BÀI dự THI vận DỤNG KIẾN THỨC LIÊN môn để GIẢI QUYẾT các vấn đề THỰC TIỄN tình huống thuyết minh về ô nhiễm môi trường

BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI
QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ THỰC TIỄN
1: Tên tình huống: Thuyết minh về ô nhiễm môi trường
2: Mục tiêu giải quyết tình huống. Giúp bảo vệ môi trường xanh- sạchđẹp. Giúp bảo vệ sức khỏe con người. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
của mỗi người. Tích cực tuyên truyền, tham gia các hoạt động tập thể về
bảo vệ môi trường
3: Tổng quan về các nghiên cứu lien quan đến việc giải quyết tình
huống. Để thực hiện bài thi này chúng tôi dung phương pháp khảo sát, đối
chiếu, so sánh để tìm ra những nét nổi bật về tình trạng ô nhiễm môi
trường.
4: Giải pháp giải quyết tình huống- Vận dụng kiến thức của các môn
học như: Sinh học, địa lí, giáo dục công dân, hóa học…để giải quyết tình
huống- Thực hiện các biện pháp đơn giản và dễ dàng như: không xả rác
bừa bãi, bỏ rác đúng nơi quy định…- Tuyên truyền mọi người hãy cùng
nhau có ý thức bảo vệ một môi trường sống trong lành hơn…
5: Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống. Môi trường là không
gian sinh sống của con người và sinh vật, là nơi bao gồm các nguồn tài
nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất, là nơi chứa đựng và phân hủy
các chất thải do con người tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất,…
Môi trường có vai trò cực kì quan trọng đối với đời sống của con người. Đó
không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển mà còn là nơi lao động và
nghỉ ngơi, hưởng thụ và trau dồi những nét đẹp văn hóa, thẩm mĩ…Nhưng
hiện nay tình trạng môi trường đang ô nhiễm trầm trọng, cuộc sống của con
người trên Trái Đất cũng đang bị đe dọa. Đây là một trong những vấn đề
nóng bỏng, nhức nhối, gây bức xúc trong dư luận xã hội các nước hiện nay.
Vấn đề này đang đe dọa trực tiếp đến sự phát triển kinh tế- xã hội bền
vững, sự tồn tại của các thế hệ hiện tại và tương lai. Vì vậy việc vận dụng
kiến thức đã học để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi truờng rất quan trọng và
cần thiết cho xu hướng xã hội ngày nay. Ô nhiễm môi trường là hiện tượng
môi trường tự nhiên bị bẩn đồng thời các tính chất vật lí, hóa học, sinh học
của môi trường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các

sinh vật khác. Ô nhiễm môi trường bao trùm tất cả các dạng ô nhiễm. Tuy
nhiên, có ba loại ô nhiễm môi trường chính là: ô nhiễm nguồn nước, ô
nhiễm không khí và ô nhiễm đất. Môi trường đang bị ô nhiễm do hiều
1


nguyên nhân khác nhau như: do tác động của con người, do hóa chất bảo
vệ thực vật, các chất hóa học, chất phóng xạ… vậy ô nhiễm nguồn nước là
như thế nào? Chúng ta tìm hiểu về nó trước nhé.
Ô nhiễm nước xảy ra khi nước bề mặt chảy qua rác thải sinh hoạt,
nước rác công nghiệp, các chất ô nhiễm trên mặt đất rồi thấm xuống nước
ngầm. Rất dễ hiểu, ví dụ như người dân sử dụng thuốc trừ sâu để bảo vệ
thực vật. Do ý thức của người dân không tốt nên sau khi sử dụng xong họ
vứt ngay vỏ bao bì xuống đường khong đúng nơi quy định, ảnh hưởng đến
sức khỏe của mọi người. Nguồn nước bị ô nhiễm do dân cư ven các con
sông thải chất sinh hoạt xuống sông. Người dân chẳng may sử dụng phải
nguồn nước này, hay sống gần những nơi bị ô nhiễm sẽ dễ mắc các bệnh về
đường ruột, bệnh ngoài da, bệnh đau mắt hột,… Đặc biệt ảnh hưởng nhiều
nhất là ngành nuôi trồng thủy sản. Do môi trường sinh thái bị ô nhiễm,cá
tôm chết nhiều hoặc bị bệnh tác hại nghiêm trọng đến sản lượng, kinh tế
người dân tốn kém nhiều trong việc cải tạo môi trường.

