PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BÁNH KẸO HẢI HÀ

CH

NGă1. LụăLU NăCHUNGăV ăPHỂNăTệCHăTÌNHăHÌNHăTÀIă
CHệNHăDOANHăNGHI P

1.1. T ngăquanăv ătƠiăchínhădoanhănghi p
1.1.1. Kh́i ni m t̀i chính ếoanh nghi p
Tài chính doanh nghi p có th đ

c hi u là nh ng quan h giá tr gi a doanh

nghi p và các ch th trong n n kinh t . Các quan h tài chính doanh nghi p ch y u
bao g m:
Quan h kinh t gi a doanh nghi p v iăNhƠăn c: M i quan h này phát sinh
khi doanh nghi p th c hi n ngh a v thu đ i v i Nhà n c ho c khi doanh nghi p s
d ng v n do Nhà n c c p.
Quan h kinh t gi a doanh nghi p v i th tr ngătƠiăchính:ăM i quan h gi a
doanh nghi p v i th tr ng tài chính th hi n thông qua vi c doanh nghi p tìm ki m
các ngu n tài tr . Trên th tr ng tài chính, doanh nghi p có th vay ng n h n đ đáp
ng nhu c u v n ng n h n, phát hành c phi u, trái phi u đ đáp ng nhu c u v n dài
h n.
có đ c ngu n huy đ ng v n đó, doanh nghi p ph i tr lãi và v n vay, tr c
ph n cho các c đông. Doanh nghi p có th g i l ng ti n nhàn r i vào ngân hàng, v a
đ m b o an toàn, v a có th sinh l i nh lãi ti n g i.
Quan h kinh t bênătrongăn i b doanh nghi p:

ây là m i quan h gi a các

b ph n s n xu t kinh doanh, gi a ch doanh nghi p v i c quan ch qu n và ng
đ ng thông qua các k ho ch, chính sách có nh h
quan ch qu n và ng

i lao

ng tr c ti p đ n quy n l i c a c

i lao đ ng c a doanh nghi p.

Quan h kinh t gi a doanh nghi p v iăcácăch th khác: đ i tác kinh doanh,
bên cung c p nguyên v t li u đ u vào, bên mua, ch đ u t … M i quan h này phát
sinh khi doanh nghi p nh p ho c mua nguyên li u đ u vào, nh n các ngu n tài tr và
v n đ u t , khi xu t hàng hóa ra th tr ng thông qua các bên mua. Ngoài ra, m i quan
h kinh t gi a doanh nghi p v i các th tr ng khác nh hàng hóa, d ch v , lao đ ng…
ây là th tr ng mà doanh nghi p ti n hành mua s m máy móc, thi t b , tìm ki m nhà
x ng, lao đ ng… Thông qua các th tr ng này, doanh nghi p có th xác đ nh đ c
nhu c u hàng hóa, nhân công c n thi t đ ho ch đ nh ngân sách đ u t , k ho ch s n
xu t phù h p và th a mãn nhu c u th tr ng.
T nh ng v n đ trên, có th k t lu n r ng: “T̀i chính ếoanh nghi p l̀ ćc quan
h kinh t ế i hình th c gí tr n y sinh g n li n v i vi c t o l p, s d ng qu ti n
t c a doanh nghi p trong qú trình kinh ếoanh”.
(Ngu n: TS Lê Th Xuân, Gío trình T̀i ch́nh doanh nghi p, H c vi n Ngân h̀ng,
, NXB HKTQD, H̀ N i, n m 2012, trang 6)
1


1.1.2. Ch c n ng c a t̀i chính ếoanh nghi p
Tài chính doanh nghi p có nh h

ng l n đ n đ i s ng xã h i, đ n s phát tri n

hay suy thoái c a n n s n xu t. Tài chính doanh nghi p đ m nh n các ch c n ng quan

tr ng, quy t đ nh hi u qu ho t đ ng c a t ng doanh nghi p. Tài chính doanh nghi p có
3 ch c n ng: Ch c n ng xác đ nh và t ch c ngu n v n, ch c n ng phân ph i thu nh p
c a doanh nghi p và ch c n ng giám đ c đ i v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Ch căn ngăxácăđ nhăvƠăt ch căcácăngu n v n: nh m b o đ m nhu c u s d ng
v n cho quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
th c hi n s n xu t kinh
doanh trong đi u ki n c a c ch th tr ng có hi u qu đòi h i các doanh nghi p ph i
có v n và có ph ng án t o l p, huy đ ng v n c th .
Doanh nghi p ph i xác đ nh nhu c u v n (v n c đ nh và v n ng n h n) c n thi t
cho quá trình s n xu t kinh doanh.
Doanh nghi p ph i xem xét kh n ng đáp ng nhu c u v n và các gi i pháp huy
đ ng v n.
Doanh nghi p ph i l a ch n ngu n v n và các ph

ng th c thanh toán ngu n v n

sao cho chi phí doanh nghi p ph i tr là th p nh t trong kho ng th i gian h p lỦ.
Ch căn ngăphơnăph i thu nh p c a doanh nghi p: ch c n ng phân ph i thu
nh p bi u hi n vi c phân ph i thu nh p c a doanh nghi p t doanh thu bán hàng và
thu nh p t các ho t đ ng khác. Nhìn chung, các doanh nghi p phân ph i nh sau:
Bù đ p các y u t đ u vào đã tiêu hao trong quá trình s n xu t kinh doanh nh chi
phí kh u hao tài s n c đ nh, chi phí v t t , chi phí cho lao đ ng và các chi phí khác mà
doanh nghi p đã b ra, n p thu thu nh p doanh nghi p (n u có lãi).
Ph n l i nhu n còn l i s đ

c phân ph i nh sau: bù đ p các chi phí không đ

c

tr , chia lãi cho đ i tác góp v n, chi tr c t c cho các c đông, phân ph i l i nhu n sau

thu vào các qu c a doanh nghi p.
Ch că n ngă giámă đ că đ i v i ho tă đ ng s n xu t kinh doanh: Giám đ c tài
chính là vi c th c hi n ki m tra, ki m soát quá trình t o l p và s d ng các qu ti n t
c a doanh nghi p. Vi c th c hi n ch c n ng này thông qua các ch tiêu tài chính d
ki m soát tình hình đ m b o v n cho s n xu t – kinh doanh và hi u qu s d ng v n
cho s n xu t – kinh doanh. C th qua t tr ng ngu n v n, c c u ngu n huy đ ng, vi c
s d ng ngu n v n huy đ ng, vi c tính toán các y u t chi phí vào giá thành và chi phí
l u thông, vi c thanh toán các kho n công n v i ngân sách, v i ng i bán, v i tín d ng
ngân hàng, v i công nhân viên và ki m tra vi c ch p hành k lu t tài chính, k lu t thanh
toán, k lu t tín d ng c a doanh nghi p, trên c s đó, giúp cho ch th qu n lỦ phát
hi n nh ng khâu m t cân đ i, nh ng s h trong công tác đi u hành, qu n lỦ kinh doanh
2

Thang Long University Library


đ có quy t đ nh ng n ch n k p th i các kh n ng t n th t có th x y ra, nh m duy trì và
nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
chính là toàn di n và th
nghi p.

c đi m c a ch c n ng giám đ c tài

ng xuyên trong quá trình s n xu t – kinh doanh c a doanh

1.2. Kháiăni m,ăỦăngh aăvƠănhi m v c aăphơnătíchătƠiăchínhădoanh nghi p
1.2.1. Kh́i ni m v phân tích t̀i chính ếoanh nghi p
Phân tích tài chính doanh nghi p là m t quát trình ki m tra, xem xét các s li u v
tài chính hi n hành và trong quá kh c a doanh nghi p nh m m c đích đánh giá th c
tr ng tài chính, d tính các r i ro và ti m n ng t ng lai c a m t doanh nghi p, trên c

s đó giúp cho nhà qu n tr đ a ra các quy t đ nh tài chính có liên quan đ n l i ích c a
h trong doanh nghi p đó.
Phân tích tài chính doanh nghi p tr c h t th ng t p trung vào các s li u đ c
cung c p trong các báo cáo tài chính c a doanh nghi p, k t h p các thông tin b sung t
nhi u ngu n khác nhau làm rõ tình hình tài chính doanh nghi p trong quá kh , ch ra
nh ng thay đ i ch y u, nh ng chuy n bi n theo xu h ng, tính toán nhân t , nh ng
nguyên nhân c a s bi n đ ng, phát hi n nh ng quy lu t c a các ho t đ ng làm c s
cho các quy t đ nh hi n t i và d báo cho t ng lai.
1.2.2. Ý ngh a c a phân tích t̀i chính ếoanh nghi p
t

K t qu phân tích tình hình tài chính doanh nghi p là m i quan tâm c a nhi u đ i
ng, cho th y tình tr ng tài chính c a doanh nghi p t i th i đi m phân tích, đ ng th i

d báo nh ng c h i trong t ng lai c ng nh các k ho ch tài chính phù h p v i doanh
nghi p. Do đó, phân tích tài chính có Ủ ngh a h t s c quan tr ng đ i v i các bên tham
gia. C th là:
Th nh t, cung c p đ y đ , k p th i và trung th c các thông tin v tài chính cho
ch s h u, các bên ch n đ có nh ng quy t đ nh đúng đ n trong t ng lai nh m có
đ

c hi u qu cao nh t trong đi u ki n các ngu n l c có h n.

Th hai, cung c p thông tin v tình hình huy đ ng v n, các hình th c huy đ ng
v n, chính sách vay n , m t đ s d ng đòn b y kinh doanh, đòn b y tài chính v i m c
đích làm gia t ng l i nhu n trong t

ng lai.

