TR
B TÀI CHÍNH
NG H TÀI CHÍNH – MARKETING
------------------------------------------
TR N TH PH
NG TH O
TÁC
NG T NG TR
NG
N ÒN B Y TÀI
CHÍNH C A M T S DOANH NGHI P NIÊM
Y T TRÊN S GIAO D CH CH NG KHOÁN
TP.H CHÍ MINH
Chuyên ngành
TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s chuyên ngành : 60 34 02 01
LU N V N TH C S KINH T
Ng
ih
ng d n khoa h c:
TS. LÊ TH KHOA NGUYÊN
TP. H Chí Minh, N m 2016
L I CAM OAN
tƠi ắtác đ ng t ng tr
ng đ n đòn b y tƠi chính c a m t s doanh nghi p
niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh” lƠ đ tƠi do chính
tác gi th c hi n.
Tác gi d a trên vi c v n d ng nh ng ki n th c đư h c, các tƠi li u tham kh o
thông qua vi c tìm hi u, trao đ i v i Giáo viên h
ng d n khoa h c đ hoƠn thƠnh
lu n v n nƠy. S li u th ng kê lƠ trung th c, n i dung vƠ k t qu nghiên c u c a lu n
v n ch a t ng đ
c công b trong b t k công trình nƠo cho đ n th i đi m nƠy.
Tác gi xin cam đoan nh ng l i nêu trên lƠ hoƠn toƠn đúng s th t.
Tác gi
TR N TH PH
i
NG TH O
L IC M
Tr
c h t, tôi xin đ
Th Khoa Nguyên, ng
d n tôi tìm ra h
N
c t lòng bi t n vƠ g i l i c m n chơn thƠnh đ n TS. Lê
i tr c ti p h
ng d n lu n v n, đư t n tình ch b o vƠ h
ng
ng nghiên c u, ti p c n th c t , tìm ki m tƠi li u, x lý vƠ phơn tích
s li u, gi i quy t v n đ ầ đ tôi có th hoƠn thƠnh lu n v n cao h c c a mình.
NgoƠi ra, trong quá trình h c t p, nghiên c u vƠ th c hi n đ tƠi tôi còn nh n
đ
c nhi u s quan tơm, góp ý, h tr quý báu c a quý th y cô, b n bè vƠ ng
i thơn.
Tôi xin bƠy t lòng bi t n sơu s c đ n Quý th y cô Khoa TƠi Chính ậ Ngơn HƠng vƠ
Quý th y cô Khoa Ơo t o Sau đ i h c, tr
ng
i h c TƠi Chính Marketing đư truy n
đ t cho tôi nh ng ki n th c b ích trong su t hai n m h c v a qua.
.
Tác gi
TR N TH PH
ii
NG TH O
M CL C
TRANG PH BÌA
L I CAM OAN
L IC M
N
M CL C
DANH M C B NG
DANH M C HÌNH V
DANH M C T
VI T T T
TịM T T........................................................................................................................1
CH
NG 1: GI I THI U NGHIÊN C U ...................................................................2
1.1 Lý do ch n đ tƠi .......................................................................................................2
1.2 M c tiêu nghiên c u c a đ tƠi..................................................................................3
1.2.1 M c tiêu chung .......................................................................................................3
1.2.2 M c tiêu riêng.........................................................................................................3
1.3 Ph m vi vƠ đ i t
1.4 Ph
ng nghiên c u ..............................................................................3
ng pháp nghiên c u ...........................................................................................4
1.5 ụ ngh a c a đ tƠi ......................................................................................................5
1.6 K t c u lu n v n ........................................................................................................6
CH
NG 2: C S Lụ THUY T................................................................................7
2.1 Khái ni m t ng tr
2.1.1 T ng tr
ng vƠ đòn b y tƠi chính .............................................................7
ng vƠ đo l
ng t ng tr
ng c a doanh nghi p .......................................7
2.1.2 C u trúc v n vƠ c u trúc v n t i u c a doanh nghi p ..........................................8
iii
2.1.2.1 Lý thuy t c u trúc v n c a Modigligani vƠ Miller (mô hình MM).....................9
2.1.2.2 Lý thuy t tr t t phơn h ng ...............................................................................11
2.1.2.3 Lý thuy t đánh đ i c u trúc v n ........................................................................11
2.2 òn b y tƠi chính vƠ t s đòn b y tƠi chính ..........................................................12
2.3 M i quan h gi a các y u t t ng tr
2.4 Các nghiên c u liên quan tr
2.4.1 Mô hình nghiên c u n
c đơy ........................................................................15
c ngoƠi...........................................................................15
2.4.2 Mô hình nghiên c u trong n
CH
ng doanh nghi p vƠ đòn b y tƠi chính ........14
c ...........................................................................20
NG 3: MÔ HỊNH NGHIÊN C U .....................................................................27
3.1 Quy trình nghiên c u ...............................................................................................27
3.2 Ph
ng pháp nghiên c u .........................................................................................28
3.3 Mô t d li u b ng (Panel Data)..............................................................................28
3.4 Mô hình nghiên c u .................................................................................................28
3.4.1 Mô hình đ xu t ....................................................................................................28
3.4.2 Các gi thuy t nghiên c u: ...................................................................................30
3.5 Ph
ng pháp phơn tích d li u ................................................................................34
3.5.1 Mô t d li u.........................................................................................................34
3.5.2 H s t
ng quan ..................................................................................................35
3.5.3 H i quy tuy n tính c a mô hình d li u b ng (Panel Data models) ....................36
3.5.3.1 Mô hình g p Pooled OLS ..................................................................................36
3.5.3.2 Mô hình Fixed group Effect Model (FEM) .......................................................37
3.5.3.3 Mô hình Random group Effect Model (REM) ..................................................37
3.5.4 ánh giá đ phù h p mô hình ..............................................................................39
