Tải bản đầy đủ (.pdf) (15 trang)

skkn phát huy tính tích cực của học sinh trong tiết dạy học bài cấu trúc lặp tin học 11

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (732.63 KB, 15 trang )

 Sáng kiến kinh nghiệm

PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tin học là một môn học mới nhưng đã khẳng định được vai trò và vị trí
quan trọng của mình. Cùng với tất cả các bộ môn khác, bộ môn Tin học cũng đã
và đang được quan tâm, điều chỉnh thông qua việc đổi mới phương pháp giảng
dạy. Thực tế cho thấy cần phải có những công trình nghiên cứu về phương pháp
dạy bộ môn Tin học với từng phần kiến thức cụ thể nhằm xây dựng những giải
pháp tối ưu trong việc dạy học Tin học.
Như chúng ta biết, chương trình sách giáo khoa Tin học 11 trang bị cho
học sinh một số kiến thức cơ bản về lập trình và ngôn ngữ lập trình bậc cao. Bên
cạnh đó rèn luyện cho các em kĩ năng giải được một số bài toán đơn giản trên
máy tính bằng cách vận dụng được các kiến thức về thuật toán, cấu trúc dữ liệu,
ngôn ngữ lập trình cụ thể... thực tế cho thấy học sinh gặp rất nhiều khó khăn
trong việc học Tin học, đặc biệt là phần tin học khối lớp 11. Một trong những
nội dung mà học sinh hay gặp vướng mắc đó là sự lựa chọn cấu trúc lặp trong
khi xây dựng chương trình giải một bài toán.
Do vậy việc nghiên cứu, áp dụng phương pháp mới vào dạy - học để nâng
cao chất lượng là hết sức quan trọng và cần thiết. Với những lý do nêu trên, tôi
chọn đề tài nghiên cứu "Phát huy tính tích cực của học sinh trong tiết
dạy - học bài Cấu trúc lặp Tin học 11" với mong muốn giúp học sinh chủ
động khai thác những kiến thức cơ bản một cách chắc chắn và sâu sắc. Từ đó áp
dụng được linh hoạt vào giải quyết các dạng bài tập thường gặp.

PHẦN 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
A. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh không phải là vấn đề mới, nó đã
được nghiên cứu ở nhiều bộ môn khác nhau, tuy nhiên do mỗi môn học đều có
những đặc thù riêng nên cũng cần những phương pháp áp dụng riêng.
Thực tế việc giảng dạy sử dụng các phương pháp giáo dục truyền thống
chưa đáp ứng đầy đủ được mục tiêu dạy học. Trong khi khoa học công nghệ


ngày càng phát triển thì việc chiếm lĩnh tri thức mới đòi hỏi người học cần phải
giữ vai trò chủ động. Nhưng phần lớn học sinh còn rất thụ động, do khả năng
nhận thức của các em còn nhiều hạn chế. Vì thế, việc phát huy tính tích cực
trong quá trình nghiên cứu và lĩnh hội tri thức là vấn đề cực kỳ quan trọng.
Giải quyết được vấn đề này có thể nói là giải quyết được vấn đề lớn của
ngành giáo dục nói chung và công tác giáo dục của trường nói riêng.

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 1


 Sáng kiến kinh nghiệm
B. THỰC TRẠNG
Chương trình sách giáo khoa tin học lớp 11 bao gồm 53 tiết, trong đó phần
cấu trúc lặp được phân phối 3 tiết lý thuyết. Tuy thời lượng chương trình dành
cho cấu trúc lặp không nhiều nhưng đây là một trong những mảng kiến thức
quan trọng mà học sinh cần phải tiếp cận và phải hiểu sâu sắc thì mới có thể lựa
chọn và sử dụng thành thạo trong lập trình giải một bài toán trên máy tính.
Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã, đang đẩy mạnh phong trào đổi
mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy và học. Phong trào này đã
mang lại nhiều thành tựu đáng kể, gần như thổi một làn gió mới vào quá trình
dạy - học ở nước ta. Song bên cạnh đó vẫn tồn tại nhiều vấn đề cần quan tâm.
Đó là: việc thực hiện phong trào đôi khi là hình thức; một bộ phận giáo viên lại
quá lạm dụng việc đổi mới phương pháp giảng dạy, dạy học bằng các phần mềm
trình chiếu hay nói cách khác là áp dụng phương pháp dạy học chưa phù hợp với
thực tế nên không những không nâng cao được chất lượng giảng dạy mà đôi khi
còn không đạt được mục tiêu dạy học... đặc biệt, hầu hết giáo viên đều chú trọng
đổi mới phương pháp giảng dạy ở phần kiến thức trọng tâm mà quên đi những
phần kiến thức khác.

