QUY HOẠCH MẠNG LƯỚI CHỢ SIÊU THỊ TRUNG TÂM THƯƠNG MẠI TỈNH YÊN BÁI ĐẾN NĂM 2015 ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020

Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

PHN M U
--------------1. S cn thit cn r soỏt iu chnh b sung quy hoch
Nm 2007, U ban nhõn dõn tnh Yờn Bỏi ó cú quyt nh s 406/Q-UBND
ngy 30/3/2007 v vic phờ duyt D ỏn Quy hoch phỏt trin v u t xõy dng
mng li ch tnh Yờn Bỏi n nm 2015. n nay, sau mt thi gian trin khai t
chc thc hin, quy hoch mng li ch trờn a bn tnh ó cú nhng kt qu trong
vic u t nõng cp, ci to mng li ch; phõn cp hot ng ch theo hiu qu
kinh doanh v hỡnh thc t chc qun lý t ú cú nhng kin ngh, xut nhm nng
cao hiu qu hot ng v hiu qu u t cho mng li ch trờn a bn tnh trong
nhng thi k tip theo.
Mc dự cú nhng kt qu thc hin nhng D ỏn Quy hoch phỏt trin v u
t xõy dng mng li ch tnh Yờn Bỏi n nm 2015 tuy mi tri qua mt thi gian
thc hin khụng nhiu cng ó bc l nhng thiu sút, bt cp nht l trong giai on
ti khi th trng tiờu dựng trong nc núi chung v th trng tnh Yờn Bỏi s hỡnh
thnh h thng phõn phi bỏn l bao gm cỏc siờu th, trung tõm thng mi (TTTM),
ca hng t chn hin i cựng song song tn ti v phỏt trin vi mng li ch
truyn thng.
T nay n nm 2020, thc hin c cỏc mc tiờu phỏt trin kinh t - xó
hi ca tnh s xut hin cỏc nhõn t cú nh hng trc tip n s phỏt trin ca
mng li ch, siờu th, TTTM nh:
- Quỏ trỡnh hi nhp kinh t quc t ca nc ta ngy cng sõu rng, cú nh
hng trc tip n cỏc yu t cung cu, th trng, c bit l thúi quen tiờu dựng,
mua sm.
- S gia tng dõn s, thu nhp ca i sng nhõn dõn c ci thin, quỏ trỡnh
ụ th hoỏ c tng cng s lm tng nhu cu tiờu dựng ca cỏc tng lp dõn c
trờn a bn tnh.
- Quy hoch kinh t xó hi i kốm vi quy hoch c s h tng ngy mt hin
i l c s phỏt sinh cỏc nhu cu v th trng, a im mua sm, trao i, giao lu
thng mi.

Trong ú phỏt trin th trng thng mi ni a, ni tnh phc v cho nhu cu
ngi tiờu dựng a phng c xỏc nh l mc tiờu hng u cho k hoch phc
hi v phỏt trin nn kinh t.
Do vy, vic iu chnh b sung quy hoch chi tit mng li ch, siờu th,
TTTM tnh Yờn Bỏi n 2015 v nh hng 2020 l vụ cựng cn thit, va m bo
tớnh k tha v phỏt trin cỏc v trớ ó c quy hoch, xoỏ b, di di cỏc im khụng
cũn phự hp t ú cú nhng tớnh toỏn xõy dng b sung cỏc v trớ quy hoch, ng
thi ra cỏc gii phỏp xõy dng v t chc qun lý kinh doanh hot ng mng li
ch, siờu th, TTTM phự hp quỏ trỡnh phỏt trin kinh t - xó hi ca tnh v m bo
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-1-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

h thng h thng phõn phi hp lý gia nhu cu phỏt trin kinh t - xó hi vi kh
nng cung ng n nm 2020.
2. Cỏc cn c xõy dng quy hoch
- Cn c Lut thng mi ngy 14 thỏng 6 nm 2005.
- Thụng t s 05/2003/TT-BKH ngy 22/7/2003 ca B K hoch - u t
hng dn v ni dung, trỡnh t lp, thm nh v qun lý cỏc d ỏn quy hoch phỏt
trin ngnh v quy hoch tng th phỏt trin kinh t xó hi lónh th;
- Ngh nh s 08/2005/N-CP ngy 24/01/2005 ca Chớnh ph v quy hoch
xõy dng; Ngh nh s 92/2006/N-CP ngy 07/9/2006 ca Chớnh Ph v vic lp,
phờ duyt v qun lý quy hoch tng th phỏt trin kinh t xó hi;
- Thụng t s 03/2008/TT-BKH ngy 01/7/2003 ca B K hoch v u t
v Hng dn thc hin mt s iu ca Ngh nh s 04/2008/N-CP ngy
11/01/2008 ca Chớnh ph sa i, b sung mt s iu ca Ngh nh s
92/2006/N-CP ngy 07 thỏng 9 nm 2006 ca Chớnh ph v lp, phờ duyt v qun

lý quy hoch tng th phỏt trin kinh t - xó hi;
- Quyt nh 281/2007/Q-BKH ngy 23/3/2007 ca B K hoch v u t
v vic Ban hnh nh mc chi phớ cho lp, thm nh quy hoch v iu chnh quy
hoch tng th phỏt trin kinh t - xó hi, quy hoch ngnh v quy hoch cỏc sn
phm ch yu;
- Cụng vn s 1031/BKH-CLPT ngy 26/02/2004 ca B K hoch v u t
v vic Hng dn v gii thớch khung giỏ, nh mc xõy dng quy hoch tng th;
- Ngh nh s 02/2003/N-CP ngy 14/1/2003 ca Chớnh ph v phỏt trin v
qun lý ch;
- Ngh nh s 114/2009/N-CP ngy 23/12/2009 ca Chớnh ph sa i, b
sung mt s iu ca Ngh nh s 02/2003/N-CP ngy 14/1/2003 ca Chớnh ph v
phỏt trin v qun lý ch;
- Quyt nh s 1371/2004/Q-BTM ngy 24/9/2004 ca B Thng mi v
vic ban hnh Quy ch Siờu th, TTTM;
- Tiờu chun Vit nam TCVN 6161 : 1996 Phũng chỏy cha chỏy - Ch v
TTTM: Yờu cu thit k;
- Quyt nh s 13/Q/2006/Q-BXD ngy 19/4/2006 ca B Xõy dng v
vic ban hnh TCXDVN 361 : 2006 Ch - Tiờu chun thit k;
- Quyt nh s 04/2008/Q-BXD ngy 03 thỏng 4 nm 2008 v vic ban
hnh: Quy chun k thut quc gia v Quy hoch xõy dng;
- Quyt nh s 27/2007/Q-TTg ngy 15/2/2007 ca Th tng Chớnh ph
phờ duyt ỏn phỏt trin thng mi trong nc n nm 2010 v nh hng n
nm 2020;

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-2-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

- Quyt nh s 012/Q-BCT ngy 26/12/2007 ca B Cụng Thng phờ duyt
quy hoch tng th mng li ch trờn phm vi ton quc n nm 2010 v nh
hng n nm 2020;
- Ngh quyt 30a/2008/NQ-CP ngy 27/12/2008 ca Chớnh ph v chng trỡnh
h tr gim nghốo nhanh v bn vng i vi 61 huyn nghốo;
- Cụng vn s 7441/BCT-TTTN ngy 22/8/2008 ca B Cụng Thng v vic
lp quy hoch mng li c s bỏn buụn, bỏn l ti a phng;
- Cụng vn s 857/UBND-CN ngy 25/5/2009 ca U ban nhõn dõn tnh Yờn
Bỏi v vic lp cỏc d ỏn quy hoch phỏt trin kinh t - xó hi, lnh vc, sn phm;
- Bỏo cỏo iu chnh Quy hoch tng th phỏt trin kinh t xó hi tnh Yờn Bỏi
thi k 2006 - 2020;
- Quyt nh s 1158/Q-UBND ngy 13/8/2009 ca y ban nhõn dõn tnh
Yờn Bỏi v vic phờ duyt nhim v, d toỏn xõy dng d ỏn Quy hoch mng li
ch, siờu th, trung tõm thng mi tnh Yờn Bỏi n nm 2015, nh hng n nm
2020;
- D ỏn iu chnh quy hoch phỏt trin GTVT tnh Yờn Bỏi giai on 2003 2010 nh hng n nm 2020;
- D ỏn r soỏt quy hoch tng th b trớ dõn c tnh Yờn Bỏi theo quyt nh
193/2006/Q-TTg ca Th tng Chớnh ph giai on 2008 - 2010 v nh hng
n nm 2015;
- Quyt nh s 406/Q-UBND ngy 30/3/2007 v vic phờ duyt D ỏn Quy
hoch phỏt trin v u t xõy dng mng li ch tnh Yờn Bỏi n nm 2015;
Quyt nh s: 673/Q-UBND ngy 18 thỏng 5 nm 2009 ca U ban nhõn
dõn tnh, v vic: phờ duyt Quy hoch tng th h thng khu, cm cụng nghip ti
tnh Yờn Bỏi giai on 2008-2015, nh hng n 2020
3. Mc tiờu ca d ỏn
Quy hoch chi tit mng li ch, siờu th, TTTM tnh Yờn Bỏi n 2015 v
nh hng 2020 m bo cỏc iu kin cho ỏp ng nhu cu tiờu dựng trờn a
bn tnh, m bo tiờu chun k thut thit k, PCCC, v sinh mụi trng v phự hp
vi cnh quan ụ th. Nõng cao cht lng v hiu qu cụng tỏc qun lý nh nc i

vi hot ng phõn phi trờn a bn. Qua ú cỏc ngnh xỏc nh nhng nhõn t
nh hng n im v v trớ xõy dng ca hng cn phự hp vi iu kin kinh t xó hi, lm cn c phỏp lý trong vic u t xõy dng ca hng ch, siờu th, TTTM
mang tớnh kh thi cao t nay n nm 2015 v nh hng n nm 2020.
4. Cỏc phng phỏp thc hin d ỏn
- Phng phỏp iu tra, kho sỏt.
- Phng phỏp phõn tớch, tng hp
- Phng phỏp thng kờ.
- Phng phỏp chuyờn gia.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-3-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

5. Sn phm ca d ỏn
- 20 bn bỏo cỏo tng hp "Quy hoch mng li ch, siờu th, TTTM trờn a
bn tnh Yờn Bỏi n nm 2015 v nh hng n nm 2020" kốm theo 20 bn
thc trng v quy hoch (kh giy A3).
- 20 bn bỏo cỏo túm tt d ỏn.
- 02 bn hin trng v quy hoch kh ln.
- H thng biu bng, ph lc.
6. Kt cu ca d ỏn
Ngoi phn m u v kt lun, d ỏn c xõy dng gm 5 phn:
Phn th nht: Cỏc iu kin v yu t phỏt trin mng li ch, siờu th,
TTTM trờn a bn tnh Yờn Bỏi.
Phn th hai: Hin trng phỏt trin mng li ch, siờu th, TTTM.
Phn th ba: D bỏo cung cu th trng hng hoỏ v xu hng phỏt trin
mng li ch, siờu th, TTTM trờn a bn tnh n nm 2020.
Phn th t: Quy hoch mng li ch, siờu th, TTTM trờn a bn tnh n

nm 2015, nh hng n nm 2020.
Phn th nm: Cỏc gii phỏp v t chc thc hin quy hoch phỏt trin mng
li ch, siờu th, TTTM tnh n nm 2015 v nh hng n nm 2020.

