PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN VANG THĂNG LONG

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

tài:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
CÔNG TY C PH NăVANGăTH NGăLONG

Giáoăviênăh

ng d n : ThS. Lê Thanh Nhàn

Sinh viên th c hi n

: C n Thu Hi n

Mã sinh viên

: A21777

Chuyên nghành

: Tài chính

HÀ N I - 2015


L I C Mă N
hoàn thành khóa lu n t t nghi p này, l i đ u tiên em xin bày t lòng bi t n
chân thành và sâu s c nh t t i cô giáo h ng d n ThS Lê Thanh Nhàn đư t n tình
h ng d n em trong su t quá trình nghiên c u và th c hi n đ tài.
Tr

Em xin g i l i c m n đ n các th y, cô giáo trong Khoa Kinh t Qu n lý –
ng i h c Th ng Long, đư trang b cho em nh ng ki n th c và kinh nghi m quý

giá trong quá trình h c t p t i tr ng và nhi t tình giúp đ em th c hi n đ tài này.
Em c ng xin chân thành c m n Ban lưnh đ o, phòng Tài chính – K toán, cán
b công nhân viên Công ty c ph n Vang Th ng Long đư cung c p tài li u và t o m i
đi u ki n thu n l i đ em có th hoàn thành khóa lu n t t nghi p này.
M c dù đư có nhi u c g ng, nh ng do th i gian có h n, trình đ , k n ng c a
b n thân còn nhi u thi u sót nên ch c ch n đ tài khóa lu n này c a em s không tránh
kh i nh ng h n ch , thi u sót. R t mong đ c s đóng góp và ch b o b sung thêm
c a th y cô và các b n.
Em xin chân thành c m n !
Hà N i, ngày 29 tháng 10 n m 2015
Sinh viên th c hi n

C n Thu Hi n

Thang Long University Library


L IăCAMă OAN

Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên
(Ch ký)

C n Thu Hi n


M CL C
L IM

U

CH
NGă1. C ă S LÝ LU N CHUNG V PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHI P ............................................................................................... 1
1.1.T ng quan chung v tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p
.......................................................................................................................................................... 1
1.1.1. Khái ni m và vai trò c a tài chính doanh nghi p ..............................................1
1.1.2. Khái ni m và vai trò c a phân tích tài chính doanh nghi p ..............................2
1.2. Ph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchính........................................................................................ 6

1.2.1. Ph

ng pháp so sánh ...........................................................................................6

1.2.2. Ph

ng pháp phân tích t s ................................................................................7

1.2.3. Ph

ng pháp thay th ..........................................................................................8

1.2.4. Ph

ng pháp phân tích Dupont...........................................................................8

1.3. Thông tin s d ng trong phân tích tài chính .................................................................. 10
1.3.1. Thông tin k toán ................................................................................................10
1.3.2. Các thông tin khác ..............................................................................................13
1.4. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p .................................................................... 14
1.4.1. Phân tích tình hình tài s n – ngu n v n ...........................................................14
1.4.2. Phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh ...........................................17
1.4.3. Phân tích l u chuy n ti n t ..............................................................................18
1.4.4. Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính ...............................................................19
1.5. Nhân t

nhăh

ng.............................................................................................................. 26

1.5.1. Các nhân t khách quan ....................................................................................26
1.5.2. Các nhân t ch quan ........................................................................................27

CH
NGă2. PHÂN TÍCH TH C TR NG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
T I CÔNG TY C PH NăVANGăTH NGăLONG ..................................... 29
2.1.T ng quan v Công ty c ph năVangăTh ngăLong......................................................... 29
2.1.1. Gi i thi u chung .................................................................................................29
2.1.2. Khái quát v ngành ngh kinh doanh c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
.......................................................................................................................................29
2.1.3. Quá trình hình thành và phát tri n....................................................................30

Thang Long University Library


2.1.4. C c u t ch c b máy qu n lý c a Công ty c ph n Vang Th ng Long ......31
2.2. Phân tích th c tr ng tình hình tài chính t i Công ty c ph năVangăTh ngăLong
........................................................................................................................................................ 35
2.2.1. Phân tích tình hình tài s n – ngu n v n Công ty c ph n Vang Th ng Long
.......................................................................................................................................35
2.2.2. Phân tích k t qu s n xu t kinh doanh Công ty c ph n Vang Th ng Long .49
2.2.3. Phân tích tình hình l u chuy n ti n t c a Công ty c ph n Vang Th ng
Long...............................................................................................................................56
2.2.4. Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
.......................................................................................................................................58
2.3. ánhăgiáătìnhăhìnhătƠiăchínhăc a Công ty c ph n vangăTh ngăLong........................ 70
2.3.1. Nh ng k t qu đ t đ

c .....................................................................................70

2.3.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân ........................................................................71

CH

NGă3. M T S GI I PHÁP NH M C I THI N TÌNH HÌNH
TÀI CHÍNH C A CÔNG TY C PH NăVANGăTH NGăLONG ............. 73
3.1. M c tiêu và đ nhăh

ng ho tăđ ng c a Công ty ............................................................ 73

3.1.1. M c tiêu ho t đ ngvà đ nh h
3.1.2. Chi n l

ng c a Công ty................................................73

c kinh doanh .......................................................................................73

3.2. M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho tăđ ng kinh doanh c a Công ty
c ph năVangăTh ngăLong ..................................................................................................... 74
3.2.1. Qu n tr ti n m t.................................................................................................74
3.2.2. Các bi n pháp qu n lý hàng t n kho c a Công ty ............................................75
3.2.3. Bi n pháp t ng l i nhu n đ t ng kh n ng sinh l i .......................................76
3.2.4. Kho n ph i thu ...................................................................................................77
3.2.5. Tài s n c đ nh ....................................................................................................78
K T LU N


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

B S

B t đ ng s n

TK

Tài kho n

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

TSC

Tài s n c đ nh

TSNH

Tài s n ng n h n

TSDH

Tài s n dài h n

TT B

Tiêu th đ c bi t

TNHH

Trách nhi n h u h n

TNHH MTV

Trách nhi m h u h n M t thành viên

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

VCSH

V n ch s h u

Thang Long University Library


DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V ,ă

TH , CÔNG TH C

Bi u đ 2.1. C c u tài s n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014................35
Bi u đ 2.2. C c u ngu n v n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014.........42
Bi u đ 2.3. T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA) c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
giai đo n 2012 - 2014 ................................................................................................................... 62
Bi u đ 2.4. T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE) c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
giai đo n 2012 – 2014 .................................................................................................................... 63
B ng 2.1. T tr ng c a TSNH và TSDH trên t ng tài s n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
n m 2012 - 2014 ........................................................................................................................................35
B ng 2.2. Tài s n ng n h n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014......... 37
B ng 2.3. Tài s n dài h n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014............ 40
B ng 2.4. T tr ng c a TSNH và TSDH trên t ng tài s n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long

n m 2012 - 2014 ........................................................................................................................................42
B ng 2.5. N ph i tr c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014 .................. 44
B ng 2.6. V n ch s h u c a Công ty c ph n Vang Th ng Long n m 2012 – 2014 .......... 47
B ng 2.7. Cân b ng tài chính trong ng n h n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
n m 2012 – 2014 ...........................................................................................................48
B ng 2.8. Cân b ng tài chính trong dài h n c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
n m 2012 – 2014 ...........................................................................................................49
B ng 2.9. Báo cáo k t qu kinh doanh giai đo n 2012 đ n 2014.............................................. 52
B ng 2.10. Báo cáo l u chuy n ti n t c a Công ty c ph n Vang Th ng Long..................... 57
B ng 2.11. Các ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán c a Công ty n m 2012 – 2014 ......... 58
B ng 2.12. Các ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán c a ngành Th c ph m n m 2012 -2014.........58
B ng 2.13. Các ch tiêu ph n nh kh n ng sinh l i c a Công ty n m 2012 – 2014 ............... 60
B ng 2.14. Phân tích ROA theo ph ng pháp Dupont .............................................................. 65
B ng 2.15. Phân tích ROE theo ph ng pháp Dupont .............................................................. 66
B ng 2.16. Các ch tiêu ph n nh kh n ng qu n lý tài s n c a Công ty n m 2012 - 2014...........67
B ng 2.17. Các ch tiêu ph n nh kh n ng qu n lý công n c a Công ty n m 2012 - 2014 .......69


L IM
1.