Từ thực trạng trên, để công việc hiệu quả hơn, trong chuyên đề này tôi xin
trình bày tiết học về Cấu trúc lặp, cụ thể là cấu trúc lặp với số lần biết trước và
câu lệnh for – do (Tiết 12 – Phân phối chương trình Tin học 11) để báo cáo
trong chuyên đề này. Trong bài giảng tôi sẽ thực hiện theo mô hình "dạy học
tích cực, lấy người học làm trung tâm" giúp học sinh thực sự được đặt vào các
tình huống, vấn đề và có nhu cầu giải quyết, từ đó tư duy tìm cách giải quyết.
Trong quá trình thực hiện tôi cố gắng trình bày khá chi tiết với kỹ thuật gợi động
cơ hoạt động cho học sinh, kích thích hứng thú học tập và định hướng một cách
hữu hiệu hoạt động học tập của học sinh. Với cách thức như vậy, tôi tin rằng học
sinh có thể dễ dàng nắm được các kiến thức từ đó phân tích, tổng hợp, trừu
tượng hoá, khái quát hoá để hình thành và phát triển phương pháp cũng như kỹ
năng lập trình.
C. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Trên cơ sở cung cấp các đơn vị kiến thức cần đạt cho học sinh giáo viên cần
khéo léo đưa ra các câu hỏi ví dụ để học sinh liên hệ với thực tế từ đó gợi động
cơ để các em tư duy bài học. Trong chuyên đề này, tôi không trình bày sâu kiến
thức hay bài tập về cấu trúc lặp for - do mà xây dựng bài giảng cho tiết dạy chú
trọng đến việc phát huy tính tích cực của học sinh. Mỗi hoạt động là một hệ
thống các tình huống, vấn đề bao gồm 3 nhóm: nhóm vấn đề định hướng cho
học sinh tự mình tìm ra kiến thức mới; nhóm vấn đề có tính ứng dụng, thực
hành, ôn tập, rèn luyện kỹ năng; nhóm vấn đề tương đối phức tạp, cần vận dụng
tổng hợp, linh hoạt sáng tạo nhiều kiến thức tổng hợp. Bài dạy giúp học sinh
hiểu về khái niệm lặp, lặp với số lần biết trước và câu lệnh for – do.

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 2


 Sáng kiến kinh nghiệm

Trong bài dạy, tôi sử dụng những tình huống, ví dụ, câu hỏi rèn luyện kỹ
năng liên hệ thực tế và vận dụng để rút ra kiến thức bài học. Trong quá trình
giảng dạy tôi cũng chú trọng đến việc ứng dụng công nghề thông tin, kết hợp
linh hoạt phương pháp giảng dạy để nhằm đạt được chất lượng tốt nhất có thể.
I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:
- Hiểu nhu cầu của cấu trúc lặp trong biểu diễn thuật toán.
- Hiểu cấu trúc lặp với số lần biết trước và câu lệnh For - Do
2. Kỹ năng:
Biết vận dụng được cấu trúc lặp và câu lệnh For - Do vào từng trường hợp cụ
thể
II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên:
- Giáo viên chuẩn bị nội dung kiến thức liên quan đến bài học, môn học (giáo
án).
- Giáo viên chuẩn bị phiếu có ghi các tình huống, ví dụ giúp học sinh phát hiện
vấn đề để cung cấp đến từng học sinh; chuẩn bị máy tính có cài sẵn các chương
trình, ví dụ cần thiết cho bài học, máy chiếu đa năng.
2. Học sinh:
- Học sinh chuẩn bị các kiến thức cũ đã học liên quan, cần sử dụng để hỗ trợ cho
việc lĩnh hội kiến thức mới
- Học sinh chuẩn bị giấy bút, sách vở...
III. TỔ CHỨC DẠY HỌC:

1. Hoạt động 1: Xét ví dụ để gợi động cơ tìm hiểu ý nghĩa của cấu trúc lặp
Giáo viên đưa ra một bài toán ví dụ tình huống đặt học sinh vào tình huống có
vấn đề buộc các em phải tư duy.
Nội dung

Hoạt động của Thầy
Hoạt động của
Trò
Xét 2 bài toán với a>2, a GV chiếu hai bài toán ví
nguyên cho trước
dụ lên bảng:
Bài toán 1: Tính tổng:
S

1
1
1
1


 ... 
a a 1 a  2
a  100

Bài toán 2: Tính tổng
S

1
1
1
1


 ... 
a a 1 a  2

aN

với
1
 0,0001
aN

điều

? Nghiên cứu để tìm ra
kiện cách tính tổng ở cả 2 bài
toán?
Với Bài toán 1:
GV có thể gợi ý phương
pháp: Ta xem như S là một
cái thùng, số hạng như một

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 3


 Sáng kiến kinh nghiệm
cái ca có dung tích khác
nhau, khi đó việc tính tổng
trên tương tự việc đổ các
ca nước vào thùng S.
?Có bao nhiêu lần đổ nước
vào thùng?
Trả lời:

Có 100 lần đổ
?Mỗi lần một lượng là bao nước.
nhiêu? lần thứ i đổ bao
nhiêu?
Trả lời:
- Lần 1 đổ
lần 2 đổ

1
;
a 1

1
; ....
a2

? Mô tả trong chương trình
cần phải viết bao nhiêu - Lần thứ i đổ
1
lệnh?
ai

Qua ví dụ gợi ý nêu trên Trả lời:
em hãy cho biết cách giải Phải viết 100 lệnh
bài toán 1?
Cách tính tổng Bài toán 1:
- Gán S bằng giá trị 1/a
- Tiếp theo mỗi lần cộng thêm
vào S là


1
với N=1, 2, 3,
aN

...
- Việc cộng thêm dừng lại khi
N=100
 Thao tác lặp với số lần biết
trước

GV: Nhấn mạnh thêm Thảo luận:
rằng việc cộng thêm mỗi - Ban đầu gán S
lần vào tổng S một giá trị bằng giá trị 1/a
- Tiếp theo mỗi
1

được lặp đi lặp lại lần cộng thêm vào
aN
1
100 lần. Nói cách khác đây S là
với
aN
chính là Thao tác lặp với
số lần biết trước (Cụ thể N=1, 2, 3, ...
trong trường hợp này là - Việc cộng thêm
dừng
lại
khi
lặp 100 lần)
N=100

Với Bài toán 2:
? Điểm khác biệt của bài
toán này so với bài toán 1?
? Việc lặp được thực hiện
bao nhiêu lần?
?Giới hạn lặp là gì?

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 4


 Sáng kiến kinh nghiệm
Trả lời:
Bài toán 1 cho
giới hạn N
Với bài toán này
?Nêu cách tính cụ thể cho việc lặp chưa xác
bài toán 2?
định được số lần.
- Giới hạn lặp cho
đến khi điều kiện
1
Cách tính tổng Bài toán 2:
< 0,0001
aN
- Gán S bằng giá trị 1/a
Tóm lại:
- Tiếp theo mỗi lần cũng cộng Trong trường hợp này việc được thoã mãn.
thêm vào S một giá trị là cộng thêm mỗi lần vào

