Ebook tuyển tập đề bài và bài văn theo hướng mở (tập 2) phần 1

. , than
, ^ men!
/ . -'IT fdv Ji/ 0.5 :>mit> iSa-nis -n. :
Cac em .hoc sinh
Tu hieu ung tich cue ciia Cuoc thi Ra d§ va viet van theo huong
m a cung su chao don nhiet tinh ciia ban doc voi cuon Tuyen tap dS
bai va bai van theo huong mo, tap mot, tap chi Van hoc va Tuoi tre
tilp tuc tuyen chon va xuat ban cu6n Tuyen tap di bai va bai van
theo huong mo, tap hai. Cu6n sach tap hop nhung d^ bai va bai lam
van tieu bieu du thi Cuoc thi Ra dk va vilt van theo huong mo. Cuoc
thi bat dau tu nam 2011 den nay va dugc dong dao cac thay c6 giao,
cac ban hoc sinh soi noi tham gia. Chinh vi th§, noi dung sach c6 do
tin cay, nong hoi hoi tha cua thuc tien day - hoc Ngii van va c6 kha
nang ung dung cao cxing nhu dem d§n nhung bi quyet hay de cac
em de dang lam bai hon trong cac ki thi va kiem tra danh gia.
Vi sao noi quyen sach nay c6 kha nang ung dung cao va mang
d i n nhung bi quyet cho cac em?
Bai truac het khi su dung cu6n sach nay, cac em se dugc co xat
voi nhigu dang d l ma, voi rat nhi^u tinh hu6ng dat ra, tu nhung
tinh huong cua doi song xa hoi den nhung tinh huong cua van hoc.
Nhung van d l cua doi s6ng dugc dua ra de cac em ban luan deu rat
gan gui va thiet thuc. Chuyen Igi hai cua internet va mang xa hoi;
chuyen moi nguai can song het minh, cong hien het mrnh cho cuoc
song hom nay the' nao; chuyen v l mot nguoi ban t6t; chuyen the
nao la nguoi hanh phuc; chuyen we nhung pham chat can c6 cua
nguoi hoc sinh; chuyen mot ngay dang nha... Va rat nhieu chuyen
khac lien quan true tiep den cuoc song cua ngay hom nay. Nhijng
tinh huong van hoc dugc neu ra trong cuon sach cung rat moi la, c6
kha nang khoi ggi tri tuong tugng va kha nang sang tao cua nguoi

lam bai. Chang han, da ai nghi den mot chi t i l t trong truyen Chu
ngiiai tu tu la Huan Cao da cho vien quan nguc chu gi trong cai

T

dem dang nha ay? Nhan vat thliy tha lai con nhvrng bi an gi? Hay
mot bai tho dac biet nao da lam thay doi quan niem song cua em?
Hoac ne'u dugc binh chon, em se chon ai lam nhan vat "boa h a u "
cua van hoc Viet Nam?...
Cac em se dugc co xat vol rat n h i l u tinh huong n h u the'. Co the
noi, nhimg ngudi ra de a day da c6 gang chat loc t u muon mat cuoc
s6ng va van hoc nhung tinh hu6ng rat hay, rat hap d i n va giau y
nghia nhan van de cho cac em c6 the thoa sue the hien quan diem,
su sang tao cua minh.
Cung v d i di§u do, a m 6 i tinh hudng m a n h u tren, cac em lai c6
mot huong d i n lam bai cua nguoi ra d§ bet sue cu the, giup cac em
buy dong n h i l u nha't, trung n h i t v6n kien thuc xa hoi va van hoc
da tich luy dugc de thuc hien bai v i l t cua m i n h mot each sang ro va
t h u y l t phuc nhat.

Phan mot:

t

V

D E BAI
V A GQI Y L A M BAI

..nu A>n

Con d i l u nay nira ciing khong kem phan hl^p d i n , do la cuon
sach se gioi thieu cho cac em nhiing bai van theo huong m o tieu
b i l u cua cac ban a nhi^u tinh thanh, vung mi§n. M 6 i bai van la mot
each d i l n dat, the hien mot v 6 n hieu bi§t rieng, nhung c6 diem
chung la cac ban d§u da the hien dugc k i nang lam bai van m o theo
cac muc do t u thanh thao d i n rat thanh thao va n h u i n nhuyen. Day
la nhiing v i d u dien hinh giup cac em c6 t u lieu "muc so t h i " de t u
do t u rut ra mot k i nang lam bai van m o cho rieng minh.
Chuc cac em dat diem that cao v d i n h i m g bai van m a va sau
nay luon thanh dat trong cugc s6ng voi kha nang t u duy sang tao,
biet chu dong, linh boat truac moi tinh huong, biet the hien quan
diem rieng cua m i n h mot each thuyet phuc nhat... Do chinh la muc
dich ma cuon sach huong tai.
r5. Nguyen Van Tung

'tis lie:

;.i


DIEU QUAN TRONG NHAT
TRONG CUOC
^

S6NG

CUA BAN

TIEN ICH VA HIEM HOA

CUA M A N G XA HOI ..^f
1^

LE THI N G O C ANH

BUI C A N H BO

GV. THPTNguyin

GV. THCS Yen Lac - Yen Thuy - Hoa Binh

^

Thugng Hiin - TP. Ho
. . . . .

DEBAI
Diiu quan trong nhdt trong cuoc song cua ban.

^

DEBAI
'' •

P'\r^

...

Bill Gates timg canh bao: "Cuoc each mang eong nghe thong tin
tien ki thuat diu lam

thai gian cua chung ta nSu chung ta khong can

- Ki^u bai: nghi luan xa hoi ma.

ChiMinh

^ ^

lit CO ich, nhung tat ca cacphuong
GOIYLAMBAI

^

langphi

trong".

Hay trinh bay suy nghi cua anh/chi vi mot s6 tien ich va hiem

noi dung:
+ Dieu ta cho la quan trong nha't tuy thuoc vao nhi^u ye'u t6:
hoan canh song, thoi dai, sue khoe, tarn \i, trinh do, lua tuoi... Su lua
chon di§u quan trong nha't the hien ro thai do s6ng, each n h i n euoc
doi, le song, l i tucmg song...
+ Di§u ta xac dinh la quan trong nha't trong euoe song khong the
la nhung di^u lap d i ich k i , khong phai la nhung ao tuong hao
huygn p h i thue t§, nhung gi t i tien tarn thucmg an phan... N o cin
duge dat trong eae m6i quan he, trong su hai hoa chung (voi ban
than, gia dinh, ban be, d6ng nghiep, eong ddng...). V i le do "dieu

quan trong nha't" phai mang tinh r&xan van (la hanh phue cho m o i
nguoi, la su nghiep, la t r i tue, la su giau eo ve tam h6n, la su thanh
than tinh tai we tinh thSn, la su sung man v§ sue khoe...).
+ Dieu quan trong nha't trong euoe song eua ta, no eo gia t r i v6
eung thieng lieng lam ta hai long (bang long) vod euoe song boi do
la nhimg gi ta khao khat mong muon de eo duge. Chinh no da " l a m
nen" hanh phue hay bat hanh eua euoe doi ta, no ehi ph6i tae dgng
len hanh trinh s6 phan eua ta.
* Liru y: Bai vie't tranh eong thue sao rdng, ckn vie't sang tao linh
hoat, in tugng, ehan that.

iVH&TT sd 11/2012)

hoa cua mang xa hoi (social network)

ma giai tre dang sir dung

rong rai hien nay. Theo anh/chi, ch ung tanensudung
mot each "khon ngoan" nhu

mang xa hoi

thSnao?

G O I Y L A M BAI

A. Ve ki nang
- Biet eaeh lam bai van nghi luan xa hoi ve mot hien tugng
doi s6ng.
- B6 eue ehat ehe, d i l n dat l u u loat, khong mae loi ehinh ta,

dung tu, n g u phap.

B. Ve kien thue
- Hoe sinh the hien duge ki§n thue ve khoa hge k i thuat, khoa
hoe xa hoi, hieu hiit thue te doi song.

'

- Bai viet eo the dua ra nhung y kien rieng va trinh bay theo
nhieu eaeh khae nhau nhung l i le, ehung eu, he th6ng lap luan phai
ehat ehe, maeh lae, noi dung lap luan phai lanh manh, tieh eue,
chinh xac, tieu bieu, thuy^t phue. Sau day la mgt s6 ggi y de hge
sinh tham khao:

' •
7


1. Giai thich
- Mang xa hoi: Chua c6 dinh nghia chinh thuc. Theo trang
Wikipedia.org: "Mang xa hoi (hay mang xa hoi ao) la dich vu k^t
ndi cac thanh vien cung so thich tren Internet lai voi nhau voi nhi§u
muc dich khac nhau khong phan biet thoi gian va khong gian". VD:
Facebook, MySpace, Twitter,...
^
- Khon ngoan: Khon trong xii su, bie't.tranh cho miiih nhung
d i i u khong hay.

' , ^•

r''v''-'^

••^;v,;

2. Phan tich - chung minh
a) Tien Ich: Vi sao mang xa hoi pho dung nhanh chong trong
gioi tre?
Vi mang xa hoi la:
- Phuong thuc lien ke't, hop tac, chia se mang tinh tuong tac tich
cue, sang tao.
- D i l n dan chia se y tuong, tri thuc, kinh nghiem chuyen mon
va doi song.
- Dia chi giao luu k i t ban, tim nguoi.
- Noi van dong cong ddng tham gia hoat dong xa hoi, nhan dao.
- Phuong tien tu do, thoai mai the hien ban than... (ca tinh, thi
hie'u, sof thich, tu tuong, tinh cam, thai do, khat vong, giai toa tarn
trang buc xiic, uc chi tam 11,...).
- Phuong tien giai tri (nghe nhac, xem phim, choi game, doc sach...).
- Phuong tien quang cao, tiep thi, kinh doanh.
- Npi dung thong tin, hinh thuc trinh bay da dang, phong phii,
sinh dong, hap d i n .
- Phat trien ddng bo, tuong h6 voi cac phuong tien ki thuat cong
nghe thong tin khac nhu: may tinh ban, may tinh bang, smartphone,...
b) Hiem hoa: Ne'u lam dung mang xa hoi thi tac hai the' nao?
- Lang phi thoi gian, t6n t i l n bac, hai sue khoe.
- Xa rod th§ gioi thuc, thi§u hut ki nang song.
- TrSm cam, hoang tuong...

