.ăThuăth păd ăli u ..................................................................................... 29
3.4.ăGi ăthuy tănghiênăc u ............................................................................ 30
3.5.ăPh

ngăphápăk ăthu t ............................................................................ 34


3.5.1.ăTh ngăkêămôăt ............................................................................... 35
3.5.2.ăPhơnătíchăt
3.5.3.ăPh
CH

ngăquan ....................................................................... 35

ngăphápă

căl

ngămôăhình .................................................... 35

NGă4:ăK TăQU ăNGHIÊNăC UăVÀăTH OăLU N ....................... 39

4.1.ăTh ngăkêămôăt ăcácăbi n ........................................................................ 39
4.2.Phơnătíchăt

ngăquanăđ ăki măđ nhăhi năt

ngăđaăc ngătuy n ................ 43

4.3.ăNghiênăc uăs ătácăđ ngăc aăcácăy uăt ălênăvi căn măgi ăti năm tăthôngă
qua các mô hình ............................................................................................ 44
4.3.1.ăTr

ngăh pămôăhìnhă1:ăKhôngăxétăy uăt ăngƠnh ............................. 44

4.3.2.ăTr

ngăh pămôăhìnhă2:ăXétăy uăt ăngƠnh ........................................ 47

4.4.ăKi măđ nhăđ ăl aăch nămôăhìnhăphùăh p ............................................... 50
4.5.ăKi măđ nhămôăhìnhăđ

căch n ............................................................... 51

4.5.1.ăKi măđ nhăcácăkhuy tăt tăc aămôăhình ............................................. 51
4.5.2.ăTh oălu năk tăqu ănghiênăc u .......................................................... 52
CH

NGă5:ăK TăLU NăVÀăKI NăNGH ................................................ 61

5.1.ăTómăt tăk tăqu ănghiênăc u .................................................................... 61
5.2.ăM tăs ăđ ăxu t ....................................................................................... 61
5.3.ăH năch ăc aăđ ătƠiăvƠăh
TÀIăLI UăTHAMăKH O
PH ăL C

ngănghiênăc uăti pătheo ................................. 63


DANHăM CăCỄCăB NGăBI U
B ngă2.1:ăB ngăt ngăh păcácăk tăqu ănghiênăc uătr

căđơyăv ăcácăy uăt ătácăđ ngă

đ năvi căn măgi ăti năm t ............................................................................................ 22
B ngă3.1:ăQuy trình nghiênăc u ................................................................................... 26
B ngă3.2: Các bi năs ăd ngătrongămôăhìnhănghiênăc u ............................................... 28

B ng 3.3 : B ng t ng h p m iăt

ngăquanăgi a các y u t v i t l n m gi ti n

m t ................................................................................................................................ 33
B ngă4.1.Môăt ăth ngăkêăcácăbi nănghiênăc u ............................................................. 39
B ngă4.2.ăSoăsánhăk tăqu ăth ngăkêămôăt ăgi aăVi tăNamăvƠăcácăqu căgiaătrongăbƠiă
nghiênăc uăc aăAl-Najjar (2012).................................................................................. 40
B ngă4.3.ăMaătr năh ăs ăt

ngăquanăgi aăcácăbi nătrongămôăhìnhăh iăquy ................. 43

B ng 4.4.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăkhôngăxétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăOLS ................................................................. 44
B ng 4.5.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăkhôngăxétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăFEM ................................................................ 45
B ng 4.6.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăkhôngăxétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăREM ................................................................ 45
B ngă4.7.ăăB ngăt ngăh păk t qu ăh iăquyăxemăxétăv ăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi că
n măgi ăti năm tăc aăcôngătyă- khôngăxétăy uăt ăngƠnh .............................................. 46
B ng 4.8.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăxétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăOLS ............................................................................ 47
B ng 4.9.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăxétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăFEM ........................................................................... 48
B ng 4.10.ăK tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tă
- xétăy uăt ăngƠnhăb ngămôăhìnhăREM ....................................................................... 48


B ngă4.11.ăăB ngăt ngăh păk tăqu ăh iăquyăxemăxétăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi că
n măgi ăti năm tăc aăcôngătyă- Xétăy uăt ăngƠnh ........................................................ 49
B ngă 4.12:ă Kh că ph că môă hìnhă cácă y uă t ă tácă đ ngă đ nă vi că n mă gi ă ti nă m tă khôngăxétăy uăt ăngƠnhăb ngăph

ngăphápăGLS ......................................................... 52

B ngă4.13:ăKh căph cămôăhìnhăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tă- xét
y uăt ăngƠnhăb ngăph

ngăphápăGLS .......................................................................... 56

DANHăM CăT ăVI TăT T

Vi t t t

Ti ng Anh

Ti ng Vi t
ngăt i thi uăthôngăth

OLS

Ordinary Least Square

Bìnhăph

FEM

Fixed Effect Model

Mô hình nhăh

ng c đ nh

REM

Random Effect Model

Mô hình nhăh

ng ng u nhiên

GLS

Generalized Least Square

Bìnhăph

ngăbé nh t t ng quát

ng


TịMăT TăLU NăV N
Lu năv n nghiênă c uă cácă y u t ă tácăđ ngăđ nă vi căn mă gi ă ti nă m tă t iă cácă
côngă tyă niêmă y tă trênă th ă tr

ngă ch ngă khoánă Vi tă Namă trong giaiă đo nă 2008ă ậ

2014.ă Môă hìnhă s ă d ngă d ă li uă b ngă đ
Randomă Effectă vƠă Fixedă Effect.ă
h pă nh tă trongă baă ph

că h iă quyă theoă baă cáchă Pooled OLS,

ă tìmă hi uă xemă ph

ngă phápă h iă quyă nƠoă phùă

ngă phápă trên,ă tácă gi ă dùngă cácă ki mă đ nhă LM test và

Hausmanătest.ăK tăqu ăchoăth yăth ănh tăcóăm iăt
m tăvƠăđònăb yătƠiăchính,ăth ăhaiăcóăm iăt

ngăquanăơmăgi aăn măgi ăti nă

ngăquanăd

ngăgi aăt ăl ăn măgi ăti nă

m tăv iăt ăsu tăsinhăl iătrênăv năch ăs ăh uăvƠăt ăs ăkh ăn ngăthanhătoánănhanh c aă
doanhănghi p,ăth ăba,ă ăm iăngƠnhăngh ăkhácănhauăthìăs ăcóăm căn măgi ăti năm tă
khácănhau.ăBênăc nhăđó,ăkhôngătìmăth yăm iăquanăh ăgi aăt ăl ăn măgi ăti năm tă
v iăv iăt ăl ăchiătr ăc ăt căvƠăquyămôăcôngăty.
T ăkhóa:ănhơnăt ătƠiăchính,ăn măgi ăti năm t


