PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG THÀNH NAM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.13 MB, 84 trang )
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă
I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
PHÂN TÍCH HI U QU S N XU T
KINH DOANH C A CÔNG TY C PH N
UăT ăVÀăXỂYăD NG THÀNH NAM
SINH VIÊN TH C HI N
MÃ SINH VIÊN
CHUYÊN NGÀNH
HÀ N I ậ 2013
: NGUY N THÚY HI N
: A16309
: TÀI CHÍNH
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă
I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
PHÂN TÍCH HI U QU S N XU T
KINH DOANH C A CÔNG TY C PH N
UăT ăVÀăXỂYăD NG THÀNH NAM
Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành
: Th.s Nguy n Th ThuăH
: Nguy n Thúy Hi n
: A16309
: Tài chính
ng
HÀ N I ậ 2013
Thang Long University Library
L I C Mă N
Trong quá trình th c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đư nh n đ
giúp đ c ng nh đ ng viên t nhi u phía.
Tr
c tiên, em xin chân thành c m n giáo viên h
cs
ng d n – Th.S Nguy n Th
Thu H ng, cô tuy không ph i là ng i đư tr c ti p gi ng d y em trong th i gian h c
t p t i tr ng, nh ng cô đư là ng i t n tình ch b o, h ng d n em trong su t th i
gian nghiên c u và th c hi n khóa lu n này.
Ngoài ra, em c ng mong mu n thông qua khóa lu n này, g i l i cám n sâu s c
đ n các th y cô giáo đang gi ng d y t i tr ng i h c Th ng Long, nh ng ng i đư
tr c ti p truy n đ t cho em các ki n th c v kinh t t nh ng môn h c c b n nh t,
giúp em có đ c n n t ng v chuyên ngành h c nh hi n t i đ có th hoàn thành đ
tài nghiên c u này.
Cu i cùng, em xin c m n nh ng thành viên trong gia đình và nh ng ng
đư luôn bên c nh, giúp đ và ng h em trong su t th i gian qua.
ib n
Hà N i, ngày 31 tháng 10 n m 2013
Sinh viên
Nguy n Thúy Hi n
M CL C
L IM
U
CH
NGă1. C ăS LÝ LU N PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH VÀ HI U QU
HO Tă ỌNGăS N XU T KINH DOANH C A DOANH NGHI P .....................1
1.1. Khái ni m, vai trò, m cătiêuăvƠăỦăngh aăc a vi c phân tích báo cáo tài chính .1
1.1.1.
Khái ni m báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính ..........................1
1.1.2. Vai trò c a h th ng báo cáo tài chính đ i v i vi c phân tích tình hình tài
chính doanh nghi p........................................................................................................1
1.1.3.
M c đích c a phân tích báo cáo tài chính .......................................................3
1.1.4.
Ý ngh a c a vi c phân tích báo cáo tài chính ..................................................4
1.2. Khái ni m v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p ........................................4
1.3. Các ch tiêuăđánhăgiáăth c tr ng tài chính c a doanh nghi p ............................ 7
1.3.1.
Phân tích k t qu ho t đ ng SXKD ..................................................................7
1.3.2.
Phân tích tình hình tài s n - ngu n v n ..........................................................8
1.3.3.
Phân tích kh n ng thanh toán ......................................................................12
1.4. Ch tiêuăđánhăgiáăhi u qu kinh doanh c a doanh nghi p ............................... 14
1.4.1.
Phân tích hi u qu ho t đ ng kinh doanh .....................................................14
1.4.2.
Phân tích hi u qu s d ng tài s n ................................................................ 14
1.4.3.
Phân tích hi u qu s d ng ngu n v n ......................................................... 20
1.4.4.
Phân tích kh n ng luân chuy n v n............................................................. 21
CH
NGă2. TH C TR NG HO Tă
NG S N XU T KINH DOANH C A
CÔNG TY C PH Nă UăT ăVÀăXỂYăD NG THÀNH NAM ......................... 23
2.1 Quáătrìnhăraăđ i và phát tri n c aăCTCPă
uăt ăvƠăXơyăd ng Thành Nam .23
2.1.1
Vài nét gi i thi u v CTCP
u t và Xây ế ng Thành Nam......................23
2.1.2
L ch s hình thành và phát tri n c a công ty ................................................23
2.1.3
Ch t ch h i đ ng qu n tr ..............................................................................26
2.1.4
V n phòng h i đ ng qu n tr ..........................................................................26
2.1.5
T ng giám đ c .................................................................................................26
2.1.6
Các Phó T ng giám đ c ..................................................................................26
2.1.7
Phòng k ho ch ............................................................................................... 26
2.1.8
Phòng kinh t th tr
2.1.9
Phòng đ u t ...................................................................................................27
ng .................................................................................26
2.1.10 Phòng qu n lý xây l p .....................................................................................27
Thang Long University Library
2.1.11 Phòng k thu t.................................................................................................27
2.1.12 Ban qu n lý tòa nhà ........................................................................................27
2.1.13 Phòng hành chính – nhân s .........................................................................27
2.1.14 Phòng truy n thông ......................................................................................... 27
2.1.15 Phòng tài chính k toán ..................................................................................27
2.2
ánhă giáă chungă v ho tă đ ng SXKD c aă côngă tyă CPă
uă t ă vƠă Xơyă d ng
Thành Nam...................................................................................................................28
2.2.1
Phân tích tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n....................................28
2.2.2
Phân tích tình hình tài s n – ngu n v n ........................................................32
2.3 Phân tích hi u qu ho tă đ ng SXKD c aă côngă tyă CPă uă t ă vƠă Xơyă d ng
Thành Nam...................................................................................................................43
2.3.1
Phân tích hi u qu s d ng TS ......................................................................43
2.3.2
Phân tích hi u qu s d ng ngu n v n ......................................................... 57
CH
NGă3. M T S BI N PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU HO T
NG S N XU T KINH DOANH C A CÔNG TY C PH Nă UăT ăVÀă
XÂY D NG THÀNH NAM .......................................................................................61
3.1 Xuăh
ng phát tri n c a ngành xây d ng .......................................................... 61
3.2 Ph
ngăh
ng ho tăđ ng c aăcôngătyăCPă
uăt ăvƠăXơyăd ng Thành Nam .61
3.2.1
i m m nh, đi m y u, c h i và thách th c c a công ty .............................. 61
3.2.2
nh h
ng phát tri n c a công ty trong nh ng n m t i ............................. 63
3.3 M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu SXKD c aăcôngătyăCPă
uăt ăvƠă
Xây d ng Thành Nam .................................................................................................63
3.3.1
T ng ếoanh thu ............................................................................................... 63
3.3.2
Qu n lý chi phí hi u qu .................................................................................64
3.3.3
Nâng cao hi u qu s d ng v n c đ nh ........................................................64
3.3.4
Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng .....................................................65
3.3.5
Ki n ngh v i Nhà n
c ..................................................................................68
DANH M C VI T T T
Tênăđ yăđ
Ký hi u vi t t t
BCKQKD
Báo cáo k t qu kinh doanh
BCTC
Báo cáo tài chính
B S
B t đ ng s n
BT
Bi t th
CBNV
Cán b nhân viên
CNVC
Công nhân viên ch c
CNVCL
Công nhân viên ch c lao đ ng
