chuoi cung ung hoa cuc xa phu mau

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
ĐẠI HỌC HUẾ
----------  ----------

Quản Trị Chuỗi Cung
ĐỀ TÀI:

TÌM HIỂU CHUỖI CUNG ỨNG
HOA CÚC XÃ PHÚ MẬU

1,Lê Thị Thanh Huyền
2,Tống Phước Quỳnh Dao
3,Nguyễn Thị Nhật Phương
4,Đoàn Thị Hoài Ni
5, Hoàng Thị Diệu Hiền
Huế, 12/2015


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

ĐỀ TÀI

TÌM HIỂU CHUỖI CUNG ỨNG HOA CÚC
XÃ PHÚ MẬU
I.ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Xã Phú Mậu, Thừa Thiên Huế đã dần chuyển sang trồng một số loại rau xanh và hoa
đặc biệt là hoa cúc để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp cải thiện đời sống kinh tế,
việc sản xuất chỉ mới đáp ứng chủ yếu nhu cầu hoa này trong tỉnh.
Hơn nữa mặc dù là vùng trồng hoa lớn nổi tiếng của tỉnh nhưng hoa cúc ở xã Phú
Mậu không có sự khác biệt nào so với hoa các vùng khác ở đây như hoa cúc Phú Dương,

Phú Thượng, nếu so sánh với hoa Đà Lạt lại kém xa về chất lượng lẫn mẫu mã… Trong
khi tiềm lực của nó còn có thể đi xa hơn, một mặt là do việc sản xuất manh mún chưa
liên kết chặt chẽ các hộ nông dân với nhau,tổ chức sản xuất,mua bán chưa thống nhất,
hiệu quả, mặt khác hoạt động cung ứng, giới thiệu sản phẩm và quan hệ với đối tác còn
chưa tốt. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để tổ chức tốt chuổi cung ứng hoa của xã Phú Mậu
trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, để có câu trả lời cho vấn đề trên, chúng ta cần:
 Tìm hiểu về xã Phú Mậu và thị trường hoa ở tỉnh Thừa Thiên Huế.
 Tìm hiểu chuỗi cung ứng hoa hiện tại của xã ở Thừa Thiên Huế.
 Phân tích những điểm mạnh và yếu, cơ hội và thách thức của chuỗi cung ứng này .


Đưa ra giải pháp quản lý chuỗi cung ứng giúp cho hoa cúc của xã cạnh tranh
mạnh mẽ hơn, đem lại nhiều lợi nhuận hơn.

Thông qua đề tài: “Tìm hiểu chuổi cung ứng hoa cúc của xã Phú Mậu trên địa bàn
tỉnh Thừa Thiên Huế”, chúng tôi sẽ làm rõ những vấn đề trên. Đồng thời chúng tôi cũng
cân nhắc việc tham gia vào một mắt xích của chuổi cung ứng trong những dịp lễ tết với
vai trò là trung gian hoặc là khách hàng trực tiếp.

2


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Trên cơ sở đánh giá hiệu quả chuổi cung ứng thị trường hoa Cúc ở xã Phú Mậuhuyện Phú Vang tỉnh Thừa Thiên Huế, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả chuổi cung ứng
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
-Tổng quan về tình hình sản xuất hoa cúc ở xã Phú Mậu và thị trường hoa cúc ở thành

phố Huế .
-Phân tích chuổi cung ứng hoa ở thành phố Huế
-Bài học, giải pháp hoàn thiện chuổi cung ứng và phương thức gia nhập chuổi cung ứng
cho ý tưởng kinh doanh hoa trong các dịp lễ ở thành phố Huế một cách hiệu quả nhất.
3
1

PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu:
-Chuổi cung ứng hoa cúc của xã Phú Mậu trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế
-Đối tượng điều tra: Các thành phần mắt xích trong chuổi cung ứng hoa (Nông

dân, thương lái, hợp tác xã, bán lẻ cũng như là người tiêu dùng).
2
Phạm vi nghiên cứu
-Về mặt không gian: Địa bàn thành phố Huế, cụ thể là đi sâu vào nghiên cứu vùng
trồng hoa quy mô lớn của thành phố đó là xã Phú Mậu…
-Về mặt thời gian: Trong những năm trở lại đây ( 2010-2015).
1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để đạt được mục tiêu trên,đề tài sử dụng hệ thống các phương pháp nghiên cứu sau:
-Thảo luận nhóm: Thu thập thông tin từ phía nông dân trồng hoa ở Phú Mậu. Phỏng
vấn và thảo luận với họ những vấn đề liên quan đến việc trồng và tiêu thụ hoa nhằm xác
định những thuận lợi cũng như khó khăn, đồng thời thu thập nguyện vọng, ý kiến của
người dân để tổng hợp và phân tích chuyên sâu.
-Phỏng vấn chuyên sâu: Phỏng vấn trực tiếp thương lái thu mua, các cá nhân có liên
quan đến chuổi cung ứng hoa, cán bộ xã Phú Mậu, bán sỉ, bán lẻ, người tiêu dùng.
1.4.1 Phương Pháp Thu Thập Số Liệu
Việc khảo sát điều tra thu thập số liệu được tiến hành đồng thời ở hai cấp
độ, có tính chất hỗ trợ và bổ sung cho nhau trong quá trình nghiên cứu đó là số
liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp.

1.4.1.1 Thu thập số liệu thứ cấp:
3


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

Được thu thập chủ yếu từ các trang web, các bài báo nói về Hoa ở Thừa
Thiên Huế. Nguồn từ người thân và các thương lái bán hoa. Thu thập từ các bài
luận văn có chủ đề tương tự. Các tài liệu này chủ yếu được sử dụng để tìm nguồn
và nơi trồng và cung cấp hoa ở Huế. Tìm hiểu sơ lược đặc điểm và phân tích tình
hình cung ứng hoa của các cơ sở cung ứng đó.
1.4.1.2 Thu thập số liệu sơ cấp:
Để thu thập thông tin phục vụ mục tiêu nghiên cứu, đề tài nghiên cứu sử
dụng phương pháp điều tra chọn mẫu,phỏng vấn trực tiếp
Số liệu sơ cấp :phỏng vấn 20 hộ nông dân trồng hoa ở xã Phú Mậu và một
số đối tượng khách hàng ở Huế.
1.4.2 Phương Pháp Tổng Hợp và Xử Lý Số Liệu
Sau khi thu thập số liệu sơ cấp, nhóm dùng phương pháp phân tổ thống kê để hệ
thống hóa và tổng hợp số liệu theo các tiêu thức phù hợp với mục đích nghiên cứu.
1.4.3 PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT PHỎNG VẤN
Sử dụng phương pháp khảo sát, phỏng vấn trực tiếp.
+ Phỏng vấn chuyên sâu:
Phỏng vấn trực tiếp một số chủ doanh nghiệp thu mua, các cá nhân có liên
quan đến trong chuỗi cung ứng hoa ở Huế. Các thông tin trên phục vụ cho mục
đích nghiên cứu.
+ Bảng hỏi:
Thu thập thông tin từ phía những người mua hoa lẻ trên địa bàn thành phố
như thông tin giá mua, tần suất mua, loại hoa hay mua, nhằm xác định những yếu
tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng hoa ở Huế trong phạm vi thành phố.

II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐẾN CHUỔI CUNG ỨNG

4


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

1.1.1 Khái niệm chuổi cung ứng (suppy chain)
Hiểu một cách đơn giản chuổi cung ứng là sự liên kết các công ty nhằm đưa sản
phẩm hay dịch vụ vào thị trường. Nó bao gồm tất cả các doanh nghiệp tham gia, một
cách trực tiếp hay gián tiếp, trong việc đáp ứng nhu cầu khách hàng, thể hiện sự dịch
chuyển nguyên vật liệu xuyên suốt quá trình từ nhà cung cấp ban đầu đến khách hàng
cuối cùng. Đó là sự theo dõi hàng hóa thông qua việc thống kê và điều khiển từ khâu
cung cấp hàng hóa, bổ sung nguyên vật liệu, đến khâu bán lẻ, hay nói cách khác là điều
hành và quản lý sự lưu thông hàng hóa. Do đó, chuỗi cung ứng không chỉ bao gồm nhà
sản xuất, nhà cung cấp mà còn liên quan đến nhà vận chuyển, nhà kho, nhà bán lẻ, và
khách hàng.