CH

NGă1:ăGI IăTHI UăNGHIểNăC U

1.1. Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi
Ti năm tălƠătƠiăs năcóătínhăthanhăkho năcaoănh t,ălƠăm chămáuăc aăc ăth ă
kinhădoanhăvƠăth

căđoăkh ă n ngăthanhătoánăcácă kho năph iătr ă c aădoanhă

nghi p.ăTh căti năkinhădoanhăđƣăch ngăki năr tănhi uădoanhănghi păkhiătínhă
toánă trênă s ă sáchă thìă cóă lƣiă nh ngă vìă khôngă đ ă ti nă m tă đ ă thanhă toánă cácă

kho năcôngăn ăt iăh nănênăb ăpháăs n.ăN măgi ăti năm tăđóngăm tăvaiătròăh tă
s că quană tr ngă đ iă v iă b tă k ă doanhă nghi pă nƠo.ă B iă vìă ti nă m tă giúpă choă
doanhănghi păđ iăphóăv iănh ngăy uăt ăb tăng ăkhôngăth ăl
th ăn măl yăc ăh iăcóăđ

căl iănhu nătrongăt

m tăcònăgiúpăgi măthi uăđ

ngătr

căvƠăcóă

ngălai.ăNgoƠiăra,ăn măgi ăti nă

căchiăphíătƠiătr ătrongătr

ngăh păcôngătyăc nă

huyăđ ngăngu năv năbênăngoƠiăv iăchiăphíăcao vƠăkhôngă năđ nh.ăTuyănhiên,ă
n măgi ăti năm tăl iăcóănh

căđi mălƠăt năchiăphí,ăđ căbi tălƠăchiăphíăc ăh iă

khiăcôngătyăđ uăt ăvƠoătƠiăs năthanhăkho năcóăm căt ăsu tăsinhăl iăth păh nă
soăv iănh ngăc ăh iăđ uăt ămangăl iăt ăsu tăsinhăl iăcao.ăK tăqu ălƠăn m gi ă
ti năm tătácăđ ngăđ năhi uăqu ăho tăđ ngăc aădoanhănghi păvƠăcu iăcùngălƠă
giáătr ădoanhănghi p.ăChínhăvìăt măquanătr ngăc aăvi căn măgi ăti năm tănênă
vi că xácă đ nhă cácă y uă t ă tácă đ ngă đ nă vi că n mă gi ă ti nă m tă c aă doanhă
nghi pălƠăc năthi tăchoăcácănhƠ qu nătr ăc ngănh ăc ăđôngăc aăcôngăty.ăBênă

c nhă đó,ă tùyă vƠoă t ngă th iăđi mă khácă nhauă mƠă l

ngă ti nă m tă mƠă côngă tyă

n măgi ăphátăraănh ngătínăhi uăkhácănhauăchoănhƠăđ uăt .ăB iăl ,ăn măgi ă
m tăl

ngăti năm tănhi u,ăđóăch aăh nălƠăđi uăt tămƠăđi uăquanătr ng là các

nhƠăqu nătr ăđƣăqu nălýăl

ngăti năm tăc aămìnhănh ăth ănƠoăđ ăt iăđaăhóaăl iă

ích cho công ty.ă óăchínhălƠălýădo,ătácăgi ăti năhƠnhăch năđ ătƠiă“Các y u t
tác đ ng đ n vi c n m gi ti n m t t i các công ty niêm y t trên th tr
ch ng khoán Vi t Nam”.

1

ng


1.2. Tìnhăhìnhănghiênăc uăđ ătƠi
Choăt iăth iăđi mănƠyăcóăr tănhi uănghiênăc uăth cănghi mă v cácăy uă
t ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăc aădoanhănghi p.ă

uătiênălƠănghiênă

c uăc aăOplerăvƠăc ngăs ă(1999)ăti năhƠnhăxemăxétăcácăy uăt ăquy tăđ nhăđ nă
vi că n măgi ăti nă m tăvƠă ch ngăkhoánăc aă cácăcôngătyăđ iăchúngă ă M ăt ă

n mă 1971ă - 1994ă thôngă quaă vi că ti pă c nă cácă môă hìnhă lýă thuy tă baoă g m:ă
thuy tă đánhă đ i,ă thuy tă tr tă t ă phơnă h ng,ă lýă thuy tă dòngă ti nă t ă doă trongă
nh ngăđi uăki năkhácănhau.ă
Ti pătheoălƠ cácănghiênăc uăm ăr ngăchoănhi uăqu căgiaăChơuăÂu,ă th ă
tr

ngă m iă n i,ă cácă n

că đangă phátă tri nă nh ă nghiênă c uă c aă Dittmară vƠă

c ngăs ă(2003),ăFerreiraăvƠăVilelaă(2004),ăOzkanăvà Ozkan (2004), Drobetz
vƠăGrüningeră(2007),ăW.BatesăvƠăc ngăs .ă(2009),ăAl-Najjar (2012), Gill và
Shahă(2012),…đƣă tìmă th yăb ngăch ngăv ă nh ngă y uăt ătƠiăchínhătácăđ ngă
đ năvi căn măgi ăti năm tănh ăđònăb yătƠiăchính,ăquyămôăcôngăty,ăt ăl ăchiă
tr ăc ăt c,….ăBênăc nhăđó,ăcònănh ngăy uăt ăb ăsungăchoăcácăy uăt ătácăđ ngă
đ năvi căn măgi ăti năm t,ăđóălƠăcácăy uăt ădoăchiăphíăđ iăđi năgi aănhƠăqu nă
lýăvƠăc ăđôngăt oăra.ăC ăth ălƠăcácăy uăt ăthu căv ăqu nătr ădoanhănghi pănh ă
s ăh uăgiaăđình,ăquyămôăh iăđ ngăqu nătr ,ăthƠnhăph năh iăđ ngăqu nătr ,ă…ă
cóătácăđ ngăđ năquy tăđ nhăn măgi ăti n m tăc aăcácădoanhănghi p.ăDoăđó,ă
v iăm cătiêuăcungăc păthêmăb ngăch ngăth cănghi măv ăcácăy uăt ătácăđ ngă
đ năvi căn măgi ăti nă m tăc aă cácădoanhănghi păVi tăNam,ătácă gi ă đƣă ti nă
hƠnhăch năđ ătƠiănƠyălƠmăch ăđ ăchoăbƠiălu năv n.ă
1.3. M cătiêuănghiênăc uăvà câuăh iănghiênăc u
ătƠiăđ

căth căhi nănh măgi iăquy tăm cătiêuănghiênăc uăsau:ă

Tìmăhi u cácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi c n măgi ăti năm tăc aăcácăcôngătyă
niêmăy tătrênăth ătr

ngăch ngăkhoánăVi tăNam.