U

Tính c p thi t c a đ tài

H i nh p kinh t qu c t đư mang l i cho Vi t Nam nhi u c h i trong vi c phát
tri n kinh t đ t n c. Tuy nhiên, n n kinh t n c ta ph i đ i m t v i nh ng khó kh n
và thách th c khi chuy n đ i sang kinh t th tr ng. Cùng v i xu th h i nh p và h p
tác qu c t di n ra ngày càng sâu r ng, các doanh nghi p đang ph i kinh doanh trong
môi tr ng c nh tranh ngày càng gay g t.

ng tr c nh ng th thách đó, nâng cao
hi u qu ho t đ ng kinh doanh, hi u qu s d ng v n, qu n lý và s d ng t t ngu n tài
nguyên v t ch t c ng nh nhân l c c a mình là m t yêu c u c p bách đ i v i các
doanh nghi p. Vì v y, đ t n t i và phát tri n, các doanh nghi p c n ch đ ng v ho t
đ ng s n xu t kinh doanh nói chung và ho t đ ng tài chính nói riêng. B i v y ch
doanh nghi p ph i có nh ng đ i sách thích h p, nh m t o ra ngu n tài chính đáp ng
cho yêu c u s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ t hi u qu . Vi c cung ng s n
xu t và tiêu th đ c ti n hành bình th ng, đúng ti n đ s là ti n đ đ m b o cho
ho t đ ng tài chính có hi u qu và ng c l i vi c t ch c huy đ ng ngu n v n k p
th i, vi c qu n lý phân ph i và s d ng các ngu n v n h p lý s t o đi u ki n t i đa
cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ c ti n hành liên t c và có l i nhu n cao. Do đó,
đ đáp ng m t ph n yêu c u mang tính chi n l c c a mình các doanh nghi p c n
ti n hành đ nh k phân tích, đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p thông qua các
báo cáo tài chính. T đó, phát huy m t tích c c, kh c ph c m t h n ch c a ho t đ ng
tài chính c a doanh nghi p, tìm ra nh ng nguyên nhân c b n đư nh h ng đ n các
m t này và đ xu t đ c các bi n pháp c n thi t đ c i ti n ho t đ ng tài chính t o ti n
đ đ t ng hi u qu s n xu t kinh doanh.
Nh n th c đ

c t m quan tr ng đó, em đư ch n đ tài “Phân tích tình hình tài

chính t i Công ty c ph n Vang Th ng Long” làm lu n v n t t nghi p c a mình.
2.

M c đích nghiên c u


H th ng hóa c s lý lu n v phân tích tài chính t i các doanh nghi p và xây
d ng khung phân tích áp d ng vào phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p.


Phân tích th c tr ng tình hình tài chính c a Công ty c ph n Vang Th ng Long
và tìm ra các đi m đ t đ c, h n ch trong ho t đ ng tài chính c a công ty c ng nh
nguyên nhân c a các h n ch .

xu t m t s gi i pháp th c t và các ki n ngh nh m nâng cao hi u qu c a
ho t đ ng qu n lý tài chính t i Công ty c ph n Vang Th ng Long.

Thang Long University Library


3.

it

ng và ph m vi nghiên c u


Long.

i t

ng nghiên c u: Tình hình tài chính c a công ty c ph n Vang Th ng


Ph m vi nghiên c u: Th c tr ng tình hình tài chính doanh nghi p t i Công ty c
ph n Vang Th ng Long giai đo n 2012 – 2014.
4.

Ph

ng pháp nghiên c u

Trong đ tài đư s d ng ph

ng pháp là ph

ng pháp th ng kê, so sánh, t l và

phân tích. Các s li u trong lu n v n d a trên các Báo cáo tài chính trong 3 n m là
n m 2012, 2013, 2014 do Công ty C ph n Vang Th ng Long cung c p.
5.

K t c u c a khóa lu n
K t c u khóa lu n bao g m 3 ch
Ch

ng chính sau:

ng 1.ăC ăs lý lu n chung v phân tích tài chính doanh nghi p.

Ch ng 2. Phân tích th c tr ng tình hình tài chính t i Công ty c ph n
VangăTh ngăLong.
Ch ng 3.M t s gi i pháp nh m c i thi n tình hình tài chính c a Công ty
c ph năvangăTh ngăLong.


NGă1. C ă S

CH

LÝ LU N CHUNG V
DOANH NGHI P

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH

1.1. T ng quan chung v tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh
nghi p
1.1.1. Khái ni m và vai trò c a tài chính doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là các m i quan h kinh t đ c bi u hi n b ng ti n gi a
doanh nghi p và các ch th khác trong n n kinh t . Các quan h tài chính doanh
nghi p:
Quan h gi a doanh nghi p v i Nhà n c: ây là m i quan h hai chi u phát
sinh khi doanh nghi p th c hi n ngh a v thu đ i v i Nhà n c, khi Nhà n c góp
v n vào doanh nghi p. Hay khi doanh nghi p nh n đ
Nhà n c.
Quan h gi a doanh nghi p v i Th tr

c ngu n v n đ u t , h tr t

ng tài chính: Th tr

ng tài chính là n i

di n ra mua bán các công c tài chính nh c phi u, trái phi u …Quan h này đ c
th hi n thông qua vi c doanh nghi p tìm ki m các ngu n tài tr . Trên th tr ng tài
chính, doanh nghi p có th vay ng n h n đ đáp ng nhu c u v n ng n h n, có th
phát hành c phi u, trái phi u đ đáp ng nhu c u v n dài h n. Ng

c l i, doanh

nghi p ph i tr lãi vay và v n vay, tr lãi trái phi u, c t c cho các nhà tài tr . Và
doanh nghi p c ng có th g i ti n vào ngân hàng, đ u t ng n h n cho nh ng kho n
ti n t m t i ch a s d ng và c ng nh n đ c lãi t nh ng t ch c tài chính đó.
Quan h gi a doanh nghi p v i Th tr ng khác: Doanh nghi p có m i quan h
ch t ch v i nhi u doanh nghi p khác trên th tr ng hàng hóa, d ch v , th tr ng lao
đ ng. ây là m i quan h m t chi u khi mà t i các th tr ng đó doanh nghi p ti n
hành mua s m nguyên v t li u, máy móc thi t b , nhà x ng và s c lao đ ng …
ây là quan h gi a H i đ ng qu n tr , Ban

Quan h trong n i b doanh nghi p:

giám đ c và các phòng ban, gi a các c đông và ng i qu n lý, gi a s h u v n và s
d ng v n. Các m i quan h này đ c th hi n thông qua hàng lo t các chính sách c a
doanh nghi p nh chính sách l ng, chính sách phân chia l i nhu n… [1, trang 5]
1.1.1.2. Vai trò c a tài chính doanh nghi p
Vaiă tròă huyă đ ng, khai thác ngu n tài chính nh mă đ m b o yêu c u kinh
doanh c a doanh nghi p và t ch c s d ng v n có hi u qu cao nh t:
có đ v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tài chính doanh nghi p ph i
thanh toán nhu c u v n, l a ch n ngu n v n, bên c nh đó ph i t ch c huy đ ng và s
1

Thang Long University Library


d ng đúng đ n nh m duy trì và thúc đ y s phát tri n có hi u qu quá trình SXKD
doanh nghi p , đây là v n đ có tính quy t đ nh đ n s s ng còn c a doanh
nghi p trong quá trình c nh tranh “kh c nghi t” theo c ch th tr ng.
Vaiătròăđònăb yăkíchăthíchăvƠăđi u ti t ho tăđ ng kinh doanh:
Thu nh p b ng ti n c a doanh nghi p đ

c tài chính doanh nghi p phân ph i.

