Thực trạng viêm da cơ địa ở trẻ em dưới 5 tuổi và kết quả ban đầu của việc áp dụng can thiệp thử nghiệm tại trường mầm non hoa mai cầu giấy, hà nội năm 2015

B GIÁO D CăVẨă ẨOăT O
TR NGă I H CăTH NGăLONG
KHOA KHOA H C S C KH E
B MỌNă I UăD
NG


L

TH H NG HÀ
B00349

TH C TR NG VIểMăDAăC ă
VÀ K T QU BANă
NGHI M T IăTR

A

TR EMăD

I 05 TU I

U C A VI C ÁP D NG CAN THI P TH
NG M M NON HOA MAI - C U GI Y
- HÀ N I,ăN Mă2015ă

TÀI T T NGHI P H C

NHÂN VLVH

HÀ N I ậ Thángă10ăn mă2015

B GIÁO D CăVẨă ẨOăT O
TR NGă I H CăTH NGăLONG
KHOA KHOA H C S C KH E
B MỌNă I UăD
NG


L

TH H NG HÀ
B00349

TH C TR NG VIểMăDAăC ă
VÀ K T QU BANă
NGHI M T IăTR

A

TR EMăD

I 05 TU I

U C A VI C ÁP D NG CAN THI P TH
NG M M NON HOA MAI - C U GI Y
- HÀ N I,ăN Mă2015ă

TÀI T T NGHI P H C
H

ng d n khoa h c:ăTS.

NHÂN VLVH
M nh Hùng

HÀ N I ậ Thángă10ăn mă2015

Thang Long University Library


L I C Mă N
Tôi xin bày t lòng bi tă năsơuăs căđ n:
T p th các th y cô giáo t i B mônă i uă d
Tr

ngă

i h căTh ngăLongăậ nh ngăng

ng, khoa Khoa h c S c kh e,

iăđưăh t lòng d y d , truy năđ t ki n

th c quý báu trong quá trình h c t p c a chúng tôi.
TS.

M nh Hùng, Phòng Truy năthôngăvƠăCh măsócăkháchăhƠng,ăB nh vi n Nhi

Trungă

D

ng;ăGi ng viên th nh gi ng, khoa Y t Công c ng,ăTr

c Thái Bình - ng

i th yăđưăd y d ,ăgiúpăđ ,ăh

ngă

ih cY

ng d n tôi trong su t quá

trình hoƠnăthƠnhăđ tài này.
PGS.TS Lê Th MinhăH

ng,ăPhóăGiámăđ căkiêmăTr

ng ậ kh p b nh vi năNhiăTrungă
nghiên c u s c kh e tr em - ng
cóăđ

ng;ăTr

ng khoa Mi n d ch ậ D

ng phòng Qu nălýăđƠoăt o, Vi n

iăđưăt oăđi u ki n thu n l iăđ cho chúng tôi

c ngu n l căđ tri năkhaiăđ tài.

Các anh ch đ ng nghi p, 159 bà m đưăgiúpăđ tôi trong quá trình thu th p s li u
nghiên c uăchoăđ tài.
Cu i cùng tôi xin g i t iă giaă đìnhă yêuă quýă đưă luônăđ ngă viên,ă giúpăđ , t o m i
đi u ki năđ tôi th c hi n và hoàn thành khóa lu n.
Hà N i, ngày 25 tháng 01 n m 2016

L Th H ng Hà


DANH M C CÁC B NG
B ng 3.1. T l viêmădaăc ăđ aătheoăđ căđi m c a tr ............................................ 14
B ng 3.2. nhăh

ng ch đ nuôiăd

ng v i tình tr ngăVDC ă tr ..................... 15

B ng 3.3. M i liên quan gi a tr s d ng s a công th c v iăVDC ...................... 15
B ng 3.4. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăv tănuôiătrongăgiaăđình ............................ 16
B ng 3.5. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăho tăđ ng s n xu t t iăgiaăđình ............... 17
B ng 3.6. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăvi c ti p xúc v i các tr khác.................. 18
B ng 3.7. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăph iănhi m khói thu c lá ........................ 18
B ng 3.8. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăhenăph qu n ........................................... 19
B ng 3.9. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăm t s d u hi u khò khè ......................... 19
B ng 3.10. M i liên quan gi aăVDC ăv iăviêmăm iăd

ng và d u hi u ho .......... 20

B ng 3.11. M i liên quan gi aăVDC ăvƠăvi căđưăt ng m n c m v i th că n ........ 21
B ng 3.12. K t qu tâm hu n ki n th c các bà m v phòng ch ngăVDC ........... 21
B ng 3.13. K t qu t p hu n th c hành phòng ch ngăVDC ................................. 22

i

Thang Long University Library


DANH M C CÁC BI U
Bi u 3.1. K t qu khámăviêmădaăc ăđ a t i Hà N i ................................................. 14
Bi u 3.2. C i thi n ki n th căbƠăđ t c a các bà m phòng ch ngăVDC ............... 22
Bi u 3.3. C i thi n th c hành c a bà m phòng ch ngăVDC ............................... 23

ii


M CL C
T V Nă
Ch

................................................................................................................. 1

ngă1 T NG QUAN TÀI LI U .............................................................................. 3

1.1.ă

NHăNGH A,ăC ăCH B NH SINH, CH Nă OỄN,ă I U TR ................... 3

1.1.1.ă nhăngh a ....................................................................................................... 3
1.1.2.ăC ăch b nh sinh ............................................................................................. 3
1.1.3. Bi u hi n lâm sàng c a chàm.......................................................................... 3
1.1.4. Ch năđoánăchƠm .............................................................................................. 4
1.1.6. Qu n lý: ......................................................................................................... 4
1.2.1. T l viêmădaăc ăđ a ........................................................................................ 5
1.2.2. Ti n s d

ngăvƠăviêmădaăc ăđ a .................................................................... 6

1.2.4. Y u t môiătr

ng s ngăvƠăviêmădaăc ăđ a ..................................................... 7

1.2.5.ăViêmădaăc ăđ a và các b nh d

ng khác ........................................................ 8

1.2.6.ăViêmădaăc ăđ a và s d ng kháng sinh ........................................................... 9
Ch

IăT

ngă2
2.1.ă

IăT

2.1.1.ă

iăt

NGăVẨăPH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U ................................... 9