D aătrênănh ngăk tăqu ănghiênăc uăcóăđ

c,ăđ aăraăm tăs ăgi iăphápăđ ă

cácănhƠăqu nătr ăcóăth ăthamăkh oăv ăvi căn măgi ăti năm t.
2


ă th căhi năđ

căm că tiêuănghiênăc u,ătácăgi ă xơyăd ngăcácă cơuăh iă

nghiênăc u sauăđơy:
1) Nh ngăy uăt ănƠoătácăđ ngăđ năvi căn măgi ti năm tăc aăcácăcôngă
ty niêm y tătrênăth ătr

ng ch ngăkhoánăVi tăNam?ăă

2) Nh ngăy uăt ănƠyătácăđ ngănh ăth ănƠoăđ năvi căn măgi ăăti năm tă
c aăcácăcôngătyăniêmăy tătrênăth ătr
1.4. Ph măvi,ăđ iăt

ng ch ngăkhoánăVi tăNam?ăă

ng nghiênăc u

Ph măviănghiênăc uăc aăđ ătƠiălƠăcác công ty phi tài chính đ
trên th ătr

căniêmăy tă

ng ch ngăkhoánăthƠnhăph ăH ăChíăMinhăvƠăHƠăN iăt ăn mă2008

đ năn mă2014. D ăli uăkhôngăbaoăg măcácăcôngătyătrongăl nhăv cătài chính
nh ăngơnăhƠng,ăd chăv ăvƠăs năph mătƠiăchính,ăb oăhi m…
iăt

ngănghiênăc uălƠăcácăy uăt ătácăđ ng đ năvi căn măgi ăti năm tă

c a cácăcôngătyăniêmăy tătrênăth ătr

ng ch ngăkhoánăVi tăNamăbaoăg m:ăt ă

l ă chiă tr ă c ă t c,ă đònă b yă tƠiă chính,ă tínhă thanhă kho n,ă quyă môă côngă ty,ă l iă
nhu n.
1.5. Ph

ngăphápănghiênăc u

Lu năv năs ăd ngăph
ph

ngăpháp bìnhăph

ph

ngăsaiăthayăđ iăvƠăt ăt

ngăphápănghiênăc uăđ nhăl

ngăb ngăcách dùng

ngăbéănh tăt ngăquátă(GLS)ăđ ăkh căph căhi năt

ngă

ngăquan,ăt ăđóănghiênăc uăcácăy uăt ătácăđ ngă

đ nă vi că n mă gi ă ti nă m tă t iă cácă côngă tyă niêmă y tă trênă th ă tr

ngă ch ngă

khoánăVi tăNam.
1.6. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth căti năc aăđ ătƠi
ụăngh aăv m tăkhoaăh c: Lu năv năk ăth aăvƠăphátătri năthêmăcácăđ ătƠiă
nghiênăc uătr

căđóăv ăcácăy uăt ătƠiăchínhătácăđ ngăđ năquy tăđ nhăn măgi ă

ti năm tăc aăcôngăty.ăBênăc nhăđó,ăthôngăquaăs ăli uăth căt ăthuăth păđ

c

lu năv n đƣăch ărõ m iăquanăh gi a các y uăt ănh t ăl ăchiătr ăc ăt c,ăđònă
b yătƠiăchính,ăt ăsu tăsinhăl iătrênăv năc ăph n,ătínhăthanhăkho n và quy mô
đ n vi căn măgi ăti năm tăc aăcácăcôngătyăVi tăNam.
3

ụăngh aăv ăm tăth căti n:ăt ănh ngăk tăqu ăđ tăđ
côngătyă cóă thêmă nh ngăđ nhă h

c s ăgiúpăbanăqu nătr ă

ngă nh tăđ nhă v ă vi căn mă gi ă ti nă m tă vƠă

qu nătr ănh ăth ănƠoăchoăphùăh păv iăt ngăth iăđi măvƠătìnhăhìnhăc aăcôngătyă
đ ămangăl iăl iăíchăt iăđaăchoăcông ty.ă

ngăth iăcácănhƠăđ uăt ăc ngăcóăth ă

s ăd ngăk tăqu ănghiênăc uăđ ăxemăxétăvi căn măgi ăti năm tăt iăcácăcôngătyă
cóăđúngăđ năvƠăh pălýăhayăkhôngăđ ăt ăđóăđ aăraăcácăquy tăđ nhăđ uăt ămangă
l iăt ăsu tăsinhăl iăcaoănh t.ă
1.7. B ăc căc aănghiênăc u
BƠiănghiênăc uăg măcóă5ăch
Ch

ng:ă

ngă1:ăGi iăthi uăv năđ ănghiênăc u. Ph nănƠyătácăgi ătrìnhăbƠyăcácă

n iădungăv ălýădoăch năđ ătƠi,ăm cătiêuănghiênăc u,ăph măviănghiênăc u,ăđ iă
t

ngănghiênăc u,ăph
Ch

ch
tr

ngăphápănghiênăc u,ăýăngh aăc aăđ ătƠi.

ngă2:ăC ăs ălýăthuy tăvƠăt ngăquanăcácănghiênăc uătr

căđơy.ăTrongă

ngă nƠyă s ă trìnhă bƠyă kháiă quátă c ă s ă lýă thuy tă vƠă cácă bƠiă nghiênă c uă
căđơyăv ăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm tăc aăcácăcông ty.
Ch

ngă3:ăPh

ngăphápănghiênăc u.ăPh nănƠyăgi iăthi uăd ăli uănghiênă

c u,ăcáchăthuăth p,ăx ălýăd ăli u,ăph

ngăpháp đoăl

ngăcácăbi n,ăgi iăthíchă

cácă bi nă đ că l pă vƠă bi nă ph ă thu că trongă môă hìnhă vƠă môă hìnhă nghiênă c uă
th cănghi m.
Ch

ngă4:ăK tăqu ănghiênăc uăvƠăth oălu n.ăCh

k tăqu ăth ngăkêămôăt ăcácăbi n,ăphơnătíchăt

ngănƠyătrìnhăbƠyăcácă

ngăquanăgi aăcácăbi n,ăđ aăra

cácăk tăqu ăh iăquyăvƠăth oălu năcácăk tăqu ănƠyănh mătr ăl iăcácăv năđ ăđ tă
raătrongăph năm cătiêuănghiênăc u.
Ch

ng 5: K tălu năvƠăki năngh .ăPh nănƠyătómăt tăk tăqu ănghiênăc uă

c aăđ ătƠi,ănêuălênănh ngăh năch ăc aănghiênăc u,ăđ ăxu tăki năngh ăvƠăđ aă
ra h

ngănghiênăc uăm iăchoănh ngănghiênăc uăti pătheo.ăăăăăăăă

4


CH

NGă2:ăC ăS ăLụăTHUY TăVĨăT NGăQUANă
NGHIểNăC UăTR

Că ỂY

2.1.ăNh ngăv năđ ăc ăb năv ăn măgi ăti năm t
Khái ni m v ti n m t: Các nhà kinh t đ nhăngh aăti n là b t c ph
ti n nào đ

ngă

c th a nh năchungăđ thanh toán cho vi cămuaăbán,ătraoăđ i hàng

hoá d ch v ho c thanh toán n n n.ăTrongăl nhăv c tài chính doanh nghi p,
ti n m tăđ

c hi u bao g m ti n t n qu và ti n trên tài kho n thanh toán c a

doanh nghi p

ngân hàng.