3.5.5 Ki m đ nh Breusch-Pagan Lagrange Multiplier (LM) .........................................39
3.5.6 Ki m đ nh Hausman .............................................................................................39
iv
3.5.7 Ki m đ nh các h s h i quy riêng (T-TEST) ......................................................39
3.5.8 Ki m đ nh ph
ng sai thay đ i (Testing for heteroskedasticity) .........................40
3.5.9 Ki m đ nh hi n t
3.5.10 Xơy d ng ph
CH
ng t t
ng quan chu i .........................................................40
ng trình cho mô hình đ xu t .....................................................40
NG 4 : K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .....................................42
4.1 Th c tr ng t ng tr
ng c a doanh nghi p...............................................................42
4.2 Th c tr ng đòn b y tƠi chính ...................................................................................44
4.3 K t qu nghiên c u ..................................................................................................45
4.3.1 Th ng kê mô t .....................................................................................................45
4.3.2 Phơn tích h s t
ng quan...................................................................................46
4.3.3 Phơn tích h i quy theo mô hình d li u b ng (Panel Data Models).....................48
4.3.3.1 Mô hình h i quy g p (Pooled OLS) ..........................................................48
4.3.3.2 Mô hình tác đ ng c đ nh (FEM) ..............................................................49
4.3.3.3 Mô hình tác đ ng ng u nhiên (REM) ........................................................51
4.3.3.4 Ki m đ nh Breusch-Pagan Lagrange Multiplier (LM) ..............................53
4.3.3.5 Ki m đ nh Hausman test ...........................................................................53
4.3.3.6 Ki m đ nh ph
ng sai thay đ i (Testing for heteroskedasticity) ..............54
4.3.3.7 Ki m đ nh chu i th i gian (hi n t
ng t t
ng quan chu i)...................55
4.4 T ng h p vƠ so sánh k t qu ch y mô hình ............................................................56
4.5 Th o lu n v k t qu nghiên c u .............................................................................60
CH
NG 5: K T LU N VÀ G I ụ CHệNH SÁCH.................................................64
5.1 K t lu n....................................................................................................................64
5.2 Các g i ý chính sách ................................................................................................66
5.2.1 Chính sách đ i v i t ng tr
ng t ng tƠi s n .........................................................66
5.2.2 Chính sách đ i v i t ng tr
ng l i nhu n ............................................................66
v
5.2.3 Chính sách đ i v i t ng tr
ng doanh thu ...........................................................66
5.2.4 Chính sách đ i v i tu i doanh nghi p ..................................................................66
5.2.5 Chính sách đ i v i kh n ng thanh kho n (LIQ) .................................................67
5.3 H n ch c a đ tƠi vƠ h
ng nghiên c u ti p theo ..................................................67
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................... i
PH L C 1: DANH SÁCH 108 DOANH NGHI P THU C M U PHÂN TệCH ..... vi
PH L C 2: B NG TệNH TOÁN S LI U ............................................................... xi
vi
DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 1.1: Quy trình th c hi n nghiên c u c a lu n v n.
Hình 3.1: Quy trình nghiên c u.
Hình 3.2: Mô hình nghiên c u đ xu t.
Hình 4.1: T ng tr
ng doanh thu, t ng tr
ng l i nhu n tr
c thu giai đo n 2010 ậ
2014.
Hình 4.2: T l đòn b y tƠi chính c a doanh nghi p giai đo n 2010 ậ 2014.
vii
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: Tóm t t các nghiên c u liên quan
B ng 3.1: T ng h p các gi thuy t nghiên c u
B ng 4.1: Doanh thu c a toƠn th tr
B ng 4.2: L i nhu n tr
ng
c thu giai đo n 2011-2014
B ng 4.3: Quy mô n vay trong giai đo n 2010-2014
B ng 4.4: K t qu phơn tích th ng kê
B ng 4.5: K t qu h s t
ng quan (2010-2014)
B ng 4.6: K t qu ki m đ nh đa c ng tuy n (2010-2014)
B ng 4.7: K t qu phơn tích h i quy OLS (2010-2014)
B ng 4.8: K t qu h i quy mô hình FEM (2010-2014) l n 1
B ng 4.9: K t qu h i quy mô hình FEM (2010-2014) l n 2
B ng 4.10: K t qu h i quy mô hình REM (2010-2014)
B ng 4.11: K t qu ki m đ nh Lagrange Multiplier (2010-2014)
B ng 4.12: K t qu ki m đ nh Hausman (2010-2014)
B ng 4.13: K t qu ki m đ nh ph
B ng 4.14: K t qu chu i t t
ng sai thay đ i (2010-2014)
ng quan (2010-2014)
B ng 4.15: T ng h p k t qu h i quy (2010-2014)
B ng 4.16: Ki m đ nh gi thuy t
viii
DANH M C T
VI T T T
TP: thƠnh ph
HOSE: S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh
OLS: Mô hình g p
EFM: Mô hình tác đ ng ng u nhiên
FEM: Mô hình tác đ ng c đ nh
MM: Lý thuy t c u trúc v n c a Modigligani vƠ Miller (mô hình MM)
AG: Ch s t ng tr
ng T ng tƠi s n
PG: Ch s t ng tr
ng L i nhu n
SG: Ch s t ng tr
ng T ng doanh thu
SIZE: Quy mô ho t đ ng
LIQ: Kh n ng thanh kho n
AGE:
tu i ho t đ ng
TDTA: òn b y tƠi chính
ix
TịM T T
Nghiên c u nƠy t p trung phơn tích đo l
tr
ng nh h
ng m c đ tác đ ng c a các y u t t ng
ng nh th nƠo đ n đòn b y tƠi chính c a 108 doanh nghi p niêm y t
trên S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh trong giai đo n 2010 ậ 2014.
BƠi nghiên c u s d ng mô hình h i quy tuy n tính c a mô hình d li u b ng (mô
hình g p Pooled OLS, mô hình tác đ ng ng u nhiên REM, mô hình tác đ ng c đ nh
FEM). K t qu nghiên c u cho th y có m i quan thu n chi u gi a t ng tr
v i đòn b y tƠi chính; t n t i m i quan h ngh ch chi u gi a t ng tr
t ng tr
ng tƠi s n
ng l i nhu n,
ng doanh thu, tính thanh kho n, đ tu i ho t đ ng v i đòn b y tƠi chính vƠ
không có m i quan h th ng kê gi a quy mô v i đòn b y tƠi chính.
T khóa: đòn b y tài chính, t ng tr
ng, c u trúc v n, thanh kho n, quy mô, đ
tu i ho t đ ng.