NG, TH IăGIANăVẨă

Aă I M NGHIÊN C U ........................ 10

ng nghiên c u ................................................................................... 10

2.1.2. Th iăgianăvƠăđ aăđi m nghiên c u ............................................................... 10
2.2.Thi t k nghiên c u: mô t c t ngang, nghiên c uăđ nhăl
h p can thi p th nghi măsoăsánhătr

ng, có phân tích k t

c sau. ........................................................ 10

2.3. N I DUNG VÀ BI N S NGHIÊN C U ........................................................ 10
2.3.1.ă ánhăgiáăt l ,ăđ căđi m d ch t h căviêmădaăc ăđ a t i Hà N i .................. 11
2.3.2. T p hu n cho các bà m v phòng ch ngăviêmădaăc ăđ a t iătr

ng m m non

Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i. ........................................................................... 11
2.4. X

LÝ S LI U ................................................................................................ 12

2.9. V Nă

Oă

C TRONG NGHIÊN C U ................................................. 13
iii

Thang Long University Library


Ch

ngă3 K T QU NGHIÊN C U .......................................................................... 13

3.1. T L VẨă

Că I M D CH T VIểMăDAăC ă

3.1.1. T l viêmădaăc ăđ a

A T I HÀ N I .............. 13

tr em ....................................................................... 14

3.1.2. nhăh

ngăquáătrìnhănuôiăd

ngăđ năVDC .............................................. 15

3.1.3. nhăh

ng m t s y u t d nguyênăđ năVDC .......................................... 16

3.1.4. M i liên quan gi aăVDC ăv i m t s b nh d
3.2. K T QU

ng ..................................... 19

T P HU N KI N TH C, TH C HÀNH

PHÒNG CH NG

VDC ă TR EM CHO CÁC BÀ M ................................................................ 21
Ch

ngă4 BÀN LU N ................................................................................................. 24

4.1. T L VẨă

Că I M D CH T VIểMăDAăC ă

4.1.1. T l viêmădaăc ăđ a

A T I HÀ N I .............. 24

tr em ....................................................................... 24

4.1.2. nhăh

ngăquáătrìnhănuôiăd

ngăđ năVDC .............................................. 25

4.1.3. nhăh

ng m t s y u t d nguyênăđ n VDC .......................................... 27

4.1.4. M i liên quan gi aăVDC ăv i m t s b nh d

ng ..................................... 28

4.2. K T QU T P HU N KI N TH C, TH C HÀNH PHÒNG CH NG VIÊM
DAăC ă

A

TR EM CHO CÁC BÀ M ...................................................... 29

K T LU N ................................................................................................................... 33
KI N NGH ................................................................................................................... 34
TÀI LI U THAM KH O
B CÂU H I NGHIÊN C U ECZEMA

iv


T V Nă
Viêmădaăc ăđ aă(VDC ) là b nh ph bi n

31,6 tri uăng

tr emăvƠăng

i m c VDC ăvà ít nh t 17,8 tri u m c VDC

đ nh, ho c viêm da d

ng.

tr emă d

i l n, t i M có
m t m căđ nh t

i 18 tu i có 10,7% tr đ

c ch nă đoánă

VDC , t l nƠyăgiaoăđ ng t 8,7%ăđ n 18,1% gi a các bang và qu n [4]. T l
nƠyăc ngăthayăđ iătheoăcácăvùngăđ a lý ho c s c t c

Iranăd

i 2% ho c trên 16%

Nh t B n và Th yă i n [4].
ngăđangăngƠyăcƠngăt ngătrênăth gi i,

Theo Brian S Kim t l các b nh d

trongăđóăviêmădaăc ăđ a chi m t l kho ng 15-30% tr em và 2-10%ăng
Nghiên c uăđánhăgiáăgánhăn ng do viêm da d

ng và VDC

i l n [5].

t i M cho th y chi

phí c a b nh chi m kho ng 2,4% b o hi mă cáă nhơnă (privateă insurer)ă đ n 2,6 %
ch măsócăyăt (Medicaid) [17].
Viêmădaăc ăđ a là b nhăđangăcóăxuăh

ngăt ngălênăđ c bi t

cácăn

căđangă

phát tri n và vùng nông thôn có t l caoăh n. Ti p xúc v i các d nguyên trong
nhƠăliênăquanăđ n b nh VDC . D nguyên m t nhà m t y u t nguyăc ăti n tri n
b nhăviêmădaăc ăđ a. Theo nghiên c u Beck HI và cs cho th y d nguyên m t nhà
là y u t môiătr

ng liên quan VDC

tr nh . B và m hút thu căláălƠmăt ngă

nguyăc ăbi u hi n các tri u ch ng VDC

tr [10], [11], [14]

Viêmădaăc ăđ a là b nh gây ra các d u hi u viêm da ng a mãn tính,ăăth
xu t hi n s m

tr d

ng

i 5 tu i, tri n t ngăđ t hay tái phát, lâm sàng bi u hi n

b ngăđámăm ngăđ da, m n n

c và ng a [2]. Không nh ng b nh gây nhăh

ng

khó ch uăđ n s sinh ho t hàng ngày, mà b nhăcnălƠănguyênănhơnăc a nhi m trùng
c ăh i.
M t s nghiên c u ch ra r ng VDC
đ

ng hô h p gây nhăh

nhă h

ngă đ n hen ph qu n, viêm

ngăđ n cu c s ng. Ngoài ra m t s nghiên c u còn ch

1

Thang Long University Library


ra r ng b nh nhăh
h

ngăđ n m t s m n c m, d

ngă nău ng, t đóăgơyăraă nh

ngăđ n s c kh e [1]
Vi t Nam,ă chúngă taă đangă th i k phát tri n kinh t , ô nhi m không khí

không ng ngăraăt ngă các thành ph l n. Bên c nhăđó,ăngƠyăcƠngăd dàng trong
vi c vi c ti p c n các ngu n th că năchoătr em có s nănh ăs a, các lo i th c ph m
ch bi n s n. M t khác hi n ch aă cóă cácă ch
VDC

