SKKN về xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục 8

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

I/. Đặt vấn đề:

Phần mở đầu

Điều 53 Luật giáo dục đà chỉ rõ: Mục tiêu của giáo dục phổ thông là đào tạo thế
hệ trẻ phát triển toàn diện...Nh vậy giảng dạy Thể dục trong trờng THCS là một nhiệm
vụ và là một nhu cầu không thể thiếu đợc.
Qua những năm giảng dạy bộ môn Thể dục, đợc dự nhiều giờ, tham khảo một số hồ sơ,
bài soạn của các đồng nghiệp tôi nhận thấy: Việc chuẩn bị bài giảng, soạn giáo án của
một số giáo viên còn sơ sài, qua loa, chiếu lệ. Đa số giáo viên đều soạn vắn tắt, không
cụ thể, cha đa ra đợc những phơng pháp dạy học phù hợp với từng đối tợng, cha có sự
chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học hay đa ra các tình huống s phạm có thể xảy ra
trong tiết học để tìm biện pháp giải quyết, có phơng pháp khắc phục thích hợp.
Một số giáo viên cha hiểu rõ vị trí bài giảng trong toàn bộ cấu trúc chơng trình, cha
thấy đợc mối liên hệ giữa bài đà dạy và bài sẽ dạy. Cũng có những giờ học giáo viên cha hiểu rõ đối tợng học sinh, cha đi đúng trọng tâm của bài. Giờ dạy còn thiếu dụng cụ,
sử dụng đồ dùng dạy học cha hợp lí, kém hiệu quả...
Có những hạn chế trên là do một số nguyên nhân chính sau:
- Giáo viên cha nghiên cứu kĩ nội dung bài học. Cha nghiên cứu các phơng pháp dạy
học trong sách hớng dẫn giáo viên, cha chịu khó tìm tòi, bổ sung những phơng pháp
mới thích hợp.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học cha chu đáo.
- Không nắm vững từng đối tợng học sinh.
- Thực hiện cha tốt việc soạn giáo án, chuẩn bị bài.
Tất cả những nguyên nhân trên dẫn đến tình trạng:
- Học sinh học một cách thụ động, không phát huy đợc tính tích cực, chủ động và sáng
tạo của học sinh.
- Học sinh không có thời gian luyện tập nhiều.
- Đôi khi sự chuẩn bị không chu đáo sẽ dẫn đến một số tình huống không an toàn trong
tập luyện.

Những giờ dạy nh trên thực chất là những giờ dạy cha có hiệu quả, chất lợng còn
thấp và đó chính là nguyên nhân học sinh không cảm thấy hứng thú học tập.
Vậy làm thế nào để xây dựng đợc một giáo án cụ thể, có đợc một phơng pháp giảng
dạy phù hợp với từng đối tợng học sinh để những giờ học thể dục
thực sự là những giờ học vui, lôi cuốn và hấp dẫn. Đó cũng chính là câu hỏi luôn làm
cho tôi băn khoăn, trăn trở và cũng chính là lí do tôi tôi vận dụng sáng kiến: Xây
dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

II/. Mục đích nghiên cứu:

Khác với các môn văn hóa khác, Thể dục là một môn học mang tính đặc thù, đòi hỏi
phải có sức hấp dẫn, lôi cuốn, phải tạo đợc không khí vui tơi, sôi nổi, tránh sự lặp lại
nhàm chán, sự áp đặt nặng nề về kĩ thuật. Đặc biệt các em cần đợc luyện tập, đợc vui
chơi, th giÃn sau những tiết học văn hóa căng thẳng, qua đó các em hiểu đợc tác dụng
của việc luyện tập thể thao đối với đời sống tinh thần của con ngời, đặc biệt là đối với
chính bản thân các em.
Vì vậy mục đích của tôi khi chọn vấn đề này là: Tìm ra những biện pháp để chuẩn
bị bài giảng, xây dựng đợc một giáo án đảm bảo các yêu cầu chính sau đây:
- Đảm bảo tính chính xác, khoa học.
- Nội dung và hình thức giảng dạy đa dạng, phong phú.
- Phơng pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tợng học sinh.
- Có tính giáo dục thiết thực: Bồi dỡng, nâng cao về nhận thức, t
tởng, tình cảm cho häc sinh. Gi¸o dơc cho c¸c em vỊ t¸c dơng cđa
viƯc lun tËp thĨ thao, híng con ngêi tíi cái Chân - Thiện - Mĩ.
1


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Qua bài giảng nhằm giúp cho học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản của bài

học, tạo không khí hng phấn, phấn khởi, để giờ học thêm sinh động, hấp dẫn, giúp các
em hứng thú tham gia tập luyện đạt đến lợng vận động hợp lí. Bên cạnh đó, thông qua
các hình thức đa dạng phong phú, phơng pháp luyện tập phù hợp với từng đối tợng học
sinh nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em, giáo dục các em trở
thành những học sinh có đạo đức tốt, biết giữ gìn kỉ luật, biết phấn đấu vợt qua những
trở ngại, khó khăn trong cuộc sống, trở thành những con ngoan, trò giỏi, tạo sự hứng
thú để các em yêu thích môn học góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện của
ngành Giáo dục nớc nhà .