D
Trang 1
CH
NG 1: GI I THI U NGHIÊN C U
1.1 Lý do ch n đ tƠi
Ngu n v n lƠ y u t quan tr ng trong quy t đ nh tƠi chính c a doanh nghi p,
cùng v i các y u t khác. Ngu n v n có th đ
vay. S k t h p c a hai ngu n v n nƠy đ
c phơn ra thƠnh v n ch s h u vƠ v n
c bi t lƠ đòn b y tƠi chính. Nó có th thay
đ i tu theo các đi u ki n khác nhau ch ng h n nh : chi phí v n, th tr
đi m qu n lý, chi n l
c c a t ch c, kích th
ng v n, quan
c c a doanh nghi p, m c phát tri nầ
C u trúc v n lƠ m t trong nh ng v n đ c t lõi trong l nh v c qu n tr tƠi chính vƠ đư
thu hút r t nhi u s quan tơm c a các nhƠ nghiên c u nh t lƠ t sau công trình nghiên
c u c a Modigliani vƠ Miller (1958).
NgƠy nay, v i n n kinh t đang trong quá trình phát tri n vƠ h i nh p qu c t ,
c h i m r ng đ u t s n xu t kinh doanh đ
c m r ng.
i u nƠy, đòi h i các nhƠ
qu n tr tƠi chính doanh nghi p ph i nh n di n, đánh giá vƠ đ a ra các quy t đ nh v
tƠi chính, v n ngơn sách m t cách h p lý, s d ng cơn đ i gi a hai ngu n chính: n vƠ
v n ch s h u đ t ng giá tr t i đa cho c đông doanh nghi p vƠ gi m chi phí tƠi
chính v i m t giá tr t i thi u. VƠ vi c l a ch n s d ng h p lý c a hai ngu n trên lƠ
l a ch n khó kh n b i vì vi c s d ng đòn b y tƠi chính cao h n có th d n đ n nguy
c phá s n. Tuy nhiên, đi u nƠy không có ngh a lƠ s d ng đòn b y tƠi chính lƠ không
t t, đòn b y tƠi chính có th giúp t ng l i nhu n cho c đông vƠ trái ch .
ư có nhi u công trình nghiên c u v v n đ đòn b y tƠi chính có tác đ ng nh th
nƠo đ n l i nhu n, giá tr doanh nghi pầt i Vi t Nam. Ng
i ta đang quan tơm vi c
s d ng đòn b y tƠi chính có l i ích nh th nƠo đ n ho t đ ng c a doanh nghi p.
C ng đư có nhi u đ tƠi nghiên c u đ n v n đ ng
c l i đó lƠ nêu ra nh ng y u t tác
đ ng đ n vi c s d ng đòn b y tƠi chính nh giá tr tƠi s n th ch p, l i ích t thu
mang l i, m c đ t ng tr
ng, quy mô, phơn lo i công nghi p, l i nhu n (Banerjee,S.,
Heshmati A.,Wihlorg, C., 2000 vƠ Titman, S. vƠ Wessels, R., 1988). Trong s đó y u
t t ng tr
ng lƠ y u t gơy tranh cưi khi xác đ nh các y u t tác đ ng đ n đòn b y tƠi
chính c a m t doanh nghi p (Titman,S. 1984).
Trang 2
xem xét t ng tr
ng c a doanh nghi p tác đ ng nh th nƠo đ n vi c s
d ng đòn b y tƠi chính c a m t s doanh nghi p đ
c niêm y t trên th tr
ng ch ng
khoán thƠnh ph H Chí Minh. Tác gi xin ch n đ tƠi “tác đ ng t ng tr
ng đ n
đòn b y tài chính c a m t s doanh nghi p niêm y t trên S Giao d ch Ch ng
khoán thành ph H Chí Minh” đ nghiên c u.
1.2 M c tiêu nghiên c u c a đ tƠi
1.2.1 M c tiêu chung
Lu n v n t p trung nghiên c u đo l
tr
ng nh h
ng m c đ tác đ ng c a các y u t t ng
ng nh th nƠo đ n đòn b y tƠi chính c a m t s doanh nghi p niêm
y t trên S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh.
1.2.2 M c tiêu riêng
-
M c tiêu 1: Xác đ nh các y u t t ng tr
ng nh h
ng đ n đòn b y tƠi chính
c a m t s doanh nghi p niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph
H Chí Minh.
-
M c tiêu 2: o l
ng m c đ tác đ ng c a các y u t t ng tr
ng đ n đòn b y
tƠi chính c a m t s doanh nghi p niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán
thƠnh ph H Chí Minh.
-
M c tiêu 3:
xu t m t s g i ý chính sách nh m nơng cao hi u qu ho t
đ ng, sinh ra l i nhu n cho các doanh nghi p đư niêm y t trên S Giao d ch
Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh.
1.3 Ph m vi vƠ đ i t
ng nghiên c u
Ph m vi nghiên c u c a đ tƠi lƠ nghiên c u 108 doanh nghi p phi tƠi chính có
s d ng đòn b y tƠi chính trong c u trúc v n đ
c niêm y t trên S Giao d ch Ch ng
khoán tp. H Chí Minh trong giai đo n 2010 ậ 2014.
it
ng nghiên c u lƠ đòn b y tƠi chính, t c đ t ng tr
doanh thu, t ng tr
ng l i nhu n, t ng tr
ng (t ng tr
ng t ng tƠi s n) c a 108 doanh nghi p đ
niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán tp. H Chí Minh t n m 2010 ậ 2014.
Trang 3
ng
c
1.4 Ph
ng pháp nghiên c u
BƠi lu n v n s d ng ph
(1) s d ng ph
ng qua t ng giai đo n:
ng pháp thu th p s li u t các báo cáo tƠi chính th
s doanh nghi p đ
vƠ đ
ng pháp nghiên c u đ nh l
c công b
ng niên c a m t
c niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán H Chí Minh (HOSE)
trên các website công c ng nh : ;
ầ.T ph
ng pháp thu th p d li u nƠy, tác gi phơn tích
t ng h p s li u nghiên c u b ng s h tr ph n m m Excell đ đ
c d li u b ng h n
h p (Panel Data); (2) t d li u b ng (Panel Data), tác gi s d ng ph
tích th ng kê mô t vƠ h s t
ng quan (r) b ng gói ph n m m h tr lƠ STATA 12,
nh m tìm ra m i liên h c a các bi n vƠ đ t đ
d li u đư nh t quán, tác gi dùng ph
ph
ng pháp phơn
c tính nh t quán c a d li u g c ; (3)
ng pháp phơn tích h i quy trong kinh t l
ng,
ng pháp h i quy tuy n tính c a mô hình d li u b ng ((1) mô hình g p (Pooled
OLS), (2) mô hình tác đ ng c đ nh (FEM) vƠ (3) mô hình tác đ ng ng u nhiên
(REM)) vƠ ki m đ nh các gi thuy t, đánh giá m c đ phù h p c a mô hình, đ a ra
m t s g i ý nh m nơng cao hi u qu ho t đ ng mang l i l i nhu n cho m t s doanh
nghi p đ
c niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán tp. H Chí Minh.