i

- Nguy ca thong tin, tu lieu, tai khoan ca nhan bi danh cap, Icri
dung, lua dao, xam hai...
- Anh huOTig xa'u den hoc tap, cong viec, doi so'ng gia dinh.
- Anh huong tu tuong, thai do d i n den c6 16i song thuc dung,
v6 cam.
- A n hoa bi cu6n hut vao cac hoat dong pham phap.
* Nguoi vi§t ch\O mot s6 d i n chung cu the, tieu bieu tu thuc
te' doi song (ban than, gia dinh, xa hoi)...
3. Binh luan-marong
,
, ^'"^^^ '
a) Danh gia uu - khuylt ve mang xa hoi:
ft ' <
- Cong nghe thong tin, mang xa hoi la thanh tuu kl thuat va van
hoa cua nhan loai; no dugc phat minh va phat trien vi muc dich
phuc vu va cai thien chat luong song ciia con nguoi.
- Cong nghe thong tin, Internet, mang xa hoi - loi hay hai la do
chinh con nguoi ling xu voi no.
b) Giai phap su dung "khon ngoan":
- Xac dinh muc dich su dung tich cue, lanh manh.
- Tu giac dieu tiet thoi gian hop li, chii dong giCr gin sue khoe.
- Ket noi, chia se thong tin, y tuong lanh manh, tich cue.
- Co vii, dong vien moi nguoi phat huy tinh tuong tac, pho bi§n
ciia mang xa hoi vao viec van dong cong ddng tham gia cac hoat
dong xa hoi mang tinh nhan van.
- Canh bao moi nguoi canh giac voi ducmg link, trang web xau,
tin tac (hacker) phat tan virus,...
- Nha nuoc can xay dimg co so phap II chat che, ckn c6 giai phap
kl thuat hieu qua de ngan chan nhung website "den", mang xa hoi
tieu cue, trai thu^n phong mi tuc, phan cam,... (Lien he ban than)

4. Bai hoc nhan thuc va hanh dong
.'
'
- Gioi tre, nhat la hoc sinh, sinh vien, c4n nhan thiic sang su6t,
sau sac ve " l o i " va "hai" cua Internet, mang xa hoi. <;\- V
- Til do, moi nguoi chu dong, tu giac su dung mang xa hoi mot
each "can trong", "khon ngoan" sao cho tich cue, hieu qua, vi Igi
leh ca nhan, gia dinh, cong dong, xa hoi.
'


GOI Y L A M BAI

LAM D U a C DIEU GI DO

A. Vi ki nang
- T u do lua chpn kieu van ban, phuang thiic bieu dat p h u hgp.

i

PHAN THI KIM CHI

GV. THCS Lam Thao - Fhu

Thg

- T u do lua chon cac phuang phap lap luan.

^

,

- Dam bao b6 cue ba p h i n .

V1 . I - ,

- Bai viet mach lac, lap luan thuyet phuc, lai van trong sang,
... (iOrf 6y ,finrt) sro ,n^>!J n k l )
DEBAI

;

;

...

trij^ 9*
'vru^^^

Suy nghi cua em ve hanh dong cua cau be trong cau
dadi

:

chuyen

day:

Toi dang dao bo tren bai bien khi hoanghon

buong xudng. Bien

dong ngudd nhung toi lai chu y din mot cau be cu lien tuc

cui

jL hinh anh, bieu cam.

^

B . Ve kie'n thuc
- Co the trinh bay bai viet cua m i n h theo nhieu each. Sau day
la mot s6 y ca ban mang tinh dinh huong:
1. Hanh dong giup d a nhung con sao bien de chiing tra v§ v o i
bien ca ciia cau be la hanh dong nho nhat, binh thuong chang may
ai quan tam, de y nhung lai la hanh dong mang n h i l u y nghia:

xudng, nhat thii gi len va nem xudng. Tiin lai gan hon, toi chu y

- Gop phSn bao ve moi truong t u nhien.

thay cau be dang nhat nhung con sao bien bi thuy trieu danh giat

- The hien net dep nhan each ciia eon nguoi: Khong tha a, lanh

vao ba va nem chung trdlai vai dai ducmg.
- Chau dang lam gi vay? - Toi lam

lung, v6 cam truae su vat, su viee hien tuang dien ra xung quanh
minh, d6ng thoi biet se chia, giup d a vat hoac nguoi k h i gap hoan

quen.

- Nhung con sao bien nay sap chit vi thiiu nuac. Chau phai

nan, kho khan.
2. Hanh dong cua cau be trong cau chuyen da cho ta bai hoc sau

giup chung. - Cau be tra lei.
- Chau CO thiy la minh dang mat thai gian khong. Co

hang

ngan con sao Men nhu vay. Chau khong the nao giup dugc tat ca
chung. R6i chung cung se phai chit thoi.
Cau be vin tiep tuc nhat mot con sao bien khac va nhin toi mim
cudi tra lai:

sac, tha'm thia vh n h i m g k i nang s6ng chn c6 a moi con nguoi:
- B i l t yeu thien nhien, bao ve thien nhien va moi truong song.
- Co thoi quen lam n h i m g viee tot, nhimg viec c6 leh d u do la
viee lam nho nhat.
3. Phe phan nhimg hanh dong thieu trach nhiem v o i thien
nhien va moi truong song eiing n h u loi song tho o, v6 cam... truoc

- Chau biit chu. Nhung chau nghichau

c6 the lam dugc dieu gi

su vat, su viec hien tuong dien ra xung quanh minh.

do. it nhit la chau da cuu dugc nhimg con sao bien nay.
(VH&TT

(First News - theo The Values of Life - Hatgiong tarn hSn - Tu
nhimg diiu binh di, NXB Tong hgp TP. Hd Chi

to

Minh)

so 7+8+9/2012)

^>i.n, i^mi iyi T„>(

11


GOIYLAMBAI

NGON GIO VA CAY S 6 l

A. Vi ki nang
- Xac d i n h dung kieu bai nghi luan xa hoi, dang nghi luan ma.

H

- Dam bao bo cue ba phSn.

PHAN THI K I M CHI

GV. THCS Lam Thao - Phu Thg

- Luan diem sang ro, lap luan chat che, thuy§t phuc, dSn ehung
cu the.
- Bigt van dung tong hop cac phuong phap lap luan: giai thich,

DE B A I

phan tich, ehung minh, binh luan...
- Co k i nang van dung cac y ^ u t6 t u su, mieu ta, bieu cam vao

Biic thong diep ma em nhan dugc tir cau chuyen duoi day:

bai van nghi luan.

Nggn gio va cay soi
Mot nggn gio dQ dgi bang qua khu rung gia. Nongaonghe
tung tat ca cac sinh vat trong rung, cudn phangnhung

thoi

dam la, quat

giy cac canh cay. No muon mgi cay cSi ddu phai nga rap truac sue
manh cua minh. Riengmot
hi khuatphuc

caysdigia

vin dunghien

ngang,

khong

truac nggn gio hung hang. Nhu hi thach thiic, nggn

gio iSnglgn, dien cuSnglat tungkhu rung mot lin nua. Caysdi vin
bam

chat dat, im lang chiu dung can gian du cua nggn gio va

khong hi guc nga. Nggn gio met moi, danh diu hang va hoi:

- T6i biet sue manh cua 6ng c6 the be gay hit cac nhanh cay cua
toi, cudn sach dam la cua toi va lam than toi lay dgng. Nhung 6ng
se khdng bao gia quat nga dugc toi. Bod toi c6 nhung nhanh ri vuan
dai, bam sau vao long dat. Do chinh la sue manh sau tham nhat cua
toi. Cang ngay, ehung se phat trien cang manh me, giup toi vung
cam

an 6ng, nggn gio a! Chinh nhung con dien cuong cua ong da giup
toi ehung to dugc kha nang chiu dung va sue manh cua minh.
(Quang Kiet - theo Viva Consulting - Hatgidng tam hSn - Dung
bao gia tir bo irac ma, NXB Tong hap TP. H6 Chi

Minh)

'

Co the trinh bay bai viet ciia m i n h theo n h i ^ u each n h i m g can
dam bao mot s6 y ca ban mang tinh d i n h huong sau:
1. Hieu ngi dung, y nghia cua cau chuyen:
- N g o n gio: H i n h anh tuong trung cho nhung kho khan, t h i i
thach, nhung nghich canh trong cupc song.
- Cay s6i: H i n h anh tuong trung cho long dung cam, dam doi
dhx, khong guc nga truac hoan canh vod n i ^ m t i n chi§n thang.
- Y nghia cua cau chuyen: Trong cuoe song, con nguoi c4n eo
kho khan, tra ngai cua cuoe song.

Cay sdi gia tu tSn tra lai:

truac mgi sue manh cua ke thu. Nhung toi cungphai

B. Ve kiin thuc

long dung cam, t u tin, nghi luc va ban iTnh v u n g vang truac nhung

- Cay soi kia! Lam sao nguoi c6 the dung vung nhu the?

vanghan

],r!r!'

2. Buc thong diep tu cau chuyen: Hoe sinh t u cam nhan t i m ra
d i l u tac gia mu6n nhSn gui theo each hieu cua m i n h , m i l n la hop
l i . Sau day la mot s6 ggi y:
- Trong cuoe song, luon t i ^ m an nhung kho khan, tra ngai,
nhiing nghich canh kho luong va ehung eo the xay ra bat cu luc
nao. Ne'u khong c6 long dung cam, dam doi mat v o i kho khan, tra

ngai thi kho hoae khong the vuot qua dugc.
- Long dung cam, nghi luc va ban linh vung vang se tie'p them
sue manh, giup con nguoi t u t i n truac kho khan, tra ngai, nhiing
nghich canh cua cupc doi.

'«

- Dung cam d6i mat v o i t h u thach, khong guc nga truac hoan
canh la chia khoa cua thanh cong.

f^

ii

gfBvri


* Lixu y: Trong qua trinh lap luan nen c6 n h i m g dSn chxzng v§
nhung tarn guong dung cam, khong guc nga truac hoan canh de
each lap luan them thuygt phuc. V D : nha tha N g u y i n D i n h Chieu;
nhac SI nguoi Due Bethoven; nha Vat l i va l o a n hoc noi ti§ng cua
Phap Paxean...
3. Bai hoc cho ban than:
" !« , .
- Khong nen tuyet vong, b i quan, ehan nan, guc nga truac
hoan canh.
rrr..!,in;H
A^'UT,
- Binh tinh t i m ra giai phap ch\t de tung buae vugt qua kho
khan, trangai.

j

- N u o i duong niem t i n c h i l n t h i n g .
- Phe phan thai do, hanh dong buong xuoi, thieu y chl, nghi lue,
niem tin.
(VH&TT

sd 7+8+9/2012)

ay. Khi ngoi nha duac xay xong, ong chu thiu den tiSp nhan

cong

trinh va trao vao tay bac chiec chia Idioa nha. Ong noi voi bac:

"Diy

la nha cua anh. Toi biiu anh mon qua nay de cam an anh da lam
viic cho cong ty biy liu

nay".
(Qua tang cua cuoc song - NXB

Tre)

GOI Y L A M B A I
A. Ve kl nang
- Xac dinh day la dang de nghi luan xa hoi ma, nguoi viet bay
to suy nghi cua ban than qua mot cau chuyen.