ngă trìnhă giáoă d c s c kh e v

tr em cho các b c ph huynh. Do v y,ănguyăc ăph iănhi m VDC ngày

cƠngăt ng.ăTuyăv y hi n nay
daăc ăđ a c a tr emăd

Vi tăNamăch aăcóănghiênăc u nào v t l m c viêm

i 5 tu i v i m t quy mô l n,ăc ngăch aăcóăcácănghiênăc u

v nguyăc ăm c VDC ă[3]
M căviêmădaăc ăđ aăđaăs
tu i,ă ch aă nh n th că đ
ng

l a tu i tr emă[3].ă

i v i l a tu i tr còn ít

c vi c phòng ng a b nhă viêmă daă c ă đ a thì b , m và

iăch măsócătr đóngăvaiătròăquanătr ng. Do v y,ăđ phòng ng aăVDC ă tr

thì c n giáo d c s c kh e cho các bà m lƠăđi u c n thi t.
T i Vi t Nam hi năch aăcóănghiênăc u nào nh măxácăđ nh t l b nh, c ngă
nh ănơngăcaoăki n th c phòng ng aăVDC ă tr cho các bà m . Nghiên c u nh m
xácă đ nh th c tr ng viêm da c ă đ a và nâng cao ki n th c phòng ng a cho c ng
đ ngălƠăđi u c n thi t.
Do v y chúng tôi ti n hành nghiên c uăđ tài: Th c tr ng viêm da c đ a
tr em d
tr

i 05 tu i và k t qu ban đ u c a vi c áp d ng can thi p th nghi m t i

ng m m non Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i, n m 2015. Nghiên c uăđ

c ti n

hành v i 02 m c tiêu c th nh ăsau:
1. Xác đ nh t l viêm da c đ a tr em d

i 05 tu i t i tr

ng M m non Hoa

Mai, qu n C u Gi y, Hà N i n m 2015 và m t s y u t liên quan.
2.

ánh giá k t qu ban đ u c a vi c áp d ng can thi p th nghi m t i tr
m m non Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i, n m 2015.

2

ng


Ch

ngă1

T NG QUAN TÀI LI U
1.1.ă

NHăNGH A,ăC ăCH B NH SINH, CH Nă OỄN,ă I U TR

1.1.1.ă nhăngh a
VDC ăă(viêmădaăc ăđ a) là m t b nh viêm da ng aămưnătính,ăăth
hi n s m

tr d

i 5 tu i, tri n t ngăđ t hay tái phát, lâm sàng bi u hi n b ng

đámăm ngăđ da, m n n
vai trò "th đ a d

ng xu t

c và ng a, nguyên nhân ph c t pănh ng bao gi c ngăcóă

ng", v mô h c có hi năt

ng x p bào [1].

1.1.2.ăC ăch b nh sinh
Cóăhaiăc ăch chính hi nănayăđ gi i thích b nh h c c aăviêmădaăc ăđ a:
do b tăth
th

Th nh tăVDC ălƠăk t qu suy gi m ch căn ngăhƠngărƠoăb o v bi u mô
ng v ch căn ngăvƠăc u trúc da. Theo cách này hàng rào bi u mô b t

ngănh ălƠăkhi m khuy t tiên phát.
-

Th haiăVDC ădoăr i lo n ch căn ngămi n d ch tiên phát tham gia t bào

Langerhan, t bào T, và các t bào mi n d chăđápă ng viêm v i y u t môiătr

ng.

1.1.3. Bi u hi n lâm sàng c a chàm
Tùy theo phân lo i, v trí và l a tu iăcácăđ căđi m t năth

ngăs có nh ng

nétăđ cătr ng
+ăCóăbaăgiaiăđo n t năth

ngăda [2]

- C p tính: bană đ g lên ng a và m nă n
th

ngădaătr yăx

c;ă th

ngă liênă quană đ n t n

c và tr t da k t h p v i ti t d ch.

- Bán c p:ăbanăđ , tr yăx

c và s o

- Mãn tính: m ng da d y, lichen hóa,
+ V trí t năth

ngătheoăl a tu i

- Tr ch aăbi tăbò:ăth
- Tr đangăbi t bò:

ng

m tăvƠăđ u

m t ngoài c a chi, thân, m t và c
3

Thang Long University Library


c tay, m t cá chân, m tătr

- Tr l n:

c kh u tay, khoeo chân và c

1.1.4. Ch năđoánăchƠm
Theo tiêu chu n ch năđoánăc aăUKăWorkingăParty’săDiagnosticăCriteria for
Atopic Dermatitis [3]ănh ăsau:ă
Tr ph i có tình tr ng ng a da k t h p v i 3 ho c h n các tiêu chí sau:
1. Ti n s vùng da t năth

ngăn p g pănh ăkh u tay khoeo, m t cá chân,

quanh c (bao g mămá,ăđ u tr < 10 tu i)
2. Ti n s giaăđìnhăb hen ho căviêmăm iăd
m i quan h h hàng th h th nh t v i tr d

ng (ho c ti n s b nh d

ng

i 4 tu i)

3. Ti n s da khô
4. Có th nhìn th yăVDC ă n p g p (ho căVDC ăliênăquanăđ n má/trán
và m t ngoài chi

tr d

5. Kh iăphátăd

i 4 tu i)
i 2 tu i (không s d ng cho tr d

i 4 tu i)

1.1.5.ă i u tr VDC :
Nguyên t căđi u tr :
- Tránh các ch t gây kích ng da.
- Gi

m cho da: dùng cream, m làm mădaăătrongăcácăđ t b nh năđ nh.

- T măn

căh iă mănh ng không nóng, h n ch xà phòng

- Bôi các lo i cream gluco-corticoids (tùy theo m căđ và v trí t năth

ng)

- Kháng sinh ch ng t c u vàng khi có b i nhi m
- Kháng histamin t ng h p.
- Corticoidsăđ

ng toàn thân: ch dùngăchoăgiaiăđo năv

dùng t ngăđ t ng n.
-

UVA, UVB, PUVA

1.1.6. Qu n lý:
Viêmădaăc ăđ a là b nh mãn tính, b nhănhơnăđ

c theo dõi

- Di n bi n b nh c a b nh viêm da theo l a tu i
4

ng b nh n ng và

- Ti n tri n b nh ph i h păđ c bi t ti n tri n c aăhenăvƠăviêmăm iăd
1.2. D CH T H CăVIểMăDAăC ă

ng

A

1.2.1. T l viêmădaăc ăđ a
Theo Brian S Kim t l các b nh d

ngăđangăngƠyăcƠngăt ngătrênăth gi i,

trongăđóăviêmădaăc ăđ a chi m t l kho ng 15-30% tr em và 2-10%ăng
l nƠyăc ngăthayăđ iătheoăcácăvùngăđ a lý ho c s c t c

Iranăd

i 2% ho c trên

Nh t B n và Th yă i n [7].