Trang 4
V N
NGHIÊN C U
Xác đ nh y u t t ng tr ng nh h ng
đ n đòn b y tƠi chính c a m t s doanh
nghi p niêm y t t i HOSE.
M C TIÊU NGHIÊN C U
Xác đ nh m c đ nh h ng c a y u t
t ng tr ng đ n đòn b y tƠi chính, nh m
đ a ra gi i pháp kh thi.
C S Lụ THUY T
Nh n di n y u t t ng tr ng, y u t đòn
b y tƠi chính; xác đ nh m i liên h gi a
y u t t ng tr ng vƠ đòn b y tƠi chính
vƠ thi t l p m i quan h nhơn qu .
PH
NG PHÁP NGHIÊN C U
nh l ng; thông kê mô t ; h s
t ng quan (r)
- Phơn tích h i quy trong kinh t l ng;
mô hình d li u b ng (Panel data
model)
MỌ HÌNH NGHIÊN C U VÀ GI
THUY T
Hình 1.1: Quy trình th c hi n nghiên c u c a lu n v n
1.5 ụ ngh a c a đ tƠi
V i đ tƠi nghiên c u ắtác đ ng t ng tr
ng đ n đòn b y tƠi chính c a m t s
doanh nghi p niêm y t trên S Giao d ch Ch ng khoán thƠnh ph H Chí Minh” tác
gi k v ng s mang l i các ý ngh a th c ti n cho các doanh nghi p t i th tr
Trang 5
ng
tp.H Chí Minh trong vi c v n d ng t i đa l i ích t vi c s d ng đòn b y tƠi chính
nh m mang l i t su t sinh l i t i đa cho các ch s h u.
Trên c s , t ng quan c s lý lu n v t ng tr
k t h p gi a lý lu n vƠ th c ti n, giúp cho ng
ng, v đòn b y tƠi chính, qua s
i đ c th y đ
c t m quan tr ng vi c s
d ng đòn b y tƠi chính doanh nghi p.
Xu t phát t nh ng m c đích t i đa hóa l i nhu n cho c đông, tác gi đ a ra
g i ý m t s chính sách nh m nơng cao hi u qu khi s d ng đòn b y tƠi chính, t o
cách nhìn m i cho m t s c đông, m t s nhƠ qu n tr doanh nghi p khi xem xét vay
n cho doanh nghi p, nh m giúp doanh nghi p tháo g khó kh n v v n, nơng cao
hi u qu s n xu t kinh doanh, nơng cao t su t l i nhu n cho các ch s h u.
1.6 K t c u lu n v n
Ch
ng 1: Gi i thi u nghiên c u
Gi i thi u t ng quan v lí do ch n đ tƠi, m c tiêu nghiên c u, ph m vi vƠ đ i t
nghiên c u, ph
Ch
ng
ng pháp vƠ ý ngh a c a đ tƠi nghiên c u.
ng 2: C s lý thuy t
Trình bƠy các lý thuy t vƠ các nghiên c u liên quan tr
c đơy đ xác đ nh mô hình
nghiên c u phù h p. Mô hình nghiên c u vƠ các gi thuy t v m i t
ng quan gi a
các y u t trong mô hình nghiên c u.
Ch
ng 3: Mô hình nghiên c u
Trình bƠy ph
ng pháp nghiên c u, quy trình nghiên c u, mô t d li u, gi thuy t
nghiên c u vƠ mô hình nghiên c u.
Ch
ng 4: K t qu nghiên c u
Trình bƠy n i dung vƠ các k t qu nghiên c u thu đ
Ch
c t quá trình phơn tích s li u.
ng 5: K t lu n
Tóm t t k t qu nghiên c u, nh ng đóng góp c ng nh h n ch c a đ tƠi vƠ đ nh
h
ng nh ng nghiên c u ti p theo.
Trang 6
CH
2.1 Khái ni m t ng tr
2.1.1 T ng tr
l
NG 2: C
S
Lụ THUY T
ng vƠ đòn b y tƠi chính
ng vƠ đo l
ng t ng tr
ng c a doanh nghi p
Có nhi u cách đ đo l
ng t ng tr
ng c a m t doanh nghi p. Các cách đo
ng nƠy tùy thu c vƠo m c đích c a bƠi nghiên c u.
Ch ng h n nh , theo Aspasia Vlachvei vƠ Ourania Notta (2008), đo l
b ng s l
ng
ng lao đ ng vƠ doanh s bán hƠng
Theo Miroslav Mateev vƠ Yanko Anstasov (2010), t ng tr
đo l
ng t ng tr
ng b ng t ng tr
ng s l
ng lao đ ng, t ng tr
ng c a doanh nghi p đ
ng doanh thu vƠ t ng tr
c
ng tƠi
s n.
V i Gupta, M.C. , (1968) đư gi i thích r ng nhƠ qu n lý tƠi chính tin s t ng
tr
ng c a doanh nghi p đó lƠ s t ng v quy mô vƠ ho t đ ng c a m t doanh nghi p
trong th i gian dƠi. VƠ có 2 lo i t ng tr
chính, t ng tr
ng bên trong vƠ t ng tr
T ng tr
ng đ
c hi u theo ngh a c a nhƠ qu n lý tƠi
ng bên ngoƠi.
ng bên trong lƠ c h i đ t ng doanh thu vƠ m r ng ho t đ ng c a
doanh nghi p. Doanh nghi p có th mua nhƠ máy ho c máy móc m i đ m r ng s n
xu t s n ph m hi n có c a doanh nghi p ho c doanh nghi p mua nhƠ máy, máy móc,
đƠo t o đ i ng bán hƠng bán ra nh ng dòng s n ph m m i. NgoƠi ra, đ m r ng s n
xu t hi n có, các doanh nghi p có th đa d ng hóa s n ph m, tìm ki m m r ng bán
hƠng
nh ng th tr
ng m i. Qu n i b c a doanh nghi p đ
ngu n chính lƠ kh u hao vƠ l i nhu n gi l i. Qu bên ngoƠi đ
c hình thƠnh t hai
c t o ra t vi c đi vay
n vƠ v n c ph n. Nh ng doanh nghi p nƠo có ngu n qu n i b l n, vi c phát tri n
bên trong s thu n l i h n so v i nh ng doanh nghi p ph i s d ng ngu n qu bên
ngoƠi. VƠ t đó, nh ng doanh nghi p nƠy s có u th h n trong s canh tranh chi m
l nh th tr
ng so v i nh ng doanh nghi p đ i th .
