Hiểu biết và thái độ xử trí của thai phụ có thai bị khe hở môi khe hở vòm tại bệnh viện phụ sản trung ương năm 2015

B
TR

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O
NGă

I H CăTH NGăLONG

KHOA KHOA H C S C KH E
B

MỌNă I UăD

NG

HOÀNG TH NGUYÊN
Mã sinh viên: B00338

HI U BI TăVÀăTHÁIă
X TRÍ C A THAI PH
CÓ THAI B KHE H MÔI - KHE H VÒM
T I B NH VI N PH S NăTRUNGă
NGăN Mă2015

ăTÀIăT TăNGHI PăC ăNHỂNă I UăD

Giáo viên h

NG H ăVLVH

ng d n:

PGS.TS Tr n Ng c Bích

HÀ N I - thángă12ăn mă2015


L I C Mă N
hoƠn thƠnh đ

c khóa lu n t t nghi p này, trong quá trình nghiên c u ngoài

s n l c c a b n thơn, tôi đư nh n đ

c s giúp đ t n tình c a các th y, các cô, các

anh ch em, các b n đ ng nghi p, các c quan, khoa phòng liên quan vƠ nh ng ng

i

thơn trong gia đình.
Tr

c h t tôi xin bày t lòng bi t n t i Ban giám hi u, b môn i u d

phòng ban tr
Trung

ng

i h c Th ng Long.

ng, đư t o đi u ki n cho tôi đ
Tôi xin đ

ng, các

ng y, Ban Giám đ c B nh vi n Ph S n
c h c t p và hoàn thành lu n v n nay.

c bày t lòng bi t n t i PGS.TS Tr n Ng c Bích, Ths.Bs Nguy n

Th M Anh hai ng

i th y t n tình, h

ng d n vƠ giúp đ tôi trong quá trình nghiên

c u c ng nh khi vi t lu n v n.
Tôi xin bày t lòng bi t n t i quý th y cô b môn
Th ng Long đư t o đi u ki n thu n l i cho tôi đ
Tôi xin đ

ng tr

ng

ih c

c h c t p trong su t th i gian qua.

c bày t lòng bi t n t i các anh, ch đ ng nghi p công tác t i Trung

tâm Ch n đoán Tr
Tôi xin đ

i ud

c sinh đư giúp tôi trong công tác thu th p s li u, ti p xúc thai ph .
c bày t lòng bi t n t i cán b nhơn viên phòng Th vi n – B nh

vi n Ph s n Trung

ng, Th vi n tr

ng

i h c Th ng Long, Th vi n tr

ng

i

H c Y Hà N i đư giúp tôi thu th p tài li u trong quá trình nghiên c u.
Cu i cùng, tôi không th h t lòng bi t n sơu s c t i b m , ch ng, nh ng ng

i

thơn trong gia đình vƠ các b n l p KTC6 đư luôn bên tôi, đ ng viên giúp đ tôi v

t

qua nh ng khó kh n trên con đ

ng h c t p.

Tôi xin trân tr ng c m n!

Thang Long University Library


THU T NG

VI T T T

BV

B nh vi n

CS

C ng s

CTN

ình ch thai nghén

KHV

Khe h vòm

KHM

Khe h môi

NST

Nhi m s c th

SLTS

Sàng l c tr

TVCO

T v n ch c i

TTC TS

Trung tâm Ch n đoán Tr

c sinh

c sinh


M CL C
T V Nă

............................................................................................................ 1

NGăI: T NG QUAN .................................................................................... 3

CH

ic

1.1.

ng phôi thai h c c a môi và vòm mi ng ......................................... 3

1.2.

S l

1.3.

D t t khe h môi – khe h vòm ................................................................... 6

1.3.1.

c gi i ph u mi ng............................................................................... 5

nh ngh a .................................................................................................... 6

1.3.2. C ch b nh sinh .......................................................................................... 6
1.3.3. Nguyên nhân ................................................................................................ 7
1.3.3.1. Nguyên nhân di truy n .......................................................................... 7
1.3.3.2. Nguyên nhơn do môi tr

ng ................................................................. 7

1.3.3.3. Các nguyên nhân khác

m ................................................................. 7

1.3.4. Phân lo i ....................................................................................................... 8
1.4. Tình hình nghiên c u khe h môi - khe h vòm trên th gi i và

Vi t Nam 9

1.4.1.

Nghiên c u khe h môi, khe h vòm trên th gi i ............................... 9

1.4.2.

Tình hình nghiên c u khe h môi, khe h vòm t i Vi t Nam ............ 10

CH

NG II:

2.1.

IT

it

NG VÀ PH

NG PHỄP NGHIểN C U....................... 13

ng nghiên c u ................................................................................. 13

2.1.1. Tiêu chu n l a ch n................................................................................. 13
2.1.2. Tiêu chu n lo i tr ................................................................................... 13
2.2. Ph

ng pháp nghiên c u................................................................................ 13

2.2.1. Thi t k nghiên c u ................................................................................. 13
2.2.2. C m u nghiên c u .................................................................................. 13
2.2.3. Ch n m u ................................................................................................. 13
2.2.4. Ph

ng pháp thu th p s li u .................................................................. 14

2.2.4.1. Ph

ng ti n nghiên c u ...................................................................... 14

2.2.4.2. Các b

c thu th p s li u .................................................................... 14

2.2.5. Bi n s nghiên c u .................................................................................. 14
2.2.6. Ph

ng pháp x lý ................................................................................... 15

2.3. Y đ c trong nghiên c u.................................................................................. 15

Thang Long University Library


CH

NG III: K T QU NGHIÊN C U ............................................................ 16

3.1.

c đi m chung c a nhóm nghiên c u .......................................................... 16

3.1.1. Tu i thai ph ............................................................................................ 16
3.1.3. Trình đ h c v n c a thai ph ................................................................. 16
3.1.4. Ngh nghi p c a thai ph ........................................................................ 17
3.1.5. S con hi n có .......................................................................................... 17
3.1.6. Th i đi m khám thai l n đ u tiên. ........................................................... 18
3.1.7. Tu i thai phát hi n khe h môi ................................................................ 18
3.1.8. N i ch n đoán ban đ u ............................................................................ 18
3.1.9. Phân lo i khe h môi, khe h vòm theo m c đ t n th

ng................... 19

3.2. Hi u bi t và tâm lý c a thai ph có thai b khe h môi, khe h vòm ............ 19
3.2.1. S hi u bi t c a thai ph v d t t khe h môi, khe h vòm ................... 19
3.2.2. Tâm lý thai ph ........................................................................................ 21
3.3. Thái đ x trí c a thai ph ............................................................................. 21
3.3.1. Ch c i ki m tra nhi m s c th thai nhi .................................................. 21
3.3.2. X trí c a thai ph sau h i ch n .............................................................. 22
3.3.3. X trí c a thai ph theo và không theo ch đ nh c a h i đ ng t v n ..... 22