Khái ni m v n m gi ti n m t: Theo dõi s d ăti n m t và s phát sinh
thu chi ti n m t giúp nhà qu n tr th y tình hình ti n m t th c t ra sao, s d ă
ti n m tăcóăđ m b oăđ

c m c c n thi t hay không. Nói cách khác, công ty

đangăthi u hay th a ti n m t. S d ăti n m t th p,ăcơnăđ i thu chi âm, vi c b
sung ngân qu khôngăđ m b o s khi n doanh nghi păr iăvƠoătìnhătr ngăc ngă
th ngătƠiăchính.ăNg

c l i, s d ăti n m t quá l n, doanh nghi păkhôngăđ u

t ăhi u qu ngu n ti n nhàn r i thì l iăđangălƣngăphíăngu n l c.
2.2. Khungălýăthuy tănghiênăc u
2.2.1.ăăLýăthuy tăđánhăđ iă(Trade-off theory)
Lýăthuy tăđánhăđ iăchoăth yăr ngăcácăcôngătyă mu năt iăđaăhóaăgiáătr ă
ph i xemăxétăđánhăđ iăgi aăchiăphíăbiênăvƠăl iăíchăbiênăc aăvi căn măgi ăti nă

m t,ăt iăđóăm căti năm tăđ

căxác đ nhălƠăt iă u.ă

Cóănhi uăl iăíchăc aăvi căn măgi ăti năm t.ăTh ănh t,ăn măgi ăti năm tă
lƠmăgi măkh ăn ngăx yăraăki tăqu ătƠiăchínhăvìăti năm tănh ăkho năd ătr ăană
toƠnăđ ăđ iăm tăv iănh ngăkho năt năth tăb tăng ăho căkhóăkh nătrongăhuyă
đ ngăv năt ăbênăngoƠiăvƠăthanhălýănh ngătƠiăs năhi năh u.ăTh ăhai,ăn măgi ă
ti năm tăchoăphépătheoăđu iăcácăchínhăsáchăđ uăt ăt iă uăngayăc ăkhiăg păkhóă
kh năv ătƠiăchính,ătránhăph iăt ăb ăcácăd ăánăđ uăt ăcóăNPVăd
5

ng ho căph iă


huyăđ ngăngu năv năbênăngoƠiăchiăphíăcao,ăkhôngă năđ nhăvƠăt năkém,ăt ăđóă
giúpăt iăthi uăhóaăchiăphíăvayăn .
Vi căn măgi ăti năm tăđemăl iăr tănhi uăl iăíchăchoăm tăcôngătyănh ngă
bênăc nhăđóănóăc ngăgópăph năt ngăchiăphíăc aăcôngăty,ăchínhălƠăchiăphiăc ă
h iăc aăvi căn măgi ăti năm t.ăV iăgi ăđ nhăr ng cácănhƠăqu nătr ănh măm că
đíchăt iăđaăhóaăgiáătr ăchoăc ăđông,ăvi căn măgi ăti năm tăs ălƠmăphátăsinhă
chiăphíăn măgi . ChiăphíănƠyăliênăquanăđ năs ăchênhăl chăgi aăvi căn măgi ă
ti năm tăvƠălƣiăsu tămƠăcôngătyăs ăph iătr ăđ ăt ngăqu ăti năm tă(DittmarăvƠă
c ngăs ,ă2003).ăChiăphíăbiênăc aăvi căn măgi ăti năm tălƠăchiăphíăc ăh iăc aă
vi căs ăd ngăv n.ă
Opler và c ng s (1999)ăxácăđ nh t l t t nh t c a n m gi ti n m t là
chi phí biên c a tình tr ng thi u ti n m t b ng v i chi phí biên c a n m gi
ti n m t. Ferreira và Vilela (2004) l p lu n r ng n m gi ti n m tăđ gi m
xác su t c a các tài chính n n do thua l b t ng . Al-Najjar và Belghitar
(2011), n i ti p theo các nghiên c u c a Ozkan và Ozkan (2004), Opler và

c ng s (1999)ă đƣă đi u tra th c nghi m v lý thuy tă đánhă đ i t các quan
đi m n m gi ti n m t thông qua cách s d ngăđònăb y, chính sách c t c,
quy mô doanh nghi p, r i ro, tính thanh kho n c a tài s n.
2.2.2.ăLýăthuy tătr tăt ăphơnăh ngă(Theăpeckingăorderătheory)
Lýă thuy tă tr tă t ă phơnă h ngă choă r ng khôngă cóă m că t iă uă choă vi că
n mă gi ă ti nă m tă c aă côngă ty.ă Myers và Majluf (1984) cho th y r ng các
công ty tuân theo m t tr t t tƠiăchínhăđ t i thi uăhóaăchiăphíăliênăquanăđ n
thông tin b t cân x ng. Theoălýăthuy tănƠy,ăquy tăđ nhătƠiătr ăđ
theoăm tătr tăt ănh ăsau:ăđ uătiênălƠătƠiătr ăn iăb ăs ăđ

căs păx p

că uătiênăs ăd ng,ă

sauăđóălƠăvayăn ăvƠăcu iăcùngălƠăphátăhƠnhăc ăph năm i.ăCác công ty nên tài
tr cho các kho năđ uăt ătr

c h t b ng l i nhu n gi l i,ăsauăđóălƠă n an

toàn, n r i ro và cu i cùng là s d ng v n c ph năđ t i thi u hóa chi phí
c a thông tin b t cân x ng và các chi phí tài tr khác (Ferreira và Vilela,
6


2004). Myers (1984) cho r ng các công ty thiên v tài tr bên ngoài b ng n
nhi uăh năsoăv i vi c phát hành c phi u, b i vì phát hƠnhăc ăph năm iăr tă
t năkémădoăv năđ ăb tăcơnăx ngăthôngătin.ăB tăcơnăx ngăthôngătinăx yăraăkhiă
trongăm tăgiaoăd chăm tăbênăkhôngăcóăđ ăthôngătinăđ ăcóăth ăsoăsánhăv iăcácă
bênăkia.ă i uănƠyăkhi năchoăth ătr
th ătr

ngăkhôngăhi uăqu ,ăcácăch ăth ăthamăgiaă

ngăkhôngăth ăti păc năv iăthôngătinăh ăc năđ ăđ aăraăcácăquy tăđ nhă

c aămình. Các công ty không có m c ti n m t m cătiêu,ănh ngăti n m t l i
đ

c s d ngănh ălƠăb

căđ m gi a l i nhu n gi l i và nhu c uăđ uăt .ă

2.2.3.ăLýăthuy tădòngăti năt ădoă(Freeăcash flow theory)
N m gi ti n có phát sinh chi phí quan tr ng không th không nh c
đ năđóălƠăchiăphíăđ i di n.ăChiăphíăđ i di n là chi phí phát sinh khi quy n s
h u và quy n qu n lý tách bi t v iănhau,ăkhiăđóăs x y ra s thi uăđ ng thu n
gi a m căđíchăc a ng
đ i di nălƠăng