Chuỗi cung ứng tổng quát
Một số khái niệm liên quan
+Khách hàng: là cá nhân hay tổ chức nào mua và sử dụng sản phẩm.
+Nhà sản xuất: là các tổ chức sản xuất ra sản phẩm, bao gồm những công ty sản xuất
nguyên vật liệu và sản xuất thành phẩm.
+ Nhà phân phối: là những công ty tồn trữ hàng với số lượng lớn từ nhà sản xuất và phân
phối sản phẩm đến khách hàng.
+Thương lái: Người mà thu gom hàng hóa, nông sản từ nông dân.
+Nhà bán lẻ: tồn trữ sản phẩm và bán cho khách hàng với số lượng nhỏ hơn.

+Nhà cung cấp dịch vụ: là những tổ chức cung cấp dịch vụ cho nhà sản xuất, nhà phân
phối, nhà bán lẻ và khách hàng.
1.1.2 Cấu trúc chuổi cung ứng
Chuỗi cung ứng đơn giản nhất (gồm nhà cung cấp,nhà sản xuất và khách hàng) là
khi chỉ có một sản phẩm dịch chuyển qua một loạt các tổ chức, và mỗi tổ chức tạo thêm
một phần giá trị cho sản phẩm. Lấy một tổ chức nào đó trong chuỗi làm quy chiếu, nếu
xét đến các hoạt động trước nó dịch chuyển nguyên vật liệu đến được gọi là ngược dòng;
những tổ chức phía sau doanh nghiệp dịch chuyển vật liệu ra ngoài được gọi là xuôi
dòng. Các hoạt động ngược dòng được dành cho các các nhà cung cấp. Một nhà cung cấp
dịch chuyển nguyên vật liệu trực tiếp đến nhà sản xuất là nhà cung cấp cấp một; nhà cung
5


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

cấp đảm nhiệm việc dịch chuyển nguyên vật liệu cho nhà cung cấp cấp một được gọi là
nhà cung ứng cấp hai, cứ ngược dòng như vậy sẽ đến nhà cung cấp cấp ba rồi đến tận
cùng sẽ là nhà cung cấp gốc. Khách hàng cũng được phân chia thành từng cấp. Xét quá
trình cung cấp xuôi dòng, khách hàng nhận sản phẩm một cách trực tiếp từ nhà sản xuất
là khách hàng cấp một, khách hàng nhận sản phẩm từ khách hàng cấp một chính là khách
hàng cấp hai, tương tự chúng ta sẽ có khách hàng cấp ba và tận cùng của dòng dịch
chuyển này sẽ đến khách hàng cuối cùng.
1.1.3 Tầm quan trọng của chuỗi cung ứng
Việc quản lý chuỗi cung ứng tốt sẽ giúp cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh
hiệu quả và tạo được nhiều lợi thế cạnh tranh so với các doanh nghiệp trên thị trường:
 Khỏa lấp một cách hữu hiệu khoảng trống giữa nguồn cung với nhu cầu cuối

cùng
 Nhà sản xuất bố trí cơ sở sản xuất tại vị trí tốt nhất, bất kể đến vị trí của khách
hàng

 Thông qua việc tập trung hoạt động sản xuất ở một cơ sở lớn, nhà sản xuất

hưởng lợi từ tính kinh tế nhờ quy mô.
 Nhà sản xuất không cần lưu trữ số lượng lớn sản phẩm hoàn thành, các thành
tố ở gần khách hàng sẽ thực hiện việc lưu trữ này.
 Nhà bán sỉ đặt các đơn hàng lớn, và nhà sản xuất chiết khấu giá cho nhà bán sỉ
làm cho chi phi đơn vị giảm .
 Nhà bán sỉ giữ nhiều loại sản phẩm tồn kho từ nhiều nhà sản xuất, cung cấp đa

dạng sự lựa chọn cho khách hàng bán lẻ .
 Nhà bán sỉ ở gần nhà bán lẻ vì thế thời gian giao hàng ngắn.
 Nhà bán lẻ lưu trữ tồn kho thấp khi nhà bán sỉ cung cấp hàng một cách tin cậy.
 Nhà bán lẻ kinh doanh ít hàng hóa với quy mô hoạt động nhỏ nên phục vụ
khách hàng một cách nhanh chóng hơn.
 Tổ chức có thể phát triển chuyên môn trong một loại hoạt động hoặc chức năng
kinh doanh cụ thể.
CHƯƠNG II: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HOA CÚC Ở XÃ PHÚ
MẬU VÀ THỊ TRƯỜNG HOA CÚC Ở THÀNH PHỐ HUẾ
2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XÃ PHÚ MẬU
2.1.1 Điều kiện tự nhiên
a. Vị trí địa lý:
6


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

Xã Phú Mậu thuộc huyện Phú Vang tỉnh Thừa Thiên Huế cách trung tâm thành
phố khoảng 3km đường chim bay, khoảng cách đường bộ có thể lên đến 6km, cũng là
một khó khăn trong việc vận hành, tiêu thụ hoa.Phía bắc giáp với xã Phú Thanh, phía
nam giáp với phường Phú Hậu, phía đông giáp với Phú Dương, Phía Tây giáp với xã

Hương Vinh (huyện Hương Trà). Phía nam và phía tây có sông Hương bao bọc,phía bắc
và đông giáp đất liền. Xã có 7 thôn Vọng Trì, Tiên Nộn, Thanh Tiên, Thế Vinh, Mậu Tài,
Lại Ân, Triêm Ân, có 2 HTX điều hành việc sản xuất kinh doanh dịch vụ. Trong đó thôn
Tiên Nộn, Thế Vinh, Vọng Trì, Thanh Tiên do HTX nông nghiệp Phú Mậu II điều hành.
Thôn Tiên Nộn và Vọng Trì là hai thôn có diện tích trồng hoa lớn và quy mô.
b. Địa hình, thổ nhưỡng,khí hậu:
Xã Phú Mậu là vùng đồng bằng thấp trũng,địa hình tương đối bằng phẳng với độ
dốc <1 %. Địa hình được bao bọc bởi hai mặt song và thấp trũng nên khi mưa về hay gây
nên tình trạng xói lở, xâm thực, lũ lụt gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản
xuất. Do đó ở đây thường xuyên xảy ra lũ lụt. Loại đất chủ yếu là đất thịt và đất thịt nhẹ,
hằng năm lại được bồi đắp phù sa là yếu tố quan trọng trong hiệu quả sản xuất nông
nghiệp đặc biệt là hoa và các loại rau màu.
Xã Phú Mậu nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm, có hai mùa mưa
nắng rõ rệt.Mùa mưa bắt đầu từ tháng 9 năm trước kéo dài đến tháng 3 năm sau. Đồng
thời chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc và gió Tây Nam. Gió mùa Đông bắc gây
mưa và lũ lụt trong khi gió Tây Nam lại gây nắng nóng khô hạn. Tóm lại, đầu năm thì gió
mùa Đông Bắc rét kéo dài đến tháng 2, tiếp đến là lụt Tiểu Mãn thường xảy ra từ tháng 4
đến tháng 5,sau đó lại gặp nắng nóng, đến tháng 9 mùa mưa lại kéo dài đến tháng 3 năm
sau.
Qua những điều kiện trên có thể thấy rằng thiên nhiên nơi đây rất khắc nghiệt,
hiệu quả sản xuất nông nghiệp sẽ không cao. Tuy nhiên hoa cúc là một loại cây ngắn
ngày lại dể sinh trưởng và phát triển, cùng với quá trình tìm kiếm, học hỏi quy trình từ
các nơi trồng hoa nổi tiếng, quá trình nghiên cứu tạo ra giống cây phù hợp, áp dụng quy
trình công nghệ vào trong sản xuất, sự hổ trợ của chính quyền nên việc trồng và phát triển
hoa cúc vẩn đem lại lợi nhuận cao- trở thành vùng trồng hoa cúc nổi tiếng trong tỉnh
Thừa Thiên Huế.
Bảng 1:Kết quả điều tra về tình hình sử dụng đất của xã Phú Mậu:
7

Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

Chỉ tiêu
Số lượng (ha)
I.Tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp.
433,45
1.Đất trồng cây hàng năm
340,38
2.Đất vườn tạp
0,4
3.Đất trồng cây lâu năm
65,09
4.Mặt nước nuôi cá
27,58
II.Tổng diện tích đất chuyên dụng
120,13
1.Đất xây dựng
13,07
2.Đất giao thông
47,14
3.Đất thủy lợi
27,43
4.Đất di tích
0,04
5.Đất nghĩa địa
32,45
III.Tổng diện tích đất ở nông thôn
53,59
IV.Tổng diện tích đất chưa sử dụng,song suối 95,63
(Nguồn:Báo cáo tình hình sử dụng đất của xã Phú Mậu 2012)