- Hoc sinh dugc t u do lua chon cac kieu bai va thao tac lap luan,
huy dong k i l n thuc sach va, thuc te', trai nghiem cua ban than de
trinh bay.
- D u vi§t theo kieu van ban nao, bai van phai c6 b6 cue mach
lac, can d6i, c6 luan diem ro rang, thuyet phuc.
B. Vi kien thuc
- Y nghia cau chuyen: O vao mot thoi diem quan trong trong

XAY NHA

cuoc doi minh, bac thg moc khong doc sue lue de thuc hien moi
viee cho that t6t. Cu6i cung, bac da phai s6ng trong can nha kem

D

chat luong do chinh tay m i n h dtmg len. Gia n h u bi§t truac, ban bac

HUYNH THI LIEN CHI

GV. THPTchuyen

Bin Tre - Bin

Tre

da hanh dong khac.
- T u cau chuyen, hoc sinh c6 the c6 nhung y k i l n rieng nhung
huong vao cac y co ban sau :

i-.i

D E BAI :

Suynghi

Mot bac thamoc da Ion tuoi din xin ong chu thiu cho
de ve vui huong
nguoi

tholanh

+ Cuoc doi chung ta giong n h u ngoi nha. N§u chung ta xay

cua anh (chi) tuy nghia cua cau chuyen sau :
nghihmi

tuoi gia voi con chau. Ong chu to ra tiec khi thay
nghi xin thoi viic. Ong ta di nghi bac cd xay

cho hang them mot ngoi nha nua roi nghi. Bac tha ddngy
cung hieu rang bac miin cuong nhan loi chukhong

nhung ai

thtre long

nhan cong viic nay. Bac ta goi dai mot nhom tha c6 tay nghi
va mua nhimgloai

vat tukem

giup
mudn
kim

chit luong de xay cho chdng can nha

dijng no mot each cau tha, tuy tien, doi pho, khong tao cai n i n
v u n g chac thi chinh ta se la nguoi nhan hau qua.
+ M 6 i ngay ta dong dinh, lat san, xay tuang mot each chac ehan,
can than thi ta se c6 mot ngoi nha b§n viing, mot cuoc s6ng tot dep
cho ban than.
+ Cuoc s6ng cua chung ta hom nay la ket qua t u thai do song
va each tao dung cuoc song cua chung ta trong qua k h u . Cuoc song
cua ta ngay mai c6 t6t dep hay khong la b i t dku t u hom nay.


G O I Y L A M BAI

CAU CHUYEN CUA FAITH

1. Cam nhan khai quit ve cuoc ddi cua Faith
- Faith bi s6 phan giang cho nhiing don nghiet nga: sinh ra chi

^

PHAM THI NGOC DIEP

CO hai chan, me khong mu6n nhan, bi chu vut bo.

GV. THPT Ba Dinh - Nga Son - Thanh Hoa

- Bang nghi luc phi thuang, su kien tri ben bi, Faith da vugt qua
nghich canh de s6ng c6 y nghia, c6 ich: chiu huan luyen trong thoi
gian dai tren van luat song, trong tuyet... de c6 the di lai bang hai

Doc van ban sau:

chan; Faith mang den sue manh tinh than to Ian cho moi nguoi.
Faith - chti cho di bang hai

chin

Chu cho nay duac sinh ra dung vao dem Gang

2. Bai hoc cudc sdng cd the nhan duac tu cau chuyen vd Faith

sinh nam 2002.

Khi sinh ra, no chi c6 hai chin va ididng the di lai binh thuang
Me cua no khongmudn

duac.

nhan con. Ngudi chu dau tien

cungnghino

khong the song sot nen da bono vao thungrac. Co Jude

Stringfellow

da gap va dem no vSnuoi.

Co dat ten no la Faith (Niem tin) va quyit

dinh day, hudn luyen chu cho nhd tu di lai duac.
Ban diu,

c6 dat Faith len mot chiSc van luat song de no cam

nhan su chuyen dong. Sau do, cd dat balac tren mot cai thia va gia
len cao, huang

vi Faith deno

dung daynhay

len. That ki dieu,

sau

6 thing. Faith da hoc duac cich dung thing bang tren hai chin va

- Tai uang c6 the d^n voi ta b^t cu luc nao, no la mot phSn tat
yixx

ciia cuoc s6ng.
- Khi cuoc song giang cho ta nhung don rat dau, khi vap phai

nhung tai uang bien c6, ta thii nhin no a mot goc nhin khac: bien
nghich canh thanh ca hoi, bien kho khan thanh the manh. Muon
vay can phai c6 thai do song tich cue, lac quan, tu tin.
- C i n CO nghi luc kien cuang, dung cam, khong dhx hang s6
phan de vuot qua kho khan. Khi do, ta se ma mang dugc t4m nhin,
s6ng CO ich, CO gia tri.

di biSt nhay. Sau mot thai gian huin luyen nua trong tuyet. Faith

3. Binh

CO the di lai bang hai chin nhu con ngudi.

- De giup nhung nguoi bat hanh vugt len so phan eo le can lam

Hien

tai. Faith thich "di bo". Faith nhanh chong

tra nen noi

tieng va xuit hien tren nhieu bai bio cung nhu truyen hinh.
chi, da CO cudn sich

Thim

viSt vk chu cho nay mang ten "With a Little

Faith". Faith duac mang dSn benh vien de an ui nhung berth nhan
nang. Trong trai giio huan thiSu nien, nhung dua tre ngSngio

da

cam dong rod nuac mat khi ddi dien vai Faith. Faith cung tra thanh
bic si tim li cho nhung

thuang

binh bi khung

hoang

do

chiin

tranh... Faith khong ngung mang tiing cuai den cho moi ngudi.
(Theo

kenhl4.vn)

Bai hoc cudc song ma anh (chi) nhan duac tirciu chuyen cua Faith?

luin

long nhan ai, tinh yeu thuang, su se chia cua moi nguoi. Tinh yeu
thuang CO the lam nen phep mau ki dieu cho cuoc s6ng.
- Phe phan nhung nguoi hen nhat, d i dang bi khuSt phuc truac
kho khan va thai dp tha a, v6 cam truac bat hanh cua nguoi khac.
(VH&TT

sd 7+8+9/ 2012)


2. "Van chu" - phong each but ki cua Hoang Phu Ngoc Tuang
qua doan trich "Ai da dat ten cho ddng song"?
a. But ki cua Hoang Phu Ngoc Tuong giau chat tri tue, la su k i t
hgp giiia tu duy da chieu v6i von van hoa sau rpng. '
*

VAN CHU
gi

PHAM THI N G O C DIEP

""

GV. THPT Ba Dinh - Nga Scm - Thanh Hoa
• 1,1,.

tiuurl
D E BAI:

;«tj} u3 ^iuii^n v

(.«',)

-'•.'1

'WH

,4

j^nosj Mi rink: rhirf'g^

.ffJ 03 ^fo .,.,!§vuJ Jt"t>i3 ,;gnoi* frmi nsv

Nha thaLe Dat quan niem:

..^11

(Vy

Mdi cong dan deu c6 mot dang van tay

h.ib nstjj
liiiG:{

-IIMD

A \f.Q S.

Moi nha tho thu thiet c6 mot dang van chu
Khong tron l§n.
(Van chit)
Anh (chi) hay xac dinh "van chu" cua nha van Hoang Phu
Ngoc Tuang qua doan trich but ki Ai da dat ten cho ddng song?
(Nguvanll, tap 1).
GOI Y L A M BAI

1. Giai thich y tho cua Le Dat
- Van tay: dau hieu de nhan dang, phan biet m6i cong dan,
khong the nham l l n .
- Van chu: ngon ngu rieng cua m6i nha tho. Hieu rpng ra, "van
chu" la phong each nghe thuat rieng biet, doc dao, khong the trgn
Ian, la nhung sang tao cua ca nhan mdi nha tho, nha van.
- Phong each nghe thuat la pham chat va cung la tieu chi de
danh gia, nhan dien mot nghe si chan chinh, c6 tai nang thuc su
("thu thiet") hay chi la "tho tho", "tho van". "Van chu" ciing quan
trong nhu van tay, la dau an dong vao "giay thong hanh" de nha
van budc vao dia hat van chuong. ,, , /, ,
, •
- Phong each nghe thuat ciia nha van, nha tho the hien qua
nhi§u yeu t6: nhan quan, tu tuong nghe thuat, de tai, chii d§, hinh
tuong nghe thuat, ngon ngu, but phap the hien v.v...
18

- Tac gia mieu ta song Huong vua cu the, vua toan dien, k i t hpp
k i l n thuc phong phu 6 nhilu linh vuc:
)
+ Song Huong nhin tu goc do dia li.
+ Song Huong nhin tu chilu sau lich su.
+ Song Huong trong be day van hoa (am nhac, tho ca).
+ Song Huong trong doi thucrng.
*
- Tac gia tim hieu ve song Huong that ki luong va sau sac... (su
dung d i n chiing la cac s6 lieu, cu lieu lich su); hieu tuong tan v l
song Huong trong tung khuc doan uon lucm cua no... (dSn chung)
Qua do nha van the hien mot phong each lam viec can trong,
nghiem tuc.

b. Nhung trang but ki cua Hoang Phu Ngoc Tuong tai hoa va
tha'm dam cha't tho.
- The loai "but k i " : tu do, phong tung xi\u hop voi ca tinh
sang tao da giup nha van boc 16 cai toi tai hoa cua minh.
- Cach nhin lang man, tinh tu va tri tuong tuong phong phu,
bay bong v l su gap go giua song Huong va H u l : khong phai la su
k i l n tao n g l u nhien cua tao hoa ma la hanh trinh tim k i l m c6 y
thuc "nguoi tinh nhan" dich thuc ciia song Huong.
- Ngon ngii: trau chu6t, chon loc, giau sue goi, giau tinh nhac.
- Giong van: huong noi, boc lo cam xuc tu nhien, chan thanh.
- Sii dung linh boat, dat hieu qua tham mi cao nhilu bien phap
tu tu (so sanh, lien tuomg, nhan hoa...); k i t hop nhuSn nhuyen
nhilu thao tac nhu k l , ta, bieu cam trong mot doan van...
* Ta't ca tao nen mot phong each ki mang ten Hoang Phii Ngoc
Tuong vua uyen bac, tai hoa vua da d i l t mot tinh yeu que huong
dat nuoc.
19


MOT CHUYEN DI
N G U a C Vfe QUA KHU...
|[

VU NGOC DUC

GV. THPT Trin Qudc Tuan - Kon Turn

HUAN CAO
CHO V I E N QUAN N G U C C H U GI?
~~"

D E BAI

Mot chuyin di ngugc ve qua khu dSgap ga cac nhan vat trong
truyen dan gian Viet Nam.
GOI Y LAM BAI

A.

m

LE DUG D 6 N G

'

GV. THPT chuyen Nguyen Thi Minh Khai - S6c Trang
D E BAI

Trong truyen ngan Chvt ngu&i tu tu (Nguyen Tuan), theo em,
nhan vatHuin Cao cho vien quan nguc "chu"gi?
Hay dua vao noi dung truyen de phan doan va binh Juan vS
"chit" ay.

