Luận văn thạc sĩ nghiên cứu, tiếp cận sự ảnh hưởng của phong thủy trong xây dựng, bố trí nhà ở nội đô ở phường đồng quang thành phố thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG
ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

HOÀNG KIÊN TÙNG

Tên đề tài:
"NGHIÊN CỨU,TIẾP CẬN Sự ẢNH HƯỞNG CỦA PHONG THỦY
TRONG XÂY DựNG, BỐ TRÍ NHÀ Ở NỘI ĐÔ Ở PHƯỜNG ĐỒNG
QUANG, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN”

ĐỀ CƯƠNG THựC TẬP TỐT NGHIÊP

Hệ đào tạo : Chính quy
Khoa

: Quản lý tài nguyên

Khóa học : 2010 - 2014
Gíáo viên hướng dẫn: Th.S Nguyễn Huy Trung

Thái Nguyên, năm
2015

1


2

Phần 1
MỞ ĐẦU

1.1.

Đặt vấn đề

Như chúng ta đã biết, con người và môi trường sống xung quanh có mối quan hệ
mật thiết với nhau. Con người bị ảnh hưởng sâu sắc bởi tác động của các yếu tố tự nhiên.
Địa thế và môi trường có ảnh hưởng trực tiếp có ý nghĩa quyết định tới đời sống con
người.
Từ xa xưa cuộc sống của con người không thể tách rời nhà cửa. Vì nhà cửa là nơi
gia đình đoàn tụ, là nơi trở về nghỉ ngơi sau một ngày làm việc, cũng là nơi con người
truyền tông nối dõi, sinh con đẻ cái.. .Nên con người từ xa xưa đã biết vận dụng những
kinh nghiệm sống của mình về thiên nhiên để áp dụng trong công việc xây dựng, lựa
chọn nơi sinh sống. Những kinh nghiệm đúc kết, lưu truyền qua hàng ngàn năm tạo nên
thuật phong thủy. Khoa học phong thủy thực chất là môn khoa học nghiên cứu về mối
quan hệ giữa tự nhiên và con người, hay còn gọi môn khoa học tổng hợp nhiều ngành
như địa lý, khí tượng học, cảnh quan học, kiến trúc học, tâm lý học, từ trường học, nhân
thể học... Con người tin rằng phong thủy ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống họa phúc của
con người. Vậy nên có câu: "Nhất vận, nhì mệnh, tam phong thủy, tứ gia tiên, ngũ
đèn sách”.
Vậy công trình, nhà ở được xây cất, bài trí như thế nào thì được gọi là hài hoà, phù
hợp với quy luật phong thủy? Môi trường cảnh quan xung quanh công trình, nhà ở có
ảnh hưởng như thế nào đến vận mệnh công trình, nhà ở và những người sống trong đó?
Đã có rất nhiều tài liệu nghiên cứu về vấn đề này. Tuy nhiên, mỗi một tài liệu lại có
phương pháp nghiên cứu và hướng nghiên cứu khác nhau. Được sự phân công của ban
chủ nhiệm khoa Quản Lý Tài Nguyên, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của thầy giáo: ThS. Nguyễn Huy Trung, tôi tiến hành thực hiện đề
tài: “Nghiên cứu, tiếp cận sự ảnh hưởng của phong thủy trong xây dựng, bố trí nhà ở
nội đô ở phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên

1.2.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài


3
-

Tiếp cận cách xác định hướng nhà theo khoa học phong thủy dựa trên tuổi của gia
chủ.

-

Tiếp cận cách sắp xếp, bài trí nội thất theo quan điểm phong thủy.

-

Đánh giá được sự ảnh hưởng của phong thủy tới đời sống họa phúc của con người
qua nghiên cứu việc xây dựng bố, trí nhà ở nội đô ở phường Đồng Quang, thành
phố Thái Nguyên.

1.3.
-

Yêu cầu của đề tài

Thu thập và phân tích được các tài liệu khoa học phong thủy về xây dựng, bố trí
nhà ở nội đô.

-

Nắm bắt được một số quy luật cơ bản của khoa học phong thủy trong xây dựng
nhà ở, công trình kiến trúc.

-

cách sắp xếp, bài trí nội thất theo quan điểm khoa học phong thủy.

-

Đánh giá được sự ảnh hưởng của một số công trình trong thực tiễn có vận dụng
khoa học phong thủy và không vận dụng khoa học phong thủy.

1.4.
-

Ý nghĩa của đề tài

Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu: giúp sinh viên củng cố được những kiến
thức đã học trong nhà trường cà bước đầu tiếp cận với phương pháp nghiên cứu
khoa học.

-

Ý nghĩa thực tiễn: hiểu được bản chất của khoa học phong thủy và sự ảnh hưởng
của khoa học phong thủy trong thực tiễn.
Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1.

Cơ sở lí luận của đề tài

2.1.1.

Khái niệm về Phong thủy

Phong thủy là gì? Phong thủy thực ra đã được ra đời từ rất sớm và có lẽ từ khi
con người xuất hiện trên trái đất thì họ đã tư duy về phong thủy. Tuy nhiên cho đến nay
vẫn chưa có khái niệm chính xác phong thủy là gì?
Có rất nhiều cách hiểu khác nhau về phong thủy: Từ Hải viết: "Phong Thuỷ, còn
gọi là Kham Dư, một loại mê tín ở nước Trung Quốc cổ. Cho rằng hình thể, hướng gió,
dòng chảy xung quanh nhà ở hoặc mồ mả, có thể đem lại họa, phúc cho người ở hoặc
1
0


4
cho người chôn. Từ đó chỉ cách xem nhà ở, phần mộ". [4]
Từ Nguyên viết: "Phong Thuỷ, chỉ địa thế, phương hướng đất nhà ở hoặc đất
phần mộ. Thời xa, mê tín căn cứ vào đó để xem lành giữ, tốt xấu và nhân sự"
Mới đây, Trường Đại học Đông Nam Trung Quốc xuất bản quyển Nguồn gốc
Phong Thuỷ, giáo sư Phan Cốc Tây trong lời tựa viết: "Nội dung chính của Phong Thuỷ
là một loại học vấn mà người ta dùng để xử lý và chọn lựa hoàn cảnh ăn ở, cung thất,
chùa chiền, lăng mộ, thôn xóm. Phong Thuỷ và hoàn cảnh ăn ở, ảnh hưởng chủ yếu trên
ba mặt: Một: sự lựa chọn địa điểm, tức tìm một địa hình thỏa mãn cả hai mặt tâm lý và
sinh lý; Hai: xử lý về mặt hình thái trong cách bố trí, bao gồm lợi dụng và cải tạo hoàn
cảnh thiên nhiên, hướng nhà, vị trí, cao thấp to nhỏ, cửa ra vào, đường đi, nguồn cấp
nước, thoát nước..v.v.., Ba: trên cơ sở nói trên, thêm vào một dấu hiệu, nhằm thỏa mãn
nhu cầu tâm lý tránh cái dữ, lấy cái lành cho con người". [6]
Chúng ta có thể hiểu : Phong thủy tức là nước và gió, là sự ảnh hưởng của vũ trụ,

địa lý, môi trường, cảnh quan đến đời sống họa phúc của con người. Là sự ảnh hưởng
của hướng gió, khí, mạch nước đến mỗi con người và sự vật. Tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ, có
tác dụng cải biến chứ không thể làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh. [2]
2.1.2.
Nguồn gốc ra đời của khoa học phong thủy
Đến nay nguồn gốc phong thủy vẫn đang là vấn đề được đem ra tranh cãi. Có ý
kiến cho rằng nguồn gốc phong thủy từ Trung Hoa, nhưng có ý kiến lại cho rằng nguồn
gốc phong thủy từ nước ta bắt đầu từ thời Hùng Vương dựng nước.
Để xác định một học thuyết thuộc về một văn minh nào đó phải thỏa mãn tiêu chí
sau đây:
-

Lịch sử phát triển của học thuyết phải chứng tỏ tính hợp lý trong lịch sử của nền
văn minh đó.

-

Nền tảng trí thức xã hội trong quá trình lịch sử của nền văn minh đó phải chứng tỏ
là cơ sở để phát triển và hình thành nên học thuyết đó.

-

Nội dung của học thuyết đó phải chứng tỏ tính hợp lý một cách có hệ thống và
hoàn chỉnh.
Từ những di sản còn lại của văn hóa truyền thống Việt và bản Lạc Thư Hoa Giáp có

thể khẳng định thuyết Âm dương ngũ hành bắt đầu từ Việt Nam và là khởi nguồn cho
học thuyết phong thủy. Như vậy có thể nói phong thủy bắt đầu từ Việt Nam. [15]

1

0


5
2.1.3.

Một số khái niệm căn bản trong phong thủy

2.1.3.1.