1
1
Thảo luận:
với N=1, 2, 3...
tổng S giá trị là
aN
a  N - Gán S bằng giá
- Việc cộng thêm dừng lại khi được lặp đi lặp lại chưa trị 1/a
1
biết bao nhiêu lần mà chỉ - Tiếp theo mỗi
< 0,0001
aN
biết việc cộng lặp dừng lại lần cũng cộng
 Thao tác lặp với số lần khi 1 < 0,0001
thêm vào S một
1
aN
chưa biết trước.
giá trị là
với
Nói cách khác đây chính là
aN
Thao tác lặp với số lần N=1, 2, 3...
chưa biết trước.
- Việc cộng thêm
dừng
lại
khi
1
?Qua hai ví dụ trên em hãy

< 0,0001
cho biết trong lập trình lặp a  N
là gì và các dạng lặp?
GV Chuẩn hoá nội dung
câu trả lời rồi trình chiếu
lên màn hình
- Trong lập trình, có
- Trong lập trình, có những những thao tác phải lặp đi
thao tác phải lặp đi lặp lại một lặp lại một số lần, khi đó
số lần, khi đó ta gọi là cấu ta gọi là cấu trúc lặp
- Lặp thường có 2 loại:
trúc lặp
+ Lặp với số lần biết trước Thảo luận. Phát
- Lặp thường có 2 loại:
+ Lặp với số lần không biểu
+ Lặp với số lần biết trước
+ Lặp với số lần không biết biết trước
?Để thực hiện tính tổng S
trước
ta phải sử dụng câu lệnh
nào?
GV: Nêu vấn đề: Ta mới
chỉ học câu lệnh IF –

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 5


 Sáng kiến kinh nghiệm

THEN. Và đưa ra tình
huống giải 2 bài toán như
sau: (Trình chiếu trên màn
hình)



Cách giải bài toán 1
bằng các lệnh IF –THEN
sau:
S:=1/a;
If
n=1
S:=S+1/(a+1);
If
n=2
S:=S+1/(a+2);
If
n=3
S:=S+1/(a+3);

Then
Then
Then

....
 Cách giải bài toán 2
bằng các lệnh IF –THEN
sau:
S:=1/a;

If
(1/(a+1)>0,0001)
Then S:=S+1/(a+1);
If
(1/(a+2)>0,0001)
Then S:=S+1/(a+2);
If
(1/(a+3)>0,0001)
Then S:=S+1/(a+3);
….

?Nhận xét cách giải trên?

Nhận xét:
- Theo như cách
giải trên, thì việc
cộng thêm ở bài
toán 2 chỉ dừng
khi

?Vậy giải pháp sử dụng
câu lệnh If – Then vào để
thực hiện tính tổng trong
trường hợp này có hợp lí
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

1
<
aN


0,0001.
- Với bài toán 1,
N=100 thì việc
thực hiện câu lệnh
lặp lên đến 100
lần nhưng điều
Trang 6


 Sáng kiến kinh nghiệm
kiện để kiểm tra
không biết phải
thực hiện như thế
nào?
- Cả 2 cách giải
trên đều quá dài

không?

Đúng thế. Để giải 2 bài
toán trên thì không thể
dùng cấu trúc IF – THEN
mà phải sử dụng một cấu
trúc khác, ngôn ngữ Pascal
sẽ cung cấp cho ta một số Trả lời
câu lệnh lặp để mô tả các Không thể được
cấu trúc lặp trên

2. Hoạt động 2: Xây dựng thuật toán Bài toán 1 để gợi động cơ tìm hiểu
cấu trúc lặp for – do dạng tiến và dạng lùi

Nội dung
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
?Em hãy dựa vào cách làm
nêu trên thảo luận viết thuật
toán giải bài toán 1?
1 1
1
1
1
S 


 ... 
a a 1 a  2 a  3
a  100
Ban đầu
Cộng lần 1
Cộng lần 2
Cộng lần 3
.................
.