S t ng tr
ng bên ngoƠi có ngh a lƠ nó có ti m n ng thơu tóm ho t đ ng c a
doanh nghi p khác. Hampton (1993), gi i thích quá trình mua l i s lƠm gia t ng tƠi
s n c a doanh nghi p. Quá trình thơu tóm c a m t doanh nghi p lƠ hình th c mua tƠi
Trang 7
s n ho c c phi u c a m t ho c nhi u doanh nghi p khác, sau đó h p nh t v i tƠi s n
ho c c phi u c a doanh nghi p mình. Hay nói cách khác đó chính lƠ s thơu tóm tƠi
s n ho c c phi u c a doanh nghi p khác. Theo Hampton (1993), doanh nghi p t ng
tr
ng bên ngoƠi s có đ
c m t s l i ích nh m r ng quy mô ho t đ ng nhanh
chóng, gi m thi u r i ro, chi m đ
c th ph nầVƠ lý do chính c a vi c m r ng theo
hình th c nƠy lƠ tìm ki m s t ng tr
ng cho doanh nghi p, đa d ng hóa s n ph m, n
đ nh ho t đ ng vƠ gia t ng l i nhu n.
Theo Hampton (1993), có 3 y u t đ đo l
lƠ t ng tr
ng v doanh thu, t ng tr
ng s t ng tr
ng c a doanh nghi p nh
ng v l i nhu n vƠ t ng tr
VƠ ông đ nh ngh a r ng m c đ t ng tr
ng v t ng tƠi s n.
ng lƠ t l ph n tr m thay đ i t ng n m trong
t ng tƠi s n, doanh thu vƠ l i nhu n kinh doanh. Vi c gi đ nh doanh thu, l i nhu n vƠ
tƠi s n gi nguyên không đ i lƠ không th c t . H u h t các doanh nghi p đ u có doanh
thu vƠ l i nhu n đ giúp cho các doanh nghi p có th t n t i trong th tr
ng. Trong
đó, l i nhu n lƠ y u t quan tr ng nh t đ nói lên hi u qu ho t đ ng c a doanh
nghi p. Trong th tr
ng m , l i nhu n lƠ d u hi u đ nói lên ngu n tƠi nguyên đ
c
phơn ph i m t cách hi u qu vƠ gi i đáp cho các cơu h i c b n v n n kinh t . L i
nhu n trên m i c phi u EPS lƠ nhơn t quan tr ng nh t cho các nhƠ đ u t . Bi n đ ng
c a EPS ph thu c vƠo s phát tri n vƠ tính n đ nh c a doanh thu. H n th n a, EPS
cùng v i doanh thu s ph thu c vƠo m c đ phát tri n c a doanh nghi p. Vì v y, đi u
đó c n thi t đ đ u t trong tƠi s n c đ nh đ duy trì m c phát tri n trong s n xu t vƠ
doanh thu. ó s lƠ t ng tr
ng c a tƠi s n đ m r ng thêm ho t đ ng kinh doanh.
V i lý do trên, bƠi nghiên c u s đo l
chính: t ng tr
nh h
ng doanh thu, t ng tr
ng s t ng tr
ng doanh nghi p theo 3 y u t
ng l i nhu n, t ng tr
ng tƠi s n đ xem xét s
ng c a chúng đ n vi c vay n c a doanh nghi p.
2.1.2 C u trúc v n vƠ c u trúc v n t i u c a doanh nghi p
C u trúc v n (capital structure) lƠ s k t h p v t tr ng gi a ngu n v n ch s
h u, n trung dƠi h n vƠ ngu n v n ng n h n th
ng xuyên trong t ng s ngu n v n
c a doanh nghi p.
C u trúc v n t i u lƠ m t h n h p n dƠi h n, c ph n u đưi vƠ v n c ph n
th
ng cho phép t i thi u hóa chi phí s d ng v n bình quơn c a doanh nghi p. V i
Trang 8
m t c u trúc v n có chi phí s d ng v n bình quơn đ
doanh nghi p đ
đ
c t i thi u hóa, giá tr c a
c t i đa hóa. Do đó, c u trúc v n có chi phí s d ng v n t i thi u
c g i lƠ c u trúc v n t i u.
2.1.2.1 Lý thuy t c u trúc v n c a Modigligani vƠ Miller (mô hình MM)
Lý thuy t c u trúc v n hi n đ i b t đ u v i bƠi vi t c a Modigliani vƠ Miller
vƠo n m 1958 (g i t t lƠ h c thuy t MM). Theo h c thuy t MM, s l a ch n gi a v n
ch s h u vƠ n không liên quan đ n giá tr c a doanh nghi p. Nói m t cách khác,
h c thuy t nƠy ch ra d
i đi u ki n nƠo thì c u trúc v n không liên quan đ n giá tr
doanh nghi p.
Trong bƠi vi t c a mình, Modigliani vƠ Miller đư đ a ra m t s gi đ nh nh th
tr
ng v n lƠ hoƠn h o, vì v y s không có các chi phí giao d ch khi mua hay bán
ch ng khoán, có đ s ng
i mua ng
đ u t riêng l nƠo có m t nh h
i bán trên th tr
ng t c lƠ không có m t nhƠ
ng l n đ i v i giá c ch ng khoán, m i thông tin
liên quan đ u có s n, t t c các giao d ch đi vay hay cho vay v i cùng lưi su t vƠ
không có thu thu nh p.
