Nghiên Cứu Cơ Sở Khoa Học Đề Xuất Một Số Giải Pháp Trong Công Tác Phòng Cháy Chữa Cháy Rừng Tại Vườn Quốc Gia Hoàng Liên Tỉnh Lào Cai

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

V V NC

NG

NGHIÊN C U C S
KHOA H C  XU
T
M
T S GII PHÁP TRONG CÔNG TÁC
PHÒNG CHÁY CHA CHÁY RNG
T IV
N QUC GIA HOÀNG LIÊN
TNH LÀO CAI

LUN V N TH C S KHOA H C LÂM NGHIP
CHUYÊN NGÀNH: Lâm hc
MÃ S: 60. 62. 02. 01
NG

I H NG DN KHOA H C: PGS.TS.LÊ S TRUNG

THÁI NGUYÊN, N M 2013


i

L I CAM OAN

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a b n thân. Các s li u,
k
t qu nêu trong lun v
n là trung th
c và cha c ai công b trong bt k
công trình nào  b o v lun v
n Thc s. Các s li u và b ng biu s dng
trong công trình là c a tác gi ./.

Tác gi

V V NC

NG


ii

L I CM

N

Trong quá trình th
c hi n  tài, tôi ã nhn c s
giúp  nhi t tình, s
óng góp qúy báu c a nhiu cá nhân, tp th giúp tôi hoàn thành lun v
n này.

Nhân dp hoàn thành lun v
n, tác gi xin c bày t lòng bi
t n sâu
sc ti PGS.TS. Lê S Trung – ngi ã bi dng ki
n th c quý báu cho tôi
t khi hình thành phát trin ý t!ng
n khi xây d
ng  cng, phng pháp
lun, tìm tài li u và hoàn thành lun v
n.
Xin trân tr∀ng c m n Ban giám hi u nhà trng, các th#y cô trong
Khoa lâm nghi p, các th#y cô tr
c ti
p gi ng dy, ã to iu ki n giúp ,
∃ng viên tôi hoàn thành lun v
n này.
i vi a phng, tôi xin chân thành c m n cán b∃ công ch c, viên
ch c %y ban nhân dân huy n, ht Kim lâm huy n Sa Pa, ht Kim lâm
Hoàng Liên và Chính quyn, bà con các xã trong Vn Qu c Gia Hoàng
Liên, ni tôi thu thp s li u  hoàn thành lun v
n này.
M&c dù ã n∋ l
c h
t mình, nhng lun v
n không th tránh khi
nh(ng thi
u sót nht nh. Tôi rt mong nhn c nh(ng ý ki
n óng góp và
xin chân thành ti
p thu m∀i ý ki

n óng góp ó.
Tôi xin bày t và gi li c m n sâu sc ti ngi thân trong gia ình,
bn bè g#n xa và ng nghi p ã ∃ng viên, giúp  tôi hoàn thành b n Lun
v
n này.
Xin trân tr ng c m n!
Thái nguyên, ngày 16 tháng 8 n m 2013
Tác gi

V V nC

ng


iii

MC LC

M
U .......................................................................................................... 1
1. S
c#n thi
t ................................................................................................ 1
2. Mc tiêu ..................................................................................................... 2
2.1. Mc tiêu chung ....................................................................................... 2
2.2. Mc tiêu c th ....................................................................................... 2
3. Ý ngh)a c a  tài ...................................................................................... 2
CH

NG 1 TNG QUAN NGHIÊN C U................................................. 3

1. 1.Trên th
gii............................................................................................ 3
1.2. ∗ Vi t Nam............................................................................................. 8
1.3. ánh giá chung ..................................................................................... 19
NG 2 I T NG, PH M VI, N
I DUNG VÀ PH

CH

NG PHÁP

NGHIÊN C U ............................................................................................... 21
2.1.

i tng nghiên c u ........................................................................... 21

