Nghiên cứu, tiếp cận sự ảnh hưởng của phong thủy trong xây dựng, bố trí nhà ở nội đô ở phường đồng quang thành phố thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI
1 NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
--------------

HOÀNG KIÊN TÙNG

Tên đề tài:

“NGHIÊN CỨU,TIẾP CẬN SỰ ẢNH HƢỞNG CỦA PHONG THỦY
TRONG XÂY DỰNG, BỐ TRÍ NHÀ Ở NỘI ĐÔ Ở PHƢỜNG ĐỒNG
QUANG, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN”

ĐỀ CƢƠNG THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

Hệ đào tạo

: Chính quy

Khoa

: Quản lý tài nguyên

Khóa học

: 2010 - 2014

Gíáo viên hƣớng dẫn: Th.S Nguyễn Huy Trung

Thái Nguyên, năm 2015

1


2
Phần 1
MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề
Như chúng ta đã biết, con người và môi trường sống xung quanh có mối quan hệ
mật thiết với nhau. Con người bị ảnh hưởng sâu sắc bởi tác động của các yếu tố tự
nhiên. Địa thế và môi trường có ảnh hưởng trực tiếp có ý nghĩa quyết định tới đời sống
con người.
Từ xa xưa cuộc sống của con người không thể tách rời nhà cửa. Vì nhà cửa là nơi
gia đình đoàn tụ, là nơi trở về nghỉ ngơi sau một ngày làm việc, cũng là nơi con người
truyền tông nối dõi, sinh con đẻ cái…Nên con người từ xa xưa đã biết vận dụng những
kinh nghiệm sống của mình về thiên nhiên để áp dụng trong công việc xây dựng, lựa
chọn nơi sinh sống. Những kinh nghiệm đúc kết, lưu truyền qua hàng ngàn năm tạo nên
thuật phong thủy. Khoa học phong thủy thực chất là môn khoa học nghiên cứu về mối
quan hệ giữa tự nhiên và con người, hay còn gọi môn khoa học tổng hợp nhiều ngành
như địa lý, khí tượng học, cảnh quan học, kiến trúc học, tâm lý học, từ trường học, nhân
thể học... Con người tin rằng phong thủy ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống họa phúc của
con người. Vậy nên có câu: "Nhất vận, nhì mệnh, tam phong thủy, tứ gia tiên, ngũ
đèn sách”.
Vậy công trình, nhà ở được xây cất, bài trí như thế nào thì được gọi là hài hoà, phù
hợp với quy luật phong thủy? Môi trường cảnh quan xung quanh công trình, nhà ở có
ảnh hưởng như thế nào đến vận mệnh công trình, nhà ở và những người sống trong đó?
Đã có rất nhiều tài liệu nghiên cứu về vấn đề này. Tuy nhiên, mỗi một tài liệu lại có
phương pháp nghiên cứu và hướng nghiên cứu khác nhau. Được sự phân công của ban
chủ nhiệm khoa Quản Lý Tài Nguyên, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của thầy giáo: ThS. Nguyễn Huy Trung, tôi tiến hành thực hiện đề

tài: “Nghiên cứu, tiếp cận sự ảnh hưởng của phong thủy trong xây dựng, bố trí nhà ở
nội đô ở phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên”.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2


3
- Tiếp cận cách xác định hướng nhà theo khoa học phong thủy dựa trên tuổi của
gia chủ.
- Tiếp cận cách sắp xếp, bài trí nội thất theo quan điểm phong thủy.
- Đánh giá được sự ảnh hưởng của phong thủy tới đời sống họa phúc của con
người qua nghiên cứu việc xây dựng bố, trí nhà ở nội đô ở phường Đồng Quang, thành
phố Thái Nguyên.
1.3. Yêu cầu của đề tài
- Thu thập và phân tích được các tài liệu khoa học phong thủy về xây dựng, bố trí
nhà ở nội đô.
- Nắm bắt được một số quy luật cơ bản của khoa học phong thủy trong xây dựng
nhà ở, công trình kiến trúc.
- cách sắp xếp, bài trí nội thất theo quan điểm khoa học phong thủy.
- Đánh giá được sự ảnh hưởng của một số công trình trong thực tiễn có vận dụng
khoa học phong thủy và không vận dụng khoa học phong thủy.
1.4. Ý nghĩa của đề tài
- Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu: giúp sinh viên củng cố được những kiến
thức đã học trong nhà trường cà bước đầu tiếp cận với phương pháp nghiên cứu khoa học.
- Ý nghĩa thực tiễn: hiểu được bản chất của khoa học phong thủy và sự ảnh
hưởng của khoa học phong thủy trong thực tiễn.

3

4
Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sở lí luận của đề tài
2.1.1. Khái niệm về Phong thủy
Phong thủy là gì? Phong thủy thực ra đã được ra đời từ rất sớm và có lẽ từ khi
con người xuất hiện trên trái đất thì họ đã tư duy về phong thủy. Tuy nhiên cho đến nay
vẫn chưa có khái niệm chính xác phong thủy là gì?
Có rất nhiều cách hiểu khác nhau về phong thủy: Từ Hải viết: "Phong Thuỷ,
còn gọi là Kham Dư, một loại mê tín ở nước Trung Quốc cổ. Cho rằng hình thể,
hướng gió, dòng chảy xung quanh nhà ở hoặc mồ mả, có thể đem lại họa, phúc cho
người ở hoặc cho người chôn. Từ đó chỉ cách xem nhà ở, phần mộ". [4]
Từ Nguyên viết: "Phong Thuỷ, chỉ địa thế, phương hướng đất nhà ở hoặc đất
phần mộ. Thời xa, mê tín căn cứ vào đó để xem lành giữ, tốt xấu và nhân sự"
Mới đây, Trường Ðại học Ðông Nam Trung Quốc xuất bản quyển Nguồn gốc
Phong Thuỷ, giáo sư Phan Cốc Tây trong lời tựa viết: "Nội dung chính của Phong Thuỷ
là một loại học vấn mà người ta dùng để xử lý và chọn lựa hoàn cảnh ăn ở, cung thất,
chùa chiền, lăng mộ, thôn xóm. Phong Thuỷ và hoàn cảnh ăn ở, ảnh hưởng chủ yếu trên
ba mặt: Một: sự lựa chọn địa điểm, tức tìm một địa hình thỏa mãn cả hai mặt tâm lý và
sinh lý; Hai: xử lý về mặt hình thái trong cách bố trí, bao gồm lợi dụng và cải tạo hoàn
cảnh thiên nhiên, hướng nhà, vị trí, cao thấp to nhỏ, cửa ra vào, đường đi, nguồn cấp
nước, thoát nước..v.v.., Ba: trên cơ sở nói trên, thêm vào một dấu hiệu, nhằm thỏa mãn
nhu cầu tâm lý tránh cái dữ, lấy cái lành cho con người". [6]
Chúng ta có thể hiểu : Phong thủy tức là nước và gió, là sự ảnh hưởng của vũ trụ,
địa lý, môi trường, cảnh quan đến đời sống họa phúc của con người. Là sự ảnh hưởng
của hướng gió, khí, mạch nước đến mỗi con người và sự vật. Tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ,
có tác dụng cải biến chứ không thể làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh. [2]

4


5
2.1.2. Nguồn gốc ra đời của khoa học phong thủy
Đến nay nguồn gốc phong thủy vẫn đang là vấn đề được đem ra tranh cãi. Có ý
kiến cho rằng nguồn gốc phong thủy từ Trung Hoa, nhưng có ý kiến lại cho rằng nguồn
gốc phong thủy từ nước ta bắt đầu từ thời Hùng Vương dựng nước.
Để xác định một học thuyết thuộc về một văn minh nào đó phải thỏa mãn tiêu chí
sau đây:
- Lịch sử phát triển của học thuyết phải chứng tỏ tính hợp lý trong lịch sử của
nền văn minh đó.
- Nền tảng trí thức xã hội trong quá trình lịch sử của nền văn minh đó phải
chứng tỏ là cơ sở để phát triển và hình thành nên học thuyết đó.
- Nội dung của học thuyết đó phải chứng tỏ tính hợp lý một cách có hệ thống và
hoàn chỉnh.
Từ những di sản còn lại của văn hóa truyền thống Việt và bản Lạc Thư Hoa Giáp có
thể khẳng định thuyết Âm dương ngũ hành bắt đầu từ Việt Nam và là khởi nguồn cho
học thuyết phong thủy. Như vậy có thể nói phong thủy bắt đầu từ Việt Nam. [15]