Khí

Là hơi thở hoặc năng lượng. Năng lượng được hiểu là Long mạch, nuôi dưỡng khí
đề làm giàu cuộc sống và khí của những người cư ngụ. Phong thủy ảnh hưởng đến khí
của con người. Do đó, có thể dùng phong thủy để giúp gỡ rối được các “nút” ngăn chặn
hạnh phúc, mục đích và hi vọng của con người. [1]
Trong thuật phong thủy, khí là một khái niệm phổ biến và quan trọng. Khí có sinh
khí, tử khí, âm khí, dương khí, thổ khí, địa khí, tụ khí, nạp khí, khí mạch, khí mẫu.. .Khí
là nguồn gốc của vạn vật, khí biến hóa vô cùng , khí quyết định họa phúc của con người.
[7]
Nhìn một cách tổng quát, sinh khí là khí của nhất nguyên vận hóa, ở trên trời thì
lưu chuyển xung quanh lục hư, ở dưới đất thì sinh ra vạn vật. Dù là âm trạch hay dương
trạch đều phải chú ý thặng sinh khí, tránh tử khí. [8]
Đặc điểm quan trọng là khí có tính linh hoạt trong vận động, chịu ảnh hưởng của
cấu trúc môi trường và vật dẫn từ vi mô đến vĩ mô. Khí cũng có thể phân là nhiều loại
theo phương pháp luận của thuyết âm dương ngũ hành, trong đó sự phân loại có tính khái
quát nhất là Dương khí và Âm khí. Khí thường gặp nhất trong phong thủy là Dương khí.
Dương khí vận động trên mặt đất, chịu ảnh hưởng và ảnh hưởng trực tiếp đến các vật thể
trên mặt đất, đặc biệt là vật thể sống. [10]
Theo sách cổ để lại, khí gặp gió thì tán, nghĩa là “khí” nhẹ, lẫn vào không khí nên

bị gió cuốn đi. Nếu gió nhẹ vừa phải sẽ có tác dụng dẫn khí lưu thông, được coi là tốt.
Còn gió mạnh làm tán khí, mất khí lại là không tốt. Sách cũng ghi “khí” gặp nước thì
dừng. Thường thì khí trong tự nhiên vận động dựa theo sức mang của không khí, khi gặp
vật cản sẽ đổi hướng theo dòng khí. Khí gặp nước thì dừng nghĩa là nước có khả năng
giữ khí lại, khái niệm chuyên môn của phong thủy là “tụ khí”. Hay nói một cách khác
mang tính hình tượng hơn là nước có khả năng hút khí, hòa tan khí. Nước chảy chậm rãi,
có chỗ dừng là rất tốt vì mang được khí tươi mới đến và lưu lại ở đó. Đó là nguyên nhân
để các chuyên gia phong thủy nhìn dòng nước chảy để dự đoán khí vận trong lòng đất mà
từ chuyên môn gọi là “long mạch”. Tính chất của khí sẽ khác nhau tùy theo sự tụ thủy,
sức mạnh yếu trong lưu thông của dòng nước... “ Khí” cần lưu động nhẹ nhàng, bình ổn
mới có tác dụng tương tác tốt. Dòng chảy hỗn tạp, chảy rối, dòng rối hay các dạng dòng
chảy hẹp, vòi phun, dòng xung kích đều không tốt, gây nguy hiểm. [ ]
Chúng ta có thể hình dung tính chất thủy khí động học của “khí phong thủy” gần
1
0


6
giống của nước, trừ tác dụng của trọng lực. Dòng nước chảy xiết, nước xoáy mạnh cũng
tạo ra xung khí, tạp khí. Nếu dòng nước bẩn thỉu hôi hám thì khí cũng sẽ bị uế tạp, không
còn mang được năng lượng sống cho con người nữa. [2]
2.I.3.2. Âm dương
Âm và dương theo khái niệm cổ xưa không phải là vật chất cụ thể, không gian cụ
thể mà là thuộc tính của mọi hiện tượng, mọi sự vật trong toàn vũ trụ cũng như trong
từng tế bào, từng chi tiết. Âm và dương là hai mặt đối lập, mâu thuẫn thống nhất, trong
dương có mầm mống của âm và ngược lại. [12]
Phàm cái gì có tính chất hoạt động, hưng phấn, tỏ rõ, ở ngoài, hướng lên, vô hình,
nóng rực, sáng chói.. .đều thuộc dương. Tất cả những cái gì trầm tĩnh, ức chế, mờ tối, ở
trong, hướng xuống, lùi lại, hữu hình, lạnh lẽo, đen tối.. .đều thuộc âm. [15]
Ví dụ như: trong trời đất thì trời là dương còn đất là âm, ngày và đêm thì ngày là

dương còn đêm là âm.
Một quy luật trọng yếu của âm dương đó là “vật cùng tắc biến, vật cực tắc phản”
có nghĩa là khí dương đến cực đỉnh thì sẽ biến thành âm, âm đến cực điểm sẽ biến thành
dương. Thí dụ như luồng địa khí nếu thong thả tiến vào khu vực kiến trúc thì tốt (sinh
khí); nếu ngược lại nguồn địa khí ồ ạt tiến vào khu vực kiến trúc thì chẳng khác gì giặc
cướp xông thẳng vào nhà, chỉ khác nhau cường độ mà tốt đã thành xấu, dương đã biến
thành âm (tử khí).
Như vậy trong âm có dương, trong dương có âm, giữa chúng có thể là ức chế
nhau, giúp đỡ, ảnh hưởng lẫn nhau, nương tựa lẫn nhau và thúc đẩy lẫn nhau. Biết được
điều đó chúng ta có thể điều hòa âm dương cho phù hợp. [2]
2.I.3.3.
Ngũ hành
Học thuyết âm dương được triển khai rộng ra thành lý luận ngũ hành. Thực ra ngũ
hành cũng chính là âm dương nhưng được nhìn ở góc độ tương tác của vật chất. Tương
tác được chia làm hai loại: Sinh và Khắc. Sinh là loại tương tác phù hợp, giúp cho đối
tượng được thuận lợi phát triển. Khắc là loại tương tác kìm hãm ngăn trở sự phát triển
của đối tượng.
Học thuyết Ngũ hành là một mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng. Đó là mối
quan hệ “động”(nên gọi là hành). Có hai kiểu quan hệ tương sinh và tương khắc, do đó
có 5 vị trí(nên gọi là ngũ).
Người xưa mượn tên và hình ảnh của 5 loại vật chất để đặt tên cho 5 vị trí đó là
1
0


7
Kim - Thủy - Mộc - Hỏa - Thổ. [2]
Ngũ hành kết hợp với màu sắc, thời gian, mùa màng, phương hướng, các tinh tú,
phủ tạng... để điều chỉnh khí của người.
Học thuyết này ra đời trên cơ sở tổng kết những kinh nghiệm, những quan sát có

tính trực quan và do đó, nó có tính ứng dụng thực tiễn rất cao trong nhiều lĩnh vực của
đời sống xã hội - Người ta dùng Ngũ hành để chia tất cả các sự vật, hiện tượng trong tự
nhiên và xã hội (ngũ âm, ngũ sắc, ngũ vị, ngũ nhạc, ngũ giác quan...). Trong thuật phong
thủy, các hình thể kể cả phương hướng, đất đai, sông núi đều được phân chia theo ngũ
hành, sau đó căn cứ sự sinh hay khắc của ngũ hành để quyết định cát hung.
Học thuyết ngũ hành sau khi ra đời và hoàn thiện kết hợp với học thuyết âm dương
nên thường được gọi chung là học thuyết Âm dương - Ngũ hành. (trích: Thạch Sơn
Thủy, 2007)[13]

2.I.3.4.

Bát quái

Bát quái sinh ra từ âm dương theo nguyên lý của dịch học là: Thái Cực sinh
Lưỡng nghi, Lưỡng nghi sinh Tứ tượng, Tứ tượng sinh Bát quái.
Bát quái đại diện cho các hiện tượng tự nhiên và được biểu thị bởi 8 quẻ và được
chia làm 8 hướng đều nhau:
Càn (Trời) phương Tây Bắc,
Khôn (Đất) phương Tây Nam,
Chấn (Sấm) phương Đông,

1
0


8
Tốn (Gió) phương Đông Nam,
Khảm (Nước) phương Bắc,
Ly (Lửa) phương Nam,
Cấn (Núi) phương Đông Bắc,

Đoài (Ao, Hồ) phương Tây.
Bát quái đồ là biểu thị của việc phân định bát quái theo các phương các hướng
khác nhau. Từ bát quái đồ 8 phương chia thành 24 hướng(sơn), được sắp xếp trên la bàn
từ trái sang phải theo chiều kim đồng hồ hết 360o. Mỗi sơn được xác định với số độ chính
giữa như: sơn Tý 360o hay 0o, Nhâm tại 345o. [2]
2.I.3.5.
Phương vị phong thủy
Trong phong thủy thường chia ra 24 phương vị, tổng cộng giác độ của 24 phương
vị là 3600, chia đều ra thành 24 phần, mỗi phương vị là 15 0 .24 phương vị trong phong
thủy còn gọi là “Nhị thập tứ sơn phương vị”, lấy tám thiên can “Canh, tân, nhâm, quý,
giáp, ất, bính, đinh”cộng với 12 địa chi “Tý, sửu, dần, mão, thìn, tỵ, ngọ, mùi, thân, dậu,
tuất, hợi”và 4 quẻ “Kiền, Khôn, Cấn, Tốn”mà thành, dựa theo chiều kim đồng hồ sắp xếp
như hình vẽ: [2]

Hình 2.2: Bát quái, phương vị
2.1.3.5.

