Chương 5
TỔNG CUNG – TỔNG CẦU
Trần Thị Minh Ngọc
1
NỘI DUNG
•
Mơ hình tổng cung – tổng cầu (AS – AD) là
mơ hình kinh tế mà hầu hết các nhà kinh tế
học dùng để nghiên cứu những dao động
trong ngắn hạn của các hoạt động kinh tế.
•
Tập trung quan sát 2 yếu tố:
– Sản lượng quốc gia tính bằng GDP thực.
– Mức giá chung tính bằng CPI hoặc GDP
khử lạm phát.
Trần Thị Minh Ngọc
2
NỘI DUNG
1. Đường tổng cầu - AD
2. Đường tổng cung - AS
3. Trạng thái cân bằng tổng cung – tổng cầu
4. Chính sách ổn định hóa nền kinh tế
Trần Thị Minh Ngọc
3
1. Đường tổng cầu - AD
Trần Thị Minh Ngọc
4
Đường tổng cầu - AD
Khái niệm:
• Tổng cầu (Aggregate Demand – AD): là tổng khối lượng
hh-dv mà các chủ thể kinh tế (hộ gia đình, doanh nghiệp,
chính phủ và nước ngoài) muốn mua ở mỗi mức giá
chung trong một khoảng thời gian nhất định.
• Đường tổng cầu theo giá: phản ánh mối quan hệ giữa
mức giá chung và tổng lượng hh-dv mà các chủ thể kinh
tế muốn mua.
AD=f(P)
Trần Thị Minh Ngọc
5
Đường tổng cầu - AD
Đường AD dốc xuống:
AD = C + I + G + NX
• G = Const
• P↓ → C↑ → AD↑
• P↓ → r↓ → I↑ → AD↑
• P↓ → hh-dv trong nước cạnh tranh hơn → X↑ và Z↓ → NX↑
→ AD↑
=> Tổng cầu và mức giá chung có mối quan hệ nghịch biến.
=> Đường tổng cầu dốc xuống.
Trần Thị Minh Ngọc
6
Đường tổng cầu - AD
P
AD = f(P)
Khi mức giá chung thay đổi =>
có sự trượt dọc trên trường AD.
A
P1
B
P2
Y1
Trần Thị Minh Ngọc
Y2
Y
7
Đường tổng cầu - AD
Sự dịch chuyển của đường AD:
• Khi các yếu tố khác với mức giá chung thay đổi
làm tổng lượng cầu hh-dv trong nền kinh tế thay
đổi tại mọi mức giá chung thì đường AD dịch
chuyển:
− Tổng cầu tăng -> đường AD dịch chuyển sang phải.
− Tổng cầu giảm -> đường AD dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
8
Đường tổng cầu - AD
Sự dịch chuyển của đường AD:
P
AD2
P
AD1
P
AD2
A2
P
A1
Y1
Trần Thị Minh Ngọc
AD1
Y2
Y
B1
B2
Y2
Y1
Y
9
Đường tổng cầu - AD
Các yếu tố làm đường AD dịch chuyển:
• Chi tiêu dùng (C)
• Chi đầu tư (I)
• Chi tiêu của chính phủ (G)
• Xuất khẩu rịng (NX)
Trần Thị Minh Ngọc
10
Đường tổng cầu - AD
Các yếu tố làm đường AD dịch chuyển:
Chi tiêu dùng (C):
• Giảm thuế, thị trường chứng khốn bùng nổ… → Cá
nhân và hộ gia đình tăng chi tiêu dùng → đường AD
dịch chuyển sang phải.
• Tăng thuế, thị trường chứng khoán đi xuống… → Cá
nhân và hộ gia đình giảm chi tiêu dùng → đường AD
dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
11
Đường tổng cầu - AD
Các yếu tố làm đường AD dịch chuyển:
Đầu tư (I):
• Kỳ vọng lạc quan, r↓ vì SM↑… → DN tăng đầu tư →
đường AD dịch chuyển sang phải.
• Kỳ vọng bi quan, r↑ vì SM↓ … → DN giảm đầu tư →
đường AD dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
12
Đường tổng cầu - AD
Các yếu tố làm đường AD dịch chuyển:
Chi tiêu của chính phủ (G):
• Tăng chi lương bộ máy công chức, tăng chi xây dựng cơ
sở hạ tầng… → Chính phủ tăng chi tiêu dùng → đường
AD dịch chuyển sang phải.
• Giảm chi lương bộ máy cơng chức, giảm chi xây dựng
cơ sở hạ tầng… → Chính phủ giảm chi tiêu dùng →
đường AD dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
13
Đường tổng cầu - AD
Các yếu tố làm đường AD dịch chuyển:
Xuất khẩu rịng (NX):
• Nước ngồi tăng trưởng, đồng tiền trong nước mất giá…
→ Xuất khẩu ròng tăng → đường AD dịch chuyển sang
phải.
