THỰC TRẠNG SỬ DỤNG HIỆU QUẢ TÀI SẢN NGẮN HẠN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN FAFIM VIỆT NAM

CH

NGă1.

NH NG V Nă

LÝ LU NăC ăB N V TÀI S N NG N

H N VÀ HI U QU S D NG TÀI S N NG N H N TRONG
DOANH NGHI P
1.1. Tài s n ng n h n trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m và đ c đi m c a tài s n ng n h n trong doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m tài s n ng n h n
Trong n n kinh t th tr

ng, vi c qu n lý tài s n ng n h n đóng vai trò quan

tr ng đ n vi c t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.
ng n h n” có nhi u giáo trình đã đ a ra đ nh ngh a:

đ a ra đ nh ngh a v “Tài s n

 Theo PGS.TS.L u Th H ng, Giáo trình tài chính doanh nghi p, Nhà xu t b n
Th ng kê, n m 2003 thì tài s n ng n h n đ c hi u:
“Tài s n ng n h n đó là các tài s n có th i gian thu h i v n ng n, trong kho ng
th i gian 12 tháng ho c m t chu k kinh doanh c a doanh nghi p. Tài s n ng n h n
c a doanh nghi p bao g m:
 Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n nh ti n m t, ti n g i ngân hàng, ti n

đang chuy n, ch ng khoán d thanh kho n. Các kho n đ u t tài chính
ng n h n nh c phi u, trái phi u. Các kho n ph i thu v vi c tr tr c cho
ng i bán, ph i thu n i b ầ
 Hàng t n kho bao g m nguyên v t li u, công c d ng c , thành ph m, hàng
g i bán, hàng mua đang đi đ ngầ Các tài s n ng n h n th ng tham gia
và đ c thu h i v n sau m t chu k s n xu t kinh doanh”.
 Theo PGS.TS.Tr n Ng c Th , Giáo trình qu n tr tài chính doanh nghi p hi n đ i,
Nhà xu t b n th ng kê, n m 2009 thì tài s n ng n h n đ c hi u:
“Tài s n ng n h n hay c ng g i là tài s n l u đ ng là m t kho n m c trong b ng
cân đ i k toán bao g m t t c lo i tài s n có th d dàng chuy n đ i sang ti n m t
trong vòng 1 n m hay trong m t chu k s n xu t kinh doanh. Tài s n ng n h n bao
g m ti n m t và các kho n t ng đ ng ti n, các kho n ph i thu ng n han, các kho n
đ u t tài chính ng n h n, hàng t n kho và nh ng tài s n có tính thanh kho n khác”.
1.1.1.2.

c đi m c a tài s n ng n h n trong doanh nghi p

Trong doanh nghi p, tài s n ng n h n đ

c phân bi t v i tài s n dài h n

nh ng

đ c đi m v luân chuy n. Khi tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh, khác v i tài
s n dài h n ch d ch chuy n t ng ph n vào giá thành s n ph m, thì tài s n ng n h n
d ch chuy n toàn b và m t l n vào giá tr s n ph m. Chính vì v y, tài s n ng n h n
ch tham gia vào m t chu k s n xu t kinh doanh và khi k t thúc chu k s hoàn thành
1

m t vòng luân chuy n. Ngoài ra, trong quá trình luân chuy n ngày, tài s n ng n h n
liên t c thay đ i hình thái. Trong doanh nghi p s n xu t, s thay đ i này đ

c th hi n

qua chu trình: T-H-SX-H’-T’. M đ u chu k s n xu t kinh doanh, tài s n ng n h n có
hình thái ti n t . Sau đó chuy n sang hình thái nguyên v t li u d tr . Qua quá trình
s n xu t, các nguyên v t li u d tr thành thành ph m hay bán thành ph m. K t thúc
quá trình này, khi đã tiêu th đ c thành ph m, tài s n ng n h n l i quay tr v hình
thái ban đ u.
i v i doanh nghi p th ng m i, quá trình này bao g m: T-H-T’. Tài
s n ng n h n c ng có hình thái ban đ u là ti n t , sau đó chuy n sang hàng hóa và cu i
cùng quay tr l i hình thái ti n t . Nh v y, có th nói tài s n ng n h n luôn tham gia
vào t t c các khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh thông qua s v n đ ng th ng
xuyên và thay đ i các hình thái. T đó có th th y r ng đ c đi m c a tài s n ng n h n
bao g m nh ng đi m sau:
 Tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao nên đáp ng đ
c a doanh nghi p.

c kh n ng thanh toán

 Tài s n ng n h n là m t b ph n c a ngu n v n s n xu t nên nó v n đ ng và luân
chuy n liên t c trong m i giai đo n c a quá trình s n xu t kinh doanh.
 Tài s n ng n h n có th d dàng chuy n đ i t d ng v t ch t sang ti n t nên vi c
qu n lý là r t ph c t p.
1.1.2. Vai trò c a tài s n ng n h n
ti n hành s n xu t, ngoài TSDH nh máy móc, thi t b , nhà x ng... doanh
nghi p ph i b ra m t l ng ti n nh t đ nh đ mua s m hàng hóa, nguyên v t li u.

ph c v cho quá trình s n xu t. Nh v y, TSNH là đi u ki n đ u tiên đ doanh nghi p
đi vào ho t đ ng hay nói cách khác TSNH là đi u ki n tiên quy t c a quá trình s n
xu t kinh doanh.
 TSNH đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh nghi p đ

c ti n hành th

ng

xuyên, liên t c. TSNH còn là công c ph n ánh đánh giá quá trình mua s m, d tr ,
s n xu t, tiêu th c a doanh nghi p.
 TSNH có kh n ng quy t đ nh đ n quy mô ho t đ ng c a doanh nghi p. Trong n n
kinh t th tr ng doanh nghi p hoàn toàn t ch trong vi c s d ng TSNH nên khi
mu n m r ng quy mô c a doanh nghi p ph i huy đ ng m t l ng TSNH nh t đ nh
đ đ u t ít nh t là đ đ d tr v t t hàng hóa. TSNH còn giúp cho doanh nghi p
ch p đ

c th i c kinh doanh và t o l i th c nh tranh cho doanh nghi p.

 TSNH là công c ph n ánh, đánh giá quá trình v n đ ng c a v t t . Trong doanh
nghi p s v n đ ng c a TSNH ph n ánh s v n đ ng c a v t t . TSNH nhi u hay ít
là ph n ánh s l ng v t t , hàng hóa d tr , s d ng các khâu d tr , s n xu t,
2

Thang Long University Library


l u thông nhi u hay ít. TSNH luân chuy n nhanh hay ch m còn ph n ánh s l
v t t s d ng ti t ki m hay không. Th i gian n m

ng

khâu s n xu t và l u thông có

h p lí hay không h p lí. B i v y thông qua tình hình v n chuy n TSNH có th ki m
tra, đánh giá m t cách k p th i v i các m t mua s m, d tr , s n xu t và tiêu th s n
ph m d ch v c a doanh nghi p.
 TSNH là b ph n ch y u c u thành nên giá thành s n ph m do đ c đi m luân
chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m. Giá tr c a hàng hóa bán ra đ c tính
toán trên c s bù đ p đ c giá thành s n ph m c ng thêm m t ph n l i nhu n. Do
đó, TSNH đóng vai trò quy t đ nh trong vi c tính giá c hàng hóa bán ra.
1.1.3. Phân lo i tài s n ng n h n
Vi c qu n lý và s d ng TSNH mu n ti n hành m t cách khoa h c và hi u qu
đòi h i nhà qu n lý ph i n m đ c thành ph n và k t c u c a TSNH, t đó có các bi n
pháp đi u ch nh và nâng cao hi u su t s d ng TSNH. Ng i ta s d ng các tiêu th c
khác nhau đ phân lo i TSNH tùy thu c vào m c tiêu c a nhà qu n lý. Có hai tiêu
th c phân lo i ch y u th ng đ c s d ng: phân lo i theo hình thái bi u hi n và
phân lo i theo vai trò c a TSNH đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh.
1.1.3.1. Phân lo i theo hình thái bi u hi n
 Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n: Ti n bao g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân

hàng, ti n đang chuy n, ti n d

i d ng séc các lo i, ti n trong th tín d ng và trong

tài kho n ATM. Ti n là lo i tài s n có tính thanh kho n cao nh t, đ ng đ u tiên bên

tài s n trên b ng cân đ i k toán. Lo i tài s n này có th d dàng chuy n đ i thành
các tài s n khác ho c thanh toán các ngh a v tài chính cho doanh nghi p, b i v y
nó cho phép doanh nghi p duy trì kh n ng chi tr và phòng tránh r i ro thanh toán.
Bên c nh đó các tài s n d ng đ c bi t nh : vàng, b c, đá quý, kim khí quý đ c
dùng ch y u cho m c đích d tr . Tuy nhiên, ti n m t c ng là lo i tài s n không
ho c g n nh không sinh l i, b i v y vi c gi ti n m t m c đ nào đ v a đ m
b o an toàn v a ti t ki m v n l i là m t câu h i quan tr ng c n nhà qu n tr tài
chính quan tâm gi i quy t.


u t tài chính ng n h n: Là các kho n đ u t tài chính có th i h n thu h i v n
không quá 1 n m tài chính ho c trong m t chu k kinh doanh.

