CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 2 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
T I CÔNG TY C PH N XÂY D NG S
2 ậ TH C TR NG VÀ GI I PHÁP

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

HÀ N I ậ 2014

: TS. Ph m Th Hoa
: Nguy n Thanh Hi n
: A15984
: Tài chính


L I C Mă N
Em xin chân thành c m n các th y giáo, cô giáo tr ng

i h c Th ng Long,
đ c bi t là s h ng d n nhi t tình c a cô giáo TS. Ph m Th Hoa đã t n tình giúp đ
em hoàn thành khóa lu n t t nghi p này. Em c ng xin c m n s giúp đ c a các cô
chú, anh ch công tác t i công ty C ph n Xây d ng s 2 đã nhi t tình giúp đ em
trong vi c cung c p s li u và thông tin th c t đ ch ng minh cho các k t lu n trong
khóa lu n c a em.
Vì gi i h n ki n th c và kh n ng l p lu n c a b n thân còn nhi u h n ch nên
bài lu n v n không tránh kh i thi u sót. Em kính mong s thông c m c ng nh mong
nh n đ c s góp ý, b sung c a các th y cô và công ty đ đ tài c a em đ c đ y đ
và hoàn thi n h n.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 19 tháng 01 n m 2014
Sinh viên
Nguy n Thanh Hi n

Thang Long University Library


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên
Nguy n Thanh Hi n

c

M CL C
L IM

U

CH
NGă1.ăC ăS LÝ LU N CHUNG V CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH T I DOANH NGHI P ...................................................................................1
1.1. T ng quan v phân tích tài chính doanh nghi p .................................................1
1.1.1. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p......................................................1
1.1.2. M c đích c a phân tích tài chính doanh nghi p ................................................1
1.1.3. Ý ngh a c a phân tích tài chính doanh nghi p...................................................1
1.2. Tài li u s d ng phân tích tài chính doanh nghi p .............................................2
1.2.1. Các thông tin n i b .............................................................................................2
1.2.2. Các thông tin bên ngoài .......................................................................................4
1.3.ăQuyătrìnhăvƠăcácăph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchính ............................................6

1.3.1. Quy trình phân tích ..............................................................................................6
1.3.2. Các ph ng pháp phân tích .................................................................................7
1.3.2.1. Ph ng pháp t s ......................................................................................7
1.3.2.2. Ph
1.3.2.3. Ph

ng pháp so sánh.................................................................................7
ng pháp thay th liên hoàn ...............................................................8

1.3.2.4. Ph ng pháp Dupont .................................................................................8
1.4. N i dung phân tích tài chính .................................................................................9

1.4.1. Phân tích tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n .........................................9
1.4.2. Phân tích tình hình c c u tài s n – ngu n v n .................................................9
1.4.2.1. Phân tích c c u tài s n ...........................................................................10
1.4.2.2. Phân tích c c u ngu n v n ....................................................................10
1.4.3. Phân tích kh n ng thanh toán .........................................................................10
1.4.3.1. Kh n ng thanh toán ng n h n (Current ratio) .....................................11
1.4.3.2. Kh n ng thanh toán nhanh (Quick ratio) ............................................11
1.4.3.3. Kh n ng thanh toán t c th i .................................................................12
1.4.4. Phân tích kh n ng qu n lý tài s n ...................................................................12
1.4.4.1. H s thu n (Receivable Turnover) .......................................................12
1.4.4.2. Th i gian thu n trung bình (Average Collection Period) .....................13
1.4.4.3. H s tr n (Payable Turnover) .............................................................13
1.4.4.4. Th i gian tr n trung bình (Average Payable Period) .........................13
1.4.4.5. H s l u kho (Inventory Turnover) .......................................................14
1.4.4.6. Th i gian luân chuy n kho trung bình (Inventory Conversion Period)
................................................................................................................................14
1.4.4.7. Th i gian luân chuy n v n b ng ti n trung bình (Average Cash
Conversion Cycle) .................................................................................................15

Thang Long University Library


1.4.4.8. Vòng quay t ng tài s n (Total asset turnover) ........................................15
1.4.4.9. Vòng quay tài s n l u đ ng (Short-term asset turnover) .......................15
1.4.4.10. Vòng quay tài s n c đ nh (Long-term asset turnover) ........................16
1.4.5. Phân tích kh n ng qu n lý n ..........................................................................16
1.4.5.1. T s n .....................................................................................................16
1.4.5.2. S l n thu nh p trên lãi vay.....................................................................17
1.4.6. Phân tích kh n ng sinh l i ...............................................................................17
1.4.6.1. T su t sinh l i trên doanh thu (Return on sales – ROS) ......................17

1.4.6.2. T su t sinh l i trên t ng tài s n (Return on assets – ROA) ..................18
1.4.6.3. T su t sinh l i trên VCSH (Return on Equity – ROE) .........................18
1.5. Các nhân t nhăh ng t i phân tích tài chính .................................................18
1.5.1. Nhân t khách quan ...........................................................................................18
1.5.2. Các nhân t ch quan ........................................................................................19
CH
NGă2.ăTH C TR NG CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH T I
CÔNG TY C PH N XÂY D NG S 2 .................................................................21
2.1. Khái quát chung v công ty C ph n Xây d ng s 2 ........................................21
2.1.1. Gi i thi u khái quát v công ty C ph n Xây d ng s 2 ..................................21
2.1.2. L ch s hình thành và phát tri n .......................................................................21
2.1.3. C c u t ch c c a công ty ................................................................................22
2.1.4. c đi m ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty.....................................24
2.1.5. Quy trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty ....................................25
2.2. Th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây d ng s 2 .28
2.2.1. Ngu n s li u và ph ng pháp phân tích tài chính t i công ty .......................28
2.2.2. Th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty.........................................28
2.2.2.1. Phân tích tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n ............................28
2.2.2.2. Phân tích tình hình c c u tài s n – ngu n v n ....................................34
2.2.2.3. Phân tích ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán ..................................46
2.2.2.4. Phân tích ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý tài s n............................49
2.2.2.5. Phân tích kh n ng sinh l i ....................................................................53
2.3. ánhăgiáăth c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây
d ng s 2 .......................................................................................................................54
2.3.1. K t qu đ t đ c .................................................................................................54
2.3.2. T n t i .................................................................................................................55
2.3.3. Nguyên nhân c a t n t i ....................................................................................56
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan .......................................................................56
2.3.3.2. Nguyên nhân ch quan ...........................................................................57

CH
NGă3.ăGI I PHÁP, KI N NGH NH M HOÀN THI N CÔNG TÁC
PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH T I CÔNG TY C PH N XÂY D NG S 2 ...........58
3.1.ă nhăh

ng phát tri n c a công ty trong th i gian t i .....................................58

3.2. M t s gi i pháp và ki n ngh nh m hoàn thi n công tác phân tích tài chính
t i công ty C ph n Xây d ng s 2 ............................................................................59
3.2.1. Gi i pháp ............................................................................................................59
3.2.1.1. Nh n th c đúng vai trò c a công tác phân tích tài chính .....................59
3.2.1.2. B sung các ph ng pháp phân tích tài chính .......................................60
3.2.1.3. Hoàn thi n ngu n thông tin s d ng trong công tác phân tích ............62
3.2.1.4. Hoàn thi n n i dung phân tích trong công tác phân tích ......................63
3.2.1.5. M t s gi i pháp khác ..............................................................................65
3.2.2. Ki n ngh ...........................................................................................................66
K T LU N

