65 các hình thức nhân dân lao động tham gia vào quản lý hành chính nhà nước

Môn Luật hành chính – Bài tập cá nhân tuần 1
Trong quản lý hành chính nhà nước, nguyên tắc nhân dân lao động tham gia đông
đảo vào quản lý hành chính nhà nước thể hiện ở những hình thức tham gia vào hoạt
động quản lý hành chính nhà nước của nhân dân lao động. Đây là những hình thức
được pháp luật ghi nhận và bảo đảm thực hiện bằng các phương tiện của Nhà nước.
Sau đây em xin trình bày các hình thức nhân dân lao động tham gia vào quản lý hành
chính nhà nước.
1. Tham gia vào hoạt động của cơ quan nhà nước.
Các cơ quan trong bộ máy nhà nước là công cụ để thực hiện quyền lực nhà nước.
Vì vậy, tham gia vào hoạt động của các cơ quan nhà nước là hình thức tham gia tích
cực, trực tiếp, có hiệu quả của người lao động và hoạt động quản lý hành chính nhà
nước. Người lao động nếu đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà pháp luật quy định đều có
thể tham gia vào hoạt động của các cơ quan nhà nước để trực tiếp hay gián tiếp thực
hiện công việc quản lý hành chính nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trước hết, người lao động có thể tham gia vào cơ quan quyền lực nhà nước với tư
cách là thành viên của cơ quan này - những đại biểu được lựa chọn thông qua con
đường bầu cử. Ở cương vị này, người lao động trực tiếp xem xét và quyết định các
vấn đề quan trọng của đất nước, của từng địa phương, trong đó có các vấn đề quản lý
hành chính nhà nước.
Bên cạnh đó, nhân dân lao động có thể tham gia vào hoạt động của cơ quan nhà
nước khác (cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan kiểm sát, cơ quan xét xử) với tư
cách là những cán bộ, công chức. Là cán bộ, công chức của Nhà nước, nhân dân lao
động sẽ sử dụng quyền lực nhà nước một cách trực tiếp để tiến hành những công việc
khác nhau của quản lý hành chính nhà nước, thể hiện vai trò người làm chủ đất nước,
làm chủ xã hội của mình. Họ sẽ có đầy đủ các điều kiện để biến ý chí, nguyện vọng
của mình thành hiện thực nhằm “ xây dựng đất nước giàu mạnh, thực hiện công bằng
SV: Bùi Thị Thu – MSSV: 352218 - Lớp N03 – TL3 – Nhóm 3

Page 1

Môn Luật hành chính – Bài tập cá nhân tuần 1
xã hội, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn
diện” (Điều 3 Hiến pháp năm 1992 ( sửa đổi, bổ sung năm 2001)).
Ngoài ra, những người lao động có thể gián tiếp tham gia vào hoạt động của cơ
quan nhà nước thông qua việc thực hiện quyền lựa chọn những đại biểu xứng đáng
thay mặt mình vào cơ quan quyền lực nhà nước trung ương hay địa phương. Đây là
cách thức rộng rãi nhất để nhân dân lao động có thể tham gia vào quản lý các công
việc của Nhà nước.
2. Tham gia vào các hoạt động của các tổ chức xã hội.
Nhà nước tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân lao động có thể tham gia một
cách tích cực vào hoạt động của các tổ chức xã hội. Nhà nước ban hành nhiều quy
định liên quan tới vị trí, vai trò, quyền và nghĩa vụ của các tổ chức xã hội trong quản
lý hành chính nhà nước nói riêng và quản lý nhà nước nói chung. Điều 9 Hiến pháp
năm 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001) quy định: “ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
các tổ chức thành viên là sơ sở chính trị của chính quyền nhân dân”. Bên cạnh đó,
Nhà nước cũng giúp đỡ về vật chất và tinh thần để cho các tổ chức xã hội thực sự trở
thành công cụ đắc lực của nhân dân lao động trong việc thực hiện quyền tham gia
quản lý nhà nước của mình. Thông qua các hình thức hoạt động của các tổ chức chính
trị xã hội, vai trò chủ động sáng tạo của nhân dân lao động được phát huy trong quản
lý hành chính nhà nước. Trên thực tế, các tổ chức xã hội đã thu hút một lượng đông
đảo quần chúng nhân dân lao động tham gia vào hoạt động quản lý hành chính nhà
nước. Vì vậy, đây là một hình thức hoạt động rất có ý nghĩa đối với việc thúc đẩy và
mở rộng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
3. Tham gia vào hoạt động tự quản ở cơ sở.
Ở nơi cư trú, sinh hoạt, làm việc, nhân dân lao động thường xuyên thực hiện các
hoạt động mang tính chất tự quản. Đây là những hoạt động do chính nhân dân lao
SV: Bùi Thị Thu – MSSV: 352218 - Lớp N03 – TL3 – Nhóm 3

Page 2

Môn Luật hành chính – Bài tập cá nhân tuần 1
động tự thực hiện và chúng có mối liên quan chặt chẽ với các công việc khác nhau của
quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Các hoạt động tự quản ở cơ sở như bảo vệ an ninh
trật tự, vệ sinh môi trường, tổ chức đời sống công cộng… đều rất gần gũi và thiết thực
đối với cuộc sống của mỗi người dân. Thông qua những hành động mang tính chất tự
quản mà người dân lao động là những chủ thể tham gia tích cực, quyền quản lý nhà
nước, quản lý xã hội của người dân mà pháp luật đã quy định đã thực sự được tôn
trọng và bảo đảm thực hiện. Nhà nước đã tạo những điều kiện cần thiết về vật chất và
tinh thần để phát huy vai trò chủ động, tích cực của nhân dân lao động trong việc tham
gia những hoạt động có tính chất tự quản nêu trên.
4. Trực tiếp thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân trong quản lý
hành chính nhà nước.
Điều 53 Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001) đã quy định công dân
có quyền “ tham gia quản lý hành chính nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các
vấn đề chung của cả nước và địa phương, kiến nghị với cơ quan nhà nước, biểu quyết
khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân”. Để thực hiện quyền cơ bản này, pháp luật đã
quy định các quyền và nghĩa vụ cụ thể của công dân trong các lĩnh vực khác nhau của
quản lý hành chính nhà nước. Những quyền và nghĩa vụ này của công dân có thể thực
hiện thông qua hoạt động của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội ( như đã phân
tích ở trên) hoặc cũng có thể tự mình trực tiếp thực hiện. Việc trực tiếp thực hiện các
quyền và nghĩa vụ này cũng chính là một hình thức tham gia vào quản lý hành chính
nhà nước của nhân dân lao động. Cùng với sự phát triển của xã hội, các quyền và
nghĩa vụ của công dân ngày càng được tôn trọng và bảo đảm thực hiện một cách đầy
đủ hơn. Do vậy, đây cũng là một hình thức có ý nghĩa quan trọng để nhân dân lao
động phát huy vai trò làm chủ của mình.

SV: Bùi Thị Thu – MSSV: 352218 - Lớp N03 – TL3 – Nhóm 3

Page 3

Môn Luật hành chính – Bài tập cá nhân tuần 1

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học luật Hà Nội, Giáo trình Luật hành chính Việt Nam, Nxb CAND
năm 2008.
2. Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội, Giáo trình Luật hành chính Việt Nam,
Nxb Đại học quốc gia, năm 2005.

SV: Bùi Thị Thu – MSSV: 352218 - Lớp N03 – TL3 – Nhóm 3

Page 4