CP
C ph n
CTCP
Công ty c ph n
BTC
òn b y tài chính
DH
Dài h n
GTGT
Giá tr gia t ng
KD
Kinh doanh
SXKD
S n xu t kinh doanh
TB
Trung bình
TNHH
Trách nhi m h u h n
TS
Tài s n
TSC
Tài s n c đ nh
TSDH
Tài s n dài h n
TSNH
Tài s n ng n h n
VCSH
V n ch s h u
Thang Long University Library
DANH M CăCỄCăS ă
S đ 2.1. C c u t ch c công ty CP
, BI Uă
u t và Xây d ng Thành Nam .....................25
Bi u đ 2.1. Bi u đ bi n đ ng doanh thu – l i nhu n .................................................28
Bi u đ 2.2. Chi phí kinh doanh công ty CP
u t và Xây d ng Thành Nam ...........30
Bi u đ 2.3. Bi u đ c c u tài s n ...............................................................................32
Bi u đ 2.4. Bi u đ c c u ngu n v n.........................................................................35
Bi u đ 2.5. Mô hình tài tr v n kinh doanh ................................................................ 39
Bi u đ 2.6. Bi u đ t ng tr
ng ngu n v n ................................................................ 40
Bi u đ 2.7. Su t hao phí c a TS so v i doanh thu thu n .............................................44
Bi u đ 2.8. Su t hao phí c a TS so v i l i nhu n sau thu .........................................45
Bi u đ 2.9. Su t hao phí c a TSNH so v i doanh thu .................................................48
Bi u đ 2.10. Su t hao phí c a TSNH so v i l i nhu n sau thu .................................49
Bi u đ 2.11. Su t hao phí c a TSDH so v i doanh thu ...............................................55
Bi u đ 2.12. Su t hao phí c a TSDH so v i l i nhu n sau thu .................................56
DANH M C CÁC B NG BI U, PH L C
B ng 2.1. Tình hình ngu n v n .....................................................................................37
B ng 2.2. Các ch tiêu ph n nh k t qu ho t đ ng kinh doanh ...................................40
B ng 2.3. Phân tích hi u qu s d ng TS......................................................................43
B ng 2.4. T su t sinh l i trên t ng TS .........................................................................45
B ng 2.5. M c đ
nh h
ng c a ROS và Hi u su t s d ng TS lên ROA .................46
B ng 2.6. Phân tích hi u qu s d ng TSNH ................................................................ 47
B ng 2.7. Th i gian quay m t vòng quay TSNH .......................................................... 48
B ng 2.8. T su t sinh l i c a TSNH (ROCA) ............................................................. 49
B ng 2.9. Hi u qu s d ng TSNH qua mô hình Dupont .............................................50
B ng 2.10. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng TSNH ...........................................51
B ng 2.11. H s kh n ng thanh toán c a công ty.......................................................52
B ng 2.12. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng TSDH ...........................................54
B ng 2.13. Th i gian m t vòng quay TSDH .................................................................54
B ng 2.14. T su t sinh l i c a TSDH ..........................................................................56
B ng 2.15. V n luân chuy n ......................................................................................... 57
B ng 2.16. S c sinh l i trên VCSH...............................................................................57
B ng 2.17. Phân tích hi u qu s d ng v n vay ........................................................... 58
B ng 2.18. Ch tiêu ROE theo ph
ng pháp Dupont ....................................................58
B ng 2.19. Hi u ng đòn b y tài chính .........................................................................60
B ng 3.1. Phân lo i khách hàng theo m c đ r i ro......................................................65
B ng 3.2. Mô hình tính đi m tín d ng...........................................................................66
B ng 3.3. B ng tính đi m tín d ng c a công ty HUD1.................................................67
B ng 3.4. Ch tiêu tài chính c a công ty HUD1 ............................................................ 67
Ph l c 1. B ng báo cáo k t qu kinh doanh n m 2010 – 2012 c a CTCP
u t và
Xây d ng Thành Nam ...................................................................................................71
Ph l c 2. B ng cân đ i k toán n m 2010 – 2012 c a CTCP
u t và Xây d ng
Thành Nam ....................................................................................................................72
Thang Long University Library
L IM
U
1. Lý do ch năđ tài
Hi n nay, cùng v i s đ i m i n n kinh t th tr ng là s c nh tranh gay g t
gi a các thành ph n kinh t đư gây ra nh ng th thách và khó kh n cho h u h t các
doanh nghi p. Trong b i c nh đó, các doanh nghi p mu n kh ng đ nh ch đ ng c a
mình trên th ng tr ng c n ph i nhanh chóng đ i m i, vi c qu n lý tài chính và phát
tri n ho t đ ng s n xu t kinh doanh là m t trong nh ng v n đ đ c quan tâm hàng
đ u, nh h
ng tr c ti p đ n s s ng còn đ i v i nhi u doanh nghi p t i Vi t Nam.
ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p đ t hi u qu thì nhà qu n lý c n ph i n m
b t nh ng tín hi u c a th tr ng, xác đ nh đúng đ n v nhu c u v n, tìm ki m ngu n
huy đ ng v n đ đáp ng k p th i, s d ng v n h p lý, hi u qu . Ngoài ra, doanh
nghi p c n đ nh h ng rõ đ c t m nhìn, s m ng và nh ng y u t nh h ng tr c
ti p đ n ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.
B i v y, vi c th ng xuyên phân tích tình hình tài chính s giúp doanh nghi p
ch đ ng n m rõ đ c th c tr ng ho t đ ng tài chính, k t qu kinh doanh c a doanh
nghi p m t cách chính xác, đ y đ c ng nh làm c s d báo nh ng r i ro c ng nh
ti m n ng c a doanh nghi p trong nh ng k ti p theo. Thêm vào đó, nh ng k t qu
phân tích tài chính s cho doanh nghi p cái nhìn bao quát v doanh nghi p, v v n, t
su t lưi, doanh thu hàng n m, n t n đ ng. Cung c p m t cách chính xác, k p th i cho
các nhà đ u t có ý đ nh đ u t vào doanh nghi p. Chính nh ng k t qu phân tích tài
chính là c u n i gián ti p cho doanh nghi p và nhà đ u t , góp ph n thu hút ngu n v n
cho doanh nghi p phát tri n t t h n. Ngoài ra, m t b n phân tích tài chính đ y đ ,
chính xác, rõ ràng và chi ti t giúp cho các nhà qu n lý n m b t tình hình doanh nghi p
k p th i, nh m đ a ra nh ng bi n pháp chi n l c sách l c trong k ho ch kinh
doanh c a mình, kh c ph c nh ng khuy t đi m, t n đ ng và xúc ti n v i nh ng gi i
pháp kinh doanh m i, phát tri n doanh nghi p. Tóm l i, vi c phân tích báo cáo tài
chính doanh nghi p có ý ngh a c c k quan tr ng, có th nói các đ i t ng quan tâm
đ n báo cáo tài chính doanh nghi p nhi u góc đ khác nhau nh ng vi c phân tích
báo cáo tài chính s giúp h đ a ra quy t đ nh đ u t chính xác h n.
N m rõ đ c t m quan tr ng và c n thi t c a vi c phân tích báo cáo tài chính
doanh nghi p. Cùng s giúp đ l a ch n đ tài c a Ths. Nguy n Th Thu H ng, bên
c nh đó là vi c tìm hi u, nghiên c u tình hình ho t đ ng c a ngành xây d ng Vi t
Nam, tôi đư đ a ra l a ch n đ tài: “Phân tích hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a công ty c ph n u t và Xây d ng Thành Nam” v i m c tiêu nh m tìm hi u rõ
h n v nh ng u, nh c đi m c a công ty, nh ng h n ch và t n t i c ng nh khó
kh n mà công ty g p ph i thông qua nh ng ch s báo cáo tài chính 3 n m v a qua đ
có nh ng gi i pháp nh m nâng cao hi u qu SXKD c a công ty.
2.ă
ph n
iăt
ng và ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u: Tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty c
u t và Xây d ng Thành Nam.
Ph m vi nghiên c u: Khóa lu n đi sâu tìm hi u tình hình ho t đông SXKD c a
công ty, t đó đánh giá th c tr ng ho t đ ng c a công ty qua các ch tiêu phân tích tài
chính và s li u thu th p đ c t các BCTC nh : b ng báo cáo k t qu kinh doanh và
b ng cân đ i k toán, qua đó đ a ra nh ng bi n pháp nh m nâng cao hi u qu SXKD
c a CTCP u t và Xây d ng Thành Nam.