Thảo luận theo
nhóm để viết thuật
toán:

Cộng lần 100

?Gọi HS lên trình bày thuật

Thuật toán 1a: (Lặp tiến) toán.
HS trình bày thuật
toán mà nhóm vừa
Gọi học sinh khác lên nhận thảo luận.
B2: N  N + 1;
B3: Nếu N >100 thì xét đánh giá?
chuyển đến bước 5
Nhận xét, đánh giá
1
kết quả của nhóm
B4: S  S+
quay
aN
Chuẩn hoá lại thuật toán cho khác
lại bước 2
học sinh (Chiếu trên máy
B5: Đưa S ra màn hình chiếu)
rồi kết thúc.
GV Gợi động cơ cho lặp lùi
Thay vì:
B1: N  0; S 

1
;
a

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 7



 Sáng kiến kinh nghiệm
Ban đầu S  1/a, N  0
1
a 1
1
Cộng lần thứ 2 là
a2
1
Cộng lần thứ 3 là
a3

Cộng lần thứ 1 là

Cộng lần thứ 100 là

1
a  100

→ Dạng lặp tiến
GV: Để lặp 100 lần việc cộng
vào S giá trị 1/(a+N) thì ngoài Trả lời
cách trên còn có cách nào Ban đầu S  1/a;
khác không?
N  101
Cộng lần 1 là
1
a  100
1
a  99

1
Cộng lần 3 là
a  98

Cộng lần 2 là

Cộng lần cuối là
→ Đây chính là Dạng lặp lùi

1
a 1

?Các em xây dựng thuật toán
theo cách này?
HS Viết thuật toán
Thuật toán 1b: (Lặp lùi)
B1: N  101;S 

1
;
a

Chuẩn hóa lại thuật toán và
trình chiếu.

B2: N  N - 1;
B3: Nếu N < 1 thì chuyển GV: Qua Thuật toán 1a và
Thuật toán 1b ta thấy cũng để
đến bước 5
tính tổng S nhưng có 2 cách

1
B4: S  S+
quay tính lặp là cộng lặp tiến và
aN
cộng lặp lùi. Để minh họa
lại bước 2
B5: Đưa S ra màn hình cho 2 cách lặp trên ngôn ngữ
lập trình Pascal có hai câu
rồi kết thúc.
lệnh thể hiện là câu lệnh lặp
For – do dạng tiến và dạng
lùi
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 8


 Sáng kiến kinh nghiệm
3. Hoạt động 3: Tìm hiểu câu lệnh for – do
Nội dung
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Yêu cầu học sinh nghiên HS nghiên cứu, trả
* Dạng tiến:
cứu SGK và cho biết cấu lời câu hỏi
For <biến đếm>:= đầu>to <giá trị cuối> do FOR – DO dạng tiến?
<lệnh cần lặp>;
- Trong đó:
+ Biến đếm: là biến đơn và

thường có kiểu nguyên
+ Giá trị đầu và giá trị
cuối: là các biểu thức cùng
kiểu với biến đếm.
+ Giá trị đầu ≤ Giá trị cuối
* Nếu giá trị đầu > giá trị
cuối thì vòng lặp không thể
thực hiện được
- Hoạt động của câu lệnh
dạng tiến: Câu lệnh sau từ
khóa DO được thực hiện
tuần tự với biến đếm lần
lượt nhận các giá trị liên
tiếp tăng từ giá trị đầu đến
giá trị cuối.
Sơ đồ khối

GV Giải thích:
<Biến đếm>: là biến đơn
và thường có kiểu nguyên.
Trả lời
GV: Ý nghĩa của đầu> <giá trị cuối>, kiểu dữ trị cuối dùng để làm
liệu của chúng?
giới hạn cho biến
đếm
- Hai giá trị này
phải cùng kiểu với
biến đếm
? Trong Thuật toán 1a

trị đầu>, <giá trị cuối> là Giá trị đầu là 1, giá
bao nhiêu?
trị cuối là 100
? Lệnh cần lặp trong thuật Trả lời
toán 1a là gì?
Lệnh cần lặp là:
S

Biến đếm:=G.trị
đầu

S
Biến đếm<=Gt
Cuối

Đ
Lệnh lặp




S+

1
aN

? Khi có nhiều lệnh khác Trả lời
nhau cần lặp lại ta viết như Ta phải sử dụng câu
lệnh
ghép

thế nào?
(Begin…end;)
? Em có nhận xét gì về trị đầu> và <giá trị cuối> ? Giá trị đầu ≤ giá trị
cuối
? Nghiên cứu SGK em hãy
cho biết sự hoạt động của Trả lời câu hỏi.