• Nước ngồi suy thối, đồng tiền trong nước lên giá … →
Xuất khẩu ròng giảm → đường AD dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
14
2. Đường tổng cung - AS
Trần Thị Minh Ngọc
15
Đường tổng cung - AS
Khái niệm:
• Tổng cung (Aggregate Supply – AS): là tổng khối lượng
hh-dv mà các doanh nghiệp sẵn sàng sản xuất và cung
cấp cho nền kinh tế ở mỗi mức giá chung trong một
khoảng thời gian nhất định.
• Đường tổng cung theo giá: phản ánh mối quan hệ giữa
mức giá chung và tổng lượng hh-dv mà các doanh nghiệp
sản xuất.
AS=f(P)
Trần Thị Minh Ngọc
16
Đường tổng cung - AS
Đường tổng cung trong dài hạn - LAS:
• Trong dài hạn, năng lực sản xuất của 1 quốc gia được
quyết định bởi nguồn lao động, vốn, tài ngun thiên
nhiên và trình độ khoa học cơng nghệ của quốc gia đó.
• Mức giá chung khơng ảnh hưởng đến sản lượng quốc gia
trong dài hạn => Đường tổng cung trong dài hạn thẳng
đứng tại mức sản lượng tiềm năng.
Trần Thị Minh Ngọc
17
Đường tổng cung - AS
Đường tổng cung trong dài hạn - LAS:
P
LAS
P2
B
P1
A
Trần Thị Minh Ngọc
YP
Y
18
Đường tổng cung - AS
Sự dịch chuyển của đường tổng cung trong dài hạn:
• Các yếu tố có khả năng làm thay đổi sản lượng tiềm năng
sẽ tác động làm đường tổng cung trong dài hạn dịch
chuyển.
YP ↑ → Đường LAS dịch chuyển sang phải.
YP ↓ → Đường LAS dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
19
Đường tổng cung - AS
Sự dịch chuyển của đường tổng cung trong dài hạn:
• Đường LAS dịch chuyển do tác động của các yếu tố:
Lao động: di dân, tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên, qui định về
lương tối thiểu.
Vốn: nguồn vốn vật chất và vốn con người -> năng
suất sản xuất.
Tài nguyên thiên nhiên: đất đai, khoáng sản, thời tiết.
Trình độ khoa học cơng nghệ: trình độ khoa học công
nghệ tiên tiến -> năng suất sản xuất.
Trần Thị Minh Ngọc
20
Đường tổng cung - AS
Đường tổng cung trong ngắn hạn - SAS:
• Trong ngắn hạn, mức sản lượng thực tế dao động quanh
mức tổng cung dài hạn (sản lượng tiềm năng) khi mức
giá chung dao động quanh mức giá kỳ vọng.
• Đường tổng cung trong ngắn hạn dốc lên thể hiện mối
quan hệ đồng biến giữa sản lượng thực tế và mức giá
chung.
Trần Thị Minh Ngọc
21
Đường tổng cung - AS
Đường tổng cung trong ngắn hạn - SAS:
• Vì sao đường tổng cung trong ngắn hạn dốc lên?
Tiền lương khó điều chỉnh theo sự thay đổi của mức
giá chung trong ngắn hạn → P↓ → tiền lương thực
(W/P) ↑ → lợi nhuận ↓→ SAS↓.
Giá cả một số mặt hàng không thể kịp điều chỉnh theo
sự biến động chung → P↓ → Doanh thu của DN
không thể điều chỉnh giá kịp thời ↓ → SAS↓.
DN nhận thức sai lệch về tính hiệu giá → P↓ → Doanh
nghiệp nghĩ giá cả hh-dv họ cung cấp giảm tương đối
so với mức giá chung → DN thu hẹp sản xuất →
SAS↓.
Trần Thị Minh Ngọc
22
Đường tổng cung - AS
Đường tổng cung trong ngắn hạn - SAS:
P
SAS = f(P)
Khi mức giá chung thay đổi => có
sự trượt dọc trên trường SAS.
P2
B
P1
A
Trần Thị Minh Ngọc
Y1
Y2
Y
23
Đường tổng cung - AS
Sự dịch chuyển của đường tổng cung trong ngắn hạn:
• Khi các yếu tố khác mức giá chung tác động làm thay đổi
mức sản lượng thực tế (tính bằng GDP thực) tại mỗi mức
giá chung, đường SAS dịch chuyển.
GDP thực ↑ -> đường SAS dịch chuyển sang phải.
GDP thực ↓ -> đường SAS dịch chuyển sang trái.
Trần Thị Minh Ngọc
24
Đường tổng cung - AS
Sự dịch chuyển của đường tổng cung trong ngắn hạn:
• Đường SAS dịch chuyển do tác động của các yếu tố:
Lao động.
Vốn.
Tài nguyên thiên nhiên.
Trình độ khoa học kỹ thuật.
Kỳ vọng của công chúng về mức giá chung.
Trần Thị Minh Ngọc
25