2.1.3. Một số khái niệm căn bản trong phong thủy
2.1.3.1. Khí
Là hơi thở hoặc năng lượng. Năng lượng được hiểu là Long mạch, nuôi dưỡng
khí đề làm giàu cuộc sống và khí của những người cư ngụ. Phong thủy ảnh hưởng đến
khí của con người. Do đó, có thể dùng phong thủy để giúp gỡ rối được các “nút” ngăn
chặn hạnh phúc, mục đích và hi vọng của con người. [1]
Trong thuật phong thủy, khí là một khái niệm phổ biến và quan trọng. Khí có
sinh khí, tử khí, âm khí, dương khí, thổ khí, địa khí, tụ khí, nạp khí, khí mạch, khí
mẫu…Khí là nguồn gốc của vạn vật, khí biến hóa vô cùng , khí quyết định họa phúc của
con người. [7]

Nhìn một cách tổng quát, sinh khí là khí của nhất nguyên vận hóa, ở trên trời thì
lưu chuyển xung quanh lục hư, ở dưới đất thì sinh ra vạn vật. Dù là âm trạch hay dương
trạch đều phải chú ý thặng sinh khí, tránh tử khí. [8]
Đặc điểm quan trọng là khí có tính linh hoạt trong vận động, chịu ảnh hưởng của
cấu trúc môi trường và vật dẫn từ vi mô đến vĩ mô. Khí cũng có thể phân là nhiều loại
5


6
theo phương pháp luận của thuyết âm dương ngũ hành, trong đó sự phân loại có tính
khái quát nhất là Dương khí và Âm khí. Khí thường gặp nhất trong phong thủy là
Dương khí. Dương khí vận động trên mặt đất, chịu ảnh hưởng và ảnh hưởng trực tiếp
đến các vật thể trên mặt đất, đặc biệt là vật thể sống. [10]
Theo sách cổ để lại, khí gặp gió thì tán, nghĩa là “khí” nhẹ, lẫn vào không khí nên
bị gió cuốn đi. Nếu gió nhẹ vừa phải sẽ có tác dụng dẫn khí lưu thông, được coi là tốt.
Còn gió mạnh làm tán khí, mất khí lại là không tốt. Sách cũng ghi “khí” gặp nước thì
dừng. Thường thì khí trong tự nhiên vận động dựa theo sức mang của không khí, khi
gặp vật cản sẽ đổi hướng theo dòng khí. Khí gặp nước thì dừng nghĩa là nước có khả
năng giữ khí lại, khái niệm chuyên môn của phong thủy là “tụ khí”. Hay nói một cách
khác mang tính hình tượng hơn là nước có khả năng hút khí, hòa tan khí. Nước chảy
chậm rãi, có chỗ dừng là rất tốt vì mang được khí tươi mới đến và lưu lại ở đó. Đó là
nguyên nhân để các chuyên gia phong thủy nhìn dòng nước chảy để dự đoán khí vận
trong lòng đất mà từ chuyên môn gọi là “long mạch”. Tính chất của khí sẽ khác nhau
tùy theo sự tụ thủy, sức mạnh yếu trong lưu thông của dòng nước… “ Khí” cần lưu động
nhẹ nhàng, bình ổn mới có tác dụng tương tác tốt. Dòng chảy hỗn tạp, chảy rối, dòng rối
hay các dạng dòng chảy hẹp, vòi phun, dòng xung kích đều không tốt, gây nguy hiểm.
[11]
Chúng ta có thể hình dung tính chất thủy khí động học của “khí phong thủy” gần
giống của nước, trừ tác dụng của trọng lực. Dòng nước chảy xiết, nước xoáy mạnh cũng
tạo ra xung khí, tạp khí. Nếu dòng nước bẩn thỉu hôi hám thì khí cũng sẽ bị uế tạp,

không còn mang được năng lượng sống cho con người nữa. [2]
2.1.3.2. Âm dương
Âm và dương theo khái niệm cổ xưa không phải là vật chất cụ thể, không gian cụ
thể mà là thuộc tính của mọi hiện tượng, mọi sự vật trong toàn vũ trụ cũng như trong
từng tế bào, từng chi tiết. Âm và dương là hai mặt đối lập, mâu thuẫn thống nhất, trong
dương có mầm mống của âm và ngược lại. [12]
Phàm cái gì có tính chất hoạt động, hưng phấn, tỏ rõ, ở ngoài, hướng lên, vô
hình, nóng rực, sáng chói…đều thuộc dương. Tất cả những cái gì trầm tĩnh, ức chế, mờ
tối, ở trong, hướng xuống, lùi lại, hữu hình, lạnh lẽo, đen tối…đều thuộc âm. [15]

6


7
Ví dụ như: trong trời đất thì trời là dương còn đất là âm, ngày và đêm thì ngày là
dương còn đêm là âm.
Một quy luật trọng yếu của âm dương đó là “vật cùng tắc biến, vật cực tắc phản”
có nghĩa là khí dương đến cực đỉnh thì sẽ biến thành âm, âm đến cực điểm sẽ biến thành
dương. Thí dụ như luồng địa khí nếu thong thả tiến vào khu vực kiến trúc thì tốt (sinh
khí); nếu ngược lại nguồn địa khí ồ ạt tiến vào khu vực kiến trúc thì chẳng khác gì giặc
cướp xông thẳng vào nhà, chỉ khác nhau cường độ mà tốt đã thành xấu, dương đã biến
thành âm (tử khí).
Như vậy trong âm có dương, trong dương có âm, giữa chúng có thể là ức chế
nhau, giúp đỡ, ảnh hưởng lẫn nhau, nương tựa lẫn nhau và thúc đẩy lẫn nhau. Biết được
điều đó chúng ta có thể điều hòa âm dương cho phù hợp. [2]
2.1.3.3. Ngũ hành
Học thuyết âm dương được triển khai rộng ra thành lý luận ngũ hành. Thực ra
ngũ hành cũng chính là âm dương nhưng được nhìn ở góc độ tương tác của vật chất.
Tương tác được chia làm hai loại: Sinh và Khắc. Sinh là loại tương tác phù hợp, giúp
cho đối tượng được thuận lợi phát triển. Khắc là loại tương tác kìm hãm ngăn trở sự

phát triển của đối tượng.
Học thuyết Ngũ hành là một mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng. Đó là mối
quan hệ “động”(nên gọi là hành). Có hai kiểu quan hệ tương sinh và tương khắc, do đó
có 5 vị trí(nên gọi là ngũ).
Người xưa mượn tên và hình ảnh của 5 loại vật chất để đặt tên cho 5 vị trí đó là
Kim – Thủy – Mộc – Hỏa – Thổ. [2]
Ngũ hành kết hợp với màu sắc, thời gian, mùa màng, phương hướng, các tinh tú,
phủ tạng... để điều chỉnh khí của người.
Học thuyết này ra đời trên cơ sở tổng kết những kinh nghiệm, những quan sát có
tính trực quan và do đó, nó có tính ứng dụng thực tiễn rất cao trong nhiều lĩnh vực của
đời sống xã hội - Người ta dùng Ngũ hành để chia tất cả các sự vật, hiện tượng trong tự
nhiên và xã hội (ngũ âm, ngũ sắc, ngũ vị, ngũ nhạc, ngũ giác quan...). Trong thuật
phong thủy, các hình thể kể cả phương hướng, đất đai, sông núi đều được phân chia theo
ngũ hành, sau đó căn cứ sự sinh hay khắc của ngũ hành để quyết định cát hung.
Học thuyết ngũ hành sau khi ra đời và hoàn thiện kết hợp với học thuyết âm dương
nên thường được gọi chung là học thuyết Âm dương - Ngũ hành. (trích: Thạch Sơn Thủy,
2007) [13]
7


8

Hình 2.1: Ngũ hành
2.1.3.4. Bát quái
Bát quái sinh ra từ âm dương theo nguyên lý của dịch học là: Thái Cực sinh
Lưỡng nghi, Lưỡng nghi sinh Tứ tượng, Tứ tượng sinh Bát quái.
Bát quái đại diện cho các hiện tượng tự nhiên và được biểu thị bởi 8 quẻ và được
chia làm 8 hướng đều nhau:
Càn (Trời) phương Tây Bắc,
Khôn (Đất) phương Tây Nam,