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 9


 Sáng kiến kinh nghiệm
câu lệnh for – do dạng tiến?
GV chuẩn hóa lại câu trả
lời và trình chiếu trên bảng
sự thực hiện của máy:
Câu lệnh sau từ khóa DO
được thực hiện tuần tự với
biến đếm lần lượt nhận các
giá trị liên tiếp tăng từ giá
trị đầu đến giá trị cuối.
GV Giới thiệu (trên máy
chiếu) cho HS hoạt động
của câu lệnh bằng sơ đồ
khối.
Tương tự với câu lệnh dạng
* Dạng lùi:
tiến các em cho biết cấu

For <biến đếm>:= cuối>downto đầui> do <lệnh cần lặp>;
Hoạt động của câu lệnh lùi: GV: Tương tự câu lệnh
Câu lệnh sau từ khóa DO dạng tiến
được thực hiện tuần tự với <biến đếm> cũng thường
biến đếm lần lượt nhận các có kiểu nguyên
giá trị liên tiếp giảm từ giá <Giá trị đầu>,< giá trị
trị cuối đến giá trị đầu.
cuối> là biểu thức cùng
Sơ đồ khối
kiểu với biến đếm
HS: giá trị cuối 
GV: ?Trong trường hợp này giá trị đầu
em hãy so sánh đầu> và <giá trị cuối>
HS Trả lời:
Biến đếm:=G.trị
cuối
GV: ?Em cho biết sự hoạt +Dạng lùi: Câu
động của câu lệnh?
lệnh sau từ khóa
S
DO được thực hiện
Biến đếm>=Gt
tuần tự với biến
đầu
đếm lần lượt nhận
Đ
các giá trị liên tiếp

giảm từ giá trị cuối
Lệnh lặp
GV Giới thiệu (trên máy đến giá trị đầu.
chiếu) cho HS hoạt động
của câu lệnh bằng sơ đồ
khối.

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 10


 Sáng kiến kinh nghiệm
4. Hoạt động 4: Rèn luyện kĩ năng vận dụng lệnh lặp For
GV: Vận dụng cấu trúc lệnh vào để viết câu lệnh minh họa cấu trúc lặp cho
Thuật toán 1a?
HS:
1
a

S:= ;
For N:=1 to 100 do S:=S+

1
;
aN

GV: Tương tự viết câu lệnh minh họa cho Thuật toán 1b?
HS:
1

a

S:= ;
For N:= 100 downto 1 do S:=S+

1
;
aN

GV: Yêu cầu học sinh tiếp tục hoàn thành chương trình ở nhà
GV nêu ví dụ áp dụng: Viết câu lệnh lặp để tính S=1+2+3+…+100
HS:
S:=0;
For i:=1 to 100 do S:=S+i;
GV: Chuẩn hóa nội dung câu lệnh lặp
GV: Chia lớp thành 3 nhóm. Yêu cầu học sinh viết chương trình lên giấy bìa
trong
HS: Cùng thảo luận và viết chương trình theo nhóm.
GV: Thu phiếu học tập, chiếu lên bảng, gọi HS nhóm khác nhận xét và đánh giá.
Chính xác hóa bài làm của học sinh bằng chương trình mẫu.
Chương trình mẫu:
program VD1;
uses crt;
var i, n, s: integer;
Begin
clrscr;
writeln('Nhap n: ');
Readln(n);
s:=0;
for i:=1 to n do s:=s+i;

writeln('Tong s la: ', s:4);
readln
end.