3.ăPh
ngăphápănghiênăc u
Khóa lu n s d ng nh ng thông tin s c p và nh ng thông tin cung c p trên
m ng Internet, c ng nh tài li u th c t c a công ty công khai. Quá trình phân tích, s
d ng các ph ng pháp đ i chi u so sánh, ph ng pháp t s và các h th ng b ng
bi u, bi u đ , s đ đ đánh giá tình hình tài chính c a công ty qua t ng th i đi m t
đó đ a ra nh ng bi n pháp nh m c i thi n tình hình tài chính, nâng cao hi u qu ho t
đ ng SXKD c a công ty trong kho ng th i gian 3 n m.
4. K t c u khóa lu n
N i dung khóa lu n chia làm 3 ch
ng:
Ch ngă1:ăC ăs lý lu n phân tích tài chính và hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p.
Ch ngă2:ăTh c tr ng phân tích tình hình tài chính t iăcôngătyăCPă
d ng Thành Nam.
Ch
uăt ăvƠăXơyă
ngă3:ăM t s gi i pháp nâng cao hi u qu kinh doanh t iăcôngătyăCPă
và Xây d ng Thành Nam.
Thang Long University Library
uăt ă
CH
NGă1. C ăS LÝ LU N PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH VÀ HI U QU
HO Tă ỌNGăS N XU T KINH DOANH C A DOANH NGHI P
1.1. Khái ni m, vai trò, m cătiêuăvƠăỦăngh aăc a vi c phân tích báo cáo tài chính
1.1.1. Khái ni m báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính
Trong h th ng k toán Vi t Nam, báo cáo tài chính đ
c hi u là báo cáo k
toán, ph n ánh t ng quát, toàn di n v tình hình TS, ngu n v n, tình hình ho t đ ng
SXKD c a doanh nghi p trong m t th i k nh t đ nh. Do v y, báo cáo tài chính không
ch đ a cung c p các thông tin cho các đ i t ng bên ngoài doanh nghi p nh : nhà
đ u t , c quan k ho ch và đ u t , c quan thu , c quan th ng kêầ.mà còn giúp các
nhà qu n tr doanh nghi p có cái nhìn t ng th t đó đánh giá các khía c nh khác nhau
c a hi u su t ho t đ ng doanh nghi p, và các r i ro g p ph i.
Phân tích báo cáo tài chính là vi c xem xét đánh giá k t qu c a vi c qu n lý và
đi u hành tài chính c a doanh nghi p thông qua các s li u trên báo cáo tài chính,
phân tích nh ng k t qu đư làm đ c và d đoán nh ng r i ro ti m n s x y ra đ ng
th i tìm ra nguyên nhân, m c đ nh h ng c a các nhân t đ n k t qu ho t đ ng
SXKD c a doanh nghi p đ t đó có nh ng gi i pháp t n d ng nh ng đi m m nh,
kh c ph c đi m y u và nâng cao hi u qu ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.
1.1.2. Vai trò c a h th ng báo cáo tài chính đ i v i vi c phân tích tình hình tài
chính doanh nghi p
H th ng báo cáo tài chính đóng m t vai trò r t quan tr ng trong phân tích ho t
đ ng tài chính c a doanh nghi p. Ngoài ra, h th ng báo cáo tài chính còn có ý ngh a
đ c bi t cho công tác qu n lý doanh nghi p. H th ng báo cáo đ nh k hi n nay đ c
chia làm 4 lo i: B ng cân đ i k toán, báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh, báo cáo
l u chuy n ti n t , thuy t minh báo cáo tài chính. Và m i lo i báo cáo l i đóng m t vai
trò cung c p thông tin d i nhi u góc đ khác nhau. C th nh sau:
B ng cân đ i k toán: Cung c p nh ng thông tin v tình hình TS, ngu n hình
thành TS và k t qu ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p, giúp cho doanh nghi p đánh
giá đ c tình hình tài chính và nh ng bi n đ ng v tình hình tài chính c a doanh
nghi p.
Báo cáo k t qu kinh doanh: Cung c p nh ng thông tin v k t qu SXKD c a
doanh nghi p, ph n ánh thu nh p qua m t k kinh doanh. Ngoài ra còn cung c p
nh ng thông tin kê khai v tình hình th c hi n ngh a v c a doanh nghi p v i ngân
sách Nhà n c và tình hình th c hi n thu GTGT. T vi c phân tích các s li u trên
báo cáo k t qu SXKD, doanh nghi p có th phát hi n các xu h
1
ng chuy n bi n,
đánh giá kh n ng sinh l i, kh n ng huy đ ng v n, nh ng ngu n l c kinh t , và đánh
giá nh ng ngu n l c có th b sung c a doanh nghi p trong t
ng lai.
Báo cáo l u chuy n ti n t : Cung c p nh ng thông tin v bi n đ ng tài chính
trong doanh nghi p, giúp cho vi c phân tích các ho t đ ng đ u t tài chính, kinh doanh
c a doanh nghi p, nh m đánh giá kh n ng t o ra các ngu n ti n và kho n ti n t ng
đ ng trong t ng lai. M t khác đánh giá kh n ng s d ng hi u qu ngu n ti n cho
các ho t đ ng kinh doanh, đ u t tài chính c a doanh nghi p.
Thuy t minh báo cáo tài chính: Cung c p nh ng thông tin chi ti t h n v tình
hình SXKD c a doanh nghi p, giúp cho vi c phân tích m t cách c th m t s ch tiêu
ph n ánh tình thình tài chính mà các báo cáo tài chính khác không th trình bày đ c.
đ
Khi l p và trình bày báo cáo tài chính doanh nghi p c n tuân th 6 nguyên t c đư
c quy đ nh t i chu n m c k toán s 21 – Trình bày báo cáo tài chính g m:
a. Nguyên t c ho t đ ng liên t c
Báo cáo tài chính th ng đ c l p trên gi thi t r ng doanh nghi p đang ho t
đ ng và s ti p t c ho t đ ng trong m t t ng lai có th th y đ c. Nói cách khác
doanh nghi p không có d đ nh ho c không c n ph i gi i th , hay thu h p đáng k quy
mô ho t đ ng c a mình. Ng c l i n u doanh nghi p d đ nh hay c n ph i nh v y,
báo cáo tài chính có th ph i l p trên m t c s khác, và khi đó c n khai báo v c s
này.
b. C s d n tích
đ t đ c m c tiêu c a mình, các báo cáo tài chính ph i đ c l p trên c s
d n tích. Theo đó, nh h ng c a các nghi p v và s ki n đ c ghi nh n khi chúng
x y ra và chúng đ c ghi vào s k toán đ ng th i báo cáo trên báo cáo tài chính vào
th i k mà chúng có liên quan.
c. Nguyên t c nh t quán
Nguyên t c này đòi h i doanh nghi p áp d ng các khái ni m, nguyên t c chu n
m c, ph ng pháp tính toán nh t quán t k này sang k khác.
d. Tr ng y u và t p h p
Nguyên t c này cho r ng n u có nh ng sái sót nh , không tr ng y u thì ch p
nh n đ c các kho n m c này không làm nh h ng đ n tính trung th c và h p lý c a
báo cáo tài chính, t c là không làm thay đ i quy t đ nh c a nh ng ng i s d ng
thông tin.
ng th i thông tin cung c p ph i d a trên c s t p h p đ y đ , không
phân tán r i rác làm nhi u thông tin cho ng i đ a ra quy t đ nh.
2
Thang Long University Library
e. Nguyên t c bù tr
Khi ghi nh n các giao d ch kinh t và các s ki n đ l p và trình bày báo cáo tài
chính không đ c bù tr TS và công n , mà ph i trình bày riêng bi t t t c các kho n
m c TS và công n trên báo cáo tài chính.