Thu nh p b ng ti n mà doanh nghi p đ t đ c do thu nh p bán hàng tr c tiên ph i bù
đ p các chi phí b ra trong quá trình s n xu t nh : bù đ p hao mòn máy móc thi t b ,
tr l ng cho ng i lao đ ng và đ mua nguyên nhiên li u đ ti p t c chu k s n xu t
m i, th c hi n ngh a v đ i v i nhà n c. Ph n còn l i doanh nghi p dùng hình thành
các qu c a doanh nghi p, th c hi n b o toàn v n, ho c tr l i t c c ph n (n u có).
Ch c n ng phân ph i c a tài chính doanh nghi p là quá trình phân ph i thu nh p b ng
ti n c a doanh nghi p và quá trình phân ph i đó luôn g n li n v i nh ng đ c đi m v n
có c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh và hình th c s h u doanh nghi p.
Ngoài ra, n u ng

i qu n lý bi t v n d ng sáng t o các ch c n ng phân ph i

c atài chính doanh nghi p phù h p v i quy lu t s làm cho tài chính DN tr thành đòn
b y kinh t có tác d ng trong vi c t o ra nh ng đ ng l c kinh t tác đ ng t i t ng n ng
su t, kích thích t ng c
thích tiêu dùng xã h i.

ng tích t và thu hút v n, thúc đ y t ng vòng quay v n, kích

Vai trò là công c ki m tra các ho tăđ ng kinh doanh c a doanh nghi p:
Tài chính doanh nghi p th c hi n vi c ki m tra b ng đ ng ti n và ti n hành
th ng xuyên, liên t c thông qua phân tích các ch tiêu tài chính. C th các ch tiêu
đó là: ch tiêu v k t c u tài chính, ch tiêu v kh n ng thanh toán, ch tiêu đ c tr ng
v ho t đ ng, s d ng các ngu n l c tài chính, ch tiêu đ c tr ng v kh n ng sinh
l i… B ng vi c phân tích các ch tiêu tài chính cho phép doanh nghi p có c n c quan
tr ng đ đ ra k p th i các gi i pháp t i u làm lành m nh hoá tình hình tài chính –
kinh doanh c a doanh nghi p. [1, trang 10,11]

1.1.2. Khái ni m và vai trò c a phân tích tài chính doanh nghi p
1.1.2.1. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính là m t t p h p các khái ni m, ph ng pháp và các công c
cho phép thu th p và x lý các thông tin k toán và các thông tin khác v qu n lý nh m
đánh giá tình hình tài chính c a m t doanh nghi p, đánh giá r i ro, m c đ và ch t
l ng hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p đó, kh n ng và ti m l c c a doanh
nghi p, giúp ng i s d ng thông tin đ a ra các quy t đ nh tài chính, quy t đ nh qu n
lý phù h p. [2, trang 6]

2


1.1.2.2. Vai trò c a phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p hay c th hoá là vi c phân tích
các báo cáo tài chính c a doanh nghi p là quá trình ki m tra, đ i chi u, so sánh các s
li u, tài li u v tình hình tài chính hi n hành và trong quá kh nh m m c đích đánh giá
ti m n ng, hi u qu kinh doanh c ng nh nh ng r i ro trong t ng lai.
Báo cáo tài chính là nh ng báo cáo t ng h p nh t v tình hình tài s n, v n và
công n c ng nh tình hình tài chính, k t qu kinh doanh trong k c a doanh nghi p.
Báo cáo tài chính r t h u ích đ i vi c qu n tr doanh nghi p, đ ng th i là ngu n thông
tin tài chính ch y u đ i v i nh ng ng i bên ngoài doanh nghi p. Do đó, phân tích
báo cáo tài chính là m i quan tâm c a nhi u đ i t ng khác nhau và các đ i t ng này
có nh ng nhu c u v thông tin khác nhau nh nhà qu n lý doanh nghi p, các nhà đ u
t , các c đông, các ch n , các khách hàng, các nhà cho vay tín d ng, các c quan
chính ph , ng i lao đ ng... M i đ i t ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh
nghi p trên các góc đ khác nhau nên h đ u có nh ng nhu c u thông tin khác nhau.
i v i ng

i qu n lý doanh nghi p

Nhà qu n lý phân tích tài chính nh m đánh giá ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p, xác đ nh đi m m nh, đi m y u c a doanh nghi p.
ra quy t đ nh c a Ban giám đ c.

ó là c s đ đ nh h

ng

i v i ng i qu n lý doanh nghi p m i quan tâm hàng đ u c a h là tìm ki m
l i nhu n và kh n ng tr n . M t doanh nghi p b l liên t c s b c n ki t các ngu n
l c và bu c ph i đóng c a. M t khác, n u doanh nghi p không có kh n ng thanh toán
n đ n h n c ng b bu c ph i ng ng ho t đ ng.
ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, nhà qu n lý doanh nghi p ph i gi i
quy t ba v n đ quan tr ng sau đây:
Th nh t: Doanh nghi p nên đ u t vào đâu cho phù h p v i lo i hình s n xu t
kinh doanh l a ch n. ây chính là chi n l

c đ u t dài h n c a doanh nghi p.

Th hai: Ngu n v n tài tr là ngu n nào?
đ u t vào các tài s n, doanh nghi p ph i có ngu n tài tr , ngh a là ph i có
ti n đ đ u t . Các ngu n tài tr đ i v i m t doanh nghi p đ c ph n ánh bên ph i
c a b ng cân đ i k toán. M t doanh nghi p có th phát hành c phi u ho c vay n dài
h n, ng n h n. V n ch s h u là kho n chênh l ch gi a giá tr c a t ng tài s n và n
c a doanh nghi p. V n đ đ t ra đây là doanh nghi p s huy đ ng ngu n tài tr v i
c c u nh th nào cho phù h p và mang l i l i nhu n cao nh t. Li u doanh nghi p có
nên s d ng toàn b v n ch s h u đ đ u t hay k t h p v i c các hình th c đi vay

3

Thang Long University Library


và đi thuê?

i u này liên quan đ n v n đ c c u v n và chi phí v n c a doanh

nghi p.
Th ba: Nhà doanh nghi p s qu n lý ho t đ ng tài chính hàng ngày nh th
nào?
ây là các quy t đ nh tài chính ng n h n và chúng liên quan ch t ch đ n v n đ
qu n lý v n l u đ ng c a doanh nghi p. Ho t đ ng tài chính ng n h n g n li n v i các
dòng ti n nh p qu và xu t qu . Nhà qu n lý tài chính c n x lý s l ch pha c a các
dòng ti n.
Ba v n đ trên không ph i là t t c m i khía c nh v tài chính doanh nghi p,
nh ng đó là nh ng v n đ quan tr ng nh t. Phân tích tài chính doanh nghi p là c s
đ đ ra cách th c gi i quy t ba v n đ đó.
i v i các nhà đ u t vào doanh nghi p
i v i các nhà đ u t , m i quan tâm hàng đ u c a h là th i gian hoàn v n,
m c sinh lãi và s r i ro. Vì v y, h c n các thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình
ho t đ ng, k t qu kinh doanh và ti m n ng t ng tr

ng c a các doanh nghi p.

