THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI NAM HẢI

CH

NGă1:ăC ăS ăLụăLU NăCHUNGăV ăPHỂNăTệCHăTÀIăCHệNHă
T IăDOANHăNGHI P

1.1. T ngăquanăv ăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.1.1. Khái ni m v tài chính ếoanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là t ng th các quan h giá tr gi a doanh nghi p và các
ch th trong n n kinh t phát sinh trong quá trình hình thành và s d ng các qu ti n
t nh m đ t đ c m c tiêu nh t đ nh.
Có th th y, tài chính doanh nghi p là m t b ph n trong h th ng tài chính, t i
đây ngu n tài chính xu t hi n và là n i thu hút tr l i ph n quan tr ng các ngu n tài
chính doanh nghi p. Tài chính doanh nghi p có nh h ng l n đ n đ i s ng xư h i và
s phát tri n hay suy thoái c a n n s n xu t. Trong quá trình s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p th ng phát sinh nhi u m i quan h kinh t . Các quan h kinh t này
thu c ph m vi tài chính và tr thành công c qu n lý s n xu t kinh doanh các doanh
nghi p.
- M i quan h tài chính gi a doanh nghi p v i ngân sách Nhà n c: th hi n
ch Nhà n c c p phát, h tr v n, góp v n c ph n hay cho doanh nghi p vay u đưi
theo nh ng quy đ nh c a pháp lu t. Ng c l i, doanh nghi p c ng có trách nhi m ph i
n p thu , l phí và các kho n khác cho Nhà n c.
- Quan h tài chính gi a doanh nghi p v i th tr ng tài chính: đ c th hi n qua
vi c tài tr các nhu c u v n c a doanh nghi p thông qua h th ng ngân hàng, h th ng
các t ch c tài chính trung gian, th tr ng ch ng khoán...
- Quan h tài chính gi a doanh nghi p v i các th tr ng khác: Các th tr ng
khác nh th tr ng hàng hóa, d ch v , th tr ng s c lao đ ng... ph c v cho các nhu
c u trong quá trình kinh doanh c a doanh nghi p.
- M i quan h tài chính trong n i b doanh nghi p: ph n ánh quan h tài chính
gi a các b ph n s n xu t kinh doanh, gi a các b ph n qu n lý, gi a các thành viên
trong doanh nghi p, gi a quy n s h u v n và quy n s d ng v n.
1.1.2. Ch c n ng và vai trò c a tài chính doanh nghi p

1.1.2.1. Ch c n ng c a tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p th ng có ba ch c n ng c b n, ch c n ng t ch c v n
và luân chuy n v n, ch c n ng phân ph i thu nh p b ng ti n và ch c n ng giám đ c.
T ch c v n và luân chuy n v n.
M t doanh nghi p có th ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ c thì c n ph i có v n
và quy n s d ng ngu n v n b ng ti n c a mình m t cách ch đ ng. Ngu n v n c a
doanh nghi p có th huy đ ng đ c t các ngu n: V n do ngân sách nhà n c c p
ho c c p trên c p, v n n i b c a doanh nghi p, v n liên doanh liên k t, v n vay....
1


Ngoài ra, đ s n xu t kinh doanh hi u qu , nhà qu n tr c ng ph i quan tâm t i
vi c phân ph i v n sao cho có th s d ng chúng h p lý, đúng m c đích. Mu n v y,
doanh nghi p c n xác đ nh nhu c u v v n c đ nh c ng nh v n l u đ ng c n thi t
cho quá trình s n xu t kinh doanh. Qua đó xem xét kh n ng đáp ng nhu c u v n và
đ a ra các gi i pháp huy đ ng v n nh huy đ ng thêm v n, tìm ki m m i ngu n tài tr
v i chi phí s d ng v n th p n u nhu c u l n h n kh n ng c a doanh nghi p; ng c
l i, n u kh n ng l n h n nhu c u thì doanh nghi p có th m r ng s n xu t, m r ng
th tr ng ho c có th tham gia vào th tr ng tài chính nh đ u t ch ng khoán, cho
thuê tài s n, góp v n liên doanh... T đó l a ch n ngu n v n và ph ng th c thanh
toán các ngu n v n sao cho chi phí doanh nghi p ph i tr là th p nh t trong kho ng
th i gian h p lý.
Phân ph i thu nh p b ng ti n.
Ch c n ng phân ph i c a tài chính doanh nghi p di n ra trong su t quá trình ho t
đ ng c a doanh nghi p nh ng đ c bi u hi n t p trung vi c phân ph i thu nh p
b ng ti n c a doanh nghi p. n c ta, do t n t i n n kinh t nhi u thành ph n, hình
th c s h u khác nhau, cho nên quy mô và ph ng th c phân ph i các lo i hình
doanh nghi p c ng khác nhau. Sau m i k kinh doanh, doanh nghi p thu đ c các
kho n ti n v cung c p s n ph m hàng hóa – d ch v ... t ng các kho n thu này đ c
g i là thu nh p c a doanh nghi p.

ti p t c quá trình tái s n xu t, m t ph n thu nh p
đ c phân ph i đ bù đ p các y u t v t ch t đư tiêu hao trong quá trình s n xu t kinh
doanh nh : kh u hao máy móc, thi t b , chi phí nhân công, ti n l ng và nh ng chi phí
khác... Ph n còn l i sau khi bù đ p các chi phí đ c g i là l i nhu n c a doanh nghi p.
Ph n l i nhu n này, m t ph n ph i n p cho ngân sách nhà n c d i hình th c thu ,
ph n còn l i tu thu c vào quy đ nh c a t ng doanh nghi p mà ti n hành chia lãi liên
doanh, tr l i t c c ph n, trích l p các qu doanh nghi p. Phân ph i thu nh p là m t
đòn b y kinh t quan tr ng, đ m b o l i ích gi a Nhà n c, doanh nghi p và ng i lao
đ ng. Vì v y th c hi n t t ch c n ng này giúp phát huy đ c tính tích c c ch đ ng
c a doanh nghi p và ng i lao đ ng trong quá trình kinh doanh c ng nh thúc đ y s
phát tri n và làm t ng giá tr doanh nghi p.
Giám đ c (ki m tra).
M i doanh nghi p khi b v n và s d ng v n đ u mong mu n thu đ c hi u qu
cao, ngoài vi c b o toàn s v n hi n có còn ph i làm cho s v n đó sinh l i. Vì v y
ph i ti n hành ki m tra, giám sát m c đích s d ng v n, hi u qu s d ng v n... đây
chính là ch c n ng giám đ c c a tài chính doanh nghi p. Ch c n ng này phát sinh m t
cách t t y u trong quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p.
Giám đ c tài chính là s ki m tra giám sát b ng đ ng ti n đ i v i ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p, m t hình th c ki m soát d a vào tình hình thu chi
2

Thang Long University Library


ti n t , các ch tiêu tài chính nh : ch tiêu v s d ng v n, v k t c u tài chính, kh
n ng thanh toán, kh n ng sinh l i. c tr ng c a giám đ c tài chính là giám đ c toàn
di n, th ng xuyên và liên t c. Do v y, nó tr thành công c h u hi u c a các doanh
nghi p nh m giúp doanh nghi p k p th i đ a ra nh ng quy t đ nh tài chính đúng đ n.
Ba ch c n ng c a tài chính c a doanh nghi p có m i quan h h u c , không th
tách r i nhau. Th c hi n ch c n ng qu n lý v n và ch c n ng phân ph i ti n hành

đ ng th i v i ch c n ng giám đ c. Quá trình giám đ c ki m tra ti n hành t t thì quá
trình t ch c phân ph i v n m i đ c th c hi n t t. Ng c l i vi c t ch c v n và
phân ph i t t s t o đi u ki n thu n l i cho vi c th c hi n ch c n ng giám đ c.
1.1.2.2 Vai trò c a tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p có 3 vai trò sau:
- Huy đ ng, khai thác ngu n tài chính nh m đ m b o yêu c u kinh doanh c a
doanh nghi p và t ch c s d ng v n có hi u qu cao nh t:
có đ v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tài chính doanh nghi p ph i thanh
toán nhu c u v n, l a ch n ngu n v n, bên c nh đó ph i t ch c huy đ ng và s d ng
đúng đ n nh m duy trì và thúc đ y s phát tri n có hi u qu quá trình SXKD doanh
nghi p , đây là v n đ có tính quy t đ nh đ n s s ng còn c a doanh nghi p trong quá
trình c nh tranh “kh c nghi t” theo c ch th tr ng.
- Là đòn b y kích thích và đi u ti t ho t đ ng kinh doanh:
Thu nh p b ng ti n c a doanh nghi p đ c tài chính doanh nghi p phân ph i. Thu
nh p b ng ti n mà doanh nghi p đ t đ c do thu nh p bán hàng tr c tiên ph i bù đ p
các chi phí b ra trong quá trình s n xu t nh : bù đ p hao mòn máy móc thi t b , tr
l ng cho ng i lao đ ng và đ mua nguyên nhiên li u đ ti p t c chu k s n xu t
m i, th c hi n ngh a v đ i v i nhà n c. Ph n còn l i doanh nghi p dùng hình thành
các qu c a doanh nghi p, th c hi n b o toàn v n, ho c tr l i t c c ph n (n u có).
Ch c n ng phân ph i c a tài chính doanh nghi p là quá trình phân ph i thu nh p b ng
ti n c a doanh nghi p và quá trình phân ph i đó luôn g n li n v i nh ng đ c đi m v n
có c a ho t đ ng SXKD và hình th c s h u doanh nghi p.
Ngoài ra, n u ng i qu n lý bi t v n d ng sáng t o các ch c n ng phân ph i c a tài
chính doanh nghi p phù h p v i qui lu t s làm cho tài chính DN tr thành đòn b y
kinh t có tác d ng trong vi c t o ra nh ng đ ng l c kinh t tác đ ng t i t ng n ng
su t, kích thích t ng c ng tích t và thu hút v n, thúc đ y t ng vòng quay v n, kích
thích tiêu dùng xã h i.
- Là công c ki m tra các ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p:
Tài chính doanh nghi p th c hi n vi c ki m tra b ng đ ng ti n và ti n hành th ng
xuyên, liên t c thông qua phân tích các ch tiêu tài chính. C th các ch tiêu đó là: ch

tiêu v k t c u tài chính, ch tiêu v kh n ng thanh toán, ch tiêu đ c tr ng v ho t
3


