Nghiên cứu xây dựng định hướng sử dụng hợp lý đất đai phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng đến năm 2020
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.77 MB, 113 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------
NGUYỄN THỊ TUYẾT
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG HỢP
LÝ ĐẤT ĐAI PHƯỜNG TRÀNG MINH, QUẬN KIẾN AN,
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ĐẾN NĂM 2020
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Hà Nội – Năm 2013
1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------
NGUYỄN THỊ TUYẾT
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG HỢP
LÝ ĐẤT ĐAI PHƯỜNG TRÀNG MINH, QUẬN KIẾN AN,
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ĐẾN NĂM 2020
Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã số: 60850103
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS NHỮ THỊ XUÂN
Hà Nội – Năm 2013
2
LỜI CẢM ƠN
Luận văn này của tôi đã đề cập đến “Nghiên cứu xây dựng định hướng
sử dụng hợp lý đất đai phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải
Phòng đến năm 2020” .
Trong quá trình tiến hành đề tài và hoàn chỉnh luận văn, tôi nhận
được sự giúp đỡ rất nhiều của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Nhân dịp hoàn
thành bản luận văn này, tôi xin trân trọng cảm ơn sự tạo điều kiện, giúp đỡ
của Đảng uỷ, Ban giám hiệu, Phòng sau Đại học, các thầy cô giáo khoa Địa
lý, trường Đại học Khoa học Tự Nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng dẫn:
PGS.TS Nhữ Thị Xuân
Tôi xin chân thành cảm ơn tới UBND quận Kiến An, phòng Tài nguyên
và Môi trường quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành UBND phường Tràng Minh,
Ban địa chính phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
Nhân dịp này tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình và bè bạn gần
xa đã tạo điều kiện, khuyến khích, động viên giúp đỡ tôi hoàn thành chuyên
đềnghiên cứu.
Tôi xin trân trọng gửi tới các thầy cô giáo, các vị trong Hội đồng chấm
luận văn lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất.
Hà Nội, ngày ….. tháng … năm 2013
Tác giả
Nguyễn Thị Tuyết
3
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, những số liệu đã được sử dụng trong bản luận
văn này là hoàn toàn trung thực và chưa hề sử dụng cho bảo vệ một học vị
nào. Moị sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn đều đã được cảm ơn. Các
thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn này đã được ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả
Nguyễn Thị Tuyết
MỞ ĐẦU
4
1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...........................................................................3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................................3
4. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................3
5. Ý nghĩa của đề tài luận văn.................................................................................3
6. Cơ sở dữ liệu đã sử dụng.................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................4
8. Kết quả đạt được của luận văn...........................................................................5
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn......................................................5
10. Cấu trúc của luận văn.......................................................................................5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG HỢP
LÝ ĐẤT ĐÔ THỊ.....................................................................................................6
1.1. Đô thị, đất đô thị, đô thị hóa, sử dụng đất đô thị............................................6
1.1.1. Khái niệm đô thị.................................................................................................6
1.1.2. Đất đô thị............................................................................................................7
1.1.3. Đô thị hóa...........................................................................................................8
1.1.4. Sử dụng đất đô thị...............................................................................................9
1.2 Vai trò của đất đô thị.......................................................................................12
1.3. Cơ sở lý luận của việc sử dụng hợp lý đất đai..............................................13
1.4. Quy hoạch đô thị.............................................................................................17
1.5. Cơ sở pháp lý về quản lý, sử dụng và phát triển đất đô thị.........................18
1.6. Quy hoạch sử dụng đất đô thị........................................................................21
1.6.1. Khái niệm về quy hoạch sử dụng đất đô thị.....................................................21
1.6.2. Nhiệm vụ của quy hoạch sử dụng đất đô thị....................................................22
1.6.3. Nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch sử dụng đất đô thị..................................22
1.6.4. Nội dung chủ yếu của quy hoạch sử dụng đất đô thị.......................................24
1.6.5. Cơ sở xây dựng quy mô đất đai trong việc lập quy hoạch sử dụng đất đô thị
.....................................................................................................................................26
1.7. Các quan điểm nghiên cứu.............................................................................28
1.8. Các công trình nghiên cứu trên lãnh thổ có liên quan.................................29
CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI
VÀTHỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT PHƯỜNG TRÀNG MINH, QUẬN KIẾN
AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG.........................................................................33
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội phường Tràng Minh.......33
2.1.1. Vị trí địa lý........................................................................................................33
5
2.1.2. Địa hình diện mạo........................................................................................... 33
2.1.3. Khí hậu, thủy văn ............................................................................................34
2.1.4. §Æc ®iÓm thæ nhìng vµ tµi nguyªn ®Êt...........................................................35
2.1.5. Thực trạng môi trường.....................................................................................36
2.1.6. Đánh giá chung về đặc điểm điều kiện tự nhiên.............................................37
2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội....................................................................................37
2.2.1. Tổng quan về thực trạng phát triển kinh tế - xã hội........................................37
2.2.2. Công nghiệp. tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ................................................38
2.2.3. Dân số, lao động và việc làm...........................................................................39
