HỢP tác GIỮA TRƯỜNG đại học THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG của các KHOA CHUYÊN NGÀNH và các DOANH NGHIỆP để NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG đào tạo đáp ỨNG yêu cầu xã hội

HỢP TÁC GIỮA TRƯỜNG ĐẠI HỌC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC
KHOA CHUYÊN NGÀNH VÀ CÁC DOANH NGHIỆP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÃ HỘI
(Nghiên cứu tình huống của Trường Đại học Thương mại)
PGS.TS Đỗ Thị Ngọc
Kỷ yếu Hội thảo quốc gia về đổi mới chất lượng giáo dục. Tổ chức tại trường Đại học
Thương mại tháng 6/2015
TÓM TẮT
Bài viết tập trung làm rõ vai trò và trách nhiệm của các khoa đào tạo chuyên ngành trong việc
liên kết với các cơ sở thực tế và trách nhiệm của các khoa chuyên ngành trong việc tổ chức các
hoạt động tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường với các tổ chức, các doanh nghiệp
nhằm không ngừng cải tiến chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong tình hình mới hiện nay, khi nước ta đã chính thức trở thành viên của WTO, vấn đề đào tạo
nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu xã hội ngày càng trở nên cần thiết. Đồng thời với việc thu hút
đầu tư nước ngoài nhờ việc gia nhập WTO là việc mở ra nhiều cơ hội việc làm, thu hút một lực
lượng lao động rất lớn. Nguồn lao động mà xã hội đang cần hiện nay là nguồn lao động có chất
lượng cao, đáp ứng cả về trình độ kiến thức, kỹ năng sống và làm việc có hiệu quả, đáp ứng như
cầu hội nhập và cạnh tranh. Có thể nói rằng, trước đòi hỏi như vậy, việc cung ứng nguồn lao
động có chất lượng cao cho xã hội là sứ mạng lớn lao của hệ thống các trường đại học, cao đẳng
và dạy nghề, trong đó các trường đại học giữ một vị trí quan trọng nhất. Nhận thức được vai trò
và trách nhiệm của mình, dưới sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học đang
tích cực đổi mới toàn diện, tạo ra những bước đột phá trong phương pháp giảng dạy, phương
pháp quản lý giáo dục nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo đáp ứng yêu
cầu xã hội. Thực tế hiện nay, vấn đề đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội vẫn còn tồn tại những bất
cập từ trong nhận thức đến hành động của cả ba phía, nhà trường, người học và doanh nghiệp là
người sử dụng lao động. Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá
chất lượng đạo tạo, đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu xã hội của một cơ sở đào tạo là việc làm
của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, theo khảo sát của Dự án giáo dục đại học, chỉ có
khoảng 60% số sinh viên sau khi ra trường tìm được việc làm phù hợp với chuyên ngành đào tạo,
đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng; 30% tìm được việc làm ít sử dụng đến chuyên môn được

đào tạo; số còn lại làm việc không liên quan đến chuyên ngành được đào tạo. Chúng tôi hoàn
toàn đồng ý với quan điểm cho rằng, chất lượng đào tạo phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mục
tiêu, nội dung, chương trình đào tạo, chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục,
phương pháp, phương tiện, điều kiện thiết bị dạy học, người học, sự phối hợp, liên kết giữa
doanh nghiệp và cơ sở đào tạo và ảnh hưởng của các yếu tố môi trường xã hội. Để nâng cao chất


