Kỹ thuật phòng thí nghiệm

KỸ THUẬT PHÒNG THÍ NGHIỆM
1. Thông tin về giảng viên
1.1. Họ và tên giảng viên thứ nhất: Dương Tiến Viện
Chức danh, học hàm, học vị: Giảng viên chính; Tiến sĩ.
Thời gian, địa điểm làm việc: Khoa Sinh – KTNN, Trường ĐHSP Hà Nội 2
Địa chỉ liên hệ: Khoa Sinh – KTNN, Trường ĐHSP Hà Nội 2
Điện thoại, email: mobile: 0988922916; Email:
Các hướng nghiên cứu chính:
1.2. Họ và tên giảng viên thứ hai: La Việt Hồng
Chức danh, học hàm, học vị: Giảng viên; Thạc sĩ.
Thời gian, địa điểm làm việc: Khoa Sinh – KTNN, Trường ĐHSP Hà Nội 2
Địa chỉ liên hệ: Khoa Sinh – KTNN, Trường ĐHSP Hà Nội 2
Điện thoại, email: mobile: 0973376668; Email:
Các hướng nghiên cứu chính:
2. Thông tin về môn học
- Tên môn học: Kỹ thuật Phòng thí nghiệm
- Mã môn học: SH307
- Số tín chỉ: 2
- Môn học:
+ Bắt buộc hoặc lựa chọn: Bắt buộc
+ Điều kiện tiên quyết: Học trước các học phần Hóa hữu cơ, Hóa phân tích,
Hóa sinh học, Vi sinh học, Sinh lý thực vật,…
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
Học lý thuyết trên lớp: 15
Thực hành trong PTN, phòng máy: 15
Tự học, tự nghiên cứu: 60
- Đơn vị phụ trách môn học:
+ Bộ môn: Kỹ thuật nông nghiệp
+ Khoa: Sinh - KTNN
1

3. Mục tiêu của môn học
- Kiến thức:
Trang bị cho sinh viên kiến thức cơ bản về nguyên tắc đảm bảo an toàn
trong phòng thí nghiệm, các thao tác, kỹ năng cơ bản trong khi thực hiện thí
nghiệm, pha hóa chất, pha dung dịch và các chất chỉ thị, đồng thời nắm được
nguyên lý hoạt động, cách sử dụng và bảo quản một số dụng cụ, thiết bị và máy
mọc thường dùng ở trong các phòng thí nghiệm sinh học.
- Kỹ năng:
Sinh viên biết vận dụng các kỹ năng sử dụng dụng cụ, thiết bị thí nghiệm để
thực hành tốt các bài thực hành trong các môn học cơ sở và các môn học chuyên
ngành.
- Các mục tiêu khác: Rèn luyện ý thức giác, tính cẩn thận tự nghiên cứu,
sáng tạo, cập nhật thông tin để nâng cao trình độ chuyên môn.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Môn học trang bị kiến thức về nội dung hoạt động, trang bị của phòng thí
nghiệm và các dụng cụ, hóa chất, máy móc thiết bị thường sử dụng trong các
phòng thí nghiệm. Trên cơ sở các dụng cụ, máy móc thiết bị được trang bị, sinh
viên nắm được kỹ năng thao tác sử dụng các loại dụng cụ, pha hóa chất và các chất
chỉ thị cũng như sử dụng thiết bị máy móc và kỹ thuật bảo quản thiết bị máy móc
trong quá trình sử dụng.
5. Nội dung chi tiết môn học
Hình thức
tổ chức

Nội dung chính

Số Yêu cầu đối
tiết
với SV

Thời gian,
địa điểm

Ghi
chú

dạy học

2


Chương 1. Những nguyên 2
tắc an toàn trong phòng thí
nghiệm

Lý thuyết

Đọc học liệu Lớp học
số 1, 2, 3. 6

1.1. Các qui định an toàn
chung trong phòng thí
nghiệm
1.2. Các thiết bị an toàn
cần có trong phòng thí
nghiệm
1.3. Nguyên tắc an toàn
với hóa chất và các chất
dễ cháy

1.4. Quy định an toàn
làm việc với chất gây
biến và các chất độc
1.5. Quy định an toàn
làm với chất phóng xạ

khi
đột
hại
khi

1.6. Một số cách xử lí
thông thường trong khi
làm thí nghiệm
Chương 2. Một số dụng cụ 5
và kỹ thuật cơ bản trong
phòng thí nghiệm

Đọc học liệu
số 1, 2, 3. 6

2.1. Các dụng cụ thí
nghiệm
2.1.1. Các dụng cụ thủy
tinh
2.1.2. Các dụng cụ bằng
sứ
2.1.3. Các dụng cụ bằng
plastic
1.4. Các dụng cụ bằng vật

liệu khác
3


2.2. Các kỹ thuật cơ bản
trong phòng thí nghiệm
2.2.1. Kỹ thuật rửa dụng
cụ thủy tinh
2.2.2. Khử trùng dụng cụ
thủy tinh
2.2.3. Sấy khô dụng cụ
Chương 3. Hóa chất và 8
dung dịch trong phòng thí
nghiệm

Đọc học liệu
1, 2, 5, 6.