2.2. Phm vi nghiên c u .............................................................................. 21
2.3. N∃i dung nghiên c u ............................................................................ 21
2.4. Phng pháp nghiên c u ...................................................................... 21
2.4.1. Phng pháp lun và cách ti
p cn c a  tài ............................... 21
2.4.2. Phng pháp thu thp s li u......................................................... 24
2.4.3. Phng pháp phân tích s li u ....................................................... 26
CH

NG 3 KT QU VÀ PHÂN TÍCH KT QU ............................. 27

3.1. iu ki n t
nhiên-kinh t

-xã h∃i ti VQG Hoàng Liên ...................... 27
3.1.1. iu ki n t
nhiên khu v
c nghiên c u ......................................... 27
3.1.2. iu ki n kinh t
- xã h∃i............................................................... 35
3.2. K
t qu nghiên c u th
c trng cháy r ng t n
m 2008 -2012............. 42


iv

3.3. K
t qu nghiên c u v các y
u t

nh h!ng
n cháy r ng ti VQG

Hoàng Liên .................................................................................................. 44
3.3.1. &c im cu trúc c a các trng thái r ng b cháy ........................ 44
3.3.2. &c im a hình nh h!ng
n cháy r ng ................................ 48
3.3.3. Y
u t xã h∃i nh h!ng
n cháy r ng ........................................ 51
3.3.4. &c im khí tng nh h!ng
n cháy r ng.............................. 52

3.4. ánh giá th
c trng công tác PCCR ti VQG Hoàng Liên.................. 53
3.4.1. B∃ máy ch+ o th
c hi n nhi m v PCCCR................................. 53
3.4.2. Công tác ch+ o............................................................................. 56
3.4.3. K
t qu th
c hi n nhi m v phòng cháy r ng ............................... 57
3.4.4. V công tác tuyên truyn................................................................ 57
3.4.5. Công tác d
báo cháy r ng ........................................................... 58
3.4.6. Xây d
ng t, ch c l
c lng, c s! vt cht .................................. 59
3.4.7. Di−n tp PCCCR ............................................................................ 61
3.5. Nh(ng tn ti, nguyên nhân c b n nh h!ng
n cháy r ng............ 61
3.6.  xut gi i pháp phòng cháy, ch(a cháy r ng ti VQG Hoàng Liên. 64
3.6.1. Các gi i pháp k thut lâm sinh ..................................................... 64
3.6.2. Gi i pháp th ch
, chính sách......................................................... 66
3.6.3. Gi i pháp kinh t
, xã h∃i ................................................................ 66
KT LUN VÀ KIN NGH ...................................................................... 68
1. K
t lun.................................................................................................... 68
2. Ki
n ngh.................................................................................................. 70
TÀI LIU THAM KHO ............................................................................ 71

v

DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT T T

BC
BVR

: Ban ch+ o
: B o v r ng

D1.3

: Cháy r ng
: ng kính 1,3 mét

DDC

:

ng kính di cành

Dt

:

ng kính tán

:

∃ tàn che

CR

TC
HC
H
HVN
KK
KL
KT
ODB
OTC

: Hành chính
: Ch+ s ngày khô hn liên tc d
báo cháy r ng
: Chiu cao vút ng∀n
: Không khí
: Kim lâm
: Kinh t

: Ô dng b n
: Ô tiêu chu.n

: Ch+ tiêu t,ng hp d
báo cháy r ng
PCCCR : Phòng cháy ch(a cháy r ng

P

TB
UBND
UNDP
UNEP
VLC

: Trung bình
: %y ban nhân dân
: Chng trình phát trin c a liên hp qu c
: Chng trình môi trng c a liên hp qu c

VQG

: Vt li u cháy
: Vn Qu c gia

XH

: Xã h∃i


vi

DANH MC BNG BI!U

B ng 1.1: Phân cp m c ∃ nguy him c a cháy r ng theo ch+ tiêu P............. 5
B ng 1.2: Phân cp nguy c cháy r ng theo ch+ s Angstrom (I) .................... 6
B ng 1.3: M i quan h gi(a các nhân t khí tng vi m c ∃ bén la.......... 7
B ng 1.4: Tiêu chu.n phân cp nguy c cháy r ng theo ch+ tiêu bén la I...... 8

