Đề cương môn các loại hình báo chí truyền thông

ĐỀ CƯƠNG MÔN THI TỐT NGHIỆP (MÔN CHUYÊN NGÀNH)

MÔN HỌC:

CÁC LOẠI HÌNH BÁO CHÍ TRUYỀN THÔNG

Đại học Quốc gia Hà Nội
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Khoa Báo chí và truyền thông
-------------------------1. Thông tin về giảng viên
- Giảng viên: theo điều hành của Khoa Báo chí và truyền thông.
- Thời gian, địa điểm làm việc: Giảng viên sẽ thông báo cụ thể cho sinh viên vào tiết
học đầu tiên của môn học.
- Địa chỉ: Khoa Báo chí và truyền thông, 336 Nguyễn Trãi – Thanh Xuân - HN
- Điện thoại: 04.5571306
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Các loại hình báo chí truyền thông
-Tiếng Anh: Types of Journalism and Communications
- Mã môn học:
- Số tín chỉ: 02
- Môn học: Bắt buộc
- Các môn học tiên quyết: Các môn thuộc khối kiến thức chuyên ngành bắt buộc
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
+ Nghe giảng lý thuyết: 16 giờ tín chỉ
+ Thảo luận:

2 giờ tín chỉ

+ Làm bài tập trên lớp: 2 giờ tín chỉ
+ Tự học xác định:

10 giờ tín chỉ


- Địa chỉ Khoa/Bộ môn phụ trách: Khoa Báo chí, tầng 1, nhà A, 336 Nguyễn
Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội
3. Mục tiêu môn học
3.1. Mục tiêu chung
- Kiến thức:
+ Giúp sinh viên tổng hợp lại toàn bộ kiến thức về các loại hình báo chí truyền
thông đã được học trong khối kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ (báo in, phát
thanh, truyền hình, báo ảnh, internet, các hình thức truyền thông mới…).
+ Giúp sinh viên hiểu rõ được những đặc trưng để có thể nhận diện của mỗi loại
hình báo chí truyền thông. Hệ thống lại các khối kiến thức của từng loại hình
riêng biệt.
+ Giúp sinh viên nắm vững được bản chất, quy luật của quá trình hình thành và
phát triển của báo chí nói riêng và truyền thông đại chúng nói chung. Từ đó sinh
viên có thể tiếp cận và lí giải được những vấn đề của xu hướng truyền thông đại
chúng hiện đại.
- Kỹ năng:
+ Kỹ năng phát triển tư duy nghề nghiệp; linh hoạt vận dụng kiến thức lý luận và
thực hành trong từng loại hình báo chí tuyền thông.
+ Phân tích và nhận định được đặc điểm của báo chí truyền thông trong từng thời
kì cụ thể.
+ Củng cố cho sinh viên những kỹ năng nghề nghiệp, sẵn sàng tham gia vào hoạt
động báo chí truyền thông (các vấn đề về quy trình thực hiện, kỹ năng biên tập…
của mỗi loại hình).
- Thái độ, chuyên cần:
+ sinh viên cần chủ động hệ thống lại kiến thức chuyên ngành đã học.

2

+ sinh viên cần vận dụng hệ thống kiến thức đó trong từng giờ học để trao đổi,
thảo luận.
+ sinh viên cần đưa ra được các ý kiến sáng tạo; tiếp tục xây dựng, bổ sung thêm
cho hệ thống kiến thức hiện có thông qua quá trình học tập và thực hành các kỹ
năng nghề nghiệp ở mỗi loại hình.
3.2 Mục tiêu chi tiết của môn học
Nội dung
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 3
Nội dung 1. • Nêu được lịch sử • Phân tích được • Vận dụng kĩ
Báo in

hình thành và phát các đặc điểm, cách năng tổ chức và
triển của báo in. Vị trí, phân loại của Báo biên tập một tác
vai trò của báo in in.

phẩm báo in, một

trong hệ thống báo chí

ấn phẩm báo, tạp

truyền thông.

chí…

• Nắm được các đặc

• Phân tích được

điểm về công chúng, • Phân tích được xu

hướng

phát

hoạt động tòa soạn, quy trình sáng tạo triển của báo in
đội ngũ thực hiện tác tác phẩm báo in (đề hiện nay và trong
phẩm báo in….

tài, phương pháp tương lai, liên hệ
sáng tạo, các nhóm thực tế.
thể loại, một số
phong

cách

nhà

báo,….)

Nội dung 2. • Nêu được lịch sử ra • Phân tích được • Có kĩ năng sản
Phát thanh

đời và phát triển của các đặc điểm của xuất và biên tập
Phát thanh thế giới và báo chí phát thanh.