Các bạn thử nghĩ xem nếu môi trường bị ô nhiễm nước nặng nề thì
cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào? Bởi nước là một thứ quan trọng
không thể thiếu. do sự quản lí không tốt và sử dụng lãng phí, nhiều nơi
thiếu nước trầm trọng như ở các tỉnh miền Nam Trung Bộ, Tây Nguyên,
Tây Bắc,… Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần có ý thức hơn trong việc bảo vệ
nguồn nước để giúp môi trường ngày một xanh- sạch- đẹp. Qua đó ta thấy
các môn học rất cần thiết trong mơi chúng ta, nó bổ trợ cho ta trong nhiều
lĩnh vực. Ngoài ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí cũng gây tác hại

đến cho con người. Ô nhiễm môi trường không khí là sự có mặt một chất lạ
hoặc một sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho
không khí không sạch hoặc gây mùi khó chịu, giảm thị lực khi nhìn xa do
bụi.
2


Hiện nay, ô nhiễm khí quyển là vấn đề thời sự nóng bỏng của cả thế
giới chứ không phải riêng của một quốc gia nào. Môi trường khí quyển
đang có nhiều biến đổi rõ rể và có ảnh hưởng xấu đến con người và các
sinh vật. Ô nhiễm khí đến từ con người lẫn tự nhiên. Hàng năm con người
khai thác và sử dụng hang tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt. Đồng thời cũng
thải ra môi trường một khối lượng lớn các chất thải khác nhau như: chất
thải sinh hoạt, chất thải từ các nhà máy và xí nghiệp làm cho hàm lượng
các loại khí độc hại tang lên nhanh chóng. Những cây xanh có thể cung cấp
không khí trong lành, giúp con người khoan khoái thư giãn, sức khỏe tốt
hơn. Nhưng con người, họ đâu nghĩ đến điều đó. Hàng năm họ vẫn chặt
biết bao cây gỗ để giúp tang lợi nhuận kinh tế.

Như thế là họ đang giết chính cuộc sống của mình. Ngoài ra, số lượng
rác thải ở nước ta ngày một nhiều. Rác bị thải bừa bãi lien tục, ngày càng
nhiều nếu không được thu dọn sẽ bốc mùi, gây ô nhiễm môi trường không
khí. Đặc biệt là thải ra môi trường bao bì ni lông. Có vẻ như khi chúng ta
thải ra môi trường biết bao túi ni lông mà không nghĩ đến hậu quả của nó.
Nguy hiểm nhất là khi ta đốt nó. Khí đốt bay lên lẫn vào trong không khí,
nếu chúng ta hít phải thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, viêm họng, tức
3


ngực, khó thở,.. có thể dẫn tới tử vong. Mỗi ngày ở Việt Nam thải ra hang

triệu bao bì ni lông.

Vấn đề này chúng ta nên áp dụng môn GDCD để giải quyết vấn đề vì
sau khi học xong môn này sẽ giúp cho phẩm chất đạo đức của chúng ta tốt
hơn, có ý thức hơn như: không vứt rác bừa bãi, thay thế túi ni lông bằng túi
giấy, túi vải hoặc giặt sạch sẽ để tái sử dụng. Các nhà máy xí nghieejpthari
ra khí độc hại nếu người dân hít vào sẽ có nguy cơ mắc bệnh rất cao.
Chúng ta cần sử dụng môn Sinh học để vđưa ra các biện pháp nhanh chóng
giúp cho người kịp cứu chữa. Ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến hệ
sinh thái: SO2 và các oxit nitơ làm hủy diệt các khu rừng và các cánh đồng,
làm độ Ph giảm trong đất hoặc khói bụi do các phương tiện giao thong thải
ra lẫn với sương mù tạo nên sự ngột ngạt, gây nhiều bệnh cho con người,
làm giảm ánh sang mặt trời mà ánh sáng mặt trời rất cần cho thực vật để
thực hiện quá trình quang hợp nó cũng giảm tầm nhìn… Gây mất mát lớn
cho cuộc sống. Điều đáng lo ngại nhất là con người thải ra vào không khí
các loại khí độc như: CO2 đã gây hiệu ứng nhà kính. Theo nghiên cứu thì
chất khí quan trọng gây hiệu ứng nhà kính là CO2, nó đóng góp 50% vào
việc gây hiệu ứng nhà kính, CH4 là 13%, Nitơ 5%, CFC là 22%, hơi nước
ở tầng bình lưu là 3%... Nếu như chúng ta không ngăn chặn hiện tượng này
thì trong vòng 30 năm tới mặt nước biển sẽ dâng lên từ 1.5 đến 3.5m. Có
nhiều khả năng lượng CO2 sẽ tăng gấp đôi vào nửa đầu thế kỉ sau. Điều
này sẽ thúc đẩy quá trình nóng lên của của Trái Đất diễn ra nhanh chóng.
Chính vì vậy con người cần phải có những biện pháp hữu hiệu để khắc
phục hiện tượng hiệu ứng nhà kính này. Nói đến đây ta còn nhận ra, những
vấn đề này cũng liên quan đến môn Địa và môn Sử. Vì sự tham vọng làm
bá chủ thế giới nên các cuộc chiến tranh xung đột đã xảy ra. Tiêu biểu như
4


