TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC VÀ TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA THUỐC LÁ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC & CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

Đề tài: TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC- TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA THUỐC LÁ
SVTH
Trương Thị Hồng Huế - 20113025
Dư Hồng Thúy

- 20113388

Đoàn Thị Mai

- 20113133

Nguyễn Vũ Hiểu

- 20113002

Nguyễn Hữu Trung

- 20113433

GVHD:
TS . Chu Kỳ Sơn
TS. Từ Việt Phú


NỘI DUNG
I.Tổng quan
II. Tác động tích cực.
III. Tác động tiêu cực.

1. Hút thuốc lá chủ động
2. Hút thuốc lá thụ động
3. Đối với KT - XH
IV.Một số biện pháp phòng, chống thuốc lá
V. Kết luận


I. TỔNG QUAN

•
•
•
•
•

Thuốc lá là gì?
Hút thuốc lá, hút thuốc lá thụ động?
Thực trạng hút thuốc lá?
Thành phần gây hại của thuốc lá?
Cơ chế tác động của thuốc lá đến cơ thể con người?


Thuốc lá là gì?

•

Thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu
thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào
hoặc các dạng khác. (Luật phòng chống tác hại thuốc lá năm 2013)

(Nguyên liệu thuốc lá)


Kreteks

Bidis

Chewing tobacco

Manufactured cigarettes
Cigars

Pipes
ENDS

Roll-your-own

Dry snuf

Snus

Moist snuf

Waterpipes

Dissolvables


Hút thuốc và hút thuốc lá thụ động:
Khói thuốc

môi trường
Khói thuốc chính

(ETS)

(MS)

Khói thuốc phụ
(SS)

Hút thuốc thụ động: là hình thức hít khói thuốc từ không khí
mà không trực tiếp hút thuốc lá và đặc biệt nguy hiểm hơn so với
người hút thuốc lá.


Thực trạng hút thuốc là và tác hại của việc hút thuốc lá:
Tình hình thế giới:

•
•
•
•

Sản xuất 7,490,611.35 tấn(2012)
Trên 1,1 tỉ người hút thuốc;
6,000,000 người/năm chết;
80% người hút thuốc sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình;


Thực trạng hút thuốc là và tác hại của việc hút thuốc lá:

Sử dụng thuốc lá ở nam và nữ từ 15 tuổi trở lên ( 2008-13)
ở 22 quốc gia thực hiện GATS


Thực trạng hút thuốc là và tác hại của việc hút thuốc lá:
Tại Việt Nam:

•

15 triệu người hút thuốc (GATS 2010);
(47,4 % nam giới; 1,4% nữ giới)

•

33 triệu người tiếp xúc khói thuốc tại nhà
5 triệu người tiếp xúc khói thuốc tại nơi làm việc (GATS 2010);

•

40,000 ca tử vong/năm;


Tác hại của thuốc lá?


Thành phần gây hại trong khói thuốc lá

4 nhóm:

•
•
•
•

Nicotine;
Monoxit carbon;
Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá;
Các chất gây ung thư (N-Nitrosanmines; Benzene; Acetaldehyde; 1,3Butadiene…).


Thành phần gây hại trong khói thuốc lá

(Khói thuốc và thành phần khói thuốc)


Thành phần gây hại trong khói thuốc lá
Hợp chất
Acetaldehyde

Tác động
Nghi ngờ gây ung thư; làm tăng hấp thu của các chất

Hợp chất

Tác động

Benzo[a]pyrene

Ung thư phổi;

hóa học độc hại vào phế quản;

Acetone

Hư hại gan và thận;

1,3-Butadiene

Nghi ngờ gây ung thư;

Acrolein

Rất độc, ảnh hưởng tới hệ hô hấp và mắt;

Butyraldehyde

Ảnh hưởng đến chức năng của mũi và phổi;

Acrylonitrile

Nghi ngờ gây ung thư;

Cadmium

Gây ung thư; hư hại thận, gan và não;

1-aminonaphthalene

Gây ung thư;

Carbon Monoxide

Rất độc với thai phụ, trẻ em, người bệnh; suy giảm
chức năng tim;

2-aminonaphthalene

Ung thư bàng quang;

Catechol

Tăng huyết áp;

Ammonia

Hen suyễn và tăng huyết áp;

Chromium

Ung thư gan;

Benzene

Bệnh bạch cần và gây ung thư;

Cresol

Kích thích da, hệ hô hấp;

Thành phần gây hại trong khói thuốc lá
Hợp chất

Nicotine

Tác động

gây nghiện; Tăng nhịp tim; tăng huyết áp;

Hợp chất

Tác động

Crotonaldehyde

Gây nhiễm sắc thể quang sai;

Formaldehyde

Ung thư mũi, gây hư hại phổi,da, hệ tiêu

tăng glucose máu;

Nitric Oxide

Liên quan tới bệnh Hungtington, Alzheimer;

hóa;