16%

Nghiên c u t i M n mă2003,ătrênă102.303ătr đ tu iăd
9.752ăt

ngăđ

ngăv i 10,7% tr đ

i 18, k t qu có

c ch năđoánăeczema,ăt l nƠyăgiaoăđ ng t

8,7%ăđ n 18,1% gi a các bang và qu n. Trong nghiên c uăc ngăchoăth y
d

i l n. T

đ tu i

i 4 tu i, t l m c Eczema là 13,92% (95%CI 13,12-14,73) [5].
Nghiên c u toàn qu c t i M n mă2003,ăt l eczema

nam là 10,52%, n

lƠă 10,85%,ă trongă đóă khôngă cóă s khác bi t t l m c Eczema gi a nam và n
(p=0,3507) [16]. Tuy v y, theo các tác gi

Jacob P.Thyssen1, Jeanne D.

Johansen1, Allan Linneberg and Torkil Menné, b ng vi c thu th p d

li u các

nghiên c u trên Pubmed ậMedline, Biosis, Science, Citation Index và trên các sách
v da li u cho th y n gi i có t l Eczema

tayăcaoăh nă nam gi i.

tu i: Nghiên c u toàn qu c t i M n mă 2003,ă trongă đóă t l Eczema
gi mătheoăđ tu i, c th

đ tu iăd

i 4 tu i chi m t l cao nh t (13,92%), ti p

đ năđ tu i 4-8 tu i (10,63%), ti păđ năđ tu i 9-12 tu i (9,96%), th p nh tăđ tu i
13-17 tu i (8,56%), s khác bi tănƠyăcóăýăngh aăth ng kê (p<0,0001) [8].
K t qu nƠyă c ngă t

ngă t nh nă đ nh c a các tác gi Jacob P. Thyssen1,

Jeanne D. Johansen1, Allan Linneberg andă Torkilă Menné,ă trongă đóă t
Eczema

l b nh

tay có s khác bi t gi a các nhóm tu i,ătrongăđóătu i càng cao thì t l

m c Eczema càng gi m [9].
aăd :ă nghiên c uăc ngăchoăth y tr ngo iăthƠnhănguyăc ăEczemaăcaoăg p
1,66 l n n i thành. Th c t 2 khu v c n i thành và ngo i thành có s khác bi t v
5

Thang Long University Library


môiătr

ng s ng. Theo quan sát c a nhóm nghiên c u chúng tôi thì khu v c ngo i

thì có th có s ô nhi măh năkhu v c n i thành (khu công nghi p nhi uăh n,ăxơyă
d ng nhi uăh n,...).ăEczemaăcóăth xu t hi n
nôngăthônăvƠăcácăn

nào, tuy nhiên t l
1.2.2. Ti n s d

căđangăphátătri năcaoăh nă[12].

ngăvƠăviêmădaăc ăđ a

ng c a b n thân và trong gia đình: Tr nguyăc ăcaoăv i b nh d

Ti n s d

ng n uăthƠnhăviênătrongăgiaăđìnhătr
d

b t k dân t c nào ho c v tríăđ a lý

th h th nh t (b m ho c anh ch em) b

ng [13]. T l tr b VDC ă giaăđìnhăcóăm t trong hai b ho c m b d

60%, t l nƠyăt ngălên 80%

nhà có c hai b m b d

ng.

H năn a 40% tr VDC ă m i ch năđoánăcóăti n s giaăđìnhăd
m tăng

i

th h th nh t. Ti n s b m b d

b nh chàm.ăNg

ng là

ng ít nh t

ng là y u t nguy c ăcaoătrongă

i ta th yăt ngănguyăc ăk t h p v i tri u ch ngăđ

khò khè và ho v i b nh chàm. Trong nghiên c u tr

ng hô h pănh ă

Nh t B n th yă t ngă cóă ýă

ngh aătr khò khè v iăviêmădaăc ăđ a [10].
1.2.3.ăQuáătrìnhănuôiăd

ngăvƠăviêmădaăc ăđ a

K t qu nghiên c u cho th y m c dù tr sinh m m căviêmădaăc ăđ aăt
t v iăsinhăth

ng. K t qu nghiên c u c aăchúngătôiăt

ngă

ngăt khi so sánh v i các

tác gi William t i Madrid cho th y OR là 1,05 (95%CI 0,73-1,52) [17].
M i liên quan gi a vi c cho tr
đ

c th c hi n trong nghiên c u

năd m s mătr

năd m s măvƠănguyăc ătáiăphátăeczemaă tr

New Zealand, k t qu c nghiên c u này là tr

c 4 tháng tu iăcóănguyăc ăb eczema tái phát cao trên 2,5 l n so v i

tr khôngă năd m s m [16].
Tr b Eczemaăth

ngăliênăquanăđ n d

ng th că n,ătr có kh i phát Eczema

càng s m m că đ càng n ng thì càng liên quan v iă t ngă IgEă th că nă [3]. Theo
nghiên c u tr em

Nh t th y r ng d

ng th că năvƠăti n s giaăđìnhăd

t nguyăc ăchoăb nh Eczema [12].