nước Việt Nam than yêu của chúng ta. Nước ta là một nước có vị trí địa lí

thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên nên sớm bị các nước tư bản nhòm
ngó xâm chiếm. Như chúng ta đã biết, khi mỗi cuộc chiến tranh đi qua nó
để lại những hậu quả nghiêm trọng gây ảnh hưởng vật chất lẫn tinh thần,
gây nhiều mất mát, đau thương… Và điều đó khiến cho môi trường ngày
càng ô nhiễm nặn g nề. Qua đó chúng ta thấy những môn học giúp ích cho
chúng ta rất nhiều, nó giúp ta nhận ra một bài học đáng quý là: tôn trọng
hòa bình, độc lập, không nên gây chiến tranh xâm lược. Điều đó sẽ giúp
bầu không khí của chúng ta trong lành hơn, các nước tập trung vào phát
triển kinh tế để ngày một vững mạnh hơn. Còn một loại ô nhiễm nữa mà
chúng ta chưa nhắc đến đó chính là ô nhiễm đất- nó ảnh hưởng rất nhiều
đến cuộc sống của mỗi con người. Ô nhiễm đấy là hậu quả các hoạt động
của con người làm thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn
sinh thái của các quần xã trong đất. Môi trường đất là nơi trú ngụ của con
người và hầu hết các sinh vật cạn, là nền móng cho các công trình xây dựng
dân dụng, công nghiệp và văn hóa con người. Đấy là một nguồn tài nguyên
quý giá, con người sử dụng tài nguyên đất vào các hoạt động sản xuất nông
nghiệp để đảm bảo nguồn cung cấp luong thực, thực phẩm cho con người.
Thế nhưng hiện tượng xả rác xuống đất hiện nay đã trở nên phổ biến. Biểu
hiện cụ thể như: ăn xong một que kem hay một chiếc kẹo người ta vứt que,
vứt giấy xuống đất. Uống xong một lon nước ngọt hay chai nước suối vứt
lon vứt chai ngay tại chỗ vừa ngồi mặc dù thùng rác để cách họ rất gần.
Thậm chí khi ăn xong một tép kẹo cao su, họ cũng không mang đến thùng
rác mà vo tròn rồi vứt ngay tại chỗ mà không nghĩ đến người khác…

5


Vậy do đâu mà hiện tượng xả rác bừa bãi lại lan tràn như vậy? Điều đó
cũng là một vấn đè quan trọng làm ô nhiễm môi trường đất. Đó là những
thói quen xấu lười biếng và lối sống lạc hậu ích kỉ chỉ nghĩ đến quyền lợi

cá nhân của một số người. Họ sống theo kiểu: '' Của mình thì giữ bo bo,
của người khác thì để cho bò nó ăn'' . Họ nghĩ đơn giản chỉ cần nhà mình
sạch còn ai bẩn thì mặc kệ. Việc giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường
sống chưa được quan tâm đúng mức đặc biệt khi vứt túi ni lông xuống lòng
đất, sau hàng chục năm cũng không thể tiêu hủy được gây ảnh hưởng
nghiêm trọng đến cuộc sống của con người. Riêng chỉ với Việt Nam, thực
tế suy thoái tài nguyên đất là rất đáng lo ngại. Với nhịp độ gia tăng dân số
và tốc độ phát triển công nghiệp, hoạt động đo thị hóa như hiện nay tì diện
tích đất canh tác ngày càng thu hẹp, chất lượng đất ngày càng suy thoái,…
Đất bị ô nhiễm có thể trở nên cằn cỗi, không thích hợp cho cây trồng. Điều
này sẽ ảnh hưởng đén các cơ thể sống khác trong lưới thức ăn.

Chính vì vậy việc vận dụng các kiến thức đã học giúp ích cho chúng ta
rất nhiều trong cuộc sống, nó giúp cho chúng ta giải quyết những tình
huống bất ngờ mà ta không nghĩ đến, một cách thông minh hơn, ngắn gọn
hơn và đầy đủ nhất.

6


6: Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Từ những tình huống trên , chúng ta- mỗi con người đang sống trong
đất nước Viêt Nam hãy có ý thức hơn, góp phần chung tay xây dựng một
môi trường xanh- sạch- đẹp.

7