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-4-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

PHN TH NHT

CC IU KIN V YU T PHT TRIN MNG LI CH, SIấU TH,
TRUNG TM THNG MI TRấN A BN TNH YấN BI
I. V TR, VAI TRề CA MNG LI CH, SIấU TH, TRUNG TM THNG MI
TRONG PHT TRIN KINH T - X HI

T tha s khai, con ngi ó bit trao i nhng cụng c lao ng, nhng sn
phm lm ra phc v cho quỏ trỡnh sinh hot v tn ti ca mỡnh. Cuc sng phỏt
trin, phng thc trao i gia ngi vi ngi cng dn thay i v phỏt trin vi
xu hng ngy mt thun tin hn v t quỏ trỡnh vn ng liờn tc ú ó xut hin
hỡnh thc trao i, mua bỏn hng hoỏ ti cỏc khụng gian v thi gian c nh m cho
n nay chỳng ta vn gi l ch.
Trao i, mua bỏn thụng qua ch chớnh l hỡnh thc s khai nht nhng cng l
hỡnh thc tn ti lõu i nht trong quỏ trỡnh vn ng ca cỏc loi hỡnh kinh doanh
thng mi cho n nay. Theo thng kờ cha y ca B Cụng Thng, tng mc
lu chuyn hng hoỏ bỏn l v doanh thu dch v xó hi hng nm thụng qua ch
chim t 20% - 30% tng mc lu chuyn hng hoỏ bỏn l v doanh thu dch v xó
hi ca c nc trong ú cỏ bit mt s a phng cú ch u mi con s ny lờn

n sp x 40%. Theo Quy hoch tng th mng li ch trờn phm vi ton quc n
nm 2010, nh hng n nm 2020 ca B Cụng Thng ban hnh ngy 26 thỏng
12 nm 2007 thỡ ch tớnh riờng s ch u mi, ch loi I v ch biờn gii trong ton
quc n nm 2007 ó cú 368 ch v d kin n nm 2020 s cú 966 ch trong ú
xõy mi thờm 598 ch. Nu tớnh tt c cỏc loi ch thỡ trong ton quc c tớnh s cú
khong 14.000 - 16.000 ch ln nh v con s ny s tip tc tng trong nhng nm
tip theo. ở một góc độ khác, hàng năm hàng nghìn tỷ đổng đã được luân chuyển
thông qua chợ, hàng triệu người có công ăn việc làm và có cuộc sống no đủ nhờ các
hoạt động buôn bán trong chợ đồng thời một lượng lớn nông sản, thực phẩm được tiêu
thụ đảm bảo nguồn lương thực cho người dân.
Nhng con s thng kờ trờn õy ó khng nh c vai trũ v tm quan trng
ca mng li ch trong nn kinh t núi chung c bit l khu vc kinh t ni a.
Trong mt vi nm tr li õy, khi chớnh sỏch m ca nn kinh t ca ng v Nh
nc ta ó dn i vo cuc sng v nhn thc ca ngi dõn thỡ vic tip nhn nhng
lung vn hoỏ mi núi chung v vn hoỏ th trng núi riờng ngy mt sõu rng trong
ú vic thay i dn tp quỏn tiờu dựng ca mt b phn ngi dõn t hot ng ch
truyn thng sang cỏc cỏc hỡnh thc thng mi hin i nh siờu th, TTTM, ca
hng tin ớch l mt yu t khỏch quan v tuõn theo ỳng quy lut phỏt trin. H
thng siờu th, TTTM v ca hng t chn xut hin ngy mt nhiu nht l ti a
bn cỏc thnh ph ln, cỏc khu ụ th, dõn c tp trung, theo thng kờ ca B Cụng
Thng, nm 2005 c nc mi cú khong 200 siờu th, 30 TTTM v gn 1.000 ca
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-5-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

hng tin ớch hat ng ti 30/64 tnh thnh. n nm 2008, con s ó tng gp ụi,
v d kin n 2010 s cú khong 700 - 750 siờu th, 150 TTTM qui mụ ln v hng

chc ngn ca hng tin ớch. Khụng k cỏc h thng do nc ngoi u t nh Metro,
Big C; ti Vit Nam hin cú hn 10 h thng siờu th do cỏc doanh nghip trong nc
lm ch, ang n nờn lm ra vi tc tng trng 30- 45%/nm, cú mng li t
5 n 30 im kinh doanh nh Co-opmart, Citimart, Bi Th Mart, Hapro,
Vinatexmart, FivimartCỏc h thng ny ang gia tng tc ph súng cỏc a
phng. ỏp ng nhu cu ca ngi tiờu dựng trong nc cng nh ún cỏc c hi
kinh doanh, mc tiờu phỏt trin thng mi trong nc, theo ỏn ca B Cụng
thng, l nõng t trng mc bỏn l hng húa qua loi hỡnh thng mi hin i (siờu
th, TTTM, ca hng tin ớch) khong 160 nghỡn t ng vo nm 2010, n nm
2020 t 40%, khong 800 nghỡn t ng.
Vic phỏt trin v gia tng mnh m v cht v lng ca h thng cỏc siờu th,
TTTM, ca hng tin ớch v cỏc loi hỡnh ch truyn thng phn ỏnh sc hp dn ca
th trng bỏn l Vit Nam. T nhng s liu thng kờ trờn õy cho thy hin nay t
trng mc bỏn l hng hoỏ hay vai trũ cung ng hng hoỏ qua loi hỡnh ch truyn
thng vn chim u th so vi loi hỡnh thng mi hin i nhng trong nhng nm
ti t l ny s dn cõn bng v u th s thuc v loi hỡnh thng mi hin i vo
nhng nm 2020 tr i. Do ú vic nhn nh v trớ, vai trũ ca hai loi hỡnh thng
mi truyn thng v hin i trong nh hng phỏt trin kinh t - xó hi ca nc ta
v c bit l ca cỏc tnh min nỳi kinh t khú khn nh Yờn Bỏi cn phi cú cỏi
nhỡn tng ng ngha l phỏt trin mng li ch, siờu th, TTTM, ca hng tin
ớch phi cú tớnh ng b, kt hp v hi ho gia hai hỡnh thc nhm mang li hiu
qu cao nht trong vic xõy dng h tng thng mi núi chung v m bo phc v
tt nht nhu cu ca ngi dõn.
II. CC IU KIN T NHIấN - KINH T - X HI NH HNG N PHT
TRIN MNG LI CH, SIấU TH, TRUNG TM THNG MI

1. iu kin t nhiờn
1.1. V trớ a lý
Yờn Bỏi l mt tnh min nỳi, nm khu vc chuyn tip gia vựng Tõy Bc
v Trung du Bc B. Phớa Bc giỏp tnh Lo Cai, phớa nam giỏp tnh Phỳ Th, phớa

ụng giỏp tnh H Giang v Tuyờn Quang, phớa Tõy giỏp tnh Sn La v Lai Chõu.
Tng din tớch t nhiờn 6.899,49 km2 chim 2,1% din tớch c nc v ng th 15
trong tng s 63 tnh thnh trong c nc.
Yờn Bỏi cú 9 n v hnh chớnh cp huyn (1 thnh ph, 1 th xó v 7 huyn)
vi tng s 180 xó, phng, th trn. Ton tnh cú 70 xó vựng cao v 70 xó c bit
khú khn, trong ú cú 55 xó va l xó vựng cao va l xó c bit khú khn.
Tuy nm sõu trong ni a nhng tnh Yờn Bỏi l ca ngừ ca vựng Tõy Bc, l
u mi ca tuyn ng giao thụng gia ụng bc v Tõy Bc cú tuyt ng st v
Quc l 70 ni th ụ H Ni vi ca khu quc t Lo Cai chy qua nờn tng i
thun li giao thụng i li vi tnh bn. Trong tng lai, tnh Yờn Bỏi s nm trờn hnh
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-6-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

lang kinh t Cụn Minh - Lo Cai - H Ni - H Phũng. õy l mt trong nhng tuyn
kinh t ch lc quan trng trong quan h gia Vit Nam v Trung Quc. Vic hỡnh
thnh tuyn hnh lang kinh t ny s to iu kin thun li cỏc tnh ca hai nc
nm trờn tuyn hnh lang cú c hi phỏt trin kinh t - xó hi v a cỏc hot ng kinh
t, thng mi v giao lu vn hoỏ gia hai nc i vo n np v t hiu qu cao.
iu ú cú nh hng rt tớch cc ti s phỏt trin kinh t - xó hi ca tnh Yờn Bỏi.
1.2. Cỏc yu t t nhiờn
a) a hỡnh
Yờn Bỏi cú c im a hỡnh cao t ụng Nam lờn Tõy Bc v c kin to
bi 3 dóy nỳi ln u cú hng chy Tõy Bc - ụng Nam.
- Phớa Tõy cú dóy Hong Liờn Sn - Pỳ Luụng l dóy nỳi cao nht ca tnh vi
nh Pỳng Luụng cao 2.985 m nm gia sụng Hng v sụng .
- Tip theo l dóy nỳi c Con Voi nm gia sụng Hng v sụng Chy.