6

ng là y u


Theo nghiên c u c a Taylor B và cs th y r ng tr bú m có t l VDC ăcaoă
h n. M i liên quan gi a vi c cho tr
đ

c th c hi n trong nghiên c u

năd m s mătr

năd m s măvƠănguyăc ătáiăphátăVDC ă tr

New Zealand, k t qu c a nghiên c u này là tr

c 4 tháng tu iăcóănguyăc ăb VDC ătáiăphátăcaoătrênă2,5ăl n so v i

tr khôngă năd m s m [13].
1.2.4. Y u t môiătr

ng s ngăvƠăviêmădaăc ăđ a

Theo nghiên c u c a Ramón Suárez-Medinaă vƠă đ ng nghi p cho th y các
giaăđìnhăcóăcácăv t nuôi t i th iăđi m sinh tr cóănguyăc ălƠăOR=1,16ă(95%ăCIă0,71,93),ăgiaăđìnhăhi n t i có v tănuôiăthìăcóănguyăc ălƠăOR=1,07 (95%CI 0,74-1,52),
nguyăc ăVDC ă giaăđìnhăcóăb g m nh m là OR=1,64 (95%CI 1,33-2,02), nguy
c ăVDC ă giaăđìnhăcóăgiánălƠăOR=ă1,28ă(95%CIă0,77-2,14) [6].
Ch aătìmăraăb ng ch ng v

nhăh

ngăcơyătrongănhƠăc ngăgơyăraătìnhătr ng

viêmă daă c ă đ a, theo nghiên c u t i Brazil cho th y s hi n di n có m t c a cây
trong nhà thì OR=0,99 (95%CI 0,77-1,26) [4].
Nghiên c u t i M n mă2003ăch ra r ng

nh ngăgiaăđìnhăcóă1ătr thì t l

VDC ălƠă11,82%,ăgiaăđìnhăcóă2ătr thì t l lƠă10,75%,ăgiaăđìnhăcóă4ătr tr lên t
l là 9,78%, s khác bi tănƠyăcóăýăngh aăth ng kê p=0,0039 [15].
Viêmădaăc ăđ a và khói thu c, theo nghiên c u t i M n mă2003,ătrongăđóăt
l VDC ă

tr em

nhómă ph iă nhi m thu c lá là 10,45%,

nhómă khôngă ph iă

nhi m là 10,40%, không có s khác bi tăcóăýăngh aăth ng kê (p=0,8966) [15].
Nghiên c u t iăCuăBaăc ngăchoăk t qu t
láădoăng
ng

ngăt ,ănguyăc ăph iănhi m thu c

i m hút là OR=1,35 (95%CI 0,92-1,97),ănguyăc ăph iănhi m thu c lá do

i b hút là OR=1,17 (95%CI 0,83-1,65%). Tuy nhiên theo Mitchell EA thì b

và m hút thu căláălƠmăt ngănguyăc ăbi u hi n các tri u ch ngăVDC ă tr [11].
Ti p xúc v i các d nguyênătrongănhƠăliênăquanăđ n b nhăVDC .ăD nguyên
m t nhà m t y u t nguyăc ăti n tri n b nhăviêmădaăc ăđ a. Theo nghiên c u cho

7

Thang Long University Library


th y d nguyên m t nhà là y u t môi tr

ngăliênăquanăVDC ă tr nh . B và m

hút thu căláălƠmăt ngănguyăc ăbi u hi n các tri u ch ngăVDC ă tr [11].
1.2.5.ăViêmădaăc ăđ a và các b nh d

ng khác

Nghiên c u c a chúng tôi cho th y t l tr m n c m v i th că nă vƠă m c

Eczema là 23,91%, tr m c Eczema không m n c m v i th că năcóăt l 12,2%.
K t qu nghiên c u tr t ng m n c m v i th că nă cóă m iă liênă quană cóă ýă ngh aă
th ng kê v i Eczema

tr d

i 5 tu i (p<0,01).

K t qu nghiên c uă nƠyă t
Th yă i n

ngă t v i nghiên c u c aă cácă đ ng nghi p t i

tr 7-8 tu i,ă trongă đóă m i liên quan gi a m n c m v i th că nă vƠă

Eczema (p<0,001), t l m n c m v i th că nă nhóm m c Eczema là 42,1% và
nhóm không m c Eczema là 17,6% [7].
Trong nghiên c u, không có m iăliênăquanăcóăýăngh aăth ng kê gi a Eczema
v i m n c m v i các nhóm th că năthi t y u bao g m s a, th că năthi t y u không
bao g m s a, m n c m v i a, các lo i h t (p>0,05).
Tuy nhiên, nghiên c u l i ch ra r ng m n c m các lo i th că nănh ăbánh,ă
n

c gi i khát có ga, có c n có nhăh

ngăđ n b nh Eczema (p<0,001), tuy v y các

ch s chênhăđ u có giá tr l năh nă1,ăt c là y u t góp ph n gây lên b nh.
So sánh v i k t qu nghiên c u c a các tác gi t i Th yă i n

nhóm tr 7-8

tuôi,ătrongăđóăcóăm i liên quan gi a Eczema v i m n c m v i các nhóm th că nă
thi t y u, các nhóm th că năthi t y u không bao g m s a, m n c m v i s a, m n
c m v i các lo i qu và h t (p<0,001), t l tr m c Eczema m n c m nhóm th c
năthi t y u là 22,3%, tr m c Eczema m n c m v i nhóm th că năthi t y u không
bao g m s a là 12,2%, tr m c Eczema m n c m v i s a là 14%, tr eczema m n
c m v i các lo i hoa qu và h t là 33,5% [7].
Khiăphơnătíchăxácăđ nh m i liên quan gi a Eczema v i t ng lo i th că năc
th chúng tôi th y r ng không có m iă liênă quană cóă ýă ngh aă th ng kê gi a b nh
Eczema v i các th că nătr ng, th c ph m ch a tr ng, s a bò, các s n ph m ch a
8


s aăbò,ăng ăc c, cá, tôm, cua (giáp xác), l c, các lo i h tăkhác,ăđ u ng có ga, có
c n (p>0,05).
Trongăkhiăđó,ăEczemaăcóăm iăliênăquanăcóăýăngh aăth ng kê v i m n c m
bánh, k o (p<0,001). Nh ă v y, có th trong bánh, k o có ch a m t s ch t d
nguyênănƠoăđóă nhăh

ngăđ n Eczema và m n c m th că nă tr .ăTrongăkhiăđó,ăquaă

tìm hi u cho th yăđaăph n tr emăcóăthóiăquenă năbánhăk oădoăng

i thân mua.