Th ba, phân tích tài chính cho ng i s d ng thông tin hi u đ c và n m ch c Ủ

ngh a các con s trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Qua
đó, ng i s d ng thông tin s áp d ng các công c phân tích khác nhau đ ch t l c
thông tin t d li u ban đ u phù h p v i m c đích c a mình
Th t , phân tích tài chính là c s cho các d đoán trong t ng lai, t đó có th
đ a ra các quy t đ nh tài chính phù h p. Vi c phân tích tài chính cùng các công c c a
3


nó giúp ng

i s d ng thông tin có th đ a ra nh ng đánh giá có c n c v tri n v ng

tài chính trong t
s gi đ nh v t

ng lai c a doanh nghi p d a trên nh ng k t qu c a quá kh và con
ng lai.

Phân tích tình hình tài chính doanh nghi p th hi n tình tr ng tài chính c a doanh
nghi p t i th i đi m phân tích c ng là c s đ đ a ra các d đoán tài chính trong t ng
lai. Phân tích tình hình tài chính r t có ích cho vi c qu n tr doanh nghi p, đ ng th i là
ngu n thông tin ch y u cho các đ i t ng bên ngoài doanh nghi p. Do đó, phân tích
tài chính là m i quan tâm c a nhi u đ i t ng khác nhau nh ch doanh nghi p, các nhà
đ u t , c đông, ch n , khách hàng, các t ch c cho vay tín d ng, Nhà n c, ng i lao
đ ng trong doanh nghi p…
1.3. Thôngătinăs d ngătrongăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
Khi phân tích tài chính, nhà phân tích c n ph i thu th p, s d ng nhi u ngu n
thông tin: thông tin n i b doanh nghi p, thông tin bên ngoài doanh nghi p… T nh ng
thông tin đó, nhà phân tích có th đ a ra đ

c nh ng nh n xét tinh t và thích h p.

1.3.1. Thông tin bên ngòi
Thông tin bên ngoài là nh ng thông tin liên quan đ n c h i kinh doanh trên th
tr ng c n thu th p trong quá trình phân tích tài chính. Phân tích tài chính doanh nghi p
chú tr ng đ n các s li u mang tính ch t chu k , đ ng th i s d ng các các thông tin v
chính sách thu , lãi su t và thông tin ngành kinh doanh nh v trí c a ngành trong c
c u n n kinh t , c c u ngành, các s n ph m c a ngành, tình tr ng công ngh , th ph n,
và các thông tin liên quan c n ph i báo cáo v i c quan qu n lỦ c a Nhà n

c.

ây là nh ng thông tin v ngành kinh t có nh h ng đ n ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p trong ng n h n và dài h n. S bi n đ ng c a n n kinh t có tác
đ ng m nh m đ n c h i kinh doanh c a doanh nghi p, d n đ n s bi n đ ng giá c
c a các y u t đ u vào, gây nh h ng đ n th tr ng đ u ra c a s n ph m.
Khi nh ng bi n đ ng kinh t là tích c c thì doanh nghi p s có nhi u c h i đ m
r ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh, doanh thu t ng và có k t qu l i nhu n kh quan.
Ng c l i, khi nh ng bi n đ ng kinh t là tiêu c c thì doanh nghi p đ ng tr c nhi u
khó kh n, thách th c đ gi v ng k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
1.3.2. Thông tin bên trong
Thông tin bên trong là nh ng thông tin đ đánh giá chính xác đ

c tình hình tài

chính c a m t doanh nghi p. V i nh ng đ c tr ng v nghi p v , k toán là ngu n thông
tin đáng tin c y nh t cho ho t đ ng phân tích tài chính. Các s li u k toán đ c ph n
ánh đ y đ trong các báo cáo tài chính nh : b ng cân đ i k toán, báo cáo k t qu kinh
doanh, báo cáo l u chuy n ti n t và thuy t minh báo cáo tài chính.
4

Thang Long University Library


1.3.2.1 B ng cân đ i k tón
B ng cân đ i k toán là m t báo cáo tài chính mô t tình tr ng tài chính c a m t
doanh nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh nào đó. ây là m t báo cáo tài chính có Ủ
ngh a r t quan tr ng đ i v i m i đ i t ng có quan h s h u, quan h kinh doanh và
quan h qu n lỦ v i doanh nghi p.
Bên tài s n c a b ng cân đ i k toán ph n nh giá tr c a toàn b tài s n hi n có
đ n th i đi m l p báo cáo thu c quy n qu n lỦ và s d ng c a doanh nghi p. ó là tài
s n c đ nh h u hình, tài s n c đ nh vô hình, tài s n ng n h n (ti n và ch ng khoán
ng n h n d bán, các kho n ph i thu…)
Bên ngu n v n ph n ánh s v n đ hình thành các lo i tài s n c a doanh nghi p
đ n th i đi m l p báo cáo. ó là N ng n h n (n ph i tr nhà cung c p, các kho n ph i
n p, ph i tr khác, n ng n h n ngân hàng th ng m i và các t ch c tín d ng khác),
N dài h n (n vay dài h n ngân hàng th ng m i và các t ch c tín d ng khác, vay
b ng cách phát hành trái phi u), V n ch s h u (th
nhu n không chia, phát hành c phi u)
Các kho n m c trên b ng cân đ i k toán đ
thành ti n gi m d n t trên xu ng.

ng bao g m v n góp ban đ u, l i

c s p x p theo kh n ng chuy n hóa

Nhìn vào b ng cân đ i k toán, nhà phân tích có th nh n bi t đ

c lo i hình doanh

nghi p, qui mô, m c đ t ch tài chính c a doanh nghi p. B ng cân đ i k toán là m t
t li u quan tr ng b c nh t giúp cho các nhà phân tích đánh giá đ c kh n ng cân b ng
tài chính, kh n ng thanh toán và kh n ng cân đ i v n c a doanh nghi p.
1.3.2.2 B́o ćo k t qu ho t đ ng kinh doanh
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh t ng
quát tình hình và hi u qu kinh doanh trong m t k k toán c a doanh nghi p, chi ti t
theo ho t đ ng kinh doanh chính và các ho t đ ng khác, tình hình th c hi n ngh a v
v i Nhà n

c v thu và các kho n ph i n p báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh.

Báo cáo k t qu kinh doanh cho nhà phân tích th y đ c tình hình doanh thu, chi
phí và chênh l ch gi a doanh thu và chi phí đ c g i là lãi ho c l trong m t th i k
nh t đ nh c a doanh nghi p. Vi c phân tích báo cáo k t qu kinh doanh cho ng i s
d ng thông tin đánh giá khái quát tình hình kinh doanh c a doanh nghi p. T đó, tính
đ c t c đ t ng tr ng c a k này so v i k tr c và d đoán t c đ t ng tr ng trong
t

ng lai.
Ngoài ra, vi c phân tích ngh a v tài chính v i Nhà n

c giúp nhà phân tích có th

đánh giá thêm v kh n ng kinh doanh c a doanh nghi p. N u doanh nghi p th ng
xuyên n p thu đúng h n và s thu ph i n p còn l i là ít ho c không có thì ch ng t
5


doanh nghi p ho t đ ng, phát tri n s n xu t kinh doanh t t. N u ng

c l i t c là k t qu

kinh doanh c a doanh nghi p là không kh quan. Nh v y, phân tích báo cáo k t qu
kinh doanh giúp ng i s d ng thông tin có nh ng nh n xét, đánh giá sâu s c và đ y đ
h n v tình hình tài chính c a doanh nghi p.
1.3.2.3 B́o ćo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là báo cáo tài chính ph n ánh các kho n thu và chi ti n
trong k c a doanh nghi p theo các ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng đ u t và ho t
đ ng tài chính: D a vào báo cáo l u chuy n ti n t ta có th đánh giá đ c kh n ng t o
ra ti n, s bi n đ ng tài s n thu n, kh n ng thanh toán, và d đoán đ c lu ng ti n
trong k ti p theo c a doanh nghi p.
Báo cáo l u chuy n ti n t g m 3 ph n:
L uăchuy n ti n t ăt ăho tăđ ng kinh doanh: ph n ánh toàn b dòng ti n thu
vào và chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh thu
ti n m t t doanh thu bán hàng, các kho n thu b t th ng b ng ti n m t khác, chi ti n
m t tr cho ng i bán ho c ng i cung c p, chi tr l ng n p thu , chi tr lãi ti n vay...
L uăchuy n ti n t ăt ăho tăđ ngăđ uăt : ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào và
chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng đ u t c a doanh nghi p. Các kho n thu ti n
m t nh bán tài s n, bán ch ng khoán đ u t , thu n các Công ty khác, thu l i v ph n
đ u t . Các kho n chi ti n m t nh mua tài s n mua ch ng khoán đ u t c a doanh
nghi p khác...
L u chuy n ti n t ăt ăho tăđ ngătƠiăchính: Ph n ánh toàn b dòng ti n thu, chi
liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p bao g m các nghi p v
làm t ng, gi m v n kinh doanh c a doanh nghi p nh ch doanh nghi p góp v n, vay
v n dài h n, ng n h n, nh n v n liên doanh, phát hành trái phi u...
Có hai ph

ng pháp l p báo cáo l u chuy n ti n t là ph

ng pháp tr c ti p và

ph ng pháp gián ti p. M i báo cáo l p theo ph ng pháp khác nhau thì tuân theo
nguyên t c c s s li u và cách l p các ch tiêu khác nhau.
1.3.2.4 Thuy t minh b́o ćo t̀i ch́nh
Thuy t minh báo cáo tài chính là m t b ph n h p thành h th ng báo cáo tài chính
c a doanh nghi p, đ c l p đ gi i thích b sung thông tin v tình hình ho t đ ng c a
doanh nghi p trong k báo cáo mà các báo cáo tài chính không th trình bày rõ ràng và
chi ti t đ c. Thuy t minh báo cáo tài chính trình bày khái quát đ a đi m ho t đ ng s n
xu t kinh doanh, n i dung m t s ch đ k toán đ c doanh nghi p l a ch n đ áp
d ng, tình hình và lỦ do bi n đ ng c a m t s đ i t ng s n xu t và ngu n v n quan
tr ng, phân tích m t s ch tiêu tài s n ch y u và các ki n ngh c a doanh nghi p. C
6

Thang Long University Library


s s li u l p thuy t minh báo cáo tài chính là các s k toán k báo cáo, b ng cân đ i
k toán k báo cáo thuy t minh báo cáo tài chính k tr

c, n m tr

c.