Huyền không Phi tinh

Theo trường phái Huyền không thì mọi sự tương tác của các sự vật hiện tượng
1
0


9
đều do Cửu tinh (9 ngôi sao) cai quản và họ dựa trên Cửu tinh để suy luận cát hung.
Huyền không phái hay còn gọi là Huyền không Phi tinh là một trường phái xuất hiện từ
lúc nào thì chưa thể xác định chính xác được. Theo sự ghi chép của những thư tịch cổ thì
vào đời Hán, trong "Hán Thư, Văn nghệ chí" người ta thấy có mối quan hệ với các bài ca
quyết của Huyền không phái được ghi chép vào khoảng đời Đường (Trung Quốc) trở về

sau của các Phong thuỷ học. [16]
Huyền không phi tinh dựa vào tính chất và sự di chuyển của 9 sao (tức Cửu tinh
hay 9 số) mà đoán định họa, phúc của từng căn nhà (dương trạch) hay từng phần mộ (âm
trạch). Cửu tinh: tức là 9 con số, từ số 1 tới số 9, với mỗi số đều có tính chất và ngũ hành
riêng biệt, đại lược như sau:
Số 1: Sao Nhất Bạch hoặc Tham Lang, có những tính chất như sau:
-

Về Ngũ Hành: thuộc Thủy

-

Về màu sắc: thuộc màu trắng

-

Về cơ thể: là thận, tai và máu huyết

-

Về người: là con trai thứ trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng hay đi với những sao 4, 6 thì chủ về văn tài xuất chúng,
công danh, sự nghiệp thăng tiến. Nếu suy, tử thì mắc bệnh về thận và khí huyết,
công danh trắc trở, bị trộm cướp hay trở thành trộm cướp.
Số 2: Sao Nhị Hắc hay Cự Môn, có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Thổ.

-

Về màu sắc : thuộc màu đen.

-

Về cơ thể: là bụng và dạ dày.

-

Về người: là mẹ hoặc vợ trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng thì điền sản sung túc, phát về võ nghiệp, con cháu đông
đúc. Suy thì bệnh tật liên miên, trong nhà xuất hiện quả phụ.
Số 3: Sao Tam Bích hay Lộc Tồn, có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Mộc.

-

Về màu sắc: thuộc màu xanh lá cây.

-

Về cơ thể: mật, vai và 2 tay.

-

Về người: là con trai trưởng trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng thì con trưởng phát đạt, lợi cho kinh doanh, vợ cả tốt.
Nếu suy thì khắc vợ và hay bị kiện tụng, tranh chấp.
Số 4: Sao Tứ Lục hoặc Văn Xương, có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Mộc.
1
0


-

1
0
Về màu sắc: thuộc màu xanh dương (xanh nước biển).

-

Về cơ thể: gan, đùi và 2 chân.

-

Về người: là con gái trưởng trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì văn chương nổi tiếng, đỗ
đạt cao, con gái xinh đẹp, lấy chồng giàu sang. Nếu suy, tử thì trong nhà xuất hiện
người dâm đãng, phiêu bạt đó đây, bệnh về thần kinh.
Số 5: Sao Ngũ Hoàng, có những tính chất sau:

-

Về Ngũ Hành: thuộc Thổ.

-

Về màu sắc: thuộc màu vàng.

-

Về cơ thể và con người: không.

-

Về tính chất: nếu vượng thì tài lộc, nhân đinh đều phát, phú quý song toàn. Nếu
suy thì chủ nhiều hung họa, bệnh tật, tai nạn, chết chóc...
Số 6: Sao Lục Bạch hoặc Vũ Khúc: có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Kim.

-

Về màu sắc: thuộc màu trắng, bạc.

-

Về cơ thể: đầu, mũi, cổ, xương, ruột già.

-

Về người: là chồng hoặc cha trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì công danh hiển hách, văn
võ song toàn. Nếu suy thì khắc vợ, mất con, lại hay bị quan tụng, xương cốt dễ
gãy.
Số 7: Sao Thất Xích hoặc Phá Quân: có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Kim.

-

Về màu sắc: thuộc màu đỏ.

-

Về cơ thể: phổi, miệng, lưỡi.

-

Về người: là con gái út trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng thì hoạnh phát về võ nghiệp hoặc kinh doanh. Nếu suy thì
bị trộm cướp hay tiểu nhân làm hại, đễ mắc tai họa về hỏa tai hay thị phi, hình
ngục.
Số 8: Sao Bát Bạch hoặc Tả Phù: có những tính chất sau:

-

Về Ngũ hành: thuộc Thổ.

-

Về màu sắc: thuộc màu trắng.

-

Về cơ thể: lưng, ngực và lá lách.

-

Về người: là con trai út trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng thì nhiều ruộng đất, nhà cửa, con cái hiếu thảo, tài đinh
1
0


1
1
đều phát. Nếu suy thì tổn thương con nhỏ, dễ bị ôn dịch.
Số 9: Sao Cửu Tử hay Hữu Bật, có những tính chất sau:
-

Về Ngũ hành: thuộc Hỏa.

-

Về màu sắc: màu đỏ tía.

-

Về cơ thể: mắt, tim, ấn đường.

-

Về người: con gái thứ trong gia đình.

-

Về tính chất: nếu vượng thì nhiều văn tài, quý hiển sống lâu. Nếu suy thì bị hỏa
tai, hoặc tai họa chốn quan trường, bị thổ huyết, điên loạn, đau mắt, sinh đẻ khó
khăn.
Thuật Huyền không phi tinh lấy sự phối hợp của cửu tinh (9 sao) trong Lạc thư

làm chủ. Sự di chuyển của cửu tinh trong lạc thư theo vòng Lượng thiên xích. thuận
chiều hay nghịch chiều là cơ sở cho việc xác định hướng tốt hay xấu trong 24 sơn và 8
hướng. [2]
2.1.4. Bản chất khoa học của phong thủy
Phong thủy học là một bộ môn khoa học cổ, đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc
trong lịch sử phát triển của các dân tộc ở phương Đông, nay lan truyền sang cả phương
Tây.
Phong thủy đã và đang trở thành phong tục, tập quán sinh hoạt, phương thức tư
duy, lòng tin, ý thức trầm tích ở trong mỗi người dân, mỗi quần thể tộc người ở phương
Đông. [17]
Phong thủy giúp nâng cao hiểu biết của mọi người về môi trường sống tự nhiên
và từ đó hình thành ý thức bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Do đó, nghiên cứu khoa học Phong thủy không chỉ là nghiên cứu tư duy cổ mà
còn dần dần nghiên cứu cả nền văn hóa phương Đông nói riêng và của nhân loại nói
chung. Ngày nay khoa học đương đại đã có cách nhìn, cách đánh giá mới về Phong thủy
cổ truyền, coi phong thủy như là bộ môn khoa học cần phải nghiêm túc nghiên cứu và
ứng dụng để giúp con người sống hài hòa với thiên nhiên, đón cát - trừ hung.
Bản chất của môn phong thủy là một ngành khoa học thực sự, là tổng hợp nhiều
ngành nghiên cứu khác nhau như: lịch sử học, tâm lý học, địa lý học, kiến trúc học, xã
hội học.. .mặc dù nội dung của nó còn những bí ẩn cần khám phá. [1]
2.2.

Cơ sở thực tiễn của đề tài

2.2.1.