lượng đào tạo phải giải quyết đồng bộ các yếu tố trên. Trong bài viết này, chúng tôi tập trung bàn
về tầm quan trọng của việc tăng cường mối quan hệ giữa nhà trường và doanh nghiệp, đặc biệt là
vai trò, trách nhiệm của các khoa chuyên ngành trong việc bắt tay với nhà tuyển dụng trong việc
đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội.
1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Trong một vài năm trở lại đây, chất lượng giáo dục và đào tạo luôn là vấn đề được xã hội hết sức
quan tâm và trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng của dư luận xã hội. Để thoát ra khỏi
tình trạng yếu kém toàn ngành giáo dục và đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động nhiều
chương trình hành động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”;
“nói không với đào tạo không đạt chuẩn, không đáp ứng yêu cầu xã hội”. Đây thực sự là một
bước đi kịp thời để khắc phục tình trạng yếu kém trong giáo dục, đặc biệt là để giải quyết tình
trạng thiếu lao động có tay nghề và thừa sinh viên tốt nghiệp. Trong gần 10 năm trở lại đây, đặc
biệt từ năm 2009 đến nay, nhiều trường đại học đã tiến hành hàng loạt các hoạt động liên kết đào
tạo với các doanh nghiệp; tổ chức ký hợp đồng đào tạo, tổ chức hội thảo “Đào tạo và nghiên cứu
khoa học theo nhu cầu của doanh nghiệp”, tổ chức “ngày hội việc làm” cho sinh viên; đối thoại
giữa sinh viên và chủ doanh nghiệp, thành lập các câu lạc bộ như “CLB marketing”; “các nhà
quản trị tương lai”…Cùng với những hoạt động như vậy, có rất nhiều bài viết, công trình nghiên
cứu của các học giả, các nhà doanh nghiệp về mối quan hệ giữa nhà trường và doanh nghiệp,
giữa nhà trường, sinh viên và các nhà tuyển dụng. Các bài viết, các ý kiến phát biểu của các nhà
lãnh đạo, các chủ doanh nghiệp, các sinh viên và các nhà nghiên cứu chủ yếu tập trung vào việc
đưa ra những nhận định chung về sự cần thiết và tầm quan trọng của việc phối hợp giữa doanh
nghiệp và nhà trường trong việc nâng cao chất lượng đào tạo; vai trò và trách nhiệm của người
học trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng yêu cầu xã hội. Hầu như các bài viết và

các ý kiến chưa đề cập nhiều đến sự phối hợp mang tính chuyên ngành mà vai trò và trách nhiệm
chính thuộc về các khoa quản lý chuyên ngành đào tạo. Với cách đặt vấn đề như vậy, bài viết
này đề cập các nội dung chính là: Sự cần thiết và lợi ích của việc tăng cường phối hợp giữa nhà
trường và doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội; vai trò,
trách nhiệm của các khoa chuyên ngành; giải pháp tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa các
khoa chuyên ngành và doanh nghiệp để đào tạo đạt chuẩn đáp ứng yêu cầu xã hội.
2. SỰ CẦN THIẾT PHẢI TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC GIỮA NHÀ TRƯỜNG VÀ CÁC
TỔ CHỨC KINH DOANH ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÃ
HỘI
Sự cần thiết phải tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp trước hết bắt
nguồn từ vai trò của giáo dục trong việc không ngừng nâng cao chất lượng của nguồn nhân lực
để duy trì và phát triển năng lực cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của bản thân doanh nghiệp và
của chính nhà trường. Yêu cầu về nguồn nhân lực có chất lượng cao đã và đang trở thành đòi hỏi


cấp bách đối với các trường và toàn ngành giáo dục nước ta. Trong tiến trình hội nhập và toàn
cầu hoá, nền kinh tế nước ta đã và đang thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài và do đó mở ra
nhiều cơ hội việc làm. Bên cạnh đó, kết quả toàn cầu hoá và gia nhâp Tổ chức thương mại thế
giới của nước ta cũng đã tạo ra những thách thức cạnh tranh rất lớn không những đối với các
doanh nghiệp sản xuất kinh doanh hàng hoá mà còn đối với lĩnh vực dịch vụ, bao gồm cả dịch vụ
đào tạo. Trong bối cảnh như vậy, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có quyền tự do lựa chọn cho
mình những nguồn nhân lực phù hợp với mục đích và nhu cầu của mình. Nếu nguồn lao động
của chúng ta không đáp ứng yêu cầu, họ có thể sử dụng các nguồn lao động của nước khác, hoặc
đầu tư vào những khu vực có nguồn lao động đáp ứng cao hơn nhu cầu của họ. Điều đó gây khó
khăn cho cả nhà trường và doanh nghiệp. Hoạt động trong cơ chế thị trường, các cơ sở đào tạo
phải tuân thủ nguyên tắc chung là sinh viên tốt nghiệp phải đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị
trường lao động. Muốn vậy, trước hết các cơ sở đào tạo cần phải hiểu rõ những kiến thức, kỹ
năng và phẩm chất của người lao động mà doanh nghiệp đang cần. Do đó, sự gắn kết hoạt động
đào tạo của nhà trường và các doanh nghiệp là một quá trình tương tác không thể tách rời.
Sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan.