- Phớa ụng cú dóy nỳi ỏ vụi nm gia sụng Chy v sụng Lụ.
a hỡnh chia ct phc tp, nhng cú th chia ra thnh 2 vựng ln:
- Vựng cao: Cú cao trung bỡnh so vi mt bin t 600 m tr lờn, gm 70 xó
vi din tớch chim 67,56% din tớch ton tnh, l vựng cú a hỡnh chia ct, nhiu nỳi
cao, giao thụng i li khú khn, cỏc tim nng v t ai, lõm sn, khoỏng sn cũn
cha c khai thỏc ht phỏt trin kinh t - xó hi.
- Vựng thp: Cú cao trung bỡnh so vi mt bin di 600 m, ch yu l a
hỡnh i nỳi thp v thung lng bn a, chim 32,44% din tớch ton tnh, giao thụng
i li thun tin, h thng kt cu h tng c u t xõy dng, nht l cỏc ụ th.
b) Thi tit, khớ hu
Khớ hu tnh Yờn Bỏi l khớ hu nhit i giú mựa, nm gn chớ tuyt Bc nờn
bc x thp hn cỏc tnh phớa Nam v ng bng Bc B. Do a hỡnh nhiu nỳi cao
nờn nhit trung bỡnh hng nm thp t 22 - 230C, tng nhit c nm 7.500 8.0000C. Lng ma trung bỡnh hng nm ln t 1.500 - 2.200 mm/nm. m
tng i trung bỡnh hng nm cao t 83 - 87% rt thun li cho phỏt trin sn xut
nụng lõm nghip.
Do a hỡnh cú nhiu nỳi cao v b chia cỏch mnh nờn ó to ra cỏc tiu vựng
khớ hu khỏc nhau, vỡ th cú th chia Yờn Bỏi thnh 5 tiu vựng khớ hu. Tiu vựng
Mự Cang Chi vi cao trung bỡnh 900 m, nhit trung bỡnh 180C - 200C, cú khi
di 00C v mựa ụng, thớch hp phỏt trin cỏc hot ng thc vt vựng ụn i. Tiu
vựng Vn Chn - Nam Vn Chn, cao trung bỡnh 800 m, nhit trung bỡnh 180C 200C, phớa Bc l tiu vựng ma nhiu, phớa Nam l vựng ma ớt nht tnh, thớch hp
phỏt trin cỏc loi ng, thc vt ỏ nhit i, ụn i. Tiu vựng Vn Chn - Tỳ L,
cao trung bỡnh 200 - 400 m, nhit trung bỡnh 210C - 320C, thich hp phỏt triờn cỏc
loi cõy lng thc, thc phm, chố vựng thp, vựng cao, cõy n qu v cõy lõm
nghip. Tiu vựng nam Trn Yờn, Vn Yờn, thnh ph Yờn Bỏi, Ba Khe, cao trung
bỡnh 70 m, nhit trung bỡnh 230C - 240C, l vựng ma phựn nhiu nht tnh, cú
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-7-

Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

iu kin phỏt trin cõy lng thc, thc phm, cõy cụng nghip, lõm nghip, cõy n
qu. Tiu vựng Lc Yờn - Yờn Bỡnh cao trung bỡnh di 300 m, nhit trung
bỡnh 200C - 230C, l vựng cú mt nc nhiu nht tnh, cú h Thỏc B rng 19.050 ha,
cú iu kin phỏt trin cõy lng thc, thc phm, lõm nghip v nuụi trng thu sn,
cú tim nng du lch.
1.3. Ti nguyờn thiờn nhiờn
a) Ti nguyờn t
Theo s liu kim kờ t n ngy 01/1/2009 ca tnh Yờn Bỏi, tng din tớch
t t nhiờn ton tnh l 689.949,05 ha, tng 0,17% (tng ng 1.171,66 ha) so vi
thi im 01/1/2005, xp x bng 2% din tớch t t nhiờn ca c nc, xp th 8 so
vi 11 tnh thuc vựng nỳi phớa Bc v quy mụ t ai, trong ú:
- t nụng nghip 549.104,31 ha, chim 79,59% din tớch ton tnh.
- t phi nụng nghip 47.906,46 ha, chim 6,94% din tớch ton tnh.
- t cha s dng 92.938,28 ha, chim 13,47% din tớch ton tnh, trong ú:
t i nỳi 85.936,52 ha bng 92,47% din tớch t cha s dng.
b) Ti nguyờn rng
Theo s liu thng kờ nm 2009, ton tnh Yờn Bỏi cú 415.221 ha trong ú
rng t nhiờn l 231.902 ha chim gn 56%, rng trng l 183.319 ha chim 44%. T
l che ph ca rng t 58%.
c) Ti nguyờn khoỏng sn
Theo iu tra kho sỏt, ti nguyờn khoỏng sn ca Yờn Bỏi rt a dng nhng
u thuc loi m nh, ch phự hp vi sn xut cụng nghip a phng, nhng cng
l mt li th so vi tnh lõn cn. Tng s hin cú 257 m v im m thuc cỏc nhúm
nng lng, vt liu xõy dng, khoỏng cht cụng ngh, kim loi v nc khoỏng:
- Nhúm khoỏng sn nng lng: Gm cỏc loi than nõu, than antraxớt, than bựn
v ỏ cha du, phõn b hu ht dc sụng Hng, sụng Chy v cỏc thung lng bn a
nh Phự Nham, Vn Chn.
- Nhúm khoỏng sn vt liu xõy dng: Gm ỏ vụi, ỏ p lỏt, sột gch ngúi, cỏt

si... c phõn b rng rói trờn a bn tnh.
- Nhúm khoỏng sn cụng nghip: Gm cỏc nguyờn liu cụng nghip: nguyờn
liu phõn bún, nguyờn liu hoỏ cht, c bit l ỏ quý v ỏ bỏn quý c phõn b ti
cỏc huyn Lc Yờn, Yờn Bỡnh v Trn Yờn.
- Nhúm khoỏng sn kim loi: Gm cỏc loi kim loi en (st), kim loi mu (ng,
chỡ, km), kim loi quý (vng), t him phõn b ch yu bờn hu ngn sụng Hng.
- Nhúm nc khoỏng: Hu ht cỏc loi nc khoỏng ti Yờn Bỏi u thuc loi
nc khoỏng cha bnh, c phõn b ch yu hu ngn sụng Hng thuc cỏc
huyn Vn Chn v Trm Tu.
2. iu kin xó hi
2.1. Dõn s - thnh phn dõn tc
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-8-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

Nm 2008 dõn s tnh Yờn Bỏi l 750.243 ngi, c cu thnh th v nụng thụn
tng ng l 19,46% v 80,54%, c cu dõn s nam, n tng ng l 49,63% v
50,37%. Dõn c phõn b khụng u gia cỏc huyn, th xó, thnh ph. Mt dõn s
trung bỡnh ton tnh nm 2008 l 109 ngi/km2, cao nht l thnh ph Yờn Bỏi 878
ngi/km2, thp nht l huyn trm tu 33 ngi/km2.
Yờn Bỏi cú trờn 30 dõn tc vi nhiu tp quỏn phong phỳ v a dng, trong ú
cú 7 dõn tc cú s dõn trờn 10.000 ngi, 2 dõn tc cú t 2.000 - 5.000 ngi, 3 dõn
tc cú t 500 2.000 ngi, cũn li cỏc dõn tc khỏc cú s dõn di 500 ngi. C
cu dõn tc: Kinh chim 49,6%, Ty chim 18,6%, Dao 10,3%, Mụng 8,9%, Thỏi
6,7%, cũn li l cỏc dõn tc khỏc.
2.2. Lao ng
Nm 2008 ngun lao ng l 428.471 ngi, chim 57,1% dõn s trung bỡnh,

c nm 2009 l 434.078 ngi, d c nm 2010 l 439.719 ngi, chim 57,71%
dõn s trung bỡnh. Trong ú s lao ng trong tui nm 2008 l 416.024 ngi,
chim 55,45% dõn s trung bỡnh, c thc hin nm 2009 l 421.487 ngi, chim
55,45% dõn s trung bỡnh.
Lao ng trong cỏc ngnh kinh t nm 2008 l 386.380 ngi, c thc hin
nm 2009 l 395.263 ngi. C cu lao ng tham gia vo cỏc ngnh kinh t quc
dõn ó cú s chuyn dch theo hng gim lao ng trong khu vc sn xut nụng lõm
nghip, tng lao ng trong khu vc sn xut cụng nghip v dch v. Tuy nhiờn, vic
chuyn dch c cu lao ng theo ngnh cng cũn chm. D bỏo lao ng trong cỏc
ngnh kinh t nm 2015 l 426.650 ngi v nm 2020 l 461.450 ngi; trong ú c
cu lao ng trong cỏc ngnh kinh t nh sau:
Ngnh
Tng s (%)
- Nụng lõm nghip
- Cụng nghip xõy dng
- Dch v

TH
2000
100
82,0
5,32
12,68

TH
2005
100
72,64
10,4
16,96

D c
2010
100
70,00
11,20
18,80

D bỏo
2015
100
65,00
15,00
20,00

D bỏo
2020
100
60,00
20,00
20,00

Trỡnh lao ng nhỡn chung cũn thp. Nm 2005 ó cú 25% s lao ng c
o to, trong ú lao ng cú trỡnh i hc v trờn i hc cú 4%, trung cp 7%,
cụng nhõn k thut 5%, o to ngh 9%. Riờng trong s cỏn b cụng chc nh nc
thỡ cỏn b cú trỡnh chuyờn mụn t cao ng tr lờn chim chim 77,6%, trung cp
chim 9,6%, s cp chim 12,7%. Nm 2008 lao ng c o to t 30,5%, tng
5,5% so vi nm 2009, trong ú o to ngh 13,88%. Nm 2009 t l lao ng qua
o to c t 33%, d kin nm 2010 t 35%.
2.3. Kt qu mt s ch tiờu xó hi khỏc

- To vic lm mi cho 17.500 lao ng, xut khu 500 lao ng.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-9-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

- T l lao ng qua o to 33%.
- T l h nghốo cũn 15,74%, gim 5,57% so vi nm 2008.
- S trng t chun Quc gia tng 08 trng so vi nm 2008 t 33 trng.
- Mt in thoi bỡnh quõn 21 mỏy/100 dõn.
- T l h nụng thụn c dựng nc hp v sinh 73,1%.
3. iu kin kinh t
3.1. iu kin sn xut
a) Sn xut cụng nghip
Nm 2009, giỏ tr sn xut cụng nghip t 2.265 t ng (cha cú giỏ tr phõn
phi in) t 100% k hoch nm, tng 33,7% so vi nm 2008. Mt s sn phm
cụng nghip ch yu tng cao l: Xi mng + Clinke 1,107 triu tn, tng ln; gch xõy
177,5 triu viờn, tng 9,4%; nc mỏy thng phm 2,7 triu m3, tng 20,8%; tinh bt
sn 20.221 tn, tng 70,7%... .
Phõn theo hỡnh thc qun lý:
- Cụng nghip do Trung ng qun lý t: 825,928 t ng, bng 89,87% k
hoch, tng 45,7% so vi nm 2008 chim 36,5% giỏ tr sn xut cụng nghip ton
tnh.
- Cụng nghip do a phng qun lý t: 1.406,117 t ng, bng 107,4% k
hoch, tng 28,54% so vi cựng k, chim 62,1% giỏ tr sn xut cụng nghip ton
tnh trong ú cụng nghip ngoi quc doanh t 1.345,757 t ng, bng 131,42% k
hoch, tng 57,1% so vi cựng k chim t trng 95,7% giỏ tr sn xut cụng nghip
a phng.