Thang Long University Library


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t
AU
BCKQKD

Tênăđ yăđ
Hi u su t s d ng t ng tài s n
Báo cáo k t qu kinh doanh

B S
BHTN
BHXH

B t đ ng s n
B o hi m th t nghi p
B o hi m xã h i

BHYT
CBCNV

B o hi m y t
Cán b công nhân viên

EBIT

L i nhu n tr

EM
GTGT

H s nhân v n ch s h u
Giá tr gia t ng

GVHB
PM
ROA

Giá v n hàng bán

T su t sinh l i trên doanh thu
T su t sinh l i trên t ng tài s n

ROE
ROS

T su t sinh l i trên v n ch s h u
T su t sinh l i trên doanh thu

SXKD
TNDN
TSC
TSDH
TSL

S n xu t kinh doanh
Thu nh p doanh nghi p
Tài s n c đ nh
Tài s n dài h n
Tài s n l u đ ng

TSNH
VCSH
VL

Tài s n ng n h n
V n ch s h u
V n l u đ ng

c thu và lãi vay

DANH M C B NG BI U, HÌNH V , BI Uă

, CÔNG TH C

Công th c 1.1: Công th c Dupont ...............................................................................8
Công th c 1.2: C ăc u tài s n .....................................................................................10
Công th că1.3:ăC ăc u ngu n v n ..............................................................................10
Công th c 1.4: Kh n ngăthanhătoánăng n h n ........................................................11
Công th c 1.5: Kh n ngăthanhătoánănhanh .............................................................11
Công th c 1.6: Kh n ngăthanhăt c th i ...................................................................12
Công th c 1.7: H s thu n .......................................................................................12
Công th c 1.8: Th i gian thu n trung bình .............................................................11
Công th
Công th
Công th
Công th

c 1.9: H s tr n ........................................................................................12
c 1.10: Th i gian tr n trung bình ...........................................................15
c 1.11: H s l uăkho ...................................................................................15
c 1.12: Th i gian luân chuy n kho trung bình ..........................................16

Công th c 1.13: Th i gian luân chuy n v n b ng ti n trung bình .........................15
Công th c 1.14: Vòng quay t ng tài s n....................................................................17
Công th c 1.15: Vòng quay tài s năl uăđ ng ............................................................15
Công th c 1.16: Vòng quay tài s n c đ nh...............................................................16
Công th c 1.17: T s n ............................................................................................16
Công th c 1.18: S l n thu nh p trên lãi vay............................................................17

Công th c 1.19: T su t sinh l i trên doanh thu ......................................................17
Công th c 1.20: T su t sinh l i trên t ng tài s n ....................................................18
Công th c 1.21: T su t sinh l i trên VCSH ............................................................18
S ăđ 2.1:ăC ăc u t ch c c a công ty C ph n Xây d ng s 2 ..............................22
S ăđ 2.2: Quy trình s n xu t kinh doanh chung .....................................................25
B ng 2.1: Báo cáo k t qu kinh doanh giaiăđo n 2010-2012 ...................................29
B ng 2.2: C ăc u tài s n giaiăđo n 2010-2012...........................................................34
B ng 2.3: C ăc u ngu n v n giaiăđo n 2010-2012 ....................................................35
B ng 2.4: Tình hình tài s n giaiăđo n 2010-2012......................................................37
Bi uăđ 2.1: Tình hình tài s n ng n h n giaiăđo n 2010-2012 ................................38
B ng 2.5: Tình hình ngu n v n giaiăđo n 2010-2012 ...............................................42
B ng 2.6: Kh n ngăthanhătoánăng n h n giaiăđo n 2010-2012 .............................46
B ng 2.7: Kh n ngăthanhătoánănhanh giaiăđo n 2010-2012...................................47
B ng 2.8: Kh n ngăthanhătoánăt c th i giaiăđo n 2010-2012 ................................48
B ng 2.9: H s thu n , h s tr n , h s l uăkho giaiăđo n 2010-2012 ..............49
B ng 2.10: Vòng quay t ng tài s n giaiăđo n 2010-2012 .........................................50
B ng 2.11: Vòng quay tài s năl uăđ ng giaiăđo n 2010-2012 ..................................51

Thang Long University Library


B ng 2.12: Vòng quay tài s n c đ nh giaiăđo n 2010-2012 ....................................52
B ng 2.13: Kh n ngăsinhăl i giaiăđo n 2010-2012 ..................................................53
B ng 3.1: Tính toán Dupont .......................................................................................61
B ng 3.2: B sung các ch tiêuăđánhăgiáăkh n ngăqu n lý tài s n giaiăđo n 20102012 ...............................................................................................................................63
B ng 3.3: T s n giaiăđo n 2010-2012 ....................................................................64
B ng 3.4: S l n thu n trên lãi vay giaiăđo n 2010-2012 ........................................65


L IM

U

1. Tính c p thi t c aăđ tài
Trong b i c nh toàn c u hóa, Vi t Nam là m t qu c gia đang t ng b c chuy n
mình hòa theo ti n trình t ng tr ng c a n n kinh t th gi i. V i ch tr ng phát tri n
n n kinh t th tr ng theo đ nh h ng xã h i ch ngh a k t h p gi a công nghi p hóa
và hi n đ i hóa đ t n c g n li n v i n n kinh t tri th c, trong nh ng n m qua, Vi t
Nam đã và đang kh ng đ nh v th c a mình trên tr ng khu v c và qu c t . T m t
qu c gia thu n nông, phát tri n kinh t d a vào l nh v c nông nghi p là ch y u, n c
ta đã có nh ng b c ngo t l n phát tri n kinh t m i nh n sang các ngành công nghi p
và d ch v .

ó c ng là nh ng ngành có c h i đ u t r t l n

Vi t Nam th i đi m

hi n t i. Hi n nay, ngành xây d ng đã tr thành m t trong nh ng ngành đem l i ngu n
GDP l n cho n c ta. Tuy nhiên, trong nh ng n m g n đây, ngành xây d ng nói riêng
và các ngành khác nói chung đ u đang g p ph i r t nhi u khó kh n đ n t nhi u m t
do tác đ ng c a cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u khi n t l l m phát luôn m c
cao. Tr c b i c nh đó, các doanh nghi p Vi t Nam ngoài s c nh tranh gay g t v th
ph n, th tr ng m c tiêu, th ng hi u s n ph m,... còn ph i đ i m t v i cu c ch y
đua t ng lãi su t t các ngân hàng, chi phí v n cao và khó ti p c n. Sau hàng lo t các
bi n pháp th t ch t tín d ng nh quy đ nh tr n lãi su t huy đ ng c a ngân hàng Nhà
n c Vi t Nam, lãi su t cho vay đã gi m xu ng 14% đ i v i đ i t ng đ c vay u
đãi. Nh ng đ ti p xúc đ c v i ngu n v n giá r , các doanh nghi p ph i ch ng minh
đ c n ng l c và hi u qu kinh doanh c a mình. Trong giai đo n kinh t khó kh n nh
hi n nay, s s ng còn c a h u h t các doanh nghi p ph thu c vào huy đ ng ngu n
v n kinh doanh v i lãi su t th p và s d ng ngu n v n hi u qu nh t đ đ t đ c m c

tiêu cao nh t c a doanh nghi p. Bên c nh đó, th tr ng B S đóng b ng, giá c th
tr ng c a các v t li u xây d ng t ng cao,… Dù là ch quan hay khách quan, khi th
tr ng b tác đ ng b i kh ng ho ng kinh t thì t t c các ngành đ u ch u t n th t,
trong đó có ngành xây d ng. Nhi u doanh nghi p trong ngành làm n thua l th m chí
đ ng tr c nguy c phá s n.
Chính vì th y rõ đ c tình hình ngành xây d ng đang g p khó kh n ch ng ch t,
Chính ph đã đ a ra các nhóm gi i pháp nh m c i thi n tình hình nh : Ti p t c hoàn
thi n h th ng v n b n pháp lu t theo h ng đ ng b , nâng cao hi u l c, hi u qu
qu n lý Nhà n c, v đ u t xây d ng; t ng c ng công tác qu n lý đô th ; đ y m nh
công tác phát tri n nhà , nh t là nhà xã h i, góp ph n b o đ m an sinh xã h i; theo
dõi và ki m soát ch t ch th tr ng B S; th c hi n bình n th tr ng đ i v i m t
hàng thi t y u nh xi m ng, s t thép xây d ng,... t p trung tháo g các v ng m c
trong qu n lý đ u t xây d ng c b n; c t gi m đ u t công, ti t ki m chi phí t i đa đ