Đối với doanh nghiệp: Việc phối hợp với nhà trường, việc tham gia vào quá trình đào tạo như
một hình thức đầu tư và phát triển, hỗ trợ các hoạt động của nhà trường, của sinh viên, sẽ giúp
doanh nghiệp có nhiều cơ hội quảng bá hình ảnh của mình với toàn xã hội. Mặt khác, họ cũng có
thêm quyền và cơ hội lựa chọn được những người lao động chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu sử
dụng, giảm bớt được thời gian và chi phí đào tạo lại, tăng hiệu quả sử dụng nguồn lao động và
tăng lợi thế cạnh tranh.
Về phía nhà trường: sự hợp tác với doanh nghiệp sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nhờ
việc hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp và vì thế nhà trường có thể tạo ra “sản phẩm” phù hợp với
nhu cầu của doanh nghiệp, góp phần phát triển và trọng dụng nhân tài cho đất nước. Điều đó
giúp nhà trường tăng tính tự chủ về tài chính, tăng cường vị thế, khẳng định thương hiệu và phát
triển bền vững. Bên cạnh đó, sự hợp tác đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp sẽ tạo cho sinh
viên có nơi sẵn sàng tiếp nhận họ đến thực tập tốt nghiệp, để trải nghiệm và thực hành nghề
nghiệp trước khi tốt nghiệp, danh tiếng của nhà trường sẽ được nâng cao nhờ chất lượng sinh
viên tốt nghiệp cao hơn; đội ngũ giáo viên có cơ hội tiếp cận thực tế sản xuất kinh doanh;
chương trình giảng dạy sẽ phong phú hơn, tạo được hiệu ứng trong chủ trương xã hội hoá giáo
dục. Hơn nữa, việc hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà trường sẽ cho phép sinh viên nhận thức rõ
trách nhiệm và nâng cao động lực học tập, trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng, đúc kết kinh
nghiệm thực tiễn do đó tạo thêm nhiều cơ hội việc làm, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng
cuộc sông của mình.
Tuy nhiên, sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp cần phải duy trì thường xuyên và không
ngừng được mở rộng, đa dạng hoá từ đối tác, nội dung, hình thức và tăng cường hoạt động xúc


tiến hợp tác. Có rất nhiều hình thức hợp tác mà doanh nghiệp và nhà trường có thể lựa chọn và
duy trì như thực hiện hợp đồng tham gia đào tạo của các chủ doanh nghiệp, các cán bộ thực tế
của doanh nghiệp vào chương trình đào tạo của nhà trường nhằm tạo cho sinh viên cơ hội tiếp
cận sớm với những tình huống sản xuất kinh doanh trong thực tế đồng thời qua đó doanh nghiệp
có cơ hội quan sát, lựa chọn được những sinh viên xuất sắc để đầu tư, hỗ trợ học tập và tuyển
dụng học; hợp tác tổ chức đào tạo chuyên sâu và ngắn hạn; cũng như đào tạo chính quy theo hợp
đồng đặt hàng có quy định nội dung, thời gian và kinh phí cụ thể. Hình thức phổ biến hiện nay

đang được một số trường, trong đó có trường Đại học Thương mại áp dụng đó là hợp tác tiếp
nhận các chuyên gia, cố vấn sinh viên thực tập, các hợp đồng đào tạo, nghiên cứu khoa học, ứng
dụng triển khai và các hình thức tư vấn khác.
3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT, HỢP TÁC GIỮA CÁC KHOA CHUYÊN
NGÀNH TRONG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI VỚI CÁC TỔ CHỨC, DOANH
NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO
Mở rộng mối quan hệ hợp tác với các doanh nghiệp, các cơ sở thực tế nhằm không ngừng nâng
cao chất lượng đào tạo là một trong những mục tiêu chiến lược của trường Đại học Thương mại.
Chính vì vậy, những năm qua, nhà trường đã chỉ đạo và hỗ trợ các khoa trong việc mở rộng mối
quan hệ với các doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách, các cơ sở thực tế. Mối quan hệ
này ngày càng phát triển mạnh, đa dạng về hinhg thức, và ngày càng sâu sắc về nội dung và
phương pháp tiến hành. Các hình thức phối hợp của các khoa với doanh nghiệp thường là:
-