i qu n tr vƠăng

i s h u trong m tăcôngăty.ăNg

i làm vi c thay m tăchoăng

i s h u công ty. B i vì các c

đôngăc a công ty không có ho c r tăítăcóăđi u ki năgiámăsátăth
t ngăhƠnhăđ ng c aăng

i

ng xuyên

i qu n tr , d năđ n vi c phát sinh tình tr ng thông

tin b t cân x ng, t đóă gơyă raă cácă v nă đ r iă roă đ oă đ c và l a ch nă đ i
ngh ch.
Lýă thuy tă dòngă ti nă t ă doă c aă Jensenă (1986)ă gi iă thíchă r ngă cácă nhƠă
qu nălýăcóăđ ngăc ă tíchătr ăti nă m tăđ ă giaă t ngă m tăl
d

ngăl năcácătƠiăs nă

iăs ăki măsoátăc aăh ,ăđ ălƠmăt ngăquy năt ăquy tăc aăh ătrongăcácăquy tă

đ nhăđ uăt ăc aăcôngăty.ăNgoƠiăra,ăn măgi ăti năm tălƠmăgi măthi uăápăl că
đi uăhƠnhăvƠăchoăphépăcácănhƠăqu nălýăđ uăt ăvƠoăcácăd ăánămangăl iăl iăíchă
c aăriêngăh ,ănh ngăkhôngămangăl iăl iăíchăt tănh tăchoăc ăđôngă(FerreiraăvƠă
Vilela,ă2004).ăB iăl ,ăcácănhƠăqu nălýăkhôngăc năph iăhuyăđ ngăngu năv nă
bênă ngoƠiă vƠă cungă c pă thôngă tină chiă ti tă v ă cácă d ă ánă đ uă t ă c aă doanhă
nghi păn uădoanhănghi păcóăs năti năđ uăt .ăDoăđó,ăcácănhƠăqu nălýăcóăth ă
th că hi nă cácă đ uă t ă nhă h

ngă đ nă s ă giƠuă cóă c aă c ă đông.ă Cácă doanhă
7


nghi păcóăđònăb yăth păth

ngăítăquanătơmăđ năvi căgiámăsát,ăchoăphépăquy tă

đ nhăqu nătr ăcaoăh n.ăDoăđó,ătheoălýăthuy tănƠyăd ăki năcácăcôngătyăcóăđònă
b yăth păh năs ăn măgi ăti năm t nhi uăh n.ăBênăc nhăđó,ăgiámăđ căc aăcácă
doanhănghi păl năth

ngăcóăquy năt ăquy tăh năv ăcácăchínhăsáchătƠiătr ăvƠă

đ uăt ăc aădoanhănghi pădoăđóăs ăcóăxuăh
2.2.4.ăă

ngăn măgi ăti năm tăl năh n.ă

ngăc ăn măgi ăti năm t

Bênă c nhă baă lýă thuy tă đ

că phátă tri nă ă trên,ă nhi uă môă hìnhă đ

că

nghiênăc uăđ gi iăthíchăm căn măgi ăti năt iă uăc aădoanhănghi păd aăvƠoă
cácăđ ngăc ăkhácănhau.ă
H uăh tăcácănghiênăc uăg năđơyăđ uăchoăth yăn măgi ăti năm tăđ uăcóă
s ăđánhăđ iăgi aăl iăíchăvƠăchiăphíăn măgi .ăOplerăvƠăc ngăs ă(1999),ăOkzană
vƠăOkzană(2004)ăvƠăh uăh tăcácănghiênăc uăđ uăđ aăraăhaiălýădoăc ăb năđ ă
n măgi ăti năm t,ăđóălƠăđ ngăc ăchiăphíăgiaoăd chăvƠăđ ngăc ăphòngăng a.ă
NgoƠiăra,ăcònăcóăđ ngăc ăv ăthu ăvƠăđ ngăc ăchiăphíăđ iădi n.
2.2.4.1.ă

ngăc ăchiăphíăgiaoăd ch

Th ănh t,ăđ iăv iăđ ngăc ăchiăphíăgiaoăd ch,ăn măgi ăm tăl
m tă nh tă đ nhă s ă giúpă choă cácă doanhă nghi pă đápă ngă đ
th

ngăxuyênăc aădoanhănghi p.ăD aătrênăýăt

c ă chiă phíă giaoă d chă đ

ngăti nă

că cácă ho tă đ ngă

ngăc aăKeynesă(1936),ăđ ngă

că hìnhă thƠnhă d aă trên chi phí phát sinh khi doanh

nghi păph iăđ iăm tăv iănh ngăgiaoăd chătrongăchuy năđ iătƠiăs năthƠnhăti nă
m tă choă nh ngă ho tă đ ngă th

ngă xuyênă c aă c aă doanhă nghi pă mình.ă Khiă

doanhănghi păthi uăngu năv năn iăb ăho cătƠiăs năthanhăkho n,ădoanhănghi pă
s ăhuyăđ ngăv năt ăth ătr
l

ngăbênăngoƠi,ăbánănh ngătƠiăs năhi năh u,ăh năch ă

ngăc ăphi uăchiătr ăvƠăb ăquaănh ngăc ăh iăđ uăt ăt t.ăH năn a,ănh ngă

quáă trìnhă huyă đ ngă ti nă choă doanhă nghi pă đ uă t nă chiă phíă đángă k .ă Theoă
OplerăvƠăc ngăs ă(1999),ăchiăphíăgiaoăd chăkhiăhuyăđ ngăv năbênăngoƠiăr tă
caoăb iăvìăcácăchiăphíăc ăđ nhăđ ăti păc năngu năv năt ăth ătr
8

ngăth

ngăcaoă


h năchiăphíăn măgi ăti năm t.ăNóiăcáchăkhác,ădoanhănghi păs ăn măgi ăti nă
m tăđ ătránhătr

ngăh păchiăphíăchuy năđ iăt ătƠiăs năphiăti năm tăsang tài

s năti năm tăcaoăh năchiăphíăc ăh iăc aăvi căn măgi ăti năm t.ăT ăkhíaăc nhă
nƠy,ătr ăl

ngăti năm tăvƠătƠiăs năthanhăkho năcaoăđ

căcoiănh ălƠăt măđ mă

choădoanhănghi păkhiădoanhănghi păthi uăti năvƠăh năch ăđ
c ăh iăđ uăt ătrongătr
2.2.4.2.ă