III/. Đối tợng nghiên cứu:

Học sinh lớp 8 trờng Trung học cơ sở Tuân Đạo - Lạc Sơn - Hòa Bình.

iV/. Nhiệm vụ nghiên cứu :

- Nghiên cứu chỉ đạo của Sở GD - ĐT Hòa Bình về giáo dục toàn diện học sinh, về ch ơng trình và phơng pháp giảng bộ môn Thể dục trong các trờng THCS.
- Nghiên cứu nhËn thøc cđa häc sinh vỊ tÇm quan träng cđa việc học tập môn Thể dục.
- Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong giảng dạy bộ môn thĨ dơc ë trêng THCS hiƯn nay.
- Thùc hiƯn mét số giải pháp sau :
+ Tìm hiểu học sinh - Phân loại đối tợng.
+ Tìm hiểu bài dạy.
+ Su tầm và nghiên cứu t liệu phục vụ bài giảng .
+ Chuẩn bị đồ dùng dạy học.
+ Xây dựng giáo án.
+ Dự kiến các tình huống có thể xảy ra.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm.
V/. Phơng pháp nghiên cứu :
- Điều tra.
- Trắc nghiệm.
- Phân tích.

- Nghiên cứu tài liệu.
- Tổng kết rút kinh nghiệm
VI. Phạm vi giới hạn nghiên cứu:
- Địa bàn: Trờng THCS Tuân Đạo.
- Thời gian: Trong năm học 2008 - 2009.
- Phạm vi ứng dụng: Có thể ứng dụng cho tất cả các giáo viên
Thể dục cấp THCS.

Phần nội dung
Chơng 1: Cơ sở lí luận

Giáo dục thể chất trong trờng THCS đợc tổ chức dựa trên cơ sở giảng dạy một môn
học đặc biệt đợc mang tên là Thể dục thể thao. Khuynh hớng giảng dạy cơ bản của
môn học này là đảm bảo sự giáo dục thể chất chung trên cơ sở thống nhất với sự giáo
dục toàn diện các khả năng về thể lực, củng cố sức khỏe, hoàn thiện các đặc điểm và
cấu trúc cơ thể. Cùng với việc truyền thụ những kiến thức chuyên môn thể dục thể thao
trong quá trình giảng dạy sẽ đồng thời hình thành những kỹ năng và kỹ xảo vận động
do chơng trình quy định, qua đó nhằm mục đích hình thành nhân cách cho học sinh,
phát triển ý thức xà hội, rèn luyện đạo đức, ý chí, khả năng trí lực, óc thẩm mỹ và giáo
dục lao động.
Luyện tập thể dục thể thao đối với cơ thĨ häc sinh THCS cã ý nghÜa t¸c dơng lín:
+ Học sinh THCS đợc hớng dẫn, rèn luyện TDTT thờng xuyên, bảo đảm đúng các
phơng pháp khoa học sẽ có ảnh hởng trực tiếp tới sự phát triển cơ thể nh: Khả năng trao
2


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

đổi chất đợc tăng cờng, góp phần nâng cao sức đề kháng, sức khỏe, các tố chất và khả
năng vận động. Qua đó, tác động đến cơ năng, cấu trúc của hệ thống cơ quan phát triển

phù hợp với yêu cầu phát triển theo lứa tuổi, nh: Đối với hệ thần kinh, luyện tập TDTT
có thể nâng cao đợc sự thăng bằng, tính linh hoạt, khả năng phân tích, tổng hợp, khả
năng thích ứng của cơ thể đối với sự thay đổi đột ngột của hoàn cảnh khí hậu, thời tiết.
+ Luyện tập TDTT còn có ảnh hởng không nhỏ đến sự phát triển về tâm lý, hình
thành nhân cách, đây cũng là cơ sở, thời điểm, phơng tiện tốt để chuẩn bị cho học sinh
THCS các vốn tri thức vận động, để các em sẵn sàng, đủ sức khỏe học tập vơn lên tiến
bộ, ®ång thêi båi dìng, gi¸o dơc, ph¸t triĨn thãi quen hoạt động, vận động TDTT trong
đời sống, ý thức quan tâm và hoạt động tập thể, tính tích cực, tính kỉ luật, tính tự tin,
khiêm tốn và những hành vi đạo đức tốt khác...
Với những ý nghĩa tác dụng trên, việc học thể dục trong trờng THCS là không thể
thiếu đợc. Để giảng dạy môn Thể dục đạt hiệu quả chúng ta có nhiều phơng pháp, nhng
trớc hết các phơng pháp đó phải đợc ngời giáo viên sắp xếp một cách khoa học, sử dụng
hợp lí, linh hoạt, phù hợp với từng đối tợng học sinh. Muốn đạt đợc điều đó ngời giáo
viên trớc khi lên lớp phải chuẩn bị kĩ bài giảng thông qua việc soạn giáo án của mình.
Chuẩn bị tốt giáo án trớc khi lên lớp là một việc làm hết sức quan trọng để đảm bảo
thành công của một tiết dạy, một bài học. Các nhà Giáo dục đà từng khuyến cáo giáo
viên rằng: Một giáo án tốt quyết định tới 50% thành công của tiết dạy học. Thực vậy,
nếu ngời giáo viên dành công sức để soạn một kế hoạch bài học thật hoàn chỉnh và chi
tiết có nghĩa là mọi việc trên lớp đà đợc hình dung và phác thảo đầy đủ, bài học có
những dự báo tình huống s phạm có thể xuất hiện trên lớp, giúp ngời giáo viên tự tin lên
lớp một cách chủ động.
Chất lợng soạn giáo án thể hiện trình độ s phạm, tính sáng tạo, nghệ thuật giáo dục
của giáo viên, giáo án giảng dạy TDTT có tính chuyên biệt, nên với việc thực hiện giáo
án, giáo viên không chỉ chuẩn bị bài toàn diện các tri thức khoa học cần thiết, mà cần
qua đó để trao đổi vốn kĩ năng vận động phong phú, làm đúng các kĩ thuật, động tác
Đây chính là cơ sở để giờ học TDTT có chất lợng giáo dục cao. Thông qua việc soạn
giáo án chi tiết ngời giáo viên có thể áp dụng tốt những phơng pháp đổi mới phù hợp
với thực tế giáo dục hiện nay.