Bù tr doanh thu thu nh p khác và chi phí khi đ
c bù tr theo quy đ nh t i m t
chu n m c k toán khác. Ho c m t s giao d ch ngoài ho t đ ng kinh doanh thông
th ng c a doanh nghi p thì đ c bù tr khi ghi nh n giao d ch và trình bày báo cáo
tài chính.
g. Nguyên t c th so sánh
Theo nguyên t c th so sánh gi a các k k toán, trong các báo cáo tài chính nh :
b ng cân đ i k toán, báo cáo k t qu kinh doanh, báo cáo l u chuy n ti n t ph i trình
bày các s li u đ so sánh, c th nh sau:
B ng cân đ i k toán: Ph i trình bày s li u so sánh theo t ng ch tiêu t
ng ng
đ c l p vào cu i k k toán n m tr c g n nh t; ngoài ra b ng cân đ i k toán quý
ph i trình bày s li u so sánh t ng ch tiêu t ng ng l p vào cu i k k toán n m
tr
t
c g n nh t.
Báo cáo k t qu kinh doanh: Ph i trình bày s li u so sánh theo t ng ch tiêu
ng ng đ c l p cho k k toán n m tr c, thêm vào đó l p theo k k toán quý
ph i trình bày s i u c a quý báo cáo và s l y k t đ u n m đ n ngày l p báo cáo tài
chính quý và cso th có s li u so sánh theo t ng ch tiêu c a báo cáo k t qu ho t
đ ng kinh doanh quý theo cùng k n m tr
t
c.
Báo cáo l u chuy n ti n t : Ph i trình bày s li u so sánh theo t ng ch tiêu
ng ng đ c l p cho k k toán n m tr c g n nh t, báo cáo l u chuy n ti n t quý
ph i trình bày s l y k t đ u n m đ n ngày l p báo cáo tài chính quý và có th có s
li u so sánh theo t ng ch tiêu c a báo cáo l u chuy n ti n t quý cùng k n m tr c.
1.1.3. M c đích c a phân tích báo cáo tài chính
Phân tích báo cáo tài chính nh m cung c p nh ng thông tin kinh t , tài chính ch
y u cho vi c đánh giá tình hình và k t qu ho t đ ng c a doanh nghi p, đánh giá tình
hình tài chính c a doanh nghi p nh ng n m đư qua và nh ng d đoán trong t ng lai.
B i v y, phân tích báo cáo tài chính là m i quan tâm hàng đ u c a nhi u đ i t ng s
d ng thông tin khác nhau nh : Ch doanh nghi p, các nhà đ u t , các ch n hi n t i
và t ng lai c a doanh nghi p, các nhà b o hi m, ng i lao đ ng, các nhà qu n lý c p
trên, các nhà th u, khách hàng, nhà cung c pầM i đ i t ng s d ng thông tin c a
doanh nghi p có nh ng nhu c u khác nhau v các lo i thông tin khác nhau. Do v y,
m i đ i t ng s d ng thông tin có xu h ng t p trung vào nh ng khía c nh riêng
trong t ng th tình hình tài chính c a doanh nghi p.
3
1.1.4. Ý ngh a c a vi c phân tích báo cáo tài chính
Trong đi u ki n s n xu t và kinh doanh theo c ch th tr
ng, có s qu n lý v
mô c a Nhà n c, các doanh nghi p thu c các lo i hình kinh t khác nhau đ u bình
đ ng tr c pháp lu t kinh doanh, nhi u đ i t ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a
doanh nghi p nh : các nhà đ u t , nhà cung c p, nhà cho vay, khách hàng.. M i đ i
t ng đ u quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p d i nhi u góc đ khác
nhau, nh ng nhìn chung đ u quan tâm đ n kh n ng t o ra dòng ti n, kh n ng sinh
l i, kh n ng thanh toán và m c l i nhu n t i đa.
Nh v y, qua phân tích tình hình tài chính m i đánh giá đ y đ , chính xác tình
hình phân ph i, s d ng và qu n lý các lo i v n, ngu n v n, v ch rõ kh n ng ti m
tàng v v n c a doanh nghi p. T đó đ ra bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n.
M t khác, phân tích tình hình tài chính còn là công c quan tr ng trong các ch c n ng
qu n tr có hi u qu c a doanh nghi p. Là quá trình nh n th c ho t đ ng kinh doanh,
t o c s đ a ra các quy t đ nh đúng đ n trong t ch c qu n lý, nh t là ch c n ng
ki m tra, đánh giá đi u hành ho t đ ng kinh doanh đ đ t m c tiêu đ ra.
1.2. Khái ni m v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
Hi u qu kinh doanh ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c s n có c a đ n v
c ng nh c a n n kinh t đ th c hi n các m c tiêu đ t ra. Hi u qu kinh doanh còn
th hi n s v n d ng khéo léo c a các nhà qu n tr doanh nghi p gi a lý lu n và th c
ti n nh m khai thác t i đa các y u t c a quá trình s n xu t nh máy móc thi t b ,
nguyên v t li u, nhân côngầđ nâng cao l i nhu n.
Nâng cao hi u qu kinh doanh đóng m t vai trò r t quan tr ng trong quá trình
ho t đ ng c a doanh nghi p. B i l , đó là công c qu n lý kinh t hi u qu mà các
doanh nghi p s d ng t tr c đ n nay. Nh đó, doanh nghi p đánh giá đ y đ sâu s c
m i ho t đ ng kinh t trong tr ng thái th c c a nó, đ ng th i thúc đ y n n kinh t t ng
tr
ng m t cách b n v ng, đ a doanh nghi p đi lên và phát tri n không ng ng.
Nh ng nhân t
a. Môi tr
nh h
ng đ n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
ng v mô:
Y u t t nhiên: Tác đ ng r t l n đ n ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p. V c
b n, th ng tác đ ng b t l i đ i v i các ho t đ ng c a doanh nghi p có liên quan đ n
t nhiên ch ng h n nh : s n xu t nông ph m, th c ph m theo mùa, kinh doanh du l ch,
khách s n, kinh doanh s n ph m có tính th i v .
ch đ ng phòng tránh c ng nh
kh c ph c k p th i nh ng tác đ ng c a y u t t nhiên các doanh nghi p ph i có
nh ng k ho ch qu n lý thông qua phân tích, d báo c a b n thân doanh nghi p và
đánh giá c a các c quan chuyên môn.
4
Thang Long University Library
N n kinh t :Là s t ng h p c a nhi u y u t nh t c đ t ng tr
ng, s
n đ nh
n đ nh v giá, ti n t , l m phát, t giá h i
c a n n kinh t , s c mua, lu t cung c u, s
đoáiầt t c nh ng y u t này đ u có t m nh h ng r t l n đ n s phát tri n c a
doanh nghi p. Nh ng bi n đ ng c a các y u t kinh t có th t o ra c h i và c
nh ng thách th c đ i v i doanh nghi p. B i v y, doanh nghi p c n phân tích, d báo
s bi n đ ng c a các y u t kinh t , đ đ a ra nh ng k t lu n, đánh giá đúng nh m
kh c ph c nh ng khó kh n có th x y ra.
làm có nh ng k t lu n xác th c và chính
xác, doanh nghi p c n d a vào m t s c n c quan tr ng nh : các s li u t ng h p c a
k tr c, các di n bi n th c t c a k nghiên c u, các d báo c a các nhà kinh t
l nầ
K thu t – Công ngh :
ây là nhân t
nh h
ng m nh, tr c ti p đ n doanh
nghi p. Các y u t công ngh th ng đ c bi u hi n nh ph ng pháp s n xu t k
thu t m i, v t li u m i,trang thi t b m i, các bí quy t, phát minh sang t o và m i
l ầKhi công ngh phát tri n, các doanh nghi p có đi u ki n ng d ng vào th c ti n
nh m phát tri n kinh doanh, nâng cao n ng su t t o ra s n ph m, nâng cao ch t l ng
d ch v và t o l i th c nh tranh. Tuy nhiên, nó c ng mang l i cho doanh nghi p
không ít nguy c t t h u, gi m n ng l c c nh tranh n u doanh nghi p không đ i m i
công ngh k p th i.