- Cụng nghip cú vn u t nc ngoi t: 32,895 t ng, bng 88,9% k
hoch, gim 1,36% so vi cựng k chim t trng 1,4% giỏ tr sn xut cụng nghip
ton tnh.
b) Sn xut nụng lõm nghip
Tc tng trng ngnh nụng lõm nghip nm 2009 t 4,8%. Giỏ tr sn
xut nụng lõm nghip (giỏ hin hnh) nm 2009 t 2.311,02 t ng, chim t trng
34,02%.
Kt qu mt s ch tiờu nụng lõm nghip trong nm 2009:
- Tng din tớch gieo trng cõy nụng nghip c nm t 110.323,5 ha, tng
0,59% so vi k hoch; gim 0,81% (904,3 ha) so vi nm 2008.
- Tng sn lng lng thc cú ht t 235.620 tn vt 5,66% k hoch; tng
9,42% (20.281,2 tn) so vi nm 2008. Nng sut lỳa c nm t 45,18 t/ha, vt
3,16% k hoch; nng sut ngụ t 26,7 t/ha vt 1,64% k hoch; nng sut sn
cụng nghip t 238,7 t/ha.
- Din tớch chố trng mi v trng ci to 342 ha bng 67,06% k hoch . Sn
lng chố bỳp ti t trờn 80,8 nghỡn tn, tng 1,0% k hoch v tng 7,7% so vi
nm 2008. Trng mi v ci to cõy n qu t 144 ha.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-10-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

- Trng rng mi 15.000 ha, bng 100% k hoch, trong ú rng tp trng tm
trung 14.157 ha; t l che ph rng t 60%.
- Tng n gia sỳc chớnh tng 4,6% so vi cựng k trong ú n trõu 112.435
con tng 2,2%, n bũ 34.313 con gim 5,86%, n ln 422.585 con tng 6,2%. Nuụi
trng thu sn sn lng t 4.195 tn.
c) C s h tng

* Thu li
Ton tnh hin cú 770 cụng trỡnh vi th loi: p xõy, p t, h cha cung
cp nc ti cho trờn 13.000 ha lỳa v hoa mu. Song do nhiu cụng trỡnh ó xõy
dng t lõu, khụng c duy tu, bo dng thng xuyờn nờn ó xung cp hoc b
h hng, vỡ th cn u t xõy dng, nõng cp cỏc cụng trỡnh thu li hin cú v xõy
mi cỏc cụng trỡnh thu li nh ỏp ng cho nhu cu ti cho din tớch hin cú
v phc v khai hoang, m rng din tớch t trng cõy lng thc cỏc im b trớ
sp xp dõn c.
* Nc sinh hot
Nc sinh hot ụ th: Thnh ph Yờn Bỏi, th trn Yờn Bỡnh ó cú h thng
nc mỏy c cung cp bi nh mỏy nc Yờn Bỏi - Yờn Bỡnh cụng sut 11.500
m3/ngy v nh mỏy nc th xó Ngha L cụng sut 3.500 m3/ngy cung cp nc
cho th xó Ngha L. Mt s huyn l cng c cung cp nc mỏy nh: C Phỳc,
Yờn Th, Sn Thnh.
Nc sinh hot nụng thụn: Tng s hin cú 18.639 cụng trỡnh nc sch cung
cp nc cho 56% dõn s nụng thụn, trong ú 160 cụng trỡnh cp nc tp trung, cũn
li l cụng trỡnh nh l. Ngoi ra cú nc phc v sinh hot ngi dõn ó t o
ging hoc khoan ging. Hin ton vựng cú 41.885 ging xõy, 28.586 ging t v
875 ging khoan. Mt s dõn tc theo phong tc tp quỏn khụng dựng nc ging m
dựng trc tip nc khe sui, cao h, mỏng, ln nờn ngun nc cha hp v sinh,
do vy cn c Nh nc h tr kinh phớ xõy dng cỏc cụng trỡnh nc sch.
* Mng li thụng tin - Bu in
Mng li thụng tin ni b 100% ó c s hoỏ, 9/9 huyn th thnh ph cú
tuyn vi ba v tng i in t t ng. Theo s liu thng kờ, n nm 2008 mt
in thoi t 15,36 mỏy/100 dõn. 153/180 xó phng cú im bu in vn hoỏ xó,
180/180 u ban nhõn dõn xó phng c trang b in thoi, 154/180 xó cú bỏo
trong ngy, 180/180 s xó c ph sũng phỏt thanh, truyn hỡnh. Mng li thụng
tin phn ln ỏp ng nhu cu thụng tin liờn lc, thng thc ngh thut cho ng bo
cỏc dõn tc trong ton tnh. Thụng qua ú ngi dõn tip thu k thut mi phc v
sn xut nụng lõm nghip.

* Giao thụng vn ti
Mng li ng b:
- Quc l: Trờn a bn tnh Yờn Bỏi cú 4 tuyn Quc l vi chiu di 377 km:

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-11-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

+ Quc l 70 nm phớa ụng tnh chy dc theo ven h Thỏc B v
thung lng sụng Chy cú chiu di 84 km.
+ Quc l 32C nm phớa Nam tnh dc theo ven hu ngn sụng Hng cú
chiu di 17,5 km.
+ Quc l 32A chy theo tuyn Thu Cỳc - Vỏch Kim di 175 km.
+ Quc l 37 nm phớa Nam ca tnh ni lin Tuyờn Quang - Yờn Bỏi Sn La di 100,5 km.
- ng tnh cú 15 tuyn vi tng chiu di: 424 km i qua 66/180 xó, phng
trong ú cú 19 km ng cp III; 47,4 km ng cp IV; 301,5 km ng cp V; 24
km ng cp VI v 32 km cha vo cp.
- ng ụ th cú chiu di 142,5 km bao gm: thnh ph Yờn Bỏi 95 km, th
xó Ngha L 15 km, Trn Yờn 8 km, Vn Chn 6,5 km, Vn Yờn 5 km, Yờn Bỡnh 4,3
km, Mự Cang Chi 2,8 km, Trm Tu 1,6 km.
- ng chuyờn dựng l 228,3 km ch yu l ng lõm nghip di 117 km v
ng trong cỏc khu nụng, cụng nghip.
- ng giao thụng nụng thụn: Tng chiu di 5.506,2 km bao gm ng
huyn: 735,9 km; ng liờn xó 2.296,8 km; ng thụn bn: 2.473,5 km. Hin nay c
180 xó phng ca tnh Yờn Bỏi ó cú ng ụ tụ n trung tõm xó, trong ú 125 xó cú
ng nha, 13 xó cú ng ỏ, 20 xó cú ng cp phi cũn 22 xó cú ng t.
ng st:

Tuyn ng st H Ni - Lo Cai chy qua a phn Yờn Bỏi cú chiu di 88,25
km, qua 13 xó, phng, th trn. Ga Yờn Bỏi l ga trung trờn ton tuyn H Ni Lo Cai. õy l tuyn giao thụng quan trng trong vn ti hnh khỏch v hng hoỏ.
ng thu:
- ng thu sụng Hng on qua Yờn Bỏi di 115 km, õy l tuyn giao
thụng quan trng vn chuyn lõm sn, hng hoỏ t Lo Cai v Yờn Bỏi v v xuụi.
- ng thu ni h Thỏc B l tuyn vn chuyn thu quan trng ca 30 xó
ven h thuc huyn Yờn Bỡnh v Lc Yờn, ni lin cỏc xó ụng h v Quc l 70,
thun li cho vn chuyn lõm sn v hng hoỏ t thng ngun v cng Hng Lý v
cng Thỏc B.
ng hng khụng:
Sõn bay Yờn Bỏi l sõn bay quõn s. Trong tng lai cú th nõng cp thnh sõn
bay theo hng kt hp gia quõn s v ga hng khụng dõn dng ca cỏc tnh Yờn
Bỏi - Lo Cai - Tuyờn Quang.
3.2. iu kin tiờu dựng
a) Kt qu hot ng thng mi
Hot ng thng mi trong nhng nm qua ó cú nhng bc phỏt trin ỏng
k. Hot ng lu thụng hng hoỏ trờn th trng phỏt trin n nh c th trng
nụng thụn v th trng vung sõu, vựng xa. Nh nc vn tip tc gi vai trũ ch o
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-12-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

trong lu thụng vt t hng hoỏ thit yu v cỏc mt hng chớnh sỏch xó hi, thu mua
nụng lõm sn cho nụng dõn. Tng mc lu chuyn hng hoỏ bỏn l trờn th trng xó
hi tng t 1.539,1 t ng nm 2005 lờn 3.250,9 t ng nm 2008, nm 2009 l
4.014,48 t ng, nm 2010 d c t 4.500 t ng. Tc tng bỡnh quõn 5 nm
2006 - 2010 l 23,9%