được

một

tác
3


•

Việt Nam.

Phân tích được phẩm

báo

phát

• Vị trí, vai trò của quy trình sáng tạo thanh:

tin,

bài,

phát thanh trong hệ của tác phẩm báo chuyên

mục,

thống các loại hình phát thanh (phân chương trình…
truyền

thông

đại biệt

các

loại • Phân tích được

chúng, tác động của chương trình phát xu
phát thanh đối với thanh

và

hướng

phát

các triển của báo phát

hoạt động chính trị- chuyên mục, hoạt thanh hiện nay và
kinh tế-xã hội…
• Nắm

được

động sáng tạo tác trong tương lai,
đặc phẩm phát thanh- liên hệ thực tế.

điểm công chúng phát ngôn ngữ của báo

thanh, hoạt động Đài phát thanh, phương
Phát thanh, đội ngũ tiện kĩ thuật, quy
trình thực hiện… ).
thực hiện…
Nội dung 3. • Nêu được lịch sử ra • Phân tích được • Có
Truyền hình

kĩ

năng

đời và phát triển của các đặc điểm của thực hiện và biên
Truyền hình thế giới báo chí truyền hình. tập được một tác
và Việt Nam.

•

Phân tích được phẩm truyền hình:

• Vị trí, vai trò của quy trình sáng tạo tin, bài, chuyên
truyền hình trong hệ của tác phẩm báo mục,

chương

thống các loại hình truyền hình (phân trình…
truyền

thông

đại biệt

các

loại • Phân tích được

chúng, tác động của chương trình truyền xu

hướng

phát

truyền hình đối với hình và các chuyên triển của truyền
hoạt động chính trị- mục,
kinh tế-xã hội…
•

hoạt

động hình hiện nay và

sáng tạo tác phẩm trong tương lai,

Nắm được đặc truyền hình- ngôn liên hệ thực tế.

điểm của công nghệ ngữ

của

truyền
4

truyền hình, hoạt động hình, quy trình thực
Đài TH, đội ngũ thực hiện… ).
hiện…
Nội dung 4. • Nắm
Báo

được

các • Phân tích đặc • Liên hệ một số

mạng nguyên lí của mạng điểm của báo mạng phương

điện tử và Internet và khả năng điện tử
các phương thiết lập các phương • Có

thức

truyền thông hiện
khả

nănh đại:

Weblog,

thức truyền thức truyền thông trên phân tích, đánh giá Webcast, Podcast,
thông

hiện mạng Internet.

đại

trên • Nêu được lịch sử ra giao diện, về nội • Nắm được bản

Internet

một website – về Portal …

đời và phát triển của dung…

chất, quy luật của

báo mạng điện tử, vị • Có kĩ năng thiết hệ thống truyền
trí, vai trò của báo kế và tổ chức nội thông trên Internet
mạng điện tử trong hệ dung 1 website báo xu

hướng

phát

thống các loại hình mạng điện tử

triển. Các vấn đề

truyền

đại

về khả năng thiết

chúng và đời sống xã

lập và kiểm soát

hội.

thông

• Nắm được đặc thù

đồng ảo và công

công chúng báo mạng

chúng của mạng

điện tử, hoạt động tòa

Internet…

thông

tin;

cộng

soạn…

Nội dung 5.

• Thiết lập được mối • Nắm được cơ • Có cách nhìn

Xu

liên hệ giữa các loại hội

phát

hướng
triển

nghề

nghiệp nhận vấn đề của

hình báo chí truyền của những người mỗi loại hình báo
5


của
thông
đại

truyền

thông. Các yếu tố tác hoạt

động

hiện

động đến sự thay đổi lĩnh

vực

trong chí truyền thông
truyền bằng con mắt và

của hệ thống truyền thông, với sự ra đời tư duy của một
thông

đại

chúng, của hàng loạt các người

tương lai của mỗi loại phương thức truyền truyền
hình truyền thông đại thông
chúng…

mới,

tổ

chức

thông

–

hoạt phóng viên, biên

động truyền thông tập

viên,

chiến

ngày càng đa dạng, lược viên truyền
không chỉ giới hạn thông của các cơ
trong phạm vi báo quan báo chí, tổ
chí.