2.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng.................................................................39
2.3. Thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố
Hải Phòng............................................................................................................... 41
2.3.1- Hiện trạng đất đai đô thị phường Tràng Minh.................................................41
2.3.2. Thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ
chức thực hiện các văn bản.......................................................................41
2.3.3. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập
bản đồ hành chính......................................................................................................42
2.3.4. Thống kê, kiểm kê đất đai................................................................................42
2.3.6. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất..42
2.3.7. Kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi
phạm luật về đất đai..................................................................................43
2.3.8. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi phạm
trong việc quản lý sử dụng đất đai...........................................................43
2.3.9. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai...............................................43
2.4. Thực trạng sử dụng đất năm 2000 phường Tràng Minh.............................44
2.4.1. Cơ cấu sử dụng đất năm 2000 phường Tràng Minh........................................44
2.4.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An năm
2000.............................................................................................................................47
2.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2005 phường Tràng Minh..............................49
2.5.1. Đặc điểm chung................................................................................................49
2.5.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An năm
2005.............................................................................................................................52
2.6. Hiện trạng sử dụng đất năm 2010 phường Tràng Minh, quận Kiến An....54
2.6.1. Đặc điểm chung................................................................................................54
6
2.6.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An năm
2010.............................................................................................................................57
2.7. Đánh giá chung về thực trạng sử dụng đất đai phường Tràng Minh.........59
2.7.1. Những ưu điểm cơ bản.....................................................................................59
2.7.2. Những khó khăn tồn tại ..................................................................................60
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ĐỀ XUẤT ĐỊNH
HƯỚNG SỬ DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020.........................................................62
3.1. Đánh giá biến động sử dụng đất giai đoạn 2000 đến năm 2010...................62
3.1.1. Biên tập và thành lập bản đồ biến động sử dụng đất phường Tràng Minh,
quận Kiến An giai đoạn 2000 đến năm 2010.............................................................63
3.1.2. Đất nông nghiệp................................................................................................63
3.1.3. Đất phi nông nghiệp.........................................................................................64
3.1.4. Đất chưa sử dụng..............................................................................................66
3.2. Nguyên nhân gây biến động...........................................................................70
3.2.1. Quy hoạch tổng thể quận Kiến An...................................................................70
3.2.2. Tình hình phát triển Công nghiệp hóa – hiện đại hóa.....................................70
3.2.3. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng, công trình xây dựng cơ bản...................71
3.2.4. Gia tăng dân số.................................................................................................71
3.2.5. Điều kiện tự nhiên............................................................................................72
3.3. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của phường đến năm
2020.........................................................................................................................73
3.3.1. Phương hướng, mục tiêu chung.......................................................................73
3.3.2. Phương hướng, mục tiêu cụ thể.......................................................................74
3.4. Định hướng sử dụng đất theo mục đích sử dụng phường Tràng Minh đến
năm 2020................................................................................................................75
3.4.1. Quan điểm định hướng quy hoạch sử dụng đất hợp lý....................................75
3.4.2. Định hướng sử dụng hợp lý đất sản xuất nông nghiệp....................................77
3.4.3. Định hướng sử dụng hợp lý đất phi nông nghiệp............................................81
3.4.4. Định hướng sử dụng hợp lý đất chưa sử dụng.................................................84
3.5. Giải pháp sử dụng hợp lý đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng đến năm 2020...............................................................................84
3.5.1. Tính khả thi của đề tài......................................................................................84
3.5.2. Các giải pháp về quản lý hành chính...............................................................85
3.5.3. Các giải pháp về kinh tế...................................................................................86
3.5.4. Các giải pháp về kỹ thuật.................................................................................87
7
3.5.5. Tóm lại..............................................................................................................89
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................................90
1. Kết luận..............................................................................................................90
2. Kiến nghị............................................................................................................91
8
DANH MỤC BẢNG
MỞ ĐẦU.........................................................................................................18
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................18
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...................................................................20
3. Nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................20
4. Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................20
5. Ý nghĩa của đề tài luận văn.........................................................................20