Thuật phong thủy trên thế giới

Thuật phong thủy được phát hiện ở Đông Á từ hàng ngàn năm trước, tuy nhiên
1
0


1
2
cho đến nay nó không còn là của riêng của các dân tộc Đông Á nữa mà đã được áp dụng
ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Hy Lạp La Mã cổ đại, năm 460 trước Công nguyên, Hipocrat - người đặt nền
móng cho nền y học phương Tây đã có thu thập trước tác “Bàn về gió, nước và hoàn
cảnh” của một thầy thuốc vô danh vào trong văn tập của mình. Sách này coi hoàn cảnh là
một hệ thống chế ước mối quan hệ tương hỗ của sự tồn tại của xã hội, luận chứng mối
quan hệ giữa con người và hoàn cảnh. Một học giả cổ Hy Lạp khác là Olympia (208126
trước Công nguyên) rất coi trọng chí học, coi thủy văn hoặc núi non là nhân tố chủ đạo
của vùng, căn cứ vào đất đai màu mỡ hoặc khô cằn mà nhận xét tính cách ôn hòa hoặc
thô bạo của cư dân. Một học giả Hy Lạp là Acranist (190-150 trước Công nguyên) đã
viết tác phẩm “Hồng Hải”. Đây là một trước tác về Địa lý học giữa con người và hoàn
cảnh. Thông qua nghiên cứu về con sông, trình bày về phân tích mối quan hệ giữa con
người và dòng sông qua nghiên cứu về các bộ lạc sở tại. Ông nêu con người muốn sinh
tồn phải thích ứng với hoàn cảnh, ví dụ, cư dân vùng ven biển đất đai lồi lõm (Hồng Hải)
chọn cửa hàng phía Bắc là để tránh nóng.
Tại Mỹ, dân chúng Mỹ ngày càng tin vào thuyết phong thủy. Trong ngành kiến
trúc, một bộ môn học mới cũng được hình thành. Xây nhà ở, mở cửa hàng đều phải chọn
hướng, địa thế. Từ điển kinh doanh Mỹ đã có một thuật ngữ mới : Feng Shui - phong
thủy, đọc theo âm tiếng Trung Hoa. Báo chí Mỹ cũng đăng tải nhiều bài về thuật phong
thủy. Một loạt các cuốn sách xuất hiện như : “Thuật phong thủy - nhà khoa học trong nhà

bạn” của giáo sư Đại học Northwest John Govert ; “Nhà thiết kế với phong thủy” của
Sarah Rossbach và nữ kiến trúc sư Robin Lennon với cuốn “Kiến tạo căn nhà cho trái tim
bạn”. Riêng tại ban California, thành phố Gardena cũng có cả hàng chục ngàn cư dân
theo thuyết phong thủy, bắt đầu là người Mỹ gốc châu á, rồi đến cả người Mỹ chính gốc,
là siêu sao Hollywood hay người mẫu thời trang cũng sùng thuyết phong thủy, đến nỗi
theo sự tư vấn của chuyên gia phong thủy, hay gọi là thầy địa lý Angi Ma Wong, một
nhà quản lý, ông Mitch Lansdell, mỗi khi có cuộc gọi quan trọng, ông ta phải xoay ghế
ngồi đối diện với góc Đông Bắc của văn phòng mình hay đánh dấu cửa để ra vào, xếp
sách vở tư liệu kinh doanh vào góc hướng Đông Nam. Thuật Phong Thủy đã trở thành
một ngành kinh doanh. Hầu như các hãng xây dựng và trang trí nội thất ở Mỹ đều lập
văn phòng nghiên cứu thuật này. Khách hàng có thể gọi điện đến yêu cầu giúp đỡ. Các
chuyên gia thuật phong thủy sử dụng kỹ thuật hiện đại như máy Fax, máy quay video để
làm việc. Giá cho mỗi dịch vụ về Phong thủy từ 2-3 giờ là 350-450 đôla.
Thông thường khách hàng sẽ được hướng dẫn tuân theo những nguyên tắc sau: Ba vật
1
0


1
3
trong nhà quan trọng nhất là giường, bàn làm việc và bếp lò. Phải đặt chúng sao cho kín
đáo để khách lạ đến nhà bước vào cửa mắt không bao giờ thấy chúng. Các chỗ ngồi trong
phòng khách phải kê sao cho khách dễ dàng trò chuyện. Chính cách sắp xếp đặt ghế ngồi
làm cho phòng khách của mình trở nên mời mọc và hấp dẫn khách đến chơi thường
xuyên. [1]
2.2.2.

Thuật phong thủy ở Trung Quốc

Trung Quốc được nhiều nước trên thế giới là cái nôi của thuật Phong thủy. Người

Trung Hoa luôn tin tưởng địa lý có sự tương quan ảnh hưởng mật thiết đến đời sống con
người hơn cả áo cơm, do đó có câu “Sống vì mồ mả, không ai sống vì cả chén cơm”.
Kinh đô của triều Minh, Yên Sơn, án ngữ giữa dòng khí của núi Côn Lôn. Thái
Sơn, “Thanh Long” ở bên trái; Hoa Sơn, “Bạch Hổ” ở bên phải; và Tùng Sơn tạo nên
những rặng núi che chở ở phía sau. Thật vậy các kinh đô và cung điện của các triều đại
Trung Hoa đều được thiết kế tuân theo các nguyên lý phong thuỷ, như Tử Cấm Thành
được xây dựng vào Triều Minh và tái thiết vào Triều Thanh tuân thủ chặt chẽ theo các
quy tắc của phép xem địa lý. Hoàng cung này cân xứng với việc định hướng bắc - nam
và cổng chính đối diện hướng nam. Việc định hướng nam mang tính thích hợp hơn vì gió
thổi từ Mông Cổ đến mang nhiều bụi cát vàng và rất lạnh. Người ta tránh bố trí các cửa
sổ ở các hướng bắc và cách xây dựng như thế đã trở nên phổ biến. Thậm chí ngày nay,
nhiều ngôi nhà Bắc Kinh đều không có cửa sổ hay mở các cửa khác ra hướng bắc. Toàn
bộ Tử Cấm Thành được bao bọc bởi một hệ thống hào khiến cho nước có thể chảy qua
cổng chính và lối vào. Cách thiết kế xây dựng có mô hình như thế vì theo quan điểm của
người Trung Hoa, nước tượng trưng cho của cải. (Nước chảy qua cửa chính có nghĩa là
nhận được nhiều của cải). Thêm vào đó, Thái Hoà Điện, Trung Hoà Điện và các phần
còn lại của Hoàng Cung đều có giả sơn ở phía sau để tạo ra Phong thuỷ tốt. Phía sau
trong trường hợp này có nghĩa là che chở, đặc biệt chống lại gió và lạnh. Thái Hoà Môn,
cửa vào chính cung, được chủ đích bố trí theo phía trước suối Hoàng Thuỷ. Cổng này có
chín hàng cột (số 9 tượng trưng cho trường thọ). Tổng thể Hoàng Cung có lối trang trí
bằng màu sắc và hoạ tiết mang ý nghĩa tốt, Rồng (biểu tượng dương), ngọc trai (biểu
tượng âm), các con thú bốn chân và hoa được tạo ra và trang trí trên các mái nhà và bức
tường như là các biểu tượng của may mắn và thành công. Toàn bộ khung cảnh và cách
bố trí của cung Mùa Hè cũng dựa trên các nguyên lý Phong Thuỷ. Cung điện này được
xây dựng hướng ra hồ Côn Minh trên một mặt dốc có đồi ở phía bắc đóng vai trò như
điểm tựa ở phía sau lưng. [ 12]
Trung Quốc là một quốc gia đa dân tộc. Thuật phong thủy vốn là một tập tục của
1
0

1
4
người Hán nhưng khi thâm nhập vào các dân tộc khác thì cũng có những nét độc đáo
riêng. Tộc Choang ở Quảng Tây rất yêu cái đẹp, rất chú ý đến phong thủy. Họ xây nhà
kiểu có lan can, dựa núi kề nước, lưng quay hướng Bắc, mặt ngoảnh về Nam hoặc quay
lưng về Tây, quay mặt về Đông, sân bãi phía trước rộng rãi, suối chảy róc rách, từng căn
nhà nhỏ ẩn hiện trong rừng trúc xanh. Người tộc Dao ở giữa Kiềm - Quế thịnh hành tục
chém áo quan mai táng. Trước khi chôn, thầy mo tế huyệt, sau khi áo quan hạ huyệt, thầy
mo đọc thần chú, tay cầm dao dựa chém ba nhát trên áo quan ở trái, phải và giữa, tỏ ý
linh hồn người chết đã bỏ nhà, bỏ trại, bỏ người đời. Mộ đắp hình tròn hoặc chữ nhật,
trên nấm trồng cọc tiêu. Tộc Miêu ở phương Tây có tập tục đốt mộ. Trước khi hạ huyệt
đốt bằng dầu gọi là sưởi ấm huyệt. Sau đó nhà phong thủy vẽ hình bát quái trong huyệt
thả một con gà trống xuống huyệt và cho mổ gạo để đoán sự lành dữ đối với chủ nhà.
[15]
Ngày nay, việc xem phong thủy ngày càng trở thành một việc làm phổ biến đối
với người Trung Quốc. Những con số thống kê đã đưa ra kết quả đáng kinh ngạc. Ở
Hồng Kông, một kiến trúc sư cao cấp cấp được đào tạo ở Luân Đôn công tác ở Viện
Công Trình Công Cộng công bố sáu thị trấn mới ở vùng lãnh thổ mới có 1,8 triệu dân
được thiết kế theo nguyên lý Phong thủy. Vào năm 1981, một bản báo cáo mới thấy các
ông chủ thuộc địa Hồng Kông đã chi hơn 1,5 triệu đôla Hồng Kông cho việc xem địa lý
khi di dời mộ của tổ tiên đến các địa điểm khác. Vào năm 1985, tờ The Star tuờng trình
một nguời đàn ông bị bệnh tâm thần ở Cửu Long đã giết bốn đứa trẻ và làm bị thương
hơn 30 nguời ở nhà trẻ, thầy Phong thủy cho rằng nguyên nhân là do cột khói công
nghiệp huớng thẳng vào nhà trẻ, ống khói đó trông giống như que nhang đốt lúc tang lễ.
[14]
2.2.3.