 Các kho n ph i thu: là m t thành ph n c a tài s n ng n h n có t m quan tr ng đ i
v i doanh nghi p, đ c bi t là các công ty th ng m i, mua bán hàng hóa. Ho t đ ng
mua bán ch u gi a các bên phát sinh các kho n tín d ng th ng m i. Các kho n
ph i thu ch y u bao g m các kho n ph i thu t khách hàng, ngoài ra còn có các
kho n ng tr c cho nhà cung c p.
3


 Hàng t n kho:
 Hàng t n kho trong khâu d tr : bao g m v t t d tr .

ây là các lo i

nguyên v t li u chính, v t li u ph , nhiên li u, ph tùng thay th , v t đóng
gói và công c d ng c ph c v cho s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
 Hàng t n kho trong khâu s n xu t: bao g m các s n ph m d dang (s n
ph m đang ch t o).

 Hàng t n kho trong khâu tiêu th : bao g m thành ph m.
nh ng s n ph m đã đ
nh p kho.
 Các chi phí tr tr

ây là giá tr

c s n xu t xong, đ t tiêu chu n k thu t và đã đ

c

c: Là nh ng kho n chi phí l n h n th c t đã phát sinh có liên

quan đ n nhi u chu k kinh doanh nên đ

c phân b vào giá thành s n ph m c a

nhi u chu k kinh doanh nh : chi phí thuê tài s n, chi phí nghiên c u thí nghi m,
c i ti n k thu t, chi phí xây d ng, l p đ t các công trình t m th i, chi phí v ván
khuôn, giàn giáo, ph i l p dùng trong xây d ng c b n.
Tác d ng c a phân lo i theo hình thái bi u hi n: Cho phép doanh nghi p xem xét
đánh giá m c t n kho d tr và kh n ng thanh toán c a doanh nghi p, bi t đ c k t
c u tài s n ng n h n theo hình thái bi u hi n đ có h ng đi u ch nh h p lý và hi u
qu .
1.1.3.2. Phân lo i theo vai trò c a TSNH v i quá trình s n xu t kinh doanh
Theo tiêu th c này, TSNH chia thành 3 lo i ch y u sau:
 TSNH trong khâu d tr s n xu t: Nguyên v t li u chính, v t li u ph , nhiên li u,
ph tùng thay th , v t li u đóng gói, công c d ng c nh .
 TSNH trong khâu tr c ti p s n xu t: S n ph m đang ch t o (s n ph m d dang,
bán thành ph m), chi phí tr tr

c, chi phí s n xu t kinh doanh d dangầ

 TSNH trong khâu l u thông: Thành ph m, ti n, các kho n ph i thu, các kho n đ u
t tài chính ng n h n, cho vay ng n h n, các kho n v n trong thanh toán (các kho n
ph i thu, t m ngầ)
Tác d ng c a cách phân lo i này cho phép doanh nghi p th y đ c k t c u
TSNH theo t ng khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh. T đó, cho phép đánh giá
tình hình phân b TSNH trong các khâu và vai trò t ng thành ph n v i quá trình kinh
doanh. T o c s đ a ra các gi i pháp t ch c qu n lý nh m h p lý hóa k t c u TSNH
và t ng t c đ luân chuy n TSNH.
Trong khoá lu n này em s d ng cách phân lo i theo hình thái bi u hi n. Cách
phân lo i trên giúp cho vi c phân tích các kho n m c trong TSNH m t cách chi ti t và
c th h n cách phân lo i theo vai trò s n xu t kinh doanh. H n n a, phân lo i theo
4

Thang Long University Library


hình thái bi u hi n phù h p v i đ c thù kinh doanh, th

ng m i thu n tuý không có

s n xu t c a Công ty.
1.1.4. K t c u tài s n ng n h n và các nhân t

nh h

ng

K t c u TSNH là t tr ng gi a t ng b ph n TSNH trên t ng s TSNH c a
doanh nghi p. Bên c nh vi c nghiên c u các cách phân lo i TSNH theo nh ng tiêu
th c khác nhau, doanh nghi p còn ph i đánh giá và n m b t đ c k t c u c a TSNH
t ng cách phân lo i đó. K t c u TSNH th hi n thành ph n và các m i quan h t l
thành ph n trong t ng s TSNH c a doanh nghi p. M i doanh nghi p có ki u k t c u
TSNH khác nhau. Vi c phân tích k t c u TSNH c a doanh nghi p theo các tiêu th c
phân lo i khác nhau s giúp doanh nghi p hi u rõ h n nh ng đ c đi m c a TSNH mà
mình đang qu n lý, s d ng t đó xác đ nh đúng các tr ng đi m và các bi n pháp qu n
lý TSNH có hi u qu phù h p v i các đi u ki n c a doanh nghi p. Bên c nh đó vi c
phân tích, theo dõi k t c u TSNH trong các th i kì khác nhau có th th y đ c nh ng
bi n đ i tích c c c ng nh nh ng h n ch còn t n t i trong vi c qu n lý TSNH c a
doanh nghi p. Các nhân t nh h ng đ n k t c u c a TSNH doanh nghi p có nhi u
lo i, tuy nhiên có th chia thành nh ng nhóm chính:
 Các nhân t v m t cung ng v t t nh kho ng cách gi a doanh nghi p v i n i
cung c p, kh n ng cung ng c a th tr ng, kì h n giao hàng và kh i l ng v t t
đ c cung c p m i l n giao hàng, ch ng lo i v t t đ c cung c pầđ u nh h ng
đ n t tr ng TSNH vào khâu d tr .
 Các nhân t v m t s n xu t c ng nh đ c đi m k thu t, công ngh s n xu t c a
doanh nghi p, m c đ ph c t p c a s n ph m ch t o: đ dài c a chu kì s n xu t,
trình đ t ch c c a quá trình s n xu t.
 Nh ng nhân t v thanh toán: nh ng doanh nghi p s d ng ph ng th c thanh toán
h p lí, gi i quy t thanh toán k p th i thì t tr ng TSNH s không thay đ i.
ng
th i vi c ch p hành k lu t thanh toán c a khách hàng c ng nh h ng t i k t c u
c a TSNH.


i u ki n tiêu th s n ph m c ng có nh h

ng nh t đ nh t i k t c u TSNH. Quy

mô s n ph m tiêu th l n hay nh , kho ng cách gi a các công trình và doanh
nghi p dài hay ng n đ u nh h ng đ n t tr ng TSNH trong l u thông.
1.2. Hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p
Theo cách hi u đ n gi n thì s d ng tài s n hi u qu có ngh a là v i m t s
l ng tài s n nh t đ nh đ u t vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh s mang l i l i
nhu n cao nh t v i chi phí th p nh t. i u này đ c hi u trên hai khía c nh:
5


 V i s tài s n hi n có, doanh nghi p có th s n xu t ra s l
v i ch t l


ng s n ph m l n h n

ng t t h n, giá thành h đ t ng l i nhu n.

u t thêm tài s n m t cách thích h p nh m m r ng quy mô s n xu t đ t ng
doanh s tiêu th v i yêu c u đ m b o t c đ t ng l i nhu n ph i l n h n t c đ
t ng c a tài s n.

Nh v y, có th hi u: “Hi u qu s d ng tài s n ng n h n là m t ph m trù kinh
t ph n ánh trình đ , n ng l c khai thác và s d ng tài s n trong ho t đ ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p nh m m c tiêu t i đa hóa l i nhu n và m c tiêu t ng
tr ng v i chi phí t i thi u trong m t kho ng th i gian nh t đ nh”.
Hi u qu s d ng TSNH c a doanh nghi p đ c l ng hóa thông qua h th ng
các ch tiêu v l i nhu n, kh n ng sinh l i, t c đ luân chuy n, kh n ng ho t
đ ng,ầThông qua các ch tiêu đó có th ph n ánh m i quan h gi a k t qu thu đ c

và chi phí b ra ban đ u c a quá trình s n xu t kinh doanh. Chi phí b ra càng ít so v i
k t qu đ t đ

c thì hi u qu s d ng tài s n càng cao.