đ ng, s d ng các ngu n l c tài chính; ch tiêu đ c tr ng v kh n ng sinh l i…B ng
vi c phân tích các ch tiêu tài chính cho phép doanh nghi p có c n c quan tr ng đ đ
ra k p th i các gi i pháp t i u làm lành m nh hoá tình hình tài chính – kinh doanh c a
doanh nghi p.
1.1.3. Khái ni m phân tích tài chính ếoanh nghi p
Phân tích tình hình tài chính doanh nghi p là m t t p h p các khái ni m, ph ng pháp
và công c cho phép thu th p, x lý các thông tin k toán và các thông tin khác trong
qu n lý doanh nghi p nh m đánh giá tình hình tài chính, kh n ng và ti m l c c a
doanh nghi p, giúp cho ng i s d ng thông tin đ a ra các quy t đ nh tài chính, quy t
đ nh qu n lý phù h p.
1.1.4. M c tiêu c a phân tích tài chính ếoanh nghi p
Trong n n kinh t th tr ng, phân tích tài chính là m i quan tâm c a nhi u đ i
t ng khác nhau theo nh ng m c tiêu khác nhau. Do v y, nhu c u v thông tin phân
tích tài chính c ng r t phong phú, da d ng, đòi h i ph i s d ng các công c khác nhau
d a theo môi tr ng và đi u ki n c th đ đ t đ c các l i ích t i đa. Các đ i t ng
sau th ng s d ng các thông tin t phân tích tài chính:
Th nh t, đ i v i các nhà qu n tr doanh nghi p. B n ch t c a phân tích tài chính
là nguyên nhân nh h ng t i k t qu và hi u qu kinh doanh c a các t ch c ho t
đ ng. B i v y m i quan tâm hàng đ u c a các nhà qu n tr là không ng ng nâng cao
k t qu và hi u qu kinh doanh b ng m i công c h u hi n. Do đó, phân tích tài chính
đ c xem là m t công c không th thi u đ c đ i v i các nhà qu n tr khác nhau
trong t ng n n kinh t .
Th hai, đ i v i các nhà đ u t . Các nhà đ u t c a doanh nghi p bao g m nhi u
đ i t ng nh các c đông mua c phi u, các công ty góp v n liên doanh... Các nhà
đ u t quan tâm tr c ti p đ n giá tr c a doanh nghi p, kh n ng sinh l i c a v n, cách
phân chia l i nhu n. Tr c m i quy t đ nh đ u t c a các nhà đ u t luôn ph i tr l i

cho các câu h i: t su t sinh l i c a v n c ph n là bao nhiêu? Thu nh p c a 1 c
phi u b ng ch ng nào? Kh n ng thanh toán c a doanh nghi p nh th nào? Mu n tr
l i các câu h i trên h ph i d a vào các trung tâm thông tin tài chính, chuyên gia phân
tích đ thu th p thông tin. Thông tin phân tích tài chính s giúp tr l i các câu h i trên
c a các nhà đ u t , đ ng th i c ng là c s đ h có th d đoán giá doanh nghi p, giá
tr c phi u, kh n ng sinh l i c a v n và h n ch các r i ro x y ra.
Th ba, đ i v i nh ng ng i cho vay, các t ch c tín d ng. Các doanh nghi p
th ng s d ng v n vay thích h p đ góp ph n t ng tr ng v n ch s h u, vì v y,
v n vay th ng chi m t tr ng t ng đ i cao đ đáp ng nhu c u cho ho t đ ng
SXKD. Khi cho vay, các ngân hàng, các công ty tài chính, ph i đánh giá kh n ng
thanh toán ng n h n, dài h n, kh n ng sinh l i c a v n, d đoán tri n v ng c a doanh
4

Thang Long University Library


nghi p, trong ho t đ ng kinh doanh đ i v i các kho n vay ng n h n, dài h n. Thông
tin t vi c phân tích tài chính s đ a ra các quy t đ nh cho vay phù h p cho t ng đ i
t ng c th , đ ng th i h n ch r i ro th p nh t cho các ch n .
Th t , đ i v i các công ty ki m toán. Trong n n kinh t th tr ng xu t hi n
nhi u lo i hình ki m toán nh : ki m toán đ c l p, ki m toán nhà n c, ki m toán n i
b . Các lo i ki m toán đ u d a trên các thông tin phân tích tài chính đ xác minh tính
khách quan v tình hình tài chính c a m t t ch c ho t đ ng. Các ch tiêu tài chính
còn giúp cho các chuyên gia ki m toán xu h ng s x y ra đ nâng cao đ tin c y c a
các quy t đ nh.
Th n m, đ i v i ng i lao đ ng trong doanh nghi p – nh ng ng i có thu nh p
g n v i l i ích c a doanh nghi p. Phân tích tài chính giúp cho h hi u h n v tính n
đ nh, đ nh h ng công vi c trong hi n t i và t ng lai đ i v i doanh nghi p. Qua đó,
xây d ng ni m tin c a h đ i v i t ng quy t đ nh kinh doanh c a ch th qu n lý.
1.1.5. Ý ngh a c a phân tích tài chính ếoanh nghi p

Nhi m v c a phân tích tài chính là làm rõ xu h ng, t c đ t ng tr ng, th c
tr ng tài chính thông qua các bài cáo tài chính, đ t trong m i quan h so sánh v i các
doanh nghi p tiêu bi u cùng ngành và ch tiêu bình quân, ch ra nh ng th m nh và c
tình tr ng b t n nh m đ xu t nh ng nh ng bi n pháp qu n tr tài chính đúng đ n và
k p th i đ phát huy m c cao nh t hi u qu s d ng v n.
Phân tích tài chính giúp ta đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p. Nh ng
ng i s d ng các phân tích tài chính theo đu i các m c tiêu khác nhau nên vi c phân
tích c ng đ c ti n hành theo nhi u cách khác nhau. i u đó v a t o ra l i ích v a t o
ra s ph c t p c a phân tích tài chính.
1.2. Quy trình phân tích tài Chínhădoanhănghi p
1.2.1. Tài li u phân tích
Khi ti n hành phân tích ho t đ ng tài chính, nhà phân tích c n thu th p và s
d ng r t nhi u ngu n thông tin t trong và ngoài doanh nghi p. Thông tin t nhi u
ngu n, đ y đ , đáng tin c y là nhân t quan tr ng giúp nhà phân tích đánh giá đ c
tình hình tài chính c a doanh nghi p m t cách chính xác, khách quan.
1.2.1.1. Thông tin bên trong doanh nghi p
đánh giá m t cách c b n tình hình tài chính c a doanh nghi p có th s d ng
thông tin trong báo cáo tài chính doanh nghi p th ng đ c trình bày theo các nguyên
t c và chu n m c k toán. Báo cáo tài chính là báo cáo t ng h p nh t v tình hình tài
chính, k t qu s n xu t kinh doanh trong k c a doanh nghi p. Báo cáo tài chính cung
c p nh ng thông tin kinh t , tài chính ch y u đ đánh giá tình hình và k t qu ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, đánh giá th c tr ng tài chính c a doanh
nghi p k ho t đ ng đư qua c ng nh giúp cho vi c ki m tra, giám sát tình hình s
5


d ng v n và kh n ng huy đ ng ngu n v n vào s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Trên c s đó, ng i s d ng thông tin ra đ c các quy t đ nh kinh t phù h p và k p
th i.
đ m b o yêu c u chính xác và h p lý, các báo cáo tài chính ph i đ c l p và