Chấn (Sấm) phương Đông,
Tốn (Gió) phương Đông Nam,
Khảm (Nước) phương Bắc,
Ly (Lửa) phương Nam,
Cấn (Núi) phương Đông Bắc,
Đoài (Ao, Hồ) phương Tây.
Bát quái đồ là biểu thị của việc phân định bát quái theo các phương các hướng
khác nhau. Từ bát quái đồ 8 phương chia thành 24 hướng(sơn), được sắp xếp trên la bàn
từ trái sang phải theo chiều kim đồng hồ hết 360o. Mỗi sơn được xác định với số độ
chính giữa như: sơn Tý 360o hay 0o, Nhâm tại 345o. [2]
8


9
2.1.3.5. Phương vị phong thủy
Trong phong thủy thường chia ra 24 phương vị, tổng cộng giác độ của 24 phương
vị là 3600, chia đều ra thành 24 phần, mỗi phương vị là 150 .24 phương vị trong phong
thủy còn gọi là “Nhị thập tứ sơn phương vị”, lấy tám thiên can “Canh, tân, nhâm, quý,
giáp, ất, bính, đinh”cộng với 12 địa chi “Tý, sửu, dần, mão, thìn, tỵ, ngọ, mùi, thân, dậu,
tuất, hợi”và 4 quẻ “Kiền, Khôn, Cấn, Tốn”mà thành, dựa theo chiều kim đồng hồ sắp
xếp như hình vẽ: [2]

Hình 2.2: Bát quái, phương vị
2.1.3.5. Huyền không Phi tinh
Theo trường phái Huyền không thì mọi sự tương tác của các sự vật hiện tượng
đều do Cửu tinh (9 ngôi sao) cai quản và họ dựa trên Cửu tinh để suy luận cát hung.
Huyền không phái hay còn gọi là Huyền không Phi tinh là một trường phái xuất hiện từ
lúc nào thì chưa thể xác định chính xác được. Theo sự ghi chép của những thư tịch cổ
thì vào đời Hán, trong "Hán Thư, Văn nghệ chí" người ta thấy có mối quan hệ với các
bài ca quyết của Huyền không phái được ghi chép vào khoảng đời Đường (Trung Quốc)

trở về sau của các Phong thuỷ học. [16]
Huyền không phi tinh dựa vào tính chất và sự di chuyển của 9 sao (tức Cửu tinh
hay 9 số) mà đoán định họa, phúc của từng căn nhà (dương trạch) hay từng phần mộ

9


10
(âm trạch). Cửu tinh: tức là 9 con số, từ số 1 tới số 9, với mỗi số đều có tính chất và ngũ
hành riêng biệt, đại lược như sau:
Số 1: Sao Nhất Bạch hoặc Tham Lang, có những tính chất như sau:
- Về Ngũ Hành: thuộc Thủy
- Về màu sắc: thuộc màu trắng
- Về cơ thể: là thận, tai và máu huyết
- Về người: là con trai thứ trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng hay đi với những sao 4, 6 thì chủ về văn tài xuất
chúng, công danh, sự nghiệp thăng tiến. Nếu suy, tử thì mắc bệnh về thận và khí huyết,
công danh trắc trở, bị trộm cướp hay trở thành trộm cướp.
Số 2: Sao Nhị Hắc hay Cự Môn, có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Thổ.
- Về màu sắc : thuộc màu đen.
- Về cơ thể: là bụng và dạ dày.
- Về người: là mẹ hoặc vợ trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng thì điền sản sung túc, phát về võ nghiệp, con cháu
đông đúc. Suy thì bệnh tật liên miên, trong nhà xuất hiện quả phụ.
Số 3: Sao Tam Bích hay Lộc Tồn, có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Mộc.
- Về màu sắc: thuộc màu xanh lá cây.
- Về cơ thể: mật, vai và 2 tay.
- Về người: là con trai trưởng trong gia đình.

- Về tính chất: nếu vượng thì con trưởng phát đạt, lợi cho kinh doanh, vợ cả tốt.
Nếu suy thì khắc vợ và hay bị kiện tụng, tranh chấp.
Số 4: Sao Tứ Lục hoặc Văn Xương, có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Mộc.
- Về màu sắc: thuộc màu xanh dương (xanh nước biển).
- Về cơ thể: gan, đùi và 2 chân.
- Về người: là con gái trưởng trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì văn chương nổi tiếng, đỗ
đạt cao, con gái xinh đẹp, lấy chồng giàu sang. Nếu suy, tử thì trong nhà xuất hiện người
dâm đãng, phiêu bạt đó đây, bệnh về thần kinh.
Số 5: Sao Ngũ Hoàng, có những tính chất sau:
10


11
- Về Ngũ Hành: thuộc Thổ.
- Về màu sắc: thuộc màu vàng.
- Về cơ thể và con người: không.
- Về tính chất: nếu vượng thì tài lộc, nhân đinh đều phát, phú quý song toàn. Nếu
suy thì chủ nhiều hung họa, bệnh tật, tai nạn, chết chóc...
Số 6: Sao Lục Bạch hoặc Vũ Khúc: có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Kim.
- Về màu sắc: thuộc màu trắng, bạc.
- Về cơ thể: đầu, mũi, cổ, xương, ruột già.
- Về người: là chồng hoặc cha trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì công danh hiển hách,
văn võ song toàn. Nếu suy thì khắc vợ, mất con, lại hay bị quan tụng, xương cốt dễ gãy.
Số 7: Sao Thất Xích hoặc Phá Quân: có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Kim.
- Về màu sắc: thuộc màu đỏ.

- Về cơ thể: phổi, miệng, lưỡi.
- Về người: là con gái út trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng thì hoạnh phát về võ nghiệp hoặc kinh doanh. Nếu suy
thì bị trộm cướp hay tiểu nhân làm hại, đễ mắc tai họa về hỏa tai hay thị phi, hình ngục.
Số 8: Sao Bát Bạch hoặc Tả Phù: có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Thổ.
- Về màu sắc: thuộc màu trắng.
- Về cơ thể: lưng, ngực và lá lách.
- Về người: là con trai út trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng thì nhiều ruộng đất, nhà cửa, con cái hiếu thảo, tài đinh
đều phát. Nếu suy thì tổn thương con nhỏ, dễ bị ôn dịch.
Số 9: Sao Cửu Tử hay Hữu Bật, có những tính chất sau:
- Về Ngũ hành: thuộc Hỏa.
- Về màu sắc: màu đỏ tía.
- Về cơ thể: mắt, tim, ấn đường.
- Về người: con gái thứ trong gia đình.
- Về tính chất: nếu vượng thì nhiều văn tài, quý hiển sống lâu. Nếu suy thì bị hỏa
tai, hoặc tai họa chốn quan trường, bị thổ huyết, điên loạn, đau mắt, sinh đẻ khó khăn.
11


12
Thuật Huyền không phi tinh lấy sự phối hợp của cửu tinh (9 sao) trong Lạc thư
làm chủ. Sự di chuyển của cửu tinh trong lạc thư theo vòng Lượng thiên xích. thuận
chiều hay nghịch chiều là cơ sở cho việc xác định hướng tốt hay xấu trong 24 sơn và 8
hướng. [2]
2.1.4. Bản chất khoa học của phong thủy
Phong thủy học là một bộ môn khoa học cổ, đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc
trong lịch sử phát triển của các dân tộc ở phương Đông, nay lan truyền sang cả phương
Tây.