cănguyăc ăm tă

ng h păchiăphíăgiaoăd chăcao.ă

ngăc ăchiăphíăphòngăng a

Th ă hai,ă đ ngă c ă phòngă ng aă lƠă nguyênă nhơnă đ ă doanhă nghi pă n mă
gi ă ti nă m t.ă Gi iă thíchă choă đ ngă c ă phòngă ng a,ă cácă nhƠă nghiênă c uă d aă
trênănh ngănguyênănhơnăchínhăđóălƠăki tăqu ătƠiăchínhăvƠ m cătiêuăgi măthi uă
r iăroăchoănh ngătìnhăhu ngăb tăng ăkhôngăd ăđoánăđ
OplerăvƠăc ngăs ă(1999)ăđƣăxơyăd ngămôăhìnhă

c.
cătínhăm căn măgi ă

ti năm tăt iă uăc aădoanhănghi p.ăTrongăk tăqu ănghiênăc u,ăcácătácăgi ăchoă
th yă doanhă nghi pă cóă m că n mă gi ă ti nă m tă t iă uă nh mă giúpă choă doanhă
nghi pă gi mă thi uă r iă roă doă khôngă đ ă ti nă m tă d nă đ nă đ uă t ă d
T

iă m c.ă

ngăt ,ă Almeidaă vƠă c ngă s ă (2004)ă c ngă choăth yă đ iăv iă nh ngădoanhă

nghi păh năch ătƠiăchính,ăđ ngăc ăphòngăng aă chínhălƠănguyênănhơnăchínhă
khi nădoanhănghi păgi ăl iăti năm t.ăTh căhi nănghiênăc uăd aătrênăđ ngăc ă
gi măthi uăr iăro,ăLiuăvƠăMaueră(2010)ăk tălu năkhiăđ ngăc ăgi măr iăroăt ngă
thìădoanhănghi păcóăxuăh

ngăn măgi ăcƠngănhi u ti nă m t.ăHaiătácăgi ălýă

gi iăkhiăđ ngăc ăgi măr iăroăt ng,ăcácătrái ch ăs ăyêuăc uădoanhănghi păgiaă
t ngăt ăl ăti năm tăn măgi .ăCácătácăgi ăcònăchoăr ngăkhiădoanhănghi pănh nă

th yăm căđ ăr iăroăkhiăti păc năv iăngu năv năcóăchiăphíăcao,ăcácănhƠăqu nă
tr ăs ăgiaăt ngăti năm tăn măgi ăđ ăgi măthi uăr iăroătrongăt

ngălai.

ngăth i,ăcùngăd aătrênăđ ngăc ăphòngăng aăc aădoanhănghi p,ăLins,ă
Servaesă vƠă Tufanoă (2010)ă đƣă th că hi nă ki mă đ nhăv ă m că đ ăn mă gi ăti nă
m tă vƠă cácă tƠiă s nă phiă ho tă đ ngă tùyă theoă cácă y uă t ă đ că tr ngă c aă doanhă
nghi pă ă29ăqu căgiaăkhácănhau.ăK tăqu ănghiênăc uăchoăth yădoanhănghi pă
9


n mă gi ă kho ngă 9%ă t ă l ă ti nă m tă trênă t ngă tƠiă s n.ă Cácă tácă gi ă c ngă gi iă
thíchăn măgi ăti năm tăv
tƠiăchính,ăvƠăl

tăm călƠăm tăd ngăb oăhi măchoăv năđ ăki tăqu ă

ngăti năm tăphiăho tăđ ngăđ

căn măgi ăđ

căph căv ăch ă

y uădƠnh choăm căđíchăphòngăng aăr iăroăkh iănh ngănguyăc ăti mă nătrongă
t

ngălai.ăNgoƠiăra,ăcácănghiênăc uăc aăFaulkenderăvƠăWangă(2006),ăSolaăvƠă

c ngă s ă (2013)ă c ngă nh nă đ nhă n mă gi ă m tă tr ă l

ngă ti nă m tă vƠă tƠiă s nă

thanhăkho nănhi uăc ngăs ăgi măxácăsu tăki t qu ătƠiăchính.ă
2.2.4.3.ă

ngăc ăv ăthu ă

Foley,ăHartzell,ăTitman,ăandăTwiteă (2007)ănh năraă cácăcôngătyă ă M ă
gánhă ch uă nh ngă h uă qu ă t ă thu ă liênă quană đ nă chuy nă dòngă ti nă t ă n
ngoƠiăv ăn

că

căs ăn măgi ăti năm tănhi uăh n.ă i uănƠyăđ căbi tăđúngăđ iăv i

cácăchiănhánhămƠăcóăth ăh uăqu ăc aăthu ăchuy năti năv ăn

călƠăcaoănh t.ă

Doăđó,ăcácăcôngătyăđaăqu căgiaăcóănhi uăkh ăn ngătíchăl yăti năm tăcaoăh n.ă
2.2.4.4.ă

ngăc ăchiăphíăđ iădi nă

Tuyănhiên,ăm cădùăn măgi ăti năm tăđemăl iăl iăíchătrongătr

ngăh pă

doanhă nghi pă thi uă ti nă ho că cóă c ă h iă đ uă t ă v iă d ă ánă NPVă d

ng,ă cácă

nghiênă c uă c aă Opleră vƠă c ngă s ă (1999)ă hayă Martinez-Solaă vƠă c ngă s ă
(2013)ăchoăth yăcóăhaiăchiăphíăchínhăphátăsinhăn uădoanhănghi păn măgi ăquáă
nhi uă ti nă m t.ă M tă m t,ă chiă phíă c ă h iă xu tă hi nă khiă n mă gi ă ti nă m t.ă
Martinez-SolaăvƠăc ngăs ă(2013)ăgi iăthíchăr ngăt ăsu tăsinhăl iăn măgi ăti nă
m tăvƠătƠiăs năthanhăkho năth

ng.ăth păh năt ăsu tăsinhăl iăvƠoănh ngăđ uă

t ăkhác.ă C ăth ,ă cácă doanhă nghi pă cóă th ă ph iă t ăb ănh ngă d ă ánăcóă NPVă
d

ngăđ ăn măgi ăl

ngăti năm t,ăt ăđóănh ngădoanhănghi pănƠyăs ăb ăquaă

c ăh iăđ uăt ăt tănh măt iăđaăhóaătƠiăs năchoăcácăc ăđông.ăM tăkhác,ăd ătr ă
quáănhi uăti năm tăc ngălƠmăt ngăchiăphíăđ iădi năgi aănhƠăqu nălýăvƠăng
ch ă trongă doanhă nghi p.ă Chiă phíă đ iă di nă nƠyă xu tă hi nă trongă tr

iă

ngă h pă

m cătiêuăc aănhƠăqu nălýăvƠăc ăđôngăkhôngăđ ngănh t.ăTheoăJensenă(1986),ă
nhƠăqu nălýăs ăn măgi ăti năm tăvƠăkhôngăđ uăt ăvƠoăcácăd ăánăt iă uăb iăvìă