Tỉ lệ (%)
61,67
48,43
0,06
9,26
3,92
17,1
1,86
6,71
3,9
0,01
4,62
7,62
13,61

Kết quả điều tra cho thấy tổng diện tích của toàn xã là 702,8 ha. Trong đó đất sản
xuất nông nghiệp là 433,45 ha chiếm một tỷ lệ tương đối (61,67%), trong đó diện tích để
sản xuất hoa là 13 ha, diện tích trồng hoa cúc là 9 ha.
2.1.2 Điều kiện kinh tế xã hội:
Các hoạt động dịch vụ phát triển khá mạnh, từng bước đa dạng, phong phú, trong
đó dịch vụ thương mại có chợ Phú Mậu, 2 điểm giao lưu mua bán tại Tiên Nộn, Lại Ân,
các điểm buôn bán nhỏ và nhiều quầy hàng tạp hóa buôn bán sĩ và lẻ, dịch vụ ăn uống,
thư giản... dọc tuyến tỉnh lộ 2, đang phát triển mạnh.
Các loại dịch vụ vận tải, vật tư nông nghiệp đều phát triển mạnh, góp phần thúc
đẩy việc giao lưu trao đổi, mua bán hàng hóa trên địa bàn, dịch vụ du lịch sinh thái ở các
vườn hoa chất lượng cao, dịch vụ du lịch, các lễ hội và chương trình Festival Huế đã thu
hút nhiều lượt khách tham quan, vật truyền thống làng Sình, du lịch nhà rường... tiếp tục
phát triển. Hoạt động tuyên truyền quảng bá được quan tâm. Còn đối với sản xuất ngành
nghề thủ công phát triển ổn định, các nghề truyền thống từng bước được khôi phục phát

triển. Dự án khôi phục làng nghề truyền thống tranh làng Sình được hỗ trợ 6,4 triệu đồng
làm nhà trưng bày, bến cầu tre, dự án đào tạo nghề hoa sen Thanh Tiên đầu tư 18 triệu
đồng, dự án đào tạo nghề sản xuất giày dép thời trang hỗ trợ 22.500.000 đ của có sở Đức
Tuấn. Về sản xuất nông nghiệp, nông thôn: Hai HTXNN trong xã đó là HTXNN Phú
Mậu I và HTXNN Phú Mậu II. Nhìn chung cả 2 HTX đều hoạt động có hiệu quả. Đặc
biệt HTXNN Phú Mậu II có cho xã viên vay vốn mua giống và vật tư.

8


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

2.2 TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HOA CÚC Ở XÃ PHÚ MẬU
Bảng 2: Diện tích, sản lượng, thu nhập Hoa màu của Xã Phú Mậu năm 2010

Chỉ tiêu

Hoa màu
Hoa

Lúa
Rau các loại
Dưa + Rau
31
70.000.000

Màu các loại
106
40.000.000

Diện tích (ha)
13
110
Giá trị thu nhập 1 140.000.000
40.306.500
ha (Đồng)
Thành tiền (Đồng)
1.820.000.000
1.170.000.000
4.240.000.000
4.443.715.000
(Nguồn: Báo cáo tình hình phát triển KTXH năm 2010 của UBND xã Phú Mậu)
Qua bảng điều tra có thể thấy diện tích trồng canh tác cây lúa là lớn (110ha)nhất
xếp sau là rau màu (31 ha) và cuối cùng là hoa (13ha), tuy nhiên thu nhập có được từ hoa
lại khá lớn (140.000.000 đồng/ha/năm) trong khi rau màu chỉ từ (40.000.000- 70000000
đồng/ha/năm) thu nhập từ lúa lại cúng rất thấp (40.306.500 đồng/ha/năm), có thể nói lợi
nhuận từ hoạt động này hiệu quả hơn so với việc trồng rau và lúa.
Người dân trong xã có truyền thống canh tác cây lúa nhưng không hiệu quả, ông
Hà Út Chủ nhiệm HTX Phú Mậu II cho biết:” Lúc HTX phân ruộng cho dân mà có khi
dân còn không chịu nhận vì năng suất quá thấp mà vật tư thì ngày càng tăng,rất mất công
sức “ Sau đó đến năm 2002 HTX mới thí điểm trồng hoa cúc, hoa thọ tuy nhiên các giống
cây này vẩn chưa tỏ ra hiệu quả vì thời gian trồng vẩn kéo dài đến 5-6 tháng mà năng
suất vẩn chưa thấy vượt trội.Không bỏ cuộc đến cuối năm 2005, HTX đã cho nông dân đi
tập huấn mô hình trồng hoa ở Hà Nội,đồng thời tiến hành mua giống hoa tại Viện Nghiên
cứu rau quả-Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam thí điểm trên 0,5 ha và cho kết quả
tốt. Cho đến năm 2007 thì toàn HTX đi vào sản xuất đại trà cây hoa với quy mô là
13ha,trong đó hoa cúc chiếm 9ha.
Đến năm 2008 áp dụng khoa học công nghệ trong xây dựng mô hình sản xuất cây
giống hoa cúc do huyện Phú Vang và Sở Khoa học Công nghệ đầu tư. Thực hiện đổ đất
nâng nền, làm hệ thống nhà lưới, hệ thống phun sương tự động và chiếu sáng trên diện

tích 800m2. Nhờ vậy HTX Phú Mậu II đã tự sản xuất được cây giống cho mình, hơn thế
nữa còn cung cấp cho các vùng lân cận như Quảng Trị... Giai đoạn này HTX cũng đưa
dân đi thựa tế tại các vùng trồng hoa nổi tiếng khác như Bắc Ninh, Từ Liêm, Lâm Đồng
…và lấy giống ở đó về phục vụ sản xuất. Đến nay HTX đã có vùng tập trung trồng hoa
gồm 19 hộ chiếm 1,5ha. Theo đó mỗi năm nông dân trồng được 12 lứa cây giống, 2009


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

250 vạn cây con mỗi cây hiện nay có giá gia động từ 240-1000 đồng/cây (tùy cây to hay
nhỏ). Trung bình một sào lãi 7 triệu đồng mỗi vụ. Riêng hoa cúc trồng lấy hoa để bán thì
mỗi sào nông dân trồng được khoảng 10.000-12000 cây. Nhiều hộ thường áp dụng cách
chia ra mỗi sào trồng năm lứa mỗi lứa 100m2, như vậy tháng nào nông dân cũng có hoa
cúc để bán, mỗi tháng trung bình thu nhập từ 1-3 triệu đồng. Lợi nhuận từ trồng hoa gấp
3-4 lần trồng lúa.
Bảng 2: Bảng cân đối tỉ lệ các loại hoa được trồng tại HTXNN Phú Mậu II
Các loại hoa
Cúc
Đồng tiền
Vạn Thọ
Tia sao
Lily

Số hộ trồng
20
7
8
7
6

Tỉ lệ %
100
35
40
35
30

(Nguồn :Phỏng vấn cá nhân).
Kết quả trên cho thấy đa số nông dân ở đây canh tác cây hoa cúc.Hoa cúc vừa dể
trồng lại thích hợp với điều kiện tự nhiên nơi đây so với những loại khác, nên hằng năm
đem đến cho nông dân nơi đây không ít lợi nhuận, góp phần cải thiện đời sống kinh tế- xã
hội.
2.3 TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG HOA CÚC Ở TỈNH THỪA THIÊN HUẾ:
2.3.1 Phân tích nhu cầu thị trường:
Thừa Thiên Huế là một cố đô khá trầm lắng, nhịp sống nơi đây khá chậm, đa số
dân chúng đều có truyền thống thờ cúng tổ tiên, tính ngưỡng thờ Phật, nên ở đây rất hay
diễn ra các hoạt động thờ cúng hay các lễ hội liên quan.
Từ các lể thờ cúng nhỏ trong gia đình vào các dịp đầu tháng hay giữa tháng âm
lịch cho đến các lễ lớn hơn như 23/10 (Lễ cúng cô hồn đã khuất trong chiến tranh), Đại lễ
Phật đản…dịp tết. Bên cạnh đó, Huế còn là thành phố của du lịch với rất nhiều di tích
lịch sử, danh lam thắng cảnh, các lễ hội truyền thống như festival Huế. Các hoạt động đó
đều cần sử dụng đến hoa, đặc biệt là hoa cúc. Nhu cầu của người tiêu dùng về hoa cúc rất
cao, có tính mùa vụ.Hoa cúc cung ứng cho toàn tỉnh chủ yếu từ Phú Mậu, Đà Lạt ngoài ra
còn có Phú Dương, Phú Thượng… lượng cung ứng cho một ngày ra các chợ vào khoảng
4- 5 vạn cây.