b) Hot ng du lch
Du lch Yờn Bỏi cú tim nng rt ln nhng cha c u t khai thỏc trit ,
ch yu vn dng tim nng. Trong nhng nm gn õy cựng vi khu du lch H
thỏc B ó c cụng nhn l khu du lch Quc gia v úng vai trũ ng lc thỳc y
phỏt trin du lch vựng Trung du min nỳi Bc B, tnh ó u t mt s khu du lch
trng tõm khu du lch Sui Ging (huyn Vn Chn), Khu du lch nc núng Bn Bon
(huyn Vn Chn), khu du lch m Hu (huyn Trn Yờn), Thc hin chng
trỡnh liờn kt du lch v ci ngun gia 3 tnh Yờn Bỏi - Phỳ Th - Lo Cai ó to mt
b mt mi cho du lch ca tnh.
S lng khỏch du lch nm 2005 t 157.492 lt ngi (trong ú khỏch quc
t 4.127 lt ngi), nm 2009 tng lờn 298.852 lt ngi (trong ú khỏch quc t
9.577 lt ngi). Doanh thu du lch tng t 39,84 t ng nm 2005 lờn 83,36 t
ng nm 2008. Nm 2010 d c t 300.000 lt ngi. Nguyờn nhõn ch yu l
do d kin n nm 2010 vic xõy dng Khu trung tõm du lch Thỏc B s hoang
thnh, bc u a vo s dng v ún khỏch, nhng n nay cỏc d ỏn u cha
hon thnh. ng thi vic u t xõy dng h thng c s h tng phc v lu trỳ
cũn hn ch, cỏc tuyn du lch cha cú sc hp dn thu hỳt khỏch. Khỏch n tnh
Yờn Bỏi hin nay ch yu l khỏch n cụng tỏc ti tnh, kt hp tham quan du lch.
c) H thng phõn phi
Trong nhng nm qua kinh t núi chung v mng li bỏn l ca Yờn Bỏi núi
riờng ó cú nhng bc chuyn bin mnh m ỏp ng ngy mt tt hn nhu cu ca
ngi tiờu dựng cng nh phỏt trin v m rng th trng ni tnh. Tng mc bỏn l
hng hoỏ xó hi trờn a bn tng dn theo cỏc nm, t 605.321 triu ng nm 2000
n nm 2008 ó t 3.250,9 t ng, mc tng trng bỡnh quõn t trờn 20% nm.
H thng phõn phi hng hoỏ ngy mt a dng v phỏt trin theo hng ti a
hoỏ li ớch ca ngi tiờu dựng thụng qua hỡnh thc t cỏc ca hng, doanh nghip
Nh nc phc v trc õy v n nay l h thng cỏc ca hng t nhõn, cỏc ca
hng t chn v cỏc i lý, c s bỏn buụn, bỏn l thnh ph, th xó, th trn v cỏc
trung tõm cm xó... c hỡnh thnh thụng qua hỡnh thc thng mi hin i kt hp
phỏt trin song song vi mng li ch truyn thng ó lm a dng hoỏ hỡnh thc

phõn phi trờn a bn.
Cỏc tng cụng ty, cụng ty sn xut - thng mi, cụng ty thng mi xut hin
ngy cng nhiu trờn a bn tnh trong ú lnh vc thng mi v trng tõm l
thng mi bỏn l trc tip ó c chỳ trng v quan tõm thớch ỏng ỳng vi vai trũ
ca nú mang li. Mt s doanh nghip, tng cụng ty ln trờn a bn vi vai trũ u
tu trong vic cung ng v iu tit th trng cng nh dn dt, phỏt trin h thng
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-13-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

phõn phi ó phỏt huy c vai trũ v th mnh ca mỡnh. H thng bỏn l xng du
vi hn 60 ca hng xng du trong ú 20 ca hng ca Cụng ty xng du Yờn Bỏi
hng nm cú doanh s khong 600 t ng. Cụng ty TNHH Ho Bỡnh l n v kinh
doanh thng mi ln nht trờn a bn vi h thng 09 trung tõm, ca hng bỏn l
trc thuc v 39 i lý thc hin chc nng bỏn l trong tnh, doanh s kinh doanh
bỏn l hng nm ca cụng ty luụn duy trỡ 200 - 250 t ng. Cụng ty c phn dc
phm Yờn Bỏi vi chc nng l sn xut v kinh doanh thuc cú 103 i lý bỏn l, 09
ca hng trc thuc vi doanh s chim khong 73% tng doanh thu ton cụng ty.
Cụng ty C phn lng thc Hong Liờn Sn thuc Tng Cụng ty lng thc Min
Bc cú 02 chi nhỏnh, 05 ca hng trc thuc, 11 im i lý v trm kinh doanh vi
doanh thu t bỡnh quõn 180 - 200 t ng/nm l nhng n v tham gia trong lnh
vc phõn phi cú quy mụ m bo cỏc nhu cu vt t cho sn xut, xõy dng, hng
hoỏ phc v i sng ngy cng cao ca nhõn dõn cỏc dõn tc trờn a bn.
Nm 2009, trong khi kinh t th gii v trong nc cú suy gim nhng th
trng bỏn l ni tnh vn t c nhiu kt qu ỏng khớch l, tng mc lu chuyn
t 4.014,48 t ng/KH 3.500 t ng, vt 14,7% k hoch, tng 23,49% so vi
nm 2008. Trong ú: Kinh t nh nc t 298,23 t ng, tng 9,85%; Kinh t tp

th t 6,02 t ng, tng 0,84%; Kinh t t nhõn t 1.210,42 t ng, tng 22,42%;
Kinh t cỏ th t 2.499,81 t ng, tng 25,96% so vi nm 2008. Mng li ca
hng kinh doanh, siờu th, i lý bỏn l... xut hin ngy cng nhiu theo hng
chuyờn nghip, hin i hoỏ.
Tuy nhiờn, vi c thự ca mt tnh min nỳi khú khn, thng mi ni tnh núi
chung v h thng phõn phi núi riờng ca Yờn Bỏi vn ph thuc rt ln vo mng
li ch truyn thng. Hin trong ton tnh cú 105 ch ln nh, trong ú cú nhng
ch ln mang tớnh cht l trung tõm mua sm, trao i, giao lu kinh t cng nh vn
hoỏ trong vựng nh ch trung tõm thnh ph Yờn Bỏi, ch Mng Lũ - Ngha L,
ch th trn Mu A - Vn Yờn, ch th trn Yờn Th - Lc Yờn... Nm 2008 doanh thu
qua ch chim khong 29% tng mc lu chuyn hng hoỏ ton tnh. Thụng qua hỡnh
thc thng mi ch truyn thng thng nhõn cú th tp chung buụn bỏn, trao i
hng hoỏ m khụng cn phi cú u t c s vt cht quỏ ln nh cỏc hỡnh thc kinh
doanh thng mi hin i khỏc vỡ vy hỡnh thc kinh doanh trong ch vn l mt
hỡnh thc thng mi cn thit v phự hp vi iu kin v trỡnh ca a phng
v c ngi tiờu dựng a chung do tớnh cht dõn dó v ti ngon ca cỏc loi
hng hoỏ nht l hng lng thc, thc phm trong ch mang li.
d) Thu nhp ca dõn c
Thu nhp v mc sng ca dõn c chớnh l yu t quan trng quyt nh mc
tiờu dựng xó hi ca mt quc gia, mt khu vc hay mt a phng. Nh ó bit
tng mc chi tiờu dựng xó hi luụn chim t trng ln nht trong c cu chi tiờu, mc
chi cho tiờu dựng xó hi ln phn ỏnh mc sng ca ngi dõn hay núi cỏch khỏc nú
phn ỏnh s giu cú ca xó hi.

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-14-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

Thu nhp bỡnh quõn u ngi tnh Yờn Bỏi nm 2005 t 4,26 triu ng
(bng 42,6% so vi c nc), tng 74% so vi nm 2000. Nm 2008 t 7,55 triu
ng (bng 44,5% so vi c nc), nm 2009 t 9,2 triu ng.
III. PHN LOI CH, SIấU TH, TRUNG TM THNG MI

1. Phõn loi ch
Mt s khỏi nim phõn loi ch:
Ch kiờn c: l ch c xõy dng bo m cú thi gian s dng trờn 10 nm.
Ch bỏn kiờn c: l ch c xõy dng bo m cú thi gian s dng t 5
n 10 nm.
Ch tm: L ch nm trong quy hoch nhng cha phi l ch kiờn c hoc
bỏn kiờn c.
1.1. Phõn loi theo quy mụ ch
Theo quy mụ, ch c phõn thnh 3 loi:
a) Ch loi 1:
- L ch cú trờn 400 im kinh doanh, c u t xõy dng kiờn c, hin i
theo quy hoch;
- c t cỏc v trớ trung tõm kinh t thng mi quan trng ca tnh, thnh
ph hoc l ch u mi ca ngnh hng, ca khu vc kinh t v c t chc hp
thng xuyờn;
- Cú mt bng phm vi ch phự hp vi quy mụ hot ng ca ch v t chc
y cỏc dch v ti ch: trụng gi xe, bc xp hng hoỏ, kho bo qun hng hoỏ,
dch v o lng, dch v kim tra cht lng hng hoỏ, v sinh an ton thc phm v
cỏc dch v khỏc.
b) Ch loi 2:
- L ch cú t 200 im kinh doanh n 400 im kinh doanh, c u t xõy
dng kiờn c hoc bỏn kiờn c theo quy hoch;
- c t trung tõm giao lu kinh t ca khu vc v c t chc hp
thng xuyờn hay khụng thng xuyờn;