1.2.6.ăViêmădaăc ăđ a và s d ng kháng sinh
Có nghiên c u cho r ng s d ngă khángă sinhă lƠmă t ngă nguyă c ă b VDC ,ă
trongăkhiăđóăb nhi m khu n s m có th là y u t b o v . Schmitt và cs làm nghiên
c u mô t m i quan h ph c t p gi a vi c tr b nhi m trùng s m, s d ng kháng

sinh và t n su t m că VDC ,ă phơnă tíchă thôă g i ý r ng nhi m trùng và s d ng
kháng sinh s m là các y u t nguyă c ă c aă VDC .ă Tuyă nhiênă phơnă tíchă d c cho
th y ch nh ng tr b nhi m trùng s m mà có s d ng kháng sinh m iă lƠmă t ngă
nguyăc ăb VDC ă[2].

Ch
IăT

NGăVẨăPH

ngă2ăă
NGăPHỄPăNGHIểNăC U

9

Thang Long University Library


2.1.ă

IăT

2.1.1.ă
*

iăt

NG, TH IăGIANăVẨă

Aă I M NGHIÊN C U

ng nghiên c u

i v i vi c đánh giá kh o sát viêm da c đ a:

em t iăcácătr

iăt

ng nghiên c u là tr

ng m m non. Tiêu chu n l a ch nănh ăsau:ă

-

Tr cóăđ tu i < 5 tu i (sinh t 1/4/2010 tr l iăđơy)

-

Hi năđangăh c t i 01 tr

-

Có s đ ng ý c a ph huynh, nhƠătr

*

ng m m non t i Hà N i
ng khi tham gia nghiên c u.

i v i vi c t p hu n phòng, ch ng viêm da c đ a cho tr : các bà m có

con h c m u giáo t i m m non Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i.
2.1.2. Th iăgianăvƠăđ aăđi m nghiên c u
2.2.

Th i gian nghiên c u: T tháng 04 đ năthángă06ăn mă2015
aăđi m nghiên c u: tr

ng m m non Hoa Mai ậ C u Gi y - Hà N i

Thi t k nghiên c u: mô t c t ngang, nghiên c uă đ nhă l

phân tích k t h p can thi p th nghi măsoăsánhătr

ng, có

c sau.

* C m u:
Toàn b tr h c t iătr

ng M m non Hoa Mai, Qu n C u Gi y, Hà N iăn mă

h c 2014- 2015 v iăđi u ki n có s đ ng ý và s c ng tác tham gia nghiên c u c a
cha, m tr . K t qu nghiên c uă chúngătôiă cóă đ

c 497 tr và các bà m c a tr

tham gia nghiên c u.

C m u t p hu n cho các bà m v phòng ch ng viêm da c đ a t i tr

ng

m m non Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i, n m 2015:
Chúng tôi ch n m u toàn b các bà m t iătr
trong nghiên c u. T ng s bà m chúng tôi m iăđ

ngăđ ng ý tham gia t p hu n
c tham gia nghiên c u là 159

bà m .
Tiêu chu n ch năđoán: Theo tiêu chu n ch năđoánăc aăUKăWorkingăParty’să
Diagnostic Criteria for Atopic Dermatitis [14]
2.3. N I DUNG VÀ BI N S

NGHIÊN C U
10


2.3.1.ă ánhăgiáăt l ,ăđ căđi m d ch t h căviêmădaăc ăđ a t i Hà N i
- M c viêm da c ăđ a
-

căđi m c a tr : Tu i, gi i tính.

- Ch đ nuôiăd
tr

ng khi tr còn nh : Ki u sinh, th i gian cai s a, th i gian

năd m.
- S a tr đưăs d ng: S a bò, S a bò th y phân m t ph n, S a bò th y phân

hoàn toàn, S aăđ u nành, S a dê, S aăđ ng v t khác, Tu i s d ng s a công th c.
- Y u t v tănuôiătrongăgiaăđình:ăGiaăđìnhănuôiăchó,ăGiaăđìnhănuôiămèo,ăGiaă
đìnhănuôiăđ ng v t khác, Tr ti p xúc v t nuôi.
- S n xu t t iăgiaăđình:ăGiaăđìnhăcóătr ng tr t,ăch nănuôi,ăs n xu t t i nhà.
- Ti p xúc v i tr khác: S tr s ng cùng; Ti p xúc tr khác, ban ngày.
- Trongăgiaăđìnhăcóăng
- Các b nh d

i hút thu c lá.

ngăkhácăliênăquanăđ năVDC :ăHenăph qu n, Khò khè, N u

khò khè g ng s c,ăKhòăkhèăthayăđ iătrongăngƠy.ăViêmăm iăd

ng, B hoătáiăđiătáiă

l i (theo mùa, th i ti t...),ăHoăliênăquanăđ n g ng s c các bu i trong ngày, Tr b
th c gi c v đêmădoăho,ăm n c m v i th că n.
2.3.2. T p hu n cho các bà m v phòng ch ngăviêmădaăc ăđ a t iătr

ng

m m non Hoa Mai - C u Gi y - Hà N i.
N i dung t p hu n cho các bà m d a trên các tài li u: Phát hi n s m và
Phòng ng aăviêmădaăc ăđ a tr em ậ khoa Mi n d ch D
Trungă

ng;ă Viêmă daă c ă đ a

ng Kh p ậ B nh vi n Nhi

tr em c a Công ty Nestle; Atopic eczema in

children c a Trung tâm H p tác v s c kh e tr em và ph n c a Anh (National
CollaboratingăCentreăforăWomen’s andăChildren’săHealth) (2007).
T p hu n ki n th c v phòng ch ng: Nh n bi t m t s d u hi u và y u t
nguyăc VDC ; M i liên quan gi aăVDC ăvƠăcácăb nh d

ng khác; Phòng ng a,

cách x trí banăđ u.ă ánhăgiáătheoăb ng ki mătr

c và sau t p hu n.

* T p hu n th c hành phòng ch ng VDC

tr cho các bà m

11

Thang Long University Library


Tr

c và sau quá trình t p hu n,ăchúngătôiăđánhăgiáăb ng cách ch măđi m v

th c hành phòng ch ngăVDC ă tr cho các bà m nh măđánhăgiáăs thayăđ i. N i
dungăđánhăgiáăbaoăg m:
- Cách phát hi năVDC ăvƠăcácăb nh d

ng khác

- M c qu n áo cho tr
- Phát hi n, phòng tránh y u t d nguyên da, hô h p và b nh d

ng khác.