V n hóa – Xã h i: V n hóa là bao g m t t c nh ng s n ph m c a con ng i. Nó
bao hàm nh ng giá tr phi v t ch t c a xã h i và c khía c nh v t ch t khác. Vì v y,
v n hóa – xã h i nh h ng sâu s c đ n ho t đ ng qu n tr và kinh doanh c a doanh
nghi p. Doanh nghi p c n nh n đ nh các y u t v n hóa, xư h i nh m n m b t đ c c
h i và nguy c có th x y ra. M i m t s thay đ i c a các l c l ng v n hóa có th t o
ra m t ngành kinh doanh m i nh ng c ng có th xóa đi m t ngành kinh doanh.
Chính tr - Pháp lu t:
ó là các y u t
nh h
ng l n đ n s t n t i và phát tri n
c a doanh nghi p nh : Chính ph , h th ng pháp lu t, xu h ng chính tr ầ S n
đ nh v tình hình chính tr , nh t quán v quan đi m, chính sách l n luôn là s h p d n
các nhà đ u t .
b. Môi tr
ng vi mô
Nhà cung c p: Y u t vô cùng quan tr ng v i m t b t k doanh nghi p nào. B i
l , nhà cung c p là nh ng công ty kinh doanh hay nh ng cá th cung c p cho công ty
và nh ng đ i th c nh tranh các ngu n v t t c n thi t đ s n xu t ra s n ph m hay
d ch v nh t đ nh. Bên c nh đó, các nhà qu n tr ph i chú ý theo dõi giá các m t hàng
cung ng, b i có s đ t bi n v giá c s nh h ng đ n s c c nh tranh, n u đ i th
nâng ho c h giá. Thi u m t ch ng lo i v t t nào đó có th làm r i lo n v vi c cung
5
ng và h n giao hàng. Trong các k ho ch ng n h n s b l nh ng kh n ng tiêu th
và trong k ho ch dài h n s làm m t đi thi n c m c a khách hàng đ i v i công ty.
Khách hàng: Khách hàng là y u t c b n đ doanh nghi p t n t i và phát tri n,
vi c tìm ki m và duy trì th tr ng thu hút khách hàng hi n nay đ c xem nh m t
ngh thu t có liên quan đ n nhi u v n đ nh : tìm hi u nhu c u, s thích, tâm lý c a
khách hàng đ doanh nghi p có ph
Th tr
ng pháp ti p th t i u và h p lý nh t.
ng lao đ ng: Khi doanh nghi p có m t ngu n l c lao đ ng d i dào, c ng
nh chuyên môn nghi p v cao thì doanh nghi p đó có th t o ra nh ng s n ph m t t,
d ch v ch t l ng cao, nâng cao kh n ng c nh tranh trong ngành và ng c l i. B i
v y, th tr ng lao đ ng là nhân t nh h ng r t l n đ n ho t đ ng SXKD c a doanh
nghi p.
tr
i th c nh tranh: B t c doanh nghi p nào khi tham gia vào n n kinh t th
ng, c ng c n b t g p nh ng đ i th c nh tranh. Vì th mà doanh nghi p c n xác
đ nh cho mình đ i th c nh tranh c a mình là ai, có l i th nh th nào, có nh ng m t
h n ch nào. T đó, n m v ng đ i th c nh tranh và có nh ng chi n l c nh m đánh
b i đ i th c nh tranh c a mình.
c. Các nhân t bên trong doanh nghi p
Nhân t c ch qu n lý công ty: N u c ch t ch c b máy h p lý s giúp cho
các nhà qu n lý s d ng t t h n ngu n l c c a công ty, s nâng cao đ c hi u qu c a
kinh doanh c a công ty. Còn n u b m y c ng k nh, s lãng phí các ngu n l c c a
công ty và h n ch hi u qu kimh doanh c a công ty.
V i m t c c u t ch c b máy qu n lý h p lý không nh ng giúp cho doanh
nghi p đi u hành ho t đ ng kinh doanh t t mà giúp gi m thi u t i thi u các chi phí
qu n lý và xây d ng m t c c u lao đ ng t t. Nhân t này là h t nhân giúp cho doanh
nghi p ho t đ ng có hi u qu , giúp các lưnh đ o có nh ng quy t đ nh đúng đ n và
h ng đi phù h p t o ra nh ng đ ng l c to l n đ khuy n khích s n xu t phát tri n,
nâng cao hi u qu ho t đ ng SXKD.
Nhân t con ng
i: Trình đ chuyên môn và n ng l c làm vi c c a m i thành
viên trong công ty là y u t c b n quy t đ nh s thành công trong kinh doanh. Các
nghi p v kinh doanh xu t kh u n u đ c các cán b có trình đ chuyên môn cao,
n ng đ ng, sáng t o tr ng công vi c và có kinh nghi m thì ch c ch n s mang l i hi u
qu cao. Con ng i là ch th chính đ ho t đ ng kinh doanh đ c di n ra, do đó m i
n l c phát tri n, đ a khoa h c k thu t trang thi t b hi n đ i do con ng i t o ra đi u
hành và sáng t o s góp ph n nâng cao hi u qu SXKD c a doanh nghi p, mang l i l i
nhu n cao.
6
Thang Long University Library
Nhân t v v n và trang b v t ch t k thu t c a công ty: V n là y u t không th
thi u trong kinh doanh. Công ty có v n kinh doanh càng l n thì c h i dành đ
c
nh ng h p đ ng h p d n trong kinh doanh s tr nên d dàng h n. V n c a công ty
ngoài ngu n v n t có thì ngu n v n huy đ ng c ng có vai trò r t l n trong ho t đ ng
kinh doanh.
Thi t b , c s v t ch t k thu t th c ch t c ng là ngu n v n c a công ty (v n
b ng hi n v t). N u trang b c s v t ch t k thu t hi n đ i, h p lý s góp ph n làm
t ng tính hi u qu trong ho t đ ng kinh doanh c a công ty.
1.3. Các ch tiêuăđánhăgiáăth c tr ng tài chính c a doanh nghi p
1.3.1. Phân tích k t qu ho t đ ng SXKD
BCKQKD là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh tình hình và k t qu ho t
đ ng kinh doanh, kh n ng sinh l i c ng nh tình hình th c hi n trách nhi m, ngh a v
c a doanh nghi p đ i v i nhà n c trong m t k k toán.
Thông qua các ch tiêu trên BCKQKD, có th ki m tra, phân tích, đánh giá tình
hình th c hi n k ho ch, d toán chi phí s n xu t, giá v n, doanh thu s n ph m v t t
hàng hóa đư tiêu th , tình hình chi phí, thu nh p c a ho t đ ng khác và k t qu kinh
doanh sau m t k k toán.
ng th i ki m tra tình hình th c hi n trách nhi m, ngh a
v c a doanh nghi p đ i v i nhà n c, đánh giá xu h ng phát tri n c a doanh nghi p
qua các k khác nhau.
ánh giá chung k t qu kinh doanh c a doanh nghi p
ánh giá chung k t qu kinh doanh c a doanh nghi p đ c ti n hành thông qua
phân tích, xem xét s bi n đ ng c a t ng ch tiêu trên BCKQKD gi a k này v i k
tr c d a vào vi c so sánh c v s tuy t đ i và t ng đ i trên t ng ch tiêu phân tích.
ng th i phân tích các ch tiêu ph n ánh m c đ s d ng các kho n chi phí, k t qu
kinh doanh c a doanh nghi p.
H s t ng l i nhu n
Cho bi t m c đ hi u qu khi s d ng các y u t đ u vào (v t t , lao đ ng) trong
m t quy trình s n xu t c a doanh nghi p.
Nh v y, v nguyên lý, khi chi phí đ u vào t ng, h s t ng l i nhu n s gi m và
tr khi công ty có th chuy n các chi phí này cho khách hàng c a mình d i hình th c
nâng giá bán s n ph m.Trong th c t , khi mu n xem các chi phí này có cao quá hay
không, ng i ta s so sánh h s t ng s l i nhu n c a m t công ty v i h s c a các
7
công ty cùng ngành. N u h s t ng l i nhu n c a các công ty cùng ngành cao h n thì
công ty c n có gi i pháp t t h n trong vi c ki m soát các chi phí đ u vào.