Chơng 2: Thực trạng.

Trờng THCS Tuân Đạ có 301 học sinh từ 11 đến 15 tuổi. Địa phơng nơi các em đang
sinh sống có phong trào hoạt động thể dục thể thao tơng đối sôi nổi nhng không đồng
đều, chỉ tập trung ở một số môn nh: cầu lông, bóng chuyền. Các môn Điền kinh trong
chơng trình học của các em không phát triển nên phần nào ảnh hởng đến t tởng và tinh
thần học tập môn Thể dục của học sinh.
Về thái độ và nhận thức của học sinh đối với môn học thể dục qua khảo sát
thực tế đầu năm 85 học sinh lớp 8 trờng THCS Tuân Đạo, tôi thấy:
- Thực tế vẫn còn một số lợng lớn học sinh không thích học môn thể dục.
- Gìơ học thể dục ở trêng qua nhËn xÐt cđa c¸c em cha thùc sù hÊp dÉn .
- Sè lỵng häc sinh cho r»ng häc môn Thể dục không đem lại lợi ích cho tơng lai của
mình là rất lớn. Nhiều gia đình không muốn con mình dành nhiều thời gian cho việc
học môn Thể dục.
Sở dĩ có thực trạng trên đây là do xuất phát từ một số nguyên nhân sau:
- Nhiều học sinh, nhiều gia đình quan niệm: Môn thể dục chỉ là mét m«n häc phơ,
kh«ng quan träng. Theo hä häc ThĨ dục chẳng có lợi ích gì cho tơng lai của con mình,
các môn mà con họ cần là Văn, Toán, Ngoại ngữ... vì vậy quan niệm đó ảnh hởng trực
tiếp đến học sinh, phần nào giảm đi ở các em sự yêu thích, hứng thú khi học môn học
này.

3


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

- Trong thực tế, tôi nhận thấy: Vẫn còn một số giáo viên thực hiện cha tốt việc đổi mới
phơng pháp dạy học nên kết quả giảng dạy cha cao, giờ học còn nhàm chán, cha có sức
hấp dẫn đối với học sinh.
- Sân luyện tập cha đủ tiêu chuẩn đem lại hạn chế cho giáo viên khi tổ chức tập luyện.
Từ thực tế trên, tôi nhận thấy việc đổi mới phơng pháp giảng dạy môn Thể dục là
một nhu cầu cấp thiết, đòi hỏi mỗi giáo viên phải có sự t duy, đầu t thời gian công sức

vào chuẩn bị bài giảng. Có nh vậy việc giảng dạy Thể dục mới thực sự có ý nghĩa và đạt
hiệu quả cao.
Chơng 3: Thực nghiệm và kết quả thực nghiệm.

A.

Thực nghiệm khoa học:

Căn cứ vào thực trạng trên đây tôi đà xây dựng cho bản thân một số bớc chuẩn
bị bài giảng trớc khi lên lớp, điều đó đà giúp tôi vững vàng hơn trong chuyên môn, tự
tin hơn trong giảng dạy.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng biết: Giáo án là tài liệu phục vụ giảng dạy trên lớp
hoặc các giờ luyện tập TDTT. Giáo án phải thể hiện đợc mục đích, nhiệm vụ giáo dục,
nội dung, phơng pháp giảng dạy, tổ chức s phạm và các điều kiện đảm bảo.
Giáo án đợc xây dựng và soạn theo nội dung chơng trình, kế hoạch dạy học quy
định theo từng phần, từng tuần, và từng tiết học. Khi tiến hành soạn giáo án, cần chú ý
những vấn đề sau:
- Cần chuẩn bị hệ thống tri thức liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới nội dung
giảng dạy, mối quan hệ giữa các phần, các nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục cần đạt.
- Nghiên cứu, đánh giá sát thực trình độ vận động, đặc điểm lứa tuổi, sức khỏe và
khả năng tiếp thu, hoạt động, vận động của học sinh.
- Tìm tòi, sáng tạo, xây dựng, tổ chức các điều kiện cơ sở vật chất, phơng tiện (có
thể) phục vụ kịp thời nội dung bài học - đảm bảo để giáo án thực hiện đúng mục tiêu và
đảm bảo sử dụng hợp lý các phơng pháp.
- Trong mỗi giáo án, giáo viên khi soạn cần phải xác định rõ mức độ yêu cầu,
nhiệm vụ về giáo dục, mức độ cần đạt đợc của kĩ thuật động tác, các phơng pháp sửa
chữa sai lầm, dụng cụ bổ trợ phục vụ thực hiện bài tập... cần nêu rõ phần trọng tâm,
trọng điểm của động tác mẫu, và các yếu tố đảm bảo khác, để tạo điều kiện cho giờ học
đạt hiệu quả.
Từ những cơ sở trên tôi đà tiến hành chuẩn bị bài giảng theo các bớc sau:

I. Tìm hiểu học sinh Phân loại đối tợng:
1). Tìm hiểu học sinh:
Muốn xây dựng đợc một giáo án thích hợp trớc hết ngời giáo viên phải hiểu đối
tợng học sinh, nắm đợc tâm lí, trình độ của từng đối tợng, có nh vậy ta mới đa ra đợc
phơng pháp phù hợp với từng em để giúp các em nắm vững kiến thức, hiểu sâu bài học.
Chúng ta có thể tìm hiểu các em bằng các phơng pháp: Vấn đáp, điều tra, phỏng vấn,
trắc nghiệm...
Để xây dựng giáo án cho các tiết dạy Thể dục 8, ngay từ đầu năm học tôi đà tìm
hiểu về các em, nắm bắt từng đối tợng ở các lớp, chỉ cần tìm hiểu một lần vào đầu năm
học giáo viên có thể nắm vững từng đối tợng trong suốt cả năm và những năm học sau
Không chỉ nắm đợc nhu cầu, sở thích mà quan trọng hơn ngời giáo viên phải nắm
đợc trình độ, học lùc cđa häc sinh. Chóng ta cã thĨ t×m hiĨu điều đó từ kết quả học tập
môn Thể dục từ những năm học trớc, từ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn Thể dục
giảng dạy năm trớc. Giáo viên cũng dễ dàng khảo sát chất lợng học tập của học sinh
bằng hình thức kiểm tra vấn đáp, trắc nghiệm, thực hành...(Kiểm tra bất kì kiến thức
nào đà học).
Qua các giờ học, qua các phong trào Thể dục thể thao của trờng giáo viên phát
hiện những học sinh có năng khiếu để có kế hoạch bồi dỡng, nâng cao trình độ, nâng
cao thành tích cho các em, những em có năng khiếu sẽ là những hạt nhân quan trọng
cho sự phát triển phong trào Thể thao của trờng.
4


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

2).Phân loại đối tợng:
Sau khi khảo sát, tìm hiểu về nhu cầu, sở thích, học lực, phát hiện năng khiếu tôi
tiến hành phân loại học sinh khối lớp 8 thành các đối tợng sau:
Học lực
Nhóm

Đối tợng

Tỉ lệ

Nhóm 1

Học lực Giỏi

35,4%

Nhóm 2

Học lực Khá

38,7%

Nhóm 3

Học lực Trung bình

20,8%

Nhóm 4

Học lực Yếu

5,1%

Sở thích

Nhóm

Đối tợng

Tỉ lệ

Nhóm 1

Yêu thích môn học

70,7%

Nhóm 2

Không yêu thích môn học

29,3%

Căn cứ vào các nhóm đối tợng này tôi đà đa ra đợc một số phơng pháp giảng dạy
các bài học có hiệu quả.
II. Tìm hiểu bài dạy:
Ngời giáo viên muốn xây dựng đợc một giáo án cụ thể, trớc hết cần phải nắm vững
nội dung bài giảng ấy. Muốn vậy, trớc khi soạn bài giáo viên cần phải:
- Đọc kĩ phần bài dạy trong sách giáo khoa, xác định trọng tâm của bài.
- Đọc kĩ phần hớng dẫn giảng dạy trong sách giáo viên để nắm vững yêu cầu, thủ
pháp lên lớp, bổ sung những thủ pháp còn thiếu, các phơng pháp sáng tạosao cho phù
hợp với trình độ của học sinh và qua đó định hớng chuẩn bị các đồ dùng dạy học cần sử
dụng.
- Giáo viên phải luyện tập các động tác thị phạm một cách linh hoạt, chính xác.
*Minh họa: Tìm hiểu bài:

Bài: Nhảy cao - chạy bền
Tìm hiểu nội dung bài trong SGK:
Bài gồm 2 phần:
ã Phần 1: nhảy cao.
Nội dung:
+ Ôn các động tác bổ trợ, đà 3 bớc giậm nhẩy đá lăng, chạy đà đặt chân vào điểm giậm nhẩy - giậm nhẩy đá lăng.
+ Học giai đoạn qua xà và tiếp đất nhảy cao kiểu Bớc qua”.
1.

5


-

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Yêu cầu:

+ Thực hiện tốt các động tác bổ trợ, tại chỗ đặt chân giậm nhẩy
vào điểm giậm nhẩy, chạy đà 3 bớc giậm nhẩy đá lăng.
+ Học sinh nắm đợc kĩ thuật qua xà kiĨu “Bíc qua”, thùc hiƯn tiÕp
®Êt ®óng kÜ tht, nhĐ nhàng, an toàn, bớc đầu thực hiện đợc kĩ
thuật qua xà - tiếp đất.
ã Phần 2: chạy bền
Nội dung:
Thực hiện luyện tập bằng hình thức trò chơi:
Chạy tiếp sức vợt qua vật cản.
Yêu cầu : Trong trò chơi cần đạt đợc các yêu cầu kĩ thuật sau :
+ Độ dài bớc.
+ Nâng độ cao gối.