6. Cơ sở dữ liệu đã sử dụng ............................................................................21
7. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................21
8. Kết quả đạt được của luận văn....................................................................22
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn................................................22
10. Cấu trúc của luận văn................................................................................22
CHƯƠNG 1.....................................................................................................23
CƠ SỞ LÝ LUẬN XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG..........................................23
SỬ DỤNG HỢP LÝ ĐẤT ĐÔ THỊ................................................................23
1.1. Đô thị, đất đô thị, đô thị hóa, sử dụng đất đô thị......................................23
1.1.1. Khái niệm đô thị....................................................................................23
1.1.2. Đất đô thị...............................................................................................24
1.1.3. Đô thị hóa..............................................................................................25
1.1.4. Sử dụng đất đô thị.................................................................................26
Bảng 1.1. Chỉ tiêu đất cây xanh đô thị [15].....................................................27
Bảng 1.2. Chỉ tiêu đất khu dân dụng [15].......................................................28
Bảng 1.3. Chỉ tiêu đất giao thông trong khu dân dụng [15]............................28
Bảng 1.4. Chỉ tiêu các loại đất trong khu ở [15].............................................29
Bảng 1.5. Chỉ tiêu đất công nghiệp, kho tàng đô thị.......................................29
Bảng 1.6. Chỉ tiêu đất trong khu công nghiệp [15].........................................29
1.2 Vai trò của đất đô thị.................................................................................30
1.3 Cơ sở lý luận của việc sử dụng hợp lý đất đai...........................................30
1.4. Quy hoạch đô thị......................................................................................34
9
1.5. Cơ sở pháp lý về quản lý, sử dụng và phát triển đất đô thị......................35
1.6. Quy hoạch sử dụng đất đô thị...................................................................38
1.6.1. Khái niệm về quy hoạch sử dụng đất đô thị..........................................38
1.6.2. Nhiệm vụ của quy hoạch sử dụng đất đô thị.........................................39
1.6.3. Nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch sử dụng đất đô thị........................39
1.6.4. Nội dung chủ yếu của quy hoạch sử dụng đất đô thị............................41
1.6.5. Cơ sở xây dựng quy mô đất đai trong việc lập quy hoạch sử dụng đất
đô thị................................................................................................................43
1.7. Các quan điểm nghiên cứu.......................................................................45
1.8. Các công trình nghiên cứu trên lãnh thổ có liên quan..............................47
CHƯƠNG 2.....................................................................................................50
ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ.................50
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT PHƯỜNG TRÀNG MINH,......................50
QUẬN KIẾN AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG............................................50
2.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội phường Tràng Minh.....50
2.1.1. Vị trí địa lý............................................................................................50
2.1.2. Địa hình diện mạo.................................................................................51
2.1.3. Khí hậu, thủy văn .................................................................................51
2.1.4. Đặc điểm thổ nhưỡng và tài nguyên .....................................................52
2.1.5. Thực trạng môi trường .........................................................................53
2.1.6. Đánh giá chung về đặc điểm điều kiện tự nhiên ..................................54
2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội .........................................................................54
2.2.1.Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội ....................................................54
2.2.2. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ......................................55
2.2.3. Dân số, lao động và việc làm................................................................56
2.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng ......................................................56
2.3. Thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố
Hải Phòng........................................................................................................58
2.3.1. Hiện trạng đất đai đô thị phường Tràng Minh......................................58
10
2.3.2. Thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai
và tổ chức thực hiện các văn bản....................................................................58
2.3.3. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính,
lập bản đồ hành chính......................................................................................59
2.3.4. Thống kê, kiểm kê đất đai.....................................................................59
2.3.5. Quản lý tài chính về đất đai...................................................................59
2.3.6. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng
đất....................................................................................................................60
2.3.7. Kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và xử lý
vi phạm luật về đất đai....................................................................................60
2.3.8. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi
phạm trong việc quản lý sử dụng đất đai.........................................................60
2.3.9. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai.....................................61
2.4. Hiện trạng sử dụng đất năm 2000 phường Tràng Minh
.....................61
Bảng 2.1. Hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng năm 2000................................................................................63
.........................................................................................................................64
2.4.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2000.........................................................................................................65
2.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2005 phường Tràng Minh...........................67
Bảng 2.2. Hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng năm 2005................................................................................68