chức

truyền

thông…
4. Tóm tắt nội dung môn học
Môn Các loại hình báo chí truyền thông giúp sinh viên hệ thống lại được
kiến thức về từng loại hình báo chí truyền thông đã và đang tiếp tục được nghiên
cứu. Sinh viên đã từng được học các môn chuyên ngành – các loại hình báo chí
truyền thông riêng biệt trong các kì học trước. Việc hệ thống lại các kiến thức đó
giúp sinh viên hiểu rõ hơn và có những nhận định đúng đắn, đầy đủ hơn về mỗi
loại hình, sau khi đã thực sự trải qua việc học lý thuyết kết hợp với thực tế - thực
tập. Môn học đề cập tới từng loại hình: báo viết, báo nói, báo hình, báo ảnh, báo
mạng điện tử, và một số các phương thức truyền thông mới. Môn Các loại hình
báo chí truyền thông tập trung vào việc hệ thống lại các khối kiến thức của mỗi
loại hình, phân biệt các đặc trưng, đặc điểm; các vấn đề đặt ra của mỗi loại hình;
xu hướng phát triển… Để hoàn thành tốt môn học này, sinh viên phải chủ động

ôn lại toàn bộ kiến thức đã được học về các chuyên ngành.
6


5. Nội dung chi tiết môn học
Chương 1. Báo in
1.1.

Báo in trong hệ thống loại hình báo chí truyền thông

1.1.1 Sự ra đời và phát triển của báo in trên thế giới và Việt Nam
- Trên thế giới
- Tại Việt Nam
1.1.2 Đặc điểm của loại hình báo in
1.1.3 Phân loại báo in
1.1.4. Vị trí, vai trò của loại hình báo in trong xu thế phát triển của báo chí
truyền thông hiện đại
1.2. Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo in
1.2.1 Quy trình thực hiện tác phẩm báo in
1.2.2 Tổ chức và biên tập tác phẩm báo in
Chương 2. Phát thanh
2.1. Phát thanh trong hệ thống các loại hình báo chí truyền thông
2.1.1 Sự ra đời và phát triển của báo Phát thanh
2.1.2. Đặc điểm của báo Phát thanh
2.1.3 Phân loại tác phẩm báo Phát thanh
2.1.4. Phát thanh trong xu thế phát triển của báo chí truyền thông hiện đại
2.2 Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo Phát thanh
2.2.1. Quy trình thực hiện tác phẩm báo Phát thanh
2.2.2. Sản xuất và biên tập chương trình phát thanh
Chương 3. Truyền hình

3.1. Truyền hình trong hệ thống các loại hình báo chí truyền thông
3.1.1 Sự ra đời và phát triển của truyền hình
3.1.2 Đặc điểm của báo chí truyền hình
7


3.1.3 Phân loại tác phẩm truyền hình
3.1.4 Truyền hình trong xu thế phát triển của báo chí truyền thông hiện đại
3.2. Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí truyền hình
3.2.1 Quy trình thực hiện tác phẩm truyền hình
3.2.2 Sản xuất và biên tập tác phẩm báo chí truyền hình
Chương 4. Báo mạng điện tử và những phương thức truyền thông hiện đại
trên Internet
4.1. Báo mạng điện tử trong hệ thống các loại hình báo chí truyền thông
4.1.1 Sự ra đời và phát triển của báo mạng điện tử
4.1.2 Đặc điểm của báo mạng điện tử
4.1.3 Báo mạng điện tử trong xu thế phát triển của báo chí truyền thông hiện đại
4.2 Những phương thức truyền thông hiện đại trên Internet
- Weblog
- Webcast
- Podcast
- Portal
4.3 Khả năng khai thác mạng thông tin toàn cầu
- Thiết lập các phương thức truyền thông trên Internet
- Kiểm soát thông tin và an ninh mạng
Chương 5. Xu hướng phát triển của truyền thông hiện đại
5.1 Những xu hướng mới trong sự phát triển của truyền thông hiện đại
5.2. Nhân lực của truyền thông mới

6. Học liệu

6.1. Học liệu bắt buộc: Học liệu bắt buộc của các chuyên ngành do giảng viên
yêu cầu.
8


6.2. Học liệu tham khảo: Học liệu tham khảo của các chuyên ngành do giảng
viên yêu cầu
7. Các hình thức tổ chức dạy học
7.1. Lịch trình chung:
Hình thức tổ chức dạy môn học
Lên lớp
Tự học

Nội dung

Tổng số

xác định
Nội dung 1
Nội dung 2
Nội dung 3
Nội dung 4
Nội dung 5
Cộng

Lý thuyết
4
4
4
4

Thảo luận

Bài tập

2

2

20

2
2
2
2
2
10

6
6
6
6
6
30

7.2. Lịch trình cụ thể cho từng nội dung
Tuần 1. Nội dung 1: Báo in trong hệ thống loại hình báo chí truyền thông
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Lịch sử ra đời của

chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

Báo in thế giới và

phân công giảng

Việt Nam.

dạy yêu cầu sinh

- Đặc điểm của loại

viên chuẩn bị.