3.34. Nguyên nhơn đình ch thai nghén c a thai ph ........................................ 23
3.3.5. Nguyên nhân gi thai c a thai ph . ......................................................... 23
3.3.6. Y u t liên quan đ n thái đ x trí thai ................................................... 24
CH

NGăIV: BÀN LU N ................................................................................... 25

4.1.

c đi m chung c a nhóm nghiên c u .......................................................... 25

4.1.1. Tu i thai ph ............................................................................................ 25
4.1.2. N i s ng c a thai ph .............................................................................. 25
4.1.3. Trình đ h c v n c a thai ph ................................................................. 25
4.1.4. Ngh nghi p c a thai ph ........................................................................ 25
4.1.5. S con hi n có .......................................................................................... 25
4.1.6. Th i đi m khám thai l n đ u tiên ............................................................ 26
4.1.7. Tu i thai phát hi n khe h môi b ng siêu âm .......................................... 26
4.1.8. N i ch n đoán ban đ u ............................................................................ 26
4.1.9. Phân lo i khe h môi, khe h vòm theo m c đ t n th

ng.................. 26

4.2. Hi u bi t và tâm lý c a thai ph có thai b khe h môi, khe h vòm ............ 27


4.2.1. S hi u bi t c a thai ph v d t t khe h môi, khe h vòm ................... 27
4.2.2. Tâm lý c a thai ph ................................................................................. 28
4.3. Thái đ x trí c a thai ph ............................................................................. 28
4.3.1. Ch c i ki m tra nhi m s c th thai nhi .................................................. 28

4.3.2. X trí c a thai ph sau h i ch n liên vi n .............................................. 29
4.3.3. X trí c a thai ph theo và không theo ch đ nh c a h i đ ng ................ 29
4.3.4. Nguyên nhơn đình ch thai nghén c a thai ph ....................................... 30
4.3.5. Nguyên nhân gi thai c a thai ph .......................................................... 30
4.3.6. Y u t liên quan đ n thái đ x trí c a thai ph ...................................... 31
K T LU N ............................................................................................................. 32
KHUY N NGH ..................................................................................................... 33
TÀI LI U THAM KH O
PH L C

Thang Long University Library


DANHăM CăB NGăBI U,ăHỊNHăV
B ng 1.1: T l khe h môi, khe h vòm trên t ng s dân

m ts n

c.......................... 10

B ng 3.1: N i s ng c a thai ph ..................................................................................... 16
B ng 3.2: Trình đ h c v n c a thai ph ......................................................................... 16
B ng 3.3: Ngh nghi p c a thai ph ............................................................................... 17
B ng 3.4: Th i đi m l n đ u tiên đi khám thai c a thai ph ........................................... 18
B ng 3.5: Tu i thai phát hi n khe h môi ....................................................................... 18
B ng 3.6: Phân lo i khe h môi, khe h vòm ................................................................. 19
B ng 3.7: Nguyên nhân KHM theo hi u bi t c a thai ph ............................................. 20
B ng 3.8: Hi u bi t v kh n ng ph u thu t sau đ c a thai ph .................................... 20
B ng 3.9: Nh n xét v k t qu ph u thu t khe h môi c a thai ph ............................... 20
B ng 3.10: Ch c i ki m tra nhi m s c th thai nhi........................................................ 21

B ng 3.11. Lý do không ch c i c a thai ph ................................................................. 21
B ng 3.12: K t qu ch c i ............................................................................................. 22
B ng 3.13: X trí c a thai ph theo và không theo x trí h i đ ng ................................ 22
B ng 3.14: LỦ do đình ch thai nghén ............................................................................. 23
B ng 3.15: B ng lý do gi thai ........................................................................................ 23
B ng 3.16: T l thai ph gi thai vƠ đình ch thai v i m c đ t n th
B ng 4.1: So sánh t l b t th

ng ................... 24

ng NST c a m t s tác gi ........................................... 29

Bi u đ 3.1: Tu i thai ph có thai khe h môi, khe h vòm ........................................... 16
Bi u đ 3.2: S con hi n có c a thai ph ........................................................................ 17
Bi u đ 3.3: N i ch n đoán thai khe h môi, khe h vòm ban đ u ............................... 18
Bi u đ 3.4: ngu n thông tin tìm hi u v d t t ............................................................... 19
Bi u đ 3.5: Tâm lý c a thai ph có thai b khe h môi ................................................. 21
Bi u đ 3.6: t l s ca đình ch thai và gi thai sau h i ch n liên vi n ......................... 22
Bi u đ 3.7. S ca đình ch thai nghén t

ng ng v i s con hi n có ............................ 24

Hình 1.1: S hình thành vòm mi ng nguyên phát ............................................................ 4
Hình 1.2: S hình thành vòm mi ng th phát .................................................................. 5
Hình 1.3: Gi i ph u mi ng ................................................................................................ 5
Hình 1.4. Phân lo i khe h môi theo theo v trí t n th

ng .............................................. 9

T V Nă
Khe h môi-khe h vòm (KHM-KHV) lƠ khe h

vùng mô m m c a môi ho c/vƠ

vòm hƠm do vùng mô nƠy không li n l i trong th i k đ u thai nghén.
th

ơy lƠ d t t

ng g p nh t trong các d t t vùng hƠm m t c a thai nhi. Theo nghiên c u c a các

tác gi n

c ngoƠi thì t l d t t nƠy

c tính t 1/1000 đ n 1,5/1000 [15] tr đ s ng,

đ ng hƠng th hai sau d t t v o bƠn chơn.
vƠ Tr

Vi t Nam, nghiên c u c a L u Th H ng

ng Quang Vinh (2012) [10], t l d t t KHM lƠ 1/1000 l n sinh. Theo báo cáo

th ng kê c a GS.TS Tr n V n Tr

ng v t l m c d t t KHM-KHV

tr s sinh Vi t

Nam (2002) lƠ t 1/1000 đ n 2/1000 [3].
KHM-KHV có th đ n đ c ho c kèm theo nhi u d t t khác trong tr
th

ng h p b t

ng nhi m s c th (NST). Các d t t môi vƠ vòm mi ng lƠ nh ng d t t v hình thái

c a thai có th ch n đoán b ng các ph

ng pháp siêu âm và chính xác g n nh tuy t

đ i. M c dù đơy không ph i lƠ m t d t t nghiêm tr ng nh t trong s các d t t thai,
nh ng ít nhi u nó có nh h

ng đ n quá trình phát tri n c a thai. M t khác khi ra đ i

ngoƠi v n đ th m m , các d t t c a KHM-KHV tr c ti p nh h
thơn, s phát tri n c th ch t l n tơm lỦ c a tr nh : nh h
đ n suy dinh d