Phong thủy đã và đang trở thành phong tục, tập quán sinh hoạt, phương thức tư
duy, lòng tin, ý thức trầm tích ở trong mỗi người dân, mỗi quần thể tộc người ở phương
Đông. [17]
Phong thủy giúp nâng cao hiểu biết của mọi người về môi trường sống tự nhiên
và từ đó hình thành ý thức bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Do đó, nghiên cứu khoa học Phong thủy không chỉ là nghiên cứu tư duy cổ mà
còn dần dần nghiên cứu cả nền văn hóa phương Đông nói riêng và của nhân loại nói
chung. Ngày nay khoa học đương đại đã có cách nhìn, cách đánh giá mới về Phong thủy
cổ truyền, coi phong thủy như là bộ môn khoa học cần phải nghiêm túc nghiên cứu và
ứng dụng để giúp con người sống hài hòa với thiên nhiên, đón cát - trừ hung.
Bản chất của môn phong thủy là một ngành khoa học thực sự, là tổng hợp nhiều
ngành nghiên cứu khác nhau như: lịch sử học, tâm lý học, địa lý học, kiến trúc học, xã
hội học…mặc dù nội dung của nó còn những bí ẩn cần khám phá. [1]
2.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài
2.2.1. Thuật phong thủy trên thế giới
Thuật phong thủy được phát hiện ở Đông Á từ hàng ngàn năm trước, tuy nhiên
cho đến nay nó không còn là của riêng của các dân tộc Đông Á nữa mà đã được áp dụng
ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Hy Lạp La Mã cổ đại, năm 460 trước Công nguyên, Hipocrat - người đặt nền
móng cho nền y học phương Tây đã có thu thập trước tác “Bàn về gió, nước và hoàn
cảnh” của một thầy thuốc vô danh vào trong văn tập của mình. Sách này coi hoàn cảnh
là một hệ thống chế ước mối quan hệ tương hỗ của sự tồn tại của xã hội, luận chứng mối
quan hệ giữa con người và hoàn cảnh. Một học giả cổ Hy Lạp khác là Olympia (208126 trước Công nguyên) rất coi trọng chí học, coi thủy văn hoặc núi non là nhân tố chủ
12


13
đạo của vùng, căn cứ vào đất đai màu mỡ hoặc khô cằn mà nhận xét tính cách ôn hòa
hoặc thô bạo của cư dân. Một học giả Hy Lạp là Acranist (190-150 trước Công nguyên) đã
viết tác phẩm “Hồng Hải”. Đây là một trước tác về Địa lý học giữa con người và hoàn cảnh.

Thông qua nghiên cứu về con sông, trình bày về phân tích mối quan hệ giữa con người và
dòng sông qua nghiên cứu về các bộ lạc sở tại. Ông nêu con người muốn sinh tồn phải thích
ứng với hoàn cảnh, ví dụ, cư dân vùng ven biển đất đai lồi lõm (Hồng Hải) chọn cửa hàng
phía Bắc là để tránh nóng.
Tại Mỹ, dân chúng Mỹ ngày càng tin vào thuyết phong thủy. Trong ngành kiến
trúc, một bộ môn học mới cũng được hình thành. Xây nhà ở, mở cửa hàng đều phải
chọn hướng, địa thế. Từ điển kinh doanh Mỹ đã có một thuật ngữ mới : Feng Shui phong thủy, đọc theo âm tiếng Trung Hoa. Báo chí Mỹ cũng đăng tải nhiều bài về thuật
phong thủy. Một loạt các cuốn sách xuất hiện như : “Thuật phong thủy - nhà khoa học
trong nhà bạn” của giáo sư Đại học Northwest John Govert ; “Nhà thiết kế với phong
thủy” của Sarah Rossbach và nữ kiến trúc sư Robin Lennon với cuốn “Kiến tạo căn nhà
cho trái tim bạn”. Riêng tại ban California, thành phố Gardena cũng có cả hàng chục
ngàn cư dân theo thuyết phong thủy, bắt đầu là người Mỹ gốc châu á, rồi đến cả người
Mỹ chính gốc, là siêu sao Hollywood hay người mẫu thời trang cũng sùng thuyết phong
thủy, đến nỗi theo sự tư vấn của chuyên gia phong thủy, hay gọi là thầy địa lý Angi Ma
Wong, một nhà quản lý, ông Mitch Lansdell, mỗi khi có cuộc gọi quan trọng, ông ta
phải xoay ghế ngồi đối diện với góc Ðông Bắc của văn phòng mình hay đánh dấu cửa để
ra vào, xếp sách vở tư liệu kinh doanh vào góc hướng Ðông Nam. Thuật Phong Thủy đã
trở thành một ngành kinh doanh. Hầu như các hãng xây dựng và trang trí nội thất ở Mỹ
đều lập văn phòng nghiên cứu thuật này. Khách hàng có thể gọi điện đến yêu cầu giúp
đỡ. Các chuyên gia thuật phong thủy sử dụng kỹ thuật hiện đại như máy Fax, máy quay
video để làm việc. Giá cho mỗi dịch vụ về Phong thủy từ 2-3 giờ là 350-450 đôla.
Thông thường khách hàng sẽ được hướng dẫn tuân theo những nguyên tắc sau: Ba vật
trong nhà quan trọng nhất là giường, bàn làm việc và bếp lò. Phải đặt chúng sao cho kín
đáo để khách lạ đến nhà bước vào cửa mắt không bao giờ thấy chúng. Các chỗ ngồi
trong phòng khách phải kê sao cho khách dễ dàng trò chuyện. Chính cách sắp xếp đặt
ghế ngồi làm cho phòng khách của mình trở nên mời mọc và hấp dẫn khách đến chơi
thường xuyên. [1]

13

14

2.2.2. Thuật phong thủy ở Trung Quốc
Trung Quốc được nhiều nước trên thế giới là cái nôi của thuật Phong thủy. Người
Trung Hoa luôn tin tưởng địa lý có sự tương quan ảnh hưởng mật thiết đến đời sống con
người hơn cả áo cơm, do đó có câu “Sống vì mồ mả, không ai sống vì cả chén cơm”.
Kinh đô của triều Minh, Yên Sơn, án ngữ giữa dòng khí của núi Côn Lôn. Thái
Sơn, “Thanh Long” ở bên trái; Hoa Sơn, “Bạch Hổ” ở bên phải; và Tùng Sơn tạo nên
những rặng núi che chở ở phía sau. Thật vậy các kinh đô và cung điện của các triều đại
Trung Hoa đều được thiết kế tuân theo các nguyên lý phong thuỷ, như Tử Cấm Thành
được xây dựng vào Triều Minh và tái thiết vào Triều Thanh tuân thủ chặt chẽ theo các
quy tắc của phép xem địa lý. Hoàng cung này cân xứng với việc định hướng bắc - nam
và cổng chính đối diện hướng nam. Việc định hướng nam mang tính thích hợp hơn vì
gió thổi từ Mông Cổ đến mang nhiều bụi cát vàng và rất lạnh. Người ta tránh bố trí các
cửa sổ ở các hướng bắc và cách xây dựng như thế đã trở nên phổ biến. Thậm chí ngày
nay, nhiều ngôi nhà Bắc Kinh đều không có cửa sổ hay mở các cửa khác ra hướng bắc.
Toàn bộ Tử Cấm Thành được bao bọc bởi một hệ thống hào khiến cho nước có thể chảy
qua cổng chính và lối vào. Cách thiết kế xây dựng có mô hình như thế vì theo quan
điểm của người Trung Hoa, nước tượng trưng cho của cải. (Nước chảy qua cửa chính có
nghĩa là nhận được nhiều của cải). Thêm vào đó, Thái Hoà Ðiện, Trung Hoà Ðiện và
các phần còn lại của Hoàng Cung đều có giả sơn ở phía sau để tạo ra Phong thuỷ tốt.
Phía sau trong trường hợp này có nghĩa là che chở, đặc biệt chống lại gió và lạnh. Thái
Hoà Môn, cửa vào chính cung, được chủ đích bố trí theo phía trước suối Hoàng Thuỷ.
Cổng này có chín hàng cột (số 9 tượng trưng cho trường thọ). Tổng thể Hoàng Cung có
lối trang trí bằng màu sắc và hoạ tiết mang ý nghĩa tốt, Rồng (biểu tượng dương), ngọc
trai (biểu tượng âm), các con thú bốn chân và hoa được tạo ra và trang trí trên các mái
nhà và bức tường như là các biểu tượng của may mắn và thành công. Toàn bộ khung
cảnh và cách bố trí của cung Mùa Hè cũng dựa trên các nguyên lý Phong Thuỷ. Cung
điện này được xây dựng hướng ra hồ Côn Minh trên một mặt dốc có đồi ở phía bắc đóng

vai trò như điểm tựa ở phía sau lưng. [12]
Trung Quốc là một quốc gia đa dân tộc. Thuật phong thủy vốn là một tập tục của
người Hán nhưng khi thâm nhập vào các dân tộc khác thì cũng có những nét độc đáo
riêng. Tộc Choang ở Quảng Tây rất yêu cái đẹp, rất chú ý đến phong thủy. Họ xây nhà
14