Mời báo cáo viên là các nhà hoạch định chính sách thương mại, các giám đốc công ty,
các chủ doanh nghiệp về báo cáo chuyên đề cho các lớp sinh viên hoặc mời giảng viên thực tế
giảng dạy một số tiết cho các học phần thuộc khối kiến thức ngành, bao gồm cả chuyên ngành
trong chương trình đào tạo. Mời cán bộ thực tế báo cáo chuyên đề là một hoạt động nằm trong
quy chế đào tạo các ngành và chuyên ngành đào tạo và được duy trì khá nề nếp trong nhiều năm.
Mỗi học kỳ, sinh viên các chuyên ngành đào tạo được giành 1 tuần để nghe báo cáo chuyên đề
của các chủ doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách nhằm cung cấp cho sinh viên những
kiến thức thực tế về hoạt động của ngành, của các doanh nghiệp. Hoạt động này có ý nghĩa thiết
thực giúp cho sinh viên có cơ hội tiếp cận sớm với những vấn đề và nhu cầu thực tiễn của doanh
nghiệp về nguồn lao động để họ điều chỉnh động cơ, thái độ học tập của mình để đáp ứng nhu
cầu của các nhà tuyển dụng.
Trong tiến trình đổi mới nội dung và phương pháp đào tạo, đồng thời để nâng cao hơn chất
lượng các giờ giảng thực tế, nhà trường đã quy định cho phép các bộ môn phụ trách các học
phần thuộc khối kiến thức ngành, bao gồm cả chuyên ngành được mời giáo viên thực tế giảng từ
6-9 tiết (thay cho giờ thảo luận) cho các học phần từ 2 đến 3 tín chỉ. Việc này là bắt buộc đối với
một số học phần thuộc kiến thức chuyên ngành, và khuyến khích đối với những học phần thuộc

nhóm kiến thức ngành.


-

Tổ chức kết nghĩa với doanh nghiệp của các khoa chuyên ngành. Hình thức phối hợp này
đã được thực hiện tại trường Đại học Thương mại rất sớm (từ trước 1998), như kết nghĩa của
khoa Kinh doanh Thương mại với các công ty SamsungVina, Công ty Biti’S chi nhánh miền
Bắc, Công ty Liên doanh Coast Phong Phú; Kết nghĩa, hợp đồng đào tạo giữa khoa Khách sản
Du lịch và Công ty Ajinomoto- Vietnam, Kết nghĩa và hợp tác đào tạo giữa Khoa Thương mại
điện tử với một số công ty phần mềm như Công ty Giải pháp phần mềm Hòa Bình- peacesoft;
Công ty Cổ phần Vật giá Việt Nam; Trung tâm Phát triển thương mại điện tử (Ecomviet) thuộc
Cục Thương mại điện tử Bộ Công Thương. … Hoạt động này tạo ra mối quan hệ gắn bó hợp tác
hai chiều và mang lại lợi ích cho cả hai bên.

-

Giao lưu với các nhà doanh nghiệp: Trong nhiều năm trở lại đây, nhất là từ khi Nhà
trường chính thức triển khai chương trình đào tạo theo tín chỉ, các cuộc giao lưu gặp gỡ các nhà
doanh nghiệp được tổ chức thường xuyên. Tại các cuộc gặp này, sinh viên của các khoa chuyên
ngành được trực tiếp giao lưu, đối thoại với các chủ doanh nghiệp để hoạc hỏi những kinh
nghiệm và phương pháp công tác, hiểu rõ công việc chuyên môn tương lai của mình, chắp cánh
mơ ước và tạo thêm động lực cho sinh viên phấn đấu học tập tốt hơn từ khi còn ngồi trên ghế nhà
trường. Các công ty, các chủ doanh nghiệp có mối quan hệ giao lưu thường xuyên với sinh viên
các khoa chuyên ngành như sinh viên khoa Kinh doanh Thương mại với các công ty: Công ty
Bác Thành Traning; Công ty Biti’S chi nhánh miến Bắc, Công ty quảng cáo truyền hình Tứ Vân,
Công ty Cổ phần Hoàng Gia, công ty Samsungvina; công ty Cổ phần Thăng Long, Tâm Việt
Group…sinh viên khoa Khách sạn du lịch với các công ty: Ajinomoto Việt Nam…

-

Ký kết hợp đồng thỉnh giảng: việc này đã được tất cả các khoa chuyên ngành thực hiện
hàng năm, số hợp đồng thình giảng có thể lên tới hàng chục, hàng trăm. Các cán bộ quản lý,
hoạch định chính sách, các nhà quản trị kinh doanh đã ký kết hợp đồng đã là nguồn bổ sung kiến
thức thực tế ngay trong các tiết giảng, đắc biệt là các học phần thuộc nhóm kính thức ngành bao
gồm cả chuyên ngành (nhóm số 4 trong cơ cấu kiến thức học phần). Điều đó tạo cho sinh viên cơ
hội vận dụng trực tiếp những lý thuyết vừa được học của học phần vào tình huống thực tế, rèn
luyện các kỹ năng cần thiết nhờ hướng dẫn của giảng viên là cán bộ hoạt động thực tiễn có kinh
nghiệm.