1.2.2. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng TSNH
có th ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, m i doanh nghi p ph i có
m t l ng v n nh t đ nh và ngu n tài tr t ng ng, không có v n s không có b t k
ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào. Song vi c s d ng v n nh th nào cho có hi u
qu cao m i chính là y u t quy t đ nh cho s t ng tr

ng và phát tri n c a các doanh

nghi p. V i ý ngh a đó, vi c qu n lý, s d ng và nâng cao hi u qu s d ng tài s n nói
chung và TSNH nói riêng là m t n i dung r t quan tr ng c a công tác qu n lý tài
chính doanh nghi p. Quan ni m v tính hi u qu c a vi c s d ng TSNH ph i đ c
hi u trên hai khía c nh:
 M t là, v i s tài s n hi n có có th s n xu t thêm m t s l ng s n ph m v i ch t
l ng t t, giá thành h đ t ng thêm l i nhu n cho doanh nghi p.
 Hai là, đ u t thêm tài s n m t cách h p lý nh m m r ng quy mô s n xu t đ t ng
doanh thu tiêu th v i yêu c u đ m b o t c đ t ng l i nhu n ph i l n h n t c đ
t ng tài s n.
D a trên vi c đ t đ c hai khía c nh này, ta th y rõ nh ng l i ích to l n c a vi c
s d ng hi u qu TSNH, c th là:
Nâng cao hi u qu s d ng TSNH s góp ph n nâng cao n ng su t và kh n ng
tiêu th hàng hóa c a doanh nghi p. TSNH đ c s d ng càng hi u qu thì n ng l c
s n xu t hàng hóa càng cao, chi phí s n xu t c ng gi m xu ng khi n cho s n ph m c a
doanh nghi p có ch t l

ng không đ i trong khi giá thành l i gi m. Do v y, t ng kh

6

Thang Long University Library


n ng c nh tranh trên th tr

ng, t ng doanh thu s đem l i l i nhu n t t nh t cho doanh

nghi p.
Nâng cao hi u qu s d ng TSNH giúp doanh nghi p ti t ki m chi phí đ u t cho
TSNH. B i l , TSNH đ c s d ng m t cách h p lí s góp ph n đ y nhanh t c đ l u
chuy n TSNH, làm cho tài s n quay đ c nhi u vòng h n và t o ra nhi u l i nhu n
h n t m t đ ng v n b ra.
TSNH đ

c s d ng h p lí còn góp ph n c i thi n tình hình thanh toán cho

doanh nghi p, t ng c ng kh n ng chi tr cho các kho n n vay. i u này có ý ngh a
r t quan tr ng b i vì hi n nay, h u h t các doanh nghi p đ u ph i vay v n c a ngân
hàng hay các đ i t ng khác đ bù đ p ph n thi u h t c a đ n v mình d n đ n m t
th c tr ng là riêng s ti n lãi ph i tr hàng n m đã chi m m t t tr ng đáng k trong
chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
T nh ng lý do trên, cho th y s c n thi t ph i nâng cao hi u qu công tác qu n
lý và s d ng tài s n ng n h n trong các doanh nghi p. ó là m t trong nh ng nhân t
quy t đ nh cho s thành công c a m t doanh nghi p, xa h n n a là s t ng tr ng và
phát tri n c a n n kinh t .
1.2.3. Phân tích hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p
Quy mô tài s n ng n h n đ

c hi u là t tr ng tài s n ng n h n trên t ng tài s n

c a doanh nghi p. Vi c so sánh quy mô tài s n ng n h n v i quy mô tài s n dài h n s
cho th y b c tranh t ng quát v l ng v n đ u t cho t ng lo i tài s n c a doanh
nghi p. T tr ng tài s n ng n h n cao hay th p tùy thu c vào lo i hình ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a t ng doanh nghi p.
i v i nh ng doanh nghi p th ng m i,
chuyên phân ph i hàng hóa, s n ph m thì t tr ng tài s n ng n h n luôn r t cao, th ng
chi m đ n h n 90% trên t ng tài s n. M t khác, nh ng doanh nghi p s n xu t hay các
doanh nghi p v n t i, xây d ng... l i có t tr ng tài s n ng n h n th p h n m t chút do
đ c đi m ho t đ ng c a các doanh nghi p này yêu c u ph i đ u t nhi u h n cho tài
s n dài h n. Xem xét quy mô tài s n ng n h n c a doanh nghi p nh m đánh giá xem
li u l ng v n đ u t cho tài s n ng n h n có phù h p v i đ c đi m ho t đ ng c a
doanh nghi p hay không. T đó, đ a ra nh ng đi u ch nh trong chính sách đ u t
nh m t i đa hóa l i nhu n c a doanh nghi p.
Xem xét c c u tài s n ng n h n t c là xem xét t tr ng t ng kho n m c nh
trong t ng tài s n ng n h n, nó cho bi t trong t ng tài s n ng n h n, kho n m c nào
đang đ c doanh nghi p đ u t nhi u nh t, t đó đánh giá đ c c c u tài s n ng n
h n đã h p lý hay ch a. Các kho n m c nh c u thành lên tài s n ng n h n là:

7


 Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

N u t tr ng ti n và các kho n t ng đ ng ti n đang chi m ph n l n trên t ng
tài s n ng n h n c a doanh nghi p thì ta có th đ a ra k t lu n r ng doanh nghi p đ y
đang d tr quá nhi u ti n. Vi c d tr nhi u ti n trong tài kho n s t ng kh n ng
thanh toán c a doanh nghi p, nh ng m t khác nó gây lãng phí do không đ c đ a vào
quá trình đ u t , nh h ng đ n l i nhu n c a doanh nghi p. Ng c l i, n u t tr ng
ti n và các kho n t ng đ ng ti n quá th p thì doanh nghi p s d g p ph i r i ro
thanh kho n. H n n a, d tr ti n m t trong tài kho n quá th p c ng gây nh h ng
đ n vi c chi tiêu trong các ho t đ ng th ng ngày c a doanh nghi p.
 Các kho n đ u t tài chính ng n h n
Các kho n đ u t tài chính ng n h n chi m t tr ng cao cho th y doanh nghi p
đang đ u t nhi u vào ho t đ ng tài chính nh : mua các ch ng khoán, trái phi u, tín
phi u ng n h n hay đ u t nhi u ti n nhàn r i vào các kho n ti n g i có k h n trong
ngân hàng. T tr ng các kho n đ u t tài chính ng n h n cao hay th p ph thu c nhi u
vào lo i hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Th t v y, th ng thì các doanh
nghi p không chuyên v l nh v c tài chính s h n ch đ u t vào các kho n tài chính
ng n h n đ tránh r i ro do h n ch v m t ki n th c c a l nh v c này. Nh ng bi n
đ ng c a th tr ng ch ng khoán, t l l m phát hay lãi su t ngân hàng c ng nh
h

ng r t l n đ n t tr ng các kho n đ u t tài chính ng n h n c a doanh nghi p.

 Hàng t n kho
N u t tr ng hàng t n kho quá cao cho th y l

ng v n b t n đ ng trong hàng

t n kho l n, l ng v n đ y không đ c đ a vào l u thông s nh h ng đ n kh n ng
sinh l i c a doanh nghi p. M t khác, l ng hàng t n kho l n còn th hi n ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p còn trì tr và không đ c hi u qu . Ng c l i,
n u t tr ng hàng t n kho quá th p s khi n doanh nghi p r i vào tình tr ng không đ

hàng hóa cung c p cho khách hàng. Chính vì v y, vi c xem xét t tr ng hàng t n kho
s giúp doanh nghi p nh n đ nh đ c th c tr ng l ng hàng t n kho c a mình, t đó
đi u ch nh theo h ng h p lý nh t nh m nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p.
 Các kho n ph i thu
T tr ng các kho n ph i thu s ph n nh chính sách tín d ng c a doanh nghi p.
Các kho n ph i thu, đ c bi t là ph i thu khách hàng chi m t tr ng l n cho th y doanh
nghi p đang n i l ng chính sách tín d ng và ng c l i, n u t tr ng các kho n này
th p thì doanh nghi p đang th t ch t chính sách tín d ng. Vi c n i l ng hay th t ch t
chính sách tín d ng ph thu c nhi u vào tình hình bi n đ ng c a n n kinh t c ng nh
chính sách bán hàng và chính sách s d ng v n c a doanh nghi p.
8