- Cú mt bng phm vi ch phự hp vi quy mụ hot ng ch v t chc cỏc
dch v ti thiu ti ch: trụng gi xe, bc xp hng hoỏ, kho bo qun hng hoỏ, dch
v o lng, v sinh cụng cng
c) Ch loi 3:
L cỏc ch cú di 200 im kinh doanh hoc cỏc ch cha c u t xõy
dng kiờn c hoc bỏn kiờn c. Ch yu phc v nhu cu mua bỏn hng hoỏ ca nhõn
dõn trong xó, phng v a bn ph cn.
1.2. Phõn loi theo phm vi nh hng ca ch
Vi tng phm vi nh hng khỏc nhau, ch c phõn thnh 03 loi theo mc
nh hng n chớnh tr, i sng kinh t - xó hi, vn húa ca ngi dõn:
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-15-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

a) Ch ca khu v ch trong khu kinh t ca khu:
- Ch ca khu: l ch c lp ra trong khu vc biờn gii trờn t lin gn cỏc
ca khu xut khu, nhp khu hng húa nhng khụng thuc khu kinh t ca khu.
- Ch trong khu kinh t ca khu: l ch lp ra trong khu kinh t ca khu c
thnh lp theo cỏc iu kin, trỡnh t, th tc quy nh ti Ngh nh s 29/2008/NCP ngy 14 thỏng 3 nm 2008 ca Chớnh ph.
b) Ch u mi: l ch cú vai trũ ch yu thu hỳt, tp trung lng hng hoỏ ln
t cỏc ngun sn xut, kinh doanh ca khu vc kinh t hoc ca ngnh hng tip
tc phõn phi ti cỏc ch v cỏc kờnh lu thụng khỏc.
c) Ch dõn sinh: l ch hng 3 (do xó, phng qun lý) kinh doanh nhng mt
hng thit yu phc v i sng hng ngy ca ngi dõn.
1.3. Phõn loi theo lch s ca ch
Ch l h thng h tng thng mi xut hin sm nht do ú khi mi ch xut
hin li gn lin vi mt quỏ trỡnh hỡnh thnh v mt nột vn húa c trng. Vic phõn

loi ch theo lch s hỡnh thnh v phỏt trin l mt cỏch tớnh khụng thc s rch rũi
ch cú tớnh cht nh tớnh, cú th phõn thnh 02 loi ch:
a) Ch truyn thng vn húa: L loi ch ó cú lch s hoc c xõy dng
phỏt trin kinh doanh cỏc mt hng mang c trng ca a phng ng thi cú
cỏc hot ng vn hoỏ khỏc, cú mc ớch qung bỏ cỏc giỏ tr vn hoỏ truyn thng v
thu hỳt du lch. Vớ d ch ng Xuõn gn lin vi lch s hỡnh thnh th ụ H Ni,
ch Bn Thnh ca thnh ph H Chớ Minh, Ch tỡnh sapa ca tnh Lo Cai, ch St
Nam nh...
b) Ch kinh doanh: L nhng ch c hỡnh thnh mi mc ớch kinh doanh
n thun v trong quỏ trỡnh phỏt trin vn ch l a im kinh doanh, buụn bỏn ca
ngi dõn.
1.4. Phõn loi theo tớnh cht kinh doanh
Theo tớnh cht kinh doanh, ch c phõn thnh 02 loi
a) Ch chuyờn doanh: l ch kinh doanh chuyờn bit mt mt hng hoc mt
s ngnh hng cú c thự v tớnh cht riờng.
c) Ch tng hp: l ch kinh doanh nhiu mt hng.
1.5. Phõn loi theo tớnh cht khu vc
Theo tớnh cht khu vc, ch c phõn thnh 02 loi:
a) Ch a bn thnh th: l ch c hỡnh thnh trong khu vc thnh ph, th
xó.
b) Ch a bn nụng thụn: l ch nm khu vc ngoi thnh, ngoi th cỏc
ch xó.
c) Ch min nỳi: l ch nm trong khu vc xó min nỳi
2. Phõn loi siờu th, TTTM

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-16-

Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

(Phõn loi theo Quyt nh S 1371/2004/Q-BTM ngy 24/9/2009 ca B
Thng mi v vic ban hnh Quy ch Siờu th, TTTM)
2.1. TTTM
Theo Quy ch siờu th, TTTM ban hnh kốm theo Quyt nh s
1371/2004/Q-BTM ngy 24/09/2004 ca B trng B Thng mi thỡ TTTM l
mt loi hỡnh t chc kinh doanh thng mi hin i, a chc nng bao gm t hp
cỏc loi hỡnh ca hng, c s hot ng dch v, hi trng phũng hp, vn phũng
cho thuờ c b trớ tp trung liờn hon trong mt hoc mt s cụng trỡnh kin trỳc
lin k, ỏp ng cỏc tiờu chun v din tớch kinh doanh trang b k thut v trỡnh
qun lý, t chc kinh doanh, cú cỏc phng thc phc v vn minh thun tin ỏp
ng nhu cu phỏt trin hot ng kinh doanh ca t nhõn v tha món nhu cu v
hng húa, dch v ca khỏch hng.
a) TTTM hng I:
- Cú din tớch kinh doanh t 50.000 m2 tr lờn v cú ni trụng gi xe phự hp
vi quy mụ kinh doanh ca TTTM.
- Cỏc cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m cao, cú
thit k v trang thit b k thut tiờn tin, hin i m bo cỏc yờu cu phũng chỏy
cha chỏy, v sinh mụi trng, an ninh, an ton, thun tin cho mi i tng tham
gia hot ng kinh doanh trong khu vc.
- Hot ng a chc nng c v kinh doanh hng hoỏ v kinh doanh cỏc loi
hỡnh dch v bao gm: khu vc b trớ cỏc ca hng bỏn buụn, bỏn l hng hoỏ; nh
hng khỏch sn; khu vc t chc hi tr trin lóm, trng by gii thiu hng hoỏ;
kkhu vc dnh cho hot ng vui chi gii trớ, cho thuờ vn phũng lm vic, hi
trng, phũng hp t chc cỏc hi ngh, hi tho, giao dch v ký kt cỏc hp ng
thng mi trong, ngoi nc; khu vc dnh cho cỏc hot ng ti chớnh, ngõn hng,
bo him, bu chớnh vin thụng, tin hc, t vn, mụi gii u t, du lch.
b) TTTM hng II:
- Cú din tớch kinh doanh t 30.000 m2 tr lờn v cú ni trụng gi xe phự hp

vi quy mụ kinh ca TTTM.
- Cỏc cụng trỡnh kin trc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m, cú thit
k v trang thiờt b k thut tiờn tin, hin i m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha
chỏy, v sinh mụi trng, an ninh, an ton, thun tin cho mi i tng tham gia
hot ng kinh doanh ttrong khu vc.
- Hot ng a chc nng c v kinh doanh hng hoỏ v kinh doanh cỏc loi
hỡnh dch v, bao gm: khu vc b trớ cỏc ca hng bỏn buụn, bỏn l hng hoỏ; nh
hng, khỏch sn; khu vc trng by gii thiu hng hoỏ; khu vc dnh cho hot
ng vui chi gii trớ, cho thuờ vn phũng lm vic, hi trng, phũng hp t chc
cỏc hi ngh, hi tho, giao dch v ký kt cỏc hp ng thng mi trong, ngoi
nc; khu vc dnh cho cỏc hot ng ti chớnh, ngõn hng, bo him, bu chớnh vin
thụng, t vn, mụi gii u t, du lch.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-17-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

c) TTTM hng III:
- Cú din tớch kinh doanh t 10.000 m2 tr lờn v cú ni trụng gi xe phự hp
vi quy mụ kinh doanh ca TTTM.
- Cỏc cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú thit k v trang thit
b k thut hin i m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha chỏy, v sinh mụi trng,
an ninh, an ton, thun tin cho mi i tng tham gia hot ng kinh doanh trong
khu vc.
- Hot ng a chc nng v kinh doanh hng hoỏ v kinh doanh cỏc loi hỡnh
dch v, bao gm: khu vc b trớ cỏc ca hng bỏn buụn, bỏn l hng hoỏ; khu vc
trng by gii thiu hng hoỏ; khu vc dnh cho hot ng n ung, vui chi gii
trớ, cho thuờ vn phũng lm vic, phũng lm vic, phũng hp t chc cỏc hi ngh,

hi tho, giao dch v ký kt cỏc hp ng thng mi trong ngoi nc; khu vc
dnh cho hot ng t vn, mụi gii u t, du lch
2.2. Siờu th
Theo Quy ch siờu th, TTTM ban hnh kốm theo Quyt nh s 1371/2004/QBTM ngy 24/09/2004 ca B trng B Thng mi thỡ: Siờu th l loi ca hng
hin i; kinh doanh tng hp hoc chuyờn doanh; cú c cu chỳng loi hng hoỏ
phong phỳ, a dng, bm m cht lng; ỏp ng cỏc tiờu chun v din tớch kinh
doanh, trang b k thut v trỡnh qun lý, t chc kinh doanh; cú phng thc phc
v vn minh thun tin nhm tho món nhu cu mua sm hng hoỏ ca khỏch hng.
a) Siờu th hng I:
* p dng i vi Siờu th kinh doanh tng hp:
- Cú din tớch kinh doanh t 5.000 m2 tr lờn;
- Cú Danh mc hng hoỏ kinh doanh t 20.000 tờn hng tr lờn;
- Cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m cao, cú thit
k v trang thit b k thut tiờn tin, hin i, m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha
chỏy, v sinh mụi trng, an ton v thun tin cho mi i tng khỏch hng; cú b
trớ ni trụng gi xe v khu v sinh cho khỏch hng phự hp vi quy mụ kinh doanh
ca Siờu th;
- Cú h thng kho v cỏc thit b k thõt bo qun, s ch, úng gúi, bỏn hng,
thanh toỏn v qun lý kinh doanh tiờn tin, hin i;
- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh,
khoa hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh
chúng; cú ni bo qun hnh lý cỏ nhõn; cú cỏc dch v n ung, gii trớ, phc v
ngi khuyt tt, phc v tr em, giao hng tn nh, bỏn hng mng, qua bu in,
in thoi.
* p dng i vi Siờu th chuyờn doanh:
- Cú din tớch kinh doanh t 1.000 m2 tr lờn;
- Cú Danh mc hng hoỏ kinh doanh t 2.000 tờn hng tr lờn;
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-18-

Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

- Cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m cao, cú thit
k v trang thit b k thut tiờn tin, hin i, m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha
chỏy, v sinh mụi trng, an ton v thun tin cho mi i tng khỏch hng; cú b
trớ ni trụng gi xe v khu v sinh cho khỏch hng phự hp vi quy mụ kinh doanh
ca Siờu th;
- Cú h thng kho v cỏc thit b k thõt bo qun, s ch, úng gúi, bỏn hng,
thanh toỏn v qun lý kinh doanh tiờn tin, hin i;
- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh,
khoa hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh
chúng; cú ni bo qun hnh lý cỏ nhõn; cú cỏc dch v n ung, gii trớ, phc v
ngi khuyt tt, phc v tr em, giao hng tn nh, bỏn hng mng, qua bu in,
in thoi.
b) Siờu th hng II:
* p dng i vi Siờu th kinh doanh tng hp:
- Cú din tớch kinh doanh t 2.000 m2 tr lờn;
- Cú danh mc hng hoỏ kinh doanh t 1.000 tờn hng tr lờn;
- Cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m, cú thớờt k
v trang thit b k thut hin i m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha chỏy, v sinh
mụi trng, an ton v thun tin cho khỏch hng; cú b trớ ni trụng xe v khu v
sinh cho khỏch hng phự hp vi quy mụ kinh doanh ca Siờu th;
- Cú kho v cỏc thit b k thut bo qun, úng gúi, bỏn hng, thanh toỏn v
qun lý kinh doanh hin i;
- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh, khoa
hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh chúng; cú
ni bo qun hnh lý cỏ nhõn; cú cỏc dch v n ung, gii trớ, phc v ngi khuyt
tt, phc v tr em, giao hng tn nh, bỏn hng qua bu in, in thoi.