Vekinang

Day la dang d§ ma cua van tu su, c6 ket hop cac y^u to mieu ta
va bieu cam. Bai lam c6 b6 cue hop li, biet each lua chon cac su viec,
chi tiet tieu bieu de ke. Hanh van trong sang, hap d i n khong mac
16i ve chinh ta, dung tu, dat cau.
B. Ve kien thuc

Hoc sinh c6 the trien khai noi dung theo nhi§u each nhung chn
dam bao cac y sau:
- Gioi thieu dugc tinh hu6ng ngugc v§ qua khii.
- Dien bi§n ciia chuy§n di: Di den dau? Gap nhan vat nao? Tro
chuyen ve vSn de gi? Hanh dong ra sao?...
- Cam xuc cua ban than d6i voi nhan vat dugc gap.
- Riit ra dugc bai hoc y nghia cho ban than hoac cgng ddng.
iM

GOI YLAMBAI

A. Ve ki nang
'"
- Day la dang
mo nen hoc sinh c6 the tu do lua chgn kieu bai,
de lam ro vSn d§ neu ra.
- Biet su dung, van dung nhuan nhuyen cac thao tac lap luan
(giai thich, phan tich, so sanh, bac bo...) de bai van hip d i n , sinh
dgng, thuylt phuc.
B. Vikien thuc
- Can cu vao noi dung truyen, hgc sinh c6 the phan doan "chu"
ma Huan Cao cho vien quan nguc...
- Giai thich, binh luan ve y nghia cua "chu" do...
- Neu dugc thong diep ma Hu^n Cao mu6n gui gam qua "hon
chii" ma minh viet tang vien quan nguc. VD: HuSn Cao cho chu
"Tam" la mu6n noi rang: s6ng 6 doi chn mot chu "Tam"; phai c6 tarn
long thuong yeu con nguoi, thuong yeu, tran trong cai dep cua cugc
song. Con nguoi thieu cai "Tam" thi cugc song c6 bao d i l u ba't on...
* Luu y. Bai vie't cin ha'p d i n , c6 tinh thuylt phuc; to ra c6 suy
nghl sau sac v l v^n dh.

-.i,,'^ <,;,i-\; ,
<-y^:. i,": ••


cuoc GAP G O

+ Co the la hai nhan vat luon uac m a va t i m k i l m cai dep trong
cuoc song n h u Hua'n Cao {Chu nguoi tu tii - Nguy§n Tuan) va cu

GILTA H A I N H A N VAT...^* ^ > ^

Ba-men {Chiec la cudi cung - O' Hen-ri).
+ Co the la hai nhan vat dang a ranh gioi giua su song va cai
c h i t n h u N h i {Bin que - Nguyen M i n h Chau) va Gion-xi {ChiSc la

^

L E SY D O N G

cudi cung-O'

GV. THCS Tan An - La Gi - Binh Thuan
nnX

•

.

•

•,

•

Hen-ri)...

- D u hai nhan vat dugc d l cap den trong bai la ai d i nua thi
,

•

nguoi viet cung ckn the hien dugc: ,(^'

4^.^

j^,,,^

+ Hoan canh cuoc gap: thoi gian, dia diem, tinh hu6ng bat nga...

D E BAI
Cuoc gap ga bat ngagiua

mot nhan vat van hoc Viet Nam

mot nhan vat van hoc nuac ngoai.

vai

) i » f o v r r ^ «

den cua nguoi viet k h i tao lap cuoc gap go).
+ Tai hien dugc cuoc trao doi, thao luan ve mot vin dh nao do
dugc dat ra k h i hai nhan vat gap go (van d^ phai c6 y nghia, can

GOI Y L A M B A I

A. Ve ki nang

»/•''

- Day la dang dg m a cua van t u su ke't hop mieu ta, bieu cam va
nghi luan, v i vay doi hoi nguoi vi§t phai biet kit hop nhu4n n h u y i n
cac phuang thuc bieu dat k h i lam bai, trong do chu y den hai y^u
to t u su va nghi luan.

+ L i giai dugc v i sao hg lai c6 cuoc gap ga do (muc dich huong

-

f

»

- Sang tao trong viec tao tinh hudng gap ga giua hai nhan vat,
v i day la hai nhan vat thuoc hai n^n van hoc khac nhau nen doi hoi

thie't v o i doi song con nguoi, gan gui v o i cuoc s6ng thoi dai nhan
vat va C O the ca thoi dai ngay nay...).
- Qua cuoc trao doi giua hai nhan vat phai the hien dugc thai
do, each nhin vi van d l dugc dat ra cua nguoi viet va huong toi mot

uoc m o nao do cho xa hoi loai nguoi trong tuong lai...
.vmfkto:

(VH&TTs6 7+8+9/2012)

nguoi v i l t ngoai viec hieu bi§t vg nhan vat, tac p h i m con phai hieu
b i l t ca ban v l van hoa dan toe cua cac nhan vat.

B. V§ kien thirc
N g u o i vi§t dugc hoan toan sang tao k h i the hien bai viet cua
m i n h nhung c6 the theo mot so ggi y sau:
- Tao dugc tinh hu6ng gap ga bat nga, thu v i giua hai nhan vat:
+ Co the do la hai nhan vat cung thai dai, cung canh ngg n h u
Chi Pheo {ChiPheo

- N a m Cao) va A Q {AQ chinh truyen - L6 Tan).

+ Co the la hai nhan vat cung lua tuoi, cung canh ngo, n h i m g
khac thoi dai n h u nhan vat H6ng {Trong long me - Nguyen H6ng)
va em be ban diem (Co be ban diem - An-dec-xen)

.

,,,, ,

]

...

• '

MOT N G A Y D A N G N H O
^

T I E N G D A N T H A C H SANH

LE SYD 6 N G

^

GV. THCS Tan An - La Gi - Binh Thuan

DEBAI

Mot ngay dang nhanhit

'

HOANG THU HA

GV. THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe An

.lyu

Tiing dan Thach Sanh trong truyen c6 tich Thach Sanh
(Ngu van 6, tap 1).
w.
.v .

cua doi ban.

GOI Y LAM BAI

GOIYLAMBAI

A. Ve ki nang
Day la dang de ma cho kieu van ban tu su.
B. Vi kien thttc
Nguoi vie't tu do lua chon mot tinh huo'ng xay ra voi minh
trong ba't ki mot ngay nao do. Do c6 the la:
- Mot ngay sinh nhat dang nha.
- Mot chuyen da ngoai, cam trai thu vi.
- Mot ngay tinh nguyen lao dong vi moi truong a dia phuang.
- Mot ngay hpc tap tren lop nhung c6 nhi^u n i l m vui thich..^
*Limy: Trong qua trinh ke c4n van dung tot cac yin t6 mieu
ta ngoai canh, tam li nhan vat, cac loi doi thoai, doc thoai...
(VH&TTsd 3/2013)

1

lo^

A. Vi ki nang
- Hoc sinh bi^t lua chon each d i l n dat phu hop voi kieu bai, voi
quan diem, thong diep ma minh muon bay to.
- Bai viet can the hien dugc su sang tao, c6 dau an rieng, c6 sue
thuyet phuc. B6 cue chat che, ro rang.
B. Vikienthuc
" '^^

Hoc sinh c6 the tham khao mot vai goi y sau:
- Trong truyen Thach Sanh, tieng dan la chi tiet mang tinh than
ki, the hien su sang tao cua nhan dan ta va ham chua trong do
nhi§u y nghia sau sac.
- Do la mot chi tiet ki dieu gop phan boc 16 ve dep cua nhan vat
va the hien thai dp cua nhan dan (Tuong tu nhu tieng sao cua So Dua).
- Ti§ng dan ay la mot am thanh da nghia:
+ Chung minh Thach Sanh v6 toi -> tieng dan giai oan.
+ Giai cam cho cong chua -> tieng dan tinh yeu.
+ Vach tr^n toi ac cua me con Li Thong -> ti§ng dan cua cong li.
+ Danh tan quan rnuoi tam nuoc chu hau -> tieng dan cua khat
vpng tu do, hoa binh.
- Khi chm bua, chm cung ten, Thach Sanh la diing si. Khi ckm
dan Thach Sanh la nghe si. Thach Sanh vua dung cam gan goc, vua
lang man tru tinh. Do phai chang la net dep ciia dan toe ta "Lung
deo guom tay mem mai but hoa?"...
,
^^^^ : . ; V i >


phut thanh than de tarn h6n lang d i u , t h u thai. N o t i l p them dong

T R A N MUA D A
^

luc de nguoi linh tie'p tuc song va c h i l n diu.

HOANG T H UH A
GV. THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe

3. Danhgia.

3 "•
' >
• =

'

-

- Phai CO su trai nghiem sau sac a chie'n truong t h i nha van Le

An

M i n h Khue mod sang tao nen hinh anh tran mua da sinh dgng, chan
thuc va giau y nghia den n h u vay.

DE BAI

*

hi in

^

Tran mua da trong Nhvrng ngdi sao xa xoi cua Le Minh

- Tran mua da la chu ndi h u y ^ n dieu giu-a but phap hien thuc va
but phap lang man. N o gop phhn hoan thien ve dep cua nhan vat.

Khue

Tao nen siic hap dan k i la cho tac pham.

(NgiJt van 9, tap 2).
GOIYLAMBAI
A. Ve kl

1/

nang

- Hoc sinh t u do lua chpn kieu bai. N h u n g can tao lap dugc mot
van ban hoan chinh, v o l van phong trong sang, giau sue t h u y l t
phuc, b6 cue can d6i, hai hoa.
- Bai vi§t ckn the hien diu

£n sang tao ca nhan, c6 n h i m g suy

nghi cam thu rieng, doc dao.

0|

B. Ve kien thuc
M o t s6 goi y de hoc sinh tham khao:
1. Vi tricua doan truyen ke ve tran mua

,

HQANG THUH A

GV. THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe

An

da

- Tran mua da dugc dua vao cu6i truyen, sau canh pha bom day
nguy hiem: Nho b i thuong, Phuang D i n h va chi Thao san soc lo
lang cho Nho...
2. Ynghia cua chi tiit tran mua

NHUNG KHOANH KHAC
D A N G NHO...

DE BAI
Nhung khoanh

khac dang nha trong Chiec luac nga -

Nguyin

Quang Sang (Ngu van 9, tap 1).
da

- No CO tac dung lam diu lai su cang thang, ac liet ciia chi^n truong.

GOI Y L A M B A I

- La CO hoi de ba n i i thanh nien xung phong bpc 16 su hon nhien,

I A. Ve kl
nang^.

v6 t u trong sang cua minh: Tat ca ho deu v u i thich, phan chan n h u
con tre. Trong phut choc ho hoa than thanh nhung thien t h i n . . .
- V o i Phuang D i n h , tran mua da con ggi ve nhiing k i niem em
dem, tuoi dep ciia tuoi tha noi thanh ph6 que huong.
- Tran mua da gop phSn tao nen chat tha cho thien truyen. N o
la khoang lang trong chi§n tranh giup con nguoi c6 dugc nhung gia

'
,

mo

B.H-

'

- Day la kieu d§ nghi luan md, hoc sinh c6 the phat huy tinh
sang tao trong viec chgn each the hien, trinh bay bai vi§t. Co the
van dung nhuan n h u y i n , linh hoat nhieu thao tac lam bai.
- Bai viit

ckn the hien dugc nhung rung dgng chan thanh,

nhung cam nhan tinh t4 vh vin dh ckn nghi luan. B6 cue chat che,
van phong troi chay.

B. Vd kien thwc
Sau day la mot so y hoc sinh c6 the tham khao:
- Qua truyen ngan Chiic lucre nga, N g u y i n Quang Sang da giup

DIEU CHI PHEO
^

MU6N

NOI...