Tómăt i, trong h th ng các báo cáo tài chính thì b ng cân đ i k toán và báo cáo
k t qu kinh doanh là hai b ng báo cáo quan tr ng nh t, cung c p thông tin ch y u cho
ho t đ ng phân tích tài chính doanh nghi p. Ngoài hai b ng báo cáo trên còn có báo cáo
l u chuy n ti n t , thuy t minh báo cáo tài chính.
1.4. Cácăph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchính

n m b t đ c tình hình tài chính c a doanh nghi p c n đi sâu xem xét các m i
quan h và tình hình bi n đ ng c a các kho n m c trong t ng báo cáo tài chính và gi a
các báo cáo tài chính v i nhau. Ph ng pháp phân tích tài chính bao g m m t h th ng
các công c , bi n pháp nh m ti p c n, nghiên c u hi n t ng, s ki n, các m i quan h
bên trong và bên ngoài, các lu ng d ch chuy n, bi n đ ng nh m đánh giá tình hình doanh
nghi p. Trên th c t có nhi u ph ng pháp phân tích tài chính khác nhau, song nh ng
ph

ng pháp sau th

1.4.1. Ph

ng đ

c s d ng đ ti n hành phân tích tài chính.

ng ph́p so śnh

Ph ng pháp so sánh đ c áp d ng khi các ch tiêu tài chính th ng nh t v không
gian, th i gian, n i dung, tính ch t và đ n v tính toán. Có nhi u ph ng pháp so sánh,
tùy thu c vào m c đích c a ng i s d ng mà s d ng ph ng pháp phù h p. N i dung
so sánh bao g m:
Th nh t: so sánh gi a s li u th c hi n trong k này so v i s li u đã th c hi n
k tr c đ th y đ c xu h ng thay đ i tài chính c a doanh nghi p đ đánh giá s
t ng tr ng c a doanh nghi p qua các th i k .
Th hai: so sánh ch tiêu th c t v i các ch tiêu theo k ho ch, d ki n ho c đ nh
m c đ đánh giá m c đ th c hi n ch tiêu k ho ch, ki m tra ti n đ th c hi n k ho ch
đã đ ra c a doanh nghi p.
Th ba: so sánh ch tiêu th c hi n gi a các k trong n m và gi a các n m cho

th y s bi n đ ng trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Th t : so sánh k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p v i
doanh nghi p khác có cùng s n ph m trong đi u ki n ho t đ ng t ng t ho c doanh
nghi p c nh tranh trong ngành đ th y đ c v th c a doanh nghi p trong ngành.
Th n m: so sánh gi a s li u c a doanh nghi p v i các ch s trung bình ngành
đ đánh giá tình hình ho t đ ng c a doanh nghi p là tích c c hay không.
Trong quá trình so sánh, n u không so sánh đ c b ng các ch tiêu tuy t đ i thì có
th s d ng các ch tiêu t ng đ i. B i vì trong th c t , trong m t s tr ng h p, vi c
7


s d ng các ch tiêu tuy t đ i là không th th c hi n đ
cho ng

c, ho c không mang l i Ủ ngh a

i s d ng thông tin.

Phân tích so sánh có th s d ng s bình quân, s t ng đ i ho c s tuy t đ i. S
bình quân ph n ánh t ng quan hi n t ng, b qua s phát tri n không đ ng đ u c a các
y u t c u thành nên hi n t ng đó. Khi so sánh b ng s bình quân có th th y m c đ
đ t đ c so v i t ng th , so v i ngành và các đ nh m c kinh t , k thu t. S tuy t đ i
có th cho ng i phân tích th y rõ kh i l ng, quy mô c a đ i t ng so sánh. S tuy t
đ iđ

c tính b ng công th c:
y = y1 – y0
Trong đó:

y1 là tr s c a ch tiêu phân tích

y0 là tr s c a ch tiêu g c
y là tr s so sánh

S t
t
t

ng đ i có th s d ng đ đánh giá s thay đ i k t c u tài chính, đ c bi t s

ng đ i có th liên k t các ch tiêu không gi ng nhau đ phân tích, so sánh. So sánh
ng đ i là t l ph n tr m c a ch tiêu k phân tích so v i ch tiêu g c, theo công th c:
y=
Trong đó:

y1  y0
* 100%
y0

y1 là tr s c a ch tiêu phân tích
y0 là tr s c a ch tiêu g c
y là tr s so sánh

Tuy nhiên, đi m h n ch c a s t ng đ i là không ph n ánh đ c th c ch t và
quy mô c a ch tiêu so sánh. Vì v y, trong m t s tr ng h p c n ph i k t h p so sánh
c s t ng đ i và s tuy t đ i.
1.4.2. Ph

ng ph́p phân tích t s

Phân tích t s là ph

ng pháp phân tích ph thông, đ

c s d ng th

ng xuyên

nh t. Ph ng pháp phân tích t s d a trên Ủ ngh a chu n m c c a các t l trong m i
quan h tài chính. V nguyên t c, ph ng pháp phân tích t s c n xác đ nh các đ nh
m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p trên c s so sánh các s
li u c a doanh nghi p v i các t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính, các t l tài chính đ c chia thành các nhóm t l đ c
tr ng, ph n ánh nh ng n i dung c b n theo m c tiêu ho t đ ng c a doanh nghi p.
Nhómăt l v kh n ngăthanhătoán: đ
toán các kho n n đ n h n c a doanh nghi p.

c thi t k đ đo l

8

Thang Long University Library

ng kh n ng thanh


Nhómăt l v kh n ngăqu nălỦătƠiăs n: đ

c s d ng đ xem xét kh n ng s

d ng ngu n v n c a doanh nghi p.

Nhómăt l v kh n ngăqu nălỦăn : đ
ch s h u v i các kho n n vay.

c thi t k đ đánh giá c c u ngu n v n

Nhómăt l v kh n ngăsinhăl i: là ch tiêu quan tr ng trong vi c đánh giá hi u
qu ho t đ ng c a doanh nghi p.
Vi c phân tích t l tài chính cho phép phân tích đ y đ xu h

ng tài chính đ đ a

ra đánh giá, nh n đ nh và quy t đ nh tài chính h p lỦ.
1.4.3. Ph

ng ph́p phân tích t̀i chính Dupont

B n ch t c a ph

ng pháp Dupont là tách m t t s t ng h p ph n ánh s c sinh

l i c a doanh nghi p nh thu nh p trên tài s n ROA, thu nh p sau thu trên v n ch s
h u ROE thành tích s c a chu i các t s có m i quan h nhân qu v i nhau. i u đó
cho phép phân tích nh h ng c a các t s đó đ i v i t s t ng h p.
Ph ng pháp phân tích Dupont là phân tích t ng h p tình hình tài chính c a doanh
nghi p. Thông qua quan h c a m t s ch tiêu ch y u đ ph n ánh thành tích tài chính
c a doanh nghi p m t cách tr c quan, rõ ràng. Thông qua vi c s d ng ph ng pháp
phân tích Dupont đ phân tích t trên xu ng không nh ng có th tìm hi u đ c tình
tr ng chung c a tài chính doanh nghi p, cùng các quan h c c u gi a các ch tiêu đánh
giá tài chính, làm rõ các nhân t nh h ng làm bi n đ ng t ng gi m c a các ch tiêu tài
chính ch y u, cùng các v n đ còn t n t i mà còn có th giúp các nhà qu n lỦ doanh

nghi p làm u hoá c c u kinh doanh và c c u ho t đ ng tài chính, t o c s cho vi c
nâng cao hi u qu tài chính doanh nghi p.
1.5. Quiătr̀nhăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
Qui trình ti n hành phân tích tài chính doanh nghi p đ
nh s đ d i đây:

9

c th c hi n theo các b

c


S đ 1.1 Qui trình th c hi n ho t đ ng phân tích t̀i chính ếoanh nghi p
Xác đ nh

Thu th p

X lỦ

m c tiêu
phân tích

thông tin

thông tin

Phân tích
và đánh
giá

D đoán và
Ra quy t
đ nh

(Ngu n: TS Ph m Th Thu & ThS Nguy n Th Lan Anh, B́o ćo t̀i ch́nh - Phân
t́ch, d b́o v̀ đ́nh gí, NXB HKTQD, n m 2013, trang 114)
B

c 1: Xácăđ nh m cătiêuăphơnătích

M c tiêu phân tích đóng vai trò r t quan tr ng trong phân tích tài chính doanh
nghi p. N u đ a ra m c tiêu chính xác ngay t đ u thì quá trình phân tích s th c hi n
trong ph m vi m c tiêu đã đ ra, tránh sai l ch, l c đ trong quá trình phân tích tài chính
doanh nghi p.
B

c 2: Thu th păthôngătin

Thông tin là y u t quan tr ng quy t đ nh ch t l ng phân tích. Thông tin nhà phân
tích c n thu th p bao g m thông tin n i b doanh nghi p và thông tin bên ngoài.
Thông tin n i b : Ngu n này ph n l n là thông tin k toán (Báo cáo tài chính), có
th là ngu n ng n h n d i 1 n m hay ngu n dài h n trên 1 n m. Bên c nh đó là ngu n
thông tin khác nh ph ng án kinh doanh trong th i gian t i, tình hình nhân s , ti n
l

ng, bán hàng, th tr

ng tiêu th , giá c .