trình bày theo quy đ nh c a b tài chính.
- B ng cân đ i k toán (m u s B01): là m t trong nh ng báo cáo tài chính t ng
h p ph n ánh tình hình tài s n, ngu n v n và các quan h tài chính c a doanh nghi p
t i m t th i đi m.
- Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh (m u s B02): là m t trong nh ng báo
cáo tài chính t ng h p ph n ánh tình hình doanh thu, chi phí và k t qu c a doanh
nghi p sau m t k ho t đ ng.
- Thuy t minh báo cáo tài chính (m u s B09): là m t trong nh ng báo cáo tài
chính nh m gi i thích và b sung thêm các ch tiêu mà trên các báo cáo tài chính khác
ch a th hi n ho c th hi n ch a đ y đ .
- Báo cáo l u chuy n ti n (m u s B03): là báo cáo tài chính t ng h p nh m
ph n ánh dòng ti n l u chuy n trong k , đ nhà qu n tr đ a ra các quy t đ nh tài
chính trong k t i.
Báo cáo tài chính có th đ c phân lo i theo nh ng tiêu th c khác nhau nh theo
n i dung kinh t , theo th i gian l p, theo tính b t bu c, theo ph m vi thông tin. M i
m t cách phân lo i s có tác d ng trong qu n lý và đi u hành khác nhau do ngu n
thông tin thu đ c đ l p các báo cáo tài chính c ng khác nhau.
1.2.1.2. Thông tin bên ngoài doanh nghi p
Phân tích tình hình tài chính doanh nghi p không ch đ a ra các đánh giá, k t
lu n v tình hình hi n t i c a doanh nghi p mà còn đ a ra nh ng d báo, h ng đi u
hành doanh nghi p trong t ng lai. Chính vì v y ngoài các thông tin bên trong doanh
nghi p, khi phân tích c n quan tâm đ n các ngu n thông tin bên ngoài khác nh nh ng
thông tin chung liên quan đ n tr ng thái n n kinh t , c h i kinh doanh, chính sách
thu , lưi xu t... Ngoài ra còn các thông tin v tình hình t ng tr ng, suy thoái kinh t ;
các chính sách kinh t , chính tr , ngo i giao c a Nhà n c; thông tin v lưi su t ngân
hàng, trái phi u kho b c, t giá h i đoái. Các thông tin theo ngành, l nh v c kinh
doanh c a doanh nghi p nh môi tr ng kinh doanh, nh ng thu n l i, khó kh n c a
doanh nghi p, m c tiêu chi n l c tài chính, chi n l c kinh doanh, các m i quan h
c a doanh nghi p v i khách hàng, nhà cung c p và các đ i t ng khác c ng là nh ng
thông tin vi mô quan tr ng doanh nghi p c n qua tâm.

6

Thang Long University Library


1.2.2. Quy trình th c hi n phân tích tài chính ếoanh nghi p
L p k ho ch phân tích
L p k ho ch phân tích là quá trình xây d ng các m c tiêu và đ a ra các quy t đ nh t t
nh t đ th c hi n các m c tiêu đư đ ra. ây là ch c n ng đ u tiên c a nhà qu n tr
doanh nghi p khi mu n phân tích tài chính. B i l , k ho ch g n li n v i vi c l a ch n
và ti n hành các quy t đ nh c a nhà qu n tr đ i v i doanh nghi p c a mình.
Thu th p thông tin
Phân tích tài chính s d ng m i ngu n thông tin có kh n ng lý gi i và thuy t minh
th c tr ng ho t đ ng tài chính doanh nghi p, ph c v cho quá trình d đoán tài chính.
Nó bao g m c nh ng thông tin n i b đ n nh ng thông tin bên ngoài, nh ng thông tin
k toán và nh ng thông tin qu n lý khác, nh ng thông tin v s l ng và giá tr ...trong
đó các thông tin k toán ph n ánh t p trung trong các báo cáo tài chính doanh nghi p,
là nh ng ngu n thông tin đ c bi t quan tr ng. Do v y, phân tích tài chính trên th c t
là phân tích các báo cáo tài chính doanh nghi p.
X lý thông tin
Giai đo n ti p theo c a phân tích tài chính là quá trình x lý thông tin đư thu th p
đ c. Trong giai đo n này, ng i s d ng thông tin các góc đ nghiên c u, ng
d ng khác nhau, có ph ng pháp x lý thông tin khác nhau ph c v m c tiêu phân tích
đư đ t ra: X lý thông tin là quá trình x p x p các thông tin theo nh ng m c tiêu nh t
đ nh nh m tính toán, so sánh, gi i thích, đánh giá, xác đ nh nguyên nhân c a các k t
qu đư đ t đ c.
Ti n hành phân tích
Sau khi đư x lí thông tin, nhà phân tích ti n hành phân tích tài chính c a doanh
nghi p d a vào vi c so sánh đánh giá các ch tiêu tài chính. T đó s đ a ra các d

đoán và quy t đ nh đúng đ n đ i v i doanh nghi p đ đ t đ c m c tiêu.
Nh ng v n đ c b n, nh ng v n đ đ c coi là quan tr ng, có nh h ng l n đ n tình
hình tài chính c a doanh nghi p hi n t i và trong t ng lai đ u ph i đ c t p trung
phân tích c th nh m làm rõ các m i quan h , các y u t bên trong th hi n b n ch t
c a các ho t đ ng, b ng vi c:
- Xác đ nh các nhân t nh h ng, xem xét m i liên h gi a các nhân t .
- Xác đ nh m c đ nh h ng c a các nhân t đ n các ch tiêu phân tích.
- T góc đ nh h ng c a m i nhân t , đánh giá các nguyên nhân thành công, nguyên
nhân t n t i.
T ng h p và d đoán
- T ng h p k t qu , rút ra nh n xét, d báo xu h ng phát tri n
xu t các gi i pháp tài chính c ng nh các gi i pháp khác nh m th c hi n m c
tiêu.
7


1.3ăCácăph ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.3.1 Ph ng pháp t s
Ngày nay ph ng pháp t l đ c s d ng nhi u nh m giúp cho vi c khai thác
và s d ng các s li u đ c hi u qu h n thông qua vi c phân tích m t cách có h
th ng hàng lo t các t l theo chu i th i gian liên t c ho c gián đo n.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ c phân thành các
nhóm ch tiêu đ c tr ng ph n ánh nh ng n i dung c b n theo m c tiêu phân tích c a
doanh nghi p. M i nhóm t l l i bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n
c a ho t đ ng tài chính trong m i tr ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích,
ng i phân tích l a ch n các nhóm ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích
c a mình. Có nh ng nhóm ch tiêu c b n:
- Ch tiêu v kh n ng thanh toán: đo l ng kh n ng c a m t công ty trong vi c
thanh toán n khi đ n h n.
- Ch tiêu phân tích tài s n và ngu n v n: đo l ng ph m vi theo đó vi c trang

tr i tài chính cho các kho n vay n c a công ty đ c công ty th c hi n b ng cách vay
n ho c bán thêm c ph n.
- Ch tiêu v các ch s ho t đ ng: đo l ng hi u qu trong vi c s d ng các
ngu n l c c a công ty.
- Ch tiêu v kh n ng sinh l i: đ đo l ng n ng l c có lưi và kh n ng sinh l i
c a công ty.
Ch n đúng các ch s và ti n hành phân tích chúng, ch c ch n ta s phân tích
đ c tình hình tài chính c a doanh nghi p. Phân tích t s cho phép phân tích đ y đ
khuynh h ng vì m t s d u hi u có th đ c k t lu n thông qua quan sát s l n các
hi n t ng nghiên c u riêng r .
1.3.2 Ph ng pháp so sánh
ây là ph ng pháp đ c s d ng ph bi n nh t trong phân tích tài chính đ
đánh giá k t qu , xác đ nh v trí và xu h ng bi n đ ng c a các ch tiêu phân tích. Vì
v y, đ áp d ng ph ng pháp so sánh ph i đ m b o các đi u ki n so sánh và k thu t
so sánh.
- Tiêu chu n so sánh: là ch tiêu c a m t k đ c l a ch n làm g c so sánh, tu
theo yêu c u c a phân tích mà ch n c n c ho c k g c phù h p. Khi ti n hành so
sánh c n có t hai đ i l ng tr lên và các đ i l ng ph i đ m b o tính ch t so sánh
đ c.
- i u ki n so sánh: ph i có ít nh t 2 đ i l ng ho c 2 ch tiêu và các đ i l ng
ph i đ m b o tính ch t so sánh đ c (th ng nh t v i nhau v n i dung, ph ng pháp
tính toán, th i gian và đ n v đo l ng).
8

Thang Long University Library


- K thu t so sánh: đ đáp ng các m c tiêu s d ng c a nh ng ch tiêu so sánh,
quá trình so sánh gi a các ch tiêu đ c th hi n d i 3 k thu t so sánh sau đây
+ So sánh s tuy t đ i: là k t qu c a phép tr gi a tr s c a k phân tích v i k

g c c a các ch tiêu kinh t . K t qu so sánh ph n ánh s bi n đ ng v quy mô ho c
kh i l ng c a các ch tiêu phân tích.
+ So sánh s t ng đ i: là k t qu c a phép chia gi a tr s c a k phân tích so
v i k g c c a các ch tiêu kinh t . K t qu so sánh ph n ánh k t c u, m i quan h , t c
đ phát tri n và m c đ ph bi n c a ch tiêu nghiên c u.
+ So sánh s bình quân: bi u hi n tính ch t đ c tr ng chung v m t s l ng,
nh m ph n ánh đ c đi m chung c a m t đ n v , m t b ph n hay m t t ng th chung
có cùng m t tính ch t. T đó cho th y s bi n đ ng v m t quy mô ho c kh i l ng
c a ch tiêu phân tích, m i quan h t l , k t c u c a t ng ch tiêu trong t ng th ho c
bi n đ ng v m t t c đ c a ch tiêu đang xem xét gi a các th i gian khác nhau, bi u
hi n tính ph bi n c a ch tiêu phân tích.
- Hình th c so sánh:
+ So sánh liên h (so sánh theo “chi u d c”) đ th y đ c t tr ng c a t ng lo i
trong t ng s
m i b n báo cáo. T ng kho n m c trên báo cáo đ c th hi n b ng
m t t l k t c u so v i m t kho n m c đ c ch n làm g c có t l là 100%. S d ng
ph ng pháp so sánh s t ng đ i k t c u (chi tiêu b ph n trên chi tiêu t ng th )
phân tích theo chi u d c giúp chúng ta đ a v m t đi u ki n so sánh, d dàng th y
đ c k t c u c a t ng ch tiêu b ph n so v i ch tiêu t ng th t ng gi m nh th nào,
t đó khái quát tình hình tài chính c a doanh nghi p.
+ So sánh đ n gi n (so sánh theo “chi u ngang”) đ th y đ c s bi n đ i c v
s t ng đ i và s tuy t đ i c a m t kho n m c nào đó qua các niên đ k toán liên
ti p. Phân tích theo th i gian giúp đánh giá khái quát tình hình bi n đ ng c a các ch
tiêu tài chính. ánh giá đi t t ng quát đ n chi ti t, sau khi đánh giá ta liên k t các
thông tin đ đánh giá kh n ng ti m tàng và r i ro, nh n ra nh ng kho n m c nào có
bi n đ ng c n t p trung phân tích xác đ nh nguyên nhân .
+ So sánh gi a s th c hi n k này v i s th c hi n k tr c đ th y rõ xu h ng
thay đ i v tài chính c a doanh nghi p, đ th y đ c tình hình tài chính đ c c i thi n
hay x u đi nh th nào đ có bi n pháp kh c ph c trong k t i.
+ So sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ th y rõ m c đ ph n đ u c a