15
kiểu có lan can, dựa núi kề nước, lưng quay hướng Bắc, mặt ngoảnh về Nam hoặc quay
lưng về Tây, quay mặt về Đông, sân bãi phía trước rộng rãi, suối chảy róc rách, từng căn
nhà nhỏ ẩn hiện trong rừng trúc xanh. Người tộc Dao ở giữa Kiềm - Quế thịnh hành tục
chém áo quan mai táng. Trước khi chôn, thầy mo tế huyệt, sau khi áo quan hạ huyệt,
thầy mo đọc thần chú, tay cầm dao dựa chém ba nhát trên áo quan ở trái, phải và giữa, tỏ
ý linh hồn người chết đã bỏ nhà, bỏ trại, bỏ người đời. Mộ đắp hình tròn hoặc chữ nhật,
trên nấm trồng cọc tiêu. Tộc Miêu ở phương Tây có tập tục đốt mộ. Trước khi hạ huyệt
đốt bằng dầu gọi là sưởi ấm huyệt. Sau đó nhà phong thủy vẽ hình bát quái trong huyệt
thả một con gà trống xuống huyệt và cho mổ gạo để đoán sự lành dữ đối với chủ nhà.
[15]
Ngày nay, việc xem phong thủy ngày càng trở thành một việc làm phổ biến đối
với người Trung Quốc. Những con số thống kê đã đưa ra kết quả đáng kinh ngạc. Ở
Hồng Kông, một kiến trúc sư cao cấp cấp được đào tạo ở Luân Ðôn công tác ở Viện
Công Trình Công Cộng công bố sáu thị trấn mới ở vùng lãnh thổ mới có 1,8 triệu dân
được thiết kế theo nguyên lý Phong thủy. Vào năm 1981, một bản báo cáo mới thấy các
ông chủ thuộc địa Hồng Kông đã chi hơn 1,5 triệu đôla Hồng Kông cho việc xem địa lý
khi di dời mộ của tổ tiên đến các địa điểm khác. Vào năm 1985, tờ The Star tuờng trình
một nguời đàn ông bị bệnh tâm thần ở Cửu Long đã giết bốn đứa trẻ và làm bị thương
hơn 30 nguời ở nhà trẻ, thầy Phong thủy cho rằng nguyên nhân là do cột khói công
nghiệp huớng thẳng vào nhà trẻ, ống khói đó trông giống như que nhang đốt lúc tang lễ.
[14]
2.2.3.Thuật phong thủy tại Việt Nam

Theo các nhà nghiên cứu, thuật phong thủy đã được truyền vào nước ta và phát
triển vào thế kỷ thứ 17. Khoa địa lý Việt do danh sư Tả Ao và Hòa Chính truyền đạt qua
nhiều đời.
Tả Ao là người thứ nhất học được khoa địa lý chính tông và là nhà địa lý giỏi
nhất Việt Nam xưa kia. Ông tên là Nguyễn Đức Huyên, người làng Tả Ao, huyện Nghi
Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Nhà nghèo, sinh vào thời Lê-Trịnh, mồ côi cha từ nhỏ, mẹ lòa, anh
ruột cũng nghèo. Ông là người có hiếu đã học làm thuốc chữa cho mẹ khỏi lòa và chữa
cho một thầy địa lý khỏi đau mắt gần mù, rồi được thầy truyền cho khoa địa lý chính
tông. Tương truyền, ông không truyền nghề địa lý này cho ai nhưng ông có làm hai văn
bản dạy địa lý được các đời sau in thành sách. Một là tập Địa đạo diễn ca có 120 câu
văn vần, hai là tập Dã đàm Tả Ao bằng văn xuôi. Các thầy địa lý ở nước ta cho đây là
15


16
hai tập sách rất tốt. Nó xuất phát từ môn địa lý chính tông, đi từ căn bản chú trọng tìm
cho thấy Long Châu huyệt đích, sau đến phần chi tiết nói thêm những điều phụ vào phần
văn bản. Người nước ta thời xưa rất thích hai tập sách này vì một lẽ, dễ đọc, dễ hiểu, dễ
tiếp thu và dễ thực hành hơn là những sách du nhập từ Trung Hoa sang, rất rắc rối,
mông lung, khó hiểu. [17]
Hòa Chính là một thầy địa lý được Trịnh Sâm cho sang Trung Quốc học, thành
tài. Lúc về, ông có viết sách, chưa được in nên nay chỉ có những bản thảo sao chép lại,
không chắc có đúng nguyên văn của ông không. Sau khi Trịnh Sâm muốn cướp ngôi
nhà Lê sai ông đặt hướng và xây lại thành Cổ Loa để thành một đế đô, ông không làm,
bị chúa Trịnh đổ chì nóng, mù cả hai mắt và bị chết.
* Phong thủy trong kiến trúc kinh thành Huế
Theo lẽ tự nhiên, kiến trúc kinh thành phải là một mẫu mực theo thuật
phong thủy bởi lẽ việc lựa chọn địa điểm và xây dựng thành ấp của vua chúa là hết sức
quan trọng, sao cho đó phải là nơi hội tụ của long mạch. Chính vì vậy tổng thể kinh
thành Huế được đặt trong khung cảnh bao la đất rộng và núi cao đẹp, minh đường lớn,

và sông uốn khúc rộng. Cụ thể tiền án của kinh thành là núi Ngự Bình cao hơn 100m,
đỉnh bằng phẳng, dáng đẹp, cân phân nằm giữa vùng đồng bằng. Hai bên là cồn Hến và
cồn Dã Viên làm tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ trong thế rồng chầu hổ phục tỏ ý tôn
trọng vương quyền. Minh đường thủy tụ là khúc sông Hương rộng nằm dài giữa hai cồn
cong như một cánh cung mang lại sinh khí cho đô thành. Do quan niệm “Thánh nhân
Nam diện nhi thính thiên hạ” (Kinh Dịch - Thiên tử phải quây mặt về hướng nam để cai
trị thiên hạ) nhưng đồng thời phải tận dụng được thế đất đẹp nên kinh thành và các công
trình trong nó được bố trí đối xứng qua trục Dũng đạo quay mặt hơi chếch về hướng
Ðông - Nam một góc nhỏ nhưng vẫn giữ được tư tưởng chính của thuyết phong thủy.
Ðây là cách sáng tạo và linh hoạt của người quy hoạch trong việc vận dụng thuyết
phong thủy.
Mặt khác, phong thủy không chỉ xem hướng công trình mà nó cần ảnh hưởng sâu
vào bố trí nội thất, vào các bộ phận và kết cấu trong công trình như chiều dài, rộng, cao,
các cột, cửa… ví dụ như các bộ phận của Ngọ Môn đều có những con số theo nguyên
tắc của dịch học các con số 5, số 9, số 100. Năm lối đi vào Ngọ Môn tượng trưng cho
Ngũ Hành, trong đó lối vua đi thuộc hành thổ, màu vàng. Chính bộ mái của lầu Ngũ
Phụng biểu hiện con số 5 và 9 trong hào Cửu Ngũ ở Kinh Dịch, ứng với mạng thiên tử.
Một trăm cột là tổng của các con số Hà Ðồ (55) và lạc thư (45)… Các con số này ta lại
16


17
gặp ở tại sân Ðại Triều Nghi với 9 bậc cấp ở phần sân dưới và 5 bậc cấp ở phần sân trên.
Trên mỗi mái của điện Thái Hòa đều được đắp nổi 9 con rồng trong các tư thế khác
nhau, và trong nội thất cũng tương tự. Ðó là chưa kể đến các con số liên quan đến chiều
cao các cửa mà khó có thể liệt kê hết ra ở đây.
Về vị trí và phong thủy của kinh thành Huế, các sử quan Triều Nguyễn đã nhận
xét, mà có thể nói, như một bản “Luận chứng kinh tế kỹ thuật”: “Kinh sư là nơi miền
núi miền biển đều hợp về, đứng giữa miền nam miền bắc, đất đai cao ráo, non sông
phẳng lặng; đường thủy thì có cửa Thuận An, cửa Tư Hiền sâu hiểm, đường bộ thì có