Thông tin bên ngoài doanh nghi p: bao g m thông tin kinh t v mô nh l m phát,
chính sách tài khóa, t giá, thu . Thông tin v ngành kinh doanh theo b ch tiêu tài
chính chung c a ngành. Nh ng đôi khi b ch tiêu tài chính trung bình ngành nhi u khi
là cái đích đ n, khó tin c y khi l y làm chu n. Do v y, c n thu th p s li u c a đ i th
c nh tranh, doanh nghi p cùng quy mô qua so sánh đ đ a ra các bi n pháp kh c ph c.
B
đ

că3: X ălỦăthôngătin

Giai đo n ti p theo c a phân tích tài chính là quá trình x lỦ thông tin đã thu th p
c. Trong giai đo n này, nhà phân tích s d ng t p h p các ph ng pháp x lỦ, công

c v i thông tin

các góc đ nghiên c u ph c v tính toán các ch tiêu phân tích theo

m c tiêu đã đ t ra. X lỦ thông tin là quá trình s p x p các thông tin theo nh ng m c
tiêu nh t đ nh nh m tính toán so sánh v i n m tr c hay trung bình ngành. T đó đ a
ra đánh giá, xác đ nh đi m m nh đi m y u, nguyên nhân đ nhà qu n lỦ đ a ra các d
đoán và quy t đ nh.

10

Thang Long University Library


B

c 4:ăPhơnătíchăvƠăđánhăgiá:

Ho t đ ng tài chính ch u nh h

ng c a r t nhi u nguyên nhân, có nh ng nguyên

nhân mà nhà phân tích có th xác đ nh đ c m c đ nh h ng và có nh ng nguyên
nhân không th xác đ nh đ c m c đ nh h ng c a chúng đ n s bi n đ ng c a đ i
t ng nghiên c u. Vì th , sau khi đã thu th p và x lỦ s li u, các nhà phân tích s v n
d ng ph ng pháp thích h p (lo i tr , liên h cân đ i, so sánh, toán kinh t ...) đ xác
đ nh tính toán và phân tích th c ch t tình hình phát tri n tr c ti p thông qua các con s
(s tuy t đ i, s t
B

ng đ i, s bình quân…)

că5: D ăđoánăvƠăraăquy tăđ nh

Nhà phân tích d báo ho t đ ng n m ti p theo, th i gian t i c a doanh nghi p. T
k t qu phân tích trên đ a ra quy t đ nh thích h p.
i v i nhà đ u t là quy t đ nh
đ u t hay rút v n, v i nhà qu n tr doanh nghi p là quy t đ nh tài chính, kh c ph c
nh ng đi m y u và đ ra đ nh h ng ho t đ ng th i gian t i, v i ng i cho vay là quy t
đ nh c p v n hay thu h i v n vay.
1.6. N i dungăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.6.1. Phân tích tình hình bi n đ ng t̀i s n v̀ ngu n v n
1.6.1.1 Phân t́ch c c u t̀i s n – ngu n v n
Phân tích tình hình t̀i s n c a doanh nghi p
u tiên, ti n hành so sánh quy mô t ng tài s n đ th y đ c s bi n đ ng c a
t ng tài s n gi a các th i đi m, t đó bi t đ c tình hình đ u t c a doanh nghi p. Khi
phân tích c c u tài s n, ngoài vi c so sánh s bi n đ ng trên t ng tài s n và t ng lo i

tài s n (tài s n ng n h n, các kho n ph i thu ng n h n, hàng t n kho…) gi a k phân
tích so v i k g c, các nhà phân tích còn tính và so sánh t tr ng c a t ng lo i tài s n
chi m trong t ng s , t đó th y đ c xu h ng bi n đ ng và m c đ h p lỦ c a vi c
phân b . T tr ng c a t ng b ph n tài s n chi m trong t ng s tài s n đ c xác đ nh
nh sau:
T tr ng c a t ng b ph n t̀i s n =
B

Gí tr c a t ng b ph n t̀i s n
T ng gí tr t̀i s n

x 100

c ti p theo là ti n hành phân tích hàng ngang, t c là so sánh m c t ng, gi m

c a các ch tiêu tài s n trên b ng cân đ i k toán thông qua s tuy t đ i và t ng đ i
gi a cu i k v i đ u k ho c nhi u th i đi m liên ti p. B c này giúp nh n bi t v các
nhân t nh h ng và xác đ nh m c đ nh h ng đ n s bi n đ ng v c c u tài s n.
T đó đ a ra các nh n xét v quy mô t ng kho n m c thành ph n c a tài s n là t ng hay
gi m, đ ng th i lỦ gi i cho bi n đ ng t ng ho c gi m đó c ng nh phân tích nh h ng
c a bi n đ ng này đ n k t qu và hi u qu kinh doanh.
11


Phân tích tình hình ngu n v n c a doanh nghi p
Phân tích c c u ngu n v n nh m giúp nhà phân tích tìm hi u đ c s thay đ i v
giá tr , t tr ng c a ngu n v n qua các th i k . S thay đ i này b t ngu n t nh ng d u
hi u tích c c hay th đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh, có phù h p v i vi c
nâng cao n ng l c tài chính, tính t ch tài chính, kh n ng t n d ng, khai thác ngu n
v n trên th tr ng cho ho t đ ng SXKD hay không c ng nh có phù h p v i chi n

l c, k ho ch SXKD c a doanh nghi p hay không. Phân tích c c u ngu n v n cung
c p thông tin cho ng i phân tích s thay đ i ngu n v n, m t xu h ng c c u ngu n
v n h p lỦ trong t ng lai.
Vi c phân tích tình hình ngu n v n c ng ti n hành t ng t nh phân tích tình
hình tài s n. u tiên, c n tính toán và so sánh tình hình bi n đ ng gi a các k v i nhau.
T tr ng c a t ng b ph n ngu n v n chi m trong t ng s ngu n v n đ c xác đ nh
nh sau:
T tr ng c a t ng b
ph n ngu n v n

Gí tr c a t ng b ph n ngu n v n
=

x 100

T ng gí tr ngu n v n

Sau đó, nhà phân tích ti p t c ti n hành phân tích hàng ngang, t c là so sánh s
bi n đ ng gi a các th i đi m c a các ch tiêu ngu n v n trên b ng cân đ i k toán. Qua
đó bi t đ
h

c tình hình huy đ ng v n, n m đ

c các nhân t

nh h

ng và m c đ

nh

ng c a các nhân t đ n s bi n đ ng c a c c u ngu n v n.
Phân tích m i quan h cân đ i gi a t̀i s n v̀ ngu n v n

M i quan h gi a tài s n và ngu n v n th hi n s t ng quan v giá tr tài s n và
c c u ngu n v n c a doanh nghi p trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Phân tích m i
quan h này giúp nhà phân tích ph n nào nh n th c đ c s h p lỦ gi a ngu n v n
doanh nghi p huy đ ng và s d ng cùng trong đ u t , mua s m, d tr , và s d ng có
h p lỦ, hi u qu hay không.
phân tích m i quan h cân đ i gi a tài s n và ngu n v n, th

ng s d ng ch

tiêu v n l u đ ng ròng. V n l u đ ng ròng là s chênh l ch gi a TSNH và ngu n v n
ng n h n:
V n l u đ ng ròng = T̀i s n ng n h n – N ng n h n
N u v n l u đ ng ròng d

ng, ph n ánh doanh nghi p đang s d ng toàn b ngu n

v n ng n h n và m t ph n ngu n v n dài h n đ tài tr cho TSNH. i u này làm gi m
r i ro thanh toán nh ng đ ng th i c ng làm gi m kh n ng sinh l i vì chi phí tài chính
mà doanh nghi p ph i b ra cao. Cân b ng tài chính trong tr ng h p này g i là cân
b ng t t.
12

Thang Long University Library

Ng

c l i n u v n l u đ ng ròng c a doanh nghi p âm ch ng t doanh nghi p đã

dùng v n ng n h n vào đ u t TSC , đi u này s

nh h

ng tr c ti p đ n kh n ng

thanh toán c a khách hàng. Tuy gi m đ c chi phí tài chính do chi phí huy đ ng v n
th p song doanh nghi p ph i đ i m t v i r i ro thanh toán cao. Và t t nhiên, cân b ng
tài chính trong tr ng h p này là cân b ng x u.
l

V n l u đ ng ròng b ng 0 đ ng ngh a v i vi c doanh nghi p đang s d ng chi n
c qu n lỦ v n dung hòa, dùng ngu n v n ng n h n tài tr cho TSNH, dùng ngu n

v n dài h n tài tr cho TSDH. i u này v a đ m b o kh n ng sinh l i, l i v a ng n
ng a r i ro thanh toán cho doanh nghi p.
Phân tích tình hình bi n đ ng tài s n, ngu n v n thông qua b ng cân đ i k toán,
vi c phân tích này cho bi t m t cách khái quát tình hình tài chính doanh nghi p thông
qua các ch tiêu v t ng tài s n, t ng ngu n v n c ng nh c c u tài s n và ngu n v n
c a doanh nghi p. So sánh m c t ng, gi m c a các ch tiêu tài s n và ngu n v n thông
qua s tuy t đ i và t ng đ i gi a các k , t đó nh n xét v quy mô tài s n c a doanh
nghi p t ng hay gi m và nh h ng nh th nào đ n k t qu và hi u qu kinh doanh
c ng nh s t ng gi m c a các ch tiêu ngu n v n và nh n xét v quy mô v n c a doanh
nghi p cùng s nh h ng c a nó đ n tính đ c l p hay ph thu c c a doanh nghi p
trong ho t đ ng tài chính. Thông th ng c n xem xét m t s bi n đ ng ch y u sau gi a
s cu i n m và s đ u n m:

Xem xét s bi n đ ng c a t ng tài s n c ng nh t ng lo i tài s n c s t
l n tuy t đ i. Qua đó th y đ
doanh c a doanh nghi p.

ng đ i

c s bi n đ ng c a quy mô kinh doanh và n ng l c kinh

Xem xét s bi n đ ng v c c u v n kinh doanh. T đó có th đánh giá đ

c tính

h p lỦ trong c c u v n và s tác đ ng c a c c u đó đ n quá trình ho t đ ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p.
Xem xét s bi n đ ng v c c u ngu n v n c v s tuy t đ i l n s t ng đ i đ
đánh giá khái quát m c đ đ c l p v m t tài chính c a doanh nghi p. N u ngu n v n
ch s h u chi m t tr ng l n và có xu h ng t ng, đi u đó cho th y kh n ng t ch
v m t tài chính cao, m c đ ph thu c v m t tài chính đ i v i các ch n th p và
ng

c l i.
Xem xét m i quan h cân đ i gi a các ch tiêu trong b ng cân đ i k toán: s cân

đ i gi a ngu n tài tr ng n h n so v i tài s n dài h n; gi a ngu n tài tr dài h n so v i
tài s n dài h n. T đó, đánh giá xem xét doanh nghi p đã đ m b o đ c nguyên t c cân
b ng v tài chính ch a.