*p dng i vi Siờu th chuyờn doanh:
- Cú din tớch kinh doanh t 500 m2 tr lờn;
- Cú danh mc hng hoỏ kinh doanh t 10.000 tờn hng tr lờn;
- Cụng trỡnh kin trỳc c xõy dng vng chc, cú tớnh thm m, cú thớờt k
v trang thit b k thut hin i m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha chỏy, v sinh
mụi trng, an ton v thun tin cho khỏch hng; cú b trớ ni trụng xe v khu v
sinh cho khỏch hng phự hp vi quy mụ kinh doanh ca Siờu th;
- Cú kho v cỏc thit b k thut bo qun, úng gúi, bỏn hng, thanh toỏn v
qun lý kinh doanh hin i;
- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh, khoa
hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh chúng; cú
ni bo qun hnh lý cỏ nhõn; cú cỏc dch v n ung, gii trớ, phc v ngi khuyt
tt, phc v tr em, giao hng tn nh, bỏn hng qua bu in, in thoi.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-19-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

c) Siờu th hng III:
* p dng i vi Siờu th kinh doanh tng hp:
- Cú din tớch kinh doanh t 500 m2 tr lờn;
- Cú danh mc hng hoỏ kinh doanh t 4.000 tờn hng tr lờn;
- Cụng trỡnh trỳc c xõy dng vng chc, cú thit k v trang thit b k
thut m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha chỏy, v sinh mụi trng, an ton, thun
tin cho khỏch hng; cú b trớ ni trụng gi xe v khu v sinh cho khỏch hng phự
hp vi quy mụ kinh doanh ca Siờu th;
- Cú kho v cỏc thit b k thut bo qun, úng gúi, bỏn hng, thanh toỏn v
qun lý kinh doanh hin i;

- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh,
khoa hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh
chúng; cú ni bo qun hnh lý cỏ nhõn, cú cỏc dch v phc v ngi khuyt tt,
giao hng tn nh.
* p dng i vi Siờu th chuyờn doanh:
- Cú din tớch kinh doanh t 500 m2 tr lờn;
- Cú danh mc hng hoỏ kinh doanh t 500 tờn hng tr lờn;
- Cụng trỡnh trỳc c xõy dng vng chc, cú thit k v trang thit b k
thut m bo cỏc yờu cu phũng chỏy cha chỏy, v sinh mụi trng, an ton, thun
tin cho khỏch hng; cú b trớ ni trụng gi xe v khu v sinh cho khỏch hng phự
hp vi quy mụ kinh doanh ca Siờu th;
- Cú kho v cỏc thit b k thut bo qun, úng gúi, bỏn hng, thanh toỏn v
qun lý kinh doanh hin i;
- T chc, b trớ hng hoỏ theo ngnh hng, nhúm hng mt cỏch vn minh,
khoa hc phc v khỏch hng la chn, mua sm, thanh toỏn thun tin, nhanh
chúng; cú ni bo qun hnh lý cỏ nhõn, cú cỏc dch v phc v ngi khuyt tt,
giao hng tn nh.
3. ỏnh giỏ nhng thun li, khú khn i vi vic phỏt trin mng li ch,
siờu th, TTTM trờn a bn tnh
3.1. Thun li
Cựng vi s chuyn dch mnh m v c cu kinh t ca tnh, ly cụng nghip
lm khõu t phỏ v gn kt cht ch vi tin trỡnh phỏt trin thng mi c nc,
hot ng thng mi Yờn Bỏi tip tc c chn chnh, i mi, cú bc phỏt trin
quan trng, c bn t c mc tiờu ra, gúp phn quan trng vo tng trng kinh
t chung ca tnh.
- Cụng tỏc qun lý hot ng ca mng li ch v gn õy l mng li siờu
th, TTTM ó c cỏc cp chớnh quyn chc nng quan tõm nht l vic thng
xuyờn cú chớnh sỏch u tiờn ginh qu t cho cỏc d ỏn u t xõy dng cỏc ch u
mi, ch vựng cao cng nh u t xõy dng siờu th, TTTM.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-20-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

- H thng vn bn phỏp lý hng dn cụng tỏc qun lý cỏc hot ng kinh
doanh, hot ng u t mng li ch, siờu th, TTTM c ban hnh ỳng thi
im v tng i hon thin.
- Quy hoch mng li ch trong phm vi c nc ca B Cụng Thng ó
c phờ duyt l cn c phỏp lý quan trng cng nh l iu kin xõy dng
mt cỏch hon thin quy hoch mng li ch cỏc tnh.
- Cuc vn ng Ngi Vit Nam u tiờn dựng hng Vit Nam ca B Chớnh
tr v Chng trỡnh xỳc tin th trng thng mi trong nc ca B Cụng Thng
c trin khai trong nm 2009 l c hi tp trung cng c v phỏt trin h thng
phõn phi ni tnh trong ú ch, siờu th, TTTM l mng li phõn phi quan trng
bc nht.
- Vi hn 80 km ng cao tc Ni Bi - Lo Cai chy qua a bn, Yờn Bỏi
c coi l a bn chin lc quan trong ca tuyn hnh lang kinh t Cụn Minh - H
Ni - Hi Phũng, l tnh trung chuyn gia H Ni v Lo Cai nờn c hi cho phỏt
trin ngnh thng mi, dch v l rt ln.
- Mng li ch hin ti ca tnh ó c bn c hỡnh thnh v ỏp ng tng
i y nhu cu tiờu dựng thng xuyờn ca nhõn dõn.
3.2. Khú khn
- c quan tõm trong mt vi nm tr li õy nhng nhỡn chung, th trng
thng mi ni tnh Yờn Bỏi vn cha tht s phỏt trin. Th trng hng húa ch tht s
tp trung phỏt trin v sụi ng ti cỏc khu ụ th, trung tõm huyn, cỏc a bn cũn li
ch yu l th trng t cung t cp, hot ng manh mỳn v phc v nhu cu ti ch.
- Cỏc kờnh, lung hng húa vo, ra trờn a bn tnh cũn manh mỳn, nh l,
thi v, tớch lu d phũng thp. Hng húa cung ng ra th trng ngoi tnh c khai

thỏc ch yu t khu vc sn xut trong tnh. Hng húa a vo th trng ch yu
phc v trc tip cho nhu cu sn xut v tiờu dựng vi dung lng nh.
- Thu nhp v mc sng c bn ca i b phn ngi dõn cha cao v ch ỏp
ng c nhng nhu cu ti thiu trong cuc sng v sinh hot. õy l nguyờn nhõn
chớnh ca vic chm phỏt trin th trng hng húa.
- Tp quỏn tiờu dựng ca ngi dõn c bit l khu vc nụng thụn cũn lc hu.
- Kin thc v kinh doanh cng nh nhng kin thc th trng ca cỏc n v
kinh doanh trờn a bn cũn rt hn ch, chm cp nht, i mi nờn cha bt kp vi
nhu cu th trng.
- Cụng tỏc qun lý nh nc v hot ng ca mng li ch, siờu th, TTTM
cha tt s tng xng vi vai trũ v nh hng ca ch, siờu th, TTTM n nh
hng phỏt trin kinh t, xó hi.

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-21-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

PHN TH HAI

HIN TRNG PHT TRIN MNG LI CH, SIấU TH, TRUNG TM
THNG MI
I. THC TRNG PHT TRIN MNG LI CH, SIấU TH, TRUNG TM
THNG MI TRấN A BN TNH

1. Thc trng phỏt trin mng li ch v c s vt cht
1.1. S lng, c s vt cht, an ton giao thụng v v sinh mụi trng
a) S lng, phõn b v tỡnh trng t ai ca ch trờn a bn tnh

Cn c cỏc s liu iu tra v thng kờ ti a bn cỏc huyn th thnh ph
trong tnh, thi im 30/9/2009, tnh Yờn Bỏi hin cú 105 ch ln nh vi tng din
tớch khong 209.626.000 m2, tng 1 ch no so vi nm 2008 v 2007. Cỏc ch c
phõn b ti hu ht c cỏc huyn th thnh ph c th:
S ch

STT
a bn

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Thnh ph Yờn Bỏi
Th xó Ngha L
Huyn Yờn Bỡnh
Huyn Trn Yờn
Huyn Vn Yờn
Huyn Lc Yờn
Huyn Vn Chn
Huyn Trm Tu
Huyn M.C. Chi
Tng s

Nm
2008

Nm
2009

11
2
18
14
17
14
19
4
5
104

11
2
18
14
18
14
19
4
5
105

Tỡnh trng t ai
n nm 2009

Din
Din tớch
tớch
xõy dng
t ch
ch (m2)
(m2)
25.142
13.993
8.800
8.063
45.500
4.230
28.936
4.492,6
25.875
5.963,5
25.380
6.378,4
46.983
5.044
1.400
938,8
1.610
1.360,5
209.626 50.463,8

Din tớch
t nhiờn
(ha)

10.815,45
2.977,24
77.319,67
62.859,54
139.154,11
80.919,03
121.090,02
74.618,53
120.195,46
689.949,05

T l t
ch/t t
nhiờn (%)