H s l i nhu n ho t đ ng
Cho bi t vi c s d ng h p lý các y u t trong quá trình SXKD đ t o ra l i
nhu n cho doanh nghi p.
H s l i nhu n ho t đ ng đ
c tính cho các giai đo n khác nhau, ch ng h n cho
4 quý g n nh t ho c 3 n m g n nh t. H s này là th c đo đ n gi n nh m xác đ nh
đòn b y ho t đ ng mà m t công ty đ t đ c trong vi c th c hi n ho t đ ng kinh doanh
c a mình. H s l i nhu n ho t đ ng cho bi t m t đ ng v n b ra có th thu v bao
nhiêu thu nh p tr c thu . H s l i nhu n ho t đ ng cao có ngh a là qu n lý chi phí
có hi u qu , hay doanh thu t ng nhanh h n chi phí ho t đ ng. Các nhà qu n lý c n
ph i tìm ra các nguyên nhân khi n h s l i nhu n ho t đ ng cao hay th p đ t đó h
có th xác đ nh xem công ty ho t đ ng có hi u qu hay không, ho c xem giá bán s n
ph m đư t ng nhanh h n hay ch m h n chi phí v n.
T su t sinh l i trên t ng doanh thu (ROS)
T su t sinh l i trên t ng doanh thu (ROS) =
L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n
Ch tiêu ph n ánh m i đ ng doanh thu phát sinh trong k s thu đ c bao nhiêu
đ ng l i nhu n, hay nói cách khác t s này cho bi t l i nhu n b ng bao nhiêu ph n
tr m doanh thu trong quá trình ho t đ ng SXKD. Ch tiêu này có th t ng gi m gi a
các k tùy theo s thay đ i c a doanh thu thu n và chi phí. N u doanh thu thu n gi m
ho c không đáng k trong khi đó chi phí t ng lên v i t c đ l n h n s d n đ n l i
nhu n sau thu gi m và t su t sinh l i trên doanh thu th p. Do đó, doanh nghi p nên
gi m chi phí m t cách hi u qu đ t su t sinh l i trên doanh thu cao.
1.3.2. Phân tích tình hình tài s n - ngu n v n
Th m nh c nh tranh c a m t doanh nghi p s ph thu c vào ti m l c v ngu n
v n và quy mô v TS, bên c nh đó doanh nghi p c n đ m b o nâng cao đ c hi u qu
s d ng v n.
làm đ c đi u đó, doanh nghi p ph i xem xét c c u TS và c c u
ngu n v n c a doanh nghi p có h p lý không, c ng nh m i quan h gi a tình hình
huy đ ng v n v i tình hình s d ng v n c a doanh nghi p.
T ng TS c a m t doanh nghi p đ c chia làm 2 lo i: TSNH và TSDH. Và t ng
ngu n v n c a m t doanh nghi p bao g m: V n c đ nh và V n l u đ ng. Doanh
nghi p c n xác đ nh đ c v n nhi u hay ít, t ng hay gi m, phân b ra sao, có h p lý
8
Thang Long University Library
hay không, s có nh ng đánh giá chính xác v nh ng nh h
ng c a v n đ n k t qu
ho t đ ng kinh doanh và tình hình tài chính c a doanh nghi p. Phân tích s bi n đ ng
c a TS và ngu n v n s giúp doanh nghi p nhìn nh n vi c s d ng v n m t cách h p
lý, t đó có nh ng chi n l c qu n lý v n và TSphù h p, hi u qu .
Bên c nh đó, khi phân tích c n xem xét c c u s d ng v n có h p lý hay không.
C c u v n tác đ ng nh th nào đ n quá trình ho t đ ng SXKD. Thông qua vi c xác
đ nh t tr ng t ng lo i TS trong t ng TS đ ng th i so sánh t tr ng c a t ng lo i gi a
k và cu i k đ th y s bi n đ ng c a c c u v n. i u này ch th c s phát huy có
tác d ng khi đ ý đ n tính ch t ngh nghi p kinh doanh c a doanh nghi p. Có nh v y
doanh nghi p m i đ a ra đ c nh ng quy t đ nh h p lý, chính xác thi t th c v vi c
phân b ngu n v n cho t ng giai đo n, t ng lo i TS c a doanh nghi p.
Sau khi phân tích c c u TS và ngu n v n c n k t h p v i tình hình đ u t trong
doanh nghi p đ đánh giá m t cách chính xác.
Các t l kh n ng cân đ i v n bao g m: H S N và T Su t Tài Tr .
Các t l này đ
c dùng đ đo l
ng ph n v n góp c a các ch s h u doanh
nghi p so v i ph n tài tr c a ch n cho doanh nghi p. Hay nói cách khác đó là t l
đòn b y tài chính và có ý ngh a quan tr ng trong phân tích tài chính. B i l , các ch n
nhìn vào s VCSH c a doanh nghi p đ th hi n m c đ tin t ng vào s b o đ m an
toàn cho các món n . N u ch s h u ch đóng góp m t t l nh trong t ng ngu n
v n thì r i ro trong ho t đ ng SXKD là do các ch n gánh ch u. M t khác, b ng cách
t ng v n thông qua vay n , các ch doanh nghi p v n n m v ng đ c quy n ki m soát
và đi u hành doanh nghi p. Ngoài ra các kho n vay c ng t o ra nh ng kho n ti t ki m
nh thu do chi phí v n vay là chi phí tr c thu .
N u doanh nghi p nào có t l th p s ph i ch u r i ro l ít h n khi n n kinh t
suy thoái đ ng th i có l i nhu n k v ng th p h n v i doanh nghi p có t l này cao
trong nên kinh t bùng n . Bên c nh đó, nh ng doanh nghi p có t l n cao s có
nguy c l l n nh ng l i có c h i nh n l i nhu n cao do s d ng đòn b y tài chính.
Tuy l i nhu n k v ng cao nh ng ph n l n các nhà đ u t đ u r t s r i ro. Vì th
quy t đ nh s d ng n ph i đ
c cân b ng gi a l i nhu n và r i ro.
D a trên c s phân tích k t c u ngu n v n, doanh nghi p s n m b t đ c kh
n ng t tài tr v m t tài chính, m c đ ch đ ng trong SXKD hay khó kh n mà
doanh nghi p g p ph i trong khai thác ngu n v n.
H s n
H s n
=
N ph i tr
T ng ngu n v n
9
x
100%
T l này đ
c s d ng đ xác đ nh ngh a v c a ch doanh nghi p đ i v i các
ch n đư góp v n cho doanh nghi p. Thông th
ng các ch n thích t l vay n v a
ph i vì t l này càng th p thì các kho n n càng đ c đ m b o trong tr ng h p
doanh nghi p b phá s n. Trong đó, các ch n a thích t l n cao vì mu n có l i
nhu n gia t ng và mu n toàn quy n ki m soát doanh nghi p. Song n u t l n quá
cao, doanh nghi p s b r i vào tr ng thái m t kh n ng thanh toán.
T su t t tài tr
T su t t tài tr
=
VCSH
T ng ngu n v n
x
100%
T l này ph n ánh kh n ng t đ m b o v m t tài chính và tính ch đ ng trong
kinh doanh c a doanh nghi p. T l này càng l n thì TS c a doanh nghi p càng ít ch u
r i ro.Tuy nhiên, chi phí c a v n c ph n l n h n chi phí vay n và vi c t ng v n c
ph n có th d n đ n b san s quy n lưnh đ o doanh nghi p.