-

Hợp đồng đào tạo bồi duỡng chuyên đề cho cán bộ thực tế: Đây có thể nói là thế mạnh
của nhiều khoa chuyên ngành như Kinh doanh Thương mại, Khách sạn Du lịch, Quản trị doanh
nghiệp, Kế toán kiểm toán, thương mại điện tử, Marketing. Đây là hình thức đào tạo theo đơn đặt
hàng của doanh nghiệp về một số chuyên đề mang tính tác nghiệp như marketing và bán hàng,
Quản lý tồn kho; Quản lý nhân sự; Thống kê chất lượng; Áp dụng và đánh giá hệ thống quản trị
chất lượng…để giúp doanh nghiệp cập nhật kiến thức mới, đào tạo lại đội ngũ. Các chương trình
này đem lại lợi ích cho cả hai phía, một mặt, nó thoả mãn nhu cầu cần đổi mới, cập nhật kiến
thức, tái sắp xếp, cơ cấu doanh nghiệp cho phù hợp với tình hình mới của toàn cầu hoá và hội
nhập, mặt khác sẽ giúp nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ giảng dạy của trường thông qua việc


trao đổi kinh nghiệm thực tế, rèn luyện thêm bản lĩnh nghề nghiệp khi phải tiếp xuác với các cán
bộ có kinh nghiệm thức tế và cập nhật thông tin, nâng cao chất lượng bài giảng, đồng thời dạy
cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng cần thiết phục vụ cho công việc sau khi ra trường.
-

Phối hợp tổ chức các sự kiện: Trong trường Đại học Thương mại, nhiều khoa chuyên
ngành đã tích cực tổ chức các hội thi, các diễn đàn, các câu lạc bộ sinh viên như: Hội thi “Kỹ

năng thực hành marketing giỏi”, “Nhà doanh nghiệp tương lai”, “Thử làm giám đốc marketing”;
“Khám phá thương hiệu”…Các doanh nghiệp được mời tham gia phối hợp các hội thi, các sự
kiện như Công ty Quảng cáo truyền hình Tứ vân, Công ty Biti’S chi nhánh miền Bắc, Tâm Việt
Group, Tập đoàn Sannam; Công ty Hoàng Gia và nhiều công ty khác. Qua việc phối hợp và tham
dự, tài trợ cho các sự kiện này, các đại diện lãnh đạo của các cơ sở thực tế có thể quan sát, nhận
diện được các nhân tài và một số sinh viên đã được các doanh nghiệp tiếp tục tài trợ đào tạo và
tuyển dụng trực tiếp ngay sau khi ra trường.

-

Phối hợp nghiên cứu khoa học: Đây là sự phối hợp mang tính chuyên môn rất cao mà
thời gian qua các khoa chuyên ngành, đặc biệt là khoa Kinh doanh Thương mại đã tiến hành.
Nhiều năm liền, khoa Kinh doanh Thương mại đã tổ chức được các nhóm sinh viên để hỗ trợ,
giúp đỡ các doanh nghiệp trong việc nghiên cứu thị trường, nghiên cứu nhu cầu của khách hàng.
Hoạt động này thực sự có ý nghĩa sâu sắc và thu hút sự tham gia của sinh viên nhất. Cụ thể là các
nhóm sinh viên các khoá từ 37 đến 42, cao đẳng 8, CĐ9, CĐ11 của khoa Kinh doanh Thương
mại và một số khoa khác đã trực tiếp tham gia dự án nghiên cứu nhu cầu đào tạo với công ty Bác
thành traning; Dự án nghiên cứu hành vi tiêu dùng nước giải khát của những người chơi thể thao
của công ty Cổ phần Hoàng Gia, Dự án nghiên cứu hành vi mua và sử dụng thép xây dựng với
công ty Cổ phần Hoảng Gia; Dự án nghiên cứu nhu cầu sử dụng truyền hình cáp của đài Truyền
hình Cáp trung ương... Việc kết hợp nghiên cứu này đã mang lại cho cả doanh nghiệp và sự
nghiệp đào tạo của nhà trường những lợi ích thiết thực. Đối với doanh nghiệp, đây là nguồn lực
dồi dào giúp doanh nghiệp tổ chức nghiên cứu nghiệp đạt được mục tiêu nghiên cứu, thăm dò thị
trường, thử nghiệm các quyết định kinh doanh, thăm dò thị trường cho các sản phẩm mới, giúp
cho việc ra các quyết định kinh doanh đúng đắn, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả của các
dự án nghiên cứu. Đối với sinh viên chuyên ngành thì đây quả là một cơ hội quý báu để họ trải
nghiệm kiến thức được học của mình trong một tình huống thực. Điều đó thu được kết quả một
cách trực tiếp. Kết quả của sự phối hợp này đã thể hiện rất rõ, trong số những sinh viên tham gia
dự án nghiên cứu đã có ít nhất 5 nhóm sinh viên nghiên cứu khoa học đoạt giải thưởng khoa học
cấp bộ cho công trình nghiên cứu của mình. Đồng thời cũng tạo nên niềm phấn khởi, hào hứng,