Thang Long University Library


góp ph n gi m b i chi cho ngân sách Nhà n c; t ch c rà soát l i k ho ch SXKD,
đ u t phát tri n c a các đ n v thu c B , th c hi n các gi i pháp thúc đ y SXKD, đ u
t phát tri n, đ y m nh c i cách, đ n gi n hóa các th t c hành chính. Tuy nhiên,
nh ng gi i pháp này v n ch a đ c th c hi n t t đ c vai trò c a nó.
Công ty C ph n Xây d ng s 2, m t công ty ho t đ ng SXKD trong l nh v c
xây l p c ng không th tránh kh i tác đ ng chung t n n kinh t . Công ty đang ph i
đ i m t v i môi tr ng kinh doanh đ y bi n đ ng c a ngành xây d ng nói riêng và
n n kinh t nói chung.
t n t i và phát tri n, m c tiêu c ng nh nhi m v hàng đ u
c a công ty C ph n Xây d ng s 2 là n l c nâng cao hi u qu kinh doanh, t n d ng
h p lý và hi u qu các ngu n l c c a doanh nghi p đ đ t m c tiêu t i đa hóa l i
nhu n kinh doanh và nâng cao ch t l ng d ch v thông qua vi c phân tích tình hình
tài chính c a công ty. Nh n th c đ

c t m quan tr ng và c p thi t c a v n đ trên, sau

m t th i gian th c t p t i công ty C ph n Xây d ng s 2, đ c s h ng d n nhi t
tình c a TS. Ph m Th Hoa và t p th cán b nhân viên công ty, tác gi đã đi sâu
nghiên c u v n đ trên qua khóa lu n t t nghi p v i đ tài “Công tác phân tích tài
chính t i công ty C ph n Xây d ng s 2 – Th c tr ng và gi i pháp”.
2. M căđíchănghiênăc u
- ánh giá vai trò c a công tác phân tích tài chính đ i v i doanh nghi p.
- Nghiên c u các ph ng pháp và n i dung phân tích tài chính doanh nghi p.
- Tìm hi u th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây d ng
s 2, đánh giá nh ng k t qu đ t đ
-

c và nh ng t n t i c n kh c ph c.

xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m hoàn thi n công tác phân tích tài chính

t i công ty C ph n Xây d ng s 2.
4.ă iăt ng, ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u: nh ng n i dung c b n v công tác phân tích tài chính
doanh nghi p.
- Ph m vi nghiên c u: Khóa lu n t t nghi p đi sâu nghiên c u nh m đánh giá
ch t l ng c a công tác phân tích tài chính nh m tìm ki m nh ng gi i pháp kh c ph c
h n ch và hoàn thi n công tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây d ng s 2.
5.ăPh ngăphápănghiênăc u
Thu th p thông tin t các tài li u đ tìm hi u c s lý thuy t liên quan đ n khóa
lu n t t nghi p và tìm ki m k t qu nghiên c u c a các tác gi khác (trong các lu n
v n, khóa lu n t t nghi p, t p chí, báo cáo khoa h c, đ tài nghiên c u khoa h c,...) có
liên quan t i phân tích tài chính. Thu th p các s li u ph c v cho vi c nghiên c u c a

đ tài (ch y u là các BCKQKD, b ng C KT c a doanh nghi p qua các n m, s li u
th ng kê ngành,...).


Nhóm các ph ng pháp nghiên c u lý thuy t: ph
h p lý thuy t, phân lo i và so sánh.

ng pháp phân tích và t ng

i v i các thông tin đ nh l ng thì áp d ng ph ng pháp x lý toán h c, s
d ng ph ng pháp th ng kê toán đ xác đ nh xu h ng, di n bi n c a các s li u, xác
đ nh đ c quy lu t c a t p h p s li u, so sánh đánh giá các k t qu có đ c theo trình
t th i gian và so sánh v i các đ i th c nh tranh và ch s trung bình ngành. Quá trình
phân tích s d ng ph ng pháp so sánh, ph ng pháp t s , ph ng pháp Dupont và
ph ng pháp thay th liên hoàn cùng v i h th ng s đ , b ng bi u đ đánh giá công
tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây d ng s 2, qua đó đ a ra các nh n đ nh
và gi i pháp đ hoàn thi n công tác phân tích tài chính, nâng cao hi u qu ho t đ ng
SXKD c a công ty.

ch

6. K t c u khóa lu n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n thì n i dung chính c a khóa lu n bao g m 3
ng sau:
Ch ngă1: C s lý lu n chung v công tác phân tích tài chính doanh nghi p.

Ch ng 2: Th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty C ph n Xây
d ng s 2.
Ch ngă3: Gi i pháp, ki n ngh nh m hoàn thi n công tác phân tích tài chính t i
công ty C ph n Xây d ng s 2.

Thang Long University Library


CH

NGă1.ăC ăS

LÝ LU N CHUNG V CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH T I DOANH NGHI P

1.1. T ng quan v phân tích tài chính doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính doanh nghi p là m t t p h p các khái ni m, ph

ng pháp và

công c cho phép thu th p, x lý các thông tin k toán và các thông tin khác trong
qu n lý doanh nghi p nh m đánh giá tình hình tài chính, kh n ng và ti m l c c a
doanh nghi p, giúp cho ng
đ nh qu n lý phù h p.

i s d ng thông tin đ a ra các quy t đ nh tài chính, quy t

1.1.2. M c đích c a phân tích tài chính doanh nghi p
M i quan tâm hàng đ u c a các nhà phân tích tài chính là đánh giá r i ro phá s n
tác đ ng t i các doanh nghi p mà bi u hi n c a nó là kh n ng thanh toán, đánh giá
kh n ng cân đ i v n, n ng l c ho t đ ng c ng nh kh n ng sinh l i c a doanh
nghi p. Trên c s đó, các nhà phân tích tài chính ti p t c nghiên c u và đ a ra nh ng
d đoán v k t qu ho t đ ng nói chung và m c doanh l i nói riêng c a doanh nghi p

trong t ng lai. Nói cách khác, phân tích tài chính là c s đ d đoán tài chính – m t
trong các h ng d đoán doanh nghi p. Phân tích tài chính có th đ c ng d ng theo
nhi u h ng khác nhau: v i m c đích tác nghi p (chu n b các quy t đ nh n i b ), v i
m c đích nghiên c u, thông tin ho c theo v trí c a nhà phân tích (trong doanh nghi p
ho c ngoài doanh nghi p).
1.1.3. Ý ngh a c a phân tích tài chính doanh nghi p
Ho t đ ng tài chính có m i quan h tr c ti p v i ho t đ ng SXKD. Do đó t t c
các ho t đ ng SXKD đ u có nh h ng đ n tài chính c a doanh nghi p. Ng c l i,
tình hình tài chính t t hay x u đ u có tác đ ng thúc đ y ho c kìm hãm đ i v i quá
trình SXKD. Chính vì v y, phân tích tài chính có ý ngh a quan tr ng đ i v i b n thân
ch doanh nghi p và các đ i t
nghi p.