10


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

2.3.2 Các đối thủ cạnh tranh:
Đối thủ cạnh tranh gián tiếp là Hoa Đà Lạt. Mỗi năm hoa Cúc Đà Lạt cung ứng ra
thị trường Huế cũng khá nhiều vào các chợ đầu mối, chợ lẻ và cả các shop hoa.., gấp 2 -3
lần so với số lượng hoa xã Phú Mậu cung ứng. “Hoa ở xã chủ yếu cung cấp cho các chợ,
chơ đưa vô shop chưa được vì hoa nhỏ, mau hư mà lại kém sắc so với hoa Đà Lạt” Ông
Hà Út chủ nhiệm HTX Phú Mậu II nói. Vào ngày thường thì hoa ở Đà Lạt cung ứng ra
thị trường Huế rất ít, chỉ tầm khoảng 20% . Còn vào ngày tết thì tỷ lệ này lên đến 60%, vì
tết là dịp chủ yếu để trưng bày, trang trí, thường là các nhà mua về để đặt trước nhà trang
trí hay là dùng để phúng viếng trong khi hoa cúc Huế chưa làm được điều này. Hoa Đà
Lạt vừa đẹp vừa để được lâu (5-6 ngày) nên thường được dùng để thờ trong nhà, còn hoa
ở Huế nhỏ mà lại mau héo (2-3 ngày) nên hay được dùng thờ ngoài trời .
Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là hoa cúc ở xã Phú Dương, Phú Thượng, Phú Thanh.
Các xã này mặc dù không chủ động được nguồn giống, ít áp dụng công nghệ vào sản
xuất và hoa cúc của họ chưa có tên tuổi nhưng vẩn cạnh tranh với hoa Phú Mậu.Một mặt
vì chất lượng hoa không khác biệt, mặt khác giá cả lại hay bị cạnh tranh, nên đây là một
vấn đề khá gay gắt. Hoa ở HTX chỉ nhắm vào phân khúc người tiêu dùng có thu nhập
trung bình và thấp.
2.4. PHÂN TÍCH CHUỔI CUNG ỨNG HOA CÚC CỦA HTX PHÚ MẬU Ở
THÀNH PHỐ HUẾ
2.4.1. Nông dân:
2.4.1.1. Diện tích canh tác:
Diện tích trồng hoa trước đây đều là đất trồng lúa. Nhưng do canh tác lúa không
có hiệu quả nên đến năm 2014 thì Hợp Tác Xã bắt đầu thí điểm trồng hoa cúc. Và đồng
thời cho đại diện nông dân đi tập huấn ở Bắc Ninh, Từ Liêm, Lâm Đồng…Mời chuyên
gia tập huấn trong ngoài tỉnh, ví dụ viện rau quả trung ương, trung tâm phát triển hoa cây
cảnh Hà Nội. Đồng thời HTX quảng bá thương hiệu hoa thông qua mời nhà báo, qua các
phương tiện thông tin đại chúng. Để xây dựng hình ảnh cho làng hoa Phú Mậu.
Phú Mậu nổi tiếng với rất nhiều loại hoa: vạn thọ, cúc, lan mokara, hoa gà, thạch
thảo, hoa hồng, thược dược, hoa chuông… Nhưng hoa cúc vẫn là loại hoa được trồng

nhiều nhất và đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân
Diện tích trồng hoa của xã ngày càng mở rộng, năm 2007 diện tích trồng hoa các
là 4 ha trên tổng 6,5 ha trồng hoa, năm 2008 diện tích là 5 ha trên tổng là 7,5 ha, năm
11


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

2009 là 6,5 ha trên tổng là 9,5 ha. Hiện nay, tổng diện tích đất trồng hoa là 13 ha, khoảng
9,5 ha trong đó có một vùng tập trung gồm 19 hộ chiếm 1.5 ha. Trong vùng có 350 hộ
sản xuất hoa, mỗi hộ trồng khoảng từ 0,5 sào đến 3 sào. Trong khi hoa cúc mới trồng
được 10.000-12.000 cây/sào, 1 sào chia 5 lứa, mỗi lứa trồng 100 m2 thì tháng nào cũng
có hoa để bán. Hoa cúc là hoa chủ lực của toàn xã nhằm xóa đói giảm nghèo, nâng cao
đời sống cho người dân tại xã Phú Mậu.
2.4.1.2. Nguồn giống, nguồn vốn
Để trồng hoa có chất lượng cao, có khả năng cạnh trang với các thương hiệu hoa
nổi tiếng, người dân phải đầu tư chi phí về giống rất lớn. Chi phí về giống chiếm 80%
tổng chi phí trồng cúc. Trước đây giống hoa ở Phú Mậu chủ yếu nhập từ Đà Lạt và bộ
nông nghiệp Hà Nội. Nhưng trong những năm gần đây Hợp tác xã cùng một số hộ gia
đình xây dựng vườn ươm để tự nhân giống hoa cúc và có thể cung ứng được một phần
nguồn giống cho địa phương. Việc nhân giống chủ yếu tập trung ở những hộ gia đình
trồng hoa lớn và có kinh nghiệm như bà Hiệp ở Tiên Nộn, ông Dũng ở Vọng Trì Tây,
ông Lợi,…Nhờ việc tự nhân giống đã tiết kiệm một phần chi phí cho các hộ gia đình.
Năm đầu tiên trồng thí điểm hoa cúc, các hộ gia đình được chính quyền địa
phương hỗ trợ vốn và giống nhưng từ những năm sau đó thì hộ gia đình tự bỏ vốn ra để
trồng, tổng chi phí cho trồng hoa cúc là 3765,32 nghìn đồng/ sào.
2.4.1.3. Thời vụ sản xuất
Thời vụ sản xuất: do đặc điểm của sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ngành sản
xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên nên việc xác định thời vụ cho từng
loại cấy trồng rất quan trọng, một mặt lợi dung các điều kiện tự nhiên làm tăng năng suất

của sản phẩm, mặc khác không gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất, giảm đến mức
thấp nhất thiệt hại khi có điều kiện bất lợi xáy ra.
Hoa cúc là loại hoa thời vụ, một chu kỳ sinh trưởng của hoa thường là từ ba đến
bốn tháng. Hoa cúc là loại hoa chính được trồng tại địa phương với 3 vụ trong năm
+ Vụ Xuân hè: trồng tháng 3,4,5 để có hoa vào tháng 6,7,8
+ Vụ thu: trồng vào tháng 5,6,7 để có hoa vào tháng 9, 10, 11
+ Vụ đông xuân: trồng vào tháng 10,11 để có hoa bán vào tháng 2, 3
Diện tích trồng thời vụ đông xuân và xuân hè là cao nhất, vì trồng trong vụ này
cây sinh trưởng tốt hơn, ngoài ra trồng hoa cúc trong 2 vụ này nhu cầu tiêu dùng là cao
12


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

nhất. Ta có thể thấy rõ vụ Đông xuân hoa được trồng chuẩn bị ch dịp tết nguyên đán, còn
xuân hè chuẩn bị cho lễ Phật Đảng được tổ chức rất lớn ở Huế vào hằng năm. Tiếp đến là
diện tích trồng hoa cúc vụ Thu, vụ này cây sinh trưởng tốt tuy nhiên vẫn ít hơn vụ Xuân
hè, Đông xuân. Hơn nữa trong dịp này nhu cầu tiêu dùng giảm.
2.4.1.4. Phân bón, thuốc bảo vệ thực vật
Để có những bông hoa đẹp và nở đúng dịp thì việc phòng trừ sâu bệnh là yếu tố vô
cùng quan trọng góp phần mang lại hiệu quả cao nhất cho người trồng hoa. Người nông
dân phát hiện các loại bệnh lở cổ rễ, bệnh gỉ sắt, bệnh héo xanh do vi khuẩn và sử dụng
và sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật để kịp thời chữa bệnh. Để giúp hoa tăng
trưởng, phát triển tốt các hộ gia đình còn sử dụng các loại phân bón hữu cơ nhưng mức
chi phí người dân sử dụng kali cũng cao vì giá cả của kali trên thị trường tăng mạnh,
ảnh hưởng đến chi phí của nông hộ. Bên cạnh đó người dân cũng lưu tâm đến vấn đề sử
dụng phân chuồng trong sản xuất, điều này giúp cho mội trường cải thiện rất đáng kể,
đồng thời tận dụng được sản phẩm chăn nuôi, góp phần giảm bớt chi phí sản xuất.
2.4.1.5. Trang thiết bị công nghệ
Hợp tác xã đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương cung cấp nước tưới tiêu cho các

hộ trồng hoa ở vùng tập trung. Ở các hộ gia đình trồng nhỏ lẻ thì việc tưới tiêu thường do
họ tự tận dụng nguồn nước có sẵn như nước sông, nước giếng
Các hộ nông dân chỉ tận dụng đất vườn cùng với thời gian rảnh rỗi nên các hộ điều
tra không trang bị những máy móc có giá trị lớn như máy cày, máy kéo… trong qua trình
sản xuất chủ yếu thuê máy móc trong quá trình làm đất, còn lại sử dụng các tư liệu sản
xuất hằng ngày để chăm sóc. Với dụng cụ thô sơ này, mỗi gia đình có thể chủ động được
trong quá trình sản xuất. Trang bị máy bơm, máy phun thuốc mức trung bình. Hợp tác xã
đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương cung cấp nước tưới tiêu cho các hộ trồng hoa ở
vùng tập trung. Ở các hộ gia đình trồng nhỏ lẻ thì việc tưới tiêu thường do họ tự tận dụng
nguồn nước có sẵn như nước sông, nước giếng
Không có vốn để đầu tư vào công nghệ cao nên hệ thống tưới tiêu còn thấp, thu
hoạch thủ công, không có kho lạnh bảo quản nên hoa không bảo quản lâu được, khó
cạnh tranh với hoa cúc Đà Lạt.
2.4.1.6. Khách hàng, thu mua, vận chuyển và tồn kho
Việc thu mua hoa ở Phú Mậu thường bằng các cách :
13