khuyến khích sinh viên học tập và góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

-

Ngoài ra các khoa chuyên ngành còn kết hợp với một số cán bộ thực tế hướng dẫn sinh
viên thực tập tốt nghiệp, tham quan thực tế, tổ chức ngày hội việc làm và giới thiệu việc làm cho
sinh viên chuyên ngành và giới thiệu ứng viên tuyển dụng cho các công ty, liên hệ với các tổ
chức để sinh viên thường xuyên được tham gia các sự kiện và các diễn đàn do các tổ chức và


doanh nghiệp tổ chức như Diến dàn năng suất chất lượng năm 2007, giải thưởng chất lượng Việt
Nam năm 2007; Diễn đàn Năng suất 2011; Hội nghị chất lượng toàn quốc năm 2010; 2011....
4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM TĂNG CƯỜNG MỐI QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA
NHÀ TRƯỜNG VÀ DOANH NGHIỆP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO
TẠO ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÃ HỘI
Có thể nói rằng, quan hệ hợp tác giữa trường Đại học Thương mại, thông qua hoạt động đào
tạo và quản lý đào tạo của các khoa chuyên ngành những năm gần đây đã có những bước tiến
mới và đạt được kết quả rất đáng khích lệ. Tuy nhiên, hợp tác đào tạo giữa các khoa chuyên
ngành trong trường Đại học Thương mại và các doanh nghiệp vẫn còn một số hạn chế nhất định
như: Hoạt động liên kết đào tạo chưa được triển khai một cách đồng bộ và mạnh mẽ ở tất cả các
khoa, mà còn tập trung ở một số khoa, nhất là những khoa có lịch sử phát triển lâu năm trong
trường. Mặt khác, Ban chủ nhiệm các khoa cũng chưa thực sự chủ động, thường xuyên quan tâm
và kiên trì triển khai hoạt động này vì lợi ích của sinh viên và của sự nghiệp đào tạo; hoạt động
này còn tập trung chủ yếu vào các cán bộ quản lý khoa, chưa động viên được đông đảo cán bộ,
giáo viên cùng tham gia, chia sẻ trách nhiệm và đồng hành cùng với Ban chủ nhiệm khoa làm
cho hoạt động liên kết đào tạo phát triển và đem lại hiệu quả cao…
Trong bối cảnh hiện nay cạnh tranh trong cung ứng dịch vụ nói chung và dịch vụ đào tạo nói
riêng ngày càng khốc liệt, cần phải tăng cường hơn nữa các hoạt động liên kết, phối hợp với các
doanh nghiệp để không ngừng cải tiến, đổi mới đào tạo nhằm đáp ứng ngày càng cao nhu cầu
của các nhà tuyển dụng và của xã hội