ng bên ngoài có liên quan đ n tài chính c a doanh

i v i nhà qu n tr doanh nghi p
Các ho t đ ng nghiên c u tài chính trong doanh nghi p đ

c g i là phân tích tài

chính n i b , khác v i phân tích tài chính do nhà phân tích ngoài doanh nghi p ti n
hành. Do đó, thông tin đ y đ và hi u rõ v doanh nghi p, các nhà phân tích tài chính
trong doanh nghi p có nhi u l i th đ có th phân tích tài chính t t nh t. Vì v y nhà
qu n tr doanh nghi p còn ph i quan tâm đ n nhi u m c tiêu khác nhau nh t o công
n vi c làm cho ng i lao đ ng, nâng cao ch t l ng s n ph m hàng hoá và d ch v ,
h chi phí th p nh t và b o v môi tr ng. Doanh nghi p ch có th đ t đ c m c tiêu
này khi doanh nghi p kinh doanh có lãi và thanh toán đ c n . Nh v y, h n ai h t
các nhà qu n tr doanh nghi p c n có đ thông tin nh m th c hi n cân b ng tài chính,
1

nh m đánh giá tình hình tài chính đã qua đ ti n hành cân đ i tài chính, kh n ng sinh
l i, kh n ng thanh toán, tr n , r i ro tài chính c a doanh nghi p. Bên c nh đó đ nh
h ng các quy t đ nh c a ban giám đ c tài chính, quy t đ nh đ u t , tài tr , phân tích
l i t c c ph n.
i v iăcácănhƠăđ uăt
M i quan tâm c a h ch y u vào kh n ng hoàn v n, m c sinh lãi, kh n ng
thanh toán v n và s r i ro. Vì th mà h c n thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình
ho t đ ng, v k t qu kinh doanh và các ti m n ng c a doanh nghi p. Các nhà đ u t
còn quan tâm đ n vi c đi u hành ho t đ ng công tác qu n lý. Nh ng đi u đó t o ra s
an toàn và hi u qu cho các nhà đ u t .
i v i các nhà cho vay
M i quan tâm c a h h ng đ n kh n ng tr n c a doanh nghi p. Qua vi c
phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p, h đ c bi t chú ý t i s l ng ti n và
các tài s n có th chuy n đ i thành ti n nhanh đ t đó có th so sánh và bi t đ c kh
n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p. Ngoài ra, các nhà cho vay c ng r t quan
tâm đ n s l ng VCSH b i đây là kho n b o hi m cho h trong tr ng h p doanh
nghi p g p r i ro.
ng th i h c ng quan tâm đ n kh n ng sinh l i c a doanh
nghi p vì đó chính là c s c a vi c hoàn tr v n và lãi vay.
i v i nhà cung c p
H ph i quy t đ nh xem có cho phép khách hàng đ c mua ch u hàng, thanh toán
ch m hay không. C ng nh các nhà cho vay, nhà cung c p c ng c n ph i bi t kh
n ng thanh toán hi n t i và th i gian s p t i c a khách hàng.
i v iăc ăquanăNhƠăn căvƠăng i làm công
i v i c quan qu n lý Nhà n c, qua vi c phân tích tình hình tài chính doanh
nghi p, s đánh giá đ c n ng l c lãnh đ o c a ban giám đ c, t đó đ a ra các quy t
đ nh có đ u t b sung v n cho các doanh nghi p Nhà n c n a hay không.
Ng i lao đ ng c ng có nhu c u thông tin c b n v tình hình tài chính c a
doanh nghi p b i đi u đó liên quan đ n quy n l i và trách nhi m c a h .

1.2. Tài li u s d ng phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.1. Các thông tin n i b
Phân tích tài chính s d ng m i ngu n thông tin có kh n ng làm rõ m c tiêu c a
d đoán tài chính. T nh ng thông tin n i b đ n nh ng thông tin bên ngoài, thông tin
s l ng đ n thông tin giá tr đ u giúp cho nhà phân tích có th đ a ra nh n xét, k t
lu n sát th c. Tuy nhiên, thông tin k toán là ngu n thông tin đ c bi t c n thi t. Nó
đ c ph n ánh đ y đ trong các báo cáo k toán c a doanh nghi p. Phân tích tài chính
đ c th c hi n trên c s các báo cáo tài chính đ c hình thành thông qua vi c x lý
các báo cáo k toán.
2

Thang Long University Library


 B ngăcơnăđ i k toán
B ng C KT là m t báo cáo tài chính mô t tình tr ng tài chính c a doanh nghi p
t i m t th i đi m nh t đ nh nào đó, ph n ánh t ng quát tình hình tài s n c a doanh
nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh d i hình thái ti n t theo giá tr tài s n và ngu n
hình thành tài s n. Xét v b n ch t, b ng C KT là m t b ng cân đ i t ng h p gi a tài
s n v i VCSH và công n ph i tr (ngu n v n).
phân tích tình hình tài chính c a
doanh nghi p, tài li u ch y u là b n C KT. Thông qua nó cho phép ta nghiên c u,
đánh giá m t cách t ng quát tình hình tài chính và k t qu SXKD, trình đ s d ng
v n và nh ng tri n v ng kinh t , tài chính c a doanh nghi p.
Ph n tài s n: Bao g m có TSNH và TSDH.
V m t pháp lý, ph n tài s n th hi n s ti m l c mà doanh nghi p có quy n
qu n lý, s d ng lâu dài g n v i m c đích thu đ c các kho n l i ích trong t ng lai.
V m t kinh t , các ch tiêu c a ph n tài s n cho phép đánh giá t ng quát v quy
mô v n, c c u v n, quan h gi a n ng l c s n xu t và trình đ s d ng v n c a
doanh nghi p.

Ph n ngu n v n: Bao g m công n ph i tr và ngu n VCSH, ph n ánh các
ngu n hình thành tài s n c a doanh nghi p.
V m t pháp lý, ph n ngu n v n th hi n trách nhi m pháp lý v m t v t ch t c a
doanh nghi p đ i v i các đ i t ng c p v n (Nhà n c, ngân hàng, c đông, các bên
liên doanh,...). Hay nói cách khác thì các ch tiêu bên ph n ngu n v n th hi n trách
nhi m c a doanh nghi p v t ng s v n đã đ ng ký kinh doanh, v s tài s n hình
thành và trách nhi m ph i thanh toán các kho n n (v i ng
c p, v i Nhà n c,...).

i lao đ ng, v i nhà cung

V m t kinh t , ph n ngu n v n th hi n các ngu n hình thành tài s n hi n có,
c n c vào đó có th bi t t l , k t c u c a t ng lo i ngu n v n đ ng th i ph n ngu n
v n c ng ph n ánh đ c th c tr ng tình hình tài chính c a doanh nghi p.
Vi c phân tích b ng C KT có th giúp:
+
Cho bi t m t cách khái quát tình hình tài chính doanh nghi p thông qua các ch
tiêu v t ng tài s n và t ng ngu n v n.
+
Th y đ c s bi n đ ng c a các lo i tài s n trong doanh nghi p: TSNH, TSDH.
+

Kh n ng thanh toán c a doanh nghi p qua các kho n ph i thu và ph i tr .

+

Cho bi t c c u v n và phân b ngu n v n trong doanh nghi p.