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

+ Cách thứ nhất là hợp tác xã sẽ đứng ra thu mua của các hộ dân để bán cho các
thương lái lớn và bỏ cho một số khách hàng cố định.
+ Cách thứ hai là khi hoa cúc sắp nở thì có các nhà thương lái đã đặt trước sẽ tới
lấy hoa vào buổi chiều.
Nhưng đa phần Người dân Phú Mậu đưa hoa tới các chợ lớn, thường đây là chợ
bãi dâu để nhập ha cho các người buôn ở đây. Đây là cách nhanh nhất và thuận tiện nhất
cho người dân phú mậu tiêu thụ hoa. Ở một số hộ gia đình trồng với diện tích nhỏ thì họ
đem ra chợ đầu mối hoặc các chợ khác để giao cho các người bán lẻ hoặc trực tiếp bán
cho khách hàng.
Thông thường thì việc tồn kho là rất ít. Đến vụ thì các thương lái chủ động đến lấy

hoa nên rất ít bị tổn thất. Việc tổn thất chỉ xảy ra khi nông dân tự đem bông đi bán nhưng
không bán hết thì ở đây không có điều kiện nên không có kho lạnh để bảo quản. Hoa cúc
Phú Mậu chỉ tươi được 2 ngày sau khi thu hoạch nên đây là một bất lợi vì nếu hoa không
được tiêu thụ hết trong 2 ngày đó thì hoa sẽ bị hư và bỏ đi.
2.4.1.7. Hợp đồng và thanh toán
Giá mua tại vườn đối với hoa Cúc: Gía bán thường do lái buôn tự đặt ra theo
phương thức gối đầu. Phương thức này đảm bảo tiêu thụ được hết hoa nhưng rủi ro về
phía nông hộ cao, đôi khi lái buôn báo giá thấp hơn cả giá vốn khiến nhà vườn phải
thương lượng nâng giá. Giá hoa Cúc trung bình từ 2000-5000đ/cành tại vườn .
Do kiến thức về pháp luật hợp đồng còn hạn chế, thêm vào đó là do tính thụ động
của người nông dân, nên các giao dịch mua bán giữa nông dân và khách hàng thường
không qua một hợp đồng nào hết thường là hợp động bằng miệng, họ có thể nhận tiền
ngay từ người mua hoặc sau khi thu hoạch xong theo đơn đặt hàng thì nhận tiền một
lần.Cách này chỉ áp dụng cho những khách hàng quen thuộc.
2.4.1.8. Thương hiệu
Vì Phú Mậu đã có truyền thống trồng hoa cúc lâu năm nên đã tạo dựng được hình
ảnh thương hiệu của mình đối với các nhà thương lái và khách hàng. Vì vậy đến mùa thu
hoạch thì thương lái và khách hàng tới trực tiếp Phú Mậu để đặt và mua hoa.
2.4.1.9. Thuận lợi, khó khăn và hướng kiến nghị
•

Thuận lợi

14


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

Đất ở Phú Mậu thuận lợi cho việc trồng hoa cúc, người dân ở Phú Mậu cũng tự
nhân giống nên giảm được chi phí đáng kể và họ cũng biết tận dụng phân hữu cơ sẵn có

để bón cho hoa cúc tốt hơn đồng thời giảm chi phí về việc phân bón
•

Khó khăn và hướng kiến nghị

Khó khăn
Hướng kiến nghị
-Từ khâu phân bón đến tưới tiêu đều
-Cần sự hỗ trợ của chính quyền địa
bằng thủ công
phương về vốn để áp dụng công nghệ cao
hơn
-Không có sự hướng dẫn, hỗ trợ của cán
-Chính quyền địa phương cần mở các
bộ về việc trồng, sử dụng giống hay sử lớp hướng dẫn cho những người nông dân
dụng thuốc đúng cách
còn ít kinh nghiệm
- lượng mưa phân bố không đều, dẩn đến
có khi gặp hạn hán có khi gặp lũ lụt ngập
úng gây thiệt hại lớn cho nông dân trồng
hoa.

- Vì thế nông dân cần tìm hiểu về khí hậu,
thời tiết để chủ động trồng hoa trong những
lúc thuận lợi, tìm cách sống chung với
thiên nhiên.

- HTX nên thử nghiệm nếu thành công có
tạo ra các sản phẩm có mẫu mã đẹp, đa
dạng chủng loại ,có thể hướng đến nhiều

mục đích khác nhau hướng vào các phân
đoạn thị trường khác nhau và có thể đưa
vào shop hoa.
- Nông dân là người hưởng % giá trị tăng - Nông dân cần tìm hiểu rõ giá biến động
của thị trường để biết thông tin
thêm thấp nhất
- Hoa cúc ở đây chỉ trồng gần như một loại
đó là cúc vàng mà chưa thử nghiệm các
loại hoa cúc mới như cúc Nhật Bản, cúc
mâm xôi…

- Ngoài ra HTX chưa có kho lạnh bảo
quản cũng như công tác đóng gói, sơ chế
hoa còn hạn chế , điều này dẩn đến khi mùa
thu hoạch đến, nông dân hái nhổ đồng loạt
là phải tìm cách tiêu thụ ngay , có khi hoa
cúc nơi khác ùn tới, dẫn đến tình trạng ứ
đọng, hư hỏng hoa nặng.

- Xu hướng sắp tới HTX sẻ phải xây dựng
hoặc hổ trợ để dân xây dựng một số kho
bảo quản , đồng thời nông dân cũng phải
chú trọng hơn trong khâu vận chuyển hoa
đến kho hay ra chợ tiêu thụ,khâu sơ chế.

2.4.2. Thương lái
Thương lái ở đây là những người mua hoa tới tận nhà của hộ nông dân và thường
là công ty cây xanh hoặc người buôn hoa. Số lượng hoa được đặt theo yêu cầu.
2.4.2.1. Quy mô hoạt động
Quy mô hoạt động của thương lái nhỏ hơn nhiều so với ở Đà Lạt. Nhà buôn hoa

chỉ hoạt động trong khu vực và đem ra chủ yếu là chợ đầu mối để giao cho các nhà bán
lẻ, một số ít phân phối ra tỉnh Quảng Trị. Công ty cây xanh đặt hàng cũng thường xuyên
15


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

do nhu cầu trang trí đường phố và các công viên trong thành phố khá lớn. Còn các nhà
buôn thì cứ đến mùa vụ và các dịp lễ tết thì họ tới mua hoa
2.4.2.2. Phương thức mua và thanh toán
Người buôn hoa thường mua từ nông dân và tập trung nhiều vào dịp tết, lễ. Đến
khi chuẩn bị thu hoạch thì họ đặt trước với nông dân về số lượng và thỏa thuận giá cả với
nông dân và chủ yếu thỏa thuận bằng miệng. Đến khi tới thu hoạch thì họ về lấy hoa
xong trả bằng tiền mặt.Một số trường hợp thì để đảm bảo cho nông dân, họ đặt trước
một số tiền nhất định khi gọi đặt hoa trước
2.4.2.3. Vận chuyển
Việc vận chuyển thường được thực hiện vào sáng sớm, khi có xe đến thì nông dân
giúp thương lái vận chuyển hoa cúc lên xe. Và các nhà buôn cũng đem hoa cúc ra các chợ
vào sáng sớm và chủ yếu là chợ đầu mối. Việc vận chuyển thường chủ yếu bằng xe tải
hoặc xe máy.
2.4.2.4. Khách hàng
Khách hàng của các người buôn hoa là các người bán lẻ. Thường thì các nhà buôn
có những khách hàng mua lâu năm và cũng thông qua những khách hàng đó để có thêm
những khách hàng mới
2.4.2.5. Thuận lợi, khó khăn và hướng kiến nghị
•