Hoành Sơn, ải Hải Vân ngăn chặn; sông lớn giữ phía trước, núi cao giữ phía sau, Rồng
cuốn Hổ ngồi, hình thể vững chãi, ấy là do trời đất xếp đặt, thật là thượng đô của nhà
vua”.
* Phong thủy trong kiến trúc Dinh Độc Lập
Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu cũng rất sùng bái khoa Phong thủy. Ông đã từng
thuê thầy địa lý đặt lại mộ cha Phan Rang để táng vào nơi được đại “cát” nhất. Ông
Thiệu muốn chức vị của mình trường tồn nên đã cho xây lại và yểm bùa dinh “Tổng
thống” tức là “Dinh Độc Lập”.
Nguyên nơi này trước kia gọi là dinh Nô-rô-đôm. Nó vốn là phủ toàn quyền do
thực dân Pháp xây dựng từ cuối thế kỷ XIX. Khi Pháp trao trả độc lập “giả hiệu” cho
Bảo Đại thì dinh mới bắt đầu đổi tên thành Dinh Độc Lập.
Thời kỳ ông Ngô Đình Diệm lên làm tổng thống thì ngày 27/02/1962, hai phi
công thuộc phái chống đối tới ném bom làm sập cánh trái của dinh, rồi ngày
01/11/1963, chế độ Ngô Đình Diệm bị lật đổ, cho tới khi các ông Thiệu, ông Kỳ lên
nắm chính quyền, dinh vẫn chưa được sửa xong. Ông Thiệu đã đề ra chương trình xây
dựng lại Dinh Độc Lập, các kiến trúc sư phải thiết kế sao cho dinh mới vững chãi để
chống lại các cuộc tấn công của phe đảo chính.
Theo sách vở cũ thì bộ phận chính của dinh mới được cấu trúc thành ba tầng lầu
kéo ngang thành ba vệt dài và hệ thống cửa lớn ở chính giữa kéo thành một nét thẳng
dọc từ trên xuống dưới, như một nét sổ kết hợp lại với nhau thành chữ vương (vua),
chiếc kỳ đài trên nóc lầu lại tạo thành dấu chấm trên chữ vương và nó tạo thành chữ chủ
nghĩa là chúa.
Trên nóc mái bằng của dinh còn có một cái lầu nhỏ gọi là tứ phương vô sự lầu.
Cái lầu này là nơi yểm bùa làm cho dinh được bình yên vô sự, chống được mọi hiểm
họa từ bốn phương ập tới. Lầu nhỏ này xây theo hình vuông kiểu chữ khẩu, trước lầu
17


18
có một cột đâm thẳng thành một nét dọc tạo thành chữ trung, ngụ ý dinh là trung tâm

quyền lực, đồng thời có nghĩa là chính giữa.
Ngày 31/10/1966, đúng giờ đại cát, ông Nguyễn Văn Thiệu tới cắt băng khánh
thành Dinh Độc Lập được tái tạo theo kiểu mới đó.
Từ trên cao nhìn xuống, toàn bộ mặt bằng của Dinh Độc Lập được xây dựng trên
khu vực có hình chữ cát (có nghĩa là tốt lành), nhưng rồi có người mách con đường thảo
cầm viên đâm thẳng vào dinh như một mũi tên. Ông Thiệu đến nhờ một pháp sư yểm
cho lá bùa chôn ngay giữa cổng chính. Đồng thời phía trước dinh, ông Thiệu còn bố trí
những rào sắt chắn đặt thường xuyên trên con lộ, tạo thành một vật cản chặt đứt ngang
mũi tên.
Tuy nhiên, xét về tổng thể mà nói, từ trên cao nhìn xuống, tòa nhà Dinh Độc Lập
được thiết kế mang hình tượng cái triện và con dấu, mang ý nghĩa về quyền lực, cho nên
tòa nhà này một thời đã có những vị thế quyền lực nhất định trong xã hội. Nhưng khi
quan sát từ bên ngoài thì tòa nhà này lại mang một hình tượng khá xấu xét theo quan
điểm phong thủy, đó là hình tượng “lộ cốt”. Có lẽ vì thế mà chủ nhân hoặc người sử
dụng công trình này đều không thịnh vượng lâu dài. [1]
2.3. Ứng dụng Phong thủy trong bài trí nhà ở nội đô
Một ngôi nhà mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia chủ cần có sự hài hòa về
Phong thủy
Yếu tố Phong thủy luôn được coi là yếu tố quan trọng trong việc thiết kế và xây
dựng nhà cửa. Cần lưu ý một số yếu tố dưới đây để có một mái ấm bình an và tài lộc.
Theo Duy Nguyên, Trần Sinh [9] khi bố trí nhà ở nội đô cần chú ý các yếu tố sau:
2.3.1. Chú ý đến diện tích nhà.
Khi xây nhà, bạn nên tính xem sẽ có bao nhiêu người ở đó để thiết kế nhà có diện
tích phù hợp. Một ngôi nhà có diện tích quá lớn hoặc quá nhỏ đều không tốt, nếu căn
nhà có diện tích quá rộng so với số người ở sẽ gây cảm giác bất an, trống trải, nếu căn
nhà có diện tích quá nhỏ mà số người ở nhiều sẽ gây ngột ngạt, bức bối cho những
người sống trong gia đình. Ngoài ra, khi lựa chọn đồ đạc, vật dụng bài trí cũng cần lưu ý
đến kích cỡ phù hợp với diện tích trong phòng để tạo nên sự hài hòa, cân bằng lẫn nhau.
2.3.2. Hình dạng của phòng.
Theo phong thủy, hình dạng của các căn phòng có ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý

và sức khỏe của những thành viên trong gia đình. Nếu phòng trong nhà có hình dạng
vuông vắn như hình chữ nhật hay hình vuông, bốn mặt đều đặn và đối xứng nhau sẽ
18


19
mang lại cho người sống trong nhà cảm giác bình an, khỏe mạnh và ổn định. Nên tránh
thiết kế phòng chỉ có ba góc hay có quá nhiều góc sẽ khiến mọi người cảm thấy bất an,
dễ cáu gắt.
2.3.3. Chú ý đến ánh sáng.
Khi thiết kế nhà, nên lưu ý đến việc cân bằng ánh sáng trong phòng, không nên
để tình trạng âm thịnh dương suy hoặc ngược lại. Bóng tối thuộc tính âm còn ánh sáng
thuộc tính dương, khi âm dương cân bằng thì cuộc sống gia đình mới được an lành.
Nếu nhà có quá nhiều cửa sổ khiến ánh sáng tràn ngập sẽ làm cho dương khí quá
vượng, ảnh hưởng không tốt cho vận tài lộc của gia đình. Nếu nhà có ít cửa, phải sử
dụng nhiều ánh sáng của đèn điện cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con
người. Do vậy, ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tài lộc và cân bằng
âm dương, đảm bảo sức khỏe cho mọi người trong nhà.
2.3.4. Chú ý đến màu sắc
Màu sắc là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến sắc thái tình cảm, tính cách của
mỗi người. Đương nhiên tuỳ thuộc vào chức năng của mỗi loại phòng, cung mệnh, độ
tuổi, giới tính người ở lại có những màu phù hợp riêng. Tuy vậy, nếu chọn màu quá nổi
sẽ gây kích thích ảnh hưởng đến tâm lý. Những màu đỏ hay xanh lá cây thẫm thuộc về
tính âm theo phong thủy thì đều không tốt cho sức khỏe.
2.3.5. Chú ý đến ban công và cửa
Cửa và ban công luôn là nơi hút tài lộc vào nhà, vì vậy, khi thiết kế nhà nên tìm
một vị trí thích hợp cho cửa và ban công để tránh các luồng khí xung đột lẫn nhau. Nên
tránh cửa ra vào đối diện với ban công, cửa ra vào phía trước đối diện với cửa sau, các
cửa sổ cũng nên bố trí, xếp đặt lệch nhau, tránh tất cả các cửa và ban công đối diện nhau
dẫn đến việc hao hụt tài chính và vượng khí trong nhà.

2.3.6. Cầu thang:
Đóng góp vai trò quan trọng trong việc liên kết giữa các tầng, không gian nhà,
cầu thang là 1 thành phần không thể thiếu được trong nhà tầng, ngoài vai trò liên kết
giao thông, tạo điểm nhấn cho nhà tầng, theo phong thủy cầu thang còn là nơi dẫn khí từ
cửa chính lên các tầng trên của ngôi nhà. Cầu thang được xem là hợp cách khi nó dựa
vào vách trái (vách Thanh Long) của ngôi nhà. Vách này phải đủ sáng để tạo khí lực.
Theo quan niệm của người xưa, cầu thang sẽ tốt nếu được uốn lượn hình long bàng
(rồng cuộn).