Thuật phong thủy tại Việt Nam

Theo các nhà nghiên cứu, thuật phong thủy đã được truyền vào nước ta và phát
triển vào thế kỷ thứ 17. Khoa địa lý Việt do danh sư Tả Ao và Hòa Chính truyền đạt qua
nhiều đời.
Tả Ao là người thứ nhất học được khoa địa lý chính tông và là nhà địa lý giỏi nhất
Việt Nam xưa kia. Ông tên là Nguyễn Đức Huyên, người làng Tả Ao, huyện Nghi Xuân,
tỉnh Hà Tĩnh. Nhà nghèo, sinh vào thời Lê-Trịnh, mồ côi cha từ nhỏ, mẹ lòa, anh ruột
cũng nghèo. Ông là người có hiếu đã học làm thuốc chữa cho mẹ khỏi lòa và chữa cho
một thầy địa lý khỏi đau mắt gần mù, rồi được thầy truyền cho khoa địa lý chính tông.
Tương truyền, ông không truyền nghề địa lý này cho ai nhưng ông có làm hai văn bản
1
0


1
5
dạy địa lý được các đời sau in thành sách. Một là tập Địa đạo diễn ca có 120 câu văn vần,
hai là tập Dã đàm Tả Ao bằng văn xuôi. Các thầy địa lý ở nước ta cho đây là hai tập sách
rất tốt. Nó xuất phát từ môn địa lý chính tông, đi từ căn bản chú trọng tìm cho thấy Long
Châu huyệt đích, sau đến phần chi tiết nói thêm những điều phụ vào phần văn bản.
Người nước ta thời xưa rất thích hai tập sách này vì một lẽ, dễ đọc, dễ hiểu, dễ tiếp thu
và dễ thực hành hơn là những sách du nhập từ Trung Hoa sang, rất rắc rối, mông lung,
khó hiểu. [17]
Hòa Chính là một thầy địa lý được Trịnh Sâm cho sang Trung Quốc học, thành
tài. Lúc về, ông có viết sách, chưa được in nên nay chỉ có những bản thảo sao chép lại,
không chắc có đúng nguyên văn của ông không. Sau khi Trịnh Sâm muốn cướp ngôi nhà
Lê sai ông đặt hướng và xây lại thành Cổ Loa để thành một đế đô, ông không làm, bị
chúa Trịnh đổ chì nóng, mù cả hai mắt và bị chết.
* Phong thủy trong kiến trúc kinh thành Huế
Theo lẽ tự nhiên, kiến trúc kinh thành phải là một mẫu mực theo thuật
phong thủy bởi lẽ việc lựa chọn địa điểm và xây dựng thành ấp của vua chúa là hết sức

quan trọng, sao cho đó phải là nơi hội tụ của long mạch. Chính vì vậy tổng thể kinh
thành Huế được đặt trong khung cảnh bao la đất rộng và núi cao đẹp, minh đường lớn, và
sông uốn khúc rộng. Cụ thể tiền án của kinh thành là núi Ngự Bình cao hơn 100m, đỉnh
bằng phẳng, dáng đẹp, cân phân nằm giữa vùng đồng bằng. Hai bên là cồn Hến và cồn
Dã Viên làm tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ trong thế rồng chầu hổ phục tỏ ý tôn trọng
vương quyền. Minh đường thủy tụ là khúc sông Hương rộng nằm dài giữa hai cồn cong
như một cánh cung mang lại sinh khí cho đô thành. Do quan niệm “Thánh nhân Nam
diện nhi thính thiên hạ” (Kinh Dịch - Thiên tử phải quây mặt về hướng nam để cai trị
thiên hạ) nhưng đồng thời phải tận dụng được thế đất đẹp nên kinh thành và các công
trình trong nó được bố trí đối xứng qua trục Dũng đạo quay mặt hơi chếch về hướng
Đông - Nam một góc nhỏ nhưng vẫn giữ được tư tưởng chính của thuyết phong thủy.
Đây là cách sáng tạo và linh hoạt của người quy hoạch trong việc vận dụng thuyết phong
thủy.
Mặt khác, phong thủy không chỉ xem hướng công trình mà nó cần ảnh hưởng sâu
vào bố trí nội thất, vào các bộ phận và kết cấu trong công trình như chiều dài, rộng, cao,
các cột, cửa... ví dụ như các bộ phận của Ngọ Môn đều có những con số theo nguyên tắc
của dịch học các con số 5, số 9, số 100. Năm lối đi vào Ngọ Môn tượng trưng cho Ngũ
Hành, trong đó lối vua đi thuộc hành thổ, màu vàng. Chính bộ mái của lầu Ngũ Phụng
biểu hiện con số 5 và 9 trong hào Cửu Ngũ ở Kinh Dịch, ứng với mạng thiên tử. Một
1
0


1
6
trăm cột là tổng của các con số Hà Đồ (55) và lạc thư (45). Các con số này ta lại gặp ở tại
sân Đại Triều Nghi với 9 bậc cấp ở phần sân dưới và 5 bậc cấp ở phần sân trên. Trên mỗi
mái của điện Thái Hòa đều được đắp nổi 9 con rồng trong các tư thế khác nhau, và trong
nội thất cũng tương tự. Đó là chưa kể đến các con số liên quan đến chiều cao các cửa mà
khó có thể liệt kê hết ra ở đây.

về vị trí và phong thủy của kinh thành Huế, các sử quan Triều Nguyễn đã nhận
xét, mà có thể nói, như một bản “Luận chứng kinh tế kỹ thuật”: “Kinh sư là nơi miền núi
miền biển đều hợp về, đứng giữa miền nam miền bắc, đất đai cao ráo, non sông phẳng
lặng; đường thủy thì có cửa Thuận An, cửa Tư Hiền sâu hiểm, đường bộ thì có Hoành
Sơn, ải Hải Vân ngăn chặn; sông lớn giữ phía trước, núi cao giữ phía sau, Rồng cuốn Hổ
ngồi, hình thể vững chãi, ấy là do trời đất xếp đặt, thật là thượng đô của nhà vua”.
* Phong thủy trong kiến trúc Dinh Độc Lập
Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu cũng rất sùng bái khoa Phong thủy. Ông đã từng
thuê thầy địa lý đặt lại mộ cha Phan Rang để táng vào nơi được đại “cát” nhất. Ông
Thiệu muốn chức vị của mình trường tồn nên đã cho xây lại và yểm bùa dinh “Tổng
thống” tức là “Dinh Độc Lập”.
Nguyên nơi này trước kia gọi là dinh Nô-rô-đôm. Nó vốn là phủ toàn quyền do
thực dân Pháp xây dựng từ cuối thế kỷ XIX. Khi Pháp trao trả độc lập “giả hiệu” cho
Bảo Đại thì dinh mới bắt đầu đổi tên thành Dinh Độc Lập.
Thời kỳ ông Ngô Đình Diệm lên làm tổng thống thì ngày 27/02/1962, hai phi
công thuộc phái chống đối tới ném bom làm sập cánh trái của dinh, rồi ngày 01/11/1963,
chế độ Ngô Đình Diệm bị lật đổ, cho tới khi các ông Thiệu, ông Kỳ lên nắm chính
quyền, dinh vẫn chưa được sửa xong. Ông Thiệu đã đề ra chương trình xâ y dựng lại
Dinh Độc Lập, các kiến trúc sư phải thiết kế sao cho dinh mới vững chãi để chống lại các
cuộc tấn công của phe đảo chính.
Theo sách vở cũ thì bộ phận chính của dinh mới được cấu trúc thành ba tầng lầu
kéo ngang thành ba vệt dài và hệ thống cửa lớn ở chính giữa kéo thành một nét thẳng dọc
từ trên xuống dưới, như một nét sổ kết hợp lại với nhau thành chữ vương (vua), chiếc kỳ
đài trên nóc lầu lại tạo thành dấu chấm trên chữ vương và nó tạo thành chữ chủ nghĩa là
chúa.
Trên nóc mái bằng của dinh còn có một cái lầu nhỏ gọi là tứ phương vô sự lầu.
Cái lầu này là nơi yểm bùa làm cho dinh được bình yên vô sự, chống được mọi hiểm họa
từ bốn phương ập tới. Lầu nhỏ này xây theo hình vuông kiểu chữ khẩu, trước lầu có một
cột đâm thẳng thành một nét dọc tạo thành chữ trung, ngụ ý dinh là trung tâm quyền lực,
1

0


đồng thời có nghĩa là chính giữa.