+ Nâng độ cao gót.
+ Tần số bớc nhanh.
+ Chạy đờng vòng tốt.
+ Phát huy đợc hứng thú tích cực luyện tập.
2.
Tìm hiểu các phơng pháp tập luyện:
Phơng pháp phân đoạn :
+ Tập đo đà, chạy đà, đá chân lăng cao.
+ Tập đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy.
+ Tập kĩ thuật đánh tay.
+ Tập mô phỏng từng cử động của giai đoạn qua xà thấp.
+ Đứng trên bục cao thực hiện kĩ thuật qua xà và kĩ thuật tiếp đất.
Phơng pháp hoàn chỉnh:
Tập hoàn chỉnh 4 giai đoạn kĩ thuật nhảy cao: Chạy đà - Giậm nhảy Trên không - Tiếp đất.
Phơng pháp tập luyện vòng tròn:
Chia 4 nhóm vòng tròn thay đổi nội dung tập luyện, mỗi nhóm đợc
thực hiện một bài tập theo sự quy định cụ thể sau một số thời gian định trớc, sau
đó các nhóm chuyển đổi vị trí cho nhau.
Phơng pháp luyện tập trò chơi:
Thực hiện luyện tập chạy bền bằng phơng pháp trò chơi Vợt chớng ngại vật tiếp
sức.
III. Su tầm t liệu phục vụ bài giảng:
Căn cứ vào nội dung chính của bài, ngời giáo viên cần su tầm thêm những t liệu
khác để bổ sung vào nội dung đó nhằm tạo sự đa dạng, phong phú, mới mẻ và tăng
sức hấp dẫn. Trớc khi xây dựng nội dung chính thức, giáo viên cần su tầm, nghiên cứu
nhiều bài viết, các giáo trình chuyên môn, su tầm các tranh ảnh, băng đĩa hình, các mẩu
chuyện về một số vận động viên tiêu biểu trong và ngoài nớcđể minh họa trong bài
giảng. Khi nghiên cứu tài liệu chúng ta phải tìm ra những ý chính ngắn gọn, súc tích, có
ý nghĩa giáo dục để gắn kết và đa vào bài giảng một cách hợp lí.
Để xây dựng giáo án Bài: Nhảy cao - Chạy bền Tôi đà su tầm và tham khảo một

số t liệu sau.
Su tầm:
Tranh ảnh (ảnh một số vận động viên, tranh kĩ thuật nhảy cao, chạy bền).
+ ảnh vận động viên nổi tiếng Thế giới: Vận động viên nam J.Xôtômayo (Cu Ba)
Nhảy cao qua mức xà 2,45m ngày 27/7/1993 tại Salamanca. Vận động viên nữ
S.Kostadinôva (Bungari) Nhảy cao qua mức xà 2,09m vào ngày 30/8/1987 tại Rôma.
Vận động viên nam H.Gebselasi (Êtiôpia) chạy 5000m với thành tích 12.39,36 vào
ngày 13/6/1998 tại Henxinhki.

6


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

+ ảnh vận động viên nổi tiếng Việt Nam: Vận động viên nữ Bùi Thị Nhung đạt Huy
chơng vàng Nhảy cao với thành tích 1,94m tại giải điền kinh Quốc Tế mở rộng ở Thái
Lan tháng 5/2005.
Tham khảo:
- Các t liệu phục vụ bài giảng tiÕt 26 (SGV ThĨ dơc 8).
- Tµi liƯu båi dìng thờng xuyên cho giáo viên chu kì 3 (2004 - 2007) NXB Giáo
dục.
- Lý luận và phơng pháp giáo dục thể chất (Nhà xuất bản TDTT).
- Tài liệu bồi dỡng giáo viên dạy Thể dục trờng THCS (Hà Nội 1980).
- Điền kinh trong trờng phổ thông (Nhà xuất bản TDTT Hà Nội 2003).
IV.Chuẩn bị đồ dùng dạy học:
Sau khi tìm hiểu bài, su tầm các t liệu, giáo viên căn cứ vào nội dung, các hình thức
luyện tập để tiến hành chuẩn bị đồ dùng dạy học cho bài giảng đó.
(Cụ thể ở phần bài soạn)
V. Soạn giáo án:
Giáo viên thực hiện soạn giáo án theo các bớc sau:

- Phần I: Mục tiêu.
- Phần II: Địa điểm phơng tiện.
- Phần III: Hoạt động dạy và học (Nội dung và phơng pháp lên lớp).
Cách trình bày giáo án:

Phần

Nội dung

Định lợng
Số lần

1. Mở đầu

123-

2. Cơ bản

123-

Thời gian

Phơng pháp
tổ chức

3. Kết thúc 1- Cđng cè, nhËn xÐt.
2- Bµi tËp vỊ nhµ.

Minh häa b»ng một bài soạn cụ thể :
Ngày soạn: .../..../2009

Ngày dạy :...../..../2009.
Bài :

I. Mục tiêu:

nhảy cao - Chạy bền

1. Nhảy cao:

7


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Ôn động tác bổ trợ, đà 3 bớc giậm nhảy đá lăng, chạy đà - đặt chân vào
điểm giậm nhảy, giậm nhảy đá lăng.
ã Học giai đoạn qua xà và tiếp đất nhảy cao ( Kiểu bớc qua ).
ã Yêu cầu:
- Học sinh thực hiện tốt các động tác bổ trợ, chạy đà 3 bớc tự nhiên giậm nhảy
mạnh, đúng kỹ thuật.
- Học sinh hiểu và bắt đầu làm đợc kỹ thuật qua xà, tiếp đất.
- Nghiêm túc, tự giác, tích cực, trung thực, an toàn trong tập luyện.
2. Chạy bền:
* Trò chơi: Tiếp sức vợt chớng ngại vật.
* Yêu cầu: Học sinh tham gia tích cực, nhiệt tình, sôi nổi, trung thực, an
toàn.
ã

Địa điểm phơng tiện:

II.