ng, nh h

ng đ n vi c n u ng d n

ng đ n phát ơm lƠm cho tr thi u t tin trong giao ti p,

m c c m vì d t t, d nhi m trùng đ
đ

ng đ n s c kh e toàn

ng hô h p trên... Còn đ i v i các thai ph có thai

c ch n đoán KHM-KHV do còn thi u hi u bi t v kh n ng can thi p cho tr sau

nƠy c ng nh tâm lý ch a s n sàng nên không ít nh ng thai ph khi bi t thai c a mình
b KHM-KHV đư quy t đ nh đình ch thai nghén ( CTN).
tr

ng h p b t th

S n Trung

ng c th , h i đ ng Ch n đoán tr

quy t x trí đ i v i t ng

c sinh c a B nh vi n (BV) Ph

ng h p hƠng tu n v i m c đích xem xét t ng tr

nh ng hình nh siêu ơm đư đ

ng h p c th d a trên

c siêu ơm b i các bác s nhi u kinh nghi m c a b nh

vi n siêu ơm t i Trung tâm Ch n đoán Tr

c sinh (TTC TS), ti n s c th c a t ng

b nh nhơn, k t h p v i nguy n v ng c a thai ph vƠ gia đình, t đó h i đ ng s th ng
nh t h

ng x trí thai.

CNT c ng đư đ a ra đ

ư có nghiên c u c a Nguy n V n H c [8] đ a ra t l thai ph
c m t s lỦ do CTN c a thai ph , nh ng ch a đ

c rõ rƠng

vƠ ch a có nh ng y u t liên quan đ n x trí c a thai ph c ng nh hi u bi t c a thai
ph v tình tr ng thai. V i đ c thù t i TTC TS, ng
v nb

c đ u tiên lƠ đi u d

i ti p xúc, khai thác b nh lỦ vƠ t

ng, n h sinh nên v i vi c hi u đ

c b nh lỦ, tơm lỦ c a

1

Thang Long University Library

thai ph lƠ r t quan tr ng, qua đó giúp thai ph có cách nhìn đúng đ n v KHM-KHV
c a con mình.

ng th i tìm hi u xem y u t nƠo đ a h đ n quy t đ nh

qua đó gi m tình tr ng phá thai vì KHM xu ng m c th p nh t.
d

ng, n h sinh có đ

CTN thông

giúp ng

i đi u

c hi u bi t v tơm lỦ c a thai ph chúng tôi ti n hƠnh nghiên

c u đ tƠi: “Hi u bi t và thái đ x trí c a thai ph có thai khe h môi, khe h vòm
t i Trung tâm Ch n đoán tr

c sinh – B nh vi n Ph s n Trung

ng n m 2015”

v i hai m c tiêu sau:
1.

ánh giá s hi u bi t và tâm lý c a thai ph có thai b khe h môi, khe h vòm
v tình tr ng b nh lý c a thai t i BV Ph s n Trung

ng t tháng 4 – tháng 9

n m 2015.
2. Mô t v thái đ x trí thai nghén c a thai ph có thai đ
môi, khe h vòm.

2

c ch n đoán khe h


NGă1

CH

T NG QUAN
iăc

1.1.

ngăphôi thai h c c a môi và vòm mi ng

phôi thai ng

i tu n th ba, vùng đ u phôi, các túi nưo phát tri n m nh, do đó

đ u phôi r t l n vƠ g c vƠo ng c.

thành ng c ra phía tr

vùng ng c, tim c ng phát tri n r t m nh, đ y l i

c, xen vƠo gi a hai vùng đ u vƠ ng c phôi xu t hi n m t cái h c

g i lƠ mi ng nguyên th y. áy mi ng nguyên th y đ

c b t b i mƠng h ng c u t o b i hai

lá phôi: ngo i vƠ n i bì, không có trung bì chen vƠo gi a. MƠng y v n lƠ t m tr
s ng đư dán vƠo ngo i bì, ng n cách mi ng v i h ng.

c dơy

cu i tu n th t , vì c u t o b i

ngo i bì vƠ n i bì đư dán vƠo nhau, mƠng h ng rách ra. Lúc b y gi , mi ng nguyên th y
thông v i h ng vƠ đ

c xác đ nh ranh gi i b i n m n g i lƠ nh ng n m t bao g m:

- Hai n hƠm d
hƠm d

in m

b d

i, hai n nƠy s g n v i nhau

- Hai n hƠm trên n m
- M t n trán đ

i mi ng nguyên th y, chính lƠ đ u xa c a m m
đ

ng d c gi a.

hai bên, chính lƠ đ u xa c a m m hƠm trên.

c t o ra

b trên mi ng nguyên th y, d

i d ng m t kh i tròn.

m i bên n trán, ngay trên mi ng nguyên th y xu t hi n hai v trí ngo i bì dƠy
lên t o thƠnh hai t m kh u giác [6], [12], [22],[24].
Tu n th n m, do s t ng sinh c a trung mô bên đ y ngo i bì l i lên, có hai cái
mƠo xu t hi n vƠ vơy quanh không hoƠn toƠn m i m t t m kh u giác đ t o ra m i bên
n trán hai n m i trong vƠ ngoƠi.

ud

i nh ng n

g i lƠ rưnh kh u. Lúc b y gi t m kh u giác n m

y ng n cách nhau b i m t rưnh

đáy m t h g i lƠ h kh u giác. H

nƠy ngƠy cƠng sơu không nh ng do nh ng n m i trong vƠ ngoƠi nơng cao lên mƠ còn
do t m kh u giác lót đáy h lõm sơu vƠo trung mô. H kh u giác v sau s tr thƠnh
h c m i. Gi a n m i ngoƠi vƠ n hƠm trên có m t khe g i lƠ khe

m t-m i [6], [12],

[22],[24].
tu n th sáu vƠ tu n th b y s phát tri n c a m t x y ra nhanh h n. Các n
hàm trên ti p t c t ng sinh v phía đ
Các n m i trong

ng gi a, đ y n m i ngoƠi vƠ trong v phía đó.

hai bên ti n sát l i g n nhau vƠ sát nh p v i nhau t o thƠnh ph n

gi a c a m i, m t ph n môi trên, hƠm trên và vòm mi ng nguyên phát.
đ ud

i c a các n m i trong vƠ ngoƠi chúng c ng sát nh p v i nhau vƠ sát nh p v i

n hƠm trên. Môi d
đ

m i m t bên,

i vƠ c m đ

c t o ra do s sát nh p v i nhau c a hai n hƠm d

ng d c gi a. Bên trong hai n hƠm d

i

i, trung mô vơy quanh s n c a m m hƠm

3

Thang Long University Library


d

i (s n Meckel) đ t o ra x

đ ud

ng hƠm d

i b ng quá trình c t hóa trong mƠng. Khi

i c a các n m i trong vƠ ngoƠi sát nh p v i nhau vƠ sát nh p v i n hàm trên,

rưnh kh u bi n m t. Các n m i ngoƠi t o ra cánh m i, còn môi trên đ

c t o ra b i hai

n m i trong vƠ hai n hƠm trên [6], [12], [22],[24].