1
7

Ngày 31/10/1966, đúng giờ đại cát, ông Nguyễn Văn Thiệu tới cắt băng khánh
thành Dinh Độc Lập được tái tạo theo kiểu mới đó.
Từ trên cao nhìn xuống, toàn bộ mặt bằng của Dinh Độc Lập được xây dựng trên
khu vực có hình chữ cát (có nghĩa là tốt lành), nhưng rồi có người mách con đường thảo
cầm viên đâm thẳng vào dinh như một mũi tên. Ông Thiệu đến nhờ một pháp sư yểm cho
lá bùa chôn ngay giữa cổng chính. Đồng thời phía trước dinh, ông Thiệu còn bố trí
những rào sắt chắn đặt thường xuyên trên con lộ, tạo thành một vật cản chặt đứt ngang
mũi tên.
Tuy nhiên, xét về tổng thể mà nói, từ trên cao nhìn xuống, tòa nhà Dinh Độc Lập
được thiết kế mang hình tượng cái triện và con dấu, mang ý nghĩa về quyền lực, cho nên
tòa nhà này một thời đã có những vị thế quyền lực nhất định trong xã hội. Nhưng khi
quan sát từ bên ngoài thì tòa nhà này lại mang một hình tượng khá xấu xét theo quan
điểm phong thủy, đó là hình tượng “lộ cốt”. Có lẽ vì thế mà chủ nhân hoặc người sử
dụng công trình này đều không thịnh vượng lâu dài. [1]
2.3.

Ứng dụng Phong thủy trong bài trí nhà ở nội đô
Một ngôi nhà mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia chủ cần có sự hài hòa về

Phong thủy

Yếu tố Phong thủy luôn được coi là yếu tố quan trọng trong việc thiết kế và xây

dựng nhà cửa. Cần lưu ý một số yếu tố dưới đây để có một mái ấm bình an và tài lộc.
Theo Duy Nguyên, Trần Sinh [9] khi bố trí nhà ở nội đô cần chú ý các yếu tố sau:
2.3.1.

Chú ý đến diện tích nhà.

Khi xây nhà, bạn nên tính xem sẽ có bao nhiêu người ở đó để thiết kế nhà có diện
tích phù hợp. Một ngôi nhà có diện tích quá lớn hoặc quá nhỏ đều không tốt, nếu căn nhà
có diện tích quá rộng so với số người ở sẽ gây cảm giác bất an, trống trải, nếu căn nhà có
diện tích quá nhỏ mà số người ở nhiều sẽ gây ngột ngạt, bức bối cho những người sống
trong gia đình. Ngoài ra, khi lựa chọn đồ đạc, vật dụng bài trí cũng cần lưu ý đến kích cỡ
phù hợp với diện tích trong phòng để tạo nên sự hài hòa, cân bằng lẫn nhau.
2.3.2.

Hình dạng của phòng.

Theo phong thủy, hình dạng của các căn phòng có ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý
và sức khỏe của những thành viên trong gia đình. Nếu phòng trong nhà có hình dạng
vuông vắn như hình chữ nhật hay hình vuông, bốn mặt đều đặn và đối xứng nhau sẽ
mang lại cho người sống trong nhà cảm giác bình an, khỏe mạnh và ổn định. Nên tránh
1
0


1
8
thiết kế phòng chỉ có ba góc hay có quá nhiều góc sẽ khiến mọi người cảm thấy bất an,
dễ cáu gắt.
2.3.3.

Chú ý đến ánh sáng.

Khi thiết kế nhà, nên lưu ý đến việc cân bằng ánh sáng trong phòng, không nên để
tình trạng âm thịnh dương suy hoặc ngược lại. Bóng tối thuộc tính âm còn ánh sáng
thuộc tính dương, khi âm dương cân bằng thì cuộc sống gia đình mới được an lành.
Nếu nhà có quá nhiều cửa sổ khiến ánh sáng tràn ngập sẽ làm cho dương khí quá
vượng, ảnh hưởng không tốt cho vận tài lộc của gia đình. Nếu nhà có ít cửa, phải sử dụng
nhiều ánh sáng của đèn điện cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người. Do
vậy, ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tài lộc và cân bằng âm dương,
đảm bảo sức khỏe cho mọi người trong nhà.
2.3.4.

Chú ý đến màu sắc

Màu sắc là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến sắc thái tình cảm, tính cách của
mỗi người. Đương nhiên tuỳ thuộc vào chức năng của mỗi loại phòng, cung mệnh, độ
tuổi, giới tính người ở lại có những màu phù hợp riêng. Tuy vậy, nếu chọn màu quá nổi
sẽ gây kích thích ảnh hưởng đến tâm lý. Những màu đỏ hay xanh lá cây thẫm thuộc về
tính âm theo phong thủy thì đều không tốt cho sức khỏe.
2.3.5.

Chú ý đến ban công và cửa

Cửa và ban công luôn là nơi hút tài lộc vào nhà, vì vậy, khi thiết kế nhà nên tìm
một vị trí thích hợp cho cửa và ban công để tránh các luồng khí xung đột lẫn nhau. Nên
tránh cửa ra vào đối diện với ban công, cửa ra vào phía trước đối diện với cửa sau, các
cửa sổ cũng nên bố trí, xếp đặt lệch nhau, tránh tất cả các cửa và ban công đối diện nhau
dẫn đến việc hao hụt tài chính và vượng khí trong nhà.
2.3.6.

Cầu thang:

Đóng góp vai trò quan trọng trong việc liên kết giữa các tầng, không gian nhà,
cầu thang là 1 thành phần không thể thiếu được trong nhà tầng, ngoài vai trò liên kết giao
thông, tạo điểm nhấn cho nhà tầng, theo phong thủy cầu thang còn là nơi dẫn khí từ cửa
chính lên các tầng trên của ngôi nhà. Cầu thang được xem là hợp cách khi nó dựa vào
vách trái (vách Thanh Long) của ngôi nhà. Vách này phải đủ sáng để tạo khí lực. Theo
quan niệm của người xưa, cầu thang sẽ tốt nếu được uốn lượn hình long bàng (rồng
cuộn).
Cầu thang là nơi khí lực tụ lại và vận động. Vì vậy, tránh đè lên trên cửa giường
ngủ, hay bên dưới là bếp. Điều đại kỵ là để cầu thang ở giữa nhà vì như vậy sẽ gây nhiều
1
0


1
9
tai họa cho chủ nhà. Người ta thường đặt cầu thang ở góc riêng.
Vị trí cầu thang hài hòa khi tạo được nét cân xứng với không gian ngôi nhà. Để
khí lực đầy đủ, cầu thang phải có chiều ngang rộng, kích cỡ trung bình là 90 cm.
Số lượng bậc thang được tăng giảm tùy theo không gian của từng nhà, tuy nhiên,
vẫn phải đảm bảo số bậc theo quan niệm cổ truyền: sinh, lão, bệnh, tử. Như vậy, số bậc
thang phải chia hết cho 4 và cộng thêm 1 hoặc 2. (Ví dụ: cầu thang thường gồm 17, 18
bậc hoặc 21, 22 bậc).
Không gian dưới gầm cầu thang phải trống.
Xác định vị trí cho một cầu thang thường tránh:
-

Nghiêng và gập ghềnh;

-

Trụ và tay nắm cầu thang nhỏ;

-

Cầu thang quá tối;

-

Cầu thang không đủ số lượng bậc thang;

-

Cầu thang có lối đi đối diện cửa ra vào (cầu thang và cửa ra vào thẳng hàng).

2.4.

Ứng dụng của Phong thủy trong xây dựng

2.4.1.

Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhà ở với sơn thủy

Người xưa nghiên cứu rất nhiều về mối quan hệ giữa sơn thủy với con người. Nơi
ở của con người lấy đất lớn núi sông làm chủ, cho nên khí đất mạnh của núi sông là rất
quan trọng. Chúng liên hệ mật thiết tới họa phúc của con người. Ông cha ta cho rằng, nơi
nào non xanh nước biếc thì nhất định chỗ đó sẽ sản sinh nhiều nhân tài, vì “Sơn quản
nhân đinh, thủy quản tài lộc”. Trong Phong thủy học, mối quan hệ giữa nơi ở và sơn thủy
thông thường được thể hiện như sau:

2.4.1.

L Nhà dựa vào núi.

Thể núi là bộ xương giá đỡ cho dương trạch (nhà ở), là cái kho của thiên nhiên
chứa tư liệu sinh hoạt cho con người. Thôn trang của người xưa toàn xây dựng dựa vào
núi.
Phàm nhà ở mà phía đông thấp phía tây cao là phú quý anh hào. Sau nhà có núi
để dựa vào giống như sự nghiệp của bạn có một chỗ dựa vững chắc, tài khí dồi dào, gia
đình bình an. Chính vì vậy, những ngôi nhà được xây dựa lưng vào núi không quá cao là
những ngôi nhà đẹp, và lí tưởng nhất là những ngôi nhà được xây ở thế trước thấp sau
cao.
2.4.1.2.