- Cách phát hi n và tránh th că năgơyăm n c m.
- X trí khi tr m căVDC ăvƠăcácăb nh d

ng khác

2.4.ăX ăLụăS ăLI U
- Nh p s li : làm s ch s li u,ătr
DATA 3.1. V iăthôngătinăđ nh tính s đ
Vi c nh p s li uăđ

c khi nh p s li u b ng ph n m n EPI

c mã hóa s li u theo ch đ và m c tiêu.

c th c hi n b i nghiên c u viên giaăđ tài và có s tr

giúp c aăcácăchuyênăgiaăđ m b o vi c nh p s li u s đ m b oăđ yăđ và chính xác.
- Ph n m m phân tích s li u:

Dùng ph n m m SPSS 16.0ăđ nh p và phân tích s li u, s d ng các thu t
toán th ng kê y h c (t l %,ăkhiăbìnhăph

ngầ)ăđ so sánh s khác bi t.

- Bi u th k t qu nghiên c u:
+ K t qu đ

c th hi năd

i d ng s trungăbìnhăvƠăđ l ch chu năđ i v i

các bi n liên t c ho c t l % v i các bi n phân lo i.
+ S d ng các bi uăđ hình c t, bi uă đ hình qu tăđ i v i m t s k t qu
nghiên c u th hi n theo t l %.
+ Các hàm trong nghiên c uăđ c s d ng g m:ăkhiăbìnhăph ng,ăFisher’săexactă
(đ i v i các b ng có giá tr nh h nă5);ăki măđ nh trung bình; h i quy logistic.
- Sai s và kh c ph c:
Tránh m c sai s ch n (selection bias): ít x y ra do nghiên c u chon toàn b
h s ăvƠăb nh nhân hi n có, ch lo i tr nh ng b nh nhân và h s ăkhôngăđ thông
tin. Vì v y s tránhăđ

c sai s ch n trong nghiên c u này.
12


Tránh sai s thu th p thông tin: giám sát viên có nhi m v ki m tra giám sát,
đ i chi u các thông tin thu th pă đ đ

că đ m b o r ng các thông tin thu th p là

chính xác và tin c y.
Tránh m c sai s h th ng: do b nhăánăđ

c nghi chép b i nhi uăbácăs ăvìă

v y, m i thu t ng chuyên môn ph i th ng nh t,ă cácă đ nă v đoă l

ng trong xét

nghi m, ch năđoán,ăm că đ đánhăgiáă cácă ch s ph i th ng nh t gi a các nghiên
c u viên. Các thông tin có s n, vì v y nghiên c u s tránhăđ

c sai s tr l i, t

ch i, nh l i trong quá trình thu th p thông tin.
2.9.ăV Nă

ă

Oă

CăTRONGăNGHIểNăC U

- Nghiên c u này ch đ
t

c ti năhƠnhăkhiăđ

ng nghiên c u là các bà m có con t iătr

c s t nguy n tham gia c aăđ i

ng M m non Hoa Mai.

Nghiên c u này là nghiên c u không can thi p nên không s d ng b t k
lo i xét nghi m hay thu c nào
Cha m c aăđ iăt
N uăđ iăt

ng nghiên c u ch tr l i các câu h i nghiên c u

ng nghiên c u b viêmădaăc ăđ a s đ

căđánhăgiáăm căđ n ng

c a b nh, tìm hi u m t s nguyên nhân d năđ n tính tr ng n ng,ăt ăv năđi u tr và
h

ng d năcáchăch măsócă
Các k t qu nghiên c uăđ

c s d ng ng d ng trong m căđíchăd phòng và

đi u tr b nh.

Ch

ngă3

K T QU NGHIÊN C U
3.1. T L VẨă

Că I M D CH T VIểMăDAăC ă

A T I HÀ N I

13

Thang Long University Library


3.1.1. T l viêmădaăc ăđ a

tr em

Bi u 3. 1 K t qu khámăviêmădaăc ăđ a t i Hà N i
K t qu nghiên c u có 497 tr ,ătrongăđóăs tr viêmădaăc ăđ a là 66 tr chi m
13,28%, s tr không m c còn l i chi m 86,72%.
B ng 3. 1 T l viêmădaăc ăđ aătheoăđ căđi m c a tr
Phân lo i
căđi m

S l

Gi i tính

Tu i
Dân t c

ng

T l %

Nam

35

14,58

N

31

12,06

<36 tháng

38

16,81

>36 tháng

28

10,33

Kinh

62

12,70

Khác

4

44,44

66

13,28

T ng

T l m căVDC ă nam gi iălƠă14,58%,ăcaoăh nă n lƠă12,06%;ăviêmădaăc ă
đ aăd
c ăđ a

i 36 tháng tu i là 16,81%,
tr ng

i kinh là 12,7%,

l cóăýăngh aăth ng kê

nhóm trên 36 tháng tu i là 10,33%; viêm da
nhóm dân t c khác là 44,44%; S khác bi t t

cácăđ căđi m dân t c và nhóm tu i (p<0,05).
14


3.1.2. nhăh

ngăquáătrìnhănuôiăd

B ng 3. 2 nhăh

Ki u sinh

ng ch đ nuôiăd

VDC

căđi m

Sinh m
Sinhăth

ngăđ năVDC

ng

ng v i tình tr ngăVDC ă tr

M c
SL
%

29 16,67

Không
SL
%
145 83,33

37

11,46

286

88,54

Th i gian

<24 tháng

24

19,20

101

80,80

cai s a

>24 tháng

42

11,29

330

88,71

Th i gian

<6 tháng

45

15,90

238

84,10

năd m

> tr lên

21

9,81

193

90,19

66

13,28

431

86,72

tr

T ng

OR
(95%CI)
1,55

p
0,1024

(0,88;2,70)
1,87

0,0242

(1,03;3,33)
0,65

0,678

(0,15;4,69)

Tr sinh m có t l VDC ă lƠă 16,67%ă caoă h nă tr sinhă th
không có s khác bi t ýăngh aăth ng kê (p>0,05). Tr cai s aătr

ng 11,46%,

c 24 tháng tu i

VDC ă lƠă 19,2%,ă caiă s a t 24 tháng tu iă VDC ă lƠă 11,29%, s khác bi t có ý
ngh aăth ng kê (p<0,05). Tr
h nătr

năd măd

i 6 tháng có t l VDC ălƠă15,9%ăcaoă

năd m trên 6 tháng 9,81%, s khác bi tăkhôngăcóăýăngh aăth ng kê.