S sát nh p gi a n m i ngoƠi v i n hƠm trên r t ph c t p. Nh đư nói
đ u chúng ng n cách v i nhau b i khe
d

trên ban

m t-m i. Do s t ng sinh c a trung mô

i cho nên khe đó tr thƠnh m t rưnh nông g i lƠ rưnh l -m i.

phía

sƠn các rưnh y,

ngo i bì t o ra m t dơy t bƠo bi u mô tách r i kh i ngo i bì trên m t. Sau đó dơy t bƠo
tr lên r ng vƠ t o ra m t cái ng g i lƠ ng l m i
gi a thƠnh túi l . Còn đ u trên c a ng giáp v i
thông v i bên ngoƠi

đo n d

i, ng phình ra

đo n

m t thì chia thƠnh hai ti u qu n l ,

góc trong h m t. Khi dơy t bƠo tách r i kh i ngo i bì trên m t

thì n m i ngoƠi vƠ n hƠm trên c ng g n v i nhau do đó rưnh l -m i vƠ rưnh kh u bi n

m t [6], [12], [22],[24].
S sát nh p c a các n m i trong không ph i ch x y ra

trên m t mƠ còn

trong

sâu. Theo Patten (1961) t t c các thƠnh ph n c u t o thƠnh trên khoang mi ng phôi lúc
b y gi đư có, s t o ra đo n gian hƠm trên c a ng

i tr

ng thƠnh. o n nƠy g m:

- Ph n môi s sinh ra rưnh gi a môi trên.
- Ph n l i mang b n r ng c a c a hƠm trên.
- Ph n vòm mi ng s t o ra vòm mi ng nguyên phát.
V phía s , đo n gian hƠm trên ti p v i b d

i c a vách m i phát sinh t n trán

[6], [12], [22],[24].

Hình 1.1: S hình thành vòm mi ng nguyên phát [8]
Nh v y vòm mi ng nguyên phát tham gia vƠo vi c t o ra đo n gian hƠm trên.
Nh ng ph n l n vòm mi ng v nh vi n đ

c t o ra b i hai lá d t xu t phát t nh ng

đo n sơu c a n hƠm trên. Nh ng lá đó, g i lƠ n kh u cái, xu t hi n trong tu n th sáu

c a th i k phôi vƠ
xu ng phía d

i

phía tr

hai bên l

c, chúng ti n vƠo gi a. Lúc đ u hai n kh u cái ti n chéo
i đang phát tri n.Tu n th b y, khi l
4

i đư h th p xu ng,


hai n

yđ ih

ng vƠ ti n theo chi u ngang, t i sát nh p v i nhau

vòm mi ng nguyên phát có hình tam giác
(vòm mi ng v nh vi n).

ng

i tr

phía tr

đ

ng gi a vƠ v i

c đ t o ra vòm mi ng th phát

ng thƠnh, ng kh u cái tr

gi i gi a vòm mi ng nguyên phát vƠ vòm mi ng th phát.

c có th coi nh ranh
ng th i v i s sát nh p

c a n kh u cái, vách ng n m i xu t phát t n trán c ng ti n xu ng phía d
v i chúng

i vƠ g n

m t trên vòm mi ng th phát [6], [12], [22],[24].

Hình 1.2: S hình thành vòm mi ng th phát [8]
1.2. S ăl

c gi i ph u mi ng

Mi ng lƠ ph n đ u tiên c a h tiêu hóa lƠ m t hang đ
lƠ môi vƠ cung r ng phía trên lƠ vòm cung lõm lên đ
đáy lƠ sƠn mi ng đ
đ

c g n thêm l

c gi i h n b i: Phía tr

c t o b i đáy x

i, phía sau thông v i đ

c

ng hƠm trên,

ng lên l m i sau vƠ 2

ng xu ng lƠ th c qu n vƠ ph qu n NgoƠi ch c n ng lƠ n i b t đ u ti p nh n vƠ tiêu

hóa th c n, mi ng còn đóng vai trò giao ti p. Mi ng g m có nhi u b ph n có ch c
n ng khác nhau: Môi, r ng, l

i, vòm mi ng, mƠn h u, l

i gƠ vƠ các b ph n ti p giáp

liên quan nh : kh u cái, h c amidan, vòm h ng ....

Hình 1.3: Gi i ph u mi ng
- Môi đ

c t o nên t các s i c r i rác có các mô đƠn h i vƠ đ

c cung c p r t

nhi u dơy th n kinh lƠm cho đôi môi vô cùng nh y c m. Bao ph đôi môi lƠ m t d ng
thay đ i c a da, lƠ m t ki u c u trúc trung gian gi a da th t bao ph m t vƠ mƠng lót
5

Thang Long University Library


bên trong c a mi ng. Không gi ng nh da th t, da môi không có lông, tuy n m hôi
ho c tuy n ti t bư nh n.
- Vòm mi ng lƠ gi i h n trên c a mi ng, phía tr
vòm c ng) do đáy x

ng hƠm trên t o thƠnh, l

nƠy lƠm cho th c n đ

c lƠ vòm mi ng c ng (g i lƠ

i ép vƠ đ o vƠo b m t c ng lõm lên

c pha tr n nhƠo nhuy n. Ph n m m phía sau (g i lƠ vòm m m)

nó di chuy n lên trên khi nu t đ ng n ch n th c n kh i b ép lên đi m i. R xu ng t
trung tơm c a vòm m m lƠ l
nu t vƠ khi phát ơm. L

i gƠ có ch c n ng b t kín chính xác đ

i gƠ không có ho c b x đôi th

ng th y

ng lên m i khi

d t t b m sinh khe

h môi, khe h vòm.
1.3. D t t khe h môi ậ khe h vòm
1.3.1.