Những điều cần chú ý khi xây nhà dựa vào núi.

Khi xây dựng ta phải chọn những mảnh đất lưng dựa vào núi, hoặc phía sau lưng
1
0


2
0
có bố cục để dựa vào được coi là phù hợp với nguyên tắc trong Phong thủy. Tuy nhiên,
trong vài trường hợp dưới đây không nên xây nhà:
Địa thế trước cao sau thấp thì không nên kiến tạo nhà ở. Xây nhà trên mảnh đất có
thế như vậy sẽ tạo một khoảng không ở phía sau nhà, thường khiến cho người ở trong đó
có cảm giác bất an về địa hình.
Không nên xây nhà trên những vách núi cao và dốc như thế sẽ hao tài tán của và
rất nguy hiểm bởi vách núi tượng trưng cho sự hoại sinh, dễ gây sạt lở đất, không thích

hợp để ở.
Không nên xây biệt thự theo kết cấu “đỉnh núi”. Địa thế quá cao, quá dốc, ít người
sinh sống, bốn bề vắng lặng.. .đều không thích hợp để xây nhà vì sống ở không gian này
sẽ nguy hiểm, khi mùa mưa lũ đến và dễ khiến người ta có cảm giác cô độc.
2.4.1.3.

Bàn về tốt xấu của nước đối với nhà ở

Thuật tướng đất không chỉ xem tướng sơn mà còn cả tướng thủy nữa. Tướng thủy
là đánh giá sự tốt xấu của thủy.
Như thế nào thì thủy tốt đối với nhà ở?
Nghe nói sơn quý ở bát ngát, thủy quý ở chỗ quanh co. Thường nhà ở mà phía
đông có nước chảy sông dài là rất tốt. Nguồn sinh thủy sâu, dài thì khí long vượng, phát
phúc dài lâu. Nguồn thủy cạn, ngắn thì phát phúc không xa. Thủy phải nhập minh đường
lại phải có cửa dưới, để thu thủy hoặc giả thủy long ngầm cung cấp cũng đều là thủy tốt.
Phàm thủy đã tới thì phải đường đi khuất khúc chỗ nằm ngang phải chảy vòng ôm ấp,
nước đi phải liên tiếp, chỗ quay về phải ngưng lắng lại. Nếu là hải thủy (nước biển) thì
đầu sóng phải cao, sắc thủy phải trắng thì mới tốt. Nếu là suối khe thì tiếng róc rách phải
bình ổn mới tốt. Nếu là đầm hồ thì mặt hồ phải như gương mới tốt. Nếu là ao chuôm thì
phải có nguồn mới tốt. Nếu là vũng thì phải thẳm sâu không bao giờ cạn mới tốt. Trước
nhà có ao hình bán nguyệt, cong ở ngoài, căng ở trong, có thể phát tài. Giếng nước làm ở
các phương Hợi, Quý, Ât, Tốn, Đinh, Khôn là đại cát.
Như thế nào là thủy không tốt đối với nhà ở?
Phàm thủy tới nếu chảy thẳng phụt lớn, chảy xiết ào ào, vọt ngược lật cung đều
không tốt. Nếu thủy vô tình mà không đến được minh đường thì dù có cũng như không.
Nếu nhìn mà không thấy nước, cạn mà ướt cả đế giày hoặc đào hố thì đầy nước đến thu
đông thì cạn khô như thế là sơn tàn mạch tán, không tốt. Nước có mùi hôi thối không tốt.
Nếu là nước bùn mưa xuống thì lầy, trời trong thì khô, đó là địa mạch dò rỉ cũng không
tốt. Nhà ở bốn phía nước chảy, đường xá giao xung là không tốt. Trước nhà kỵ có hai ao.
Trước nhà có ao, sau nhà có ao, địa khí không có chỗ dựa không tốt. [3]

1
0


2.4.2.

2
1
Tìm hiểu về phương hướng của nhà.

Trong Phong thủy, việc chọn hướng nhà là rất quan trọng. Phương hướng tốt thì
âm dương mới điều hòa, nhà cửa mới bình an. Một trong những nguyên tắc về phương
hướng của lí luận Phong thủy truyền thống chính là ngôi nhà có hướng Nam, vì Nam là
hướng mà cây cối phát triển xanh tốt, khí Dương rất nhiều. Nếu xét từ môi trường học
mà nói, tọa Bắc hướng Nam có những ưu thế sau: tận dụng được ánh sáng mặt trời, mùa
đông tránh được gió bắc và đông bắc rét buốt thổi từ lục địa xuống, mùa hè đón gió nam
và đông nam thổi từ biển Đông vào, không khí lưu thông mát mẻ.
Có tám phương vị đó là Đông, Tây, Nam, Bắc là tứ chính và Đông Nam, Tây Nam, Đông
Bắc, Tây Bắc là tứ ngẫu.
Trong phong thủy mỗi phương vị đều có ý nghĩa riêng của nó:
1. Hướng Đông: Tốt cho việc làm ăn và sự nghiệp. Nhà không nên khuyết hướng
này.
2. Hướng Đông Nam: Tốt với những người kinh doanh ăn uống, nhưng cần cố
gắng.
3 Hướng Nam: Có vận khí tốt lành
4. Hướng Tây: Hướng nghỉ ngơi, cần yên tĩnh và tối
5. Hướng Bắc: Gió rét, đại diện cho sự bình tĩnh, trí tuệ, sáng tạo. Ở hướng này nhà
ở phải có phòng nhỏ nhô về phía trước thì mới tốt
6. Hướng Đông Bắc: Tốt với người làm ăn kinh doanh
7. Hướng Tây Nam: Xấu, không nên mở cửa hướng này

8. Hướng Tây Bắc: Có phúc đức, người giúp đỡ, sự nghiệp. Tốt với đàn ông.
Những điều cần lưu ý khi chọn bố trí hướng nhà:
-

Khi chọn hướng nhà thì phải căn cứ vào cung mệnh của chủ nhà và chủ yếu là
người đàn ông để chọn hướng nhà.

-

Dựa theo vận khí của căn nhà tức là phải dùng phương pháp lập trạch vận theo
Huyền không phi tinh, để xem nhà có nhận được vận khí hay không trước khi
tuyển chọn.

-

Hướng phải thuần khí tức nhà ở cần phải được chính sơn, chính hướng. nếu
trường hợp nhà không thể chọn chính hướng, mà bắt buộc phải kiêm hướng, thì
lệch sang bên phải hoặc bên trái tuyến vị đó không quá 3o.

-

Tránh bố trí hướng vào tuyến Đại không vong và Tiểu không vong. Một vòng tròn
trên la bàn bao gồm 360o, nếu chia ra 8 hướng thì mỗi hướng chiếm đúng 45 o.
Những tuyến độ nằm giữa 2 hướng là những tuyến Đại không vong. Mỗi hướng
1
0


2
2

chia thành 3 sơn, tổng có 24 sơn, mỗi sơn chiếm 15 o, tuyến Tiểu không vong là
những tuyến nằm ngay lằn ranh của 2 sơn.
-

Bí quyết Thành môn: Thành môn chính là cửa ngõ để vào nhà, hoặc nơi thủy đến,
thủy đi, hội tụ ở 2 bên phía trước. Đối với nhà cửa thì nếu khu vực đó có ngõ rẽ
vào nhà hay ngã ba, ngã tư, ao, hồ, biển hoặc chỗ 2 dòng sông tụ hội...thì những
nhà đó được xem như có thành môn.

-

Phối hợp phi tinh với địa hình (loan đầu): tức là những nơi có thủy của sông, hồ,
ao, biển, hoặc đường đi, sân rộng, đồng trống...phải nằm trùng với những nơi có
sinh khí hay vượng khí của Hướng tinh. Còn những nơi có núi đồi, gò cao, hay
nhà cửa, cây cối.. .thì phải nằm trùng với những khu vực có sinh khí hay vượng
khí của Sơn tinh.