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 11


 Sáng kiến kinh nghiệm
IV. CỦNG CỐ

GV: ?Qua tiết học ngày hôm nay các em tự rút ra những kiến thức quan trọng
cần ghi nhớ.
HS: Trả lời câu hỏi
- Lặp thường có 2 loại:
+ Lặp với số lần biết trước
+ Lặp với số lần không biết trước
- Cấu trúc lặp for –do
* Dạng tiến:
Cấu trúc:
For <biến đếm>:= <giá trị đầu> to <giá trị cuối > do <lệnh cần lặp>;
Hoạt động của câu lệnh dạng tiến
Câu lệnh sau từ khóa DO được thực hiện tuần tự với biến đếm lần lượt nhận các
giá trị liên tiếp tăng từ giá trị đầu đến giá trị cuối
*Dạng lùi:
Cấu trúc:
For < biến đếm>:= <giá trị cuối> downto <giá trị đầu > do <lệnh cần lặp>;
Hoạt động của câu lệnh dạng lùi:
Câu lệnh sau từ khóa DO được thực hiện tuần tự với biến đếm lần lượt nhận các

giá trị liên tiếp giảm từ giá trị cuối đến giá trị đầu.
D. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
- Tổ chức dạy học theo đúng phương án đã soạn.
- Đánh giá hiệu quả của quá trình dạy học đã soạn đối với chất lượng tiếp thu,
lĩnh hội kiến thức của học sinh.
- Điều chỉnh phương án dạy học cho phù hợp nếu cần thiết
- Tổng kết các mặt làm được và chưa làm được trong chuyên đề để có hướng
vận dụng chuyên đề cho các khoá học tiếp theo.
E. CÁCH THỨC THỰC HIỆN
Với việc nghiên cứu kỹ chương trình sách giáo khoa, đọc các tài liệu tham
khảo, tiết dạy “Cấu trúc lặp” (Tiết 12 phân phối chương trình) đã được chuẩn bị
khá chu đáo và công phu. Tôi đã tiến hành giảng dạy ở các lớp khối 11. Đồng
thời mời các đồng nghiệp dự giờ và có tiến hành họp rút kinh nghiệm sau tiết
dạy.

PHẦN 3. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Kết quả
Trong tiết học, học sinh tập trung hào hứng với phương pháp dạy học tích cực
này. Thể hiện bằng việc tích cực suy nghĩ giải quyết các tình huống giáo viên
đưa ra, hăng hái tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài. Hầu hết các câu hỏi trả
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 12


 Sáng kiến kinh nghiệm
lời đúng trọng tâm. Sau tiết học này đa phần học sinh đã nắm vững được những
kiến thức cơ bản và thành thạo trong sử dụng cấu trúc lặp for – do. Các em đã
biết áp dụng vào làm các bài tập đơn giản một cách nhanh chóng và thành thạo.
Đa số đều chịu khó làm bài tập mà giáo viên giao, số lượng bài giải đạt yêu cầu

tăng lên đáng kể so với trước. Kỹ năng thực hành có tiến bộ. Học sinh không
còn thụ động trong làm bài và tìm thuật giải. Không có học sinh làm việc riêng
trong giờ.
Bài học đã giáo dục cho học sinh lòng ham mê học hỏi và phát huy tính tích
cực, chủ động sáng tạo của mình, từ đó tiếp thu bài học một cách hiệu quả hơn.
Để đánh giá kết quả của việc thực hiện chuyên đề tôi đã tiến hành điều tra ở
các đối tượng học sinh và sau đây tôi xin trình bày một số kết quả kiểm tra:
Đề bài:
Một người có số tiền là S, ông ta gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất
1,2%/tháng. Hỏi sau 12 tháng gửi tiết kiệm (không rút tiền lãi hàng tháng), ông
ta được số tiền là bao nhiêu?
Từ thực tế giảng dạy ở các lớp kết quả kiểm tra cụ thể như sau:
Bảng tổng hợp điểm kiểm tra của học sinh các lớp.