 Báo cáo k t qu kinh doanh
M t lo i thông tin không kém ph n quan tr ng đ c s d ng trong phân tích tài

chính là thông tin ph n ánh trong BCKQKD. Khác v i b ng C KT, BCKQKD cho
bi t s d ch chuy n c a v n trong quá trình SXKD c a doanh nghi p; nó cho phép d
tính kh n ng ho t đ ng c a doanh nghi p trong t
3

ng lai. BCKQKD đ ng th i c ng


giúp cho nhà phân tích so sánh doanh thu và s ti n th c nh p qu khi bán hàng hoá,
d ch v v i t ng chi phí phát sinh và s ti n th c xu t qu đ v n hành doanh nghi p.
Trên c s đó, có th xác đ nh đ c k t qu SXKD: lãi hay l trong n m. Nh v y,
BCKQKD ph n ánh k t qu ho t đ ng SXKD, ph n ánh tình hình tài chính c a m t
doanh nghi p trong m t th i k nh t đ nh. Nó cung c p nh ng thông tin t ng h p v
tình hình và k t qu s d ng các ti m n ng v v n, lao đ ng, k thu t và trình đ qu n
lý SXKD c a doanh nghi p.
BCKQKD ph n ánh các ch tiêu v doanh thu, chi phí và l i nhu n c a doanh
nghi p. Do đó, phân tích BCKQKD cho ta đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh
nghi p, bi t đ c trong k doanh nghi p kinh doanh có lãi hay b l , t su t l i nhu n
trên doanh thu và v n là bao nhiêu. T đó tính đ c t c đ t ng tr ng c a k này so
v i k tr c và d đoán t c đ t ng trong t ng lai. Nh v y, vi c phân tích
BCKQKD s giúp ta có nh ng nh n đ nh sâu s c và đ y đ h n v tình hình tài chính
c a doanh nghi p.
 Báoăcáoăl uăchuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t trong b n báo cáo tài chính b t bu c mà b t k
doanh nghi p nào c ng ph i l p đ cung c p cho ng i s d ng thông tin c a doanh
nghi p. N u b ng C KT cho bi t nh ng ngu n l c c a c i (tài s n) và ngu n g c c a
nh ng tài s n đó; và BCKQKD cho bi t thu nh p và chi phí phát sinh đ tính đ c k t
qu lãi, l trong m t k kinh doanh, thì báo cáo l u chuy n ti n t đ c l p đ tr l i
các v n đ liên quan đ n lu ng ti n vào ra trong doanh nghi p, tình hình thu chi ng n
h n c a doanh nghi p. Nh ng lu ng vào ra c a ti n và các kho n coi nh ti n đ c

t ng h p thành ba nhóm: l u chuy n ti n t t ho t đ ng SXKD, l u chuy n ti n t t
ho t đ ng tài chính và l u chuy n ti n t t ho t đ ng đ u t .
 Thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính đ c l p nh m cung c p các thông tin v tình hình
SXKD ch a có trong h th ng báo cáo tài chính, đ ng th i gi i thích thêm m t s ch
tiêu mà trong các báo cáo tài chính ch a đ c trình bày nh m giúp cho ng i đ c và
phân tích các ch tiêu trong báo cáo tài chính có m t cái nhìn c th và chi ti t h n v
s thay đ i nh ng kho n m c trong b ng C KT và BCKQKD.
Phân tích thuy t minh báo cáo tài chính s cung c p b sung nh ng thông tin chi
ti t, c th h n v m t s tình hình liên quan đ n ho t đ ng kinh doanh trong k c a
doanh nghi p.
1.2.2. Các thông tin bên ngoài
Ngoài thông tin t báo cáo tài chính c a doanh nghi p, công tác phân tích tài
chính doanh nghi p còn s d ng nhi u ngu n thông tin khác đ các k t lu n có tính
thuy t ph c. Các ngu n thông tin bên ngoài đ

c chia làm 3 nhóm:

4

Thang Long University Library


 Thông tin chung
Ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p ch u tác đ ng b i nhi u nhân t thu c môi
tr ng v mô nên phân tích tài chính c n đ t trong b i c nh chung c a n n kinh t
trong n c và các n n kinh t trong khu v c. K t h p nh ng thông tin này s đánh giá
đ y đ h n tình hình tài chính và d báo nh ng c h i và thách th c đ i v i ho t đ ng
c a doanh nghi p. Nh ng thông tin th ng đ c quan tâm bao g m:
Thông tin v t ng tr ng, suy thoái kinh t .

-

Thông tin v lãi su t ngân hàng, trái phi u kho b c, t giá ngo i t .
Thông tin v t l l m phát
Các chính sách kinh t , chính tr , ngo i giao c a Chính ph và Nhà n

c,… [7,

tr.20]
 Thông tin theo ngành kinh t
N i dung nghiên c u trong ph m vi ngành kinh t là vi c đ t s phát tri n c a
doanh nghi p trong m i liên h v i các ho t đ ng chung c a ngành kinh doanh.
c đi m c a ngành kinh doanh liên quan t i:
-

Tính ch t c a các s n ph m.
Quy trình k thu t áp d ng.
C c u s n xu t: công nghi p n ng ho c công nghi p nh , nh ng c c u s n xu t

này có tác đ ng đ n kh n ng sinh l i, vòng quay v n d tr ...
Tính ch t c nh tranh c a th tr ng, m i quan h gi a doanh nghi p v i nhà cung
c p và khách hàng.
-

Nh p đ phát tri n c a các chu k kinh t .
Vi c k t h p các thông tin theo ngành kinh t cùng v i thông tin chung và các

thông tin liên quan khác s đem l i m t cái nhìn t ng quát và chính xác nh t v tình
hình tài chính c a doanh nghi p. Thông tin theo ngành kinh t đ c bi t là h th ng ch
tiêu trung bình ngành là c s tham chi u đ ng

chính xác v tình hình tài chính doanh nghi p.

i phân tích có th đánh giá, k t lu n

 Thông tin v đ căđi m ho tăđ ng c a doanh nghi p
Do m i doanh nghi p có nh ng đ c đi m riêng trong t ch c SXKD và trong
ph ng h ng ho t đ ng nên đ đánh giá h p lý tình hình tài chính, nhà phân tích c n
nghiên c u k l

ng đ c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p. Nh ng v n đ c n quan

tâm bao g m:
M c tiêu và chi n l
đ it

c ho t đ ng c a doanh nghi p.

c đi m quá trình luân chuy n v n trong các khâu kinh doanh.
Tính th i v , tính chu k trong ho t đ ng kinh doanh.
M i liên h gi a doanh nghi p v i nhà cung c p, khách hàng, nhà cho vay và các
ng khác. [7, tr.20]
5


1.3.ăQuyătrìnhăvƠăcácăph ngăphápăphơnătích tài chính
1.3.1. Quy trình phân tích
Trong công tác phân tích tài chính, quy trình th c hi n phân tích là m t y u t r t
quan tr ng. Nó quy t đ nh tính chính xác c a các ch tiêu tài chính và cung c p k p
th i nh ng thông tin c n thi t cho vi c l p chi n l c, k ho ch phát tri n SXKD trong
th i gian t i. Quy trình c a công tác phân tích tài chính bao g m các b

c sau:

B c 1: Thu th p thông tin
Phân tích tài chính doanh nghi p s d ng m i ngu n thông tin có kh n ng lý
gi i và thuy t minh th c tr ng ho t đ ng tài chính, ho t đ ng SXKD c a doanh
nghi p, ph c v cho quá trình d đoán, đánh giá, l p k ho ch và chi n l c phát tri n
-

công ty trong t ng lai. Các thông tin s d ng trong phân tích tài chính bao g m
nh ng thông tin bên trong và bên ngoài doanh nghi p nh đã đ c p trên.
ng

B c 2: X lý thông tin
Giai đo n ti p theo là x lý thông tin đã thu th p đ c. Trong giai đo n này,
i ta s d ng thông tin góc đ nghiên c u, ng d ng khác nhau đ ph c v m c

tiêu phân tích đ ra. X lý thông tin là quá trình s p x p các thông tin theo nh ng m c
tiêu nh t đ nh nh m so sánh, đánh giá, gi i thích, xác đ nh nguyên nhân c a các k t
qu đã đ t đ c nh m ph c v cho quá trình phân tích và quy t đ nh sau này. Có x lý
thông tin t t thì quá trình phân tích m i đ t đ
-

c hi u qu .