TRAN THI VIET HANG

GV. THPT Quynh Lmi 4 - Nghe An

nguoi doc hinh dung dugc nhung bi§n dong Ion lao, sau sic cua
cuoc doi nhan vat va van menh cua dan toe trong mot chudi thoi
gian dai, bang each xay dung dugc rUiung khoanh khae rat ngan
ngui nhung rat dang nho.
+ Khoanh khSc t h u nhat: Luc ong Sau v§ tham nha sau tam nam
khang chien. Tam nam khong phai la thoi gian qua dai cho mot
cuoc chien, nhung lai la thoi gian dSng dang cho mot cuoc chia l i .
V i the n d i khao khat gap con, dugc 6m a'p hinh hai mau m u chay
bong trong long nguoi cha. Th§ nhung, be Thu khong chiu nhan
ong Sau la cha. Ong Sau dau kho, hut h i n g va that vong.
+ Khoanh khac t h u hai: Giay phut ong Sau len duong, tra lai

DE

BAI

Gin ket thuc tac pham ChiPheo,

ChiPheo

doi liTong thien, sau do Chi Pheo dam Ba Kiin

da tim din Ba Kie'n
va tu ket liiu

dai

minh: "...Bod the khi nguoi ta den thi han cung da dang giay danh
dach agiua bao nhieu la mau tuoi. Mat han tran ngugc. M6m
ngap ngap, mudn noi, nhung khong ra tieng. O co han,
thoang mau vin cdn u ra..." (Chi Pheo - Nam

thinh

Cao).

Theo em Chi Pheo m u6n noi gi? Hay viet ve nh ung dieu ma
Pheo mudn

han

Chi

noi.

chi§n khu. Be Thu bdng goi "ba". Do la tieng ggi thang tho't, d6n
nen sau bao ngay thuong nha, ngong trong. Ti§ng ggi ay xe tan su
i m lang va xe ca rugt gan m o i nguoi. N i ^ m hanh phiic trao dang
manh liet trong long ong Sau. N h u n g be Thu dau nga giay phut
doan tu ay cung la giay phut biet l i mai mai.
+ Khoanh

khac t h i i ba: K h i ong Sau trung dan ke thu, trong

phut lam chung ong vSn kip trao chi§e luge nga cho ong Ba....Tinh
cha con trong ong khong bao gia che't. D S U cho bom dan ke thu tan
ac cung khong the tan pha noi.
- Hoc sinh eo the chgn hai trong ba khoanh khac nghe thuat ay
de phan tich hoac phan tich ca ba de lam noi bat chii dh cua tac
pham: ca nggi tinh cha con thieng lieng, sau nang trong hoan canh
eo le cua chien tranh. Dong thai the hien so phan dau thuong, nhung
mat mat do chi§n tranh gay ra cho con nguoi Viet N a m trong hai
cuoc khang chien cua dan toe. Qua do the hien ni§m bi§t on th§ he
cha anh da h i sinh xuang mau de bao ve non song gSm voc .
- Quy trong cuoc song hoa binh hien tai.
- Ggi nhae d i n trach nhiem, bon phan cua gioi tre ngay nay.

GOI Y L A M BAI

A. Vi kl nang
Day la d l van m a dugc ggi d i n t u mot van dh (chi t i l t ) cua tac
pham van hgc Chi Pheo song khong yeu chu nguoi viet ban ve
nguyen nhan cai chit hay gia t r i t u tuang cua tac pham ma yeu cau
nguoi viet tiep tuc m a rgng y nghia cua tac pham. V i vay, nguoi viet
CO the chu dgng hinh dung t u hinh anh Chi Pheo... "mat tran ngugc,

mSm ngap ngap, mudn noi"... de v i l t tiep nhung d i l u ma Chi Pheo
CO the dang dinh noi nhimg chua c6 co hgi dugc noi. T u do the hien
su ddng cam cua nguoi dgc danh cho bi kich cua Chi Pheo.
B. Ve kiin thuc
- T u chi t i l t day am anh v l cai c h i t cua Chi Pheo, hgc sinh se t u
tugng tuang, suy nghi mot each logic nhat xem Chi Pheo se noi
nhung d i l u gi? Se noi v6i ai?
- Co the^ Chi Pheo se noi voi mot so doi tugng sau:
+ Chi Pheo noi v o i Thi N o v l cau chuyen cua tuang lai...
+ Chi Pheo se noi v o i nguoi dan lang V u Dai loi xin 16i, 16i cau
29


mong dugc cam thong va tha t h i i ve nhung 16i \km, toi ac hSn da

- "Song tron ven" la s6ng c6 y nghia, vua c6ng hien vua tan
huong thanh qua lao dong; vua s6ng cho m i n h vua lam dep cho dcri...

gay nen.
+ Chi Pheo se noi v o i b6 me loi trach moc v i da bo rod h i n k h i l n
han song thie'u tinh thuong, khong c6 ch6 cho che va do cung la l i
do de nguoi ta boc lot han...
+ Chi Pheo se noi v o i doc gia, rang Chi da hoan luong, da thuc
su tinh ngo.
.„.
+ Chi Pheo m u o n noi v o i nha van N a m Cao loi cam on...
- Qua nhung dieu ma Chi Pheo chua kip noi do, cang thay
dugc bi kich dau don cua Chi Pheo, thay dugc nhi§u y nghia xa hoi
sau sac, nhi§u "thong diep" mu6n noi cua tac pham van hoc dac
sac nay.

- Thi nao la "song tron ven cho ngay hom nay"?
+ S6ng CO ich cho ban than va dem niem v u i din

cho ngucri

khac, s6ng lac quan, yeu doi va gop p h i n lam dep cho cugc doi.
+ T i m ni§m v u i trong tung ngay de lien tuc c6 nhiing ngay s6ng
v u i ve, gan bo voi cuoc doi, voi the gioi xung quanh. T u do, th&y
cu6c song CO y nghia va cang khat khao sang tao, cong hi§n.
—> M o i ngay song c6 y nghia trong hien tai se khien cho mot
ngay qua d i khong bi bo p h i , t u do se c6 mot qua k h u dep, dang t u
hao. Cau noi gui d^n mot thong diep v§ thai do song tich cue, khong
de thoi gian troi d i mot each v6 ich. T u do nhac nha moi nguoi: phai
hit dhu t u ngay hom nay, niu chkn chu do d u se phai hoi ti§c.
b. Lam the nao de "sdng tron ven cho ngay hom

nay"?

- Bi§t tan dung ca hoi de phat buy kha nang cua ban than.

S6NG T R O N V E N

- Bi§t tao ra ca hoi de dat dugc ket qua cao trong cong viec.
- Biet m a long ra v o i m o i nguoi de yeu thuang, se chia mang

CHO NGAY HOM NAY
g

n i l m v u i , harih phuc din cho nguoi khac, do cung chlnh la mang

lai su thanh than va niem v u i den cho ban than minh.

PHAM THI HINH
GV. THCS Son Tay - San Tay - Ha Noi

- Luon m a uac den ngay mai tuoi sang, t6t dep.
c.

, j :^.

Morong

- Tan huong m o i ngay cua m i n h that tron ven sau khi da lam

DEBAI
M i a tha, nha van, nha viSt kich nguoi Ai-Ien (Brendan

Francis)

da noi: "Khong c6 mot ngay hom qua nao timg bi bo phi doi
nhimg nguoi sSng tron ven cho ngay hom

voi

nay".

Suy nghi cua em vS cau noi tren.

viec h§t m i n h (c4n t i m ra nhiing l i do chinh dang de tan huong).
- N§u khong tan huong tron ven ni§m v u i ngay hom nay, n^u

luon "de danh" cugc s6ng cua chinh m i n h , mot ngay nao do trong
tuong lai ta se phai nuoi tiec v i ngay hom qua bi bo phi.
- Phe phan n h i m g nguoi luoi bi^ng, s6ng y lai, dua d i m vao

GOIYLAMBAI

nguoi khac de thoi gian troi qua v6 ich, tao nen mang tdi trong buc

Hoc sinh t u do trinh bay suy nghi dua tren nhung ggi y sau:

tranh cugc doi.

a. Giai thich noi dung cau

noi

- "Ngay hom qua" chi qua k h u ; "ngay hom nay" chi thuc tai.

- Phe phan nhiing nguoi ich ki, v6 tam, chi biet song cho ban than,
quen d i nhiing nguoi xung quanh, nhiing gia tri truyen thong, khong

31


hiSt yeu thuong, se chia... de trai t i m v6 cam, lanh lung... Nhiing nguoi
do t u tach m i n h ra khoi cuoc s6ng, k h i nhan ra minh song khong tron
ven, muon quay lai qua k h u thi khong duoc niia.
- Bieu duong nhung con nguoi khat khao sang tao va cong hiin

+ Hoc sinh dugc phat h u y nang khieu, sd truong thdng qua cac

bu6i hoc, hoat dgng ngoai khoa, hoat dpng phong trao...
+ Hoc sinh dugc quan tam, cham soc, d i u dat, giiip d a tan tirO:i.
+ Luon dugc toi ren, truang thanh trong cac m d i quan he v o i
thhy CO, ban be...

cho doi den tan giay phut cu6i cung...

- Binh luan:
+ T u xua d§n nay, trong suy nghi ciia nhieu the he nguoi hgc,
mai truang da l u u da'u mot quang doi dep nhat cua m o i nguoi -

THIEN DUONG T u 6 l HOC TRO
M

NGUYEN VAN HlfeU ^
GV. THPTHieu Tu-Ap Chg - Tra Vinh

tu6i hgc tro, tuoi 6 mai, tuoi mgng ma, tuoi t h i n tien...
+ Song hien nay, cai xa'u, cac te nan xa hgi da va dang len l o i tan
chon hgc duong khi^n nhi§u hgc sinh sa bSy, sa nga, danh mat
nhan each...
+ De dung v i i n g truac m g i cam d6, m o i hgc sinh can phai tich
cue tich l u y kien thuc, ren luyen k i nang, c6 thai do s6ng tich cue...

DEBAI

(VH&TT sd 4/2013)

Mai truang la thien dizang cua tuoi hoc

trd.

•0• •

GOI Y LAM BAI
- Day la d ^ van dang ma, hoc sinh c6 the t u do lua chon h i n h
thuc the hien: bai van bieu cam, nhat k i , hoi k i , hue thu, bai van

"TI PHtJ TINH T H A N "

nghi luan...
M o t so dinh huong lam bai:
- Giai thich: "Thien d u o n g " thuong dung de chi mot noi that tot

HI

N G U Y I N THifeU H O A N G

GV. THCS Luang Son - Bac Binh - Binh Thuan

dep ma a do nguoi v o i nguoi ung x u v o i nhau hoa thuan, thuong
yeu, dugc phat huy tai nang, so truang, dugc v u n dip hoai bao khat
khao, dugc tiep xuc n h i ^ u d i ^ u hay le phai...
- Phan tich, chimg

minh:

+ M a i truong da gop phkn nuoi duong, h u n due hinh thanh
nhan each va tam hon cua hoc sinh.
+ M a i truang dem din cho hoc sinh ngudn t r i thuc nhan loai

qua cac bo mon khoa hoc t u nhien, khoa hoc xa hoi.
+ M a i truang la noi hoc sinh 6m ip nhiSng hoai bao, uac m a
tuoi dep, h6n nhien.