T tr ng v c c u tài s n
ng th i vi c xác đ nh cho mình m t c c u v n h p lý, doanh nghi p c n ph i
xem xét vi c s d ng v n đó nh th nào đ đáp ng yêu c u kinh doanh và nâng cao
hi u qu kinh th c a đ ng v n. Vi c phân tích tình hình phân b v n hay k t c u TS
c a doanh nghi p s cho ta th y vi c s d ng v n c a doanh nghi p có h p lý hay
không, có phù h p v i đ c đi m lo i hình kinh doanh hay không, và s thay đ i k t
c u TS qua t ng th i k s
nh h
ng nh th nào đ n k t qu SXKD c a doanh
nghi p.
T tr ng TSNH
(TSDH)
=
TSNH (TSDH)
T ng TS
x
100%
Ch tiêu này ph n ánh tình hình trang b c s v t ch t k thu t nói chung và máy
móc thi t b nói riêng c a doanh nghi p. Nó cho bi t n ng l c s n xu t và xu h ng
phát tri n lâu dài c a doanh nghi p. Giá tr c a ch tiêu này ph thu c vào t ng ngành
kinh doanh c th .
T su t sinh l i trên t ng TS (ROA)
Ph n ánh hi u qu vi c s d ng TS trong ho t đ ng kinh doanh c a công ty và
c ng là m t th c đo đ đánh giá n ng l c qu n lý c a ban lưnh đ o công ty.
H s này có ý ngh a là v i 1 đ ng TS c a công ty thì s mang l i bao nhiêu
đ ng l i nhu n. M t công ty đ u t TS ít nh ng thu đ c l i nhu n cao s là t t h n
so v i công ty đ u t nhi u vào TS mà l i nhu n thu đ c l i th p. H s ROA th ng
10
Thang Long University Library
có s chênh l ch gi a các ngành. Nh ng ngành đòi h i ph i có đ u t TS l n vào dây
chuy n s n xu t, máy móc thi t b , công ngh nh các ngành v n t i, xây d ng, s n
xu t kim lo iầ, th ng có ROA nh h n so v i các ngành không c n ph i đ u t
nhi u vào TS nh ngành d ch v , qu ng cáo, ph n m mầ
M t trong nh ng khía c nh đ
c quan tâm nh t c a thu nh p trên t ng TS là
kh n ng ph i h p c a các ch s tài chính đ tính toán ROA. M t ng d ng th
đ c nh c t i nhi u nh t là mô hình phân tích Dupont d i đây.
ng
Phân tích hi u qu s d ng TS thông qua mô hình phân tích Dupont
Phân tích Dupont là k thu t phân tích b ng cách chia t s ROA thành nh ng
b ph n có liên quan t i nhau đ đánh giá tác đ ng c a t ng b ph n lên k t qu cu i
cùng. Mô hình này th ng đ c s d ng b i các nhà qu n lý trong n i b công ty đ
có cái nhìn c th và ra quy t đ nh xem nên c i thi n tình hình tài chính c a công ty
b ng cách nào. M c đích c a mô hình phân tích Dupont là ph c v cho vi c s d ng
VCSH sao cho hi u qu sinh l i là nhi u nh t.
B n ch t c a mô hình là tách m t t s t ng h p ph n ánh m c sinh l i c a
doanh nghi p nh : thu nh p trên TS ROA thành tích s c a chu i các t s có m i
quan h nhân qu v i nhau. i u đó cho phép phân tích nh h ng c a các t s đó
v i các t s t ng h p. Nh v y, s d ng ph ng pháp này chúng ta có th nh n bi t
đ c các nguyên nhân d n đ n các hi n t ng t t, x u trong ho t đ ng c a doanh
nghi p. H th ng này nêu b t ý ngh a c a vi c th hi n ROA thông qua biên l i nhu n
và doanh thu TS. Các c u ph n c b n c a h th ng đ
T mô hình chi ti t
trên có th th y đ
c trình bày nh sau
c các nhân t
nh h
ng đ n kh n ng
sinh l i c a TS nh sau:
Th nh t là s vòng quay c a t ng TS bình quân càng cao ch ng t s c s n
xu t c a các TS càng nhanh, đó là nhân t t ng s c sinh l i c a TS, c th h n s vòng
quay c a t ng TS bình quân l i b nh h ng b i hai nhân t là t ng doanh thu thu n
và t ng TS bình quân. N u doanh thu thu n l n và t ng TS bình quân nh thì s vòng
quay l n. Tuy nhiên trong th c t hai ch tiêu này th ng có m i quan h cùng chi u,
khi t ng TS bình quân t ng thì doanh thu thu n c ng t ng ví d nh khi doanh nghi p
n i l ng h n chính sách tín d ng th ng m i, d n đ n kho n ph i thu khách hàng
t ng, hàng t n kho t ng và doanh thu thu n c ng t ng lênầ. Trên c s đó, n u doanh
nghi p mu n t ng vòng quay c a t ng TS bình quân thì c n phân tích các nhân t liên
11
quan, phát hi n nh ng m t tích c c và tiêu c c c a t ng nhân t đ có bi n pháp nâng
cao s vòng quay c a TS thích h p.
Th hai là, t su t sinh l i trên doanh thu càng cao thì s c sinh l i c a TS càng
t ng. Tuy nhiên có th th y r ng s c sinh l i c a doanh thu nh h ng b i hai nhân t
là doanh thu và chi phí, n u doanh thu cao và chi phí th p thì t su t sinh l i trên
doanh thu t ng và ng c l i. Tuy nhiên, trong th c t khi doanh nghi p t ng doanh thu
thì kéo theo m c chi phí c ng t ng lên nh chi phí giá v n, chi phí qu n lý, chi phí bán
hàngầ Chính vì v y, đ có th t ng đ c t su t sinh l i trên doanh thu, doanh nghi p
c n nghiên c u nh ng nhân t c u thành lên t ng chi phí đ có các bi n pháp đi u
ch nh phù h p, đ ng th i có các bi n pháp đ y nhanh t c đ bán hàng, t ng doanh thu
và gi m các kho n gi m tr doanh thu.
Tóm l i, phân tích báo cáo tài chính b ng mô hình Dupont có ý ngh a l n đ i v i
qu n tr doanh nghi p th hi n ch có th đánh giá đ y đ và khách quan các nhân t
tác đ ng đ n hi u qu SXKD t đó ti n hành công tác c i ti n t ch c qu n lý c a
doanh nghi p.
1.3.3. Phân tích kh n ng thanh toán
Trong quá trình ho t đ ng SXKD, đ tài tr cho TS c a mình, các doanh nghi p
không ch d a vào ngu n VCSH mà còn c n đ n ngu n tài tr khác là vay n . Vi c
vay n này đ c th c hi n nhi u đ i t ng và hình th c khác nhau. Cho dù là đ i
t ng nào đi ch ng n a thì đ đi đ n quy t đ nh cho vay n hay không h đ u quan
tâm đ n kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. Các h s v kh n ng thanh toán s
giúp các nhà phân tích nh n th c đ c quá kh và chi u h ng t ng kh n ng thanh
toán c a doanh nghi p.
có cái nhìn t ng quát, ta xem xét phân tích h s v n luân chuy n. V n luân
chuy n là toàn b TS v n l u đ ng bao g m: Ti n m t, các kho n ph i thu, ch ng
khoán, hàng t n kho và chi phí tr tr
c.
V n luân chuy n ròng = TSNH ậ N ng n h n
Kh n ng thanh toán c a doanh nghi p ph n ánh m i quan h tài chính gi a các
kho n ph i có kh n ng thanh toán trong k v i các kho n ph i thanh toán trong k .
Vi c phân tích các t l v kh n ng thanh toán không nh ng giúp cho ch n gi m
đ c r i ro trong quan h tín d ng và b o toàn đ c v n c a mình mà còn giúp b n
thân doanh nghi p th y đ c kh n ng chi tr th c t đ t đó có bi n pháp k p th i
trong đi u ch nh các kho n m c TS cho h p lý nh m nâng cao kh n ng thanh toán.
