Số từ và lượng từ ngữ văn 6

Tiết
Tiết 52
52

SỐ
SỐ TỪ
TỪ VÀ
VÀ LLƯ
ƯỢNG
ỢNG TỪ
TỪ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ: Đọc ví dụ a và b
Ví dụ : a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những
Số lượng

gì, vua bảo:”Một trăm ván cơm nếp,một trămnệp bánh
Số lượng

Số lượng

chưng và voi chínngà, gàchíncựa, ngựa chín hồng mao,
Số lượng

mỗi thứ một đôi.

Số lượng

Số lượng

Số lượng

Sáu, ở làng Gióng
b. Tục truyền đời Hùng Vương thứ
Số thứ tự
có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là
phúc đức.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:

? Chúng đứng ở vị trí nào trong cụm từ
và bổ sung ý nghĩa gì ?
? Vậy số từ là gì?

Số từ là những từ chỉ số lượng, số thứ tự của sự vật
- Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh
từ ; khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:

? Từ đôi trong câu a có phải là số từ không ?

Từ đôi trong một đôi không phải là số từ  vì nó
mang ý nghĩa đơn vị và đứng ở vị trí của danh từ chỉ
đơn vị.

? Tìm thêm các từ có ý nghĩa khái quát và
công dụng như từ đôi ?

-> tá, cặp, vạn , muôn, chục
Cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý
nghĩa số lượng.
Ngoài các từ chỉ số lượng chính xác như: 1, 2, 3,….các từ
như: những, các, mỗi,…được gọi là gì? Ta tiếp theo phần
2.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:
2. Lượng từ:

•Ví dụ:[...] Các hoàng tử phải cởi giáp
số lượng ít hay nhiều

xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm
thết đãi những kẻ thua trận.
Cả mấy vạn
tướng
số lượng
ít hay lĩnh,
nhiều quân sĩ thấy

Đọc câu hỏi và ví dụ

Thạch

Sanh
chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một
số lượng
ít hay nhiều
niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm
đũa.

( Thạch Sanh )
? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
? Nghĩa các từ in đậm bổ sung ý nghĩa gì cho danh từ?


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:
2. Lượng từ:

? Nghĩa của các từ in đậm trong những câu có
gì giống và khác nghĩa của số từ ? (HS thảo luận 3
phút)

+ Giống với số từ : đứng trước danh từ
+ Khác : Số từ chỉ số lượng hoặc thứ tự của sự
vật . Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật .
? Xếp các từ in đậm vào mô hình?

Phần trước
t2
t1

Phần trung tâm
T1
T2
hoàng tử

các

những

cả

mấy

Phần sau
s1
s2

kẻ
vạn

thua trận
tướng lĩnh,
quân sĩ


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:

? Vậy lượng từ là gì ? Dựa vào vị trí trong cụm danh từ,

lượng từ chia thành mấy nhóm?

2. Lượng từ:

- Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
- Lượng từ có hai nhóm :
+ Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: những, các, tất
cả, …
+ Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể .
? Hãy phân biệt số từ với lượng từ?
- Phân biệt số từ với lượng từ:
+ Số từ chỉ số lượng cụ thể và số thứ tự (một, hai, ba, bốn, nhất,
nhì,...)
+ Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều (không cụ thể:những, mấy, tất
cả, dăm, vài,...)


Qua bài này giáo dục các em các kỹ năng sống:
- Kỹ năng giao tiếp: trình bày, thảo luận, chia
sẻ những ý kiến cá nhân về cách sử dụng số từ
và lượng từ.
- Kỹ năng ra quyết định: lựa chọn cách sử
dụng số từ và lượng từ.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:
2. Lượng từ:
II. Luyện tập:

Bài tập 1:Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác
định ý nghĩa của các số từ ấy

Không ngủ được
Một canh … hai canh … lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành

Bài tập 1

Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh
( Hồ Chí Minh )

Một
Hai
Ba

Canh

Số từ chỉ số lượng,
đứng trước danh từ

Năm
Canh

bốn

Số từ chỉ thứ tự,

Canh

năm

đứng sau danh từ


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:
2. Lượng từ:
II. Luyện tập:
Bài tập 1
Bài tập 2

Bài tập 2- SGK/129: Các từ in đậm trong hai dòng thơ
sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
“Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm”
(Tố Hữu)

Các từ “ trăm, ngàn” là số từ chỉ số lượngchính xác.
“muôn” là lượng từ chỉ lượng không xác định, cụ thể
nhằm nhấn mạnh nỗi vất vả, cực nhọc, đắng cay của
người mẹ.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
2) Bài tập
I. Tìm hiểu chung

1. Số từ:
2. Lượng từ:
II. Luyện tập:
Bài tập 1
Bài tập 2
Bài tập 3

3-SGK/129: Qua hai ví dụ sau, em
thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác
nhau?
a. Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời
từng dãy núi [...].
( Sơn Tinh Thuỷ Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng
rút lui mỗi người một ngả.( Sự tích Hồ Gươm)

* Đáp án: + Giống nhau: Tách ra từng cá thể, từng sự vật.
+ Khác nhau:
+ Từng: Vừa tách riêng từng cá thể, từng sự vật vừa mang ý nghĩa lần lượt
theo trình tự hết cá thể này đến cá thể khác, hết sự vật này đến sự vật khác.
+ Mỗi: Chỉ có ý nghĩa tách riêng để nhấn mạnh chứ không mang ý nghĩa lần
lượt, trình tự.


Tiết 52: Số từ và lượng từ
I. Tìm hiểu chung
1. Số từ:
2. Lượng từ:
II. Luyện tập:
II. Hướng dẫn tự học:

- Nhớ các đơn vị kiến thức về số từ và lượng từ.
- Xác định số từ và lượng từ trong một tác phẩm truyện đã
học.
Củng cố:
? Số từ là gì ?
? Số từ khác lượng từ như thế nào ?
Dặn dò : - Học bài
- Chuẩn bị bài mới "Kể chuyện tưởng tượng".