Trong doanh nghi p c ph n, các c đông là các cá nhân ho c doanh nghi p, h
ng

i đư b v n đ u t vào doanh nghi p và h có th ph i gánh ch u r i ro t kho n

v n đó. Nh ng r i ro này liên quan t i vi c gi m giá c phi u trên th tr

ng, d n đ n

nguy c phá s n c a doanh nghi p. Chính vì v y, quy t đ nh c a h đ a ra luôn có s
cân nh c gi a m c đ r i ro và doanh l i đ t đ c. Vì th , m i quan tâm hàng đ u c a
các c đông là kh n ng t ng tr ng, t i đa hoá l i nhu n, t i đa hoá giá tr ch s h u
trong doanh nghi p. Tr c h t h quan tâm t i l nh v c đ u t và ngu n tài tr . Trên
c s phân tích các thông tin v tình hình ho t đ ng, v k t qu kinh doanh hàng n m,
các nhà đ u t s đánh giá đ c kh n ng sinh l i và tri n v ng phát tri n c a doanh
nghi p, t đó đ a ra nh ng quy t đ nh phù h p.
Bên c nh đó, chính sách phân ph i c t c và c c u ngu n tài tr c a doanh
nghi p c ng là v n đ đ c các nhà đ u t h t s c coi tr ng vì nó tr c ti p tác đ ng
đ n thu nh p c a h . Ta bi t r ng thu nh p c a c đông bao g m ph n c t c đ c
chia hàng n m và ph n giá tr t ng thêm c a c phi u trên th tr

ng.

i v i các ch n c a doanh nghi p
Ng i cho vay phân tích tài chính đ nh n bi t kh n ng vay và tr n c a khách
hàng phân tích.
đ a ra quy t đ nh cho vay, thì m t trong nh ng v n đ mà ng i
cho vay c n ph i xem xét là doanh nghi p th t s có nhu c u vay hay không? Kh
n ng tr n c a doanh nghi p nh th nào? B i nhi u khi m t quy t đ nh cho vay có
nh h

ng n ng n đ n tình hình tài chính c a ng
4

i cho vay, có th d n đ n tình

tr ng phá s n c a ng

i cho vay hay đ n v cho vay. Phân tích tài chính đ i v i nh ng

kho n n dài h n hay kho n n ng n h n c ng có s khác nhau.
i cho vay đ c bi t quan tâm đ n kh

N u là nh ng kho n cho vay ng n h n, ng

n ng thanh toán nhanh c a doanh nghi p, ngh a là kh n ng ng phó c a doanh nghi p
đ i v i các món n khi đ n h n tr .
N u là nh ng kho n cho vay dài h n, ng i cho vay ph i tin ch c kh n ng hoàn
tr và kh n ng sinh l i c a doanh nghi p mà vi c hoàn tr v n và lãi s tu thu c vào
kh n ng sinh l i này.
i v i các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín d ng, m i quan tâm c a h ch
y u h ng vào kh n ng tr n c a doanh nghi p. Vì v y, h chú ý đ c bi t đ n s
l ng ti n và các tài s n khác có th chuy n nhanh thành ti n, t đó so sánh v i s n
ng n h n đ bi t đ c kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p. Bên c nh đó,
các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín d ng c ng r t quan tâm t i s v n c a ch
s h u, b i vì s v n này là kho n b o hi m cho h trong tr ng h p doanh nghi p b
r i ro.
Nh v y, k thu t phân tích có th thay đ i theo b n ch t và theo th i h n c a
các kho n n , nh ng cho dù đó là cho vay dài h n hay ng n h n thì ng i cho vay đ u
quan tâm đ n c c u tài chính bi u hi n m c đ m o hi m c a doanh nghi p đi vay.
i v i các nhà cung ng v t t hàng hoá, d ch v cho doanh nghi p, h ph i
quy t đ nh xem có cho phép khách hàng s p t i đ c mua ch u hàng hay không, h
c n ph i bi t đ
s p t i.

c kh n ng thanh toán c a doanh nghi p hi n t i và trong th i gian

i v i ng
đ

i lao đ ng trong doanh nghi p

Bên c nh các nhà đ u t , nhà qu n lý và các ch n c a doanh nghi p, ng i
c h ng l ng trong doanh nghi p c ng r t quan tâm t i các thông tin tài chính

c a doanh nghi p.

i u này c ng d hi u b i k t qu ho t đ ng c a doanh nghi p có

tác đ ng tr c ti p t i ti n l ng, kho n thu nh p chính c a ng i lao đ ng. Ngoài ra
trong m t s doanh nghi p, ng i lao đ ng đ c tham gia góp v n mua m t l ng c
ph n nh t đ nh. Nh v y, h c ng là nh ng ng
và trách nhi m g n v i doanh nghi p.
i v i các c quan qu n lý Nhà n

i ch doanh nghi p nên có quy n l i

c

D a vào các báo cáo tài chính doanh nghi p, các c quan qu n lý c a Nhà n c
th c hi n phân tích tài chính đ đánh giá, ki m tra, ki m soát các ho t đ ng kinh
doanh, ho t đ ng tài chính ti n t c a doanh nghi p có tuân th theo đúng chính sách,

5

Thang Long University Library


ch đ và lu t pháp quy đ nh không, tình hình h ch toán chi phí, giá thành, tình hình
th c hi n ngh a v v i Nhà n

c và khách hàng...

Tóm l i, phân tích ho t đ ng tài chính doanh nghi p mà tr ng tâm là phân tích
các báo cáo tài chính và các ch tiêu tài chính đ c tr ng thông qua m t h th ng các
ph ng pháp, công c và k thu t phân tích, giúp ng i s d ng thông tin t các góc
đ khác nhau, v a đánh giá toàn di n, t ng h p khái quát, l i v a xem xét m t cách
chi ti t ho t đ ng tài chính doanh nghi p, tìm ra nh ng đi m m nh và đi m y u v
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, đ nh n bi t, phán đoán, d báo và
đ a ra quy t đ nh tài chính, quy t đ nh tài tr và đ u t phù h p.[3, trang 20]
1.2. Ph
Ph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchính
ng pháp phân tích tài chính bao g m m t h th ng các công c bi n pháp

nh m ti p c n, nghiên c u các s ki n, hi n t ng, các m i quan h bên trong và bên
ngoài, các lu ng d ch chuy n và bi n đ i tài chính, các ch tiêu tài chính t ng h p và
chi ti t, nh m đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p. V lý thuy t, có nhi u
ph ng pháp phân tích tài chính, nh ng trên th c t ng
pháp so sánh và ph ng pháp phân tính t s .
1.2.1. Ph
Ph

i ta th

ng s d ng ph

ng

ng pháp so sánh
ng pháp so sánh đ

c s d ng ph bi n nh t và là ph

trong phân tích tài chính đ đánh k t qu , xác đ nh v trí và xu h
tiêu phân tích.