Thang Long University Library


Nh v y, vi c phân tích quy mô và c c u tài s n ng n h n s giúp doanh nghi p
đánh giá xem l

ng v n đ u t cho tài s n ng n h n và dài h n đã phù h p ch a. Các

kho n m c nh c u thành lên tài s n ng n h n đã chi m t tr ng h p lý v i đ c đi m
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p hay ch a. T đó, đ a ra chính sách
qu n lý tài s n ng n h n hi u qu .
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p
đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n ta s d ng các nhóm ch tiêu sau:
1.2.4.1. Nhóm ch tiêu đánh giá v kh n ng sinh l i
 T su t sinh l i trên doanh thu (ROS):
Ch tiêu này cho bi t m t đ ng doanh thu thu n c a doanh nghi p t o ra đ
bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. T s này th hi n đ
ph n tr m trong doanh thu. T s này mang giá tr d

có lãi và ng c l i
T su t sinh l i trên
doanh thu

=

c

c l i nhu n chi m bao nhiêu
ng ngh a là Công ty kinh doanh

L i nhu n ròng
Doanh thu thu n

 T su t sinh l i c a tài s n ng n h n:
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a tài s n ng n h n. Nó cho bi t m i
đ n v tài s n ng n h n có trong k đem l i bao nhiêu đ n v l i nhu n sau thu .
T su t sinh l i c a
TSNH

L i nhu n ròng

=

Tài s n ng n h n

H s sinh l i c a tài s n ng n h n ph n ánh m i đ ng tài s n ng n h n s d ng
trong k đem l i bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu c a doanh nghi p. Các doanh
nghi p đ u mong mu n ch s này càng cao càng t t vì nh v y đã s d ng đ c h t
giá tr c a tài s n ng n h n. Hi u qu c a vi c s d ng tài s n ng n h n th hi n l i

nhu n c a doanh nghi p, đây chính là k t qu cu i cùng mà doanh nghi p đ t đ c.
K t qu này ph n ánh hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh nói chung và hi u qu
s d ng tài s n ng n h n nói riêng. V i công th c trên ta th y, n u tài s n ng n h n s
d ng bình quân trong k th p mà l i nhu n sau thu cao thì hi u qu s d ng tài s n
ng n h n cao.
phân tích t su t sinh l i c a TSNH, ta có th xác đ nh các nhân t
theo ph ng pháp Dupont nh sau:
T su t sinh
l i c a TSNH

=

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n
9

x

Doanh thu thu n
TSNH bình quân

nh h

ng


T su t sinh
l i c a TSNH

=

T su t sinh l i c a
t ng doanh thu thu n

x

S vòng quay c a TSNH

D a vào mô hình này, ta th y đ c m i liên h c a các ch tiêu tài chính v i
nhau và nh h ng c a chúng đ n hi u qu s d ng TSNH c a doanh nghi p. C ng
nh có mô hình Dupont ta có th xem xét các thành ph n tác đ ng t i t su t sinh l i
c a tài s n ng n h n, t đó có bi n pháp ki m soát t t các thành ph n đó nh m đ t
đ c t su t sinh l i trên tài s n ng n h n nh mong mu n.
Nh v y, theo mô hình Dupont, t su t sinh l i trên tài s n ng n h n ch u nh
h ng c a 2 nhân t : t su t sinh l i c a t ng doanh thu thu n và s vòng quay c tài
s n ng n h n. Mu n cho t su t sinh l i c a TSNH cao thì c n có các bi n pháp nâng
cao 2 nhân t

nh h

ng trên.

 T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA):
Ch tiêu này cho bi t m t đ ng tài s n c a doanh nghi p t o ra bao nhiêu đ ng
l i nhu n ròng, đ ng th i t s này c ng th hi n hi u qu qu n lý và s d ng tài s n
đ t o ra thu nh p c a doanh nghi p. N u t su t này l n h n 0 thì có ngh a doanh
nghi p làm n có lãi và ng c l i
T su t sinh l i trên t ng
tài s n

=

L i nhu n ròng
T ng tài s n

Công th c Dupont th nh t: ROA = ROS x Vòng quay tài s n
Có hai xu h ng c n ph i t ng lãi ròng b ng cách ti t ki m chi phí và t ng giá
bán. Vi c t ng giá bán ph i đ c th tr ng ch p nh n, có ngh a là giá bán t ng thì
ch t l ng s n ph m c ng ph i t ng. Mu n t ng vòng quay tài s n c n ph i t ng doanh
thu b ng cách gi m giá bán nh ng gi m giá s làm cho ROS gi m, vì v y ta có th v n
t ng giá bán nh ng ch t l ng s n ph m c ng ph i t ng, s t ng lên này đ c ng i
tiêu dùng ch p nh n. Nh v y, đ m b o doanh thu v n t ng bên c nh đó doanh nghi p
t ng c ng ho t đ ng xúc ti n bán hàng nh : áp d ng các d ch v ch m sóc khách
hàng, d ch v b o hành, chi t kh u th

ng m iầ

 T su t sinh l i trên v n c ch s h u (ROE):
Ch tiêu này cho bi t m t đ ng v n ch s h u c a doanh nghi p t o ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n ròng, đ ng th i ch s này đ đo kh n ng sinh l i trên m i đ ng
v n c ph n. N u t s này mang giá tr d ng ngh a là Công ty làm n có lãi và
ng

cl i
T su t sinh l i trên v n
ch s h u

=

L i nhu n ròng

V n ch s h u

10

Thang Long University Library


ng th c Dupont 2: ROE = ROS x Vòng quay tài s n x (T ng Tài S n/VCSH)
Có 2 xu h

ng đ t ng ROE đó là t ng ROA, ROS ho c là t ng h s đòn b y tài

chính. Vì v y, khi mu n t ng t s này thì doanh nghi p ph i xem xét và đánh giá kh
n ng tr n c a mình đ đ a ra quy t đ nh có vay thêm hay không.
T su t sinh l i trên v n ch s h u hay đ

c đem so sánh v i t su t sinh l i

trên tài s n (ROA). N u t su t sinh l i trên v n ch s h u l n h n ROA thì có ngh
là đòn b y tài chính c a Công ty đã có tác d ng tích c c. Cho nên h s ROE càng cao
thì các c phi u càng h p d n các nhà đ u t h n
 Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng t ng tài s n:
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng t ng tài s n =
T ng tài s n
Ch tiêu này đo l

ng hi u qu s d ng t ng tài s n trong doanh nghi p, cho bi t

c m t đ ng t ng tài s n đ a vào s n xu t kinh doanh s t o ra bao nhiêu đ ng doanh

thu thu n. Tuy nhiên, hi u qu s d ng t ng tài s n là m t ph m trù r ng, bao hàm
nhi u m t tác đ ng nhau. Vì v y, khi phân tích các ch tiêu hi u qu s d ng t ng tài
s n ta ph i xem xét trên nhi u khía c nh, góc đ khác nhau.
 K luân chuy n tài s n ng n h n:
K luân chuy n tài s n ng n h n ph n ánh s ngày đ th c hi n m t vòng quay
tài s n ng n h n. Ch tiêu này càng nh , t c đ thu h i l u đ ng c a doanh nghi p
cang cao và ng c l i. Công th c tính nh sau
K

=

365
Vòng quay v n l u đ ng trong k

 H s đ m nhi m tài s n ng n h n:
Ch tiêu này ph n ánh s tài s n ng n h n c n có đ đ t đ

c m t đ ng doanh thu

thu n trong k . H s này càng nh thì hi u qu s d ng v n ng n h n càng cao.
H s đ m nhi m tài s n ng n h n =

Tài s n ng n h n
Doanh thu thu n

1.2.4.2. Nhóm ch tiêu đánh giá chung v kh n ng thanh toán
Do đ c đi m c a tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao, cho nên vi c s d ng
hi u qu tài s n ng n h n là s l a ch n đánh đ i gi a kh n ng sinh l i v i tính thanh
kho n. Do đó, khi phân tích kh n ng thanh toán c a doanh nghi p thì ng i ta th ng
s d ng các ch tiêu sau đây:

11


 Kh n ng thanh toán ng n h n:
ây là m t trong nh ng th c đo kh n ng thanh toán c a m t doanh nghi p,
đ c s d ng r ng rãi nh t là kh n ng thanh toán ng n h n. Công th c tính kh n ng
thanh toán ng n h n là:
Tài s n ng n h n
N ng n h n
Kh n ng thanh toán ng n h n cho th y doanh nghi p có bao nhiêu tài s n có th
chuy n đ i thành ti n m t đ đ m b o thanh toán các kho n n ng n h n. H s này đo
l ng kh n ng tr n c a doanh nghi p. N u kh n ng thanh toán ng n h n gi m cho
Kh n ng thanh toán ng n h n =

th y kh n ng thanh toán gi m, đó là d u hi u báo tr

c nh ng khó kh n v tài chính

s x y ra. N u h s này cao, đi u đó có ngh a là doanh nghi p luôn s n sàng thanh
toán các kho n n . Tuy nhiên, n u h s này cao quá s gi m hi u qu ho t đ ng vì
doanh nghi p đ u t quá nhi u vào tài s n ng n h n.
 Kh n ng thanh toán nhanh:
Kh n ng thanh toán nhanh đ

c tính toán trên c s nh ng tài s n l u ng n h n

có th nhanh chóng chuy n đ i thành ti n, đôi khi chúng còn đ c g i là tài s n có
tính thanh kho n, tài s n có tính thanh kho n bao g m t t c tài s n ng n h n tr hàng
t n kho. Do đó, kh n ng thanh toán nhanh cho bi t kh n ng hoàn tr các kho n n
ng n h n không ph thu c vào hàng t n kho.