ã Sân tập sạch, hợp vệ sinh, 02 bộ đồ cột xà nhảy cao, 04 bục nhảy, 1 quả

bông.
ã Chuẩn bị của Thầy: 01 bộ tranh nhảy cao kiĨu bíc qua, 01 cßi, 04 cê nhá,
1 sè chíng ngại vật.
ã Chuẩn bị của học sinh: Trang phục gọn gàng đúng quy định.
ã Sơ đồ sân tập luyện (Phần cơ bản):
+ Nhảy cao:
Tranh

Tranh
x

x
Đệm
x
x
Xà
x
x
Nhóm 3

x
x
x
x
x
Nhóm 4

+ Chạy bền:

x
x
x
x
x

Đệm
x

Xà

x

Nhóm 2

x
x
x
x
x

Phân chia theo chân giậm nhẩy.

x
x
x
x

Nhóm 1

Đá chân lăng vào vật cao

Trò chơi: Chạy vợt qua chớng ngại vật.

xxxxx
xxxxx
ooooo
ooooo
Giới hạn

III.

Nội dung và phơng pháp lên lớp:
Nội dung

định lợng
Thời gian Số lần

Phơng pháp - Tæ chøc
8


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

A.Phần mở đầu:

1- Nhận lớp:
+ Kiểm tra sĩ số, sân tập,

dụng cụ, trang phục, nắm
bắt tình hình sức khỏe học
sinh.
+ Phổ biến nội dung, yêu
cầu bài học.
2- Khởi động:

(Theo nhạc bài Tuổi trẻ niềm tin và mơ ớc Nhạc và lời: An Chung)

7- 9ph
1-2 ph

b. Học giai đoạn qua xà tiếp đất:
- Lần 1: Giáo viên giảng kĩ
thuật trên tranh.
Một số kĩ thuật cơ bản của

x
x
x
x

x
x
x
x

x
x
x

x

x
x
x
x

6 -7ph
2Lx8N
2Lx8N
2Lx8N
2Lx8N
2Lx8N
2L

o CS

- Cán sự điều hành.
- Giáo viên quan sát.

b. Khởi động chuyên môn:
- Đá lăng trớc.
- Đá lăng xoay hông.
- Đá lăng sang ngang.

1. Nhảy cao:
a. Ôn tập:
+ Ôn đặt chân vào điểm
giậm nhảy.
+ Tập đánh tay tại chỗ.

+ Ôn 1 bớc giậm nhảy đá
lăng.
+ Đi 3 bớc giậm nhảy đá
lăng.
+ Chạy 3 bớc giậm nhảy đá
lăng.
* Kiểm tra bài cũ. (2 hs)
- ý nghĩa giai đoạn chạy đà?
-Tại sao giai đoạn giậm
nhẩy lại quan trọng nhất?

4 hàng ngang, cự li



a. Khởi động chung:
- Đi đánh tay cao.
- Động tác vặn mình.
- Động tác bụng.
- Chạy lăng trớc.
- Chạy chân sáo.
- Chạy đều nghe tín hiệu
đổi hớng.
- Xoay kĩ khớp cổ, tay,
chân, gối, hông.

B. Phần cơ bản:

- Học sinh xếp
hẹp.

x
x
x
x
x
x
x
x



4L/chân
4L/chân
4L/chân

28-30ph
4-5ph

3L
3L
3L
2-3L
2-3L

- Học sinh đứng 2 hàng 1 bên hớng
mặt giữa.
x
x
x
x

x
x

x
x
x
x
x
x

Đệm

x
x
x
x
x
x

x
x
x
x
x
x



* Giáo viên điều khiển khẩu lệnh.

4-5ph
- Đội hình: (2 hàng trên ngồi)

9


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

giai đoạn qua xà - tiếp đất:
+ Chân giậm nhảy mạnh.
+ Chân đá lăng cao.
+ Chân lăng qua xà trớc,
chân giậm qua xà sau.
+ Gối thẳng khi qua xà.
+ Chùng gối khi tiếp đất để
giảm chấn động.
- Lần 2: Giáo viên làm mẫu
từng cử động động tác ở
mức xà thấp.
- Lần 3: Làm mẫu trên bục
cao thực hiện giai đoạn qua
xà + tiếp đất để thực hiện kĩ
thuật qua xà + tiếp đất tốt.
Cho 2 học sinh bảo hiểm

x

x

x

x

x
x

x

Đệm

Tranh

x

x
x

x
x

x

x



c.Luyện tập:
+ Thực hiện kĩ thuật qua xà
tiếp đất trên bục cao.
+ Chạy đà 3 bớc giậm nhảy
đá lăng vào vật cao.