nhăngh a

KHM-KHV nguyên phát lƠ t n th
tr

ng c a vùng môi-m i vƠ x

ng hƠm trên,

c khi hình thƠnh l i, nó x y ra vƠo kho ng ngƠy th 28-50 c a thai k t c lƠ kho ng

tu n th 6 đ n tu n th 9 sau khi th tinh, do s l i vƠ dính li n c a ba n m t [1].
KHV th phát lƠ t n th

ng c a mƠn h u nó đ

c t o ra vƠo kho ng ngƠy th 50

đ n ngƠy th 80 c a phôi hay kho ng tu n th 9 vƠ413 c a thai k , nó lƠ k t qu c a s
th t b i trong quá trình dính li n c a các n hƠm [21]. Trên lơm sƠng, ch y u lƠ KHM
trên có ho c không có kèm theo KHV. T l KHM

hai gi i lƠ khác nhau, th

ng tr

trai m c nhi u h n tr gái, tr trai kho ng 60% đ n 80% [6].
1.3.2. C ăch b nh sinh
ư có nhi u thuy t khác nhau đ a ra c ch hình thƠnh KHM-VM, thuy t n m m
c a Rathke (1832), Dursy (1864), His (1888) gi i thích do th t b i quá trình k t dính các
n . V sau sau xu t hi n thuy t v s di chuy n c a trung bì c a Fleischman (1910),
Victor Veau (1930) cho r ng do không có s xơm nh p c a l p trung bì lơn c n đ t o
thƠnh hƠm ch bình th

ng. NgoƠi ra còn có thuy t đ n gi n hóa, thuy t h p nh t...[11]

*ăKheăh ămôi
Nh đư mô t
tri n c a các n v đ

ph n phôi thai h c, quá trình hình thanh môi thai lƠ do s phát
ng gi a. Trong vùng môi nguyên th y, s trung bì hóa theo th

t nh sau: đ u tiên lƠ lơn c n l m i kh u cái, r i đ n sƠn m i, c a m i, môi tr ng vƠ
cu i cùng lƠ môi đ . N u

môi trên, s trung bì hóa th t b i hoƠn toƠn s d n đ n gưy

v hoƠn toƠn hai b c thƠnh bi u mô vƠ thai nhi s b KHM. N u s trung bì hóa môi

6


trên t hai bên th t b i hoƠn toƠn s có KHM hai bên. Còn n u s trung bì hóa vùng
trung tâm th t b i hoƠn toƠn s d n đ n KHM trung tơm [6], [11], [12], [13].
*ăKheăkheăh ăvòmă
i v i vòm mi ng tiên phát, s ráp dính di n ra t sau ra tr
mi ng th phát s ráp dính x y ra t tr

c. Còn đ i v i vòm

c ra sau. S hình thƠnh KHM-KHV do thi u

hàn g n c a nh ng n vòm mi ng v i nhau vƠ v i vách ng n m i trong quá trình hình
thƠnh vòm mi ng th phát [6], [11], [12], [13].
1.3.3. Nguyên nhân
Cho đ n nay vi c xác đ nh nguyên nhân chính xác c a các d t t KHM, KHV ch a
th lƠm đ
tr

c vì nó là s ph i h p c a m t s y u t có tính ch t di truy n và môi

ng, còn g i là di truy n đa nhơn t . Tuy nhiên ng

i ta c ng th y có m t s y u t

nguy c có liên quan đ n d t t môi và vòm mi ng:

1.3.3.1. Nguyên nhân di truy n
- B tăth

ng nhi m s c th :

+ B t th

ng v s l

+ B t th

ng v c u trúc NST: ch t li u di truy n c a NST b m t m t ph n, th a

ng NST: g p nhi u là trisomy 13, trisomy 18 và trisomy 21.

m t ph n ho c chuy n m t đo n sang NST khácầ
+ Kh m: LƠ tr

ng h p m t ng

i có hai ki u NST, th

ng g p trong các h i

ch ng Down, h i ch ng Turner, h i ch ng Klinefelterầ
- B tăth

ngăđ năgenă(singleăgeneădefects) [10], [16].

1.3.3.2. Nguyênănhơnădoămôiătr

Các nhân t đ c h i c a môi tr
KHV

ng
ng có th tác đ ng đ n s phát tri n, nên gây s t môi,

b t c giai đo n nƠo, đ c bi t là giai đo n phôi. Bao g m các tác nhân sau:

-

Tác nhân v t lý: Ch t phóng x , tia R nghen, tia t ngo i, tia gammaầ

-

Các ch t hóa h c: Hóa ch t s d ng trong chi n chanh, trong s n xu t, các kim lo i
n ng (th y ngơn, chìầ), các d

c ph m (thu c an th n ch ng co gi t, hóa tr li u,

các thu c ch ng ung th )ầ
-

Các tác nhân sinh v t h c: Do m nhi m virus, nhi m vi khu n, kỦ sinh trùngầ
trong th i k thai nghén [6], [9], [10], [11].

1.3.3.3. Các nguyên nhân khác
-

m

Tu i m : Tu i m quá tr hay quá l n tu i thì đ u t ng nguy c sinh con d t t.

7

Thang Long University Library


-

Các b t th

ng c a c th m khi mang thai: m có u x t cung, u bu ng tr ng, t

cung d d ng ầ
-

Y u t tâm lý, tinh th n: nhi u tài li u cho th y nh ng r i lo n tâm th n c a ng

i

m có tác h i đ n s phát tri n c a thai [10].
-

M nghi n r

u, thu c lá, ma túy...lƠm t ng nguy c d t t b m sinh [10].

1.3.4. Phân lo i
D a vƠo gi i ph u h c, phôi thai h c đư có r t nhi u h th ng phơn lo i.
T i h i th o c a Hi p h i y khoa Hoa K n m (1992) đư phơn lo i thƠnh 3 nhóm :

-

+ Nhóm I: KHM.
+ Nhóm II: khe KHV.
+Nhóm III: KHM có KHV.
-

N m 1931, Veau chia các m c đ c a d t t thƠnh 4 nhóm:
+ Nhóm I: khe KHV m m.
+ Nhóm II: khe KHV m m vƠ c ng
+ Nhóm III: khe h m t bên toƠn b g m khe h x

ng , hƠm c ng vƠ m m.

+ Nhóm IV: hai bên toƠn b .
-

N m 1967, t i h i ngh phơn lo i KHM
m đư đ a ra cách phơn lo i đ

Roma, T ch c qu c t v ph u thu t th m

c th gi i ch p nh n. Phơn lo i d a trên phôi thai

h c đư chia ra 4 nhóm:
+ Nhóm I: khe h kh u cái tr

c (nguyên phát).

+ Nhóm II: khe h kh u cái tr

c vƠ sau (nguyên phát vƠ th phát).

+ Nhóm III: khe h kh u cái sau (th phát).
+ Nhóm IV: nh ng khe h hi m g p.
-

N m 1995, Nyberg đ a ra phơn lo i KHM thƠnh 5 lo i d a theo k t qu siêu ơm:
+ Nyberg 1: KHM m t bên đ n đ c.
+ Nyberg 2: KHM m t bên có kèm theo KHV lƠm bi n d ng hình thái m i.
+ Nyberg 3: KHM trên hai bên, th
+ Nyberg 4: KHM trung tơm, th

ng kèm theo khe h mƠn h u.
ng trong h i ch ng đa d d ng, b t th

ng NST.