doanh nghi p.
1.3.3 Ph ng pháp thay th liên hoàn
Là ph ng pháp xác đ nh nh h ng c a các nhân t b ng cách thay th l n
l t và liên ti p các nhân t t giá tr k g c sang k phân tích đ xác đ nh tr s c a
ch tiêu khi nhân t đó thay đ i. Sau đó so sánh tr s c a ch tiêu v a tính đ c v i tr
9


s c a ch tiêu khi ch a có bi n đ i cu nhân t c n xác đ nh s tính đ c m c đ nh
h ng c a nhân t đó.
i u ki n áp d ng ph ng pháp là m i quan h gi a nhân t c n đo nh h ng
và ch tiêu phân tích ph i th hi n đ c d i d ng công th c. Ngoài ra vi c s p x p
các nhân t nh h ng và xác đ nh nh h ng c a chúng đ i v i các ch tiêu phân tích
ph i theo th t t nhân t s l ng đ n nh n t ch t l ng. Trình t thay th các nhân
t ph i tuân theo nguyên t c nh t đ nh v a phù h p v i ý ngh a c a hi n t ng nghiên
c u v a ph i đ m b o m i liên h ch t ch v th c ch t c a các nhân t .
u đi m c a ph ng pháp thay th liên hoàn: Xác đ nh đ c m c đ và chi u
h ng nh h ng c a các nhân t , s p x p các nhân t theo m c đ nh h ng c a
chúng, t đó s có bi n pháp nh m khai thác, thúc đ y nh ng nhân t tích c c và h n
ch nh ng nhân t tiêu c c.
Nh c đi m c a ph ng pháp thay th liên hoàn:
- Không có kh n ng lu n c rõ ràng trình t c th v s thay th c a các nhân
t c ng nh tính quy c c a vi c phân tích các nhân t nh h ng thành các nhân t
s l ng và các nhân t ch t l ng. i u này càng tr nên khó kh n khi có nhi u nhân
t trong tính toán phân tích.
- nh h ng c a m i nhân t đ c xem xét tách r i, không tính đ n m i quan h
qua l i c a nó v i các nhân t khác, m c dù s thay đ i c a m t trong các nhân t d n
t i s thay đ i c a các nhân t khác.
1.3.4 Ph ng pháp Dupont
Mô hình tài chính Dupont là m t trong các mô hình th ng đ c v n d ng đ

phân tích hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p trong m i quan h m t thi t gi a
các y u t đ u vào (các tài s n đ u t ....) và k t qu đ u ra (doanh thu thu n, l i
nhu n.....).
B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t ch tiêu kinh t t ng h p (m t t s )
thành tích c a chu i các t s có m i liên h nhân qu v i nhau. i u này cho phép
phân tích nh ng nh h ng c a các t s thành ph n (t s nhân t ) đ i v i t s t ng
h p. V i ph ng pháp này, nhà phân tích có th tìm đ c nh ng nhân t , nh ng
nguyên nhân d n đ n các hi n t ng t t, x u trong m i ho t đ ng c th c a doanh
nghi p, t đó th y đ c m t m nh, đi m y u trong các ho t đ ng c a doanh nghi p.
Ch ng h n, theo ph ng pháp Dupont, t su t l i nhu n trên t ng tài s n có th
đ c vi t nh sau:
L i nhu n sau thu
L i nhu n sau thu
Doanh thu
ROA =
=
x
T ng tài s n
Doanh thu
T ng tài s n
= ROS x Hi u su t s d ng tài s n
10

Thang Long University Library


V i cách tính này cho th y t su t L i nhu n sau thu trên T ng tài s n (ROA)
ph thu c vào hai y u t là t su t doanh l i nhu n trên doanh thu (ROS) và hi u su t
s d ng tài s n (s vòng quay c a tài s n). Kh n ng sinh l i t ng tài s n th p có th là
k t qu t hi u su t s d ng tài s n th p, cho th y rõ trình đ qu n lý tài s n kém, ho c

t su t l i nhu n trên doanh thu th p do qu n lý chi phí không t t ho c k t h p c hai
nhân t đó.
Ngoài các ph ng pháp phân tích ch y u trên, ng i ta còn s d ng m t s
ph ng pháp khác nh ph ng pháp đ th , ph ng pháp bi u đ , ph ng pháp toán
tài chính,... k c ph ng pháp phân tích các tình hu ng gi đ nh. Trong quá trình phân
tích t ng th thì c n áp d ng linh ho t, xen k các ph ng pháp đ đem l i k t qu cao
h n.
1.4 N i dungăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.4.1 Phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh ếoanh c a ếoanh nghi p
Phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p thông qua
B ng báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh:
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh là báo cáo tài chính t ng h p ph n ánh
t ng quát tình hình danh thu, chi phí và k t qu kinh doanh sau m t k ho t đ ng
B ng báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh g m 3 ph n :
- Ph n I: Lưi l . Ph n ánh tình hình và k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p, bao g m ho t đ ng kinh doanh và các ho t đ ng khác.
- Ph n II: Tình hình th c hi n ngh a v v i Nhà n c. Ph n ánh tình hình th c
hi n ngh a v v i Nhà n c v thu , phí, l phí, và các kho n ph i n p khác.
- Ph n III: Thu GTGT đ c kh u tr , thu GTGT đ c hoàn l i, thu GTGT
đ c gi m, thu GTGT hàng bán n i đ a.
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh cung c p nh ng thông tin v doanh thu,
chi phí và k t qu c a các ho t đ ng c b n trong doanh nghi p nh ho t đ ng s n
xu t kinh doanh, ho t đ ng tài chính và ho t đ ng khác. T đó th y đ c chúng có
phù h p v i đ c đi m kinh doanh c a doanh nghi p không.
ng th i thông qua báo
cáo ta c ng bi t đ c doanh thu c a ho t đ ng nào gi v trí quan tr ng trong doanh
nghi p đ nhà qu n tr có th xem xét m r ng th tr ng, phát tri n doanh thu c a
nh ng ho t đ ng đó.
Khi phân tích báo cáo k t qu kinh doanh có th phân tích qua nhi u k v i nhau
đ th y đ c xu h ng bi n đ ng c a các ch tiêu tài chính trên báo cáo và phân tích

trên m t s góc đ :
- So sánh các ch tiêu tài chính trên báo cáo k t qu kinh doanh thông qua s
tuy t đ i và t ng đ i gi a k này và k tr c ho c nhi u k v i nhau. T đó xác đ nh
các nhân t nh h ng t i m c t ng, gi m l i nhu n sau thu c a doanh nghi p. Các
11


nhân t làm cho l i nhu n sau thu t ng th ng là: doanh thu t ng (doanh thu bán
hàng, doanh thu tài chính, doanh thu khác) k t h p v i vi c giá v n hàng bán gi m,
các lo i chi phí gi m (chi phí tài chính, chi phí bán hàng, qu n lý doanh nghi p, chi
phí khác, chi phí thu thu nh p doanh nghi p). Và ng c l i s khi n cho l i nhu n
sau thu gi m. Sau khi xác đ nh các nhân t c n t ng h p l i đ th y đ c nhân t nào
nh h ng v i m c cao nh t đ có các chính sách đi u ch nh h p lý.
- So sánh m i quan h gi a t c đ t ng, gi m c a các ch tiêu tài chính trên báo
cáo đ th y đ c b n ch t t ng, gi m c a các ch tiêu đư nh h ng nh th nào t i l i
nhu n sau thu c a doanh nghi p. Tr ng h p t c đ t ng c a doanh thu bán hàng
nhanh h n t c đ t ng c a giá v n hàng bán ch ng t trình đ ki m soát chi phí s n
xu t c a nhà qu n tr t t, đư làm cho giá thành s n xu t s n ph m h . Tr ng h p t c
đ t ng c a doanh thu th p h n t c đ t ng c a chi phí bán hàng, nhà qu n tr c n xem
xét các y u t chi phí có phù h p v i các giai đo n c a chu k s n ph m không. Thông
qua k t qu phân tích có c s đ a ra các bi n pháp ki m soát chi phí t t h n và xây
d ng các đ nh m c chi phí khoa h c nh m t i thi u hóa chi phí.
ng th i thông qua
phân tích c ng th y đ c hi u qu kinh doanh c a các ho t đ ng và toàn doanh
nghi p.
1.4.2. Phân tích tình hình tài s n - ngu n v n
- Phân tích tình hình tài s n nh m tìm hi u s thay đ i v giá tr , t tr ng c a tài
s n qua các th i k nh th nào, s thay đ i này b t ngu n t nh ng d u hi u tích c c
hay th đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh, có phù h p v i vi c nâng cao kinh
t đ ph c v cho chi n l c, k ho ch s n xu t kinh doanh hay không. Ngoài ra, vi c