3.1. Khái niệm về hóa chất
và cách sử dụng
3.1.1. Khái niệm về hóa
chất
3.1.2. Cách sử dụng và
bảo quản hóa chất
3.2. Dung dịch
3.2.1. Khái niệm dung
dịch
3.2.2. Phân loại dung dịch
3.3. Nồng độ dung dịch
3.3.1. Nồng độ phần trăm

3.3.2. Nồng độ mol/lít (M)
3.3.3. Nồng độ đương
lượng (N)
3.3.4. Hiệu chỉnh nồng độ
3.4. Kỹ thuật pha dung
dịch và các chất chỉ thị
3.4.1. Kỹ thuật pha loãng
dung dịch
3.4.2. Từ một nồng độ suy
ra các nồng độ khác
4


3.4.3. Các chất chỉ thị màu
riêng lẻ
3.4.4. Các chất chỉ thị màu
hỗn hợp
3.5. Pha và sử dụng dung
dịch đệm
3.5.1. Khả năng đệm của
các hệ thống dung dịch
đệm
3.5.2. Cách pha và sử
dụng một số dung dịch
đệm
3.6. Pha dung dịch làm
lạnh
Chương 4. Kỹ thuật sử 3
dụng một số thiết bị
thường dùng trong phòng

thí nghiệm

Đọc học liệu
1, 2, 8, 9.

4.1. Các loại cân
4.2. Máy li tâm
4.3. Máy đo pH
4.4. Máy lắc
4.5. Máy cất nước
4.6. Máy so màu và quang
phổ
4.7. Tủ sấy
4.8. Nồi hấp khử trùng
4.9. Kính hiển vi
Thực hành

Bài 1: Sử dụng các dụng 2
cụ thí nghiệm
Bài 2: Kỹ thuật rửa và làm 2
khô dụng cụ thí nghiệm
2

Nắm vững lí Phòng thí
thuyết
nghiệm và
chương 2, 3. đồng ruộng.
Chuẩn
bị
5

Bài 3. Pha dung dịch và
các chất chỉ thị
1
Bài 4. Sử dụng và bảo
quản cân
1
Bài 5. Sử dụng và bảo
quản máy đo pH
Bài 6. Sử dụng và bảo
quản máy lắc, máy li tâm
Bài 7. Sử dụng và bảo
quản tủ sấy, nồi hấp khử
trùng

dụng
cụ,
mẫu vật.

1

1

Bài 8. Sử dụng và bảo 2
quản kính hiển vi
Tự học, tự Đọc các tài liệu tham 45
nghiên cứu khảo. Nêu những vấn đề
cụ thể trong các nội dung
thảo luận.

Đọc học liệu Thư viện, ở
số 1,2..9.
nhà

6. Học liệu
- Học liệu bắt buộc:
1.

Nguyễn Quốc Khang (2004), Bài giảng kỹ thuật phòng thí nghiệm sinh
học, Trường ĐH Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội.

2.

Lê Văn Khoa, Nguyễn Xuân Cự, Bùi Thị Ngọc Dung, Lê Đức, Trần Tuấn
Hiệp, Cái Văn Tranh (2000), Phương pháp phân tích đất – nước – phân
bón – cây trồng, Nxb Giáo dục.

3.

Lê Chí Kiên, Trần Ngọc Mai, Đoàn Thế Phiệt, Nguyễn Trọng Uyển
(1982), Kỹ thuật phòng thí nghiệm, Nxb ĐH&THCN.
- Học liệu tham khảo:

4.

Rodney F. Boyer (1998), Modern experimental Biochemistry, California.

5.

Kathy Barker (2005), At the bench a Laboratory Navigator, Cold Spring
Harbor Laboratory Press.

7. Kế hoạch giảng dạy cụ thể
6


Giảng viên lên lớp (tiết)
Lý
Minh Xêmina, Thực
thuyết họa, ôn
hành, bài
thảo
Tuần
cơ bản
tập,
tập
luận
kiểm
tra

SV tự học, tự
nghiên cứu
(tiết)
Chuẩn
bị tự
đọc

Tổng

Bài tập ở
nhà, bài
tập lớn

1

2

4

2

2

2

4

6

3

2

4

6

4

2

4

6

5

2

4

6

6

1

1

4

6

7

2

2

4

8

8

2

2

4

8

9

2

4

6

10

2

4

6

11

2

4

6

12

2

4

6

13

2

4

6

14

4

4

15

4

4

60

90

Tổng 15
cộng

15

8. Yêu cầu của giảng viên đối với môn học
- Yêu cầu về điều kiện để tổ chức giảng dạy như: có đủ phòng học theo thời
khóa biểu, phòng máy chiếu.
- Phòng thực hành phải có đủ các dụng cụ thí nghiệm và một số thiết bị, máy
móc thông thường.
- Yêu cầu đối với SV :
7


+ Tham gia đầy đủ giờ lên lớp, đặc biệt bắt buộc dự đủ các bài thực tập (thực
hành) môn học.
+ Có đủ các tài liệu học tập, tự đọc tài liệu, tự học ở nhà theo hướng dẫn của
giáo viên môn học.
9. Phương pháp và hình thức kiểm tra - đánh giá môn học
9.1.

Kiểm tra thường xuyên trong quá trình học tập: đánh giá nhận thức, thái độ
tham gia học trên lớp và thái độ tham gia thảo luận; đánh giá phần thực hành;
(chiếm 1/10)

9.2. Kiểm tra sau mỗi tín chỉ (giữa kì): câu hỏi, bài thực hành (chiếm 2/10)
9.3. Thi hết môn học (Trung tâm Khảo thảo và KĐCL làm đề) chiếm 7/10
GIẢNG VIÊN 1

GIẢNG VIÊN 2

(Ký và ghi rõ họ tên)

(Ký và ghi rõ họ tên)

TS. Dương Tiến Viện

ThS. La Việt Hồng

TRƯỞNG MÔN

TS. Dương Tiến Viện

TRƯỞNG KHOA

TS. Nguyễn Văn Đính

8