NNN,NNK,NAT

Là hợp chất gây ung thư; NNK (0,3µg ) & NNN

Hydrogen Cyanide

Suy yếu thận, bệnh về đương hô hấp;

(2-50µg ) ; Ảnh hưởng tới sinh sản;

Phenol

Ảnh hưởng gan, thận, hệ thần kinh;

Hydroquinone

Ảnh hưởng hệ thần kinh trung ương;

Propionaldehyde

Kích thích da, mắt và bộ máy sinh sản;

Isoprene

Kích thích da và mắt;

Pyridine

Có thể gây ung thư gan;

Lead

Hư hại não, dây thầ kinh, thận và sinh sản;

Quinolein

Gây ung thư;

Methyl Ethyl Ketone

Kích thích hệ hô hấp; suy yếu trung tâm
thần kinh;

Toluene

Rất độc, gây mất trí nhớ;

Nickel

Kích thích hô hấp, hen phế quản, gây ung
thư;


Cơ chế khói thuốc tác động vào cơ thể:

•

Trong vòng 10 giây đầu tiên khi hút thuốc, khói thuốc đi vào khoang miệng, bao
phủ một lớp màng nâu lên hàm răng. Những chất khí sinh ra như Formaldehyde
và Amoniac ngay lập tức gây báo động trên hệ miễn dịch của cơ thể => cơ thể

phản ứng mắt, mũi đều có những phản ứng kích thích như chảy nước.

•

Các lông mao trong khí quản tỏ ra quá yếu ớt và chúng bị giết chết bởi khói
thuốc. Hệ quả là cơ thể phản ứng bằng cách ho khan


Cơ chế khói thuốc tác động vào cơ thể

•

Khói thuốc xuống tới khi quản, làm giảm hoạt động của các lông mao. Trong lúc đó,
Nicotine thâm nhập vào máu thông qua các mao mạch trong phổi. Chất này nhanh
chóng kích thích tuyến thượng thận, làm cơ thể tiết ra hormone adrenaline, hệ quả
là gây tăng huyết áp và nhịp tim.


•
•

Cơ chế khói thuốc tác động vào cơ thể
Nicotine tiếp tục xâm nhập trung ương thần kinh, giải phóng tiếp dopamine
trong cơ thể, khiến người hút cảm thấy phấn chấn hơn. Cùng lúc Carbon
monoxide trong khói thuốc tích tụ dần trong máu, làm giảm khả năng vận
chuyển oxy của cơ thể tới cơ quan quan trọng.
Sau khi hút xong điếu thuốc, lượng dopamine trong não trở về mức bình
thường, khiến bạn ngay lập tức có cảm giác thèm thuốc lá một cách tự nhiên =>
nghiện thuốc lá

II. TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC
Đối với cơ thể con người


•

Tăng tiết các chất dẫn truyền thần kinh trung gian (neurotransmitters) và các chất
có chức năng kháng lại các stress của cơ thể như cathecolamine (epinephrine,
norepinephrine và dopamine), beta endorphine và các loại cortisol

→ bình tĩnh, tự tin, bớt lo âu và có sức để làm việc nhiều hơn.

•
•

Tăng cường tác dụng hoạt động của serotonin trong hệ thần kinh, giúp làm dịu
các cơn đau và căng thẳng.
Nicotine làm tăng dòng chảy của nội tiết tố adrenaline và kích thích sự dẫn
truyền xung thần kinh. Hệ quả là làm tăng nhịp tim, huyết áp, hô hấp và lượng
đường trong máu.


III. TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC.
1. Hút thuốc lá chủ động
2. Hút thuốc lá thụ động
3. Tác động đến kinh tế - xã hội


1. Hút thuốc lá chủ động

 Bệnh tim mạch
Xơ vữa động mạch

•

Bệnh mạch vành

•

Nguy cơ mắc cao gấp 3,9 lần.
Nguy cơ cao hơn 1,6 lần; 3 lần ở người hút <14 điếu/ngày;

5,5 lần ở người hút>14 điếu/ngày

•

Tăng nguy cơ chết đột ngột

•Nguy cơ chết do đột quỵ từ 1,3-2,1 lần
•Nguy cơ chảy máu dưới màng não tăng từ 1,4-1,7 và 3,4 lần ở người hút<14 điếu /ngày, 15-24 điếu/ngày

Bệnh mạch máu não

và > 24 điếu/ngày

Bệnh huyết áp

•

Tăng trong quá trình hút thuốc, có thể tới 30%/10 phút đầu

hút thuốc

Phình động mạch chủ

Bệnh cơ tim

•
•

Tăng huyết áp cấp tính

•
•

Tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 8 lần

•

Phá hủy các động mạch nhỏ, CO trong khói thuốc làm tổn

Giảm tác dụng điều trị tăng huyết áp

Tỷ lệ chết cao hơn nhiều

thương trực tiếp cơ tim

•

Tăng tính nhạy cảm với nhiễm virus dẫn đến viêm cơ tim


 Bệnh hô hấp


Bệnh ung thư


 Ảnh hưởng tới khả năng sinh sản