phân tích này còn cung c p cho nhà phân tích nhìn v quá kh tìm ki m m t xu
h ng, b n ch t s bi n đ ng tài s n c a doanh nghi p.
Khi phân tích tình hình c c u tài s n, ngoài vi c so sánh s bi n đ ng trên t ng
s tài s n và t ng lo i tài s n( tài s n ng n h n, tài s n dài h n, các kho n ph i thu
ng n h n, hàng t n kho...) gi a kì phân tích so v i kì g c, các nhà phân tích còn tính ra
và so sánh t tr ng c a t ng lo i tài s n chi m trong t ng s , t đó th y đ c xu
h ng bi n đ ng và m c đ h p lý c a vi c phân b .
- Phân tích tình hình ngu n v n nh m tìm hi u s thay đ i v giá tr , t tr ng c a
ng n v n quá các th i k nh th nào, s thay đ i này b t ngu n t nh ng d u hi u
tích c c hay th đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh, có phù h p v i vi c nâng
cao n ng l c tài chính, tính t ch c a tài chính, kh n ng t n d ng, khai thác ngu n
v n trên th tr ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh hay không, c ng nh có phù
h p v i chi n l c, k ho ch s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p hay không.
Vi c phân tích tình hình ngu n v n c ng đ c ti n hành t ng t nh vi c phân
tích tình hình tài s n. Cùng v i vi c so sánh t ng ngu n v n c ng nh t ng lo i ngu n
12

Thang Long University Library


v n gi a kì phân tích so v i kì g c, các nhà phân tích còn tính ra và so sánh t tr ng
c a t ng b ph n ngu n v n chi m trong t ng s , t đó th y đ c xu h ng bi n
đ ng, m c đ h p lý và tính t ch tài chính c a doanh nghi p.
1.4.3. Phân tích khái quát tình hình l u chuy n ti n t
Phân tích tình hình l u chuy n ti n t thông qua phân tích báo cáo l u chuy n
ti n t .
Dòng l u chuy n ti n t đ c bi t quan tr ng đ i v i m t doanh nghi p. Nó cho
phép doanh nghi p có th m r ng ho t đ ng c a mình, thay th các tài s n c n thi t,
t n d ng các c h i c a th tr ng và chi tr c t c cho các c đông.
B ng l u chuy n ti n t cho bi t kh n ng t o ti n, tình hình qu n lí các tài s n và

trách nhi m pháp lí ngoài v n hi n th i, chi ti t các kho n đ u t vào tài s n s n su t
và các kho n đ u t tài chính c a doanh nghi p. Nó cho phép c các nhà qu n lí c ng
nh các nhà nghiên c u tr l i đ c nh ng v n đ quan tr ng liên quan đ n ti n.
B ng l u chuy n ti n t cung c p thông tin liên quan ba ho t đ ng chính t o ra và s
d ng ti n là: ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, ho t đ ng tài chính, ho t đ ng đ u t .
- Phân chia các dòng ti n trong b ng l u chuy n ti n t :
V c b n, b ng l u chuy n ti n t gi i thích s v n đ ng ti n t t cân b ng ti n đ u
kì đ n m c cân b ng cu i kì (ti n t bao g m ti n và các kho n t ng đ ng ti n nh
đ u t ng n h n, các kho n đ u t có đ thanh kho n cao, thông th ng là các kho n
đ u t đáo h n d i ba tháng.
Các dòng ti n trong b ng l u chuy n ti n t đ c chia thành 3 lo i:
+ Dòng ti n t ho t đ ng s n xu t, kinh doanh: là các dòng ti n ra và vào tr c
ti p liên quan đ n thu nh p t ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ c ghi nh n trên b ng
thu nh p
+ Dòng ti n t ho t đ ng đ u t : là các dòng ti n vào ra liên quan đ n vi c mua
và thanh lí các tài s n s n xu t kinh doanh do công ty s d ng ho c đ u t vào các
ch ng khoán c a công ty khác.
Dòng ti n ra ph n ánh các kho n đ u t ti n m t toàn b đ có đ c các tài s n này.
dòng ti n vào ch đ c ghi nh n khi nh n đ c ti n t vi c thanh lí các tài s n đ u t
tr c. Các dòng ti n t ho t đ ng đ u t g m:
+ Dòng ti n t ho t đ ng tài chính: bao g m dòng ti n ra và vào liên quan đ n
các nghi p v ti n t v i các ch th ngoài doanh nghi p (t các ch s h u và ch n )
tài tr cho doanh nghi p và các ho t đ ng c a doanh nghi p. Dòng ti n vào ghi nh n
các ho t đ ng tài chính nh n ti n t ch s h u v n và ch n .
Vi c phát tri n lâu dài c a doanh nghi p th ng đ c tài tr t ba ngu n chính:
ti n t ho t đ ng SXKD c a chính doanh nghi p, t phát hành c phi u và t vay
m n dài h n. Các ngu n l c tài chính đ c s d ng là m t nhân t quan tr ng nh
13

h ng đ n đ r i ro và kh n ng tr n c a doanh nghi p. B ng l u chuy n ti n t cho
th y ban qu n lí đư l a ch n ph ng án nào đ tài tr s phát tri n c a doanh nghi p.
Các thông tin trên có th giúp đánh giá c u trúc v n và ti m n ng phát tri n c a doanh
nghi p.
Nh v y vi c phân tích báo cáo l u chuy n ti n t s giúp b n ki m tra tính trung
th c c a t t c các thông tin rút ra t vi c đánh giá các t su t và v n l u đ ng, v tình
tr ng ti n m t, kh n ng thanh toán c a công ty.
1.4.4. Phân tích các ch tiêu tài chính c a doanh nghi p
S li u đ c th hi n thông qua báo cáo tài chính v n ch a l t t h t đ c th c
tr ng tài chính c a doanh nghi p, chính vì v y đ gi i thích thêm các m i quan h tài
chính ta còn có th dùng các h s tài chính. M i m t doanh nghi p khác nhau l i có
h s tài chính khác nhau và th m chí m t doanh nghi p nh ng th i đi m khác nhau
c ng có nh ng h s tài chính không gi ng nhau. Do đó ng i ta coi các h s tài
chính là nh ng bi u hi n đ c tr ng nh t v tình hình tài chính c a doanh nghi p trong
m t th i k nh t đ nh. Thông qua phân tích các t s tài chính c a doanh nghi p,
chúng ta có th đánh giá khá chính xác tình hình tài chính c a doanh nghi p, cho th y
các m i quan h gi a các kho n m c khác nhau trong các báo cáo tài chính và t o đi u
ki n thu n l i cho vi c so sánh các kho n m c đó c a doanh nghi p qua nhi u giai
đo n và so sánh v i các doanh nghi p khác trong ngành.
1.4.4.1. Ch tiêu đánh giá n ng l c ho t đ ng c a tài s n
- Phơnătíchăn ngăl c ho tăđ ng c a tài s n ng n h n, g m các ch tiêu:
+ Vòng quay các kho n ph i thu:
Vòng quay các kho n ph i thu =

Doanh thu thu n
Các kho n ph i thu

n v tính: vòng
Ch tiêu này ph n ánh t c đ chuy n đ i các kho n ph i thu thành ti n m t c a
doanh nghi p, cho bi t chính sách bán hàng tr ch m hay tình hình thu h i n c a

doanh nghi p
Ch tiêu này cho bi t trong kì phân tích các kho n ph i thu quay đ c bao nhiêu
vòng. Vòng quay càng l n ch ng t t c đ thu h i các kho n thu nhanh vì doanh
nghi p không ph i đ u t nhi u vào các kho n ph i thu (không ph i c p tín d ng cho
khách). Tuy nhiên n u so sánh v i các doanh nghi p cùng ngành mà ch tiêu này cao
thì doanh nghi p có th m t l i th c nh tranh do khách hàng chuy n sang s d ng s n
ph m, d ch v c a đ i th c nh tranh có th i gian c p tín d ng dài h n.
+ K ăthuăti nătrungăbình (s ngày luân chuy n các kho n ph i thu)
14

Thang Long University Library


K thu ti n trung bình =

360
Vòng quay các kho n ph i thu

n v tính: ngày
Ch tiêu này ph n ánh s ngày c n thi t đ doanh nghi p thu h i các kho n ph i
thu c a mình. Ch tiêu này ph thu c vào quy mô c a doanh nghi p và đ c thù c a
t ng ngành ngh s n xu t kinh doanh. K thu ti n trung bình càng nh thì vòng quay
các kho n ph i thu càng nhanh, hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p càng cao và
ng c l i.
+ Vòng quay hàng t n kho
Vòng quay hàng t n kho =

Doanh thu
S d hàng t n kho cu i k

n v tính: vòng
H s vòng quay hàng t n kho th hi n kh n ng qu n tr hàng t n kho. Vòng
quay hàng t n kho là s l n mà hàng hóa t n kho bình quân luân chuy n trong k .
H s vòng quay hàng t n kho th ng đ c so sánh qua các n m đ đánh giá
n ng l c qu n tr hàng t n kho là t t hay x u qua t ng n m. H s này l n cho th y t c
đ quay vòng c a hàng hóa trong kho là nhanh và ng c l i, n u h s này nh thì t c
đ quay vòng hàng t n kho th p.