N u th tr
ng v n lƠ hoƠn h o, MM cho r ng th thì các doanh nghi p có hình
th c kinh doanh vƠ ti n lưi mong đ i hƠng n m gi ng nhau ph i có t ng giá tr gi ng
nhau b t ch p c c u v n nh th nƠo b i vì giá tr c a doanh nghi p đ
c xác đ nh
b ng tƠi s n th c ch không ph i b ng các ch ng khoán mƠ doanh nghi p đó phát
hƠnh. T đơy, có th rút ra r ng n u t t c nh ng doanh nghi p có lưi mong đ i gi ng
nhau vƠ giá tr gi ng nhau c ng ph i có chi phí s d ng v n bình quơn gi ng nhau
m i m c đ t l gi a n vƠ v n ch s h u.
V i các gi thuy t trên, d n đ n ph
ng trình cho lý thuy t c a MM:
Vg= Vu: T ng giá tr c a doanh nghi p s d ng n b ng t ng giá tr c a doanh nghi p
không s d ng n .
Trái ng
c v i quan đi m c a MM (1958), quan đi m v c u trúc v n truy n
th ng cho r ng giá tr c a doanh nghi p có th t ng lên hay chi phí s d ng v n bình
quơn có th gi m xu ng m t v trí nh t đ nh b i t l gi a n vƠ v n ch s h u.
Trang 9
Khi doanh nghi p vay n nhi u h n, r i ro m t kh n ng tr n gia t ng vƠ doanh
nghi p đ
c yêu c u ph i tr lưi su t cao h n, t đó lƠm cho các ch s h u đòi h i
t ng l i t c yêu c u c a h (ngh a lƠ chi phí v n ch s h u t ng). Vì v y,
m ct s
gi a n vƠ v n ch s h u cao h n, chi phí s d ng v n bình quơn s t ng.
H n n a, v i gi thuy t không có thu thu nh p lƠ không có th c trong thuy t
MM 1958. VƠ đ n n m 1963, Modigligani vƠ Miller đ a ra m t nghiên c u ti p theo
v i vi c lo i b gi thi t v thu thu nh p doanh nghi p. Theo MM, v i thu thu nh p
doanh nghi p, vi c s d ng n s lƠm t ng giá tr c a doanh nghi p. Vì chi phí lưi vay
lƠ chi phí h p lý đ
c kh u tr khi tính thu thu nh p doanh nghi p, do đó mƠ m t
ph n thu nh p c a doanh nghi p có s d ng n đ
ph
c chuy n cho các nhƠ đ u t theo
ng trình:
Vg = Vu + PV t m ch n thu : giá tr c a doanh nghi p s d ng n b ng giá tr c a
doanh nghi p không s d ng n c ng v i kho n l i t vi c s d ng n .
Nh
v y, theo mô hình MM (1963) c u trúc v n có liên quan đ n giá tr
c a doanh nghi p. S d ng n cƠng cao thì giá tr doanh nghi p cƠng t ng vƠ gia t ng
đ n t i đa khi doanh nghi p đ
tr
ng c a doanh nghi p đ
c tƠi tr 100% n . Hay nói cách khác, giá tr th
c t i đa hóa vƠ c u trúc v n t i u đ t đ
c khi c u trúc
g m toƠn b n . Tuy nhiên trên th c t , vi c tƠi tr toƠn b n lƠ r t r i ro vƠ nguy c
d n đ n ki t qu tƠi chính vƠ phát sinh chi phí ki t qu tƠi chính.
NgoƠi ra trong quá trình đ u t còn phát sinh m t s chi phí trung gian đ giám
sát ho t đ ng nh ti n l
ng
ng, ti n th
ng, chi phí ki m toánầ nh m đ m b o cho
i th a hƠnh hƠnh x vì l i ích c a ch n vƠ c đông. Do trên th c t có nh ng
kho n chi phí nƠy nên trái ch vƠ c đông đòi h i thêm m t ph n gia t ng l i nhu n đ
bù đ p lƠm giá tr doanh nghi p gi m.
Nh v y, tác đ ng t ng h p 3 y u t : thu , chi phí ki t qu tƠi chính vƠ chi phí
trung gian khi s d ng n v i nh ng tác đ ng ng
ph
V
c chi u nhau cho ta hình thƠnh
ng trình giá tr doanh nghi p nh sau:
V
PV
t mch nthu
PV
chiphíki tqu tƠichính
Trang 10
PV
chiphítrunggian
Tóm l i, c u trúc v n c a doanh nghi p g m các ngu n đ u t t ch s h u
ho c ngu n vay n . Trong môi tr
ng có thu , c u trúc v n có nh h
ng đ n giá tr
doanh nghi p.
M i doanh nghi p có đ c đi m khác nhau nên không có mô hình chung trong
vi c xơy d ng c u trúc v n t i u, b n thơn các doanh nghi p s c n c vƠo đi u ki n
c th c a mình mƠ t ho ch đ nh cho mình m t c u trúc v n h p lý, t i u lƠm gi m
chi phí s d ng v n t ng giá tr doanh nghi p v i m c r i ro ch p nh n đ
c.
2.1.2.2 Lý thuy t tr t t phơn h ng
Thuy t tr t t phơn h ng th tr
ng đ
c nghiên c u b i Myers vƠ Majluf
(1984) d đoán không có c c u n trên v n c ph n m c tiêu rõ rƠng.
Lý thuy t tr t t phơn h ng b t đ u v i thông tin b t cơn x ng đ ch ra r ng các giám
đ c bi t nhi u v ti m n ng, r i ro vƠ các giá tr c a doanh nghi p mình h n lƠ các nhƠ
đ u t bên ngoƠi.
Thông tin b t cơn x ng nƠy tác đ ng đ n l a ch n gi a tƠi tr n i b vƠ tƠi tr
bên ngoƠi vƠ gi a phát hƠnh m i ch ng khoán n vƠ ch ng khoán v n c ph n.
nƠy đ a t i m t tr t t phơn h ng, theo đó đ u t s đ
c tƠi tr tr
i u
c tiên b ng v n
n i b , ch y u lƠ l i nhu n tái đ u t ; r i m i đ n phát hƠnh n m i; vƠ cu i cùng
b ng phát hƠnh v n c ph n m i. Phát hƠnh v n c ph n m i th
ng lƠ ph
ng án
cu i cùng khi doanh nghi p đư s d ng h t kh n ng vay n , t c lƠ, khi m i đe d a
c a các chi phí ki t qu tƠi chính lƠm cho các ch n h n ch cho doanh nghi p vay
n , t l n trong c u trúc v n s gi m sút.