0,0002
0,03
0,006
0,0046
0,002
0,003
0,004
0,00019
0,00013
0,003

Biu 1: S lng, phõn b v tỡnh trng t ai ca ch trờn a bn tnh

Cỏc ch ch yu c b trớ ti cỏc khu dõn c tp trung, khu trung tõm cm xó

l nhng a im cú mt khỏch hng tiờu dựng cao.
n 2009, din tớch t ch t khong 209.626 m2 chim 0,003% din tớch t
t nhiờn ca tnh trong ú tp trung nhiu nht ti 02 huyn Vn Chn v Yờn Bỡnh.
b) S lng ch tớnh theo dõn s, n v hnh chớnh v bỏn kớnh phc v
ca ch

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-22-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

Bỏn kớnh phc v ca ch c quy nh chi tit ti TCXDVN 361 : 2006 "
Ch - Tiờu chun thit k " mc 6.1. Yờu cu v quy hoch v v trớ khu t xõy dng
ch c th:
- Ch loi I khụng quy nh bỏn kớnh phc v.
- Ch loi II cú bỏn kớnh n 3.000 m (phc v t 9 n 12 vn dõn).
- Ch loi III cú bỏn kớnh n 1.200 m (phc v t 1,5 n 2 vn dõn).
Cn c vo cỏc cỏc tiờu chớ phõn loi v quy nh v bỏn kớnh phc v ca ch
cú th tớnh toỏn v phõn loi kh nng phc v bỡnh quõn ca ch theo cỏc a bn c
th nh sau:

STT

1
2
3
4
5

6
7
8
9

a bn

S
ch

S phng,
xó, th trn
cú ch

Thnh ph Yờn Bỏi
Th xó Ngha L
Huyn Yờn Bỡnh
Huyn Trn Yờn
Huyn Vn Yờn
Huyn Lc Yờn
Huyn Vn Chn
Huyn Trm Tu
Huyn M.C. Chi
Tng s

11
2
18
14
18

14
19
4
5
105

10/17
2/7
17/26
14/22
17/27
13/24
18/31
4/12
5/14
100/159

Dõn s
(ngi)
94.915
27.303
106.225
81.177
117.121
104.770
146.378
24.764
47.590
750.243

Bỡnh
quõn
ngi/ch
8.628,6
13.651,5
5.901,4
5.798,4
6.506,7
7.483,6
7.704,1
6.191,0
9.518,0
7.145,2

Bỏn kớnh phc
v bỡnh quõn
mt ch (m)
517,7 - 690,3
> 3.000
354,1 472,1
347,9 463,8
390,4 520,5
449,0 598,7
462,2 616,3
371,5 495,3
571,1 761,4
428,7 571,6

Biu 2: S lng ch tớnh theo dõn s, n v hnh chớnh v bỏn kớnh phc v ca ch

Nh vy qua cỏc s liu phõn tớch cho thy bỏn kớnh phc v bỡnh quõn 1 ch
nm trong khong 428,7 - 571,6 m ngha l c bỡnh quõn khong 0,5 km chỳng ta cú
mt ch. S liu ny cho thy kh nng ỏp ng ca mng li ch i vi a bn
dõn c l tng i cao ng thi cng th hin tm quan trng ca mng li ch
i vi th trng.
Khu vc ch cú kh nng phc v cao nht l a bn huyn Trn Yờn v Yờn
Bỡnh, thp nht l th xó Ngha L.
Tuy nhiờn ch tiờu bỏn kớnh phc v ch phn ỏnh trung thc v mt s lng
ch trờn din tớch t nhiờn cũn trờn thc t cht lng v kh nng phc v thc t
ca cỏc ch trong tng a bn, khu vc l rt khỏc nhau.
c) Thc trng v u t xõy dng c s vt cht ch qua cỏc nm
Cn c theo tiờu chớ phõn loi ch theo thi gian s dng, 105 ch trờn a bn
tnh gm 50 ch kiờn c, 20 ch bỏn kiờn c v 35 ch tm. S ch kiờn c gi
nguyờn, ch bỏn kiờn c tng 3 ch v ch tm gim 2 ch so vi nm 2008.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-23-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

STT
1
2
3
4
5
6
7
8

9

a bn
Thnh ph Yờn Bỏi
Th xó Ngha L
Huyn Yờn Bỡnh
Huyn Trn Yờn
Huyn Vn Yờn
Huyn Lc Yờn
Huyn Vn Chn
Huyn Trm Tu
Huyn M.C. Chi
Tng s

S
ch

C s h tng
Ch kiờn c

11
2
18
14
18
14
19
4
5
105

6
1
6
6
10
7
8
1
5
50

Ch bỏn kiờn c
3

Ch tm
2
1
8
4
7
5
8

4
4
1
2
3
3

20

35

Biu 3: Thc trng c s vt cht ch qua cỏc nm

Kt qu hot ng u t h tng ch qua cỏc nm: T nm 2006 n nm
2009 tng s vn u t cho cỏc d ỏn h tng ch t 25,605 t ng bng 48% vn
u t ch giai on trc (53,279 t dng) trong ú vn Ngõn sỏch trung ng l 4
t chim 15,6 %, cũn li vn ngõn sỏch a phng v s dng t. Mt s ch c
u t ln l ch Trung tõm thnh ph Yờn Bỏi 19,461 t ng; ch Ngha Tõm,
huyn Vn Chn u t giai on I: 3,052 t ng; giai on II ch th trn C Phỳc,
huyn Trn Yờn 2,3 t ng.
Ly k vn u t ch qua cỏc nm (triu ng)
STT

1
2
3
4
5
6
7
8
9

a bn

Thnh ph Yờn Bỏi
Th xó Ngha L

Huyn Yờn Bỡnh
Huyn Trn Yờn
Huyn Vn Yờn
Huyn Lc Yờn
Huyn Vn Chn
Huyn Trm Tu
Huyn M.C. Chi
Tng s

n 2006
S
ch
9
2
18
16
17
14
19
4
5
104

Vn
u t
19.497
3.491
4.039
8.569
5.792

6.034
4.046
1.919
2.100
53.278

2007
S
ch
9
2
18
16
17
14
19
4
5
104

Vn
u t
33.641
3.791
4.914
9.263
5.792
6.034
4.271
2.219

2.100
72.025

2008
S
ch
11
2
18
14
17
14
19
4
5
104

Vn
u t
39.279
3.791
4.914
9.133
5.992
6.417
4.771
2.219
2.100
76.856

2009
S
ch
11
2
18
14
18
14
19
4
5
105

Vn
u t
39.279
3.791
4.915
9.133
6.062
6.418
6.799
2.219
2.100
80.716

Biu 4: u t c s vt cht ch qua cỏc nm

Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-24-


Sở Công Thương Yên Bái, tháng 12 năm 2009

C bn cỏc d ỏn u t ch trong giai on 2006 - 2009 ch yu tp trung
nõng cp mt s ch u mi, ch trung tõm bỏn buụn theo quy hoch ca B Cụng
Thng v ci to, nõng cp mt s ch phng, xó, ch tm cú hot ng kinh
doanh tt, thu hỳt c nhiu ngi dõn tham gia. Mt s ch trung tõm th trn cú
doanh thu khỏ xin trớch li mt phn doanh thu nõng cp, ci to li c c h tng,
trang thit b nh ch th trn Mu A, huyn Vn Yờn, ch th trn Yờn Th, huyn
Lc Yờn. Trong giai on ny ch cú 1 ch mi c hỡnh thnh ti xó Yờn Hng,
huyn Vn Yờn vi quy mụ ch tm xõy dng bng vn Ngõn sỏch ca xó v úng
gúp ca ngi dõn.
d) Thc trng an ton giao thụng v v sinh mụi trng, PCCC
* Mụi trng trong ch:
Theo bỏo cỏo Quy hoch bo v mụi trng tnh Yờn Bỏi giai on 2007 - 2010
tm nhỡn 2020 o c, phõn tớch mụi trng ti mt s im dõn c tp trung trong ú
cú cỏc ch ln thu c kt qu nh sau: (p dng theo TCVN 5937 - 2005 v
TCVN 5949 - 1998).

STT

a im

1
2
3
4

5
6
7

Ch TT TP Yờn Bỏi
Ch Mng Lũ
Ch TT C Phỳc
Ch TT Yờn Th
Ch TT Yờn Bỡnh
Ch TT Trm Tu
Ch TT Mự Cang Chi

SO2
NO2
CO
Bi
3
3
3
àg/m àg/m àg/m àg/m3
240
220
230
230
200
170

160
140
150

130
110
100

Ting
n
dBA

2.570
1.340
2.370
1.240
760
680

320
250
330
270
220
200

71,7
61,6
68,5
64,3
58,6

Tiờu chun cho phộp
(tớnh trờn 5 thụng s)

Trong tiờu chun cho phộp
Vt thụng s Bi
Trong tiờu chun cho phộp
Trong tiờu chun cho phộp
Trong tiờu chun cho phộp
Trong tiờu chun cho phộp
Trong tiờu chun cho phộp

Biu 5: Mụi trng trong ch

Tuy cỏc thụng s c bn v mụi trng trong cỏc ch ca Yờn Bỏi vn nm
trong tiờu chun cho phộp nhng thc t cụng tỏc m bo v sinh mụi trng ca h
thng ch trờn a bn tnh Yờn Bỏi vn cha tht s c coi trng. Rt nhiu ch
khụng m bo v sinh ngay trong c khu vc hp ch. Thm chớ cú nhiu ch ó hot
ng t nhiu nm nay nhng vn cha cú khu nh v sinh cụng cng, h thng thoỏt
nc v x lý nc thi gõy ụ nhim mụi trng. i vi cỏc mt hng nụng sn thc
phm ti sng, mt s ni khụng chỳ trng n khõu úng gúi, bo qun sn phm
trc khi bỏn hng v vic s ch sn phm ny thng thc hin ngay ti ch.
- Rỏc thi bỡnh quõn: Ch loi II: 1,7 - 2,3 tn/ngy; Ch loi 3: 0,8 - 1,0
tn/ngy.
- Nc thi bỡnh quõn: Ch loi II: 2 - 2,2 m3/ngy; Ch loi 3: 0,8 - 1 m3/ngy.
- X lý nc, rỏc thi.
Quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm thương mại tỉnh Yên Bái đến năm 2015, định hướng đến 2020

-25-