+ Th i gian quay vòng t n kho
S ngày quay vòng hàng t n kho =

360
Vòng quay hàng t n kho

n v tính: ngày
Th i gian quay vòng hàng t n kho cho th y kho ng th i gian trung bình hàng t n
kho đ c l u gi .
S t ng lên c a th i gian quay vòng hàng t n kho qua các n m cho th y s ch m
đi trong công vi c kinh doanh ho c là s tích tr hàng t n kho m t công ty, đi u đó
c ng có th đ c hi u r ng đ u t vào hàng t n kho đang trên m c c n thi t.
- Phơnătíchăn ngăl c ho tăđ ng tài s n dài h n
N ng l c ho t đ ng c a tài s n dài h n th ng đ c đánh giá qua các ch tiêu sau:
Hi u su t s d ng tài s n c đ nh:
Hi u su t s d ng TSC

=

Doanh thu thu n
T ng TSC
n v tính: l n

15


Ch tiêu này ph n ánh r ng c 1 đ ng t ng tài s n c đ nh trong kì tham gia vào
ho t đ ng s n xu t kinh doanh thì t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch
tiêu này càng cao càng th hi n tài s n c đ nh đ c s d ng m t cách hi u qu .
- N ngăl c ho tăđ ng c a t ng tài s n
Hi uăsu tăs ăd ngăt ngătƠiăs n:
Hi u su t s d ng t ng tài s n =

Doanh thu thu n
T ng tài s n
n v tính: l n

Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng t ng tài s n c a doanh nghi p t o ra bao nhiêu
đ ng doanh thu thu n. Qua ch tiêu này ta có th đánh giá đ c kh n ng s d ng tài
s n c a doanh nghi p ho c doanh thu thu n đ c sinh ra t tài s n mà doanh nghi p
đư đ u t . Nói chung hi u su t này càng l n th ng đ c đánh giá hi u qu s d ng
tài s n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p càng t t, đi u đó có ngh a
là doanh nghi p c n ít tài s n h n đ duy trì m c đ ho t đ ng kinh doanh mà doanh
nghi p đư đ t ra (doanh thu).
1.4.4.2. Ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán
Kh n ng thanh toán c a doanh nghi p là m t trong nh ng n i dung th hi n khá
rõ nét ch t l ng ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p. N u ho t đ ng tài chính di n
ra thu n l i, lành m nh, có ch t l ng cao, doanh nghi p s đ o b o đ và th a kh
n ng thanh toán. Ng c l i, n u ho t đ ng tài chính di n ra không thu n l i, ch t
l ng ho t đ ng tài chính th p, doanh nghi p s không đ m b o đ c kh n ng thanh
toán các kho n n .
Kh n ng thanh toán khái quát c a m t doanh nghi p th hi n kh n ng trang

tr i các kho n n nói chung và các kho n n ng n h n, đ n h n nói riêng.
đánh giá kh n ng thanh toán c a doanh nghi p, các nhà phân tích th ng s
d ng m t s ch tiêu:
- Kh ăn ngăthanhătoánăn ăng năh n:

n v tính: l n
Ch tiêu này cho bi t v i t ng giá tr c a TSNH hi n có, doanh nghi p có đ m
b o kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n không hay m t đ ng n ng n h n
đ c đ m b o b i bao nhiêu đ ng tài s n ng n h n. H s này có giá tr càng cao
ch ng t kh n ng thanh toán n ng n h n c a doanh nghi p càng l n. T l này cho
phép hình dung ra chu kì ho t đ ng c a doanh nghi p xem có hi u qu không, ho c
16

Thang Long University Library


kh n ng bi n s n ph m thành ti n m t có t t không. N u doanh nghi p g p ph i r c
r i trong v n đ đòi các kho n ph i thu ho c th i gian thu h i ti n m t kéo dài, thì
doanh nghi p r t d g p ph i r c r i v kh n ng thanh kho n..
- Kh n ngăthanhătoánănhanh
Các tài s n ng n h n tr c khi mang đi thanh toán cho ch n đ u ph i chuy n
đ i thành ti n. Trong tài s n ng n h n hi n có thì hàng hóa t n kho ch a th chuy n
đ i ngay thành ti n, do đó nó có kh n ng thanh toán kém nh t. Vì v y h s kh n ng
thanh toán nhanh là th c đo kh n ng tr n ngay các kho n n ng n h n c a doanh
nghi p trong k không d a vào vi c ph i bán các lo i hàng t n kho. Kh n ng thanh
toán nhanh c a doanh nghi p đ c tính theo công th c:
Kh n ng thanh toán n ng n h n =

Tài s n ng n h n
T ng n ng n h n

n v tính: l n
Kh n ng thanh toán nhanh ph n ánh kh n ng thanh toán các kho n n trong
m t kho ng th i gian ng n. Ch tiêu này cao hay th p, tình hình tài chính đ c đánh
giá t t hay x u tùy thu c vào l ng ti n và các kho n đ u t tài chính ng n h n l n
hay bé, n ng n h n nh hay l n. Ch tiêu này thông th ng n u l n h n 1 thì tình
hình thanh toán c a doanh nghi p t ng đ i kh quan, doanh nghi p có th đáp ng
đ c yêu c u thanh toán nhanh. Tuy nhiên, h s này quá l n l i gây tình tr ng m t
cân đ i c a v n l u đ ng.
- Kh n ngăthanhătoánăt c th i
Kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

N ng n h n

n v tính: l n
Kh n ng thanh toán t c th i th hi n kh n ng bù đ p n ng n h n b ng s ti n
đang có c a doanh nghi p. H s này ph n ánh 1 đ ng n ng n h n đ c đ m b o
b ng bao nhiêu đ ng ti n và các kho n t ng đ ng ti n.
H s này th ng bi n đ ng t 0,5 đ n 1. Tuy nhiên, c ng gi ng nh tr ng h p
c a h s thanh toán ng n h n đ k t lu n giá tr c a h s thanh toán t c th i là t t
hay x u c n xét đ n đ c đi m và đi u ki n kinh doanh c a doanh nghi p. N u h s
này nh h n 0,5 thì doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c thanh toán n .
1.4.4.3. Ch têu đánh giá c c u tài chính c a doanh nghi p
- C ăc u tài s n:

17


+ T tr ng tài s n ng n h n
T tr ng tài s n ng n h n =

Tài s n ng n h n
T ng tài s n

n v tính: %
T tr ng tài s n ng n h n cho bi t t l tài s n ng n h n chi m bao nhiêu trong
t ng s tài s n c a doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t trong 100 đ ng tài s n c a
công ty có bao nhiêu đ ng đ c đ m b o b ng tài s n ng n h n.
nh ng doanh
nghi p khác nhau thì k t c u tài s n ng n h n c ng khác nhau. Vi c nghiên c u k t
c u tài s n ng n h n giúp xác đ nh tr ng đi m qu n lý tài s n ng n h n t đó tìm ra
bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng tài s n trong t ng đi u ki n c th .
+ T tr ng tài s n dài h n
T tr ng tài s n dài h n =

Tài s n dài h n
T ng tài s n

n v tính: %
T tr ng tài s n dài h n cho bi t t l tài s n dài h n chi m bao nhiêu trong t ng
s tài s n c a doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t trong 100 đ ng tài s n c a công ty
có bao nhiêu đ ng đ c đ m b o b ng tài s n dài h n. T tr ng này càng cao càng t t,
nó cho bi t n ng l c s n xu t và xu h ng phát tri n lâu dài c a doanh nghi p.Tuy
nhiên t tr ng này ph thu c vào t ng ngành ngh kinh doanh c th .

- C ăc u ngu n v n:
+ T ăs ăn :
T s n

=

T ng n
T ng ngu n v n

x 100%

n v tính: %
T s này cho bi t có bao nhiêu ph n tr m tài s n c a doanh nghi p là t đi vay.
Qua đây bi t đ c kh n ng t ch tài chính c a doanh nghi p. T s này nh hàm ý
doanh nghi p có kh n ng t ch tài chính cao nh ng doanh nghi p v n ch a khai thác
đ c đòn b y tài chính( huy đ ng v n b ng hình th c đi vay). Ng c l i, t s này mà
cao hàm ý doanh nghi p không có th c l c tài chính mà ch y u đi vay đ có v n kinh
doanh, nh v y m c đ r i ro c a doanh nghi p cao h n. Khi dùng t s này đ đánh giá
c n so sánh t s c a m t doanh nghi p cá bi t nào đó v i t s bình quân c a toàn ngành.
+ T s v n ch s h u:
T s v n ch s h u =

V n ch s h u
T ng ngu n v n
n v tính: %

18

Thang Long University Library

Ch tiêu này ph n ánh t l v n ch s h u trong t ng ngu n v n c a doanh
nghi p. Ch tiêu này càng cao càng th hi n kh n ng t ch c a doanh nghi p càng
l n và ng c l i, và kh n ng đ c l p cao v m t tài chính hay m c đ t tài tr c a
doanh nghi p càng t t b i h u h t tài s n mà doanh nghi p hi n có không ph i đi vay
m n mà đ u t b ng s v n c a mình

th

Ngoài ra đ đánh giá c c u tài chính c a doanh nghi p, m t s ch tiêu khác
ng đ c s d ng là:
- T s n dài h n trên v n ch s h u:
T s n dài h n trên v n ch s h u =