ng pháp ch y u
ng bi n đ i c a ch

Phân tích báo cáo tài chính theo chi u ngang là vi c so sánh đ i chi u tình hình
bi n đ ng c v s tuy t đ i và s t ng đ i trên t ng ch tiêu c a t ng báo cáo tài
chính, so sánh theo chi u ngang c a nhi u k đ th y đ c s bi n đ i c v s l ng
t ng đ i và tuy t đ i c a m t ch tiêu nào đó qua các niên đ k toán liên ti p. Còn
phân tích d c là vi c s d ng các quan h t l , các h s đ xem xét t tr ng c a t ng
ch tiêu so v i t ng th , m i t

ng quan gi a các ch tiêu trong t ng báo cáo tài chính

và gi a các báo cáo tài chính v i nhau đ rút ra k t lu n.
i u ki n đ áp d ng ph ng pháp so sánh là các ch tiêu tài chính ph i th ng
nh t v không gian, th i gian, n i dung, tính ch t và đ n v tính toán …và theo m c
đ ch phân tích mà xác đ nh s g c so sánh.
N i dung so sánh bao g m: So sánh gi a s th c hi n trong k này v i s th c

hi n k tr c đ th y rõ xu h ng thay đ i v tài chính doanh nghi p. ánh giá s
t ng tr ng hay th t lùi trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p đ có gi i pháp
k p th i. Ho c so sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ th y rõ m c đ ph n đ u
c a doanh nghi p. So sánh gi a s li u c a doanh nghi p v i s li u trung bình ngành
6


c a các doanh nghi p khác đ đánh giá tình hình tài chính c a doanh nghi p mình t t
hay x u, đ c hay ch a đ c. Hay so sánh các thông s kinh t - k thu t c a các
ph ng án s n xu t kinh doanh khác nhau c a doanh nghi p…
Khi không so sánh đ c b ng các ch tiêu tuy t đ i thì có th so sánh b ng các
ch tiêu t ng đ i. B i vì, trong th c t phân tích, có m t s tr ng h p, vi c so sánh
các ch tiêu tuy t đ i không th th c hi n đ c ho c không mang m t ý ngh a kinh t
nào c , nh ng n u so sánh b ng các ch tiêu t ng đ i thì hoàn toàn cho phép và ph n
ánh đ y đ , đúng đ n hi n t

ng nghiên c u.

Trong phân tích so sánh có th s d ng s bình quân, s tuy t đ i và s t

ng

đ i:S bình quân ph n ánh m t chung nh t c a hi n t ng, b qua s phát tri n không
đ ng đ u c a các b ph n c u thành hi n t ng đó, hay nói cách khác, s bình quân đư
san b ng m i chênh l ch v tr s c a các ch tiêu...S bình quân có th bi u th d i
d ng s tuy t đ i ho c d i d ng s t ng đ i (t su t). Khi so sánh b ng s bình quân
s th y m c đ đ t đ c so v i bình quân chung c a t ng th , c a ngành, xây d ng
các đ nh m c kinh t k thu t.
Phân tích b ng s tuy t đ i cho th y rõ kh i l

ng, quy mô c a hi n t

ng kinh

t . Các s tuy t đ i đ c so sánh ph i có cùng m t n i dung ph n ánh, cách tính toán
xác đ nh, ph m vi, k t c u và đ n v đo l ng.
S d ng s t ng đ i đ so sánh có th đánh giá đ c s thay đ i k t c u c a
hi n t ng kinh t , đ c bi t có th liên k t các ch tiêu không gi ng nhau đ phân tích
so sánh. Tuy nhiên s t ng đ i không ph n ánh đ c th c ch t bên trong c ng nh
quy mô c a hi n kinh t . Vì v y, trong nhi u tr ng h p khi so sánh c n k t h p đ ng
th i c s tuy t đ i và s t ng đ i. [2, trang 8,9]
1.2.2. Ph
Ph

ng pháp phân tích t s
ng pháp này d a trên ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l

ng tài chính

trong các quan h tài chính. S bi n đ i các t l là s bi n đ i các đ i l

ng tài chính.

V nguyên t c, ph ng pháp t l yêu c u c n ph i xác đ nh đ c các ng ng, các
đ nh m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p, trên c s so sánh
các t l c a doanh nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ c phân thành các
nhóm t l đ c tr ng, ph n ánh nh ng n i dung c b n theo các m c tiêu ho t đ ng
c a doanh nghi p. ó là các nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u
v n, nhóm t l v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh n ng sinh l i.

M i nhóm t l l i bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n c a ho t
đ ng tài chính trong m i tr

ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích, ng

i phân

7

Thang Long University Library


tích l a ch n các nhóm ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích c a mình. [4,
trang 10]
1.2.3. Ph

ng pháp thay th

Ph ng pháp thay th đ c s d ng ch y u trong tr ng h p các nhân t có
quan h v i ch tiêu phân tích đ c bi u di n d i d ng bi u th c đ i s . Các nhân t
đ c s p x p theo tình t : nhân t s l ng đ ng tr c nhân t ch t l ng, tr ng h p
có nhi u nhân t s l ng hay nhi u nhân t ch t l ng thì nhân t ch y u đ ng tr c
nhân t th y u. Khi đó đ xác đ nh đ c m c đ nh h ng c a các nhân t , ta ti n
hành l n l t thay th s k g c c a m i nhân t b ng s th c t c a nhân t đó (nhân
t nào đư đ c thay th mang giá tr th c t t đó còn nh ng nhân t khác gi nguyên
k g c). Sau m i l n thay th ph i xác đ nh đ c k t qu c a l n thay th y, chênh
l ch gi a k t qu đó v i k t qu c a l n thay th ngay tr
t v a thay th .

c đó là nh h

ng c a nhân

V n đ c n chú ý là trong c quá trình thay th , trình t s p x p các nhân t
không đ c đ o l n. T ng đ i s m c đ
đ i t ng phân tích.

nh h

ng c a các nhân t ph i đ ng b ng

H n ch c a ph ng pháp này là khi nghiên c u s thay đ i c a m t nhân t
không liên h v i các nhân t khác. Th c t trong quá trình kinh doanh thì s thay đ i
c a nhân t này kéo theo s thay đ i c a nhân t khác. [2, trang 12]
1.2.4. Ph

ng pháp phân tích Dupont

Các nhà phân tích s d ng mô hình Dupont đ phân tích m i liên h gi a các
nhân t nh h ng đ n ch tiêu tài chính c n phân tích. Chính nh mô hình này nh ng
nhà phân tích có th nh n bi t đ c các nguyên nhân d n đ n các hi n t ng t t, x u
trong ho t đ ng c a doanh nghi p. B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t t s
t ng h p thành tích s c a chu i các t s có quan h nhân qu v i nhau. i u đó cho
phép phân tích nh h

ng c a các t s đ i v i các t s t ng h p.

Mô hình Dupont th ng đ c v n d ng trong phân tích ch tiêu t su t sinh l i
trên t ng tài s n (ROA) và t su t sinh l i trên v n c ph n(ROE).
L i nhu n sau thu

ROA =

=
T ng tài s n

=

L i nhu n sau thu

Doanh thu thu n
x

Doanh thu thu n

T ng tài s n

ROS x Hi u su t s d ng t ng tài s n.

Ch tiêu này cho bi t 100 đ ng t ng tài s n t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng.
T s ROA cho th y t su t sinh l i c a tài s n ph thu c vào hai y u t . ó là thu
nh p ròng c a doanh nghi p trên m t đ ng doanh thu và m t đ ng tài s n t o ra bao
8


nhiêu đ ng doanh thu. Khi ROA t ng, nguyên nhân có th là do chi phí gi m d n đ n
ROS t ng ho c là doanh nghi p s d ng tài s n hi n có c a mình m t cách hi u qu
h n.
L i nhu n sau thu
ROE

=
V n ch s h u
L i nhu n sau thu

Doanh thu thu n

=

T ng tài s n

x

x

Doanh thu thu n

T ng tài s n

V n ch s h u

Trong đó:
T ng tài s n

T ng tài s n

1

=
V n ch s h u
T đó, ROE đ

=
T ng tài s n – N

1- (N / T ng tài s n)

c vi t l i v i công th c:

L i nhu n sau thu
ROE =

Doanh thu

1

x
Doanh thu

x
T ng tài s n

1- Rd
1

= ROS x Hi u su t s d ng t ng tài s n x

1
= ROA x

1 – Rd

1 - Rd

V i Rd = N / T ng tài s n là h s n và ph ng trình này g i là ph ng trình
Dupont m r ng th hi n s ph thu c c a kh n ng sinh l i c a v n ch s h u vào
t su t sinh l i trên doanh thu, hi u qu s d ng tài s n và h s n .
N u tài s n c a doanh nghi p ch đ

c tài tr b ng v n ch s h u, t c là doanh

nghi p không s d ng n vay hay đi chi m d ng, thì t ng tài s n = t ng ngu n v n.
Khi đó ROE = ROA.
N u doanh nghi p s d ng n , có tác d ng khu ch đ i doanh l i v n ch s h u
n u doanh nghi p có l i nhu n trong k , h s n càng l n thì l i nhu n càng cao và
ng c l i, n u doanh nghi p đang b thua l thì s d ng n càng t ng s l . [3, trang
40,41]
Doanh nghi p có th áp d ng m t s bi năphápălƠmăt ngăROEănh ăsau:
Tác đ ng t i c c u tài chính c a donah nghi p thông qua đi u ch nh t l n vay
và t l v n ch s h u cho phù h p v i n ng l c ho t đ ng.
9

Thang Long University Library


T ng hi u su t s d ng tài s n. Nâng cao s vòng quay c a tài s n, thông qua
vi c v a t ng quy mô v doanh thu thu n, v a s d ng ti t ki m và h p lý v c c u
c a t ng tài s n.
T ng doanh thu, gi m chi phí, nâng cao ch t l
nhu n c a doanh nghi p.

ng c a s n ph m. T đó t ng l i

Ph ng pháp phân tích Dupont có u đi m l n là giúp nhà phân tích phát hi n và
t p trung vào các y u đi m c a doanh nghi p. N u doanh l i v n ch s h u c a
doanh nghi p th p h n các doanh nghi p khác trong cùng ngành thì nhà phân tích có
th d a vào h th ng các ch tiêu theo ph ng pháp phân tích Dupont đ tìm ra nguyên
nhân chính xác. Ngoài vi c đ c s d ng đ so sánh v i các doanh nghi p khác trong
cùng ngành, các ch tiêu đó có th đ c dùng đ xác đ nh xu h ng ho t đ ng c a
doanh nghi p trong m t th i k , t đó phát hi n ra nh ng khó kh n doanh nghi p có
th s g p ph i. Song ph ng pháp này ch a đ c áp d ng r ng rãi mà ch áp d ng
cho các công ty l n, có đ i ng cán b phân tích chuyên trách, có trình đ cao b i
ph ng pháp này không ch đòi h i đánh giá tác đ ng c a ch tiêu thành ph n đ i v i
ch tiêu t ng h p mà còn s d ng mô hình kinh t l ng đ đánh giá m c đ tác đ ng
gi a các ch tiêu thành ph n.[3, trang 42]
1.3. Thông tin s d ng trong phân tích tài chính
1.3.1. Thông tin k toán
Thông tin k toán là nh ng thông tin có đ

c do h th ng k toán x lý và cung

c p. Thông tin k toán có tính ch t pháp lý, đây là thông tin k toán tài chính,mang
tính hi n th c, đư x y ra và có đ tin c y vì m i s li u k toán đ u ph i có ch ng t
h p lý, h p l .
1.3.1.1. B ng cân đ i k toán
B ng cân đ i k toán là m t báo cáo tài chính mô t tình tr ng tài chính c a m t
doanh nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh nào đó.

y là m t báo cáo tài chính ph n

ánh t ng quát tình hình tài s n c a doanh nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh, d i

hình thái ti n t theo giá tr tài s n và ngu n hình thành tài s n. Xét v b n ch t, b ng
cân đ i k toán là m t b ng cân đ i t ng h p gi a tài s n v i v n ch s h u và công
n ph i tr (ngu n v n).
phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p, tài li u ch y u là b n cân đ i
k toán. T đó các nhà phân tích có th nh n bi t đ c lo i hình doanh nghi p, quy mô,
m c đ t ch c a doanh nghi p và còn có th nghiên c u, đánh giá m t cách t ng
quát tình hình tài chính và k t qu s n xu t kinh doanh, trình đ s d ng v n và nh ng
tri n v ng kinh t , tài chính c a doanh nghi p.
10


B ng cân đ i k toán có hai hình th c trình bày:

i v i hình th c cân đ i hai

bên: bên trái là ph n tài s n, bên ph i là ph n ngu n v n.Cân đ i hai ph n liên ti p:
ph n trên là ph n tài s n, ph n d i là ph n ngu n v n.
M i ph n đ u có s t ng c ng và s t ng c ng c a hai ph n luôn luôn b ng nhau:
Tài s n = Ngu n v n (hay Tài s n = V n ch s h u + N ph i tr )
Tài s n:
Bao g m có tài s n ng n h n và tài s n dài h n. V m t pháp lý, ph n tài s n th
hi n s ti m l c mà doanh nghi p có quy n qu n lý, s d ng lâu dài g n v i m c đích
thu đ c các kho n l i ích trong t ng lai. V m t kinh t , các ch tiêu c a ph n tài
s n cho phép đánh giá t ng quát v quy mô v n, c c u v n, quan h gi a n ng l c
s n xu t và trình đ s d ng v n c a doanh nghi p. . [3, trang 83, 84]
Ngu n v n:
Bao g m công n ph i tr và ngu n v n ch s h u, ph n ánh các ngu n hình
thành tài s n c a doanh nghi p. V m t pháp lý, ph n ngu n v n th hi n trách nhi m
pháp lý v m t v t ch t c a doanh nghi p đ i v i các đ i t ng c p v n (Nhà n c,
ngân hàng, c đông, các bên liên doanh...). Hay nói cách khác thì các ch tiêu bên ph n

ngu n v n th hi n trách nhi m c a doanh nghi p v t ng s v n đư đ ng ký kinh
doanh, v s tài s n hình thành và trách nhi m ph i thanh toán các kho n n (v i
ng i lao đ ng, v i nhà cung c p, v i Nhà n c...). V m t kinh t , ph n ngu n v n
th hi n các ngu n hình thành tài s n hi n có, c n c vào đó có th bi t t l , k t c u
c a t ng lo i ngu n v n đ ng th i ph n ngu n v n c ng ph n ánh đ
tình hình tài chính c a doanh nghi p.

c th c tr ng

Bên tài s n và ngu n v n c a b ng cân đ i k toán đ u có các c t ch tiêu: s đ u
k , s cu i k . Ngoài các kho n m c có trong tài kho n n i b ng còn có m t s kho n
m c ngo i b ng cân đ i nh : tài kho n thuê ngoài, v t t , hàng hóa gi h , nh n gia
công, hàng hóa nh n bán h , ngo i t các lo i …
Tác d ng c a phân tích b ng cân đ i k toán là cho ng i xem bi t m t cách khái
quát tình hình tài chính doanh nghi p thông qua các ch tiêu v t ng tài s n và t ng
ngu n v n, th y đ c s bi n đ ng c a các lo i tài s n trong doanh nghi p: tài s n
ng n h n, tài s n dài h n. Không nh ng th , t nh ng phân tích ta có th th y đ c
kh n ng thanh toán c a doanh nghi p qua các kho n ph i thu và các kho n ph i tr
cao th p ra sao, và còn cho bi t c c u v n và phân b ngu n v n trong doanh nghi p.
[3, trang 85, 86]