Kh n ng thanh toán nhanh =

TSNH – hàng t n kho
N ng n h n

 Kh n ng thanh toán t c th i:
Kh n ng thanh toán t c th i đ

c xác đ nh trên c s l

ng ti n d tr t i

doanh nghi p bao g m ti n m t, ti n g i ngân hàng và các kho n t ng đ ng ti n
khác có th nhanh chóng thanh toán các kho n n ph i tr trong ng n h n c a doanh
nghi p đó. Do v y, kh n ng thanh toán t c th i cho bi t kh n ng hoàn tr các kho n
n ng n h n mang tính ngay l p t c c a m t đ n v .
Ti n và các kho n t

Kh n ng thanh toán t c th i =

ng đ

ng ti n

N ng n h n

1.2.4.3. Nhóm ch tiêu ho t đ ng
ây là các h s đo l

ng kh n ng ho t đ ng c a doanh nghi p.

nâng cao h

s ho t đ ng, các nhà qu n tr doanh nghi p ph i bi t nh ng tài s n nào ch a đ c s
d ng, không s d ng ho c không t o ra thu nh p cho doanh nghi p. Vì th doanh
nghi p c n ph i bi t cách s d ng nh ng tài s n đó sao cho mang l i hi u qu ho c
ph i lo i b nh ng tài s n đó đi. H s đo l

ng kh n ng ho t đ ng đôi khi còn đ

12

Thang Long University Library

c


g i là h s hi u qu ho c h s luân chuy n. Do đó, khi phân tích các ch tiêu ho t
đ ng thì ng

i ta th

ng s d ng các ch sau đây:

 Hi u su t s d ng tài s n ng n h n:
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n =
Tài s n ng n h n
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n cho bi t m t đ ng tài s n ng n h n thì t o ra
bao nhiêu đ ng doanh thu, t l này ph thu c vào mùa v kinh doanh và ngành ngh

kinh doanh. Do đó, ng i phân tích tài chính doanh nghi p ch s d ng t s này trong
so sánh doanh nghi p v i bình quân toàn ngành ho c v i doanh nghi p khác cùng
ngành và so sánh cùng m t th i k . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng
tài s n ng n h n càng cao.
 Vòng quay các kho n ph i thu:
Các kho n ph i thu là các kho n bán ch u mà doanh nghi p ch a thu đ c ti n
v qu do th c hi n chính sách tín d ng th ng m i, các kho n t m ng ch a thanh
toán và các kho n tr tr c cho ng i bánầ
Doanh thu thu n
Vòng quay các kho n ph i thu =
Các kho n ph i thu
Vòng quay các kho n ph i thu đ

c s d ng đ xem xét c n th n quá trình khách

hàng thanh toán các kho n n cho doanh nghi p. Khi khách hàng thanh toán các kho n
n đã đ n h n thì lúc đó các kho n ph i thu đã quay đ c m t vòng.
 Chu k thu ti n:
360
Chu k thu ti n =
Vòng quay các kho n ph i thu
Ch tiêu này cho ta bi t t c đ chuy n đ i n ph i thu t khách hàng thanh ti n
trong qu c a doanh nghi p là bao lâu. Ch tiêu này càng nh thì tình hình kinh doanh
c a doanh nghi p càng t t và ng c l i, ch tiêu này càng l n thì doanh nghi p đang
trong tình tr ng các kho n n c a khách hàng đã quá h n.
 Vòng quay hàng t n kho:
Vòng quay c a hàng t n kho là m t tiêu chu n đ đánh giá doanh nghi p s d ng
hàng t n kho c a mình hi u qu nh th nào.
Giá v n hàng bán
Vòng quay c a hàng t n kho =

Hàng t n kho
13


Các doanh nghi p kinh doanh, s n xu t luôn ph i tính đ n m c d tr t n kho
b i doanh nghi p không th nào đ n lúc s n xu t m i mua nguyên v t li u.

tránh

tr ng h p b đ ng hàng t n kho thì doanh nghi p ph i có tr c m t l ng v t t
hàng hóa v a ph i, b i n u d tr hàng t n kho quá nhi u thì doanh nghi p s m t
kho n chi phí đ b o qu n v t li u. N u l ng d tr quá ít không đ cho s n xu t s
d n đ n tình tr ng t m ng ng ho t đ ng

các khâu s n xu t ti p theo.

Nh v y có th th y ch tiêu này r t quan tr ng đ i v i doanh nghi p, nó quy t
đ nh th i đi m đ t hàng c ng nh m c d tr an toàn cho doanh nghi p. Vòng quay
d tr , t n kho cao th hi n đ c kh n ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là
t t, có nh v y m i đ t đ c m c tiêu mà doanh nghi p đ ra. Ch tiêu này cao ph n
ánh đ c s l ng nguyên v t li u đ c đ a vào s d ng c ng nh hàng hóa đ c bán
ra nhi u, nh v y là doanh thu s t ng và đ ng th i l i nhu n mà doanh nghi p đ t
đ c c ng t ng theo. Vòng quay hàng t n kho cao hay th p ph thu c vào đ c đi m
c a t ng ngành ngh kinh doanh và ph thu c vào m t hàng kinh doanh.
 Chu k l u kho:
360

Chu k l u kho =

Vòng quay hàng t n kho

Ch tiêu này cho ta bi t s ngày l ng hàng t n kho đ c chuy n đ i thành
doanh thu. T ch tiêu này có th bi t đ c s ngày c n thi t cho vi c luân chuy n kho
vì hàng t n kho có nh h ng tr c ti p t i hi u qu s d ng tài s n ng n h n khâu
d tr . H s này ch ng t công tác qu n lý hàng tôn kho càng t t, hi u qu s d ng
tài s n ng n h n càng cao và ng c l i.
 H s tr n :
H s tr n là ch tiêu đo l
đ nh b ng công th c:
H s tr n

=

ng t c đ thu n c a doanh nghi p và đ

c xác

Giá v n hàng bán + chi phí bán hàng, qu n lí
Ph i tr ng

i bán + L

ng, th

ng, thu ph i tr

Ch tiêu này càng l n cho th y t c đ tr n c a doanh nghi p càng cao và ng

c

l i.

 Th i gian tr n trung bình:
Ch tiêu này cho bi t s ngày bình quân mà doanh nghi p chi m d ng v n c a
nhà cung c p thông qua mua hàng hóa tr ch m tr c khi thanh toán n , đ c tính
toán b ng công th c:

14

Thang Long University Library


Th i gian tr n trung bình

=

360
H s tr n

Th i gian tr n trung bình càng dài ph n ánh kh n ng chi m d ng v n t các
doanh nghi p t t. Tuy nhiên, không ph i k tr ti n bình quân càng dài càng t t, vì khi
đó nhà cung c p b thi t, và có th gây nh h ng không t t cho m i quan h gi a
doanh nghi p v i đ i tác.
 Chu k kinh doanh:
Chu k kinh doanh =