Thuận lợi
Thường thì thương lái đặt hàng trước nên có đủ số lượng và chất lượng như họ cần

và nông dân cũng rất nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp thông tin cho họ. Thương lái cũng chủ
động giá cả nên cũng rất ít khi lỗ. Có một số hộ gia đình còn hỗ trợ lại tiền vốn cho người
buôn nếu bị lỗ vốn
•

Khó khăn và hướng kiến nghị

Khó khăn

Hướng kiến nghị

-Có những lúc hoa không bán hết thì hoa
-Các nhà buôn cần đẩy mạnh việc tìm
bị ứ đọng mà lại không có kho bảo quản kiếm cũng như thu hút khách hàng để bán
nên để 2 ngày sau thì bị héo hoặc hỏng
hoa và hoa không bị ứ đọng

16


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

2.4.3.Người bán lẻ
Người bán lẻ buôn bán quanh năm, thường mua từ thương lái hoặc có những
người mua trực tiếp từ người nông dân.
2.4.3.1. Quy mô hoạt động
Số lượng người bán lẻ khá lớn và tất cả các chợ lớn nhỏ trên thành phố Huế đều có
những người bán lẻ để đáp ứng cho tất cả những khách hàng. Nhờ những người bán lẻ
này mà tăng được lượng hoa tiêu thụ rất lớn vì khắc phục được hạn chế về khoảng cách
địa lí giữa người nông dân với khách hàng

2.4.3.2. Phương thức mua và thanh toán
Người bán lẽ thường mua sĩ lại từ những thương lái. Họ khá chủ động trong việc
mua bán họ có quyền lựa chọn số lượng, chất lượng và giá cả phù hợp để họ có thể đạt
được lợi nhuận. Nếu có mối quan hệ thì việc mua bán thường được thỏa thuận trước về
giá và số lượng. Còn thông thường thì họ thường tự ra các chợ đầu mối để chọn và sẽ trả
tiền ngay khi nhận được hàng.
2.4.3.3. Vận chuyển
Từ người nông dân đến người bán lẻ: một số nông dân trồng với diện tích nhỏ thì
họ đem ra các chợ để giao trực tiếp cho các nhà bán lẻ
Từ người buôn hoa đến người bán lẻ: có thể họ tới chợ đầu mối để lấy hoa xong
đem ra các chợ nhỏ lẻ bán. ở đây phương tiện có thể là xe đạp, xe máy
Từ người bán lẻ đến khách hàng: các khách hàng có nhu cầu mua hoa thì tới các
chợ để lựa chọn hoa.
2.4.3.4. Khách hàng
Khách hàng của người bán lẻ là người tiêu dùng có nhu cầu mua hoa để cúng. Mỗi
khách hàng có sở thích, nhu cầu khác nhau
Có những người tùy vào vị trí muốn đặt hoa ở đâu mà lựa chọn loại hoa, có những
người lại tùy vào túi tiền của mình và hoa cúc Phú Mậu phù hợp cho những người có thu
nhập thấp
2.4.3.5. Thuận lợi và khó khăn
•

Thuận lợi:
Do khá chủ động trong việc mua hoa nên các nhà bán lẻ thường có lợi nhuận khá

cao, rất ít khi bị lỗ.
17


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

•

Khó khăn và kiến nghị:

Khó khăn

Kiến nghị

Việc mua bán thường do nhu cầu thị trường
quyết định nên trong một số trường hợp do
lượng hàng quá lớn lại không có thết bị đễ
bảo quản nên dẫn đến việc mua bán thua lỗ.

Các nhà bán lẻ nên chú ý đến nhu cầu thị
trường để mua số lượng hàng phù hợp. Nên
cố tạo dựng được các mối quan hệ để tạo
nên các khách hàng truyền thống để có thể
bán được một số lượng hàng nhất định để
phần nào có thể thu hồi được vốn.

2.4.4. Khách hàng
2.4.4.1. Khối lượng tiêu thụ:
Vào ngày thường : Hoa cúc Phú Mậu chủ yếu dùng để cúng vào các dịp 30, mùng
một. Nên khách hàng chủ yếu của hoa cúc Phú Mậu là các hộ gia đình theo đạo phật , các
hộ gia đình không theo tôn giáo và các chùa.
Mỗi tháng thị trường Huế tiêu thụ khoảng 1300000 cây hoa cúc các loại bao gồm
cả hoa Đà Lạt và hoa tự sản xuất trong vùng.Trong đó hoa tự sản xuất trong vùng khoảng
588220 cây. Hoa Phú Mậu tiêu thụ được khoảng 350000 cây, chiếm 26,92% thị phần.

(Biểu đồ về thị phần các loại hoa cúc trên thị trường Thừa Thiên Huế)

Nguồn :điều tra từ các chợ trên địa bàn thành phố Huế
Vào dịp tết: hoa cúc Phú Mậu thường được trồng thành hai loại là hoa cúc chậu để
phục vụ cho các chợ hoa Tết và hoa cúc dùng trong việc cúng. Vào dịp Tết thị trường hoa
Phú Mậu trở nên sôi động hơn và số lượng hoa tiêu thụ nhiều hơn rất nhiều. số lượng hoa
mà Phú Mậu có thể cung ứng cào dịp tết có thể lên tới 1500000 cây.
2.4.4.2. Thói quen mua hàng:
Người tiêu dùng thường mua hoa ở các chợ nên họ không quan tâm đến nhãn hiệu
hay xuất sứ của hoa. Khi mua hoa người tiêu dùng thường chú trọng đến hình dáng của
hoa là: hoa có tươi hay không, hoa cao hay thấp, cây hoa có thẳng không … ngoài hình
dáng của hoa người ta cũng thường chú trọng đến các yếu tố khác như giá và việc mua
hoa dùng vào mục đích gì thù họ lựa chọn được loài hoa phù hợp với bản thân mình.
-

Những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định mua hoa
18


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

+Người bán hoa có gần nhà hay không
+Sự thân quen với người bán, người bán có nhiệt tình hay không
+Hoa có đẹp hay không: lá không sâu, cây thẳng, hoa tươi
+Giá cả có hợp lí không
+Tùy vào nhu cầu và các dịp lễ, tết
2.4.4.3. Sự trung thành của khách hàng
Thường thì tùy trường hợp nên nhu cầu của khách hàng mỗi lúc khác nhau. Và giá
của hoa cúc Phú Mậu và hoa Đà Lạt cũng khác nhau nhiều nên đây là lợi thế cho những
khách hàng có thu nhập thấp. Tuy nhiên khách hàng lại không để ý là hoa cúc của Phú
Mậu hay là của các tỉnh khác là Phú Thượng, Phú Dương, Phú Thanh vì nó chẳng có gì
khác nhau về đặc điểm cũng như giá. Vì vậy sự trung thành của khách hàng với hoa cúc

Phú Mậu là không cao
2.4.4. Khó khăn và hướng kiến nghị
Khó khăn

Hướng kiến nghị

-Khách hàng không có đủ thông tin về hoa -Cần có sự quảng cáo thương hiệu hoa Phú
Phú Mậu để phân biệt so với các làng khác Mậu với các hoa làng khác

2.5.ĐÁNH GIÁ CHUỔI CUNG ỨNG:
2.5.1. Xác định thị trường:
Do thu nhập của người dân ngày càng tăng nên họ càng chú trọng đến việc thờ
cúng tổ tiên, trang hoàng nhà cửa và cúng vào các dịp lễ tết. Nên nhu cầu về hoa tươi đặc
biệt là hoa cúc tăng khá mạnh. Vì thế để đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng lên này
nên số nhà cung ứng đầu vào trong ngành hoa cúc cũng ngày càng nhiều. Khách hàng sử
dụng hoa cúc thường nhằ các mục đích khá cố định như vào các dịp lễ, tết, rằm, 30 nên
chúng ta có thể khá dễ dàng trong việc dự báo nhu cầu. Vì vậy thị trường hoa cúc ổn
định.
2.5.2.Đo lường mức độ phục vụ khách hàng:
Dịch vụ khách hàng đánh gía khả năng của chuỗi cung ứng, để đáp ứng những
mong đợi nơi các khách hàng của nó. Ở thị trường hoa cúc, các tiêu chí khách hàng mong
đợi là: chất lượng, giá sản phẩm

19


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

Theo điều tra của nhóm thì thực tế hoa cúc Phú Mậu chỉ đáp ứng mong muốn của
khách hàng về chất lượng ở mức trung bình và về giá cả thì đã đáp ứng được mong

muốn của khách hàng (giá của hoa cúc Phú Mậu thấp hơn nhiều so với hoa cúc Đà Lạt
2.6. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA
CHUỔI CUNG ỨNG
Vấn đề
Điểm mạnh
Điểm yếu
Người dân
Người dân có kinh nghiệm sản
xuất hoa cúc lâu đời (3-10
năm), yêu nghề trồng hoa hiện
nay mang lại thu nhập chính
cho họ.Nên đây là nguyên
nhân để họ gắn bó với nghề.
Chất lượng