+ Thực tập trên bục cao kỹ
thuật qua xà và tiếp đất.
+ Đà 1 bớc giậm nhảy qua
xà và tiếp đất.
+ Đà 3 bớc giậm nhảy qua
xà và tiếp đất.
* Củng cố: Thực hiện chạy
đà 3 bớc giậm nhảy qua xà,
tiếp đất.

14-15 ph

2-3 lần

- Giáo viên kết luận đánh
giá mặt mạnh, yếu của học
1/2
sinh sau khi thực hiện động Sau
thời
gian
tác củng cố.
đổi
nội 3-4 lần
dung của
2. Trò chơi: Chạy tiếp sức 2 nhóm
tập.
vợt chớng ngại vật.
+ Chuẩn bị.
+ Cách chơi.
+ Các trờng hợp phạm quy.

C. Kết thúc:
1. Hồi tĩnh.

(Theo nhạc bài Cánh diều đỏ thắmNhạc: Duy Quang)

+ Điều hòa.
+ Động tác thả lỏng cơ
bắp

1-2 lần

* Nhóm 1: Cán sự điều hành động tác
Nhảy qua xà trên bục cao
và bổ trợ chạy đà giậm
nhảy đá lăng.
+ Nhảy qua xà trên bục cao:
+ Chạy đà 3 bớc đá lăng vào vật
cao.
* Nhóm 2: Giáo viên cho học sinh
thực hiện 1-2 lần trên bục + xà cao.



Đệm

Thực hiện qua xà không có bục nhảy.

Giáo viên gọi 1-2 học sinh có kĩ thuật
tốt lên thực hiện, nhóm quan sát,

nhận xét.

10


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

+ Hai học sinh làm động
tác thả lỏng cho nhau.
2. Nhận xét.
+ Ưu điểm.
+ Khuyết điểm.
3. Bài tập về nhà.
+ Phân chia theo từng
nhóm đối tợng yếu về kỹ
thuật hoặc thể lực để ra bài
tập phù hợp.

Giáo viên + Cán sự làm trọng tài cho
học sinh chơi.
Giáo viên đánh giá các đội.

1-2 lần

Đội hình 4 hàng ngang - Cự li rộng.

4-6 lần

x
x

x
x

4- 5 ph

4-5 ph

1-2 lần

x
x
x
x

x
x
x
x

x
x
x
x

x
x
x
x

x

x
x
x

x
x
x
x



2-3 lần

Giáo viên cho một số bài tập dựa trên
nhóm đối tợng học sinh, số lần tập và
thời gian tập cho phù hợp.

VI. Dự kiến các tình huống có thể xảy ra:
- ở phần Nhảy cao: Nếu học sinh rối loạn nhịp chạy đà giáo viên phải phân tích tìm ra
nguyên nhân, nêu cách sửa cho học sinh, trực tiếp sửa sai cho học sinh bằng cách đo lại
đà và tập chạy đà nhiều lần để điều chỉnh đà.
- Nếu học sinh đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy bằng cả bàn chân hoặc nửa trớc bàn
chân do bớc đà cuối thực hiện chậm, ngắn quá hoặc sai đà, giáo viên sửa cho học sinh
tập lại động tác đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy từ gót đến cả bàn chân.
- Nếu học sinh sai khi tiếp đất (không chùng gối để giảm chấn động) giáo viên sẽ hớng
dẫn cách sửa bằng cách tập nhảy từ trên bục cao xuống đệm thực hiện chùng gối để
giảm chấn động
Đặc biệt giáo viên cần hớng dẫn Cán sự cách phát hiện và sửa sai để các em có
thể tự giúp nhau sửa chữa khi chia nhóm luyện tập mà không cần giáo viên.

VII. Rút kinh nghiệm giờ dạy :
Sau khi thực hiện lên lớp với giáo án trên tôi nhận thấy 100% häc sinh líp 8 rÊt
høng thó häc tËp, c¸c em sôi nổi, tích cực và tập trung cao vào bài giảng.
Kết quả khảo sát cho thấy, những em không yêu thích học bộ môn Thể dục cũng
chủ động, tích cực xây dựng bài tốt hơn, luyện tập đạt thành tích cao hơn nằm ngoài dự
kiến của giáo viên.
Kết quả kiểm tra cụ thể nh sau :

TSHS

Số học sinh
thực hiện
đúng yêu cầu

Tỉ lệ

Số học sinh
thực hiện cha
đạt yêu cầu

Tỉ lệ

Lý do cha đạt yêu cầu

11


85

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

82

96,5%

3

3,5%

- 1 HS chân giậm nhẩy co
chậm, không khéo léo làm
rơi xà.
- 1 HS chân giậm nhẩy xa xà
quá, chân giậm nhẩy không
tích cực.

Trong bài giảng có 3 tình huống xảy ra đúng nh dự kiến đó là : 1 học sinh ở giai
đoạn giậm nhẩy chân giậm nhẩy xa xà quá, chân giậm nhẩy không tích cực, 1 học sinh
ở giai đoạn qua xà chân giậm nhẩy co chậm, không khéo léo làm rơi xà, 1 học sinh ở
giai đoạn tiếp đất không chùng gối khi tiếp đất để giảm chấn động. Tôi đà kịp thời sửa
bằng cách lấy học sinh thực hiện tốt động tác làm mẫu để các em theo dõi và cùng sửa,
hớng dẫn các Cán sự cách sửa sai để các em tự giúp nhau khi luyện tập nhóm.
Điều đó chứng tỏ rằng : Việc tìm hiểu rõ đối tợng học sinh và chuẩn bị chu đáo
bài giảng là cần thiết, đó chính là điều kiện tốt để có đợc những giờ học đạt hiệu
quả cao.