13

phân tích m i quan h cân đ i gi a tài s n và ngu n v n th

ng s d ng ch

tiêu v n l u đ ng ròng, đây là ch tiêu th hi n s chênh l ch gi a TSNH và n ng n
h n.
1.6.1.2 Phân t́ch tình hình công n
phân tích rõ b n ch t công n ph i thu và công n ph i tr ta có th phân tích
m i quan h gi a hai nhóm đ i t
v i các kho n ph i tr :
T l ćc kho n ph i thu
so v i ćc kho n ph i tr

ng này thông qua ch tiêu t l các kho n ph i thu so
Ćc kho n ph i thu
=

Ćc kho n ph i tr

x

100%

Ch tiêu này cao h n 50%, ch ng t các kho n ph i thu nhi u h n các kho n ph i
tr , khi đó doanh nghi p có nguy c v n b chi m d ng nhi u h n v n chi m d ng,
th ng d n đ n hi u qu s d ng v n gi m. Và ng c l i (th p h n 50%) khi đó doanh
nghi p có nguy c v n b chi m d ng ít h n v n chi m d ng.
1.6.2. Phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh
Vi c phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p cho th y
hi u qu c a các chi n l c, chính sách, k ho ch c a doanh nghi p. K t qu kinh doanh

c a doanh nghi p th hi n qua m t s ch tiêu trong và ngoài báo cáo tài chính c a doanh
nghi p.
Cácăch tiêuăv doanh thu:
DoanhăthuăbánăhƠng vƠăcungăc păd chăv :ăCh tiêu này ph n ánh t ng doanh thu
bán hàng hóa, thành ph m và cung c p d ch v trong k báo cáo c a doanh nghi p.
Doanh thu thu n: là l ng doanh thu mà doanh nghi p th c t đ c nh n, có giá
tr b ng doanh thu bán hàng và cung c p d ch v , sau khi đã tr các kho n gi m tr
doanh thu, không bao g m giá v n hàng bán. Vi c phân tích s bi n đ ng c a kho n
m c doanh thu thu n giúp các bên liên quan đánh giá đ c hi u qu s n xu t kinh doanh
c a doanh nghi p thông qua hi u qu c a quá trình ho t đ ng.
Doanh thuăho tăđ ngătƠiăchính: Ch tiêu này ph n ánh doanh thu ho t đ ng tài
chính thu n (T ng doanh thu tr (-) thu GTGT theo ph ng pháp tr c ti p (n u có)
liên quan đ n ho t đ ng khác) phát sinh trong k báo cáo c a doanh nghi p.
Cácăch tiêuăv chiăphí:
Giáăv năhƠngăbán:ăph n ánh toàn b chi phí mua hàng đ s n xu t s n ph m, hàng
hóa. Phân tích s bi n đ ng c a giá v n hàng bán cho th y s bi n đ ng c a tình hình
mua hàng đ i v i doanh nghi p cung c p d ch v và tình hình s d ng nguyên li u đ u
vào cho ho t đ ng s n xu t đ i v i doanh nghi p s n xu t. Do đó, s bi n đ ng c a giá
14

Thang Long University Library


v n hàng bán cho th y s thay đ i c a chi phí mà doanh nghi p ph i b ra đ có đ
hàng hóa, s n ph m cung c p cho th tr

c

ng.

ChiăphíătƠiăchính: Ch tiêu này ph n ánh t ng chi phí tài chính, g m ti n lãi vay
ph i tr , chi phí b n quy n, chi phí ho t đ ng liên doanh,... phát sinh trong k báo cáo
c a doanh nghi p.
ChiăphíăbánăhƠng:ăCh tiêu này ph n ánh t ng chi phí bán hàng phân b cho s
hàng hóa, thành ph m, d ch v đã bán trong k báo cáo.
Chiăphíăqu nălỦădoanhănghi p: Ch tiêu này ph n ánh t ng chi phí qu n lỦ doanh
nghi p phân b cho s hàng hóa, thành ph m, d ch v đã bán trong k báo cáo.
Cácăch tiêuăv l i nhu n:
L iănhu năthu năt ăho tăđ ngăkinhădoanh: Ch tiêu này ph n ánh k t qu ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p trong k báo cáo. Ch tiêu này đ c tính toán trên
c s l i nhu n g p v bán hàng và cung c p d ch v c ng (+) doanh thu ho t đ ng tài
chính tr (-) chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí qu n lỦ doanh nghi p phân b
cho hàng hóa, thành ph m, d ch v đã bán trong k báo cáo.
L iănhu năkhác:ăCh tiêu này ph n ánh s chênh l ch gi a thu nh p khác (sau khi
đã tr thu GTGT ph i n p tính theo ph ng pháp tr c ti p) v i chi phí khác phát sinh
trong k báo cáo.
L i nhu n sau thu : Ch tiêu này ph n ánh t ng s l i nhu n k toán th c hi n
trong n m báo cáo c a doanh nghi p sau khi tr chi phí thu thu nh p doanh nghi p t
ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng khác phát sinh trong k báo cáo.
1.6.3. Phân tích t̀i chính qua b́o ćo l u chuy n ti n t
M căđích:ăđánh giá s b n v ng c a dòng ti n, kh n ng t o ti n và s phù h p
c a dòng ti n so v i chi n l c kinh doanh c a doanh nghi p. Bên c nh đó, đánh giá s
th nh v ng hay khó kh n v v n c a doanh nghi p trong t ng th i k , kh n ng thanh
toán các kho n n ng n h n b ng dòng ti n t H KD.
Ph ngăphápăphơnătích: đánh giá s l u chuy n ti n thu n âm hay d ng, n u
l u chuy n ti n t âm c n phân tích nguyên nhân. Xu h ng l u chuy n ti n thu n c a
doanh nghi p t ng, n đ nh hay gi m, qua đó đánh giá kh n ng t o ti n nhàn r i có th
s d ng đ u t , m r ng H KD. Xác đ nh ngu n c b n t o ti n và s d ng ti n.
Phân t́ch l u chuy n ti n t H KD
Xác đ nh thành ph n chính c a l u chuy n ti n t H KD (theo ph ng pháp gián

ti p thì vi c t ng, gi m các kho n ph i thu,… có th cho th y doanh nghi p đang s
d ng ti n hay t o ra ti n)
15


L u chuy n ti n thu n t H KD âm hay d

ng. Tìm nguyên nhân n u l u chuy n

ti n thu n âm.
So sánh l u chuy n ti n thu n t H KD v i l i nhu n tr

c thu và doanh thu

th n.
Phân t́ch l u chuy n ti n t ho t đ ng đ u t : đánh giá ho t đ ng mua s m tài
s n b ng ti n c a doanh nghi p, đ ng th i phân tích LCTT t ho t đ ng đ u t c ng
cho bi t dòng ti n thu t thanh lỦ, bán tài s n.
Phân tích l u chuy n ti n t ho t đ ng tài chính: dòng ti n t ho t đ ng tài chính
là van đi u ph i ti n cho các H KD, đ u t , đ ng th i gi i quy t các ngh a v tr n
đ n h n. Nh m đánh giá chính sách huy đ ng v n và chính sách chi tr c t c c a doanh
nghi p.
1.6.4. Phân tích ćc ch tiêu t̀i chính ếoanh nghi p
1.6.4.1 Phân t́ch ch tiêu đ́nh gí kh n ng thanh tón
ây là nhóm ch tiêu đ c s d ng đ đánh giá kh n ng c a doanh nghi p trong
vi c đ m b o thanh toán các kho n n khi nó đ n h n. Kh n ng thanh toán c a doanh
nghi p ph n ánh m i quan h tài chính các kho n có kh n ng thanh toán trong k v i
kho n ph i thanh toán trong k . S thi u h t v kh n ng thanh kho n có th đ a doanh
nghi p t i tình tr ng không hoàn thành ngh a v tr n ng n h n c a doanh nghi p đúng
h n và có th ph i ng ng ho t đ ng. Do đó c n chú Ủ đ n kh n ng thanh toán c a doanh