So sánh

Lớp

Lớp đối 11A1
chứng

11A4

Lớp thực 11A3
nghiệm

11A5

Tổng
số

học
sinh

Điểm
Giỏi
Khá
Tỷ lệ
Tỷ lệ
SL
SL
%
%

Trung bình
Tỷ lệ
SL
%

Yếu
Tỷ lệ
SL
%

50

0

0.0

13


26.0

33

66.0

4

8.0

46

0

0.0

9

19.6

29

63.0

8

17.4

46


16

34.8

20

43.5

10

21.7

0

0.0

48

15

31.3

18

37.5

14

29.1


1

2.1

Bảng kết quả trên cho thấy:
- Lớp đối chứng:
Tỷ lệ học sinh có điểm yếu khá cao( 18,2% ), tỷ lệ học sinh đạt điểm trung
bình (50%), nhưng điểm khá giỏi rất thấp đặc biệt không có học sinh đạt điểm
giỏi.
- Lớp thực nghiệm:
Tỷ lệ học sinh có điểm khá giỏi rất cao còn điểm yếu lại rất thấp đặc biệt
lớp 10A8 không có học sinh nào bị điểm yếu. Tỷ lệ điểm giỏi là 38,8 %, điểm
khá là 38 %, điểm trung bình là 22 %, điểm yếu là 1,7%.
Từ kết quả kiểm tra đánh giá cho thấy nhận thức của học sinh sau khi học
bài "Cấu trúc lặp" nâng lên rõ rệt. Các em vận dụng được những kiến thức đã
học vào giải các bài toán có liên quan. Việc gây hứng thú học tập giúp các em

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 13


 Sáng kiến kinh nghiệm
luôn suy nghĩ tìm tòi tạo nên phong cách học tập mới sáng tạo, khoa học cho các
em.
2. Kiến nghị, đề xuất
Như vậy, với những suy nghĩ và cố gắng ban đầu, tôi thấy một khi giáo viên
tập trung đầu tư công sức và kiến thức vào bài dạy, học sinh sẽ tiếp thu bài một
cách tích cực không thụ động. Các em hứng thú trong học tập hơn. chính sự đam

mê, tích cực của học sinh là động lực thúc đẩy giáo viên đổi mới tư duy, phương
pháp giảng dạy phù hợp với yêu cầu mới. mỗi giờ học mà các em đạt kết quả
cao đã thể hiện được phần nào tâm huyết của người dạy.
Từ những kết quả thu được của đề tài, tôi thấy việc áp dụng phương pháp
"dạy học tích cực, lấy người học làm trung tâm" mang lại hiệu quả cao nhưng
phải tốn nhiều công sức. Bước đầu sẽ gặp không ít khó khăn và phải có đủ thời
gian để rèn luyện học sinh làm quen với phương pháp này, đòi hỏi mỗi giáo viên
phải kiên trì, tích cực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, học hỏi, trao đổi
kinh nghiệm lẫn nhau, tổng kết kinh nghiệm để phương pháp dạy học đúng đắn,
tiến bộ hơn, nâng cao chất lượng dạy học.
Tôi cũng đề xuất thêm một kiến nghị như sau: vì môn tin là một môn học mới
nên đề nghị các ban ngành tổ chức thêm các đợt hội thảo trao đổi kinh nghiệm
giảng dạy để các anh em trong ngành thảo luận và trao đổi kinh nghiệm với
nhau. Và hàng năm sau khi duyệt các đề tài sáng kiến kinh nghiệm nên phổ biến
đến các đơn vị như một tài liệu lưu hành nội bộ để mọi người cùng học tập và
phát triển.
Trên đây là một số tìm tòi và suy nghĩ của tôi về những kinh nghiệm để xây
dựng chương trình. Trong khi trình bày không tránh khỏi nhiều thiếu sót, rất
mong được các đồng chí đồng nghiệp góp ý!
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị Thanh Hóa, ngày 10 tháng 05năm 2013
........................................................... Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
........................................................... nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
...........................................................
...........................................................

(Ký và ghi rõ họ tên)

...........................................................

...........................................................
...........................................................

Đỗ Thị Thu Hiền

...........................................................

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 14


 Sáng kiến kinh nghiệm
Ý KIẾN CỦA HĐKH TRƯỜNG THPT VĨNH LỘC
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền

Trang 15




×