Chu k thu ti n + Chu k l u kho

Ch tiêu này cho ta bi t đ c th i gian c n thi t k t khi doanh nghi p mua
nguyên v t li u đ n khi doanh nghi p thu đ c ti n bán hàng. Ch tiêu này đ c chia
ra làm hai giai đo n đó là giai đo n t n kho và giai đo n thu ti n bán hàng. Có th th y
r ng n u chu k kinh doanh c a doanh nghi p th p, ch ng t hi u qu ho t đ ng c a

doanh nghi p t lúc nh p nguyên v t li u, s n xu t đ n khi bán hàng thu đ c ti n v
qu là t t. Còn ng c l i n u chu k kinh doanh l n, ta c n xem xét do chu k thu ti n
hay do chu k l u kho tác đ ng đ t đó có h ng gi i quy t nh m đem l i hi u qu
kinh doanh t t nh t cho doanh nghi p.
 Th i gian luân chuy n ti n:
Th i gian luân chuy n ti n = Chu k kinh doanh – Th i gian tr n
M c đích c a doanh nghi p khi quan tâm đ n ch tiêu này là d a vào ch tiêu này
đ có th thay đ i các chính sách liên quan đ n tín d ng mua hàng và tín d ng bán
hàng. Tiêu chu n thanh toán tín d ng mua hàng và nh n ti n t ng i mua có th thay
đ i trên c s báo cáo c a th i gian luân chuy n ti n. N u ch tiêu này cho kh n ng
thanh toán ti n m t t t, chính sách tín d ng đã áp d ng có th ti p t c đ c duy trì.
Ngoài ra còn đ nghiên c u dòng ti n c a doanh nghi p. Báo cáo l u chuy n ti n m t
và nghiên c u th i gian luân chuy n ti n m t s r t h u ích cho các qu n tr đ phân
tích dòng ti n.
1.3. Các nhân t
nghi p

nhăh

ngăđ n hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh

Hi u qu s d ng TSNH c a doanh nghi p ch u nh h ng c a r t nhi u nhân t ,
bao g m c nhân t ch quan và nhân t khách quan.
có th phát huy đ c nh ng
m t tích c c c ng nh gi m b t m t tiêu c c tác đ ng đ n quá trình s d ng TSNH
đòi h i các nhà qu n tr doanh nghi p c n n m b t các nhân t đó đ t đó đ ra nh ng
bi n pháp qu n lý và s d ng TSNH hi u qu nh t.
15

1.3.1. Nhân t khách quan
Các nhân t khách quan thu c môi tr

ng v mô c a doanh nghi p nên có ph m

vi r t r ng, bao trùm lên toàn b n n kinh t và tác đ ng tr c ti p ho c gián ti p đ n
m i m t ho t đ ng c a doanh nghi p.
 Môi tr ng t nhiên: Môi tr ng t nhiên là toàn b các y u t t nhiên tác đ ng
đ n doanh nghi p nh nhi t đ , đ m, ánh sáng. Nhân t này nh h ng l n và
tr c ti p đ n quy t đ nh qu n lí TSNH c a doanh nghi p, c th là m c d tr . S
d nh v y là do tính mùa v c a th ttr ng cung ng l n th tr ng tiêu th . H n
n a khi đi u ki n t nhiên không thu n l i thì doanh nghi p ph i t n chi phí nhi u
h n cho công tác d tr (chi phí v n chuy n, b o qu n) t đó làm gi m hi u qu s
d ng TSNH c a doanh nghi p.
 Môi tr

ng kinh doanh

 Bi n đ ng cung c u hàng hóa: tác đ ng vào kh n ng cung ng c a th tr ng đ i
v i nhu c u nguyên v t li u hay kh n ng tiêu th c a doanh nghi p trên th tr ng,
t đó làm t ng hay gi m m c d tr c a doanh nghi p, và nh h
quay vòng c a TSNH, đ n m c sinh l i.

ng t i kh n ng

 T c đ phát tri n c a n n kinh t : Khi n n kinh t t ng tr ng ch m, s c mua b
gi m sút làm nh h ng đ n tình hình tiêu th s n ph m c a doanh nghi p, s n
l

ng tiêu th b suy gi m, doanh thu ít đi, l i nhu n gi m sút và t t y u làm gi m

hi u qu s d ng v n kinh doanh nói chung và TSNH nói riêng.
 M c đ c nh tranh trên th tr

ng: đ đ t đ

c hi u qu cao nh t trong n n kinh t

th r ng thì m i doanh nghi p ph i có nh ng bi n pháp, chính sách h p d n so v i
đ i th c nh tranh nh ch p nh n bán ch u, cung ng đ u vào n đ nh, chi phí
th p,ầNh v y doanh nghi p s ph i đ ra các bi n pháp và các chi n l
h p đ t ng vòng quay TSNH, gi m chi phí, t ng l i nhu n.

c thích

 S thay đ i c a chính sách kinh t v mô: b ng lu t pháp kinh t và các chính sách
kinh t , Nhà N c th c hi n vi c đi u ti t và qu n lí ngu n l c trong n n kinh t t o
môi tr ng và hành lang cho các doanh nghi p phát tri n s n xu t kinh doanh theo
h ng nh t đ nh. Ch m t s thay đ i nh trong ch đ , chính sách hi n hành c ng
nh h ng r t l n đ n chi n l c kinh doanh và nh h ng đ n hi u qu h at đ ng
c a doanh nghi p nói chung và hi u qu s d ng TSNH nói riêng.
 Môi tr ng khoa h c công ngh : S phát tri n c a khoa h c công ngh không
nh ng làm thay đ i ch t l ng, s l ng s n ph m mà còn làm phát sinh nh ng nhu
c u m i, khách hàng tr nên khó tính h n. Ngoài ra nó còn nh h ng đ n t c đ
chu chuy n ti n, các kho n d tr , t n kho nh t ng n ng su t, rút ng n th i gian
16

Thang Long University Library

s n xu t. Do v y các doanh nghi p ph i n m b t đ

c đi u này đ có bi n pháp đ u

t , đ i m i công ngh phù h p.
1.3.2. Nhân t ch quan
Ng c l i v i các nhân t khách quan là nh ng nhân t ch quan xu t phát t
b n thân doanh nghi p. Doanh nghi p có th thay đ i các nhân t này đ đ t đ c k t
qu kinh doanh t t nh t. Nhân t ch quan c b n g m:
 C c u TSNH c a doanh nghi p: Vi c xác đ nh c c u TSNH c a doanh nghi p
h p lý bao nhiêu thì hi u qu s d ng TSNH c a doanh nghi p càng đ c t i u
hóa b y nhiêu. N u b trí c c u TSNH không h p lý, làm m t s cân đ i gi a
TSNH và TSDH d n đ n làm thi u ho c th a m t lo i tài s n nào đó s làm gi m
hi u qu s d ng TSNH.
 V n đ xác đ nh nhu c u TSNH: Vi c xác đ nh nhu c u TSNH thi u chính xác d n
đ n tình tr ng th a ho c thi u v n trong s n xu t kinh doanh. N u th a thì s gây
lãng phí còn n u thi u s gây nh h ng đ n h at đ ng s n xu t kinh doanh. i u
này nh h ng không t t đ n quá trình h at đ ng kinh doanh c ng nh hi u qu s
d ng TSNH c a doanh nghi p.
 Vi c l a ch n ph ng án đ u t : ây là nhân t c b n nh h ng r t l n đ n hi u
qu s d ng TSNH c a doanh nghi p. N u doanh nghi p đ u t s n xu t ra nh ng
s n ph m lao v d ch v ch t l ng cao, m u mã phù h p v i th hi u ng i tiêu
dùng, đ ng th i giá hành h thì doanh nghi p th c hi n đ c quá trình tiêu th
nhanh, t ng vòng quay c a TSNH, nâng cao hi u qu s d ng TSNH và ng c l i.
 Trình đ qu n c a doanh nghi p: Trình đ qu n lý c a doanh nghi p mà y u kém s
d n đ n th t thoát v t t , hàng hóa trong quá trình mua s m, d tr , s n xu t và tiêu
th s n ph m.

17

K T LU NăCH

NGăI

Ch ng 1 đã t p trung nghiên c u làm rõ các khái ni m, đ c đi m c a tài s n
ng n h n c ng nh các v n đ c b n v hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh
nghi p. Bên c nh đó ch ng 1 c ng đã đ a ra các ch tiêu đ đánh giá hi u qu s
d ng tài s n ng n h n. ây là c s đ khoá lu n ti p t c phân tích th c tr ng v hi u
qu s d ng tài s n ng n h n tài Công ty C ph n Fafim Vi t Nam trong ch ng 2.

18

Thang Long University Library


CH

NGă2.

TH C TR NG HI U QU S
H N C A CÔNG TY C

D NG TÀI S N NG N

PH N FAFIM VI T NAM

2.1. Khái quát v Công ty C ph n Fafim Vi t Nam
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty C ph n Fafim Vi t Nam
Tên ti ng Vi t : CÔNG TY C PH N FAFIM VI T NAM

Tên ti ng Anh : FAFIM VIETNAM JOINT STOCK COMPANY
Tên vi t t t

: FAFIM VI T NAM

V n đi u l

: 96.738.280.000 đ ng

Tr s chính

: 19 Nguy n Trãi, P.Kh

i n tho i

ng Trung, Q.Thanh Xuân, Hà N i

: 04.38534360

Fax

: 04.38531611

E-mail

:

Website

: www.fafimvietnam.vn

T ng giám đ c : Ph m V n H a
V n đi u l
m

: 96.738.280.000 đ ng (B ng ch : Chín m

i tám tri u hai tr m tám m

i sáu t b y tr m ba

i nghìn đ ng)

Lo i hình doanh nghi p: Công ty C ph n
Gi y ch ng nh n đ ng ký kinh doanh: 0100109850 c p ngày 27/05/2010 – t i S
K ho ch và đ u t thành ph Hà N i.
Công ty C ph n Fafim Vi t Nam g i t t là Công ty Fafim Vi t Nam có đ n v
ti n thân là Doanh nghi p Qu c gia Chi u bóng và Ch p nh Vi t Nam đ c thành l p
t i Chi n khu Vi t B c theo S c l nh s 147/SL ngày 15 tháng 03 n m 1953 c a Ch
t ch H Chí Minh v i ch c n ng nhi m v chính là tuyên truy n chính sách, ch
tr ng c a Chính ph ; nêu cao nh ng thành tích, nh ng g ng đ u tranh anh d ng c a
quân dân Vi t Nam; gi i thi u đ i s ng và thành tích đ u tranh, ki n thi t c a nhân
dân các n

c b n; và giáo d c v n hóa và chính tr cho nhân dân.