nghi p
H s thanh tón n ng n h n=
Tài s n ng n h n th

T ng t̀i s n ng n h n
T ng n ng n h n

ng bao g m ti n, các ch ng khoán d chuy n nh

ng, các

kho n ph i thu và hàng t n kho. N ng n h n th ng bao g m các kho n vay ng n h n
ngân hàng và các t ch c tín d ng, các kho n ph i tr nhà cung c p, các kho n ph i tr
khác... tài s n ng n h n và n ng n h n đ u có th i h n nh t đ nh - t i m t n m. H s
kh n ng thanh toán ng n h n dùng đ đo l ng kh n ng tr các kho n n ng n h n
b ng các tài s n ng n h n, hay nói cách khác là 1 đ ng n ng n h n đ c đ m b o b ng
bao nhiêu đ ng tài s n ng n h n.
H s này có giá tr càng cao thì kh n ng thanh toán n ng n h n c a doanh nghi p
càng t t và ng c l i. N u kh n ng thanh toán hi n hành nh h n 1 thì doanh nghi p
không đ kh n ng thanh toán n ng n h n. Tuy nhiên, n u con s này quá cao thì có
ngh a là doanh nghi p đã đ u t quá nhi u vào tài s n ng n h n so v i nhu c u. Thông
th ng thì ph n v
kém hi u qu

t tr i đó s không sinh thêm l i nhu n. Vì th mà vi c đ u t đó s

16

Thang Long University Library

H s thanh tón nhanh=

T ng t̀i s n ng n h n-H̀ng t n kho
T ng n ng n h n

H s kh n ng thanh toán nhanh cho bi t kh n ng hoàn tr các kho n n ng n
h n không ph thu c vào vi c vi c bán tài s n d tr (hàng t n kho). Vì hàng t n kho
là tài s n khó chuy n đ i nh t trong các tài s n ng n h n, nên lo i b kho n m c hàng
t n kho s ph n ánh chính xác h n kh n ng chi tr các kho n n t i h n c a doanh
nghi p. N u h s này nh h n 1 ngh a là doanh nghi p không đ kh n ng thanh toán
ngay l p t c toàn b các kho n n ng n han. Doanh nghi p nên xem xét gi m t i đa
hàng t n kho đ tránh r i ro trong thanh toán các kho n n ng n h n d n đ n gi m uy
tín c a doanh nghi p. Tr ng h p h s này th p kéo dài d n đ n d u hi u r i ro tài
chính xu t hi n, nguy c phá s n s x y ra.
H s thanh tón t c th i=
Ti n và các kho n t

ng đ

Ti n v̀ ćc kho n t

ng đ

ng ti n

T ng n ng n h n

ng ti n là các tài s n mang tính thanh kho n cao nh t

c a doanh nghi p. H s thanh toán t c th i th hi n m i quan h ti n (ti n m t và các
kho n t ng đ ng ti n nh ch ng khoán ng n h n d chuy n đ i...) và kho n n đ n
h n ph i tr . H s thanh toán t c th i quá cao t c doanh nghi p d tr quá nhi u ti n
m t thì doanh nghi p b l c h i sinh l i. Các ch n đánh giá m c trung bình h p lỦ
cho t l này là 0,5. Khi h s này l n h n 0,5 thì kh n ng thanh toán t c th i c a doanh
nghi p là kh quan và ng

c l i, n u h s này nh h n 0,5 thì doanh nghi p s g p khó

kh n trong vi c thanh toán n .
1.6.4.2 Phân t́ch ch tiêu đ́nh gí kh n ng qu n ĺ t̀i s n
Ngoài vi c xem xét c c u ngu n v n cùng v i xem xét h s n đ c tr ng, phân
tích v c c u v n ch s h u c ng c n đ c quan tâm. i u này th hi n kh n ng t
tài tr v m t tài chính c a doanh nghi p c ng nh m c đ t ch , ch đ ng trong kinh
doanh. H s v n ch s h u càng cao thì kh n ng đ c l p v m t tài chính c a doanh
nghi p càng l n, an toàn h n v i chính các nhà qu n tr doanh nghi p.
Các h s hi u su t ho t đ ng c a doanh nghi p có tác d ng đo l

ng n ng l c

qu n lỦ và s d ng s v n hi n có c a doanh nghi p. Thông th ng, các h s ho t đ ng
kinh doanh c a doanh nghi p đ c dùng đ phân tích đánh giá là:
Hi u su t s ế ng t ng t̀i s n=

Doanh thu thu n
T ng t̀i s n

Hi u su t s d ng t ng tài s n cho bi t 1 đ ng giá tr c a tài s n đem l i bao nhiêu
đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t các tài s n v n đ ng nhanh, góp
ph n t ng doanh thu và là đi u ki n đ nâng cao l i nhu n c a doanh nghi p. Ng c l i

17


n u ch tiêu này th p, ch ng t các tài s n v n đ ng ch m, có th là do hàng t n kho, d
dang nhi u, tài s n c đ nh ch a ho t đ ng h t công su t làm cho doanh thu doanh
nghi p gi m.
Hi u su t s ế ng TSDH=

Doanh thu thu n
TSDH

Ch tiêu này cho bi t m t đ ng tài s n dài h n t o ra đ

c bao nhiêu đ ng doanh

thu trong k . Tài s n dài h n đây ch y u là máy móc, thi t b , nhà x ng, đ c xác
đ nh là giá tr còn l i t i th i đi m l p báo cáo t c là b ng nguyên giá tài s n c đ nh tr
đi hao mòn lu k . T s này đ c xác đ nh riêng bi t nh m đánh giá hi u qu ho t
đ ng c a riêng TSDH.
Hi u su t s ế ng TSNH=

Doanh thu thu n
TSNH

Ch tiêu hi u su t s d ng tài s n ng n h n cho bi t m i đ ng tài s n ng n h n c a
doanh nghi p t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu. Tài s n ng n h n đây bao g m
ti n và các kho n t ng đ ng ti n, các kho n đ u t ch ng khoán ng n h n, các kho n
tr tr

c ng n h n và hàng t n kho.

Ch tiêu hi u su t s d ng t ng tài s n đo l ng hi u qu s d ng tài s n nói chung
c a doanh nghi p, không phân bi t TSDH hay TSNH, nh m giúp ch doanh nghi p th y
đ c hi u qu đ u t và hi u qu s d ng tài s n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Ch tiêu này cho bi t hi u su t s d ng toàn b tài s n c a doanh nghi p, m t đ ng tài
s n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu. Nó c ng th hi n s vòng quay trung bình c a toàn
b v n c a doanh nghi p trong k báo cáo. H s này làm rõ kh n ng t n d ng v n
tri t đ vào s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vi c t ng vòng quay v n kinh doanh
này là y u t quan tr ng làm t ng l i nhu n cho doanh nghi p đ ng th i làm t ng kh
n ng c nh tranh, t ng uy tín c a doanh nghi p trên th tr ng.
S vòng quay ćc kho n ph i thu=

Doanh thu thu n
Ph i thu kh́ch h̀ng

Kho n ti n ph i thu t khách hàng là s ti n mà khách hàng hi n t i v n còn chi m
d ng c a doanh nghi p. Ch đ n khi khách hàng thanh toán b ng ti n cho kho n ph i
thu này thì coi nh l ng v n mà doanh nghi p b khách hàng chi m d ng m i không
còn n a. S vòng quay kho n ph i thu ph n ánh t c đ thu h i n c a doanh nghi p. H
s này càng l n ch ng t t c đ thu h i n c a doanh nghi p càng nhanh, kh n ng
chuy n đ i các kho n n ph i thu sang ti n m t cao, đi u này giúp cho doanh nghi p
nâng cao lu ng ti n m t, t o ra s ch đ ng trong vi c tài tr ngu n v n l u đ ng trong
s n xu t. Ng c l i, n u h s này càng th p thì s ti n c a doanh nghi p b chi m d ng
ngày càng nhi u, l ng ti n m t s ngày càng gi m, làm gi m s ch đ ng c a doanh
18

Thang Long University Library


nghi p trong vi c tài tr ngu n v n l u đ ng trong s n xu t và có th doanh nghi p s

ph i đi vay ngân hàng đ tài tr thêm cho ngu n v n l u đ ng này.
Th i gian thu n trung bình=

365
S vòng quay ćc kho n ph i thu

Th i gian thu n trung bình cho bi t bình quân doanh nghi p m t bao nhiêu ngày
cho kho n ph i thu khách hàng. Theo dõi s thay đ i c a th i gian thu n trung bình s
giúp doanh nghi p k p th i đ a ra nh ng đi u ch nh v chính sách tín d ng và thu ti n.
Tuy nhiên, đây l i là m t ch tiêu t ng quát ch u nh h ng c a s thay đ i v quy mô
doanh thu và quy mô kho n ph i thu, đ ng th i có xu h ng n đi nh ng thay đ i cá
bi t trong khách hàng nên không đ t đ c nhi u hi u qu trong vi c qu n lỦ thu n . Ch
tiêu này càng ng n, ch ng t t c đ thu h i n t khách hàng càng nhanh, doanh nghi p
ít b chi m d ng v n. Ng

c l i, k thu ti n bình quân càng dài ch ng t t c đ thu h i

ti n càng ch m, doanh nghi p có nguy c b chi m d ng nhi u v n. Vòng quay kho n
ph i thu càng cao thì k thu ti n bình quân càng th p và ng c l i.
S vòng quay h̀ng t n kho=
Vòng quay hàng t n kho th

ng đ

Gí v n h̀ng b́n
H̀ng t n kho

c so sánh qua các n m đ đánh giá n ng l c

qu n tr hàng t n kho là t t hay x u qua t ng n m. H s này l n cho th y t c đ quay

vòng c a hàng t n kho là nhanh và ng c l i, n u h s này nh thì t c đ quay vòng
hàng t n kho th p. C n l u Ủ, hàng t n kho mang tính ch t ngành ngh kinh doanh nên
không ph i c m c hàng t n kho th p là t t, m c hàng t n kho cao là x u.
Th i gian luân chuy n kho trung bình =