*

DE

BAI

De tro thanh mot "tiphu tinh than".
GOIYLAMBAI

.UMi,; (0,

.,;:or6,

K

- Van de neu ra a de bai la van de ma, tuy theo su hieu bie't, kir\
nghiem song cua m6i nguoi ma c6 " b i quyet" rieng lam giau doi
s6ng tinh t h i n .
33


- V6i v^n de tren, hoc sinh c6 the lua chon kieu van ban va
phuong thiic bieu dat phu hop. Viec ket hop nhu^n nhuyen, sang
tao cac phuong thuc bieu dat thich hop luon mang d i n cho bai van
S t i c thuyet phuc.
- Voi de bai nay, ngi dung chii y4u ckn lam ro la lam each nao

de tra thanh " t i phu tinh thSn".
Hoc sinh c6 the tham khao goi y sau:
- Neu van de can ban luan: Con nguoi luon c6 xu huong vuon
len trong cuoc s6ng. Ben canh su giau sang v^ vat chit con nguoi
c^n tao cho minh mot doi s6ng tinh than phong phu, da dang.
- Giai thich " t i phu tinh th4n" la gi?

Nguoi ban tot cua em.

^,, , ,,

CgiYLAMBAI

dung linh hoat va hieu qua cac phuang thiic bieu dat phu hop nhu

+ Nuoi mot con vat ban yeu thich...
+ To chuc nhung chuyen da ngoai, kham pha thien nhien cung
ban be, gia dinh.
+ Gui mot tim thiep, mot lai chiic, hay goi mot cuoc dien thoai
cho mot nguoi ban hay nguoi than dang a xa...
- Nhung dieu ki dieu tu cuoc song khi tra thanh " t i phii tinh than":
+ Tao su thu vi cho cuoc song...

DUONG T H l HUYEN
GV. THCS Dinh Ban - Thach Ha - Ha Tinh

- Hoc sinh ckn xac dinh ro day la dang dk mo nen c6 the van

+ Danh thai gian doc sach...

j A w- x * s. '-.^

a

A. Vi kinang

- Cach de tra thanh " t i phu tinh thAn":

+ Lam tang them hieu hiit..

NGUOI BAN T O T C U A E M

*.
'

+ Dem lai mhm vui va niem hanh phiic cho ban be, nguoi thSn...

tu su, bieu cam hoac nghi luan de lam bai

**

' ^

'" ^

- Bai v i l t CO b6 cue ro rang, hanh van troi chay, dien dat mach
lac, khong mic cac I6i chinh ta, loi ngu phap... ' ' ' " ^ ^ '

'

- Van can giau cam xuc, hinh anh; chi t i l t chan thuc, tu nhien...
B. Ve kiin thuc
Hgc sinh c6 the tham khao cac y sau:

.

,

- Gioi thieu khai quat ve nguoi ban...
- Giai thich dugc t h i nao la nguoi ban tot (do la mot nguoi ban

+ Gan k i t tinh cam gia dinh...

chan thanh, luon bilt lang nghe va se chia; mot nguoi c6 tam long

+ Cam ihiy tin yeu va tran trong cuoc s6ng...

nhan hau, bilt yeu thuang va giup da mgi nguoi...).

- Bai hoc nit ra cho moi nguoi.

TAfl t r i

* Lim y: Bai v i l t dugc danh gia cao la bai viet ma hoc sinh manh
dan neu ra nhung y tuong "lam giau" hay, the hien dugc von hieu
bilt, v6n s6ng phong phu; ngon tu chiia dung cam xuc chan that,
tha thilt voi cuoc s6ng va rut ra dugc bai hoc c6 ngi dung tu tuong
sau sac.

- Nhung viec lam, hanh dgng, loi noi... cua nguoi ban do c6 tac

dgng sau sac d i n ban than em va nhung nguoi xung quanh... (Ket
hop giua mieu ta ngoai hinh va ngi tam nhan vat, dan xen phat bieu
cam xuc, binh l u a n . . . ) . , ^ .^

,,

- Cam nhan, suy nghi v l vai tro, gia tri cua tinh ban trong cuoc
doi moi nguoi...

^> t
(VH&TTsd 5+6/2013)


+ Do con la con ducmg dam chat tha. Tren con ducmg ay, thien
nhien luon la nguai ban d6ng hanh, t r i k i cua nguoi c h i l n sT.

HINH TUQfNG C O N DUONG...

- H i n h anh con ducmg con la hinh anh dugc trOm tugng hoa:
g

+ Do la con duang each mang, eon ducmg giai phong m i l n N a m

D U O N G THI H U Y E N

th6ng nha't dat nuae, con duang huang v§ phia truac, huong ve

GV. THCS Dinh Ban - Thach Ha - Ha Tinh

tuong lai tran dhy lac quan, t i n tucmg.

+ N g u a i linh d i tren con duang ay mang theo trong m i n h trai
DIBAI

t i m yeu thucmg, y chi kien cuong, lac quan... Do la sue manh quyet

Trong bai tha Bai tha vi tiiu dpi xe khong kinh, Pham
Duat da xay dung thanh cong hai hinh tucmg: nhung

dinh chien thSng trong euge khang c h i l n khde liet nay...

xe

2. Liin he, ma rang: Trong thai dai hien nay, thai dai khong con

khong kinh va nguai chiSn si lai xe. Ben canh hai hinh tucmg tieu

bom rod, dan n6 nhung la thai dai doi hoi rat n h i l u t6 chat, ban

bieu do, xuyen suSt bai thacdn c6 hinh tuang con ducmg. Neu

linh... Con ducmg a day c6 the la su lua chgn, la muc tieu, la cai dich

nghl cua em vi hinh tuang con duang

chiec

Tien

suy

ay.

huang toi cua m o i nguoi...

GOI Y L A M BAI

ii

A.

A

AM:

Vikinang

- Bai lam phai dugc to chiic thanh bai lam van hoan chinh. Hoc
sinh C O the t u do trinh bay suy nghi cua m i n h , tich hop v6n hieu
bi§t tu van hoc, t u cuoc s6ng, t u cac kenh thong t i n khac... mien sao

LAO NONG VA CAC CON

p h u hop.
- K i t ca'u chat che, d i l n dat troi chay, khong mac 16i chinh ta,
diang t u , n g i i phap.

^

LE T H I H 6 N G HUYfeN
GV. THCS Vu Diem - Vuang Lgc - Can Loc - Ha Tinh

B. Vi kiin thiic
Can trinh bay suy nghi ciia m i n h mot each chan thanh va c6

DEBAI

cam xiic tren ca so mot so y sau:
1. Day la khong gian nghi thuat doc dao duac cam nhan

t3f;l;^is^(rff!ii
Lao nong va cac con

qua

si

lang kinh cua ngudd chiin si lai xe
- Con duong c6 k h i hien len true t i l p , c6 k h i gian ti§p nhung

1.

fe'-i'V

Hay lao dong can cu gang

ducmg n h u luon c6 mat trong bai tha.
'^i n :

lam deo ddc va d§y nguy hiem, luon mit mia khoi lua trong nhung
thang ngay khoc liet cua khang chien chong M l .

sue.

Ay chan lung sung hie nhat doi.

+ Do la con duong cu the, con duong mang ten Bac, gap ghenh,

Phu nong gin dSt xa trod

Hop riing con lai, noi led thiit
j'M.:.

j..

i/:

tha

"Ruong dit ong cha de lai

>


,
'

•

j,
;(5r v

h
ii'i'h ife;
1
>:ifl'''

Cac con dung kha dai ban di.
Kho vang chon duoi dat kia
, ,!ffrt
Cha khong biSt chd. Kien tri gang cdng
,,;..
Tim khac tMy: audi cung se thang
Xdc ruong len thang Tarn sau mua,
,
Tay cay, tay cudc, tay bua,
\i o n m ) t
X6i qua xod lai ching chiia chd khong".
B6 chet, cac con cung gang go
La t tung ddng day do khip noi,
Ki cang cdng viec xong xudi,
CuSi nam Ma tot bod bed boi thu.
Vang vcd bac giiu mo chang thay,
V Rd rang 6ng bo ay khon ngoan,
Truoc khi tu gia tran gian
Liy cau "lao dong la vang" day con.

2. Giao due va ren luyen cac diic tinh: c^n cu, sieng nang, kien
nhSn, chiu kho, diing cam, doan ke't, sang tao... Nhung pham cha't
t6t dep se dugc hinh thanh va phat trien trong lao dong, lam nen
nhan each con nguoi.
3. Phe phan su luoi bieng, sieng an nhac lam, tu tuong ng6i mat

an bat vang, thoi dua d i m , y lai... Nhung thoi xSu do se lam hai ban
than, gia dinh va xa hoi.
•
4. Cach day con that khon ngoan, sang su6t cua lao nong: Dung
cau do tim vang tren manh rugng cua cha ong de lai, giup nhiing
dua con hieu gia tri ciia lao dong va ran day chung tinh yeu lao
dong. Y nghia ciia loi day tha'm thia, sau sac...
, j i_
5. Lay dan chung tu thuc te', trong sach va...
] ,^^4. ^jf, ^,
6. Lien he ban than.
11 • . y \
(VH&TT sd 5+6/2013)

(La Phong-ten, Nguvan 7, tap 1)
Trinh bay suy nghi cua em ve loi day con cua lao nong.
J, 1

G O I Y L A MBAI

A. Vikinang
Day la dang de ma yeu cau hoc sinh trinh bay suy nghi cua
minh ve loi trang tr6i d4y y nghia va thu v i cua lao nong khi g4n
dat xa troi. Hoc sinh c6 the chon cac kieu van ban phu hop va van
dung cac thao tac lap luan de lam sang to dugc y nghia ciia buc
thong diep v§ tinh yeu lao dong va gia t r i cua lao dong ma
La Phong-ten muon gin gam qua cau chuyen.
B. Vi kiin thirc
Ckn lam ro cac noi dung sau:
J. ' < ^

1. Khing dinh va de cao vai tro, gia tri to Ion cua lao dong: Lao
dong khong nhung nuoi song ban than minh, gia dinh va lam giau
cho xa hoi; lao dong con la thuac do pham gia cua m6i con nguoi,
m6i cong dan trong xa hoi (Lao dong la vang)...

HOADONCUAME
^

H O A N G THIH U O N G

GV. THPT Vinh Loc - Thua Thien Hue

Hoa don cua me

Mot cau be trac 15 tuoi muon c6 tiSn tieu, thay vi chia tay ra x
me, cau ta ben nghira each viStmot tagiiy gui din me nhusau:
1. Sang phu me don dep giuang ngu: ba nghin. ^

y^J. ,

2. Phu me don dep bHa an sang: bdn nghin.
3. Sau khi di hoc ve trong em: nam nghin.

,

,, -t,

,

4. Phu me bua an tdi, sau do don dep: tarn nghin.
Tong cong: 20 nghin

"NOI V a i CHA"...

ddng.

Thai gian thanh toan: sang sam mai trirac khi con di
Sang s6m ngay mai, ba me dat tdgiay bac20nghin

hoc.

. . . .

tren ban

cho

cau, va sau khi cau rdi nha di hoc, ba me lit mat sau tdgiay va ghi
lainhu

sau:

1. Me mang thai con chin thang mudi ngay: miin

"

',

1

t

'

St

'

»'

I '

k

LE THI N G O C LAN
GV. THCS Hang Tram - Yen Thuy - Hoa Binh

phi.

2. Tiin ta lot, benh vien, sua khi sinh con: miin phi.
3. Tien nudi con tuluc sinh ra den nay: mien

^
"

HI

'

phi.