Nhìn lại những hoạt động tương tác giữa nhà trường, giữa các khoa chuyên ngành với doanh
nghiệp trong thời gian qua, chúng tôi có một số nhận xét và kiến nghị sau:
Thứ nhất, tăng cường nhận thức của mọi cán bộ, giáo viên trong đơn vị và trong toàn trương
về sự cần thiết phải phối hợp, bắt tay với các doanh nghiệp để góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục, đào tạo đạt chuẩn, đáp ứng yêu cầu xã hội. Cần làm cho mọi thành viên trong đơn vị và
trong toàn trường thấy được trách nhiệm của mình trong việc tìm tòi, khai thác các mối quan hệ
đối tác từ doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Cần phải làm sao để mọi người thấy
đó không chỉ là trách nhiệm của các cán bộ lãnh đạo của trường, của khoa mà là trách nhiệm của
chính mỗi cá nhân cán bộ, giáo viên trong các bộ môn, khoa và trong toàn trường. Thực tế thời
gian qua, việc tìm tòi các đối tác là các doanh nghiệp để tiến hành các hoạt động phối hợp trong
đào tạo, trong nghiên cứu chủ yếu tập trung vào các cán bộ lãnh đạo của trường, các cán bộ quản
lý ở cấp khoa mà đặc biệt là các cán bộ phụ trách đơn vị, thông qua các mối quan hệ cá nhân để
vận động, thiết lập các mối quan hệ và tổ chức. Chúng ta chưa khai thác hết tiềm năng của đội
ngũ trong việc mở rộng các mối quan hệ với các cán bộ thực tế của các doanh nghiệp và các tổ
chức. Còn nhiều cán bộ giáo viên chưa chú trọng các hoạt động này hoặc cho rằng, đó không


phải là việc của mình mà chưa coi đó là công việc chung của toàn thể đội ngũ để có trách nhiệm
tham gia, đóng góp vì sự nghiệp đào tạo chung của toàn trường.
Thứ hai, cần tăng cường các hoạt động xúc tiến quan hệ phối hợp với các doanh nghiệp
thông qua các chương trình quảng bá, giới thiệu hình ảnh của trường, giới thiệu các học phần,
các chuyên ngành của trường một cách rộng rãi hơn nữa, đồng thời tăng cường việc tham gia của
sinh viên vào các hoạt động chung, các sự kiện, các diễn đàn để nâng cao vị thế của trường, thu
hút sự quan tâm của giới doanh nghiệp đến hoạt động đào tạo của trường. Cần thiết phải mở các
cuộc toạ đàm với các đối tác, xây dựng cơ chế phối hợp rõ ràng trên cơ sở xác định rõ vai trò
trách nhiệm và quyền lợi của mỗi bên trong việc phối hợp với khoa, với trường để nâng cao chất
lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu của các nhà tuyển dụng và của toàn xã hội.
Thứ ba, các khoa cần mở rộng hơn nữa các hình thức hoạt động và phương thức phối hợp với
các doanh nghiệp để thu hút sinh viên tham gia, đặc biệt là hoạt động phối hợp nghiên cứu khoa
học theo yêu cầu của doanh nghiệp để đem lại những lợi ích thực sự cho cả doanh nghiệp và cho

nhà trường, đặc biệt là người học. Mặc dù các khoa chuyên ngành và nhà trường thời gian qua
cũng đã tổ chức được nhiều sự kiện, nhiều hoạt động, và đã thu được những kết quả nhất định,
nhưng như quan sát chúng tôi thấy, chủ yếu vẫn tập trung vào việc chúng ta mời gọi sự giúp đỡ
của các doanh nghiệp, các nhà quản trị kinh doanh dựa trên mối quan hệ tình cảm cá nhân mà
chưa thông qua chương trình liên kết, hợp tác nhằm mang lại lợi ích cho cả các bên tham gia, hay
ít ra chưa làm cho các bên hiểu được lợi ích đó. Về hình thức, vẫn tập trung váo các việc hỗ trợ
học tập cho sinh viên là chính. Ít có các dự án phối hợp nghiên cứu giữa nhà trường, khoa với
doanh nghiệp trừ một vài dự án nhỏ trên đây. Chúng tôi thấy rằng, việc nghiên cứu, phát hiện và
giúp doanh nghiệp giải quyết được những vấn đề kinh doanh của mình sẽ thực sự có ý nghĩa cho
các bên tham gia, nhà trường, doanh nghiệp và người học. Muốn vậy, đội ngũ giáo viên cần được
giao trách nhiệm, được tạo điều kiện tham gia các hoạt động thực tiễn để họ dần dần có đủ năng
lực tư vấn, phối hợp, hướng dẫn sinh viên và doanh nghiệp giải quyết vấn đề của mình. Do công
việc giảng dạy tại trường đã khá căng thẳng, lại chưa có những quy định bắt buộc phải tìm hiểu
thực tế cho các giáo viên, nên hiện nay số lượng giáo viên các trường nói chung và trường ta nói
riêng đi tìm hiểu thực tế là rất ít. Chúng ta cứ xa dần thực tiễn trong khi đòi hỏi của xã hội là phải
đảm bảo cho người học được cập nhật kiến thức thực tiễn, cập nhật thông tin. Điều đó làm cho
chất lượng giáo dục của các trường khó có thể đáp ứng đầy đủ yêu cầu xã hội. Do đó, việc mở
rộng hình thức phối hợp với các doanh nghiệp, đặc biệt là liên kết nghiên cứu khoa học theo yêu
cầu của doanh nghiệp sẽ là hướng đi đúng đắn và có ý nghĩa thiết thực để nâng cao chất lượng
đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội
Thứ tư, cần nâng cao ý thức trách nhiệm của sinh viên khi tham gia các chương trình phối
hợp giữa trường, khoa và doanh nghiệp. Qua việc tổ chức các hoạt động cho sinh viên, chúng tôi
thấy, số sinh viên hào hứng tham gia các hoạt động này là chưa nhiều. Nhiều sinh viên còn chưa
nhận thức rõ tầm quan trọng và lợi ích của sự tương tác giữa nhà trường và doanh nghiệp mang