Phù hợp với một số nhu cầu
của một số hộ gia đình như
cắm vào bình hoa nhỏ hoặc
cúng ngoài trời

giá

Gía rẻ hơn hoa Đà Lạt nên đáp Giá rẻ thường xuyên gắn với suy
ứng được những người có thu nghĩ chất lượng không cao
nhập thấp

Giống

Phú Mậu đã tự sản xuất được Chủng loại chưa đa dạng (chủ yếu là
cây giống cho mình.

hoa cúc vàng)

Phân bón

Các hộ gia đình biết tận dụng Mức chi phí người dân sử dụng kali
phân bón hữu cơ có sẵn để bón cao vì giá cả của kali trên thị trường
cho cây
tăng mạnh, ảnh hưởng đến chi phí
của nông hộ.
Diện tích trồng ngày càng Diện tích trồng hoa cúc không tập
được mở rộng
trung mà đa số là rải rác,chỉ có vùng
tập trung duy nhất 1,5 ha gồm cả các
loại hoa khác.

Diện tích trồng

Vốn

Chất lượng ,mẫu mã hoa chưa đồng
đều, còn thua chất lượng hoa Đà Lạt
và ít phân biệt so với các đối thủ
trực tiếp trong vùng.

Thiếu vốn, vật tư, trình độ và quy
mô ứng dụng khoa học kỹ thuật vào
sản xuất còn kém.
Khí hậu không ổn định nên ảnh
hưởng đến thời gian nở hoa

Thời tiết
Ứng dụng khoa
học công nghệ

Việc thu hoạch theo truyền thống
chủ yếu là nhổ bằng tay và không sơ
chế gì, cũng không có bao bì, nhãn
20


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

mác, kho bảo quản.

Cơ hội
Thách thức
Người dân Huế có truyền thống tín ngưỡng Giá hoa cúc thấp, bấp bênh, phương thức
cao. Mức sống của người dân Huế lại ngày hợp đồng và thanh toán rủi ro
càng tăng, nên việc bỏ nhiều tiền mua hoa
thờ cúng tổ tiên.. đáp ứng nhu cầu tâm linh
cũng tăng theo.
Nhiều mô hình sản xuất hoa cúc tiên tiến ở Giá cả vật tư leo thang nhanh chóng ,nông
nhiều nơi như Đà Lạt,Hà Nội.. để nông dân dân thường hay thiếu vốn vào đầu vụ.
có thể học hỏi.
Phú Mậu nổi tiếng qua thông tin đại chúng
về du lịch cộng đồng có tranh và hội vật
Làng Sình, hoa giấy Thanh Tiên, hoa cúc
Phú Mậu…Cho nên dể dàng tạo dựng
thương hiệu .Khách hàng cũng theo đó có
thể tìm đến và đặt hàng

Cạnh tranh giữa hoa cúc Phú Mậu và các
vùng sản xuất hoa khác trong tỉnh như ở
Phú Dương, Phú Thượng, Phú Thanh rất
mạnh mẽ vì không có sự khác biệt giữa hoa
cúc các vùng này.Còn hoa cúc Đà Lạt lại
nhằmở một phân khúc khác- người thu
nhập khá mà hoa Phú Mậu không thể cạnh
tranh được vì mẫu mã và thời gian tồn tại
ngắn ngày.
Bản chất của thương lái chỉ coi trọng lợi
nhuận nên không quan tâm đến việc đảm
bảo chất lượng cho khách hàng

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHUỔI CUNG ỨNG
3.1. Định hướng phát triển:
Trong tương lai HTX dự định tăng quy mô sản xuất hoa cúc lên 15 ha vào năm
2016, ngoài giống hoa cúc Đà Lạt hiện tại, xã dự định nhập thêm các giống cúc mới như
cúc Nhật Bản,cúc mâm xôi cho năng xuất cao hơn,hoa chất lượng đẹp hơn.Bên cạnh đó
đưa vào sản xuất quy mô các giống hoa quý khác như lan mokara cắt cành,hoa địa lan
tiên ông.. hoa cẩm chướng,lưu ly… Đồng thời với việc áp dụng tiêu chuẩn Gap ( Good
Agriculture Practices - qui trình nông nghiệp an toàn),xã cũng chủ động liên kết với Viện
21


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

rau quả và trường đại học Nông Lâm để áp dụng các quy trình công nghệ mới hiệu quả
hơn.Đồng thời xã cũng dự định hổ trợ nhiều hơn cho nông dân phát triển về vật tư, về
giống.. về thủy lợi.Đồng thời hổ trợ nông dân tìm đầu ra thông qua HTX , đặc biệt là đầu

ra cho cây giống.
Ngoài ra xã cũng dự định dựa vào ưu thế nằm trong vùng du lịch sinh thái với hội
vật làng Sình,hoa giấy Thanh tiên… để tổ chức các tour du lịch về thăm xã,mời nhà báo
về phỏng vấn để quảng bá thương hiệu,nằm trong dự án phát triển nông thôn mới.
3.2. Những giải pháp
3.2.1. Các yếu tố đầu vào:
• Giống:
Nếu như trước đây nguồn giống hoa cúc ở đây chủ yếu lấy từ Đà Lạt và Hà Nội thì bây
giờ xã đã tự trồng được cây giống cung ứng .Tuy nhiên HTX chỉ cung ứng được khoảng
60% giống, còn đa số nông dân sản xuất nhỏ lẻ tại vườn là mua của các tư nhân kinh
doanh bao gồm cả giống tại địa phương và từ Đà Lạt hay Hà Nội.Trong khi đó một số hộ
trồng cây giống vẩn bán cây giống cho thương lái từ Quảng Trị.Giá mua cây giống bên
ngoài đắt hơn mua ở HTX đến 5%.Để quản lý cây giống tốt hơn thứ tự ưu tiên nhằm
cung ứng cho toàn bộ nông dân trong xã sau đó mới nghĩ đến bên ngoài, HTX nên mua
lại toàn bộ cây giống sản xuất được rồi phân phối cho bà con .Ngoài ra HTX nên thành
lập một tổ chức chuyên nghiên cứu phát triển và cung ứng cây giống, tư vấn kỹ thuật cho
bà con,như thế vừa để nông dân chủ động hơn, vừa tạo điều kiện ứng dụng kỹ thuật vào
sản xuất tăng tính cạnh tranh trong sản phẩm hoa của xã.
Hoa cúc ở đây chỉ trồng gần như một loại đó là cúc vàng Đà Lạt mà chưa thử nghiệm các
loại hoa cúc mới như cúc Nhật Bản, cúc mâm xôi… cũng phù hợp với loại đất thịt ở đây.
HTX nên thử nghiệm nếu thành công có tạo ra các sản phẩm có mẫu mã đẹp, đa dạng
chủng loại ,có thể hướng đến nhiều mục đích khác nhau hướng vào các phân đoạn thị
trường khác nhau và có thể đưa vào shop hoa.
•

Phân bón, thuốc trừ sâu và các loại vật tư khác.

Vật tư chủ yếu do HTX cung ứng trên 60%, các cửa hàng vật tư bên ngoài 40%.HTX bán
rẻ hơn bên ngoài 5%,tuy nhiên một số nông dân lại thích mua ngoài vì không phải khi
nào nông dân cũng có tiền mặt trong tay.Mua chịu ở HTX thì đến hạn cam kết mà nông

22


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

dân chưa có thì bị thu lãi 8%/tháng. Giải pháp lúc này đó là HTX tạo điều kiện kéo dài
thời gian trả nợ vật tư,hạ mức lãi suất xuống thấp hơn,hoặc tích hợp việc buôn bán của
HTX thu mua sản phẩm của nông dân để trừ nợ.Bên cạnh đó các hộ trồng không tập
trung mặc dù tận dụng được phân chuồng vẫn thường lạm dụng thuốc trừ sâu và thuốc
kích thích, vì họ thường trồng theo kinh nghiệm mà không áp dụng công nghệ nên rất dể
gây ra tình trạng sâu bệnh, chậm tăng trưởng.Vì thế việc sản xuất hoa cúc cần được quy
hoạch rộng hơn, quy hoạch cả vườn dân ,HTX cũng nên hổ trợ kĩ thuật ,tư vấn quy trình
cho mọi nông dân trong xã.
•

Vốn.