Ghi chú

hình báo in.
- Phân loại báo in
- Hoạt động tòa soạn,
công chúng báo in…
- Vị trí, vai trò của
báo in trong sự phát
triển của báo chí
9


Thảo luận

Trên lớp

truyền thông hiện đại
- Thảo luận về các
vấn đề về đặc điểm
của báo in hiện đại;
hoạt động tòa soạn;
công chúng báo in
- Xu thế phát triển của
báo in hiện đại?

Tuần 2. Nội dung 1: Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo in
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Quy trình thực hiện

chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

tác phẩm báo in.

phân công giảng

- Vận dụng lí thuyết

dạy yêu cầu sinh

Ghi chú

Thể loại trong việc xử viên chuẩn bị.
lí các tác phẩm báo in.
- Tổ chức bài và biên
tập bài viết báo in
theo xu thế hiện đại.
- Một số phong cách
Thảo luận

Trên lớp

nhà báo tiêu biểu.
- Thảo luận về cách
chọn đề tài; cách thu
thập tư liệu, xử lí
thông tin; cách tổ
chức bài báo hiện đại
- Kinh nghiệm nghề
10


nghiệp…
Tuần 3. Nội dung 2: Phát thanh trong hệ thống loại hình báo chí truyền
thông
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Sự ra đời và phát

chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

triển của Phát thanh

phân công giảng

trên thế giới và Việt

dạy yêu cầu sinh

Nam.

viên chuẩn bị.

Ghi chú

- Đặc điểm của báo
phát thanh
- Ngôn ngữ dùng cho
phát thanh
- Phân loại tác phẩm
Phát thanh
- Hoạt động của Đài
phát thanh, công
chúng phát thanh…
- Vị trí, vai trò của
Phát thanh trong xu

thế phát triển của báo
chí truyền thông hiện
Thảo luận

Trên lớp

đại.
- Thảo luận về quy
trình, phương tiện
thực hiện chương
trình phát thanh hiện
đại
11


-Ngôn ngữ dung cho
phát thanh hiện đại
- hoạt động tại các cơ
quan Phát thanh
- Xu thế phát triển của
loại hình Phát thanh

Tuần 4. Nội dung 2: Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí Phát thanh
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Quy trình thực hiện

Chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

tác phẩm báo chí phát

phân công giảng

thanh.

dạy yêu cầu sinh

- Các vấn đề về sản

viên chuẩn bị.

Ghi chú

xuất và biên tập tác
phẩm báo chí phát
Thảo luận

Trên lớp

thanh
- Yếu tố sáng tạo
trong việc thực hiện
tác phẩm phát thanh
Hiện đại

Tuần 5. Nội dung 3: Truyền hình trong hệ thống loại hình báo chí truyền
thông
Hình thức tổ

Thời gian,

chức dạy học

địa điểm

Nội dung chính

Yêu cầu SV

Ghi chú

chuẩn bị
12


Lý thuyết

Trên lớp

(2 giờ tín chỉ)

- Sự ra đời và phát

- Giảng viên được

triển của truyền hình

phân công giảng

thế giới và Việt Nam.

dạy yêu cầu sinh

- Đặc điểm của tác

viên chuẩn bị.

phẩm báo chí truyền
hình
- Hoạt động của Đài
truyền hình, công
chúng truyền hình
- Phân loại tác phẩm
truyền hình
- Xu hướng phát triển
của truyền hình nói
chung và truyền hình

Thảo luận

Trên lớp

Việt Nam nói riêng
- Xu hướng Xã hội
hóa truyền hình tại
Việt Nam

Tuần 6. Nội dung 3: Hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí truyền hình
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Quy trình thực hiện

Chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

tác phẩm báo chí

phân công giảng

truyền hình: tin, bài,

dạy yêu cầu sinh

chuyên mục, chương

viên chuẩn bị.

Ghi chú

trình…
13


- Các vấn đề về sản
xuất và biên tập tác
Thảo luận

Trên lớp

phẩm TH
- Các yếu tố sáng tạo
trong việc thực hiện
tác phẩm báo TH hiện
đại.

Tuần 7. Nội dung 4: Báo mạng điện tử trong hệ thống loại hình báo chí

truyền thông
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Sự ra đời và phát

Chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

triển của báo mạng

phân công giảng

điện tử trên thế giới

dạy yêu cầu sinh

và Việt Nam.

viên chuẩn bị.