lại cho họ. Còn đa số sinh viên không chú ý lắng nghe, nói chuyện, làm việc riêng trong các giờ
báo cáo chuyên đề, tham gia chiếu lệ, do đó sau những buổi như vậy họ không thu được nhiều
thông tin, kiến thức thực tế. Chính điều đó cũng đễ làm cho các báo cáo viên hay nản chí, kém
nhiệt tình khi được các khoa mời tham gia. Mặt khác, theo phản ánh của sinh viên thì còn một số

giảng viên thực tế tham gia giảng dạy chưa thực sự đáp ứng yêu cầu cung cấp kiến thức thực tế
cho sinh viên.
Thứ năm, nhà trường cần hỗ trợ một phần kinh phí, tăng cường cơ sở vật chất cho các khoa,
các đơn vị trong trường tổ chức tốt các hoạt động phối hợp với các doanh nghiệp. Những năm
qua, Nhà trường cũng đã rất chú trọng hỗ trợ và khuyến khích các khoa chuyên ngành tổ chức
các hoạt động liên kết đào tạo, tuy nhiên kinh phí hoạt động đào tạo và liên kết cũng đòi hỏi
nhiều loại kinh phí như hoạt động đối ngoại, liên kết, hợp tác với các đối tác, các doanh nghiệp
của các khoa hiện cũng khá eo hẹp do đó còn gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, đề nghị nhà trường
quan tâm hơn nữa hoạt động xúc tiến hợp tác bằng việc hỗ trợ một phần kinh phí nào đó cho hoạt
động này để các khoa có điều kiện tốt hơn các hoạt động liên kết đào tạo, nghiên cứu khoa học
thực sự có chất lượng đáp ứng nhu cầu xã hội, nâng cao vị thế và thương hiệu của trường.
Tóm lại, hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp, sự bắt tay chặt chẽ giữa nhà trường và các
tổ chức, các doanh nghiệp là một trong những điều kiện cần thiết để không ngừng nâng cao chất
lượng đào tạo, đảm bảo đào tạo đạt chuẩn, đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội. Trường Đại học
Thương mại, đặc biệt là các khoa chuyên ngành của trường thời gian qua đã cố gắng nỗ lực để
duy trì và mở rộng hoạt động này nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu
cầu xã hội. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đào tạo cần có những giải pháp và
thực hiện quyết liệt hơn để mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường và các doanh nghiệp không
ngừng được mở rộng, phát huy hiệu quả, để sự nghiệp giáo dục của trường đại học Thương mại
ngày càng được củng cố và phát triển bền vững./.
Tài liệu tham khảo:
1. Thanh Hà. Cái bắt tay chặt chẽ giữa cơ sở đào tạo và nhà tuyển dụng. Tin tức văn hoá xã
hội- google.com.vn
2. Đỗ Thị Ngọc. Báo cáo hoạt động đào tạo và liên kết đào tạo giai đạon 2001-2005 của khoa
KDTM
3. Cao Văn Tiên. Đổi mới đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu người học và người sử dụng lao
động. www.ctct.ueh.edu.vn
4. Đỗ Thị Ngọc, Đổi mới quản lý học từ xa cho sinh viên vừa làm vừa học ở trường Đại học
Thương mại, Kỷ yếu Hội thảo của trường Đại học Thương mại năm 2009
5. Đỗ Thị Ngọc, Kết quat đổi mới phương pháp quản lý đào tạo theo học chế tín chỉ giai

đoạn 2007-2010 của khoa Kinh doanh Thương mại, Kỷ yếu Hội thảo khoa học 2010.