+ Nyberg 5: KHM ph c t p có kèm theo KHV
-

Phơn lo i theo lơm sƠng:
+ KHM đ n thu n: (Nyberg lo i 1), KHM trên m t bên, m i b bi n d ng ít.
+ KHM m t bên hay hai bên: (Nyberg lo i 2-3) KHM, mƠn h u còn nguyên v n

8


trong th lƠnh tính, trong th n ng còn có KHV kèm theo.

+ KHM trung tơm (nyberg lo i 4) th

ng kèm theo KHV.

+ KHM vƠ mƠn h u n ng (Nyberg lo i 5) .

Hình 1.4. Phân lo i khe h môi theo theo v trí t n th

ng

1.4. Tình hình nghiên c u khe h môi, khe h vòm trên th gi i và

Vi t Nam

1.4.1. Nghiên c u khe h môi, khe h vòm trên th gi i
1.4.1.1. Th iăđi m phát hi n khe h môi, khe h vòmătr
Trong quỦ đ u ch n đoán đ
còn quá nh nên s l

c sinh b ng siêu âm

c d t t KHM vô cùng khó kh n kích th

ng ch n đoán đ

c không nhi u. Ch y u phát hi n

c thai

quỦ II t

17 tu n tr lên vƠ phác đ chung c a các TTC TS trên th gi i lƠ siêu âm hình thái
đ

c th c hi n t 20-21 tu n, t t nh t lƠ 22 tu n [5], [24].

1.4.1.2. T l m c khe h môi m t s n
T n m 1981 đư có nghiên c u tr

c trên th gi i
c sinh đ u tiên đ ch n đoán KHM trong ba

tháng cu i c a Christ và Meininger [16]. D

i đơy t l tr m c KHM, KHV theo m t

s nghiên c u trên tr s sinh c a m t s tác gi . Theo Michel Melnick (1990) t l
KHM-KHV và KHM

m ts n

c trên t ng s dân.

9

Thang Long University Library


m ts n

B ng 1.1: T l khe h môi, khe h vòm trên t ng s dân
Tênăn

c

KHM-KHV

KHV

an M ch

1,1 ề

0,47 ề

Th y i n

1,2 ề

0,51 ề

Nh t B n

1,7 ề

0,36 ề

Trung Qu c

1,3 ề

0,36 ề

c

T ng h p t nhi u báo cáo khác nhau, Bauer & Vicari (1992) [14] th y t l này vào
kho ng 1/750 và tr da tr ng và 1/2000

tr da đen. Trong đó KHM chi m 21%, KHMnam nhi u g p đôi

KHV chi m 46%, KHV chi m 33 %. V gi i, t l KHM-KHV
n , trong khi đó KHM đ n thu n g p

n nhi u g p đôi

nam.

Theo Body.G và c ng s (CS) (2001) [15] t l các lo i KHM kèm KHV là 50%, KHM
đ n thu n lƠ 25%, KHV đ n thu n lƠ 25 %. KHM th
trong đó KHV đ n thu n l i g p

nam nhi u h n

ng g p

n ,

n nhi u h n nam.

i u tr sau sinh

1.4.1.3.

Tr i qua nhi u giai đo n phát tri n c a l ch s , v i nhu c u ph u thu t KHMKHV ngƠy cƠng nhi u: đ i v i KHM ph
ngoƠi ra s d ng ph

ng pháp Miiard đ

ng pháp c a Le Mesurier, C.N.Tennsion vƠ L.M.Oboukhova

(1952) v i m c tiêu: ít c t b t ch c, b o v đ
cánh m i... Ph

c s d ng nhi u nh t,

ng pháp t o hình KHV đ

c nhân trung, s o đ p, u n tròn đ

c đ xu t ch ng h n: Langenbeck (1861),

Limberg (1958), Kriens (1970), Furlow (1980) m i ph

ng pháp đ

c s d ng trên m t

lo i khe h vòm mi ng cho phù h p v i các m c tiêu: đóng kín khe h , đ y lùi đ
vòm mi ng ra sau, t o s liên t c c a các c vòm mi ng, thu h p đ
ít nh h

ng t i s phát tri n c a x

c

c

c h ng gi a mƠ l i

ng hƠm trên.

1.4.2. Tình hình nghiên c u khe h môi, khe h vòm t i Vi t Nam
1.4.2.1. Th i đi m có th phát hi n khe h môi, khe h vòm b ng siêu âm.
n

c ta, th i đi m s m nh t phát hi n KHM là 14 tu n, ch y u phát hi n đ

c

quý II t 18 đ n 22 tu n, theo nghiên c u c a Nguy n V n H c (2013) [8] t l phát
hi n
tr

tu n thai này chi m 49% trong t ng s ca ch n đoán KHM, v n còn nh ng

ng h p b b sót đ n quý III c a thai k m i phát hi n ra.

1.4.2.2. T l m c khe h môi, khe h hàm trong c ngăđ ng
KHM trên vƠ KHV b m sinh lƠ d t t khá ph bi n c a vùng hƠm m t. Hi n ch a
có th ng kê tr

c sinh, đư có m t s th ng kê trên tr s sinh, theo th ng kê c a
10


Nguy n Huy C n (1963-1966) t i b nh vi n B o v BƠ m vƠ tr s sinh có 16 tr

ng

h p khe h b m sinh vùng hƠm m t trên 15.720 tr s sinh, t l x p x 1/1000. Nghiên
c u c a L u Th H ng (2012) [9] v d t t KHM th y t l d t t KHM lƠ d t t đ ng
hƠng th hai, chi m 13% trong t t c các d t t b m sinh. T n s 1/1000 l n sinh, hay
g p

tr trai h n tr gái, 1/3 lƠ KHM đ n thu n, 2/3 lƠ v a KHM v a có KHV. Tuy

nhiên con s nƠy lƠ tr s sinh nên s còn th p h n th c t r t nhi u vì còn r t nhi u
tr

ng h p CTN sau khi ch n đoán KHM.