11

Thang Long University Library


1.3.1.2. Báo cáo k t qu kinh doanh
M t lo i thông tin không kém ph n quan tr ng đ c s d ng trong phân tích tài
chính là thông tin ph n ánh trong báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh. Khác v i b ng
cân đ i k toán, báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh cho bi t s d ch chuy n c a v n

trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Cho phép d tính kh n ng ho t
đ ng c a doanh nghi p trong t ng lai. Báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh đ ng th i
c ng giúp cho nhà phân tích so sánh doanh thu và s ti n th c nh p qu khi bán hàng
hoá, d ch v v i t ng chi phí phát sinh và s ti n th c xu t qu đ v n hành doanh
nghi p. Trên c s đó, có th xác đ nh đ c k t qu s n xu t kinh doanh: lãi hay l
trong n m. Nh v y, báo cáo k t qu kinh doanh ph n ánh k t qu ho t đ ng s n xu t
kinh doanh, ph n ánh tình hình tài chính c a m t doanh nghi p trong m t th i k nh t
đ nh. Và cung c p nh ng thông tin t ng h p v tình hình và k t qu s d ng các ti m
n ng v v n, lao đ ng, k thu t và trình đ qu n lý s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
Tác d ng c a vi c phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh:
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh ph n ánh các ch tiêu v doanh thu, l i
nhu n và tình hình th c hi n ngh a v v i ngân sách nhà n c c a doanh nghi p. Do
đó, phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh c ng cho ta đánh giá khái quát
tình hình tài chính doanh nghi p, bi t đ c trong k doanh nghi p kinh doanh có lãi
hay b l , t su t l i nhu n trên doanh thu và v n là bao nhiêu. T đó tính đ c t c đ
t ng tr

ng c a k này so v i k tr

c và d đoán t c đ t ng trong t

ng lai.

Ngoài ra, qua vi c phân tích tình hình th c hi n ngh a v đ i v i nhà n c, ta
bi t đ c doanh nghi p có n p thu đ và đúng th i h n không. N u s thu còn ph i
n p l n ch ng t tình hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là không kh quan.
Nh v y, vi c phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh s giúp ta có
nh ng nh n đ nh sâu s c và đ y đ h n v tình hình tài chính c a doanh nghi p. [3,
trang 91]

1.3.1.3. Báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t trong b n báo cáo tài chính b t bu c mà b t k
doanh nghi p nào c ng ph i l p đ cung c p cho ng i s d ng thông tin c a doanh
nghi p. N u b ng cân đ i k toán cho bi t nh ng ngu n l c c a c i (tài s n) và ngu n
g c c a nh ng tài s n đó, và báo cáo k t qu kinh doanh cho bi t thu nh p và chi phí
phát sinh đ tính đ c k t qu lãi, l trong m t k kinh doanh, thì báo cáo l u chuy n
ti n t đ c l p đ tr l i các v n đ liên quan đ n lu ng ti n vào, ra trong doanh
nghi p, tình hình thu chi ng n h n c a doanh nghi p. Nh ng lu ng vào ra c a ti n và
các kho n coi nh ti n đ c t ng h p thành ba nhóm: l u chuy n ti n t t ho t đ ng
12


s n xu t kinh doanh, l u chuy n ti n t t ho t đ ng tài chính và l u chuy n ti n t t
ho t đ ng b t th

ng.

Trên c s xác đ nh ho c d báo dòng ti n nh p qu và dòng ti n xu t qu , nhà
phân tích th hi n cân đ i ngân qu v i s d ngân qu đ u k đ xác đ nh s d ngân
qu cu i k . T đó có th thi t l p m c ngân qu d phòng t i thi u cho doanh nghi p
nh m m c tiêu đ m b o chi tr . [3, trang 96]
1.3.1.4. Thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính đ c l p nh m cung c p các thông tin v tình hình
s n xu t kinh doanh ch a có trong h th ng báo cáo tài chính, đ ng th i gi i thích
thêm m t s ch tiêu mà trong các báo cáo tài chính ch a đ c trình bày nh m giúp
cho ng i đ c và phân tích các ch tiêu trong báo cáo tài chính có m t cái nhìn c th
và chi ti t h n v s thay đ i nh ng kho n m c trong b ng cân đ i k toán và k t qu
ho t đ ng kinh doanh.
Thuy t minh báo cáo tài chính bao g m các n i dung sau:


c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p: Hình th c s h u v n, l nh v c kinh
doanh, ngành ngh kinh doanh.


Ch đ k toán áp d ng t i doanh nghi p: Niên đ k toán, đ n v ti n t trong

ghi chép k toán, nguyên t c, ph ng pháp chuy n đ i các đ ng ti n khác, hình th c
s k toán, ph ng pháp k toán tài s n c đ nh, ph ng pháp k toán hàng t n kho,
ph ng pháp tính toán các kho n d phòng, tình hình trích l p và hoàn nh p d phòng.

Chi ti t m t s ch tiêu trong báo cáo tài chính: Y u t chi phí s n xu t, kinh
doanh, tình hình t ng gi m tài s n c đ nh, tình hình t ng gi m các kho n đ u t vào
doanh nghi p, lý do t ng, gi m, các kho n ph i thu và n ph i tr .

Gi i thích và thuy t minh m t s tình hình và k t qu ho t đ ng s n xu t, kinh
doanh.


M t s ch tiêu đánh giá khái quát tình hình ho t đ ng c a doanh nghi p.



Ph



Các ki n ngh . [4, trang 52]

ng h

ng s n xu t kinh doanh trong k t i.

1.3.2. Các thông tin khác
S t n t i, phát tri n c ng nh quá trình suy thoái c a doanh nghi p ph
thu cvào nhi u y u t : Có y u t bên trong và y u t bên ngoài, có y u t ch quan và
y ut khách quan. i u đó tu thu c vào tiêu th c phân lo i các y u t nh h

ng.

13

Thang Long University Library


Các y u t bên trong: Các y u t bên trong là nh ng y u t thu c v t ch c
doanh nghi p, trình đ qu n lý, ngành ngh , s n ph m, hàng hóa, d ch v mà doanh
nghi p kinh doanh, quy trình công ngh , n ng l c c a lao đ ng...
Các y u t bên ngoài: Các y u t bên ngoài là nh ng y u t mang tính khách
quan nh : ch đ chính tr xã h i, t ng tr ng kinh t c a n n kinh t , ti n b khoa h c
k thu t; chính sách tàichính ti n t , chính sách thu ...
Phân tích tài chính nh m ph c v cho nh ng d đoán tài chính, d đoán k t qu
t ng lai c a doanh nghi p, trên c s đó mà đ a ra đ c nh ng quy t đ nh phù h p.
Nh v y, không ch gi i h n vi c nghiên c u nh ng báo bi u tài chính mà ph i t p
h p đ y đ các thông tin liên quan đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p, nh các
thông tin chung v kinh t , ti n t , thu khoá, các thông tin v ngành kinh t c a doanh
nghi p, các thông tin v pháp lý, v kinh t đ i v i doanh nghi p. C th là:
Các thông tin chung: Thông tin chung là nh ng thông tin v tình hình kinh t
chính tr , môi tr ng pháp lý, kinh t có liên quan đ n c h i kinh t , c h i đ u t , c
h i v k thu t công ngh ... S suy thoái ho c t ng tr ng c a n n kinh t có tác đ ng
m nh m đ n k t qu kinh doanh c a doanh nghi p. Nh ng thông tin v các cu c th m

dò th tr ng,tri n v ng phát tri n trong s n xu t, kinh doanh và d ch v th
nh h ng l n đ n chi n l c và sách l c kinh doanh trong t ng th i k .

ng m i...