365
Vòng quay h̀ng t n kho

Th i gian luân chuy n kho trung bình cho bi t bình quân t n kho c a doanh ngh p
h t bao nhiêu ngày. H s này là m t th c đo quan tr ng đ đánh giá hi u qu ho t
đ ng c a doanh nghi p.
đánh giá m c đ hoàn thành ngh a v đ i v i các kho n ph i tr c a doanh
nghi p, ta s d ng ch tiêu s vòng quay các kho n ph i tr .
S vòng quay ćc kho n ph i tr

Gí v n h̀ng b́n+Chi phí b́n h̀ng v̀ qu n lý
=

Ph i tr ng

i b́n+l

ng,th

ng,thu ph i n p

Ch tiêu s vòng quay các kho n ph i tr ph n ánh kh n ng chi m d ng v n ng n
h n c a doanh nghi p đ i v i nhà cung c p, ng i lao đ ng và c quan Nhà n c. N u
s vòng quay các kho n ph i tr n m nay nh h n n m tr c ch ng t doanh nghi p
chi m d ng v n trong th i gian dài h n và thanh toán ch m h n n m tr c. Ng c l i,

19


n u ch tiêu này n m nay l n h n n m tr

c ch ng t doanh nghi p chi m d ng v n

trong th i gian ng n h n và thanh toán nhanh h n n m tr
T s vòng quay các kho n ph i tr , ta tính đ
công th c sau:
Th i gian tr n trung bình

c.

c th i gi n tr n trung bình qua

365
=

S vòng quay ćc kho n ph i tr

Ch tiêu này th hi n s ngày trung bình mà doanh nghi p c n đ tr ti n cho nhà
cung c p. H s này th hi n m i quan h gi a doanh nghi p và nhà cung c p. H s
này cao t c là doanh nghi p có quan h t t v i nhà cung c p và có kh n ng kéo giãn
th i gian tr ti n cho ng i bán. Ng c l i h s này th p ngh a là doanh nghi p ph i
tr ti n cho ng

i bán trong th i gian ng n sau khi nh n hàng, không đ

c u đãi v

các đi u kho n thanh toán.
Trong phân tích tài chính, k thu ti n bình quân đ c s d ng đ đánh giá kh
n ng thu ti n trong thanh toán trên c s các kho n ph i thu và doanh thu bình quân m t
ngày. T s này cho bi t doanh nghi p m t bình quân là bao nhiêu ngày đ thu h i các
kho n ph i thu c a mình. Vòng quay các kho n ph i thu càng cao thì kì thu ti n càng
th p và ng c l i. D a vào k thu ti n bình quân, có th nh n ra chính sách bán tr ch m
c a doanh nghi p, ch t l ng công tác theo dõi thu h i n c a doanh nghi p.
Th i gian quay
vòngăc a ti n

=

Th i gian quay

+

vòngăhƠngăTK

Th i gian thu
n trungăb̀nh

-

Th i gian tr
ch mătrungăb̀nh

Th i gian quay vòng ti n là m t th c đo đ c s d ng trong phân tích tài chính
c a doanh nghi p, đ đánh giá kh n ng qu n lỦ dòng ti n c a doanh nghi p.
Ch tiêu th i gian quay vòng ti n là s k t h p c a ba ch tiêu đánh giá công tác

qu n lỦ hàng l u kho, kho n ph i thu, kho n ph i tr . Th i gian quay vòng ti n ng n,
ch ng t doanh nghi p s m thu h i đ c ti n m t trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh,
qu n lỦ hi u qu khi gi đ c th i gian quay vòng hàng t n kho và các kho n ph i thu
m c th p, chi m d ng đ

c th i gian dài đ i v i các kho n n . Tuy nhiên, c ng tùy

vào đ c đi m c a ngành ngh kinh doanh mà doanh nghi p ho t đ ng, đ i v i doanh
nghi p ho t đ ng trong l nh v c th ng m i d ch v thì th i gian quay vòng ti n s ng n
h n nhi u so v i doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c s n xu t.
1.6.4.3 Phân t́ch ch tiêu đ́nh gí kh n ng qu n ĺ n
Trong tài chính doanh nghi p, m c đ s d ng n đ tài tr cho ho t đ ng c a
doanh nghi p g i là đòn b y tài chính. òn b y tài chính có tính hai m t, m t m t nó

20

Thang Long University Library


giúp gia t ng l i nhu n cho c đông, m t khác nó làm gia t ng r i ro. Do đó, qu n lí n
c ng quan tr ng nh qu n lí tài s n. Các ch tiêu ph n ánh kh n ng qu n lí n bao g m:
T s n trên t ng t̀i s n=

T ng n
T ng t̀i s n

T s n trên t ng tài s n hay t s n đo l

ng m c đ s d ng n c a doanh

nghi p so v i v i tài s n. T ng n trên t s c a công th c này bao g m n ng n h n
và n dài h n ph i tr . N u t s này nh ch ng t doanh nghi p vay ít. i u này hàm
Ủ doanh nghi p có kh n ng t ch tài chính cao. Song c ng có th hàm Ủ là doanh
nghi p ch a bi t khai thác đòn b y tài chính, t c là ch a bi t cách huy đ ng v n b ng
hình th c đi vay. Ng c l i, t s này quá cao hàm Ủ doanh nghi p không có th c l c
tài chính mà ch y u đi vay đ có v n kinh doanh. i u này cho th y m c đ r i ro c a
doanh nghi p cao h n. T s này c ng s bi n đ ng theo th i gian. N u bi n đ ng t ng,
t c là kh n ng tr n c a doanh nghi p t t h n song n u t ng quá cao, ch ng t doanh
nghi p s d ng r t nhi u n vay thì kho n ti t ki m t thu và chi phí lãi vay s l n h n,
đ ng th i kh n ng tr n c a doanh nghi p s g p r ro ti m n. Tuy nhiên, mu n bi t
t s này cao hay th p c n ph i so sánh v i t s n bình quân ngành.
T s n so v i v n ch s h u=

T ng n
V n ch s h u

T s này cho bi t quan h gi a v n huy đ ng b ng đi vay và v n ch s h u. T
s này nh ch ng t doanh nghi p ít ph thu c vào hình th c huy đ ng v n b ng vay
n ; có th hàm Ủ doanh nghi p ch u đ r i ro th p. Tuy nhiên, nó c ng có th ch ng t
doanh nghi p ch a bi t cách vay n đ kinh doanh và khai thác l i ích c a hi u qu ti t
ki m thu .
T s kh n ng tr lãi=
S d ng n nói chung t o ra đ

EBIT
Chi phí lãi vay

c l i nhu n cho doanh nghi p, nh ng ch n ch

có l i khi nào l i nhu n t o ra l n h n lãi ph i tr cho vi c s d ng n . N u không doanh

nghi p s không có kh n ng tr lãi và gánh n ng lãi gây thi t h i cho ch n .
đánh
giá kh n ng tr lãi c a doanh nghi p chúng ta s d ng t s kh n ng tr lãi. T s này
đo l ng kh n ng tr lãi c a doanh nghi p. Kh n ng tr lãi c a doanh nghi p cao hay
th p nói chung ph thu c vào kh n ng sinh l i và m c đ s d ng n c a doanh nghi p.

21


1.6.4.4 Phân t́ch ch tiêu đ́nh gí kh n ng sinh l i
T su t sinh l i trên ếoanh thu =

L i nhu n ròng
Doanh thu thu n

T s này cho bi t l i nhu n chi m bao nhiêu ph n tr m trong doanh thu. T s
này mang giá tr d ng ngh a là doanh nghi p kinh doanh có lãi, t s càng l n ngh a là
lãi càng l n. T s mang giá tr âm ngh a là doanh nghi p kinh doanh thua l .
Tuy nhiên, t s này ph thu c vào đ c đi m kinh doanh c a t ng ngành. Vì th ,
khi theo dõi tình hình sinh l i c a doanh nghi p, ng i ta so sánh t s này c a doanh
nghi p v i t s bình quân c a toàn ngành mà doanh nghi p đó tham gia.
T su t sinh l i trên t ng t̀i s n =

L i nhu n ròng
T ng t̀i s n

N u t s này l n h n 0, thì có ngh a doanh nghi p làm n có lãi. T s càng cao
cho th y doanh nghi p làm n càng hi u qu . Còn n u t s nh h n 0, thì doanh nghi p
làm n thua l . M c lãi hay l đ c đo b ng ph n tr m c a giá tr bình quân t ng tài s n
c a doanh nghi p. T s cho bi t hi u qu qu n lỦ và s d ng tài s n đ t o ra thu nh p

c a doanh nghi p.
T su t sinh l i trên t̀i s n ng n h n =

L i nhu n ròng
T̀i s n ng n h n

T s l i nhu n trên tài s n ng n h n cho bi t c 1 đ ng tài s n ng n h n c a doanh
nghi p t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. N u t s này mang giá tr d ng, là doanh
nghi p làm n có lãi; n u mang giá tr âm là doanh nghi p làm n thua l .
T su t sinh l i trên t̀i s n ế̀i h n =

L i nhu n ròng
T̀i s n ế̀i h n

T ng t , t s l i nhu n trên tài s n dài h n cho bi t c 1 đ ng tài s n dài h n
c a doanh nghi p t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. T s này càng cao ch ng t doanh
nghi p làm n càng hi u qu .
T s l i nhu n ròng trên tài s n ph thu c vào mùa v kinh doanh và ngành ngh
kinh doanh. Do đó, ng i phân tích tài chính doanh nghi p ch s d ng t s này trong
so sánh doanh nghi p v i bình quân toàn ngành ho c v i doanh nghi p khác cùng ngành
và so sánh cùng m t th i k .
T su t sinh l i trên v n ch s h u =