[5]
2.4.3.
Cách chọn một nhà đẹp theo Phong thủy
Khi bạn chọn một ngôi nhà, bạn cần nắm vững mối quan hệ giữa địa hình và môi
trường, sự kết hợp giữa cảnh quan môi trường và kiến trúc biệt thự. Việc chọn địa hình
đất là một điều rất quan trọng trong việc xây dựng nhà.
Các nhà khoa học thường xuất phát từ các yếu tố cần thiết sau để chọn đất:
Thế đất phải bằng phẳng: Bởi nếu xây nhà trên một thế đất bị nghiêng sẽ khiến
những người sống trong ngôi nhà đó có cảm giác lo lắng. Nếu xét từ góc độ khoa học,
thế đất bằng phẳng sẽ có khả năng chịu lực tốt và công trình sẽ có tuổi thọ lâu hơn.
Nhưng nếu phải xây nhà trên mảnh đất dốc thì khi lựa chọn cần đặc biệt chú ý quan sát
môi trường xung quanh.
Nếu cửa chính của ngôi nhà đối diện với vách núi dốc thì đấy không phải chỗ ở thích

hợp. Trong Phong thủy học, thích hợp nhất là khi bạn xây nhà có phần lưng tựa vào
núi. Nó tượng trưng cho sự nghiệp và gia đình bạn có chỗ dựa, có lợi đối với việc phát
triển sự nghiệp của gia chủ.
Mảnh đất trước cửa nhà rộng rãi, có nguồn nước, trong Phong thủy gọi là “đường tiền
tập thủy”. Đây được xem là một nơi lý tưởng để xây nhà.
Nhà phải ở chính hướng: Chính Nam chính Bắc, chính Đông chính Tây, chính
Tây Bắc - Đông Nam, chính Đông Bắc - Tây Nam. Cụ thể: Tọa Đông triều Tây, tọa Tây
triều Đông, tọa Tây Bắc triều Đông Nam và tọa Đông Nam triều Tây Bắc, tọa Đông Bắc
triều Tây Nam, tọa Tây Nam triều Đông Bắc, tọa Nam triều Bắc và tọa Bắc triều Nam.
1
0


2
3
Nhưng nếu xét cụ thể về ý nghĩa thì không có hướng nào là hướng chính Nam
chính Bắc vì bản thân trái đất luôn chuyển động tuần hoàn không ngừng.
Hướng Nam nên để đất trống: Khi xây nhà nên để một chút đất trống ở hướng
Nam, có thể trồng rau, hoa hoặc cây tán thấp, điều này sẽ rất tốt đối với gia chủ
Không nên chọn nơi “tạng phong tập khí”: Khi chọn đất cho biệt thự tốt nhất
là nên quan sát xung quanh. Nếu cảm giác đầu tiên của bạn về khu đất đó là nơi gió nhẹ
khí tập thì đây chính là nơi đất lành để ở.
Nếu xây nhà ở gần nơi có gió to, theo Phong thủy thì khí sẽ bị gió thổi tán đi. Cho nên
nơi nào có gió quá to bạn không nên chọn để xây nhà. Hãy chú ý xem hướng gió to,
mạnh như thế nào vì dù mảnh đất có nhiều vượng khí đến đâu nếu gió to thổi liên tục thì
vượng khí cũng tiêu tan hết. Nhưng nếu gió quá ấm cũng không phải là nơi tốt để sinh
sống bởi lẽ khi đó không khí sẽ kém lưu thông....
Nền đất phải kiên cố: Nếu không sẽ dễ gây sụt lún, ảnh hưởng tới công trình, tính
mạng con người. Vậy nên trước khi xây nhà cần phải khảo sát trước địa chất.
Nước dưới đất ít nhất phải cách móng nhà 0,5m, như vậy mới có thể phòng trừ

khí lạnh và sự sụt lún, đồng thời cũng để ngăn chặn nguồn nước bị ô nhiễm.
Ngoài ra, cũng không nên xây nhà trên đất hình tam giác. Trên thực tế, xây đất
trên đất hình tam giác không kinh tế và cũng không đẹp, tỉ lệ sử dụng đất không cao so
với xây nhà trên mảnh đất hình chữ nhật hay hình vuông. Những góc còn thừa của đất
hình tam giác khó dùng được vào việc khác cho hợp lý.
Chất đất phải sạch sẽ: Đối với những tòa biệt thự ít tầng thì vấn đề chất đất có
sạch hay không là điều phải quan tâm rất nhiều. Nếu đất này trước đây là ao hồ hay sông
nhỏ thì sau khi xây, khí dưới đất sẽ bay lên rất nhiều. Nếu xây nhà trên đất trước đây là
bệnh viện hay nhà thờ, đền miếu...sẽ khiến cho người ở trên đất đó luôn có tâm trạng
thấp thỏm bất an.
Đất phải trồng nhiều cây xanh: Ngày nay khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh
thì quỹ đất dùng cho việc trông cây, hoa cũng giảm dần đáng kể. Đối với những tòa biệt
thự được xây dựng ở các thành phố phồn hoa cho dù cảnh quan kiến trúc tương đối đẹp
song người ta vẫn không thấy hài lòng vì không gian cho cây xanh quá ít.
Bởi vậy nếu chọn đất xây biệt thự bạn cũng nên lưu ý đến quỹ đất cho cây
xanh trong khu biệt thự nhà mình. Cây xanh là vành đai ngăn khí độc, giữ khí
lành, cùng với mặt nước điều hòa vi khí hậu cho nơi ở của bạn. Không chỉ vậy
trông nhiều cây xanh xung quanh biệt thự sẽ mang đến cho bạn sự thư thái,
thanh thoát sau những áp lực của cuộc sống thường ngày. [5]

1
0


PHẦN 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1.1.
-

Đối tượng nghiên cứu

Nhà ở nội đô ở phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên.
3.1.2.

Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của đề tài: phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái
Nguyên.
3.2.

Địa điểm và thời gian tiến hành

-

Địa điểm: phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

-

Thời gian tiến hành: Từ tháng 1 đến 5 năm 2014.

-

3.3. Nội dung nghiên cứu
Tìm hiểu chung về địa bàn thực tập.

-

Tiếp cận cách xác định hướng nhà theo khoa học phong thủy dựa trên tuổi của gia
chủ.

-

Tiếp cận cách sắp xếp, bài trí nội thất theo quan điểm phong thủy.
+ Một số quan điểm phong thủy về xây dựng và bài trí phòng khách.
+ Một số quan điểm phong thủy về xây dựng và bài trí phòng ngủ.
+ Một số quan điểm phong thủy về bài trí bàn thờ.
+ Một số quan điểm phong thủy về xây dựng và bài trí nhà bếp.
+ Một số quan điểm phong thủy về bố trí nhà vệ sinh.
+ Một số quan điểm phong thủy về sử dụng màu sắc theo âm dương, ngũ hành.

-

Tiếp cận, đánh giá sự ảnh hưởng của phong thủy tới một số công trình, nhà ở tại
phường Đồng Quang có vận dụng kiến thức khoa học phong thủy và không vận
dụng kiến thức khoa học phong thủy.
+ Đánh giá sự phù hợp của hướng ngôi nhà đối với tuổi của gia chủ theo quan điểm

của khoa học phong thủy.
+ Đánh giá cách sắp xếp, bố trí nội thất của ngôi nhà theo quan điểm của khoa học


phong thủy.
3.4.

Phương pháp nghiên cứu

3.4.1.

Phương pháp nghiên cứu, thu thập tài liệu

-

Thu thập các sách, báo, website có liên quan đến nội dung cần nghiên cứu.

-

Tổng hợp, so sánh các tài liệu và rút ra những điểm chính yếu và khái quát nhất
về phong thủy nhà ở nội đô.
3.4.2.

Điều tra thực tế

Điều tra, quan sát, đánh giá ngẫu nhiên một công trình nhà ở của người thuộc
Đông tứ mệnh và một công trình nhà ở của người thuộc Tây tứ mệnh trên địa bàn và so
sánh với các tài liệu để thấy được sự ảnh hưởng của phong thủy trong thực tế:
-

Công trình nhà ở của người thuộc Đông tứ mệnh hoặc Tây tứ mệnh có vận dụng
kiến thức khoa học phong thủy.

-

Công trình nhà ở của người thuộc Đông tứ mệnh hoặc Tây tứ mệnh không vận
dụng kiến thức khoa học phong thủy.
PHẦN 4
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1.

Giới thiệu chung về địa bàn thực tập

4.1.1.

Vị trí địa lý

Phường Đồng Quang là một trong các phường trung tâm thành phố Thái Nguyên,
đây là phường có diện tích tự nhiên là 1,49 Km2, (theo số liệu kiểm kê đất đai năm
2010) có địa giới hành chính tiếp giáp với các đơn vị sau:
Đồng Quang tiếp giáp với phường Quang Trung ở phía tây bắc qua hai tuyến
đường Hoàng Văn Thụ và Quang Trung, giáp với phường Phan Đình Phùng ở phía
đông bắc qua tuyến đường Lương Ngọc Quyến, giáp với phường Gia Sàng và Tân Lập
ở phía tây nam qua tuyến đường Thống Nhất, giáp với phường Tân Thịnh ở phía tây
nam.
Địa bàn được chia thành 18 tổ dân phố, bao gồm 2021 hộ. Trên địa bàn phường
có các tuyến đường giao thông quan trọng của thành phố như: Đường Hoàng Văn Thụ,
Lương Ngọc Quyến, Đường Thống Nhất, Quang Trung...........và tuyến đường sắt quốc
gia. Đây là những lợi thế về vị trí địa lý và cơ sở hạ tầng giao thông để đẩy mạnh tốc độ
phát triển kinh tế -xã hội của phường trong thời gian tới.
Phường Đồng Quang nằm trong vùng địa hình tương đối bằng phẳng của thành
phố Thái Nguyên và thấp dần theo hướng Đông Bắc - Tây Nam. Điều kiện thoát nước
tương đối thuận lợi.