Đa số nông dân tự bỏ vốn, không đáp ứng kịp thời mùa vụ nên quá trình đầu tư quy trình
công nghệ cao còn rất hạn chế vì nông dân không có nhà lưới,không có kho bảo
quản,không có hệ thống tưới tiêu chuẩn... Hiện nay HTX đã có chính sách cho xã viên
vay vốn lãi suất 0,65-0,8%/năm.Thường là đến khi thu hoạch hoặc sau thời hạn 6 tháng
-1 năm nông dân phải trả lại cho HTX.Chính vì vậy mà nông dân cũng e ngại trong
chuyện vay vốn mặc dù họ không đủ khả năng mua vật tư vì lo sợ thiên tai hay mất
mùa .. thì không trả được tiền đến hạn.Giải pháp tối ưu nhất đó là bên cạnh hổ trợ vật
tư ,HTX cũng nên hỗ trợ vốn cho nông dân với thời hạn dài hơn đồng thời kiến nghị với
huyện ,tỉnh hổ trợ vốn cho xã nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất hoa , góp phần trong việc
tăng trưởng kinh tế cũng như dần dần tạo nên thương hiệu hoa Phú Mậu.
•

Mở rộng diện tích canh tác:

Tính đến tháng 10/2014 vùng trồng hoa tập trung chỉ có 1,5 trong đó gần một nữa là hoa
cúc.HTX nên mở rộng vùng tập trung để đồng thời ứng dụng quy trình sản xuất chuẩn để
nâng cao năng suất đồng đều. Để cải thiện diện tích trồng hoa, Hợp Tác Xã cần đốc thúc
bà con bằng cách:
-

Mở rộng diện tích trồng hoa hằng năm bằng cách chuyển các loại cây trồng
kém hiệu quả sang trồng hoa, mở rộng phần đất chưa sử dụng có tiềm năng

-

nông nghiệp.
Để tăng năng suất thì cần đầu tư cho một số công trình thủy lợi nhằm đảm bảo

-

nước tưới tiêu trong mùa hè.
Tăng cương cải thiện độ phì nhiêu của đất bằng cách sử dụng chất hữu cơ,
phân sinh học và hạn chế sử dụng phân hóa học.

23


Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

3.2.2. Kỹ thuật canh tác.
HTX cần tổ chức các cuộc họp giữa nông dân với nhau hàng vụ để nông dân trao
đổi kinh nghiệm, đồng thời mời chuyên gia từ Viện rau quả Trung ương về hướng dẩn
trao đổi với nông dân cũng như dẫn một số nông dân tiêu biểu đi tham quan các mô hình

từ nơi khác như Từ Liêm, Lâm Đồng.Hai năm trở lại đây theo điều tra của chúng tôi các
hoạt động này thưa dần,HTX cũng ít quan tâm đến việc trồng hoa của nông dân hơn
trước.Để giải quyết tình trạng này nông dân nên kiến nghị HTX tiếp tục tổ chức các cuộc
giao lưu học hỏi kinh nghiệm trồng hoa, cũng như học hỏi các quy trình từ nơi khác cao
hơn nữa là thành lập ngay một tổ chức nghiên cứu về sản xuất hoa nhằm tạo ra các cây
giống mới, cập nhật các quy trình công nghệ mới, phù hợp hơn với địa hình khí hậu thổ
nhưỡng nơi đây.Đồng thời tăng cường hổ trợ vốn để nông dân có đủ điều kiện đầu tư nhà
lưới, hệ thống tưới tiêu, hệ thống chiếu sáng…
Ngoài ra HTX chưa có kho lạnh bảo quản cũng như công tác đóng gói, sơ chế hoa
còn hạn chế , điều này dẩn đến khi mùa thu hoạch đến, nông dân hái nhổ đồng loạt là
phải tìm cách tiêu thụ ngay , có khi hoa cúc nơi khác ùn tới, dẫn đến tình trạng ứ đọng,
hư hỏng hoa nặng.Xu hướng sắp tới HTX sẻ phải xây dựng hoặc hổ trợ để dân xây dựng
một số kho bảo quản , đồng thời nông dân cũng phải chú trọng hơn trong khâu vận
chuyển hoa đến kho hay ra chợ tiêu thụ,khâu sơ chế.
3.2.3. Thông tin.
Trong chuỗi cung ứng nguồn thông tin từ các mắt xích không thông suốt.Đặc biệt
là nông dân họ thường không hiểu vị trí quan trọng của mình trong chuỗi.Nên bị phụ
thuộc vào thương lái và hay bị đặt giá, ép giá mà không biết hoặc chủ động tìm hiểu giá
thị trường.Thông tin về giống mới hay vật tư phù hợp thường không được nông dân chú
trọng , họ lấy vật tư nào là theo sự hướng dẫn của người bán là chủ yếu .Ngoài ra nông
dân không am hiểu nhu cầu thị trường nên chỉ tập trung sản xuất giống cúc Đà Lạt trên
đất Huế, mặc dù năng suất ổn định tuy nhiên chất lượng lại kém xa so với khi được trồng
ở Đà Lạt.
Để giải quyết các tình trạng trên chúng tôi đưa ra các giải pháp như sau:
Một là,nông dân phải chủ động hơn trong việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của
mình,trong việc tìm đối tác, thị trường.. đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của HTX .-- - - Hai
là, HTX cần cung cấp thông tin về kỹ thuật canh tác cũng như về nhu cầu thị trường , vật
24

Quảng Trị Chuỗi Cung-Tìm Hiểu Chuỗi Cung Ứng Hoa Cúc Phú Mậu

giá để nông dân hiểu rõ .Ba là HTX hỗ trợ nông dân tiêu thụ bằng cách quảng bá thương
hiệu sản phẩm, tiến tới tạo dựng một thương hiệu hoa cúc riêng, đi đôi với nó HTX phải
tích hợp việc thu mua và tiêu thụ sản phẩm cho dân kiểm soát đầu ra và hạn chế tình
trạng nông dân bị thương lái ép giá.
3.2.4. Cạnh tranh
Hoa cúc Phú Mậu cạnh tranh trực tiếp với hoa cúc ở Phú Dương,Phú Thượng …
Mặc dù hoa cúc ở các xã này rất ít so với hoa Phú Mậu , tuy nhiên không có sự khác biệt
nào giữa chúng, nên khách hàng mặc dù biết và thích hoa Phú Mậu cũng không thể hoặc
khó phân biệt nổi.Cạnh tranh gián tiếp với hoa cúc Phú Mậu là hoa cúc Đà Lạt.Hoa cúc
Đà Lạt hướng tới phân khúc thu nhập trung bình và cao thường để những nơi quan trọng
như trên bàn thờ cúng Phật, cúng tổ tiên ,hay dùng để viếng …. Trong khi hoa Phú Mậu
chỉ dùng đặt ngoài trời hay trên các bình nhỏ.Vì hoa Đà Lạt to, đẹp để lâu trong khi hoa
Phú Mâu nhỏ mà lại mau tàn. Mặc dù giá rẻ hơn hoa Đà Lạt từ 2000-5000 đồng nhưng
khách hàng vẫn ưa chuộng và chọn hoa Đà Lạt hơn đây là lý do hoa Phú Mậu không thể
đưa vào các shop hoa trên địa bàn tỉnh.
Để giải quyết tình trạng này xã nên trồng, nghiên cứu ,thử nghiệm các giống cúc
mới cho mẫu mã đẹp hơn, đồng thời áp dụng quy trình công nghệ kiểm soát chất
lượng.Đi đôi với việc tạo dựng thương hiệu gắn mác lên hoa… Để làm được điều này cần
sự hổ trợ của nhiều ngành, nhiều cơ quan đặc biệt là sự hỗ trợ về kỹ thuật ,vốn và giống
cây.
3.2.5. Giá
Giá hoa cúc thường bấp bênh không ổn định , đặc biệt là vào mùa thu hoạch, khi
hoa từ nhiều nơi đổ về giá hoa cúc giảm xuống đáng kể.Nông dân bị ép giá cùng với áp
lực tiêu thụ hết nên có khi hoa thu hoạch rồi mà lãi rất thấp.Có khi thương lái về tận nhà
thương lượng giá cả rồi đến ngày thu hoạch thì lại trắng trợn đòi giảm giá do thị
trường.Ngày thường giá hoa khác ngày tết .Có lúc ngày thường chỉ từ 2000-5000 đồng
/cây mà tết lại tăng lên từ 6000-9000 đồng/cây.Nếu HTX giải quyết được đầu ra cho
nông dân thì sẻ góp phần bình ổn giá, đồng thời tổ chức sản xuất quy mô áp dụng công

nghệ đồng bộ, xúc tiến quảng bá,hình thành thương
hiệu hoa Phú Mậu đóng gói ,bảo quản,gắn mác…

25