4. Chi phi an hoc, chUa tri cho con khi dm dau: mien

phi.

DfeBAl

' •

Tir bai thoNoi

vdi con cua Y Phuong, em hay viet mot bai

vdinhan

di "N6i vdi cha".

'>

'

• • '
van

' '' '

5. Lo dam cudi cho con; hoac se nudi con tron ddi nSu con tat
nguySn,

bi benh nan y: miin

phi.

GOIYLAMBAI

6. Cac khoan khdng thSliet ke deu mien phi cho con trai cua me.
Thai gian chi tra cho con: tron ddi

me.
(Theo

N^u em la cau be trong truyen, k h i d i hoc

kenhl4.vn)

doc dugc to giay

do, em se suy nghi n h u \hi nao? Hay tuong tugng va v i l t mot buc
t h u gui me neu nhung suy nghi, tinh cam cua m i n h .

- Can lua chgn, kit hgp cac phuong thuc bieu dat mot each p h u
hgp, C O the viet duoi h i n h thuc mot buc thu, trang nhat ki....

, .„

- T u su cam nhan nhiing 161 tam tinh, dan d6 cua nguoi cha qua
bai tha, nguoi viet c6 the bay to nhung suy nghi, tinh cam de dap lai
niem mong moi cua cha va nhung tran tra tam su mu6n ngo 16ng.
- M o t s6 ggi y caban:

, iua t; r

GOIYLAMBAI

+ Bay to 16i cam ta on sinh thanh v o i cha me ...

A. Ve ki nang

+ Nikm hanh phiic k h i dugc s6ng trong gia d i n h dkm a'm, dky

- N a m dugc each v i l t thu, xac d i n h dugc phuong thuc bieu dat
chinh la bieu cam.

?

ap tieng cu6i va ni^m v u i q u i n quyt, dugc 6m ap nang don trong
vong tay yeu thuong cua cha me, cua lang xom nghia tinh, ciia que

- Hoa than vao nhan vat that t u nhien (chii y do tuoi nhan vat).

huong tho mong. Ni§m t u hao dugc truong thanh trong cugc song

- B6 cue hgp l i , dien dat mach lac, khong mac 16i chinh ta.

lao dong cua que huong.

B. Ve kie'n thuc

+ Con hieu nhung loi cha noi v^ nhiing due tinh cao dep cua

Cac y chinh c 4 n C O :
- Tom tat h§t sue ngSn gon cau chuyen (nguyen nhan viit thu).
- Suy nghi, l i giai hanh dong cua "con".
- Cam xiic k h i doc nhung dong chu cua me.
- Suy nghi

'i • s.

each ling xu, long v i tha, tinh thuong con cua me.

- N h u n g thay doi ve tinh cam, nhan thuc cua con.

'

"nguoi d6ng m i n h " va n i l m mong uac trao gui noi con.
+ Bay to nhiing lo ngai v l mot s6 nguoi con que huong da danh
m a t pham chat cua "nguoi d6ng m i n h " .
+ N h i i n g tran tra k h i truygn thong t6t dep cua que huong dang
d i n b i mai mot...

,, ,,,,„,


+ H i i a v a i cha, c o n se s o n g " n g a n g cao dku"

dang

xung

voi

n i e m t i n cua cha, xung d a n g la d i i a c o n ciia " n g u o i d d n g m i n h "
(gian d i , chan that, m a n h m e , can c u , g i a u c h i k h i . . . ) .

moi nguoi
rim

nhu trong cac cau chuyen

ke sudt dem ngay

co tich ma bac gio thuong

chua?

- Chua! Chua mot ihn nao toi biSn thanh mot thugi
Sudt doi toi chi la mot chiic

* Lini jr. Bai v i e t chn the h i e n d u g c d o sau sac, t i n h t r u y ^ n c a m
m a n g da'u a n ca n h a n , c6 t i n h chat xay d u n g t i c h cue, h u o n g t o i gia
tri nhan van.

la nhd nhoi binh

bia

- Toi khong
chiec la binh

thuong.

bia chut nao dau. Mai mai
thuong

nhu

the. Chinh

qua, nhOng niim
(Trkn

nha

toi kinh
ho moi

trong nhijTig

c6 chung

vui ma ban vita noi

Hoai Duong

Suy nghi cua em dugc goi ra tu cau chuyen

I

oi,

chuyen.

nhOng hoa, nhimg

CHIEC LA

khac toi ca.

- Thi thi chan that! Bong hoa kia da lam toi that vong. Hoa
ban chikheo

ri

- Tieng

toi

-

din.

Viet 4, tap 2)

tren.

GOI Y L A MBAI

- K i e u b a i : n g h i l u a n xa h o i m a .
1^

I

- M o t s6 g o i y ca b a n :

L E T H IN G O C L A N

GV. THCS

Hang Tram - Yen Thuy - Hoa

, : i i,

ni

+ C u o c d o i cua m 6 i n g u o i la m o t cau c h u y e n d e p d o c h i n h m i n h

Binh

tao d u n g , c h i n h m i n h " v i e t " ra ("cuoc d o i cua m o i n g u o i la m o t cau

.

DE BAI

,

,

-yji o r

c h u y e n th4n t i e n d u g c v i e t ra d u o i b a n tay tao h o a " (An-dec-xen)).

r drr;,'1 en-

+ C a i d e p ciia con n g u o i la a s u g i a n d i v a k h i e m t o n . K h o n g p h o

Chiecla

t r u o n g , k h o n g 6 n ao, m a biet t h i m l a n g d a n g h i e n , k h o n g b o n chen,

Chim sau hoi chiec la:
- La oi! Hay ke chuyen cuoc doi ban cho toi nghe
- Binh thvang

lim,

chang

- Ban dung c6 giau! Niu
CO ve rat biit on

c6 gi dang ke
binh thuang

+ C o n n g u o i s o n g t r o n g t d n g hoa cac m 6 i q u a n he, can d a t cuoc

dau.

vay, sao bong hoa kia

lai

Toi Ion dan Jen thanh mot chiic

the cho den bay gid.

d o i " t o i " t r o n g cuoc d o i " t a " r o n g I o n . V a c h i k h i c u n g l a m d i e m t u a
n a n g d a n h a u t h i s u song m o i toa h u a n g , cuoc d o i m o i n a hoa.

ban?
toi la

mot

+ Phe p h a n t h a i d p s6ng thi§u trach n h i e m v o i cuoc d o i : k h o n g

la va cii la chiSc la

nha

b i e t c o n g h i e n cho cuoc d o i , p h i i n h a n c o n g lao cua n g u o i khac,

- That ma! Cuoc doi toi rSt binh thuong.
blip non.

g a n h d u a , k h o n g m a uac v i e n v o n g , h a y biet s6ng la c h i n h m i n h .

di!

Ngay

nho,

•

- That nhu thi sao? Da c6 lin nao ban bien

s6ng h u o n g t h u m o t each v 6 c a m .

'
thanh hoa,

qua, thanh mot ngdi sao, thanh ving mat troi dem lai niim

thanh
vui

cho

+ Xay d u n g thai d o song t i c h cue, s6ng la lao d o n g , biet t r a n t r o n g
gia t r i lao d o n g v a n h u n g n g u o i lao d o n g b i n h t h u o n g , t h i m lang...


MOT HOAT DONG NGOAI KHOA
H

^

NG6THI LAN

GV. THPT Diin Chau 5 - Diin Chau - Nghe An

DE

MOT CAU TUC N G U
NGUYEN THI THUY LIEU

-

GV. THPT Tarn Nong - Ddng Thap

BE B A I

BAI

„.. sf Mot boat dong ngoai khoa cua trirang da de lai an tuong

sau

s^cchoem.

Mot cau tuc ngu Viet Nam da day em bai hoc lam

nguoi.

GOI Y L A M BAI
G O I Y L A M B A I

• .

A. Ve

kinang

,

,

,

: ;,5 tti V. :fe

CI, •^•^.'^^ T^xm r;•

- Day la dang de m a thugc kieu bai nghi luan ve mot hien tuong
doi song.

D§ bai yeu c i u hgc sinh gioi thieu va phan tich, lam ro mot cau
tuc n g u Viet N a m c6 y nghia, tac dung giao due con nguoi v^ dao
diic, van hoa, I6i song, ung xii,...
Hgc sinh can l u u y chgn cau tuc ngu- trong sang, c6 tac dung

- Bai vie't can c6 b6 cue ro rang, cac luan diem trinh bay mach
lac, dan chiing cu the.

giao due tich cue (VD: O hiSn gap lanh; An qua nho ke trSng

cay;

La lanh dum la rach;...). K h i lam bai, hgc sinh can neu bat bai hgc

B. Ve kien thizc

lam nguoi da chiem nghiem dugc qua cau tuc n g u do. Bai vi§t can

Hoc sinh c6 the c6 n h i l u huong lam bai. Sau day la mot huong

C O b6 cue chat che, dien dat mach lac, loi van bieu cam.
Vai dinh huong ggi y:

trien khai:
- Gioi thieu mot hoat dpng ngoai khoa cua truong da de lai an
tugng sau sac cho em. (VD: tham quan da ngoai, cam trai, sinh hoat
CLB...)

.

- Giai thich hoat dong ngoai khoa la gi?
- V i sao hoat dong ngoai khoa ay lai de lai an tugng sau sac
cho em?

- Ma bai: Gioi thieu cau tuc ngu Viet N a m ham chua bai hgc lam
nguoi sau sac; neu khai quat y nghia giao due ciia cau tuc ngu do.
- Than bai:
+ Giai thich y nghia cau tuc ngu.
+ Phan tich bai hgc lam nguoi cua cau tuc ngu.
+ Ket hop trinh bay nhung d i n chung cu the, nhung mau
chuyen lam ro tac dung giao due con nguoi cua cau tuc ngii.

+ N g i dung ciia hoat dong...

-i

+ Binh luan vh gia t r i cua cau tuc ngu trong doi s6ng xa hgi xua
va nay (chu y lam ro gia t r i cua cau tuc n g u trong xa hgi hien dai,

+ Hmh thuc to chiic hoat dong.

khi con nguoi v i b i cuon theo Ian song hgi nhap qu6c te ma d l lang

+ Tham gia hoat dong ay, em da truong thanh hon v§ nhan thuc

quen nhijng gia t r i truygn thong cua dan tgc).
- Kit bai: Khang dinh bai hgc lam nguoi cua cau tuc ngu; nggi ca
tri tue, t u tuong, trnh cam cua dan tgc dugc due k§t qua cau tuc ngu.
(VH&TTsdl2/2012)

va vh cac k i nang s6ng...

• 'f •

- D§ x u l t huong phat trien cac hoat dong ngoai khoa o truong hoc.

45


THU THACH LON NHAT
C U A C O N NGUOI...