Lý thuy t tr t t phơn h ng c ng ch ra r ng các doanh nghi p có kh n ng sinh
l i cao th
ng ít s d ng n vay h n ậ không ph i vì h có t l n m c tiêu th p mƠ
vì không c n ngu n ti n bên ngoƠi. Các doanh nghi p có l i nhu n ít h n thì phát hƠnh
n vì không có các ngu n v n n i b đ đ đ u t .
2.1.2.3 Lý thuy t đánh đ i c u trúc v n
c phát tri n b i Kraus & Litzenberger (1973) cho r ng nhƠ qu n tr c a
doanh nghi p có th xác đ nh đ
c m t c u trúc v n t i u nh m t i đa hóa giá tr
doanh nghi p d a trên s đánh đ i gi a l i ích vƠ chi phí c a vi c s d ng n . L i ích
Trang 11
t n đó lƠ l i ích t lá ch n thu nh lưi vay. Còn chi phí ti m tƠng t vi c s d ng n
lƠ chi phí ki t qu tƠi chính (Financial Distress Cost) bao g m các chi phí nh chi phí
tr cho lu t s gi i quy t phá s n, chi phí tr cho k toán vƠ nhơn viên qu n tr doanh
nghi p trong quá trình ch phá s n, chi phí do m t khách hƠng vƠ nhƠ cung c p hay chi
phí đ i di nầTheo quan đi m c a lý thuy t đánh đ i, nhƠ qu n tr có th t i u c u
trúc v n c a mình b ng cách xác đ nh đi m mƠ t i đó v i m i l
ng n t ng thêm v a
đ đ bù đ p cho s gia t ng c a chi phí ki t qu tƠi chính d tính trong đi u ki n các
k ho ch đ u t vƠ tƠi s n c a doanh nghi p lƠ không đ i. Lý thuy t đánh đ i đư gi i
thích đ
c m t h n ch c a lý thuy t M&M v chi phí ki t qu tƠi chính c a doanh
nghi p vay n . NgoƠi ra, lý thuy t c ng cho th y đ
c s khác bi t trong c u trúc v n
gi a nhi u ngƠnh có m c s d ng tƠi s n c đ nh h u hình khác nhau.
2.2 òn b y tƠi chính vƠ t s đòn b y tƠi chính
òn b y tƠi chính lƠ s vi c doanh nghi p s d ng n (vƠ c ph n u đưi) có
chi phí tƠi chính c đ nh trong n l c gia t ng l i nhu n ti m n ng cho các c đông.
T s đòn b y tƠi chính s giúp các nhƠ qu n tr tƠi chính l a ch n c u trúc v n h p lý
nh t cho doanh nghi p mình. Qua t s đòn b y tƠi chính nhƠ đ u t th y đ
c r i ro
v tƠi chính c a doanh nghi p t đó d n đ n quy t đ nh đ u t c a mình.
Có r t nhi u cách đo l
nh ng cách đo l
ng đòn b y tƠi chính, tùy theo m c tiêu nghiên c u ta s có
ng phù h p (Rajan, G.R vƠ Zingales,L., 1995). Theo Tr n Ng c Th
vƠ c ng s (2007), đòn b y tƠi chính đ
c đo l
ng theo m t s ch s nh sau:
T s n trên tƠi s n: t s nƠy cho th y bao nhiêu ph n tr m tƠi s n c a doanh nghi p
đ
c tƠi tr b ng v n vay
t s n
t ngn
t ngtƠis n
T ng n : bao g m toƠn b kho n n ng n h n vƠ dƠi h n t i th i đi m l p báo cáo tƠi
chính g m: các kho n ph i tr , vay ng n h n, n dƠi h n do đi vay hay phát hƠnh trái
phi u dƠi h n. T ng tƠi s n: toƠn b tƠi s n c a doanh nghi p t i th i đi m l p báo cáo.
M t th
c đo khác miêu t m i t
ng quan gi a n so v i v n c ph n lƠ t s n trên
v n c ph n:
Trang 12
t s n trênv nc ph n
t ngn
v nc ph n
H s n dƠi h n trên t ng tƠi s n (LD/TA) so sánh t
ng quan n v i t ng tƠi s n c a
m t doanh nghi p, vƠ có th cho bi t nh ng thông tin h u ích v m c đ tƠi tr cho tƠi
s n b ng n dƠi h n c a m t doanh nghi p, h s nƠy có th dùng đ đánh giá hi u
ng đòn b y tƠi chính c a m t doanh nghi p:
n dƠih n
t s n dƠih ntrênt ngtƠis n
t ngtƠis n
T s t ng tƠi s n trên v n c ph n
T l tƠi s n đ
cƠng th p.
t ngtƠis ntrênv nc ph n
c tƠi tr b ng v n c ph n th
t ngtƠis n
v nc ph n
ng cƠng l n thì t s đòn b y tƠi chính
i v i doanh nghi p s d ng thƠnh công đòn b y nƠy, t l đòn b y tƠi
chính cao s lƠm gia t ng su t sinh l i trên v n c ph n.
ng th i r i ro ti m tƠng v
thay đ i kh n ng sinh l i c ng l n h n khi t s đòn b y tƠi chính cƠng cao.
Kh n ng thanh toán lưi vay: lưi vay hƠng n m lƠ chi phí tƠi chính c đ nh vƠ chúng ta
mu n bi t doanh nghi p s n sƠng tr lưi đ n m c nƠo. C th h n chúng ta mu n bi t
r ng li u s v n đi vay có th s d ng t t đ n m c nƠo, có th đem l i kho n l i nhu n
bao nhiêu vƠ đ bù đ p lưi vay hay không. T s nƠy dùng đ đo m c đ mƠ l i nhu n
phát sinh do s d ng v n đ đ m b o tr lưi vay hƠng n m nh th nƠo. N u doanh
nghi p quá y u v m t nƠy, các ch n có th đi đ n ki n t ng vƠ tuyên b phá s n
kh n ngthanhtoánlưivay
thunh ptr
Theo Bowman, R., (1979), đòn b y tƠi chính có th đ
cthu vƠlưivay
lưivay
c tính theo 03 cách nh n
theo giá tr s sách chia cho giá tr s sách c a v n ch s h u; giá tr s sách c a n
chia cho v n ch s h u theo giá tr th tr
tƠi s n tr đi v n ch s h u c ph n th
ng,
đó n theo giá tr s sách b ng t ng
ng (hay n theo giá tr s sách đó chính lƠ
kho n m c n ph i tr trên b n cơn đ i k toán), giá tr th tr
Trang 13
ng c a v n c ph n s
đ
c tính b ng cách l y s l
ng c ph n th
ng đang l u hƠnh nhơn v i giá đóng
c a c a c phi u.