B c 3: Phân tích và ra quy t đ nh
Hai b c trên là c s vô cùng quan tr ng đ ti n hành phân tích tình hình tài

chính c a doanh nghi p. Sau khi x lý các thông tin thu th p đ c, nh n th y s bi n
đ ng khác bi t c a v n đ và nh ng nhân t nh h ng đ n s bi n đ ng này. T đó

h tìm cách kh c ph c nh ng h n ch còn t n t i và phát huy h n n a nh ng m t t t
đã đ t đ c. ây là b c r t quan tr ng trong công tác phân tích, nó đòi h i ph i có
trình đ chuyên môn cao, s nh y c m trong công vi c c ng nh ý th c trách nhi m
c a cán b phân tích.
Sau khi ti n hành phân tích, m i đ i t ng khác nhau s có các quy t đ nh khác
nhau.
i v i ch doanh nghi p, h s c n c vào các k t qu phân tích đ đ a ra các
quy t đ nh tài chính c n thi t và phù h p nh m đ t đ c các m c tiêu đã đ ra c a
doanh nghi p. Còn đ i v i ch đ u t thì k t qu ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p
s giúp h đ a ra quy t đ nh có nên ti p t c đ u t vào công ty n a hay không, n u có
thì đ u t bao nhiêu là h p lý.
1.3.2. Các ph ng pháp phân tích
đ a ra đ c quy t đ nh m t cách chính xác trong quá trình phân tích tài
chính, nh t thi t doanh nghi p ph i l a ch n cho mình m t ph ng pháp phân tích phù
h p. Thông th

ng, các doanh nghi p không s d ng đ n l m t ph

ng pháp nào mà

6

Thang Long University Library


s d ng k t h p các ph
t ng ph

ng pháp nh m khai thác nh ng đi m m nh và đi m y u c a

ng pháp đ có đ

c hi u qu t t nh t.

1.3.2.1. Ph ng pháp t s
Ph ng pháp phân tích t s là ph ng pháp truy n th ng đ c áp d ng ph bi n
trong phân tích tài chính. ó là các t s đ n đ c thi t l p b i các ch tiêu này so v i
các ch tiêu khác. Ph ng pháp này có tính hi n th c cao v i các đi u ki n áp d ng
ngày càng đ c b sung và hoàn thi n. V nguyên t c, ph ng pháp t s c n xác đ nh
đ c các ng ng, các t l tham chi u. Trong phân tích tài chính, các t s ch y u
th ng đ c phân tích bao g m 4 nhóm: nhóm t s đánh giá kh n ng thanh toán,
nhóm t s đánh giá kh n ng ho t đ ng, nhóm t s đánh giá kh n ng qu n lý tài s n
và kh n ng qu n lý n , nhóm t s đánh giá kh n ng sinh l i. M i nhóm t l l i bao
g m nhi u t s và trong t ng tr ng h p, các t s đ c l a ch n s ph thu c vào
b n ch t, quy mô c a ho t đ ng phân tích. Tùy theo t ng ho t đ ng phân tích, nhà
phân tích s l a ch n các nhóm ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích tài
chính doanh nghi p.
1.3.2.2. Ph ng pháp so sánh
So sánh là ph ng pháp nh m nghiên c u s bi n đ ng và xác đ nh m c đ bi n
đ ng c a các ch tiêu phân tích. Ph ng pháp này th ng đ c s d ng l ng ghép v i
các ph

ng pháp phân tích tài chính khác nh : phân tích t l , phân tích Dupont.
i u ki n áp d ng: các ch tiêu ph i th ng nh t v i nhau v m t th i gian, không
gian, n i dung, tính ch t và góc đ đ so sánh đ c s l a ch n tùy vào m c đích c a

vi c phân tích.
N i dung so sánh:
So sánh k này v i k tr c đ th y rõ xu h ng thay đ i v tài chính, tình hình
tài chính đ c c i thi n ho c x u đi nh th nào đ có bi n pháp k p th i.

So sánh k này v i m c trung bình c a ngành ngh a là so sánh v i nh ng doanh
nghi p cùng lo i đ th y tình hình tài chính c a doanh nghi p đang hi n tr ng t t
h n hay x u h n, đ c hay ch a đ c, kh quan hay không kh quan.
So sánh gi a s th c t k phân tích v i s k k ho ch nh m xác đ nh m c ph n
đ u hoàn thành nhi m v k ho ch trong m i m t c a ho t đ ng tài chính.
Ph

ng pháp so sánh có th th c hi n d

i 3 hình th c:

So sánh theo chi u ngang: là vi c so sánh, đ i chi u tình hình bi n đ ng c v s
tuy t đ i và s t ng đ i trên t ng ch tiêu, t ng báo cáo tài chính, t c là phân tích s
bi n đ ng v quy mô c a t ng kho n m c trên t ng báo cáo tài chính.
So sánh theo chi u d c: là phân tích s bi n đ ng v c c u hay nh ng quan h t
l gi a các ch tiêu trong h th ng báo cáo tài chính doanh nghi p.
-

So sánh xác đ nh xu h

ng và tính ch t liên h gi a các ch tiêu.
7


1.3.2.3. Ph ng pháp thay th liên hoàn
Ph ng pháp thay th liên hoàn là ti n hành l n l

t thay th t ng nhân t theo

m t trình t nh t đ nh. Nhân t nào đ c thay th nó s xác đ nh m c đ nh h ng c a

nhân t đó đ n ch tiêu phân tích. Còn các ch tiêu ch a đ c thay th ph i gi nguyên
k k ho ch, ho c k kinh doanh tr c. C n nh n m nh r ng, đ i v i ch tiêu phân tích
có bao nhiêu nhân t nh h ng thì có b y nhiêu nhân t ph i thay th và cu i cùng t ng
h p s nh h ng c a t t c các nhân t b ng m t phép c ng đ i s . S t ng h p đó
c ng chính b ng đ i t

ng c th c a phân tích mà đã đ

1.3.2.4. Ph ng pháp Dupont
Mô hình Dupont là k thu t đ

c xác đ nh

trên. [4, tr.37]

c s d ng đ phân tích kh n ng sinh l i c a m t

doanh nghi p b ng các công c qu n lý hi u qu truy n th ng. Mô hình Dupont tích h p
nhi u y u t c a báo cáo thu th p v i b ng C KT. Trong phân tích tài chính, ng i ta
v n d ng mô hình Dupont đ phân tích m i liên h gi a các ch tiêu tài chính, chúng ta
có th phát hi n ra nh ng nhân t đã nh h ng đ n ch tiêu phân tích theo m t trình t
nh t đ nh. T đó, nghiên c u và xem xét có nh ng bi n pháp gì cho vi c nâng cao
không ng ng kh n ng sinh l i c a quá trình s d ng tài s n c a doanh nghi p.
B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t t s t ng h p ph n ánh s c sinh l i
c a doanh nghi p thu nh p trên tài s n (ROA), thu nh p sau thu trên VCSH thành
tích s c a các chu i các t s có m i quan h nhân qu v i nhau.
phân tích nh h ng c a các t s đó đ i v i t s t ng h p.