10

tơmălýăeăng iăr iăro,ăhayălƠăđ uăt ăvƠoănh ngăd ăánăđemăl iăl iănhu n riêng
choăb năthơn,ăho cătíchăl yăti năm t,ăgiaăt ngătƠiăs năki măsoát.
Vìăv y,ăchoăđ nănayăcácăquanăđi măv ăvi căn măgi ăl

ngăti năm tă ă

trongădoanhănghi păv nătráiăchi u.ăMyersăvƠăMajlufă(1984)ăchoăr ngădoanhă
nghi pănênăn măgi ăm tăl
linhă ho tă đ

ngăl năti năm tăt ăl iănhu năgi ăl iănh măgiúpă

că tìnhă hìnhă tƠiă chính.ă Tuyă nhiên,ă Jensenă (1986)ă l iă tranhă lu nă

doanhănghi pănênăt iăthi uăl

ngăti năm tăn măgi ăđ ătránhăchiăphíăđ iădi nă

xu tă hi nă trongă doanhă nghi p.ă Doă đó,ă DeAngeloă (2007)ă đƣă l pă lu nă d ă tr ă
quáănhi uăti năm tăs ăkhôngăđemăl iăl iăíchăchoădoanhăb iăvìătíchăl yăti năm tă
cóăth ăđemăl iăs ălinhăho tătrongăho tăđ ngătƠiăchínhăc aădoanhănghi pănh ngă
đ ngăth iăc ngăgơyăraăchiăphíăđ iădi n.ăT ăđó,ănhƠăđ uăt ăs ăgơyăápăl călƠmă
doanhănghi păđ aăraăm căd tr ăti năm tăh pălýăđ ăph căv ăchoăho tăđ ngă
th

ngă xuyên,ă d ă phòngă choă cácă r iă roă trongă t

ngă lai,ă nh ngă đ ngă th iă

gi măb tăchiăphíăđ iădi n.
2.3.T ngăquanăcácănghiênăc uătr

căđơyăv ăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi că

n măgi ăti năm t
2.3.1. Nghiênăc uăc aătácăgi ăFerreiraăvƠăVilelaă(2004)

Ferreira vƠă Vilelaă (2004)ă trongă nghiênă c uă ắWhyă Doă Firmsă Holdă
Cash? Evidence from EMU Countries ậ T iăsaoăcácăcôngătyăl iăn măgi ăti nă
m t?ă B ngă ch ngă t ă cácă n

că EMU”.ă Tácă gi ă ti nă hƠnhă đi uă traă d aă trênă

m uăd ăli uăg mănh ngăcôngătyăniêmăy tăt iăcácăn
t ă vƠă ti nă t ă - EMU,ă c ă th ă lƠă

căthu căliênăminhăkinhă

c,ă Pháp,ă HƠă Lan,ă ụ,ă Tơyă Bană Nha,ă Ph nă

Lan,ă B ,ă Úc,ă Ireland,ă Luxemburg,ă Hyă L p,ă vƠă B ă Ơoă Nha.ă M uă đ

că l yă

trongăgiaiăđo nă1987-2000,ăvƠăthuăth păt ăngu nădatastream.ăSauăkhiălo iăb ă
cácădoanhănghi păho tăđ ngătrongăl nhăv cătƠiăchínhăvƠăcácăcôngătyăkhôngăđ ă
d ăli uăchoăcácăbi năc aămôăhình,ăcácătácăgi ăcóăđ
quanăsátătheoăhƠngăn m.ă

11

căb ăd ăli uăg mă6387ă


BƠiănghiênăc uănƠyă xemă xétă m iă quanăh ă gi aă bi nă CASHă (đ iădi nă
choăl

ngăti năm tăc aădoanhănghi p)ăvƠăcácăđ cătr ngăc aădoanhănghi p,ăc ă

th ă cácă bi nă nh ăsau:ă bi nă gi ă chiă tr ă c ăt c (Dividend dummy), giáă tr ă th ă
tr

ng/giáătr ăs ăsách (MTB - Market-to-book), v năl uăđ ngăròng (NWC -

Netăworkingăcapitalăasset),ăđònăb y tài chính (Debt/assets), quy mô công ty
(Real size), tínhăbi năđ ngăc aădòngăti năngƠnhă(Industryăsigma),ădòngăti nă
(Cashă flow/assets),ă c uătrúcă n ă c aă doanhă nghi pă (Debtă maturity),ă n ă ngơnă
hƠngă(Bankădebt).ăNgoƠiăra,ătácăgi ăcònăm ăr ngănghiênăc uăthêmăbi năm că
đ ăb oăv ăcácănhƠăđ uăt ăc aăqu căgia,ăvƠăm căđ ăs ăh uăt pătrungătrongăcácă
doanhănghi p.
BƠiănghiênăc uăs ăd ngăbaăph
lƠăph

ngăphápăh iăquyăkhácănhau:ăđ uătiênă

ngăphápăFamaă- Macbethă(1973):ăm iăn măch yăh iăquyăchéoăvƠăs ă

d ngăcácăh ăs ăh iăquy chu iăth iăgianăđ ăđ aăraăk tălu n.ăTh ăhai,ăch yăh iă

quyăchéoăchu iăth iăgianăg păđ ăs ăd ngăt tăc ăthôngătinăs năcó.ăCu iăcùng,ă
ch yăh iăquyăchéoăgi aăcácăph năs ăd ngăph

ngăti nălƠăcácăbi năchoăm iă

côngătyătheoăchu iăth iăgian.ă
Thôngăquaăphơnătíchăt
bƠiănghiênăc uănƠyăchoăth yăl

ngăquanăvƠăphơnătíchăh i quy, k tăqu ătrongă
ngăti năm tătrongăcácăcôngătyăEMUăcóăquană

h ă cùngă chi uă v iă cácă giáă tr ă th ă tr
ng

ng/giáă tr ă s ă sách, dòngă ti n,ă nh ngă

căchi uăv i tínhăthanhăkho n,ăđònăb y,ăquyămôăcôngăty,ăbi n đ ngădòngă

ti n,ăn ăngơnăhƠng,ăcácăchínhăsáchăb oăv ănhƠăđ uăt ăc aăcácăqu căgia,ăm că
đ ăs ăh uăt pătrungătrongădoanhănghi p.Cácăcôngătyăt iăcácăqu căgiaăcóăb oă
v ănhƠăđ uăt ăt tăvƠăs ăh uăt pătrungăn măgi ăítăti năm tăh n, h ătr ăchoăvi că
gi iăthíchăs ătácăđ ngăc aăchiăphíăđ iădi năquy nătùyănghiăqu nălýălênăm că
ti năm tăn măgi .ă
2.3.2. Nghiênăc uăc aătácăgi ăOzkan và Ozkan (2004)
Aydină Ozkană vƠă Neslihană Ozkană (2004)ă trongă bƠiă nghiênă c uă
ắCorporateă cashă holdings:Ană empiricală investigationă ofă UKă companies 12