Ghi chú

- Đặc điểm của báo
Thảo luận

Trên lớp

mạng điện tử
- Hoạt động tòa soạn,
công chúng…
- Xu thế phát triển của
báo mạng điện tử

Tuần 8. Nội dung 4. Những phương thức truyền thông hiện đại trên
Internet. Khả năng khai thác mạng thông tin toàn cầu
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Lý thuyết
Trên lớp

- Giới thiệu các

chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

phương thức truyền

phân công giảng

Ghi chú

14


thông hiện đại được

dạy yêu cầu sinh

sử dụng trên Internet:

viên chuẩn bị.

Weblog, Webcast,
Thảo luận

Trên lớp

Podcast, Portal….
- Khả năng khai thác

mạng thông tin toàn
cầu

Tuần 9. Nội dung 5. Xu hướng phát triển của truyền thông hiện đại. Nhân
lực của truyền thông mới
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Thảo luận
Trên lớp

-Thảo luận về xu

chuẩn bị
- Giảng viên được

(2 giờ tín chỉ)

hướng phát triển của

phân công giảng

truyền thông hiện đại

dạy yêu cầu sinh

- Thảo luận các vấn

viên chuẩn bị.

Ghi chú

đề về Nhân lực trong
xu thế phát triển của
truyền thông hiện đại
Tuần 10. Nội dung 5: Bài tập
Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

chức dạy học địa điểm
Bài tập
Trên lớp

- Sinh viên làm bài

(2 giờ tín chỉ)

tập theo yêu cầu của

Yêu cầu SV

Ghi chú

chuẩn bị

giảng viên
Tuần 11, 12, 13, 14, 15. Ôn tập
15


Hình thức tổ

Thời gian,

Nội dung chính

Yêu cầu SV

chức dạy học địa điểm
Tự học xác
Ở nhà, thư

- Ôn tập các nội dung

chuẩn bị
- Nội dung do

định

đã học.

giảng viên yêu

viện

(10 giờ tín

Ghi chú

cầu.

chỉ)

8. Chính sách đối với môn học
• Thực hiện đầy đủ yêu cầu về nội dung môn học.
• Thực hiện nghiêm túc các yêu cầu của giảng viên
9. Phương pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học.
9.1. Mục đích và trọng số kiểm tra
Hình thức
Đánh

giá

Tính chất của nội
dung kiểm tra

thường Các vấn đề lí thuyết

xuyên
Bài tập lớn

Mục đích kiểm tra

Trọng
số

Đánh giá khả năng nhớ và

0%

phản xạ trí tuệ
Kết hợp lí luận và Đánh giá kĩ năng nghiên
ứng dụng thực tiễn

40%

cứu độc lập và kĩ năng trình
bày

Bài thi hết môn

Kết hợp lí luận và Đánh giá kĩ năng ứng dụng
khả năng ứng dụng

60%

vào thực tế

9.2. Tiêu chí đánh giá các loại bài tập và kiểm tra đánh giá
• Loại bài tập lớn học kì
Các tiêu chí chung

Nội dung:
16


1) Đặt vấn đề, xác định đối tượng nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu, phương
pháp nghiên cứu hợp lí và lôgíc.
2) Có bằng chứng rõ rệt về năng lực tư duy phê phán, kỹ năng phân tích, tổng
hợp, đánh giá trong việc giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu.
3) Có bằng chứng về việc sử dụng các tài liệu, các công nghệ, phương pháp, giải
pháp do giảng viên hướng dẫn.
Hình thức:
4) Bố cục hợp lí, ngôn ngữ trong sáng, trích dẫn hợp lệ, trình bày rõ ràng.
Biểu điểm trên cơ sở mức độ đạt 4 tiêu chí
Điểm

Tiêu chí

9 – 10
7–8

- Đạt cả 4 tiêu chí
- Đạt 2 tiêu chí đầu.
- Tiêu chí 3: có sử dụng các tài liệu, song chưa đầy đủ, sâu sắc, chưa có
bình luận.
- Tiêu chí 4: còn mắc vài lỗi nhỏ.

5–6

- Đạt tiêu chí 1.
- Tiêu chí 2: chưa thể hiện rõ tư duy phê phán, các kĩ năng phân tích,

tổng hợp, đánh giá còn kém.
- Tiêu chí 3, 4: còn mắc một vài lỗi nhỏ

Dưới

- Không đạt cả 4 tiêu chí.

5
9.3. Lịch thi, kiểm tra đánh giá: Do Khoa hoặc Trường sắp xếp.

17