Qua nhi u l n thay đ i v t ch c và b máy, t Qu c doanh phát hành phim
Trung ng (1958) đ n Hãng Fafim Vi t Nam (1992), n m 1993, Công ty đ c chính
th c chuy n thành Công ty Xu t nh p kh u Phát hành phim Vi t Nam theo Quy t đ nh
s 801/Q -BVHTT ngày 26 tháng 4 n m 1993 c a B V n hoá-Thông tin nay là B

V n hoá, Th thao và Du l ch.
N m 2010, Công ty Xu t nh p kh u Phát hành phim Vi t Nam đ c chuy n đ i
thành Công ty TNHH m t thành viên Xu t nh p kh u và Phát hành phim Vi t Nam
19


theo Quy t đ nh s 1174/Q -BVHTTDL ngày 02/4/2010 c a B V n hoá, Th thao
và Du l ch.
Th c hi n Quy t đ nh s 1344/Q -BVHTTDL ngày 20/04/2011 c a B V n
Hóa, Th thao và Du l ch v vi c c ph n hóa Công ty TNHH MTV Xu t Nh p kh u
và Phát hành phim Vi t Nam, Công ty C ph n Fafim Vi t Nam đã hình thành và
chính th c ho t đ ng theo Gi y ch ng nh n đ ng ký doanh nghi p công ty c ph n s
0100109850 do S K ho ch và u t Hà N i c p l n th 2 ngày 03/07/2012.
2.1.2. B máy qu n lý
S ăđ 2.1.ăC ăc u t ch c c a Công ty C ph n Fafim Vi t Nam
i h i đ ng c đông
Ban ki m soát
H i đ ng qu n tr

Ban T ng giám đ c

Phòng

Phòng

Phòng

Tài

Hành

Kinh

C m
R p

chính

chính

doanh

chi u

k
toán

t ng

phim

h p

Chi nhánh Công ty C
ph n Fafim Vi t Nam
t i à N ng

(Ngu n: Phòng Hành chính - T ng h p)
Ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n


i h i đ ng c đông: Là c quan có th m quy n cao nh t quy t đ nh m i v n đ
quan tr ng c a Công ty theo Lu t doanh nghi p và i u l Công ty. H C là c
20

Thang Long University Library


quan thông qua ch tr

ng chính sách đ u t dài h n trong vi c phát tri n Công ty,

quy t đ nh c c u v n, b u ra c quan qu n lý và đi u hành s n xu t kinh doanh c a
Công ty.
 H i đ ng qu n tr : Là c quan qu n lý Công ty có toàn quy n nhân danh Công ty đ
quy t đ nh m i v n đ liên quan đ n m c đích quy n l i c a Công ty, tr nh ng v n
đ thu c H C quy t đ nh. nh h ng các chính sách t n t i và phát tri n đ
th c hi n các quy t đ nh c a i h i đ ng c đông thông qua vi c ho ch đ nh chính
sách, ra ngh quy t hành đ ng.
 Ban ki m soát: Do

H C

b u, thay m t c đông ki m soát m i ho t đ ng kinh

doanh, qu n tr và đi u hành c a Công ty.
 Ban T ng giám

c g m 03 ng

i: T ng giám đ c và 02 phó T ng giám đ c, có

ch c n ng nhi m v nh sau: Xây d ng chi n l c, m c tiêu ph ng h ng k
ho ch kinh doanh c a Công ty C ph n Fafim Vi t Nam theo t ng th i k , t ng
n m phù h p v i chi n l c phát tri n, ph ng h ng, nhi m v kinh doanh c a
Công ty. Theo dõi, ki m tra giám sát, phân công và h ng d n các phòng, ban th c
hi n các k ho ch, các quy trình nghi p v , các quy ch và quy đ nh c a Công ty,
NHNN ban hành.
 Phòng Tài chính - k toán: Tham m u giúp T ng Giám đ c trong vi c th c hi n
ch c n ng qu n lý Nhà n

c v tài chính k toán, h ch toán k toán, thông tin kinh

t , phân tích ho t đ ng kinh t , ki m soát tài chính k toán t i công ty. Th c hi n
ch c n ng ki m soát viên nhà n c t i công ty. Qu n lý và s d ng v n ngân sách
và các ngu n v n do công ty huy đ ng.
 Phòng Hành chính t ng h p: Tham m u giúp T ng Giám đ c trong vi c th c hi n
ch c n ng qu n lý Nhà n c v tài chính k toán, h ch toán k toán, thông tin kinh
t , phân tích ho t đ ng kinh t , ki m soát tài chính k toán t i công ty. Th c hi n
ch c n ng ki m soát viên nhà n c t i công ty. Qu n lý và s d ng v n ngân sách
và các ngu n v n do công ty huy đ ng.
 Phòng kinh doanh: Xây d ng và t ch c th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh,
xác l p và th ng nh t áp d ng các ch tiêu đ nh m c kinh t k thu t c a các lo i
hình s n xu t kinh doanh trong toàn Công ty; Th ng nh t qu n lý và cung ng v t
t , thi t b chính cho nhu c u v ho t đ ng xây l p, kinh doanh và d ch v c a Công
ty.
2.1.3.

c đi m ngành ngh kinh doanh

 Xu t nh p kh u phim.
 Phát hành phim.
21


 D ch v h p tác liên k t s n xu t phim.
 Chi u phim có thu ti n.
 D ch v qu ng cáo th

ng m i

 Kinh doanh khách s n.
 Kinh doanh d ch v

n u ng, cà phê, gi i khát.

 Mua bán sách và v n hóa ph m
 Kinh doanh b t đ ng s n.
 Kinh doanh t ng h p.
Trên đây là nh ng l nh v c, ngành ngh Công ty đ ng ký kinh doanh nh ng l nh
v c chính mang l i doanh thu l n nh t cho Công ty phát hành phim và cho thuê v n
phòng.
2.1.4. Tình hình s n xu t – kinh doanh c a Công ty giai đo n 2011 - 2013
Trong nh ng n m tr l i đây, tình hình kinh doanh c a Công ty g p nhi u khó
kh n nh ng Công ty v n c g ng không ng ng tìm ki m đ i tác, nâng cao ch t l ng
d ch v c ng nh ch t l ng s n ph m. Qua nh ng s li u có đ c t b ng Báo cáo
k t qu kinh doanh trong 3 n m v a qua, ta th y Công ty không có nhi u s bi n đ i
v doanh thu và l i nhu n sau thu .
hi u thêm, ta đi vào phân tích các ch tiêu c
th :

22

Thang Long University Library


B ng 2.1. K t qu ho tăđ ng s n xu tăkinhădoanhăgiaiăđo n 2011 ậ 2013
n v tính: VN

Chênhăl chă2013ăvƠă2012
Ch ăTiêu
1.T ngădoanhăthu
2.Doanhăthuăthu n
3.Giá v n hàng bán
4.L iănhu năg p
5.Doanh thu H TC
6.Chi phí bán hàng
7.Chi phí QLDN
8.LNăt ăH KD
9.Thu nh p khác
10.Chi phí khác
11.L iănhu năkhácă
12.LNTT
13.Thu TNDN
14.LNST

N mă2013

N mă2012

N mă2011

4.494.971.814
4.494.971.814
886.087.967
3.608.883.847
1.026.554.989
1.472.824.324
3.257.634.371
(95.019.859)
1.871.869.235
1.602.744.610
269.124.625
174.104.766
69.487.194
104.617.572

4.717.862.890
4.717.862.890
745.737.808
3.972.125.082
2.239.695.950
22.417.261
5.792.403.727
397.000.044
382.609.054
45.891.146
336.717.908
733.717.952
183.677.147