B ng 3. 3 M i liên quan gi a tr s d ng s a công th c v iăVDC
VDC
căđi m
S a công th c

Có
Không

M c

SL
%
50 14,41
16 10,67

Không
SL
%
297 85,59
134 89,33

p

OR
(95%CI)

0,259

1,41
(0,76;2,75)

15

Thang Long University Library


VDC
căđi m
Có
Không

Có
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Không
< 6 tháng
> 6 tháng

S a bò
S a bò th y
phân m t ph n
S a bò th y
phân hoàn toàn
S aăđ u nành
S a dê
S aăđ ng v t
khác
Tu i s d ng
s a công th c
T ng

M c
SL
%
27 14,14

39 12,75
4 14,81
62 13,19
1
7,14
65 13,46
4
8,70
62 13,75
4
9,76
62 13,60
0
0
66 13,31
46 16,25
20
9,35

Không
p
SL
%
164 85,86
0,657
267 87,25
23 85,19
0,809
408 86,81
13 92,86

0,4925
418 86,54
42 91,30
0,336
389 86,25
37 90,24
0,4876
394 86,40
1
100
430 86,69
237 83,75
0,0246
194 90,65

66

431

13,28

OR
(95%CI)
1,13
(0,64;1,97)
1,14
(0,28;3,51)
0,49
(0,01;3,40)
0,6

(0,15;1,74)
0,69
(0,17;2,01)

1,88
(1,05;3,47)

86,72

Vi c s d ng các lo i s a công th c không có m iăliênăquanăđ n tình tr ng
VDC ă tr (p>0,05).
Tuy v y, k t qu nghiên c uă c ngă ch ra r ng, th iă đi m tr s d ng s a
công th c có m iăliênăquanăđ n tình tr ngăVDC ă tr (p<0,05). Trongăđóătr có
tu i b tăđ u s d ng s a công th căd
l n tr s d ng s a công th c

3.1.3. nhăh

i 6 tháng t l VDC ă16,25%ăcaoăg p 1,88

đ tu i t 6 tháng tu i tr lên (9,35%).

ng m t s y u t d nguyênăđ năVDC

B ng 3. 4 M i liên quan gi aăVDC ăvƠăv tănuôiătrongăgiaăđình
VDC

M c
16

Không

p

OR


căđi m

SL

%

SL

%

Giaăđìnhănuôiă

Có

21

15,33

116

84,67

chó

Không

45

12,50

315

87,50

Giaăđìnhănuôiă

Có

23

16,20

119

83,80

mèo

Không

43

12,11

312

87,89

Giaăđìnhănuôiă

Có

22

12,94

148

87,06

đ ng v t khác

Không

44

13,46

283

86,54

11

23,91

35

76,09

55

12,20

396

87,80

66

13,28

431

86,72

Tr ti p xúc

Th

v t nuôi

ng xuyên

Không

T ng s

(95%CI)
0,406

0,225

0,873

0,026

1,27
(0,69;2,28)
1,40
(0,77;2,50)
0,96
(0,52;1,70)
2,26
(1,01;4,88)

K t qu nghiên c u cho th y vi căcácăgiaăđìnhăcóătr nh nuôi chó, nuôi mèo
vƠăcácăđ ng v t khác không có m iăliênăquanăđ năVDC ă(p>0,05).
Tuy nhiên, vi c tr ti p xúc v iăchó,ămèoăvƠăcácăđ ng v t khác có m i liên
quanăcóăýăngh aăth ng kê v iăVDC . Trongăđó tr ti p xúc v i v tănuôiăth

ng

xuyên có t l VDC ă(23,91%),ănguyăc ăcaoăg p 2.26 tr không ti p xúc v i v t

nuôiăth

ng xuyên (12,2%).

B ng 3. 5 M i liên quan gi aăVDC ăvƠăho tăđ ng s n xu t t iăgiaăđình
căđi m

VDC

M c
SL
%

Không
SL
%

p

OR
(95%CI)

17

Thang Long University Library


Giaăđìnhăcóă

Có

5

22,73

17

77,27

tr ng tr t

Không

61

12,84

414

87,16

Giaăđìnhăcóă

Có

1

16,67

5

83,33

ch nănuôi

Không

65

13,24

426

86,76

S n xu t

Có

1

14,29

6

85,71

t i nhà

Không

65

13,27

425

86,73

66

13,28

431

86,72

T ng s

2,00
(0,55;5,90)

0,182

1,31
(0,03;11,98)

0,806

1,09

(0,02;9,20

0,937

Các y u t nh ăgiaăđìnhătr ng tr t,ăch nănuôi,ăs n xu t t i nhà không có m i
liênăquanăcóăýăngh aăth ng kê v iăVDC ă(p>0,05).
B ng 3. 6 M i liên quan gi aăVDC ăvƠăvi c ti p xúc v i các tr khác
căđi m
S tr
s ng cùng
Ti p xúc tr
khác ban ngày

VDC

M c
SL
%

Không
SL
%

Có t 1 tr

46

16,37

235

83,63

Không

20

9,26

196

90,74

Có

52

12,78

355

87,22

Không

14

15,56

76

84,44

66

13,28

431

86,72

T ng s

OR
(95%CI)

p

1,92
(1,07;3,54)

0,02

0,8
(0,61;1,64)

0,482

Tr s ng cùng v i tr khác trong nhà có m iăliênăquanăcóăýăngh aăth ng kê
v iăVDC ă(p<0,05),ătrongăđóătr s ng cùng v i tr khác (anh, ch , em ru t ho c

các tr khác) có t l VDC ă lƠă 16,37%,ăcaoăg p 1,92 l n tr s ng không có tr
khácăcùngăgiaăđình,ăt l VDC ălƠă9,26%.
Vi c tr ti p xúc v i tr khácă vƠoăbanăngƠyă(nh ăđiănhƠă tr ,ăvuiăch iăhƠngă
ngày,,,,) không có m iăliênăquanăcóăýăngh aăth ng kê v iăVDC ă(p>0,05).
B ng 3. 7 M i liên quan gi aăVDC ăvƠăph iănhi m khói thu c lá
căđi m

VDC

VDC
M c
18

Không

p

OR
(95%CI)