2.3 M i quan h gi a các y u t t ng tr
òn b y tƠi chính nh h
ng doanh nghi p vƠ đòn b y tƠi chính
ng đ n c u trúc v n c a doanh nghi p vƠ b i th
c ng tác đ ng đ n r i ro tƠi chính mƠ nguyên nhơn sơu xa lƠ vì nó nh h
ng đ n m c
đ hi u qu c a vi c đ u t không th hoƠn l i mƠ các c đông ph i đ i m t khi quy t
đ nh đ u t vƠo doanh nghi p.
T ng tr
s n hi n h u, h
ng lƠ m t ch s c a s v n hƠnh vƠ s d ng hi u qu c a v n vƠ tƠi
ng đ n xơy d ng s c m nh tƠi chính vƠ kh n ng sinh l i t
l n h n trong trung vƠ dƠi h n, do v y t ng tr
ng lai
ng ph i có c u trúc v n c ng nh đòn
b y tƠi chính thích h p. Hay nói cách khác, khi có m t c u trúc v n thích h p lƠ m t
đi u ki n thu n l i cho m t doanh nghi p t ng tr
ng.
m r ng ho t đ ng kinh doanh, doanh nghi p c n có nh ng ngu n v n. Ngu n v n
đ
c hình thƠnh t ngu n t có hay ngu n bên ngoƠi. Ngu n v n t có đ
c hình
thƠnh nh trích t l i nhu n gi l i, kh u hao, t m ch n thu vƠ t nh ng giao d ch phi
ti n t khác. Ngu n v n t bên ngoƠi đ
c t o ra b ng n vƠ v n c ph n ho c t c
hai ngu n nƠy. Nh ng ngu n tƠi tr nƠy, ví d nh n có th lƠ chìa khóa trong vi c
đ y nhanh s t ng tr
nghi p t ng tr
ng l i nhu n hay nó lƠ c s tƠi s n ban đ u c a m t doanh
ng. Vì v y, t n t i s liên quan gi a đòn b y tƠi chính vƠ t ng tr
ng
c a doanh nghi p. B i th nh ng nhƠ qu n tr tƠi chính có kh n ng áp d ng m c đ
đòn b y vƠo m c tiêu đ t đ
đ n s t ng tr
c m c đ t ng tr
ng. òn b y tƠi chính c ng nh h
ng
ng đ u t c a doanh nghi p m t cách gián ti p thông qua tác đ ng c a
nó lên l i nhu n trên v n c ph n vƠ do đó có kh n ng gia t ng l i nhu n gi l i cho
vi c tái đ u t .
i u nƠy đư đ
b y tƠi chính vƠ các bi n t ng tr
t ng tr
c ch ng th c có s t n t i m t m i quan h gi a đòn
ng khác b i kh n ng đi u ch nh c a nó đ i v i s
ng tƠi s n vƠ l i nhu n c a doanh nghi p trong t
Wijewardana, 2012).
Trang 14
ng lai (Zhao &
2.4 Các nghiên c u liên quan tr
c đơy
ư có r t nhi u nhƠ nghiên c u tìm hi u c ng nh th c hi n các nghiên c u v
tác đ ng c a t ng tr
tr
ng đ n đòn b y tƠi chính c a doanh nghi p trong nh ng môi
ng kinh t khác nhau. M i nghiên c u t i m i qu c gia cho k t lu n khác nhau v
m it
ng quan gi a t ng tr
ng vƠ đòn b y tƠi chính. Tuy nhiên, h u h t các k t qu
nghiên c u đ u cho th y gi a t ng tr
ng vƠ đòn b y tƠi chính có m i t
ng quan ch t
ch v i nhau th hi n qua các ch s đ i di n đ c tr ng c a doanh nghi p nh : t ng tƠi
s n, doanh thu, l i nhu n, quy mô, tính thanh kho n vƠ đ tu i ho t đ ng l n l
t tác
đ ng đ n đòn b y tƠi chính c a doanh nghi p.
2.4.1 Mô hình nghiên c u n
c ngoƠi
Hall vƠ c ng s (2004) c ng đóng góp vƠo vi c nghiên c u v n đ nƠy v i bƠi
báo ắDeterminants of the Capital Structures of European SMEs”. Trong nghiên
c u nƠy, các tác gi s d ng m u l n g m 4.000 doanh nghi p v a vƠ nh phơn b
trên 8 qu c gia B ,
c, Tơy Ban Nha, Ireland, ụ, HƠ Lan, B
đó m i qu c gia s l y ra 500 doanh nghi p. S d ng ph
Ơo Nha vƠ Anh; trong
ng pháp phơn tích chéo k t
h p v i mô hình h i quy tuy n tính, các tác gi k t lu n r ng t ng tr
ng doanh thu có
m it
ng v i t s n
ng quanơm v i t s n dƠi h n (LTD) vƠ có t
ng quan d
ng n h n (STD). Trong đó
LTD
STD
n dƠih n
t ngtƠis n
n ng nh n
Các tác gi lý lu n r ng m c tiêu t ng tr
t ngtƠis n
ng có th t o m t áp l c lên l i nhu n gi
l i vƠ do đó b t bu c doanh nghi p ph i ti n hƠnh vay n . Tuy nhiên, theo phát bi u
c a Myers (1977), c h i t ng tr
ng có th t o ra r i ro đ o đ c vƠ nh ng doanh
nghi p v i quy mô cƠng nh l i cƠng có đ ng l c đ ch p nh n r i ro đ th c hi n
t ng tr
ng. L i ích t s t ng tr
vay b i h ch nh n đ
ng nƠy, n u t n t i, s không thu c v ng
i cho
c kho ng n g c, vì v y, ch n s yêu c u lưi su t cƠng cao
n u th i gian vay n cƠng dƠi. K t qu lƠ đ gi m thi u chi phí đ i di n, doanh nghi p
bu c ph i s d ng n ng n h n thay cho n dƠi h n.
Trang 15