550.040.805

5.144.796.679
5.144.796.679
727.135.831
4.417.660.848
1.749.130.050
3.267.000
6.166.890.447
(3.366.549)
323.056.542
132.551.145
190.505.397
187.138.848
46.784.712
140.354.136

Tuy tăđ i
(222.891.076)
(222.891.076)
140.350.159
(363.241.235)
(1.213.140.961)
1.450.407.063
(2.534.769.356)
(492.019.903)
1.489.260.181
1.556.853.464
(67.593.283)
(559.613.186)

(114.189.953)
(445.423.233)

T

ngăđ i
(%)
(4,72)
(4,72)
18,82
(9,14)
(54,17)
6.470,05
(43,76)
(123,93)
389,24
3.392,49
(20,07)
(76,27)
(62,17)
(80,98)

Chênhăl chă2012ăvƠă2011
Tuy tăđ i
(426.933.789)
(426.933.789)
18.601.977
(445.535.766)
490.565.900
19.150.261

(374.486.720)
400.366.593
59.552.512
(86.659.999)
146.212.511
546.579.104
136.892.435
409.686.669

T

ngăđ i
(%)

(8,30)
(8,30)
2,56
(10,09)
28,05
586,17
(6,07)
(11.892,49)
18,43
(65,38)
76,75
292,07
292,60
291,89

(Ngu n: Phòng k toán)

23


Doanh thu thu n:
B ng báo cáo k t qu kinh doanh t n m 2011 – 2013 c a công ty cho th y t ng
doanh thu c a công ty có xu h ng gi m d n qua các n m. C th , n m 2012 gi m
426.933.789 đ ng và t ng ng m c gi m 8,30% so v i n m 2011, n m 2013 gi m
222.891.076 đ ng gi m 4,72% so v i n m 2012. Doanh thu c a Công ty ch y u đ n
t l nh v c phát hành phim và cho thuê v n phòng. Công ty không có các kho n gi m
tr doanh thu nên t ng doanh thu chính là doanh thu thu n. Trong nh ng n m qua,
tình hình kinh t th gi i ti p t c b kh ng ho ng và có nh ng di n bi n ph c t p, tác
đ ng m nh đ n n n kinh t trong n c. L m phát t ng cao, chính sách ti n t và chính
sách tài khoá th t ch t, tiêu dùng suy gi m, đi u này đã nh h ng không nh đ n ho t
đ ng kinh doanh d ch v c a Công ty (giá vé t ng, chi phí d ch v t ngầ khi n Công
ty g p khó kh n trong quá trình ho t đ ng). Ngoài ra, Công ty g p nhi u khó kh n do
s c nh tranh ngày càng gay g t c a các doanh nghi p cùng l nh v c kinh doanh d ch
v có v n đ u t n c ngoài nh Megastar, Mipec... i u này khi n cho doanh thu
c a Công ty nh ng n m g n đây nghiêng d n v m ng cung c p d ch v cho thuê v n
phòng, doanh thu t vi c phát hành phim c a Công ty th p, ch khai thác đ c nh ng
phim c c a n c ngoài ho c nh ng b phim không m y tên tu i c a đi n nh Vi t
Nam. ây c ng là y u t làm nh h ng t i tình hình ho t đ ng kinh doanh c a Công
ty, khi n doanh thu bán hàng có xu h

ng gi m trong ba n m.

Doanh thu t ho tăđ ng tài chính:
Doanh thu t ho t đ ng tài chính chi m t tr ng khá l n so v i doanh thu t ho t
đ ng s n xu t kinh doanh. C th , n m 2011, doanh thu tài chính đ t 1.749.130.050
đ ng, n m 2012 t ng 28,05% so v i n m 2011 t ng ng v i 490.565.900 đ ng.

Doanh thu t ho t đ ng tài chính c a Công ty trong n m 2012 đ n t các kho n lãi
ti n g i ngân hàng có k h n d i ba tháng. Do Công ty g p khó kh n trong vi c c nh
tranh v i các đ i th trong ngành, vi c đ u t vào d ch v phát hành phim không đ t
hi u qu cao, đi u này d n đ n vi c Công ty ch đ ng đ u t vào các kho n ti n g i
ngân hàng có k h n ng n. i u này v a t o doanh thu cho Công ty, v a có kh n ng
chuy n đ i thành ti n cao trong tr ng h p Công ty c n huy đ ng v n vào đ u t kinh
doanh ho c có nhu c u s d ng đ n ti n.
N m 2013, doanh thu t ho t đ ng tài chính có xu h

ng gi m so v i n m 2011

và 2012 đ t giá tr là 1.026.554.989 đ ng. Ngu n doanh thu này c a Công ty v n đ n
t các ho t đ ng cho vay tài chính, lãi ti n g i (chính là kho n ti n g i ngân hàng có
k h n d i 3 tháng trong kho n m c ti n g i ngân hàng c a Công ty)ầ nh ng t
tr ng so v i n m 2011, 2012 có gi m đi. i u này là do trong n m 2013, lãi su t ngân
hàng gi m, không đem l i hi u qu cao nh n m 2011, 2012 nên Công ty ch đ ng rút
24

Thang Long University Library


b t kho n đ u t này v đ t p trung vào các m ng khác. Tuy nhiên, m c dù doanh thu
t ho t đ ng tài chính n m 2013 gi m so v i 2011 và 2012 nh ng v n chi m t tr ng
l n trong t ng doanh thu và đây là m t trong nh ng ngu n doanh thu quan tr ng c a
Công ty.
Các kho n chi phí:
 Giá v n hàng bán: Nhìn chung giá v n hàng bán có xu h

ng t ng d n qua các

n m. C th , n m 2011, giá v n hàng bán là 727.135.831 đ ng, sang n m 2012 giá
v n hàng bán t ng 2,56% và sang n m 2013 t ng lên 18,82% so v i n m 2012. Giá
v n hàng bán c a công ty đ n t vi c mua các ngu n phim, b ng đ a hình ph c v
chi u phim trong các c m r p ch chi m t tr ng nh trong giá v n hàng bán, chi m
t tr ng l n trong kho n m c này là giá v n cung c p d ch v . Trong nh ng n m
g n đây, tình hình khó kh n c a kh ng ho ng kinh t , l m phát khi n cho chi phí
d ch v phát sinh t ng cao, chi phí s n xu t phim c a các hãng c ng t ng cao, kéo
theo đó giá ngu n phim đ u vào c a Công ty t ng t ng ng. Ngoài ra, doanh thu
thu n c a Công ty gi m mà giá v n hàng bán l i t ng ch ng t ngu n chi phí đ u
vào c a Công ty ch a h p lý, Công ty c n ch đ ng h n trong vi c tìm ki m ngu n
cung ng giá r đ làm ti n đ cho vi c kinh doanh đem l i l i nhu n.
 Chi phí tài chính: trong ba n m Công ty không phát sinh các kho n chi phí tài
chính. Trên b ng cân đ i k toán Công ty không có các kho n vay và n ng n h n
đi u này có ngh a là Công ty không đi vay n nên chi phí lãi vay b ng không. Công
ty không đi vay n , chi m t tr ng l n trong n ph i tr ch y u là các kho n ph i
tr , ph i n p ng n h n khác. Vi c không m t chi phí lãi vay cho th y kh n ng t
ch v tài chính c a Công ty cao, không c n huy đ ng ngu n v n bên ngoài cho
ho t đ ng kinh doanh. Tuy nhiên, vi c không phát sinh kho n vay nào c ng không
h n là t t. i u này cho th y Công ty ch a nh y bén trong vi c ti p xúc v i ngu n
v n bên ngoài, gi m kh n ng phát tri n c a Công ty.
 Chi phí qu n lý doanh nghi p: Chi phí qu n lý doanh nghi p n m 2011 là
6.166.890.447 đ ng, n m 2012 gi m xu ng còn 5.792.403.727 đ ng, gi m đ ng,
t

ng

ng m c gi m 6,07%. Chi phí qu n lý doanh nghi p n m 2013 là

3.257.634.371 đ ng, gi m 2.534.769.356 đ ng, t ng ng gi m 43,76 % so v i
n m 2012. Nguyên nhân c a s gi m chi phí doanh nghi p là do trong nh ng n m

qua, doanh thu có xu h ng gi m, kéo theo đó, Công ty bu c ph i c t gi m Công ty
đã c t gi m b t b máy qu n lý, tránh tình tr ng c ng k nh trong khâu qu n lý gây
ra chi phí cao. Có th th y, vi c chi phí qu n lý doanh nghi p có xu h ng gi m
nh ng v n m c r t cao khi n hi u qu kinh doanh c a Công ty b nh h ng.
i u này là do b máy qu n lý doanh nghi p c a Công ty còn khá c ng k nh, vi c
25