N dài h n
V n ch s h u

n v tính: %
T s n dài h n trên v n ch s h u so sánh t ng quan gi a n dài h n và v n
ch s h u. M c đích c a vi c s d ng t s n dài h n trên v n ch s h u là đ th y
đ c m c đ tài tr b ng v n vay m t cách th ng xuyên (qua đó th y đ c r i ro v
m t tài chính mà công ty ph i ch u) qua vi c lo i b các kho n n ng n h n (tín d ng
th ng m i phi lãi su t và nh ng kho n ph i tr ng n h n). T s này cao cho th y
doanh nghi p đi vay m n nhi u h n s v n ch s h u hi n có. Và t s n dài h n
trên v n ch s h u càng cao thì r i ro tài chính c a doanh nghi p càng t ng do doanh
nghi p ph thu c nhi u vào ch n ho c m c đ hoàn tr v n cho các ch n càng khó
khi doanh nghi p lâm vào tình tr ng kinh doanh thua l . Tuy nhiên t s này cao hay
th p c ng tùy theo t ng ngành ho t đ ng.
- T s t tài tr tài s n dài h n:
T s t tài tr tài s n dài h n =

V n ch s h u
Tài s n dài h n

n v tính: l n
Ch tiêu này cho bi t m c đ tài tr tài s n dài h n b ng ngu n v n ch s h u.
Ch tiêu này càng cao th hi n m c đ tài tr tài s n dài h n b ng v n ch s h u càng
nhi u, hay kh n ng tài chính c a doanh nghi p tr nên v ng vàng h n, d n đ n m c
đ r i ro tài chính c a doanh nghi p s gi m đi và ng c l i.
- T s kh n ngăthanhătoánălƣiăvay:
T s kh n ng thanh toán lưi vay =

L i nhu n tr

c thu và lưi vay

Chi phí lãi vay
n v tính:l n

19


Lưi vay đ tr là m t kho n chi phí c đ nh, ngu n đ tr lưi vay là l i nhu n g p
sau khi đư tr đi chi phí qu n lý kinh doanh và các chi phí bán hàng. So sánh gi a
ngu n đ tr lưi v i lưi vay ph i tr s cho chúng ta bi t doanh nghi p đư s n sàng tr
ti n đi vay t i m c đ nào.
H s này dùng đ đo l ng m c đ l i nhu n có đ c do s d ng v n đ đ m
b o tr lưi cho ch n . Nói cách khác, h s thanh toán lưi vay cho chúng ta bi t đ c
s v n đi vay đư s d ng t t t i m c đ nào và đem l i m t kho n l i nhu n là bao
nhiêu, có đ bù đ p lưi vay ph i tr không. T s này cao cho th y công ty hoàn toàn

có kh n ng tr lưi vay, và ng c l i n u t s này th p ch ng t công ty đư vay quá
nhi u so v i kh n ng c a mình, ho c công ty kinh doanh kém đ n m c l i nhu n thu
đ c không đ tr lưi vay.
1.4.4.4. Phân tích kh n ng sinh l i
Kh n ng sinh l i c a doanh nghi p là ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh
cu i cùng c a doanh nghi p, là thông tin quan tr ng đ a ra quy t đ nh đ u t nh m m
r ng th ph n giúp cho doanh nghi p t ng tr ng b n v ng.
- T ăsu tăl iănhu nătrênădoanhăthuă(ROS).
T su t sinh l i trên doanh thu =

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

x 100

n v tính: %
M c tiêu cu i cùng trong quá trình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p chính
là l i nhu n sau thu .
t ng đ c l i nhu n sau thu c n ph i duy trì t c đ t ng c a
doanh thu nhanh h n t c đ t ng c a c a chi phí, khi đó m i có s t ng tr ng b n
v ng.
T s này cho bi t l i nhu n chi m bao nhiêu ph n tr m trong doanh thu. Ch
tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng chi phí càng t t. ó là nhân t giúp nhà
qu n tr m r ng th tr ng, t ng doanh thu. Ng c l i n u ch tiêu này th p, nhà qu n
tr c n t ng c ng ki m soát chi phí c a các b ph n.
- T ăsu tăl iănhu nătrênăt ngătƠiăs nă(ROA)ăă
T su t sinh l i trên t ng tài s n =

L i nhu n ròng
T ng tài s n

n v tính: %
Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p b ra 100 đ ng tài s n đ u t thì thu đ c bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài
s n t t, đó là nhân t giúp nhà qu n tr có th nghiên c u đ u t theo chi u r ng nh
xây d ng nhà x ng, mua thêm máy móc thi t b , m r ng th ph n tiêu th .
20

Thang Long University Library


Theo ph

ng pháp Dupont thì ROA đ

c tính nh sau:

LN sau thu
T su t l i nhu n c a tài s n = =
T ng tài s n

=

LN sau thu

Doanh thu
x

Doanh thu

T ng tài s n

ROA = ROS * Hi u su t s d ng t ng tài s n
T đ ng th c trên ta th y t su t sinh l i c a tài s n ph thu c vào hai y u t là
t su t sinh l i c a doanh thu (ROS) và vòng quay t ng tài s n. Mu n t ngROA thì ta
có 2 h ng:
T ng t su t sinh l i c a doanhthu (ROS) b ng cách gia t ng kh n ng c nh
tranh nh m nâng cao doanh thu đ ng th i ti t gi m các kho n chi phí.
T ng vòng quay t ng tài s n b ng cách s d ng t t h n các tài s n s n có c a
doanh nghi p hay t o ra nhi u doanh thu h n t tài s n s n có.
- T ăsu tăl iănhu nătrênăv năch ăs ăh uă(ROE)ă
L i nhu n ròng

T su t sinh l i trên v n ch s h u =

V n ch s h u

n v tính: %
Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p đ u t 100 đ ng v n ch s h u thì thu đ c
bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao thì hi u qu s d ng v n ch
s h u c a doanh nghi p càng t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t c a ch doanh
nghi p. i u này giúp cho nhà qu n tr t ng đ c v n ch s h u ph c v cho s n
xu t kinh doanh.
Theo ph ng pháp Dupont thì ROE đ c tính nh sau:
T su t l i nhu n trên
v n ch s h u

=

LN sau thu

Doanh thu

Doanh thu
x

T ng TS

x

T ng TS
V n CSH

ROE = ROS * Hi u su t s d ng t ng tài s n * H s tài s n so v i VCSH
Ta có th th y ch tiêu này đ c c u thành b i ba y u t chính là t su t sinh l i
c a doanh thu (ROS), vòng quay t ng tài s n (Hi u su t s d ng t ng tài s n) và h
s tài s n trên v n ch s h u (đòn b y tài chính).
t ng hi u qu s n xu t kinh
doanh (gia t ng ROE) doanh nghi p có th t ng các y u t trên ho c t ng t su t sinh
l i c a tài s n (ROA) theo đ ng th c Dupont th nh t.
nâng cao đòn b y tài chính,
doanh nghi p có th vay n thêm v n đ đ u t , n u m c l i nhu n trên t ng tài s n
c a doanh nghi p cao h n m c lưi xu t cho vay thì vi c vay ti n đ đ u t c a doanh
nghi p là hi u qu .

21


1.4.4.5. Phân tích các đòn b y kinh t
Phơnătíchăđònăb yătƠiăchính:
òn b y tài chính liên quan đ n vi c s d ng các ngu n tài tr có đ nh phí. Dùng

đ đo l ng s nh y c m c a l i nhu n sau thu - t c lưi ròng cho v n ch s h u
tr c s thay đ i c a l i nhu n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh – t c EBIT (l i
nhu n tr c thu và lưi).
nh y c m này ph thu c vào đòn cân n - t c t l n trên
t ng tài s n. G i t t đòn b y tài chính là FL, có th vi t nh sau:
FL

T c đ thay đ i c a l i nhu n ròng

=

T c đ thay đ i c a EBIT

M t khác, khi xem xét tác đ ng c c u tài chính (t l n và v n ch s h u) đ n
t c đ thay đ i c a lưi ròng, c n chú ý r ng, l i nhu n t ho t đ ng kinh doanh (sau
khi tr thu ) s đ c chia cho hai đ i t ng. Ch s h u đ c ph n lưi ròng và ch n
đ c ph n lưi vay.
Nh ng lưi vay đ c phép h ch toán vào chi phí tr c khi tính thu thu nh p, nói
cách khác lưi vay đư t o ra m t lá ch n thu . Vì v y lưi vay trên đây đ c tính là lưi
vay sau thu . Th hi n b ng công th c EBIT (1-T%) = lãi ròng + lãi vay (1-T%). Công
th c tính FL đ c vi t l i nh sau:
EBIT(1-T%)
FL =

Lãi ròng + lãi vay(1 - T%)
x

Lãi ròng

Lãi vay(1 - T%)

= 1+

Lãi ròng

Lãi ròng

H s đòn b y tài chính là h qu c a c c u tài chính. Doanh nghi p có h s
đòn b y tài chính càng l n s càng làm t ng s c sinh l i c a v n ch s h u khi ho t
đ ng có hi u qu (EBIT > lưi vay hay su t sinh l i c a t ng tài s n tính trên EBIT > lưi
vay). Ng c l i, khi ho t đ ng không có hi u qu m i r i ro s d n lên vai v n ch s
h u ( u tiên thanh lý c a v n ch s h u sau cùng). Công ty s d ng đòn b y tài chính
v i hy v ng s làm gia t ng l i nhu n cho c đông. N u s d ng phù h p, công ty có
th s d ng các ngu n v n có chi phí c đ nh, b ng cách phát hành trái phi u và c
phi u u đưi đ t o ra l i nhu n l n h n chi phí tr cho vi c huy đ ng v n có chi phí
c đinh. Ph n l i nhu n còn l i s thu c v c đông.
Phơnătíchăđònăb yăkinhădoanh
òn b y kinh doanh (còn g i là h s đòn b y ho c đòn cân đ nh phí) là m c s
d ng đ nh phí ho t đ ng c a công ty, nh m n l c gia t ng l i nhu n (EBIT). Chúng ta
ch phân tích trong ng n h n b i vì trong dài h n tát c các chi phí đ u thay đ i (có
ngh a t t c đ u là bi n phí).
Ba y u t c b n c a đòn cân đ nh phí:
+ Y u t tác đ ng: Doanh thu thay đ i
+ i m t a: nh phí
22