1.4.2.3. S ăl
- Sàng l cătr

c v ph

ngăpháp ch năđoánătr

c sinh

c sinh (SLTS) đánh giá nguy c c a thai v i d t t h

ng th n kinh, h i

ch ng Down, h i ch ng Ewards, h i ch ng Patau lƠ nguy c cao hay nguy c th p.
Không đánh giá đ

c các d t t hình thái khác trong đó có KHM, KHV. Tuy nhiên k t

qu sàng l c k t h p v i siêu âm hình thái cho k t qu chính xác cao. Theo nghiên c u
c a Nguy n V n H c [8] t l làm SLTS c a các thai ph 19,4% trong t ng s ca ch n
đoán KHM-HH trong vòng 6 tháng đ u n m 2013 t i TTC TS – BV Ph s n Trung
ng, t l này còn r t th p.
- Th thu t ch c i:

i v i t t c các tr

ng h p KHM-KHV có ho c không có kèm

theo các d d ng b m sinh khác n u thai ph quy t đ nh gi thai mà tu i thai còn trong
gi i h n cho phép < 28 tu n thì đ u khuyên ch c i đ ki m tra NST thai nhi, n u không
có b t th

ng thì m i theo dõi thai ti p vì t l thai b t th

ng NST trong tr

ng h p

này cao theo nghiên c u c a Tô V n An chi m 20% trong t ng s ca [1]. T l ch c i

trong nghiên c u c a Nguy n V n H c là 31,6% trong t ng s ca ch n đoán KHM [8].
1.4.2.4. Tháiăđ x tríătr

c sinh

Ch n đoán KHM-KHV hoƠn toƠn lƠm đ
s m vƠo đ u quỦ II, nh ng x trí tr
h i ch n t ng tr

c b ng siêu âm và có th lƠm đ

c sinh các b t th

ct r t

ng này thì c n ph i bàn lu n

ng h p m t vì đơy lƠ m t b nh lý có th s a ch a đ

c sau đ nên

vi c quy t đ nh thái đ x trí c n h i ch n và ph thu c vào ý ki n c a thai ph . KHMKHV ph c t p kèm theo nh ng b t th

ng khác ho c do gia đình và thai ph yêu c u

chúng ta có th xem xét đ n vi c đình ch thai nghén [5].
T i TTC TS có các tiêu chu n gi thai vƠ CTN nh sau:
-

Tiêu chu n gi thai:

+ Tu i thai ≥ 28 tu n
+ Thai ph mu n gi thai
+ Không kèm các d t t n ng khác.

11

Thang Long University Library


-

Tiêu chu n CTN:

+ Tu i thai < 28 tu n
+ Thai ph mu n CTN
+ Tàn ph n ng (trong tr
ho c b t th

ng h p kèm nhi u d t t n ng

ng NST)

 Qua t ng quan: V n đ còn t n t i, các nghiên c u t p trung vào ch n đoán và
đi u tr sau sinh ho c ch đ nh can thi p tr c sinh c a y t , ch a chú ý đ n s
hi u bi t và tr ng thái tâm lý c ng nh thái đ thai ph và gia đình khi có con
m c d t t này. Do v y ch đ nh c a y t khác ch đ nh thai ph , ch đ nh gi thai
c a y t nhi u nh ng cu i cùng quy t đ nh gi thai c a thai ph l i r t th p.

12

CH
IăT
2.1.

iăt

NGăII

NGăVÀăPH

NGăPHÁPăNGHIểNăC U

ng nghiên c u

2.1.1. Tiêu chu n l a ch n
- Các thai ph đ

c siêu âm h i ch n t i TTC TS BV Ph -S n Trung

ng trong th i

gian 6 tháng t tháng 4 đ n h t tháng 9 n m 2015.
- Siêu ơm đ

c ch n đoán KHM ho c/và KHV.

- Thai ph đ ng ý g i h s tham gia h i ch n liên b nh vi n.
2.1.2. Tiêu chu n lo i tr

- Thai ph không g i h s h i ch n liên b nh vi n.
- Nh ng h s không rõ x trí cu i cùng c a thai ph .
2.2. Ph

ngăphápănghiên c u

2.2.1. Thi t k nghiên c u
S d ng ph

ng pháp mô t c t ngang.

2.2.2. C m u nghiên c u
Công th c tính c m u:

n  Z12 /2

p(1  p)
( p)2

Trong đó:
P: t l KHM-KHV trên t ng s khe h , theo tác gi Body.G và CS (2001) [23], P=0,5.

Z12 /2 : h s tin c y, ch n =0,05, ta có Z12 /2 = 1,96
:

h s chính xác t

ng đ i



= 0,2

2
n: c m u nghiên c u: n  1,96

0,5 X 0,5
 96, 4
(0,5 X 0, 2)2

S li u l y trong 6 tháng chúng tôi thu th p đ

c 122 thai ph có đ đi u ki n tham gia

nghiên c u nên chúng tôi ch n m u là 122.
2.2.3. Ch n m u
122 thai ph đ n siêu ơm vƠ đ
Ph s n Trung

c ch n đoán có KHM-KHV t i TTC TS – BV

ng vƠ đ ng ý h i ch n liên b nh vi n 6 tháng t tháng 04 n m 2015

đ n h t tháng 09 n m 2015.

13

Thang Long University Library

2.2.4. Ph

ngăphápăthuăth p s li u

2.2.4.1. Ph

ngăti n nghiên c u

- Máy siêu âm 2D, 3D ALOKA – SSD 3500, đ u dò 3,5 MHz.
- K t qu siêu âm h i ch n.
- Biên b n và k t lu n h i ch n c a h i đ ng ch n đoán tr
- K t qu NST c a thai nhi b ng ch c hút n

c sinh.

c i.

- B phi u đi u tra v hi u bi t vƠ thái đ x trí c a thai ph đ

c ch n đoán KHM-

KHV.
2.2.4.2. Cácăb

c thu th p s li u

- L y k t qu siêu âm c a thai ph đ

c ch n đoán thai nhi có d t t môi (k t qu

theo m u c a TTC TS – BV Ph S n Trung

ng).

- Chúng tôi gi i thích cho thai ph th t c h i ch n liên BV (m c đích, th i gian,
đ a đi m).
- Tr

ng h p thai ph đ ng ý h i ch n liên BV, chúng tôi khai thác thông tin h i

ch n, sau bu i h i ch n ph ng v n thai ph theo m u đi u tra có s n.
- Thu th p k t qu ch c i đ i v i thai ph đ ng ý ch c i ki m tra NST thai nhi.
2.2.5. Bi n s nghiên c u
-

Tu i thai ph .

-

N i s ng: thành th , nông thôn

-

H c v n: c p I, c p II, c p III, H-C .

-

Ti n s s n khoa: s l n đ đ tháng, s l n đ non tháng, s l n s y, n o, hút, thai
l u, s con hi n s ng.

-

Tu n thai b t đ u khám thai, tu n phát hi n KHM, tu n thai hi n t i.

-

N i ch n đoán ban đ u KHM: phòng khám t , BV huy n, BV t nh, BV Ph s n
Trung

-

ng.

Ngu n thông tin tìm hi u v d t t: Báo, m ng, nhân viên y t , ng

i thân, b n bè,

khác.
-

Khám l i sau khi bi t thai b KHM t i các c s y t khác, lý do, s l n siêu âm.

-

Tâm lý thai ph sau khi bi t thai b KHM: S hãi, lo l ng, bu n chán, bình t nh, d n
v t b n thân.