12
Thang Long University Library
H s thanh toán hi n hành
H s thanh toán hi n hành
Ch s này đo l
=
T ng TSNH
T ng n ng n h n
ng kh n ng thanh toán n ng n h n c a m t doanh nghi p khi
đ n h n tr . Cho bi t doanh nghi p có bao nhiêu đ ng TS l u đ ng và đ u t ng n h n
đ đ m b o cho m t đ ng n ng n h n.
T l này có giá tr càng cao thì kh n ng thanh toán n ng n h n c a doanh
nghi p càng t t và ng c l i. N u kh n ng thanh toán hi n hành nh h n 1 thì doanh
nghi p không đ kh n ng thanh toán n ng n h n. Tuy nhiên, n u con s này quá cao
thì có ngh a là doanh nghi p đư đ u t
quá nhi u vào TS l u đ ng so v i nhu
c u.Thông th ng thì ph n v t tr i đó s không sinh thêm l i nhu n. Vì th mà vi c
đ u t đó s kém hi u qu . Vì v y, doanh nghi p c n ph i phân b v n h p lý.
H s thanh toán nhanh
H s thanh toán nhanh
T ng TSNH ậ Hàng t n kho
T ng n ng n h n
=
H s này đánh giá kh n ng s n sàng thanh toán n ng n h n c a doanh nghi p
cao h n so v i h s thanh toán hi n hành. Do đó, h s thanh toán nhanh có th giúp
ki m tra tình tr ng TS m t cách ch t ch h n so v i h s thanh toán hi n hành. H s
thanh toán nhanh cho bi t doanh nghi p có bao nhiêu đ ng v n b ng ti n ho c các
kho ng t ng đ ng ti n đ thay toán cho m t đ ng n ng n h n.
H s thanh toán b ng ti n
H s thanh toán t c th i
=
Ti n và các kho năt ngăđ ngăti n
T ng n ng n h n
H s thanh toán b ng ti n là phép tính gi a TS quay vòng nhanh chia cho n
ng n h n. TS quay vòng nhanh là nh ng TS nhanh chóng chuy n đ i thành ti n và các
kho ng t ng đ ng ti n bao g m: ti n, ch ng khoán, các kho n ph i thu. Do v y, t
l kh n ng thanh toán t c th i cho bi t kh n ng hoàn tr các kho n n ng n h n b ng
ti n và các kho n t ng đ ng ti n.
T l này th
ng dao đ ng t 0,5 đ n 1. Tuy nhiên, đ k t lu n giá tr c a h s
thanh toán t c th i là t t hay x u, có nh h ng gì đ n ho t đ ng c a doanh nghi p
hay không thì c n xem xét đ c đi m và đi u ki n kinh doanh c a doanh nghi p. N u
h s này nh h n 0,5 thì doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c thanh toán n .
13
H s thanh toán lãi vay
H s thanh toán lãi vay
L i nhu nătr c thu và lãi vay
Chi phí lãi vay
=
H s này ph n ánh kh n ng thanh toán lưi vay c a doanh nghi p t l i nhu n
ho t đ ng SXKD. H s th hi n m i quan h chi phí lãi vay và l i nhu n doanh
nghi p, qua đó đánh giá xem doanh nghi p có kh n ng thanh toán lưi vay không.
Do kho n chi phí lãi vay c a doanh nghi p tr vào l i nhu n tr c thu và lãi
vay, sau đó m i ph i n p thu và ph n còn l i là l i nhu n sau thu . Vì th mà EBIT
l n h n lưi vay càng nhi u l n thì đ m b o cho doanh nghi p thanh toán lãi t l i
nhu n đ c càng đ m b o. Thông th ng h s l n h n 2 thì kh n ng thanh toán c a
doanh nghi p là tích c c và ng
c l i.
1.4. Ch tiêuăđánhăgiáăhi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
1.4.1. Phân tích hi u qu ho t đ ng kinh doanh
phân tích khái quát hi u qu kinh doanh c a công ty ta s d ng ch s sinh
l i. Kh n ng sinh l i là k t qu t ng h p ch u tác đ ng c a nhi u nhân t vì th khác
v i các t l tài chính phân tích trên ch ph n ánh hi u qu t ng ho t đ ng riêng bi t
c a doanh nghi p, t l v kh n ng sinh l i ph n ánh t ng h p nh t hi u qu SXKD
và hi u n ng qu n lý doanh nghi p. M c đích chung c a các doanh nghi p là làm sao
đ m t đ ng v n b ra mang l i hi u qu cao nh t và kh n ng sinh l i nhi u nh t.
1.4.2. Phân tích hi u qu s d ng tài s n
Hi u qu s d ng TS là ch tiêu đánh giá n ng l c qu n lý m t s kho n m c TS
c a m t doanh nghi p. Tiêu chí này ph n ánh chính sách s d ng c ng nh qu n lý TS
c a doanh nghi p đư h p lý hay ch a.
Hi u qu s d ng t ng tài s n
S vòng quay t ng tài s n
S vòng quay t ng TS
=
Doanh thu thu n
Giá tr bình quân t ng TS
Trong ho t đ ng SXKD, các doanh nghi p luôn mong mu n TS v n đ ng không
ng ng đ đ y m nh t ng doanh thu, t đó là nhân t góp ph n t ng l i nhu n cho
doanh nghi p. Ch tiêu này ph n ánh m t k phân tích các TS quay đ c bao nhiêu
vòng, ch tiêu này càng cao, ch ng t các TS v n đ ng nhanh, góp ph n t ng doanh
thu, là đi u ki n nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p. N u ch tiêu này th p, ch ng t
các TS v n đ ng ch m, có hàng t n kho, s n ph m d dang nhi u, làm cho doanh thu
c a doanh nghi p gi m.
14
Thang Long University Library
S c sinh l i c a tài s n
Ch tiêu th hi n kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a TS mà doanh nghi p s
d ng cho ho t đ ng kinh doanh, ch tiêu này đ
S c sinh l i c a TS
c xác đ nh:
L i nhu n sau thu
T ng TS
=
Su t hao phí c a TS so v i doanh thu thu n
Bình quân TS
Su t hao phí c a TS so v i
doanh thu thu n
=
Doanh thu thu n
Kh n ng t o ra doanh thu thu n c a TS là m t ch tiêu kinh t c b n đ d ki n
v n đ u t khi doanh nghi p mu n m t m c doanh thu thu n d ki n. Ch tiêu này cho
bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ c 1 đ ng doanh thu thu n thì c n bao
nhiêu đ ng TS đ u t , ch tiêu này càng th p thì hi u qu s d ng TS càng t t, góp
ph n ti t ki m TS và nâng cao doanh thu thu n trong k .
Su t hao phí c a TS so v i l i nhu n sau thu
Bình quân TS
Su t hao phí c a TS so v i
l i nhu n sau thu
=
L i nhu n sau thu
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a các TS mà doanh
nghi p đang s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, đ ng th i cho bi t doanh nghi p đư
thu đ c 1 đ ng l i nhu n sau thu thì c n bao nhiêu đ ng TS, ch tiêu này càng th p
thì hi u qu s d ng các TS càng cao, h p d n các c đông đ u t vào doanh nghi p.
Hi u qu s d ng t ng TSNH
Vòng quay hàng t n kho và th i gian vòng quay hàng t n kho
Giá v n hàng bán
Vòng quay hàng t n kho
=
Th i gian quay vòng hàng t n kho
=
Hàng t n kho
360
Vòng quay hàng t n kho
Ch tiêu vòng quay hàng t n kho ph n ánh s l n hàng t n kho đ c bán ra trong
k k toán và có nh h ng tr c ti p đ n nhu c u v n luân chuy n. Con s này càng
cao ch ng t kh n ng bán ra càng l n. Trên góc đ chu chuy n v n thì h s quay
vòng t n kho l n s gi m b t đ c s v n đ u t vào công vi c này, hi u qu s d ng
v n s cao h n. Tuy nhiên khi phân tích c ng c n chú ý nh ng nhân t khác nh
h ng đ n h s quay vòng t n kho nh vi c áp d ng ph ng th c bán hàng, k t c u
15