19


20
Cầu thang là nơi khí lực tụ lại và vận động. Vì vậy, tránh đè lên trên cửa giường
ngủ, hay bên dưới là bếp. Điều đại kỵ là để cầu thang ở giữa nhà vì như vậy sẽ gây
nhiều tai họa cho chủ nhà. Người ta thường đặt cầu thang ở góc riêng.
Vị trí cầu thang hài hòa khi tạo được nét cân xứng với không gian ngôi nhà. Để
khí lực đầy đủ, cầu thang phải có chiều ngang rộng, kích cỡ trung bình là 90 cm.
Số lượng bậc thang được tăng giảm tùy theo không gian của từng nhà, tuy nhiên,
vẫn phải đảm bảo số bậc theo quan niệm cổ truyền: sinh, lão, bệnh, tử. Như vậy, số bậc
thang phải chia hết cho 4 và cộng thêm 1 hoặc 2. (Ví dụ: cầu thang thường gồm 17, 18
bậc hoặc 21, 22 bậc).
Không gian dưới gầm cầu thang phải trống.
Xác định vị trí cho một cầu thang thường tránh:
- Nghiêng và gập ghềnh;
- Trụ và tay nắm cầu thang nhỏ;
- Cầu thang quá tối;
- Cầu thang không đủ số lượng bậc thang;
- Cầu thang có lối đi đối diện cửa ra vào (cầu thang và cửa ra vào thẳng hàng).
2.4. Ứng dụng của Phong thủy trong xây dựng

2.4.1. Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhà ở với sơn thủy
Người xưa nghiên cứu rất nhiều về mối quan hệ giữa sơn thủy với con người.
Nơi ở của con người lấy đất lớn núi sông làm chủ, cho nên khí đất mạnh của núi sông là
rất quan trọng. Chúng liên hệ mật thiết tới họa phúc của con người. Ông cha ta cho rằng,
nơi nào non xanh nước biếc thì nhất định chỗ đó sẽ sản sinh nhiều nhân tài, vì “Sơn
quản nhân đinh, thủy quản tài lộc”. Trong Phong thủy học, mối quan hệ giữa nơi ở và
sơn thủy thông thường được thể hiện như sau:
2.4.1.1. Nhà dựa vào núi.
Thể núi là bộ xương giá đỡ cho dương trạch (nhà ở), là cái kho của thiên nhiên
chứa tư liệu sinh hoạt cho con người. Thôn trang của người xưa toàn xây dựng dựa vào
núi.
Phàm nhà ở mà phía đông thấp phía tây cao là phú quý anh hào. Sau nhà có núi
để dựa vào giống như sự nghiệp của bạn có một chỗ dựa vững chắc, tài khí dồi dào, gia
đình bình an. Chính vì vậy, những ngôi nhà được xây dựa lưng vào núi không quá cao là

20


21
những ngôi nhà đẹp, và lí tưởng nhất là những ngôi nhà được xây ở thế trước thấp sau
cao.
2.4.1.2. Những điều cần chú ý khi xây nhà dựa vào núi.
Khi xây dựng ta phải chọn những mảnh đất lưng dựa vào núi, hoặc phía sau lưng
có bố cục để dựa vào được coi là phù hợp với nguyên tắc trong Phong thủy. Tuy nhiên,
trong vài trường hợp dưới đây không nên xây nhà:
Địa thế trước cao sau thấp thì không nên kiến tạo nhà ở. Xây nhà trên mảnh đất có
thế như vậy sẽ tạo một khoảng không ở phía sau nhà, thường khiến cho người ở trong
đó có cảm giác bất an về địa hình.
Không nên xây nhà trên những vách núi cao và dốc như thế sẽ hao tài tán của và
rất nguy hiểm bởi vách núi tượng trưng cho sự hoại sinh, dễ gây sạt lở đất, không thích

hợp để ở.
Không nên xây biệt thự theo kết cấu “đỉnh núi”. Địa thế quá cao, quá dốc, ít người
sinh sống, bốn bề vắng lặng…đều không thích hợp để xây nhà vì sống ở không gian này
sẽ nguy hiểm, khi mùa mưa lũ đến và dễ khiến người ta có cảm giác cô độc.
2.4.1.3. Bàn về tốt xấu của nước đối với nhà ở
Thuật tướng đất không chỉ xem tướng sơn mà còn cả tướng thủy nữa. Tướng thủy
là đánh giá sự tốt xấu của thủy.
Như thế nào thì thủy tốt đối với nhà ở?
Nghe nói sơn quý ở bát ngát, thủy quý ở chỗ quanh co. Thường nhà ở mà phía
đông có nước chảy sông dài là rất tốt. Nguồn sinh thủy sâu, dài thì khí long vượng, phát
phúc dài lâu. Nguồn thủy cạn, ngắn thì phát phúc không xa. Thủy phải nhập minh
đường lại phải có cửa dưới, để thu thủy hoặc giả thủy long ngầm cung cấp cũng đều là
thủy tốt. Phàm thủy đã tới thì phải đường đi khuất khúc chỗ nằm ngang phải chảy vòng
ôm ấp, nước đi phải liên tiếp, chỗ quay về phải ngưng lắng lại. Nếu là hải thủy (nước
biển) thì đầu sóng phải cao, sắc thủy phải trắng thì mới tốt. Nếu là suối khe thì tiếng róc
rách phải bình ổn mới tốt. Nếu là đầm hồ thì mặt hồ phải như gương mới tốt. Nếu là ao
chuôm thì phải có nguồn mới tốt. Nếu là vũng thì phải thẳm sâu không bao giờ cạn mới
tốt. Trước nhà có ao hình bán nguyệt, cong ở ngoài, căng ở trong, có thể phát tài. Giếng
nước làm ở các phương Hợi, Quý, Ất, Tốn, Đinh, Khôn là đại cát.
Như thế nào là thủy không tốt đối với nhà ở?
Phàm thủy tới nếu chảy thẳng phụt lớn, chảy xiết ào ào, vọt ngược lật cung đều
không tốt. Nếu thủy vô tình mà không đến được minh đường thì dù có cũng như không.
21


22
Nếu nhìn mà không thấy nước, cạn mà ướt cả đế giày hoặc đào hố thì đầy nước đến thu
đông thì cạn khô như thế là sơn tàn mạch tán, không tốt. Nước có mùi hôi thối không
tốt. Nếu là nước bùn mưa xuống thì lầy, trời trong thì khô, đó là địa mạch dò rỉ cũng
không tốt. Nhà ở bốn phía nước chảy, đường xá giao xung là không tốt. Trước nhà kỵ có

hai ao. Trước nhà có ao, sau nhà có ao, địa khí không có chỗ dựa không tốt. [3]
2.4.2. Tìm hiểu về phương hướng của nhà.
Trong Phong thủy, việc chọn hướng nhà là rất quan trọng. Phương hướng tốt thì
âm dương mới điều hòa, nhà cửa mới bình an. Một trong những nguyên tắc về phương
hướng của lí luận Phong thủy truyền thống chính là ngôi nhà có hướng Nam, vì Nam là
hướng mà cây cối phát triển xanh tốt, khí Dương rất nhiều. Nếu xét từ môi trường học
mà nói, tọa Bắc hướng Nam có những ưu thế sau: tận dụng được ánh sáng mặt trời, mùa
đông tránh được gió bắc và đông bắc rét buốt thổi từ lục địa xuống, mùa hè đón gió nam
và đông nam thổi từ biển Đông vào, không khí lưu thông mát mẻ.
Có tám phương vị đó là Đông, Tây, Nam, Bắc là tứ chính và Đông Nam, Tây Nam,
Đông Bắc, Tây Bắc là tứ ngẫu.
Trong phong thủy mỗi phương vị đều có ý nghĩa riêng của nó:
1. Hướng Đông: Tốt cho việc làm ăn và sự nghiệp. Nhà không nên khuyết hướng
này.
2. Hướng Đông Nam: Tốt với những người kinh doanh ăn uống, nhưng cần cố
gắng.
3 Hướng Nam: Có vận khí tốt lành
4. Hướng Tây: Hướng nghỉ ngơi, cần yên tĩnh và tối
5. Hướng Bắc: Gió rét, đại diện cho sự bình tĩnh, trí tuệ, sáng tạo. Ở hướng này
nhà ở phải có phòng nhỏ nhô về phía trước thì mới tốt
6. Hướng Đông Bắc: Tốt với người làm ăn kinh doanh
7. Hướng Tây Nam: Xấu, không nên mở cửa hướng này
8. Hướng Tây Bắc: Có phúc đức, người giúp đỡ, sự nghiệp. Tốt với đàn ông.
Những điều cần lưu ý khi chọn bố trí hướng nhà:
- Khi chọn hướng nhà thì phải căn cứ vào cung mệnh của chủ nhà và chủ yếu là
người đàn ông để chọn hướng nhà.
- Dựa theo vận khí của căn nhà tức là phải dùng phương pháp lập trạch vận theo
Huyền không phi tinh, để xem nhà có nhận được vận khí hay không trước khi tuyển
chọn.
22