+ K h i t h a n h cong rue r a , d o la luc ta h a n h p h u c nhat. N h u n g

t r e n d i n h v i n h q u a n g ta dk b i loa m a t , t u d o d i n d e n t u p h u , t u
k i e u , t u cao t u d a i x e m t h u o n g n g u o i khae.
+ K h i t h a n h cong eon n g u o i d i r o i vao I 6 i s6ng h u o n g t h u . H o n
the h u o n g t h u t h a i qua eo the d i n t o i s u sa nga vao te n a n xa h o i va

1^

NGUYEN VAN LUYEN

GV. THPTHau Lgc 4 - Thanh Hoa

d i n d i n d a n h m a t tit ca.
+ T h a n h cong d l d u a n g u o i ta vao t a m l i t u m a n , b a n g l o n g v o i
n h u n g g i m i n h eo', d i n din

DE

+ K h o n g i t n g u o i t h a n h cong l a i t h a m v o n g h o n the n u a , dihxx

BAI

Nhung bai hoc sau sac tit quan niem cua G.Welles "Thu thach
Ion nhat cua con ngucd la luc thanh cong rue ra".
G O I Y L A M B A I

A.

k h o n g c o n d o n g luc de p h i n d i u .

'

Vikinang

d o d i n d^n viec b i t c h i p t h u d o a n de d a t dugc.
- L i e n he: Y k i e n t r e n la m o t b a i hoc bo i c h v o i m 6 i n g u o i :
+ H a y t a n h u o n g n i e m v u i h a n h p h u c k h i d a t d u g c t h a n h qua...
+ N h u n g k h o n g n e n n g u q u e n t r o n g chi§n t h a n g , h a y b i n h t i n h ,
sang su6t de tiep tuc p h a n d I u . . .

H o c s i n h biet each l a m b a i v a n n g h i l u a n xa h o i . Bo cue va he
t h o n g y sang r o . Biet v a n d u n g p h d i h o p n h i ^ u thao tac n g h i l u a n .

\'"'-'''P •• '

H a n h v a n t r o i chay. L a p l u a n chat che. D i n c h i i n g c h o n loc, t h u y e t
p h u c . K h o n g mac cac 16i d i l n dat, d u n g t u , n g u p h a p , c h i n h ta.

B. Vi kie'n thiic

•^

MONG U a C GUI T H A Y

:

ii\y, •

ca«rt;

M o t s6 d i n h h u o n g ca b a n :

- Giai thich:
+ T h a n h cong: K h i dat dugc m u c d i c h , l i t u o n g , m a n g l a i v i n h

^

NGUYfeN T H I M A I
GV. THPTNga San - Thanh Hoa

^

'

q u a n g , v a t chat...
+ T h i i thach: K h o k h a n , thach t h i i c t r o n g cuoc s6ng...

DEBAI

"•••
'^

Hrurrrrlj^nk^r:^

= > Y n g h i a cua cau n o i : t h u thach t r o n g cuoc d o i k h o n g c h i la
k h i vSp nga, gap k h o k h a n m a ke ca luc t h a n h cong, k h i gat h a i v i n h
quang.
- B i n h luan: Tai sao k h i t h a n h cong rue r o lai la t h u thach I o n nhSt?
+ C o n d u o n g de t h a n h cong t h u o n g t r a i qua m u o n v a n k h o
k h a n , g i u d u g c t h a n h qua con k h o k h a n h o n n u a . D o la t h u thach
Ion v6i m 6 i nguoi.

G O I Y L A M B A I

D a y la d g v a n m o n a n g ve t a m su, v i v a y hoc sinh c6 the t u d o
l u a c h o n h i n h thue the h i e n d u o i cac d a n g : n h a t k i , buc t h u , b a i v a n
b i e u cam, b a i v a n n g h i l u a n . . . n h u n g p h a i d a m bao y e u c l u cua v a n
b a n va d u n g c h u de: M o n g uoc guri t h i y eo.

47


Duoi day la mot s6 y dinh huong:
1. Xac dinh dirac: Mong uac giii t h i y c6 la nhung tam su tu goc
khuat sau kin nhSt trong tam hdn hoc tro. Voi hoc tro, do la ca hoi
de hoc bach bao dieu mu6n noi voi t h i y c6 ma khong phai luc nao
cung CO the thuc hien dugc. Voi th§y c6, do cung la ca hoi de nhan

HAI C U O C G I A O T R A N H
T R O N G " V O NHAT''
g

NGUYIN THI MAI

GV. THPTNga Son - Thanh Hoa

ra nhimg gi minh dang c6, nhung gi minh thieu hut, de rdi, thong
qua nhung uac ma cua hoc tro, thSy c6 se hoan thien minh them.

D I BAI

Boi vay: mong uac gui thay c6 c^n phai dugc the hien gian di,

chan thanh, moc mac, trong sang, xuc dgng...

Hai cuoc giao tranh: cai chet voi su sdng, bong toi voi anh sang
trong truyen ngan Vanhat cua nha van Kim Lan.

2. Neu cu the nhvng mong u6c gui thay c6, chang han nhu:
+ Mong t h i y c6 luon gap dihu may man, t6t dep trong su

GOIYLAMBAI

nghiep, trong cuoc s6ng.

A.

+ Mong thay c6 gSn gui, quan tam han nua, coi ma voi chiing
em han nua, tha thu cho 16i l^m nao do ma chiing em da mac phai.
Du chung em con nhi^u thilu sot nhung xin thay c6 hay cho chiing
em ca hoi sua chua.
+ Mong thay c6 giiip chiing em biet mim cuoi khi cuoc song

Vekinang

- Hoc sinh biet each cam nhan mot khia canh ve nghe thuat
tac pham.
- Bi4t lua chgn va ph6i hgp cac thao tac nghi luan de giai quyet
mot d€ nghi luan van hoc ma.
- B6 cue ro rang, ket c i u chat che, dien dat luu loat, troi chay, c6

vSn con khong it nhimg kho khan, khi roi vao hoan canh dau dan
xe long. Thay c6 hay vuc day va nang da nhung nihm tin da suy

,|_;( .

cam xiic.

sup a noi hoc tro de chiing em c6 the ngang len hi vgng, tin tuang

B. Vi kien thuc

vao gia tri con nguoi.

De bai chi d§ cap d i n mot khia canh vh phuang dien nghe thuat

+ Mong thay c6 tao le cong bang - cong bang trong hoc tap,

ciia tac pham. Nguoi viit c6 the eo nhirng each v i l t khac nhau
nhung chn dat dugc nhung f ca ban sau day:

cong bang trong kiem tra, thi cu, danh gia...
+ Mong thay c6 truyen, trao cho chiing em tinh than khoa hoc,
thai do dung cam bao ve chan l i trong khoa hoc, dung cam

diu

tranh voi tieu cue ciia xa hoi du dieu do chang de dang gi.
de chiing em c6 hung thii hoc han va hoc dat hieu qua cao han...
,

1. Giai thieu vi tac gia, tac pham, khdng dinh gia tri nghe thuat
cua

tacphim
Trong truyen ngan Vanhat, Kim Lan da xay dung thanh cong tinh

+ Mong mdi bai giang ciia thky c6 h£p d i n han, cuon hiit han
+ Mong t h i y c6 dam doi moi va ling hp cai moi v.v...

' '•

hu6ng truyen. Tu tinh hu6ng truyen doc dao iy da noi len hai cuoc
giao tranh: cai chit voi susding, bong toi voi anh sang.

f

(VH&TT sd 7+8+9/2012)

2. Phan tich hai cuoc giao tranh, tim ra hieu qua nghi thuat
* Cuoc giao tranh: cai chit voi su song
49


Bieu hien qua:
- Khong gian: Tac pham ma ra mot coi duong, am khi nang nh,
cai chit xam tran, bao vay, rinh rap, de doa cupc s6ng cua con nguoi.
(Dua ra mot s6 d i n chung nhu: nguoi chet nhu nga ra, nam
cong queo, la liet ben duong; nguoi doi xanh xam nhu bong ma;
khoi dong ram xua mui tu khi b6c len; tilng khoc ho nguoi chet
ti§ng qua den gao len tCmg h6i tham thi§t...)
- Nhan vat: Con nguoi s6ng giua cai chet ay khong nan chi,
khong buong xuoi ma c6 gang vuat len tren cai ch§t, khat khao dugc

s6ng, khat khao vk cuoc s6ng gia dinh, luon hi vong a tuong lai.
(Dan chung qua nhan vat Trang, nguoi vg nhat, ba cu Tu.
Nhimg nhan vat nay cung nhin ve mot huang: huang su song,
huang tuong lai, cung nhau tao dung, to chuc lai cuoc s6ng gia
dinh, noi den nhung chuyen vui, chuyen ngay mai...)
Qua cuoc giao tranh nay, Kim Lan mudn noi: Su sdng manh
hon cai chet Trong bat ki hoan canh khdn kho nao, con nguoi vin
vuat len cai chet, huang ve susong, van yeu thuang, dum boc nhau
va hi vong vao ngay mai tuoi sang.
* Cuoc giao tranh: bong toi v6i anh sang
Bieu hien qua:
- Ket ca'u tac pham: Truyen bat d i u bSng mot buoi chilu chang
vang, troi nha nhem t6i, truyen khep lai bang mot buoi sang mua
he, mat troi len bang con sao v6i anh nang choi chang.
- He thdng tinh tilt, chi t i l t trong tac pham:
+ Khi Trang dan thi v l . . . nhung "khuon mat hoc hac, u t6i" cua
nguoi dan xom ngu cu dot nhien "rang ra hSn len".
+ Khuon mat bung beo u am cua ba cu Tu bung sang truac

+ San vuan dang hoang tan bong tra nen sang sua, quang dang
a ban tay thu ven cua cac thanh vien trong gia dinh.
+ Hinh anh la ca do sao vang bay pha'p phoi trong tam tri
Trang - ngudn sang manh, rue ra - nhu xua tan bong t6i...
Bong toi bao trum len khong gian tac phim: bong tSi cua doi
ngheo, cua ca cue, dang cay. Anh sang nay sinh tu bong tdi, bung
len rue ra, lung linh. Do la ar)h sang cua tinh nguoi, cua niSm tin hi
vong, cua each mang. Bong tdi, anh sang va cham, biSn dong, tranh
chap. Cudi cung, anh sang chiin thing bong tdi.
* M6i quan he giua hai cuoc giao tranh
Cai chit tao nen bong t6i, hgp luc cung bong t6i hong nhSn

chim con nguoi. Nhung con nguoi vol long khat s6ng, khat lam
nguoi, khat hanh phuc da kien cuang vugt len. Tu trong bong toi,
con nguoi huang ra anh sang, tao ra ngudn sang, thap len ngon lua
tinh nguoi, ngon lua n i l m tin. Va hg da nhin thSy anh sang cua
each mang. Hg hi vgng doi doi...
3. Danh gia
- Ngoi but Kim Lan sac sao, tinh t l c6 sue manh to' cao toi ac cua
ke thu, the hien cai nhin lac quan, luon tin yeu con nguoi, tin yeu
each mang.
- Nhan gui d i n mgi nguoi thong diep: "Hay biet song ca nhung
khi cuoc doi tra nen khong the chiu dugc nua".

^^^^ ,

* Luu y. Tren day chi neu mot s6 yeu eSu va ggi y lam bai.
Khuyin khich nhung bai lam c6 su tim toi, sang tao trong cam
nhan, trong d i l n dat.
, ,

!

hanh phuc ciia con cai.
+ Can l l u tam t6i dugc thap sang bang hanh dgng "danh diem
d6t den" cua Trang, nhen len anh sang hi vong...

- :

c ... „ , . : . . , c \ - , .

, , .......

51