L i nhu n ròng
V n ch s h u

T s l i nhu n trên v n ch s h u cho bi t c 1 đ ng v n ch s h u c a doanh
nghi p t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. N u t s này mang giá tr d ng, là doanh
nghi p làm n có lãi; n u mang giá tr âm là doanh nghi p làm n thua l .
22

Thang Long University Library


C ng nh t s l i nhu n trên tài s n, t s này ph thu c vào th i v kinh doanh.
Ngoài ra, nó còn ph thu c vào quy mô và m c đ r i ro c a doanh nghi p.

so sánh

chính xác, c n so sánh t s này c a m t doanh nghi p v i t s bình quân c a toàn
ngành, ho c v i t s c a doanh nghi p t ng đ ng trong cùng ngành.
1.6.4.5 Phân t́ch Dupont
Phân tích hi u qu s d ng t̀i s n thông qua mô hình Dupont
Theo mô hình Dupont, ta có:
L i nhu n sau thu
ROA
T ng tài s n

Hay ROA

ROS

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

Hi u su t s d ng t ng tài s n (SOA)

D a vào mô hình tài chính chi ti t này, ta l n l

Doanh thu thu n

T ng tài s n

t xem xét các ch tiêu thành ph n

nh h ng t i ch tiêu t su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA).
đi u ch nh t ng ROA,
ta c n nâng cao hi u su t s d ng t ng tài s n và t su t sinh l i trên doanh thu.
Hi u su t s d ng t ng t̀i s n b nh h
c a phân s c u thành nên nó. C th :

ng b i nh ng ch tiêu

m u s và t s

 Doanh thu thu n càng l n, hi u su t s d ng t ng tài s n càng l n.
 T ng tài s n càng nh , hi u su t s d ng t ng tài s n càng l n.
Tuy nhiên, trên th c t doanh thu thu n và t ng tài s n có quan h m t thi t v i
nhau nên hai ch tiêu này th

ng quan h cùng chi u, khi t ng tài s n t ng thì t ng doanh

thu thu n c ng t ng. Vì v y, đ t ng hi u su t s d ng t ng tài s n thì c n phân tích các
nhân t có liên quan đ n doanh thu thu n, t ng tài s n nh chi phí giá v n, chi phí qu n
lỦ bán hàng hay k ho ch khai thác, mua s m m i tài s n. T đó, nhà phân tích phát hi n
các m t tích c c, tiêu c c c a t ng ch tiêu đ có bi n pháp nâng cao hi u su t s d ng
t ng tài s n, góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh.
T su t sinh l i c a doanh thu thu n (ROS) là th

ng s c a l i nhu n sau thu

trên doanh thu thu n. Trên c s đó, doanh nghi p mu n t ng s c sinh l i c a doanh
thu c n có các bi n pháp gi m chi phí b ng cách phân tích nh ng y u t c u thành đ n
t ng chi phí đ có bi n pháp phù h p. ng th i tìm m i bi n pháp đ nâng cao doanh
thu, gi m các kho n gi m tr .
Khi nghiên c u kh n ng sinh l i c a tài s n, nhà phân tích c ng c n quan tâm đ n
m c t ng c a VCSH b i hi u su t s d ng t ng tài s n và s c sinh l i c a doanh thu
thu n là 2 y u t không ph i lúc nào c ng t ng n đ nh trong khi đó, đ t ng l i nhu n
trong t ng lai doanh nghi p c n ph i đ u t thêm. Vi c t ng VCSH ph thu c vào l i
nhu n thu n và chính sách phân ph i l i nhu n c a doanh nghi p.
Phân tích hi u qu s d ng v n ch s h u thông qua mô hình Dupont
23


S d ng mô hình phân tích tài chính Dupont, ta có d ng khai tri n ROE nh sau:
ROE

LNST
VCSH

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
T ng tài s n

T ng tài s n
V n ch s h u

Hay: ROE = ROS × Hi u su t s d ng t ng tài s n (SOA) × òn b y tài chính

Nh v y, qua khai tri n ROE có th th y ch tiêu này đ c c u thành b i ba y u
t chính là t su t sinh l i trên doanh thu (ROS), hi u su t s d ng t ng tài s n và đòn
b y tài chính. i u này có ngh a là đ t ng hi u qu s n xu t kinh doanh (t c là gia t ng
ROE) doanh nghi p có 3 s l a ch n c b n là t ng m t trong ba y u t trên.
Th nh t doanh nghi p có th gia t ng kh n ng c nh tranh nh m nâng cao doanh
thu và đ ng th i ti t gi m chi phí nh m gia t ng t su t sinh l i trên doanh thu (ROS).
Th hai doanh nghi p có th nâng cao hi u qu kinh doanh b ng cách t o ra nhi u
doanh thu h n t nh ng tài s n s n có, thông qua vi c v a t ng quy mô doanh thu thu n,
v a s d ng ti t ki m và h p lỦ t ng tài s n.
Th ba doanh nghi p có th nâng cao hi u qu kinh doanh b ng cách nâng cao đòn
b y tài chính hay nói cách khác là vay n thêm v n đ đ u t SXKD. Tuy nhiên, các
nhà qu n tr c n chú r ng ch khi m c l i nhu n trên t ng tài s n c a doanh nghi p cao
h n m c lãi su t cho vay thì vi c vay ti n đ đ u t c a doanh nghi p m i hi u qu .
B ng cách tác đ ng t i c c u tài chính c a doanh nghi p thông qua đi u ch nh t l n
vay và t l v n ch s h u cho phù h p v i n ng l c ho t đ ng s giúp doanh nghi p
c i thi n ch tiêu ROE. Ngoài ra, s hi n di n c a v n vay s làm ROE tr nên nh y
c m h n v i nh ng bi n đ ng c a n n kinh t . B i v y, đòn b y tài chính s làm t ng
ROE k v ng nh ng đ ng th i c ng làm t ng r i ro cho ho t đ ng c a doanh nghiêp.
Khi áp d ng công th c Dupont vào phân tích ROE, nhà phân tích c n ti n hành so
sánh ch tiêu ROE c a doanh nghi p qua các n m. Sau đó, nhà phân tích c n xem xét s
t ng tr ng ho c s t gi m c a ch tiêu này qua các n m b t ngu n t nguyên nhân nào
trong ba nguyên nhân k trên đ t đó đ a ra nh n đ nh và d đoán xu h ng c a ROE
trong các n m sau.
1.6.4.6 Phân t́ch SWOT
Mô hình phân tích SWOT là m t công c h u d ng cho vi c n m b t và ra quy t
đ nh, bao g m các quy t đ nh tài chính trong m i tình hu ng v i b t k doanh nghi p
nào. Phân tích SWOT là vi c đánh giá m t cách ch quan các d li u đ c s p x p theo
đ nh d ng SWOT d i m t tr t t lôgíc d hi u, d trình bày, d th o lu n và đ a ra
quy t đ nh, có th đ c s d ng trong m i quá trình ra quy t đ nh. Các m u SWOT cho
phép kích thích t duy h n là d a trên các ph n ng theo thói quen ho c theo b n n ng.

M u phân tích SWOT đ c trình bày d i d ng m t ma tr n 2 hàng 2 c t, chia làm 4
24

Thang Long University Library


ph n: Strengths (các đi m m nh), Weaknesses (các đi m y u), Opportunities (các c
h i) và Threats (các thách th c).
Môăh̀nhăSWOTăth

ngăđ aăraă4ăchi năl

căc ăb n:

 (1) SO (Strengths - Opportunities): các chi n l
nghi p đ t n d ng các c h i th tr

c d a trên u th c a doanh

ng.

 (2) WO (Weaks - Opportunities): các chi n l c d a trên kh n ng v
các y u đi m c a doanh nghi p đ t n d ng c h i th tr ng.
 (3) ST (Strengths - Threats): các chi n l
nghi p đ tránh các nguy c c a th tr ng.
 (4) WT (Weaks - Threats): các chi n l

t qua

c d a trên u th c a c a doanh

c d a trên kh n ng v

t qua ho c

h n ch t i đa các y u đi m c a doanh nghi p đ tránh các nguy c c a th tr

ng.

Mô hình phân tích SWOT thích h p cho vi c đánh giá hi n tr ng c a doanh nghi p
thông qua vi c phân tích tình hình bên trong (Strengths và Weaknesses) và bên ngoài
(Opportunities và Threats) doanh nghi p. SWOT th c hi n l c thông tin theo m t tr t
t d hi u và d x lỦ h n.
Các y u t bên trong c n phân tích có th là: v n hóa doanh nghi p, hình nh doanh
nghi p, c c u t ch c, nhân l c ch ch t, kh n ng s d ng các ngu n l c, kinh nghi m
đã có, hi u qu ho t đ ng, n ng l c ho t đ ng, danh ti ng th ng hi u, th ph n, ngu n
tài chính, h p đ ng chính y u, b n quy n và bí m t th

ng m i…

Các y u t bên ngoài c n phân tích có th là: khách hàng, đ i th c nh tranh, xu
h ng th tr ng, nhà cung c p, đ i tác, các thay đ i xã h i, công ngh m i, môi tru ng
kinh t , môi tr ng chính tr và pháp lu t.
Ch t l ng phân tích c a mô hình SWOT ph thu c vào ch t l ng thông tin thu
th p đ c. Thông tin c n tránh cái nhìn ch quan t m t phía do đó nhà phân tích nên
tìm ki m thông tin t m i phía: ban giám đ c, khách hàng, đ i tác, nhà cung c p, đ i
tác chi n l c, t v n... SWOT c ng có ph n h n ch khi s p x p các thông tin v i xu
h ng gi n l c. i u này làm cho nhi u thông tin có th b gò ép vào v trí không phù
h p v i b n ch t v n đ . Nhi u đ m c có th b trung hòa ho c nh m l n gi a hai thái
c c S-W và O-T do quan đi m c a nhà phân tích.

25