23
- Hướng phải thuần khí tức nhà ở cần phải được chính sơn, chính hướng. nếu
trường hợp nhà không thể chọn chính hướng, mà bắt buộc phải kiêm hướng, thì lệch
sang bên phải hoặc bên trái tuyến vị đó không quá 3o.
- Tránh bố trí hướng vào tuyến Đại không vong và Tiểu không vong. Một vòng
tròn trên la bàn bao gồm 360o, nếu chia ra 8 hướng thì mỗi hướng chiếm đúng 45o.
Những tuyến độ nằm giữa 2 hướng là những tuyến Đại không vong. Mỗi hướng chia
thành 3 sơn, tổng có 24 sơn, mỗi sơn chiếm 15o, tuyến Tiểu không vong là những tuyến
nằm ngay lằn ranh của 2 sơn.
- Bí quyết Thành môn: Thành môn chính là cửa ngõ để vào nhà, hoặc nơi thủy
đến, thủy đi, hội tụ ở 2 bên phía trước. Đối với nhà cửa thì nếu khu vực đó có ngõ rẽ vào
nhà hay ngã ba, ngã tư, ao, hồ, biển hoặc chỗ 2 dòng sông tụ hội…thì những nhà đó
được xem như có thành môn.
- Phối hợp phi tinh với địa hình (loan đầu): tức là những nơi có thủy của sông,
hồ, ao, biển, hoặc đường đi, sân rộng, đồng trống…phải nằm trùng với những nơi có
sinh khí hay vượng khí của Hướng tinh. Còn những nơi có núi đồi, gò cao, hay nhà cửa,
cây cối…thì phải nằm trùng với những khu vực có sinh khí hay vượng khí của Sơn tinh.
[5]
2.4.3. Cách chọn một nhà đẹp theo Phong thủy
Khi bạn chọn một ngôi nhà, bạn cần nắm vững mối quan hệ giữa địa hình và môi
trường, sự kết hợp giữa cảnh quan môi trường và kiến trúc biệt thự. Việc chọn địa hình
đất là một điều rất quan trọng trong việc xây dựng nhà.
Các nhà khoa học thường xuất phát từ các yếu tố cần thiết sau để chọn đất:
Thế đất phải bằng phẳng: Bởi nếu xây nhà trên một thế đất bị nghiêng sẽ khiến
những người sống trong ngôi nhà đó có cảm giác lo lắng. Nếu xét từ góc độ khoa học,
thế đất bằng phẳng sẽ có khả năng chịu lực tốt và công trình sẽ có tuổi thọ lâu hơn.
Nhưng nếu phải xây nhà trên mảnh đất dốc thì khi lựa chọn cần đặc biệt chú ý quan sát
môi trường xung quanh.

Nếu cửa chính của ngôi nhà đối diện với vách núi dốc thì đấy không phải chỗ ở thích
hợp. Trong Phong thủy học, thích hợp nhất là khi bạn xây nhà có phần lưng tựa vào núi.
Nó tượng trưng cho sự nghiệp và gia đình bạn có chỗ dựa, có lợi đối với việc phát triển
sự nghiệp của gia chủ.

23


24
Mảnh đất trước cửa nhà rộng rãi, có nguồn nước, trong Phong thủy gọi là “đường tiền
tập thủy”. Đây được xem là một nơi lý tưởng để xây nhà.
Nhà phải ở chính hƣớng: Chính Nam chính Bắc, chính Đông chính Tây, chính
Tây Bắc - Đông Nam, chính Đông Bắc – Tây Nam. Cụ thể: Tọa Đông triều Tây, tọa Tây
triều Đông, tọa Tây Bắc triều Đông Nam và tọa Đông Nam triều Tây Bắc, tọa Đông Bắc
triều Tây Nam, tọa Tây Nam triều Đông Bắc, tọa Nam triều Bắc và tọa Bắc triều Nam.
Nhưng nếu xét cụ thể về ý nghĩa thì không có hướng nào là hướng chính Nam
chính Bắc vì bản thân trái đất luôn chuyển động tuần hoàn không ngừng.
Hƣớng Nam nên để đất trống: Khi xây nhà nên để một chút đất trống ở hướng
Nam, có thể trồng rau, hoa hoặc cây tán thấp, điều này sẽ rất tốt đối với gia chủ
Không nên chọn nơi “tạng phong tập khí”: Khi chọn đất cho biệt thự tốt nhất
là nên quan sát xung quanh. Nếu cảm giác đầu tiên của bạn về khu đất đó là nơi gió nhẹ
khí tập thì đây chính là nơi đất lành để ở.
Nếu xây nhà ở gần nơi có gió to, theo Phong thủy thì khí sẽ bị gió thổi tán đi. Cho nên
nơi nào có gió quá to bạn không nên chọn để xây nhà. Hãy chú ý xem hướng gió to,
mạnh như thế nào vì dù mảnh đất có nhiều vượng khí đến đâu nếu gió to thổi liên tục thì
vượng khí cũng tiêu tan hết. Nhưng nếu gió quá ấm cũng không phải là nơi tốt để sinh
sống bởi lẽ khi đó không khí sẽ kém lưu thông….
Nền đất phải kiên cố: Nếu không sẽ dễ gây sụt lún, ảnh hưởng tới công trình, tính
mạng con người. Vậy nên trước khi xây nhà cần phải khảo sát trước địa chất.
Nước dưới đất ít nhất phải cách móng nhà 0,5m, như vậy mới có thể phòng trừ

khí lạnh và sự sụt lún, đồng thời cũng để ngăn chặn nguồn nước bị ô nhiễm.
Ngoài ra, cũng không nên xây nhà trên đất hình tam giác. Trên thực tế, xây đất
trên đất hình tam giác không kinh tế và cũng không đẹp, tỉ lệ sử dụng đất không cao so
với xây nhà trên mảnh đất hình chữ nhật hay hình vuông. Những góc còn thừa của đất
hình tam giác khó dùng được vào việc khác cho hợp lý.
Chất đất phải sạch sẽ: Đối với những tòa biệt thự ít tầng thì vấn đề chất đất có
sạch hay không là điều phải quan tâm rất nhiều. Nếu đất này trước đây là ao hồ hay sông
nhỏ thì sau khi xây, khí dưới đất sẽ bay lên rất nhiều. Nếu xây nhà trên đất trước đây là
bệnh viện hay nhà thờ, đền miếu…sẽ khiến cho người ở trên đất đó luôn có tâm trạng
thấp thỏm bất an.
Đất phải trồng nhiều cây xanh: Ngày nay khi tốc độ đô thị hóa ngày càng
nhanh thì quỹ đất dùng cho việc trông cây, hoa cũng giảm dần đáng kể. Đối với những
24


25
tòa biệt thự được xây dựng ở các thành phố phồn hoa cho dù cảnh quan kiến trúc tương
đối đẹp song người ta vẫn không thấy hài lòng vì không gian cho cây xanh quá ít.
Bởi vậy nếu chọn đất xây biệt thự bạn cũng nên lưu ý đến quỹ đất cho cây xanh trong
khu biệt thự nhà mình. Cây xanh là vành đai ngăn khí độc, giữ khí lành, cùng với mặt
nước điều hòa vi khí hậu cho nơi ở của bạn. Không chỉ vậy trông nhiều cây xanh xung
quanh biệt thự sẽ mang đến cho bạn sự thư thái, thanh thoát sau những áp lực của cuộc
sống thường ngày. [5]

25