Các thông tin theo ngành kinh t : Thông tin theo ngành kinh t là nh ng thông
tin mà k t qu ho t đ ng c adoanh nghi p mang tính ch t c a ngành kinh t nh đ c
đi m c a ngành kinh t liên quan đ n th c th c a s n ph m, ti n trình k thu t c n
ti n hành, c c u s n xu t có tác đ ng đ n kh n ng sinh l i, vòng quay v n, nh p đ
phát tri n c a các chu k kinh t , đ l n c a th tr ng và tri n v ng phát tri n...
Các thông tin c a b n thân doanh nghi p: Thông tin v b n thân doanh nghi p là
nh ng thông tin v chi n l c, sách l c kinh doanh c a doanh nghi p trong t ng th i
k , thông tin v tình hình và k t qu kinhdoanh c a doanh nghi p, tình hình t o l p,
phân ph i và s d ng v n, tình hình và kh n ng thanh toán... Nh ng thông tin này
đ c th hi n qua nh ng gi i trình c a các nhàqu n lý, qua báo cáo tài chính, báo cáo
k toán qu n tr , báo cáo th ng kê, h ch toánnghi p v ... [5, trang 75]
1.4. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p
1.4.1. Phân tích tình hình tài s n – ngu n v n
Trong quá trình ho t đ ng kinh doanh, tài s n và ngu n v n c a doanh nghi p
luôn bi n đ ng t ng ho c gi m th hi n trên b ng cân đ i k toán. Khi phân tích c
c u và nh ng bi n đ ng c a tài s n và ngu n v n, chúng ta có th đánh giá đ c m t
các t ng qu t v tình hình đ u t và hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p.
14


1.4.1.1. Phân tích c c u và tình hình bi n đ ng tài s n
Phân tích tình hình bi n đ ng tài s n là vi c xem xét tình h p lý c a c c u v n,
s bi n đ ng c a t ng tài s n c ng nh t ng lo i tài s n trong t ng tài s n, so sánh t
tr ng c a t ng lo i gi a cu i k và đ u n m, so sánh c v s tuy t đ i và t ng đ i
c a t ng tài s n c ng nh đ i v i t ng lo i tài s n. Qua đó th y đ c c c u v n đó

tác đ ng nh th nào đ n quá trình kinh doanh, th y đ
c ng nh n ng l c kinh doanh c a doanh nghi p.

c s bi n đ ng v quy mô

Phân tích k t c u tài s n ta s ph i l p b ng phân tích tình hình phân b v n.
Trên b ng phân tích này ta l y t ng kho n tài s n chia cho t ng s tài s n s bi t đ c
t tr ng c a t ng tài kho n chi m trong t ng s là cao hay th p.
Khi phân tích c n l u ý đ n tính ch t và ngành ngh kinh doanh c a doanh
nghi p, k t h p v i vi c xem xét tác đ ng c a t ng lo i tài s n đ n quá trình kinh
doanh c a doanh nghi p, k t h p v i vi c xem xét tác đ ng c a t ng lo i tài s n đ n
quá trình kinh doanh và hi u qu kinh doanh đ t đ c trong k . Có nh v y m i đ a
ra đ c quy t đ nh h p lý v phân b v n cho t ng giai đo n, t ng tài s n c a doanh
nghi p.
Khi phân tích k t c u tài s n c ng c n chú ý đ n t su t đ u t . T su t đ u t
nói lên k t c u tài s n, là t l gi a tr giá tài s n c đ nh và đ u t dài h n so v i t ng
tài s n. T su t đ u t c ng chính là ch tiêu th hi n s khác nhau c a b ng cân đ i k
toán gi a các doanh nghi p khác nhau v đ c đi m, ngành ngh kinh doanh. T su t
này càng cao cho th y n ng l c s n xu t và xu h

ng phát tri n lâu dài. [3, trang 84]

1.4.1.2. Phân tích c c u và tình hình bi n đ ng ngu n v n
Tình hình ngu n v n c a doanh nghi p đ

c th hi n qua c c u và s bi n đ ng

v ngu n v n c a doanh nghi p.
C c u ngu n v n: là t tr ng c a t ng lo i ngu n v n trong t ng s ngu n v n
thông qua c c u ngu n v n thì chúng ta s đánh giá đ

ch

nghi p, m c đ r i ro t chính sách tài chính đó, ta c ng th y đ
hay ph thu c v m t tài chính c a doanh nghi p.

ng tài tr c a doanh
c v kh n ng t ch

S bi n đ ng c a ngu n v n là s bi n đ ng c a các ch tiêu ngu n v n, ta s
th y đ c tình hình huy đ ng các ngu n v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p, cho th y đ c tình t ch trong chính sách tài chính hay do s b đ ng
trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh gây ra. B ng vi c so sánh s bi n đ ng c v s
tuy t đ i và t ng đ i c a các ch tiêu phân ngu n v n, tính t tr ng c a t ng ch tiêu
trong t ng ngu n v n, t tr ng c a t ng ch tiêu thu c n ph i tr trong t ng n ph i

15

Thang Long University Library


tr , t

ng t cho v n ch s h u, sau đó so sánh chúng qua nhi u n m khác nhau đ

th y đ

c c c u và s bi n đ ng ngu n v n c a doanh nghi p. [3, trang 86]

1.4.1.3. Phân tích cân đ i tài s n – ngu n v n

Phân tích cân b ng tài chính trong ng n h n.
Ta có công th c tính nhu c u v n l u đ ng ròng:
Nhu c uăVL ăròngă=ăHƠngăt n kho + Kho n ph i thu NH ậ N ph i tr NH
Nhu c u VL

ròng < 0: cho th y n ng n h n không nh ng đáp ng đ

c u ng n h n c a doanh nghi p mà còn d th a đ tài tr cho tài s n khác.
mang l i nhi u l i ích đ n v i doanh nghi p.

c nhu
i u này

Nhu c u VL ròng > 0: cho th y n ng n h n không đ đáp ng đ c nhu c u
ng n h n c a doanh nghi p. Nên có nh ng lúc thi u v n đ xoay vòng, doanh nghi p
ph i dùng t m ngu n v n dài h n đ tài tr cho ph n thi u h t. i u này nh h
l n đ n quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.

ng r t

Phân tích cân b ng tài chính trong dài h n.
M i quan h cân đ i gi a tài s n v i ngu n v n th hi n s t ng quan v giá tr
tài s n và c c u v n c a doanh nghi p trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh. M i
quan h cân đ i này giúp nhà phân tích ph n nào nh n th c đ

c s h p lý gi a ngu n

v n doanh nghi p huy đ ng và vi c s d ng chúng trong đ u t , mua s m, d tr , s
d ng có h p lý, hi u qu hay không. M i quan h cân đ i này đ

c th hi n nh sau:

VL ăròngă=ăTƠiăs n NH ậ Ngu n v n NH = Ngu n v n DH ậ Tài s n DH
Quan h cân đ i gi a TSNH và N NH, s d ng đúng m c đích N NH.
ng
th i, nó c ng ch ra m t s h p lý trong chu chuy n TSNH và k thanh toán n ng n
h n.
Ng c l i, n u TSNH < N NH ch ng t doanh nghi p không gi v ng quan h
cân đ i gi a tài s n ng n h n v i n ng n h n. Vì xu t hi n d u hi u doanh nghi p đư
s d ng m t ph n ngu n v n ng n h n vào tài s n dài h n.
N u TSDH > N DH và ph n thi u h t đ c bù đ p t VCSH thì đó là đi u h p
lý vì nó th hi n doanh nghi p s d ng đúng m c đích n dài h n là c VCSH, nh ng
n u ph n thi u h t đ c bù đ p t n NH là đi u b t h p lý nh trình bày
đ i gi Tài s n NH và N NH.

ph n cân

N u ph n TSDH < N DH đi u này ch ng t m t ph n n DH đư chuy n vào tài
tr tài s n ng n h n. Hi n t ng này v a làm lãng phí chi phí lãi vay n dài h n, v a
th hi n s d ng sai m c đích n dài h n. i u này có th d n đ n l i nhu n kinh
doanh gi m và nh ng r i lo n tài chính.
16