-

Hi u bi t c a thai ph v kh n ng ph u thu t sau đ : t kh i, có th ph u thu t

đ

c, không ph u thu t đ

c, tàn ph n ng.

14


-

ánh giá c a thai ph v k t qu ph u thu t khe h môi, h vòm: T t, trung bình, x u.
ụt

ng x trí tr

c khi siêu âm t i TTC TS: S b thai, tùy m c đ sau h i ch n

s xem xét, tùy gi i tính, gi đ đ .
-

Nguyên nhơn KHM theo đánh giá c a thai ph : Di truy n, m nhi m trùng trong
th i gian mang thai, dinh d

ng không đ , khác.

-

V trí t n th

ng: KHM đ n đ c, KHM kèm KHV, KHM-KHV kèm d t t khác.

-

Test SLTS: có lƠm, không lƠm, ơm tính, d

-

Ch c i: Có lƠm, không lƠm, bình th

-

Nguyên nhân không ch c i: Quy t tâm gi , quy t tâm b , kinh t , s y thai.

-

Nguy n v ng CTN c a b nh nhân: Có, không.

-

X trí c a h i đ ng:

ng tính.

ng, b t th

CTN theo nguy n v ng,

ng.

CTN vì có ch đ nh, TVCO, gi

thai, khác.
-

X trí c a thai ph : Gi thai, CTN

-

Lý do CTN c a thai ph : chi phí ph u thu t, ch m phát tri n trí tu , kèm theo câm,
đi c b m sinh, th m m (s o x u).

-

Lý do theo dõi thai: Có th ph u thu t, gi i tính, hi m mu n, gia đình theo đ o, lo s
tai bi n th thu t CTN.

2.2.6. Ph
-

Các s li u đ
ch

-

ngăphápăx lý
c x lý theo ph

ng pháp th ng kê y sinh h c b ng máy vi tính v i

ng trình x lý là SPSS 20.0.

Các thu t toán đ

c s d ng lƠ: Ph

ng pháp th ng kê t n su t và tính t l ph n

tr m (%).
2.3. Yăđ c trong nghiên c u
-

Sau khi siêu âm phát hi n thai nhi b d t t b m sinh c n t v n cho thai ph và
ch ng nh ng thông tin v tình tr ng d t t c a thai, t v n v di truy n, ch c i đ i
v i nh ng tr

-

ng h p nghi ng d t t liên quan đ n b t th

Trao đ i v i thai ph vƠ gia đình v vi c đình ch thai nghén hay ti p t c theo dõi
thai, thai ph lƠ ng

-

ng NST.

i quy t đ nh v n đ này.

Nghiên c u này ch nh m b o v và nâng cao s c kh e c ng đ ng vƠ đ i t

ng

nghiên c u, không nh m m c đích gì khác.
-

T t c các thông tin c a ng

i b nh đ u đ

c mã hóa và gi bí m t.

15

Thang Long University Library


CH

NGăIII

K T QU NGHIÊN C U
3.1.ă

căđi m chung c a nhóm nghiên c u

3.1.1. Tu i thai ph
4%

12%

D

i 20 tu i

20-35 tu i

84%

Trên 35 tu i

Bi uăđ 3.1: Tu i thai ph có thai khe h môi, khe h vòm
Nh n xét: Trong s các thai ph mang thai b KHM tu i trung bình là 27,16. Cao nh t là
41 tu i, th p nh t là 16 tu i. Thai ph trong đ tu i sinh đ (20 - 35 tu i) chi m 84 %.
3.1.2.ăN iăs ng c a thai ph
B ngă3.1:ăN iăs ng c a thai ph
N i s ng

ng

T l (%)

Thành th

45

36,9

Nông thôn

77

63,1

T ng

122

100

Nh n xét: T l thai ph s ng
s ng

S l

nông thôn lƠ 63,1%, cao h n nhi u so v i t l thai ph

thành th .

3.1.3.ăTrìnhăđ h c v n c a thai ph
B ng 3.2:ăTrìnhăđ h c v n c a thai ph
H cv n

S l

ng

T l (%)

C pI

4

3,3

C p II

53

43,4

C p III

31

25,4

Cao đ ng, đ i h c

34

27,9

T ng s

122

100

Nh n xét: Trình đ h c v n c a thai ph trình đ c p II là nhi u nh t chi m 43,4%, ít
nh t lƠ trình đ c p I chi m 3,3 %, trình đ c p III lƠ 25,4%, trình đ cao đ ng, đ i h c

chi m 27,9%.
16


3.1.4. Ngh nghi p c a thai ph
B ng 3.3: Ngh nghi p c a thai ph
S l

Ngh nghi p

ng

T l (%)

Cán b , công ch c

29

23.8

Nông dân

25

20.5

Công nhân

33

27.0

T do

35

28.7

T ng

122

100

Nh n xét: S phân b ngh nghi p trong các s n ph có thai b KHM-KHV không rõ
r t mƠ đ ng đ u gi a các ngh trong xã h i.
3.1.5. S con hi n có
60
51.6%
50

40

38.5%

30

20
9.9%
10

0
0

Ch a có con nƠo

1 con

2 con

3 con tr lên

Bi uăđ 3.2: S con hi n có c a thai ph
Nh n xét: Có 38,5% thai ph ch a có con nƠo, thai ph có m t con chi m 51,6 %, thai
ph có hai con chi m 9,9 %, không có thai ph nƠo đư có ba con tr lên.

17

Thang Long University Library


3.1.6. Th iăđi m khám thai l năđ u tiên.
B ng 3.4: Th iăđi m l năđ uătiênăđiăkhámăthaiăc a thai ph
S l

Th i gian

ng

T l (%)

< 12 tu n

118

96,7

12-22 tu n

4

3,3

>22 tu n

0

0

T ng

122

100

Nh n xét: Tu n thai b t đ u đi khám thai c a thai ph ch y u d

i 12 tu n chi m 96,7

%. Không có thai ph nào khám thai lúc thai trên 22 tu n.
3.1.7. Tu i thai phát hi n khe h môi

B ng 3.5: Tu i thai phát hi n khe h môi
S l

Tu i thai (tu n)

ng

< 14

0

0

14-18

22

18

19-22

60

49,2

23-28

34

27,9

>28

6

4,9

T ng

122

100
tu i thai t 19 đ n 22 tu n chi m 49,2 %,

Nh n xét: Phát hi n KHM-KHV nhi u nh t
không có tr

T l (%)

ng h p phát hi n d

i 14 tu n.

3.1.8.ăN iăch năđoánăbanăđ u

80

73

60

40
11.5

20

9.8

5.7

0

Phòng khám t

BV Huy n

BV t nh

BV PSTW

Bi uăđ 3.3:ăN iăch năđoánăthaiăkheăh môi, khe h vòmăăbanăđ u

18