B.

Kết quả thực nghiệm:

Trong năm qua tôi đà áp dụng cách soạn giáo án và chuẩn bị bài giảng bằng phơng
pháp trên ở các bài dạy Khối lớp 8. Tôi nhận thấy: Việc chuẩn bị kĩ bài giảng trớc khi
lên lớp là một bớc quan trọng quyết định hiệu quả giờ dạy. Chính vì vậy sau khi thực
hiện phơng pháp này tôi đà khảo sát lại 85 học sinh lớp 8 về thái độ và nhận thức của
các em đối với môn học thể dục. Kết quả nh sau:
Câu hỏi

Lớp 8A
Có

Lớp 8B

Lớp 8C

Không

Có

Không

Có

Không

Em có thích học 90.5%
môn
Thể
dục
không?

9.5%

86.4%

13.6%

89.3%

10.7%

Gìơ học Thể dục có 90.6%
hấp dẫn đối với em
không?

9.4%

85.5%

14.5%

87.1%

12.9%

23.3%

71.8%

28.2%

73.4%

26.6%

Học Thể dục có
đem lại lợi ích cho 76.7%
tơng lai của em
không?

Kết quả học tập của học sinh lớp 8 trờng THCS Tuân Đạo bộ môn Thể dục năm học
2008 - 2009 nh sau:
12


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Lớp

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

8A

67,3%

25,3%

7,4%

0

8B

65,7%

25,2%

9,1%

0

8C

68,9%

24,3%

6,8%

0

Kết luận
Để có một giờ dạy tốt, ngời giáo viên phải chuẩn bị bài tốt, các bớc lên lớp, tiến
trình của bài giảng đợc chuẩn bị chu đáo, cẩn thận trong bài soạn sẽ giúp ngời giáo viên
vững vàng, tự tin trớc học sinh, ®em ®Õn cho häc sinh mét giê häc vui t¬i, thoải mái, đó

chính là yếu tố quyết định sự thành công của bài giảng.
Việc tìm hiểu, nắm vững đối tợng học sinh giúp cho ngời giáo viên xây dựng đợc
các phơng pháp dạy phù hợp với đối tợng, tìm ra điểm yếu của từng em để giúp các em
khắc phục ®iĨm u ®ã, t¹o sù ham thÝch, høng thó häc tập, các em sẽ thấy học Thể dục
không khó, không ngại, điều đó giúp các em yêu thích môn học hơn.
Muốn xây dựng đợc một giáo án đúng trọng tâm, thích hợp với từng đối tợng, ngời
giáo viên phải tìm hiểu kĩ bài để nắm đợc nội dung chính, xác định đợc trọng tâm, từ đó
tham khảo t liệu, chuẩn bị về đồ dùng dạy học và đa ra những biện pháp cụ thể để giảng
dạy đạt hiệu quả cao.
Muốn nội dung bài học phong phú, giáo viên không thể không tìm hiểu, tham
khảo các t liệu để bổ sung kiến thức, các hình thức luyện tập mới góp phần làm sinh
động thêm bài giảng. Sự mới lạ bao giờ cũng là điều hấp dẫn thu hút các em, nếu các
hình thức luyện tập phù hợp với khả năng từng đối tợng, có sự mới lạ, cách hớng dẫn
của Thầy hợp lí chắc chắn sẽ tạo đợc hứng thú đối với các em, đợc nh vậy các em học
yếu, không yêu thích môn học sẽ bị lôi cuốn vào bài giảng một cách tự nhiên.
Những năm gần đây, giảng dạy Thể dục chú trọng đổi mới phơng pháp, tăng cờng
sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại. Điều đó hoàn toàn hợp lí với sự phát triển của
giáo dục nói chung và giảng dạy Thể dục nói riêng. Nếu ngời giáo viên có sự chuẩn bị
chu đáo về đồ dùng dạy học, sử dụng các phơng tiện hiện đại hợp lí sẽ giúp các em đợc
tiếp cận trực tiếp với các môn thể thao, bản thân các em đợc luyện tập với các phơng
tiện hiện đại, từ đó sẽ làm giảm đi sự khô khan, nhàm chán của những lí thuyết, sự đơn
điệu của các hình thức luyện tập theo lối mòn đang cần đợc thay đổi.
Bây giờ tôi có thể tự tin mà nói rằng: Chuẩn bị tốt bài giảng, xây dựng tốt giáo án
chắc chắn sẽ đem lại thành công cho bất cứ giáo viên nào mỗi khi lên lớp. Để có đợc
điều đó cũng đòi hỏi ngời giáo viên phải tận tâm, yêu nghề, phải chịu khó tìm tòi và
biết t duy sáng tạo, có nh vậy chúng ta mới thành công trong sự nghiệp của mình.
Long Thun, ngày 25 tháng 05 năm 2009
Ngời viết

13

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Nhận xét của hội đồng khoa häc c¸c cÊp

14