i u đó cho phép

Công th c 1.1: Công th c Dupont
L i nhu n ròng
ROA =

Doanh thu thu n
x

Doanh thu thu n

T ng tài s n

L i nhu n ròng
ROE =

= PM x AU

Doanh thu thu n
x

Doanh thu thu n

T ng tài s n
x

T ng tài s n

VCSH

= PM x AU x EM
ROA = ROA2 – ROA1 = PM2 x AU2 – PM1 x AU1

= (PM2 - PM1) x AU1 - PM2 x AU1 + PM2 x AU2
= PM x AU1 + AU x PM2
ROE = ROE2 – ROE1 = ROA2 x EM2 – ROA1 x EM1
= (ROA2 – ROA1) x EM1 - ROA2 x EM1 + ROA2 x EM2
= ROA x EM1 + EM x ROA2
= ( PM x AU1 + AU x PM2) x EM1 + EM x ROA2

8

Thang Long University Library


Trong đó:
ROE

: T su t sinh l i trên VCSH.

ROA
EM

: T su t sinh l i trên t ng tài s n.
: H s nhân VCSH, ph n ánh m c đ huy đ ng VCSH và m c
đ huy đ ng v n bên ngoài doanh nghi p.

PM
AU

: T su t sinh l i trên doanh thu.
: Hi u su t s d ng t ng tài s n.

Khi áp d ng công th c Dupont vào phân tích các nhà phân tích nên ti n hành so
sánh ch tiêu ROA, ROE c a doanh nghi p qua các n m. Sau đó phân tích xem s t ng
tr ng ho c t t gi m c a ch s này qua các n m b t ngu n t nguyên nhân nào. ROA
ph thu c vào t su t sinh l i trên doanh thu và hi u su t s d ng t ng tài s n. Còn ch
s ROE b thay đ i có th do các nguyên nhân nh : t su t sinh l i trên doanh thu,
hi u su t s d ng t ng tài s n và c u trúc v n. T s thay đ i c a nh ng nguyên nhân
đó, nhà qu n tr có th đ a ra nh ng nh n đ nh và d tính xu h
các n m sau.

ng ROA, ROE trong

1.4. N i dung phân tích tài chính
1.4.1. Phân tích tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n
Ti n hành phân tích tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n, chúng ta s có cái
nhìn t ng quát v th c tr ng ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p thông qua vi c so sánh
các kho n m c trong BCKQKD trong giai đo n nh t đ nh theo c chi u ngang và chi u
d c. T đó s th y đ c m c đ bi n đ ng v kh i l ng, quy mô c a các kho n m c,
nguyên nhân c a bi n đ ng, xu h ng phát tri n,… đ đánh giá hi u qu SXKD c a
doanh nghi p và t đó đ a ra gi i pháp đi u ch nh chi n l c và ph ng h ng kinh
doanh cho h p lý. Trong quá trình ho t đ ng SXKD c ng nh ho t đ ng phân tích tài
chính, m u BCKQKD theo quy đ nh c a Nhà n c thì:
Doanh thu bao g m: doanh thu t ho t đ ng bán hàng và cung c p d ch v , các
kho n gi m tr doanh thu, doanh thu thu n t ho t đ ng bán hàng và cung c p d ch
v , doanh thu ho t đ ng tài chính, thu nh p khác.
Chi phí th ng đ c phân chia thành: GVHB, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý
doanh nghi p, chi phí lãi vay, chi phí ho t đ ng khác.
-

L i nhu n bao g m: l i nhu n g p v bán hàng và cung ng d ch v , l i nhu n

thu n t ho t đ ng SXKD, l i nhu n khác, l i nhu n k toán tr
thu .

c thu , l i nhu n sau

1.4.2. Phân tích tình hình c c u tài s n – ngu n v n
Phân tích c c u tài s n – ngu n v n t c là phân tích c c u ngu n v n và s
d ng v n, là xem xét và đánh giá s thay đ i các ch tiêu cu i k so v i đ u k trên
b ng C KT v ngu n v n và cách th c s d ng v n c a doanh nghi p.
9


Phân tích k t c u tài s n và ngu n v n ngoài vi c so sánh cu i k v i đ u k v
s tuy t đ i và t

ng đ i, ta còn ph i so sánh, đánh giá t tr ng t ng lo i tài s n và

ngu n v n chi m trong t ng s và xu h

ng bi n đ ng c a chúng.

1.4.2.1. Phân tích c c u tài s n
Phân tích c c u tài s n giúp ng

i phân tích tìm hi u s thay đ i v giá tr , t

tr ng c a tài s n qua các th i k nh th nào, s thay đ i này b t ngu n t nh ng d u
hi u tích c c hay th đ ng trong quá trình SXKD, có phù h p v i vi c nâng cao n ng
l c tài chính đ ph c v cho các chi n l c, k ho ch SXKD c a doanh nghi p hay

không. Ngoài ra, vi c phân tích còn cung c p cho nhà phân tích nhìn v quá kh đ
tìm ki m xu h ng, b n ch t s bi n đ ng v tài s n c a doanh nghi p.
Khi phân tích c c u tài s n, ngoài vi c so sánh s bi n đ ng trên t ng tài s n và
t ng lo i tài s n (TSNH, TSDH, các kho n ph i thu ng n h n, hàng t n kho,…) gi a
k phân tích so v i k g c, các nhà phân tích còn tính ra và so sánh t tr ng c a t ng
lo i tài s n so v i t ng tài s n đ t đó th y đ
lý c a vi c phân b .

c xu h

ng bi n đ ng và m c đ h p

Công th c 1.2: C ăc u tài s n
Giá tr t ng b ph n tài s n
T tr ng t ng b ph n tài s n =

x 100
T ng tài s n

1.4.2.2. Phân tích c c u ngu n v n
Phân tích c c u ngu n v n giúp nhà phân tích tìm hi u s thay đ i v giá tr , t
tr ng ngu n v n qua các th i k . S thay đ i này b t ngu n t nh ng d u hi u tích
c c hay th đ ng trong quá trình SXKD, có phù h p v i vi c nâng cao n ng l c và
tính t ch tài chính, kh n ng t n d ng và khai thác ngu n v n trên th tr ng c a
doanh nghi p hay không. Phân tích c c u ngu n v n cung c p thông tin cho ng i
phân tích s thay đ i ngu n v n, xu h ng c c u ngu n v n h p lý trong t ng lai.
Vi c phân tích c c u ngu n v n c ng đ c ti n hành t ng t nh vi c phân
tích c c u tài s n. Cùng v i s so sánh t ng ngu n v n c ng nh t ng lo i ngu n v n
gi a k phân tích và k g c, các nhà phân tích còn tính ra và so sánh t tr ng c a t ng
b ph n ngu n v n trong t ng ngu n v n đ t đó th y đ

c xu h

ng bi n đ ng, m c

đ h p lý và tính t ch tài chính c a doanh nghi p.
Công th c 1.3: C c u ngu n v n
Giá tr t ng b ph n ngu n v n
T tr ng t ng b ph n ngu n v n =

x 100
T ng ngu n v n

10

Thang Long University Library


1.4.3. Phân tích kh n ng thanh toán
đánh giá kh n ng đáp ng n ng n h n c a doanh nghi p, nhà phân tích
th ng dùng các t s v kh n ng thanh toán nh kh n ng thanh toán ng n h n, kh
n ng thanh toán nhanh, kh n ng thanh toán t c th i.
1.4.3.1. Kh n ng thanh toán ng n h n (Current ratio)
Công th c 1.4: Kh n ngăthanhătoánăng n h n
Kh n ng thanh toán ng n h n =