B ng 1.5: Phân cp cháy r ng Thông theo ch+ tiêu P cho r ng Thông
Qu ng Ninh [12]................................................................................ 10
B ng 1.6: Cp nguy him cháy r ng có thêm y
u t gió c a A.N Cooper
(1991) ................................................................................................ 11
B ng 1.7: Phân cp cháy r ng theo ∃ .m VLC............................................. 15
B ng 2.1: S lng OTC, ODB iu tra......................................................... 26
B ng 3.1: Th ng kê di n tích các loi t, loi r ng VQG Hoàng Liên ....... 41
B ng 3.2: T,ng hp tình hình cháy r ng t n
m 2008 -2012 ........................ 43
B ng 3.3: Th ng kê các v cháy r ng ........................................................... 44
B ng 3.4: ∃ tàn che và &c im sinh tr!ng t#ng cây cao.......................... 45
B ng 3.5:

&c im sinh tr!ng .................................................................... 46

B ng 3.6: &c im lp cây bi, th m ti ! các trng thái r ng.................. 47
B ng 3.7: &c im vt li u cháy ! các trng thái r ng................................. 48
B ng 3.8: ∃ cao và ∃ d c ! các trng thái r ng.......................................... 50
B ng 3.9: /nh h!ng c a Dân s , dân t∃c
n cháy r ng ............................. 51
B ng 3.10: Nhi t ∃, ∃ .m, lng ma trung bình ! Huy n Sa Pa (N
m
2008 - 2012) ...................................................................................... 53
B ng 3.11: C cu b∃ máy iu hành c a BC VQG Hoàng Liên................ 54
B ng 3.12: C cu b∃ máy iu hành c a BC cp xã .................................. 55
B ng 3.13: L
c lng ch(a cháy r ng............................................................ 59
B ng 3.14: Phng ti n, dng c trang b ch(a cháy r ng............................. 60
B ng 3.15: T, ch c di−n tp PCCCR ............................................................. 61

B ng 3.16: K
t qu

iu tra phng vn trong PCCCR .................................. 62


vii

DANH MC CÁC HÌNH

Hình 2.1: S  Phng hng gi i quy
t vn  c a  tài ......................... 23
Hình 3.1: B n  hành chính VQG Hoàng Liên, t+nh Lào Cai....................... 27
Hình 3.2. Biu  các kiu khí hu ! huy n Sa Pa, t+nh Lào Cai................... 32
Hình 3.3. /nh chp hi n trng r ng c a VQG Hoàng Liên ........................... 40
Hình 3.4. S v, di n tích cháy r ng ............................................................. 43
Hình 3.5. /nh chp cây bi, th m ti VQG Hoàng Liên ............................. 46
Hình 3.6. /nh chp cháy r ng ! ∃ cao, c a VQG Hoàng Liên.................... 49
Hình 3.7. Dân s vi s v cháy r ng (t0 l : Dân s /1.000) .......................... 52
Hình 3.8. B∃ máy ch+ o, iu hành và th
c hi n nhi m v BVR&PCCCR
c a VQG Hoàng Liên........................................................................ 54
Hình 3.9. /nh chp h∀p tuyên truyn VQG Hoàng Liên ............................... 58


1

M
U
1. S∀ c#n thi∃t

Cháy r ng là hi n tng ph, bi
n, thng xuyên x.y ra ! nc ta và
nhiu nc trên th
gii, ã gây nên nh(ng t,n tht nhiu m&t v kinh t
, môi
trng và c tính mng con ngi. Nh(ng n
m g#n ây, bình quân hàng n
m
nc ta thi t hi hàng chc nghìn ha do cháy r ng. Ch+ tính riêng n
m 1998,
c nc có 1.685 v cháy r ng, t,ng di n tích r ng b cháy là 20.375 ha, làm
12 ngi ch
t. N