N măgi ăti năc aădoanhănghi p:ăM tănghiênăc uăth cănghi măt ăcácădoanhă

nghi păAnh”,ăbƠiănghiênăc uăs ăd ngăb ăd ăli uăb ngăđ

căthuăth pănh ăsau:ă

lo iăb ăcácădoanhănghi pătƠiăchínhăvƠăcácădoanhănghi păthi uăb tăkìăbi nănƠoă
trongăth iăkìăl yăm u,ăcácădoanhănghi păđ

căch năph iăcóăcácăquanăsátătheoă

chu iăth iăgianăítănh tă5ăn măliênăt cătrongăsu tăth iăgianăl yăm u;ăd ăli uăv ă
n măgi ăc ăph năc aăgiámăđ căđ
ng

căthuăth păt ăDatastreamăvƠăd ăli uăchoă

iă ki mă soátă cu iă cùngă c aă doanhă nghi pă đ

că l yă t ă nghiênă c uă c aă

FaccioăvƠăLangă(2002).ăM căđíchăc aănghiênăc uănƠyălƠăki mătraăcácăy uăt ă
th cănghi măc aăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năc aă839ăcácăcôngă
tyăAnhătrongăgiaiăđo năt ă1984ăậ 1999.
Cácăbi năđ

căs ăd ngătrongăbƠiăbaoăg măbi năph ăthu călà l

ngăti nă

m tătrongădoanhănghi pă(CASH) vƠăcácăbi năđ căl p:ă dòngăti nă(CFLOW),ă
thanhăkho nă(LIQ),ăđònăb yătƠiăchínhă(LEV),ăgiá tr th tr

ng/giá tr s sách

(MKTBOOK),ăquyămôăcôngătyă(SIZE),ăt ăl ăchiătr ăc ăt că(DIVIDEND),ăn ă
ngân hàng (BANK DEBT), t ă l ă s ă h uă c ă ph nă c aă giámă đ că côngă tyă
(MAN).ă

ăki măsoátăm tăcáchăhi uăqu ăcácăv năđ ăn iăsinhănhómătácăgi ăs ă

d ngă ph

ngă phápă h iă quyă d ă li uă b ngă vƠă ph

ngă phápă

că tínhă

Generalized method of moments (GMM) cùngăv iămôăhìnhăđi uăch nhăm că
tiêuăt ngăph năchoăphépătrìăhoƣnăkh ăn ngăph nă ngăc aădoanhănghi pătrongă
vi căđi uăch nhăvi căn măgi ăti năs ăk tăh pănƠyăchoăphépăl aăch năcôngăc ă
t iă uăđ ăgi iăquy tăs ăkhôngăđ ngănh tăgi aăcácăcôngăty.ă
Cácătácăgi ăc ngătìmăth yăb ngăch ngăchoăth y dòngăti năvƠ giáătr ăth ă
tr

ng/giáătr ăs ăsách c aădoanhănghi păcóăm iăquanăh ăcùngăchi uăv iăn mă

gi ăti n.ăNh ngăng
m iăquanăh ăng

căl i,ăthanhăkho n,ăđònăb yăvƠă quyă môăcôngătyăl iăcóă

căchi uăv iăn măgi ăti năm t.ăCácăk tăqu ăc ngăchoăth yă

n măgi ăti năcaoăh năliênăquanăđ năm căn ăngơnăhƠngăvƠăđònăb yăth păh nă
trongă c uă trúcă v nă doanhă nghi p.ă K tă qu ă choă th yă t

ngă quană gi aă chínhă

sáchăqu nătr ăcôngătyăvƠăm căđ ăgi ăti nălƠăđángăk .ăKhiăvi căn măgi ăti nă
13


gi măn uăt ngăquy năs ăh uă- nhƠăqu nălýălênă24%ăthìălƠmăt ng ti nălênă64%.ă
Tuyănhiên,ătácăgi ăch aăgi iăthíchăđ

căt iăsaoăcácănhƠăqu nălýăl iăthayăđ iă

chínhăsáchăti năm tăc aăcôngătyăkhiămƠăquy năs ăh uăc aăh ă ăm căcao.ă
2.3.3. Nghiênăc uăc aătácăgi ăNguyenă(2005)
BƠiă nghiênă c uă c aă Pascală Nguyenă n mă 2005ă ắHowă sensitive are
Japanese firms to earnings risk? Evidence from cash holdings ậ Các công ty
Nh tănh yăc mănh ăth ănƠoătrongăcácăr iăroăt ăthuănh p?ăB ngăch ngăt ăn mă
gi ăti năm t” đi uătraăcácăy uăt ătácăđ ngăđ năvi căn măgi ăti năm t.ăTácăgi ă
đƣăs ăd ngăm uăg mă9168ăquanăsátăh ngăn măc aăcôngătyăphiătƠiăchínhăđ

că

niêmă y tă trênă sƠnă ch ngă khoánă Tokyoă trongă kho ngă th iă giană t ă 1992ă ậ
2002.ăCácăbi năđ

căs ăd ngătrongăbƠiăbaoăg măm tăbi năph ăthu căl

ngă

ti năm tătrongădoanhănghi p (CASH)ăvƠăcácăbi năđ căl pănh ăsau:ăkh ăn ngă
sinhă l i (ROA),ă tínhă b tă nă trongăkh ă n ngăsinhă l iă (STDEV),ă r iă roă trungă
bìnhă ngƠnhă (IND_SIGMA),ă quyă môă côngă tyă (SIZE),ă đònă b yă tƠiă chính
(LEVG),ăc ăh iăđ uăt ă(SGRTH),ăc ăt că(DIVEQT).
Thôngăquaă phơnătíchăh iăquy,ăk tăqu ă thuăđ

că t ăbƠiănghiênăc uăkháă

phùăh păv iălýăthuy tăđánhăđ i,ăc ăth ălƠăvi căn măgi ăti năm tăcóăm iăt
quanăd

ngă

ngăv iăc ăh iăđ uăt ,ăkh ăn ngăsinhăl iăvƠăbi năđ ngătrongăkh ăn ngă

sinhăl iăc aăcôngăty,ăr iăroătrungăbìnhăngƠnh,ăt ăl ăchiătr ăc ăt c.ăNg
t ăl ăn măgi ăti năm tăcóăm iăt

ngăquanăng

căl i,ă

căchi uăv i đònăb y,ăquyămôă

công ty.
2.3.4. Nghiên c u c a tác gi Saddour (2006)

Khaoulaă Saddoură (2006)ă trongă bƠiă nghiênă c uă ắTheă Determinantsă andă
the Value of Cash Holdings: Evidence from French firms ậ Cácănhơnăt ăvƠă
giáătr ăc aăvi căn măgi ăti năm t:ăb ngăch ngăt ăcácăcôngătyăPháp”ăđƣăđi uă
tra các nhơnă t ă quy tă đ nhă đ nă vi că n mă gi ă ti nă m tă c aă 297ă côngă tyă đ iă
chúngăthu căl nhăv căcôngănghi păc aăPhápătrongăth iăk ă1998-2002,ăd ăli uă
đ

căthuăth p t ăCompustat và Datastream.T ngăc ngăcóă1115ăquanăsátăhƠngă
14