Tài s n ng n h n
N ng n h n

T s kh n ng thanh toán ng n h n cho bi t m c đ các kho n n c a các ch

n ng n h n đ c trang tr i b ng các tài s n có th chuy n thành ti n trong m t giai
đo n t

ng đ

ng v i th i h n c a các kho n n đó. T s này cho th y 1 đ ng n

ng n h n c a doanh nghi p đ c đ m b o b ng bao nhiêu đ ng TSNH. H s này
càng cao, kh n ng tr n ng n h n c a doanh nghi p càng l n. N u h s này nh h n
1 thì doanh nghi p có kh n ng không hoàn thành đ c ngh a v tr n c a mình khi
t i h n. M c dù v i t l nh h n 1, có kh n ng không đ t đ c tình hình tài chính
t t, nh ng đi u đó không có ngh a là công ty s b phá s n vì có r t nhi u cách đ huy
đ ng thêm v n.
1.4.3.2. Kh n ng thanh toán nhanh (Quick ratio)
Công th c 1.5: Kh n ngăthanhătoánănhanh
Kh n ng thanh toán nhanh =

Tài s n ng n h n – Hàng t n kho
N ng n h n

H s thanh toán nhanh đ c s d ng nh m t th c đo đ đánh giá kh n ng
thanh toán ngay các kho n n ng n h n b ng vi c chuy n hóa TSNH thành ti n mà
không c n ph i bán đi hàng t n kho. Lý do hàng t n kho không đ c tính vào công
th c vì nó khó có th chuy n thành ti n m t m t cách d dàng hay khó thu h i nhanh
đ c. N u kh n ng thanh toán nh h n 1 thì doanh nghi p không th đáp ng đ c
các kho n n ng n h n n u không s d ng đ n m t ph n d tr . Tuy nhiên, n u kh
n ng thanh toán nhanh l n h n 1 c ng ch a th nói kh n ng thanh toán nhanh c a
doanh nghi p t t vì trong TSNH ch có ti n là lo i tài s n đáng tin c y nh t còn các
kho n ph i thu thì r t có th không thu đ

c vì nhi u lý do khác nhau.

11


1.4.3.3. Kh n ng thanh toán t c th i
Công th c 1.6: Kh n ngăthanhăt c th i
Kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

N ng n h n
T s kh n ng thanh toán t c th i cho bi t kh n ng thanh toán n ng n h n
ngay m t cách nhanh nh t c a doanh nghi p. N u t s này l n h n 1, t c là ti n và
các kho n t ng đ ng ti n l n h n n ng n h n hi n th i c a doanh nghi p thì kh
n ng đáp ng các kho n n ng n h n cao mà không ph i s d ng đ n hàng t n kho và
các kho n ph i thu. Tuy nhiên, n u ti n và các kho n t ng đ ng ti n quá l n c ng
không t t, cho th y doanh nghi p s d ng tài s n kém hi u qu , tích tr quá nhi u tài
s n không sinh l i ho c sinh l i kém, qua đó nh h

ng đ n l i nhu n đ t đ

cc a

doanh nghi p. N u t s này nh h n 1, doanh nghi p bu c ph i s d ng đ n các tài
s n khác đ thanh toán các kho n n ng n h n và các kho n n dài h n đã đ n h n.

1.4.4. Phân tích kh n ng qu n lý tài s n
Kh n ng qu n lý tài s n c a doanh nghi p th hi n qua m t t s tài chính g i là
t s qu n lý tài s n, các t s này ra đ i nh m m c đích đo l ng m c đ hi u qu
c a doanh nghi p trong vi c qu n lý tài s n c a mình.
1.4.4.1. H s thu n (Receivable Turnover)
Công th c 1.7: H s thu n
Doanh thu thu n
H s thu n

=
Ph i thu khách hàng

Ch tiêu này trung bình m t n m kho n ph i thu khách hàng quay vòng đ c bao
nhiêu l n hay c bao nhiêu đ ng doanh thu thì s có 1 đ ng ph i thu khách hàng [1,
tr.5]. Ch tiêu h s thu n càng l n ch ng t t c đ thu h i các kho n ph i thu càng
cao và ng c l i, n u h s thu n càng th p thì ch ng t hi u qu s d ng v n càng
kém do v n b chi m d ng nhi u. Tuy nhiên, n u ch tiêu này m c quá cao thì s làm
gi m kh n ng c nh tranh d n đ n gi m doanh thu. Quan sát ch tiêu này ta có th bi t
chính sách bán hàng tr ch m hay tình hình thu h i công n c a doanh nghi p. H s
thu n cao hay th p tùy thu c vào chính sách bán ch u doanh nghi p đang áp d ng,
đ c thù c a t ng ngành.

12

Thang Long University Library


1.4.4.2. Th i gian thu n trung bình (Average Collection Period)
Công th c 1.8: Th i gian thu n trung bình
365 (ngày)

Th i gian thu n trung bình =
H s thu n
Là kho ng th i gian đ

c tính theo ngày trung bình k t khi khách hàng nh n

n cho đ n khi khách hàng tr n doanh nghi p [1, tr.4].
đánh giá hi u qu qu n lý
c a doanh nghi p c n ph i so sánh ch tiêu này v i s ngày thanh toán cho các kho n
công n ph i thu mà doanh nghi p đó quy đ nh. N u ch tiêu này quá nh ch ng t
chính sách tín d ng bán tr ch m cho khách hàng c a doanh nghi p quá kh t khe, đi u
này s làm gi m kh n ng gi chân khách hàng và gi m kh n ng c nh tranh c a
doanh nghi p so v i đ i th c nh tranh, đ c bi t là khi doanh nghi p không ph i doanh
nghi p m nh, ho t đ ng lâu dài, có th ph n l n.
1.4.4.3. H s tr n (Payable Turnover)
Công th c 1.9: H s tr n
Giá v n hàng bán + Chi phí qu n lý chung, bán hàng
H s tr n

=

Ph i tr ng

i bán, l

ng, th

ng, thu ph i tr

Ch tiêu này cho bi t trung bình m t n m các kho n ph i tr quay vòng đ

c bao

nhiêu l n [1, tr.6]. Các doanh nghi p th ng mu n thu n nhanh, tr n ch m nên r t
mu n kéo dài th i gian tr n d n đ n h s tr n th p. Ch tiêu này th p cho th y
công ty có uy tín, là khách hàng t t c a nhà cung c p nh ng c ng có th là d u hi u
cho th y doanh nghi p không đ kh n ng thanh toán các kho n n đ n h n.
kh ng
đ nh đ c kh n ng tr n c a doanh nghi p c n phân tích chi ti t các kho n ph i tr ,
khách hàng cho n , doanh s phát sinh n có và tu i n các kho n ph i tr , đ i chi u
v i h p đ ng mua hàng, xem xét t c đ t ng tr ng doanh thu, l i nhu n,… đ có k t
lu n v vi c h s tr n th p là do đ c cho ch m tr hay do doanh nghi p kinh
doanh y u kém m t kh n ng thanh toán các kho n n .
1.4.4.4. Th i gian tr n trung bình (Average Payable Period)
Công th c 1.10: Th i gian tr n trung bình
365 (ngày)
Th i gian tr n trung bình =
H s tr n

13