Thang Long University Library


+ V t c n b y: EBIT
l n đòn b y kinh doanh

=

=

% thay đ i l i nhu n tr
% thay đ i s n l

=

ng ho c doanh thu

Doanh thu - Bi n phí
Doanh thu - Bi n phí -

nh phí

Hi u s g p

=

H s đòn b y kinh doanh (OL)

c thu

L i nhu n tr
Hi u s g p
EBIT

c thu

EBIT + F

=
EBIT

Trong đó:
+ F: t ng đ nh phí
+ EBIT : l i nhu n tr c thu
òn b y kinh doanh dùng đo l ng s nh y c m c a l i nhu n – s d ng l i
nhu n tr c thu và lưi vay (EBIT).M c đ nh y c m t l thu c vào c c u chi phí
(t c t l đ nh phí hay bi n phí) c a doanh nghi p.
ụăngh a: H s đòn b y kinh doanh là h qu c a c c u chi phí. T s này r t có
ích cho các nhà phân tích tài chính đ xem xét xem hi u qu c a t ng m c đ đòn cân
n ho t đ ng đ i v i vi c t o ra thu nh p d ki n cho doanh nghi p. T s này có th
c ng đ c s d ng đ công ty quy t đ nh xem m c đ t i u trong t l đòn cân n là
bao nhiêu nh m t i đa hoá EBIT c a doanh nghi p.
N u tình hình t t thì DOL s khuy ch đ i EBIT. N u tình hình x u thì DOL s
khi n cho l nhi u h n.
Nhìn chung các Giám đ c tài chính không thích làm vi c t i doanh nghi p có đòn
cân đ nh phí cao
Doanh nghi p không th l a ch n đòn cân đ nh phí vì đòn cân đ nh phí là do đ c
đi m ho t đ ng c a doanh nghi p quy t đ nh
N u công ty có đòn b y ho t đ ng kinh doanh càng l n thì l i nhu n đ t đ c s
càng nh y c m v i nh ng bi n đ ng c a doanh thu. òn b y ho t đ ng kinh doanh
càng l n thì r i ro c a công ty càng cao
o l ng s bi n đ ng c a lưi ròng – l i nhu n cu i cùng cho các VCSH (các c
đông) tr c s bi n đ ng c a tình hình kinh doanh. S thay đ i c a lưi ròng – hay đ
l n c a đòn b y t ng h p phù thu c vào đ l n c a đòn b y kinh doanh OL và đòn
b y tài chính FL

23


Phơnătíchăđònăb yăt ngăh p:
Công th c:
TL

Ho c:

=

T c đ thay đ i c a l i nhu n ròng
T c đ thay đ i c a kh i l
FL

=

ng ho t đ ng

=

Hi u s g p

= OL x FL

EBIT

% Thay đ i c a EPS
% Thay đ i c a doanh thu

òn b y t ng h p là vi c công ty s d ng k t h p c chi phí ho t đ ng và chi phí
tài tr c đ nh. Khi s d ng k t h p đòn b y ho t đ ng và đòn b y tài chính có tác
đ ng đ n EPS khi s n l ng tiêu th thay đ i qua 2 b c. B c th nh t s l ng tiêu
th thay đ i làm thay đ i EBIT (tác đ ng c a đòn b y ho t đ ng). B c th 2, EBIT
thay đ i làm EPS thay đ i khi s l ng tiêu th thay đ i (tác đ ng c a đòn b y tài
chính).
1.5. Các nhân t nhăh ng t i tình hình tài chính c a doanh nghi p
Thông th ng ng i ta phân lo i các y u t nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh
c a doanh nghi p thành các y u t ch quan và các y u t khách quan. Các y u t ch
quan là các y u t thu c b n thân doanh nghi p, doanh nghi p có th ki m soát ho c
đi u ch nh đ c nó. Các y u t khách quan là các y u t mà doanh nghi p không th
đi u ch nh và ki m soát đ c.
1.5.1. Nhân t khách quan
Là các nhân t tác đ ng liên t c đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p theo
nh ng xu h ng khác nhau, v a t o ra c h i v a h n ch kh n ng th c hi n m c tiêu
c a doanh nghi p. Ho t đ ng kinh doanh đòi h i ph i th ng xuyên n m b t đ c các
nhân t này, xu h ng ho t đ ng và s tác đ ng c a các nhân t đó lên toàn b ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.
Y u t chính tr và lu t pháp: tác đ ng m nh đ n vi c hình thành và khai thác c
h i kinh doanh và th c hi n m c tiêu c a doanh nghi p. n đ nh chính tr là ti n đ
quan tr ng cho ho t đ ng kinh doanh, thay đ i v chính tr có th gây nh h ng có
l i cho nhóm doanh nghi p này ho c kìm hưm s phát tri n c a nhóm doanh nghi p
khác. H th ng pháp lu t hoàn thi n và s nghiêm minh trong th c thi pháp lu t s t o
môi tr ng c nh tranh lành m nh cho các doanh nghi p, tránh tình tr ng gian l n,
buôn l u ...
- Y u t kinh t : Các y u t kinh t nh h ng đ n s c mua, s thay đ i nhu c u
tiêu dùng hay xu h ng phát tri n c a các ngành hàng. Các y u t kinh t bao g m:
ho t đ ng ngo i th ng, l m phát, s thay đ i v c c u kinh t , t c đ t ng tr ng
kinh t ...
24

Thang Long University Library


- Các y u t v n hoá xã h i: là y u t hình thành tâm lí, th hi u c a ng i tiêu
dùng. Y u t này cho phép các doanh nghi p hi u bi t m c đ khác nhau v đ i
t ng ph c v c a mình qua đó l a ch n các ph ng th c kinh doanh cho phù h p .
- Y u t k thu t công ngh : nh h ng đ n yêu c u đ i m i công ngh trong
thi t b kh n ng s n xu t s n ph m v i ch t l ng khác nhau, n ng su t lao đ ng và
kh n ng c nh tranh, l a ch n và cung c p công ngh .
- i u ki n t nhiên và c s h t ng: Các y u t đi u ki n t nhiên nh khí h u,
th i ti t nh h ng đ n chu k s n xu t kinh doanh trong khu v c, ho c nh h ng
đ n ho t đ ng d tr , b o qu n hàng hoá. i v i c s h t ng k thu t, các đi u ki n
ph c v cho s n xu t kinh doanh m t m t t o c s cho kinh doanh thu n l i khi khai
thác c s h t ng s n có c a n n kinh t , m t khác nó c ng có th gây h n ch kh
n ng đ u t , phát tri n kinh doanh đ c bi t v i doanh nghi p th ng m i trong quá
trình v n chuy n, b o qu n, phân ph i…
- Y u t khách hàng: Khách hàng là nhân t quan tr ng quy t đ nh s thành b i
c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng. Khách hàng có nhu c u r t phong phú
và khác nhau tu theo t ng l a tu i, gi i tính m c thu nh p, t p quán… M i nhóm
khách hàng có m t đ c tr ng riêng ph n ánh quá trình mua s m c a h do đó doanh
nghi p ph i có chính sách đáp ng nhu c u t ng nhóm cho phù h p.
- i th canh tranh: Bao g m các nhà s n xu t, kinh doanh cùng s n ph m c a
doanh nghi p ho c kinh doanh s n ph m có kh n ng thay th . Doanh nghi p có c nh
tranh đ c thì m i có kh n ng t n t i ng c l i s b đ y lùi ra kh i th tr ng, c nh
tranh giúp doanh nghi p có th nâng cao ho t đ ng c a mình, ph c v khách hàng t t
h n, nâng cao đ c tính n ng đ ng nh ng luôn trong tình tr ng b đ y lùi.
1.5.2. Nhân t ch quan
Là toàn b các y u t thu c ti m l c c a doanh nghi p mà doanh nghi p có th
ki m soát m c đ nào đó và s d ng đ khai thác các c h i kinh doanh. Ti m n ng

ph n ánh th c l c c a doanh nghi p trên th tr ng, đánh giá đúng ti m n ng cho phép
doanh nghi p xây d ng chi n l c và k ho ch kinh doanh đúng đ n đ ng th i t n
d ng đ c các c h i kinh doanh mang l i hi u qu cao.
- S c m nh v tài chính c a doanh nghi p: th hi n trên t ng ngu n v n (bao
g m v n ch s h u, v n huy đ ng) mà doanh nghi p có th huy đ ng vào kinh
doanh, kh n ng qu n lí có hi u qu các ngu n v n trong kinh doanh. S c m nh tài
chính th hi n kh n ng tr n ng n h n, dài h n, các t l v kh n ng sinh l i c a
doanh nghi p …
- V ngu n nhân l c c a doanh nghi p: Th hi n ki n th c, kinh nghi m c a
nhân công có kh n ng đáp ng cao yêu c u c a doanh nghi p, hoàn thành xu t s c
25