2.5.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2005.........................................................................................................70
2.6.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2010.........................................................................................................75
2.7.2. Những khó khăn tồn tại .......................................................................79
CHƯƠNG 3.....................................................................................................80
ĐÁNH GIÁ BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ĐỀ XUẤT.........................80
11
ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020.......................................80
3.1. Đánh giá biến động sử dụng đất giai đoạn 2000 đến năm 2010..............80
3.1.1. Biên tập và thành lập bản đồ biến động sử dụng đất phường Tràng
Minh, quận Kiến An giai đoạn 2000 đến năm 2010.......................................80
3.1.2. Đất nông nghiệp....................................................................................80
Bảng 3.1. Biến động diện tích đất nông nghiệp theo mục đích sử dụng
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................80
Bảng 3.2: Biến động diện tích đất phi nông nghiệp theo mục đích sử dụng
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................82
Bảng 3.3. Biến động diện tích đất chưa sử dụng.............................................85
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................85
3.2. Nguyên nhân gây biến động ....................................................................87
3.3. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của phường đến năm
2020.................................................................................................................91
3.3.1. Phương hướng, mục tiêu chung............................................................91
3.3.2. Phương hướng, mục tiêu cụ thể.............................................................91
3.4. Định hướng sử dụng đất theo mục đích sử dụng phường Tràng Minh đến
năm 2020.........................................................................................................92
3.4.1. Quan điểm định hướng quy hoạch sử dụng đất hợp lý.........................93
3.4.2. Định hướng sử dụng hợp lý đất sản xuất nông nghiệp..........................95
Hình 3.1 Sơ đồ định hướng diện tích đất nông nghiệp đến năm 2020 phường
Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng ........................................96
........................................................................................................................97
Bảng 3.5. Định hướng diện tích đất nông nghiệp đến năm 2020 phường Tràng
.........................................................................................................................98
Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng....................................................98
.........................................................................................................................98
3.4.3. Định hướng sử dụng hợp lý đất phi nông nghiệp..................................99
Bảng 3.6. Định hướng diện tích đất phi nông nghiệp đến năm 2020 phường 99
12
3.4.4. Định hướng sử dụng hợp lý đất chưa sử dụng....................................102
3.5. Giải pháp sử dụng hợp lý đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng đến năm 2020.......................................................................103
3.5.2. Các giải pháp về quản lý hành chính...................................................104
3.5.3. Các giải pháp về kinh tế......................................................................104
3.5.4. Các giải pháp về kỹ thuật....................................................................105
3.5.5. Tóm lại................................................................................................107
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................108
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH
MỞ ĐẦU.........................................................................................................18
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................18
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...................................................................20
3. Nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................20
4. Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................20
5. Ý nghĩa của đề tài luận văn.........................................................................20
6. Cơ sở dữ liệu đã sử dụng ............................................................................21
7. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................21
8. Kết quả đạt được của luận văn....................................................................22
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn................................................22
10. Cấu trúc của luận văn................................................................................22
CHƯƠNG 1.....................................................................................................23
CƠ SỞ LÝ LUẬN XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG..........................................23
SỬ DỤNG HỢP LÝ ĐẤT ĐÔ THỊ................................................................23
1.1. Đô thị, đất đô thị, đô thị hóa, sử dụng đất đô thị......................................23
13
1.1.1. Khái niệm đô thị....................................................................................23
1.1.2. Đất đô thị...............................................................................................24
1.1.3. Đô thị hóa..............................................................................................25
1.1.4. Sử dụng đất đô thị.................................................................................26
Bảng 1.1. Chỉ tiêu đất cây xanh đô thị [15].....................................................27
Bảng 1.2. Chỉ tiêu đất khu dân dụng [15].......................................................28
Bảng 1.3. Chỉ tiêu đất giao thông trong khu dân dụng [15]............................28
Bảng 1.4. Chỉ tiêu các loại đất trong khu ở [15].............................................29
Bảng 1.5. Chỉ tiêu đất công nghiệp, kho tàng đô thị.......................................29
Bảng 1.6. Chỉ tiêu đất trong khu công nghiệp [15].........................................29
1.2 Vai trò của đất đô thị.................................................................................30
1.3 Cơ sở lý luận của việc sử dụng hợp lý đất đai...........................................30
1.4. Quy hoạch đô thị......................................................................................34
1.5. Cơ sở pháp lý về quản lý, sử dụng và phát triển đất đô thị......................35
1.6. Quy hoạch sử dụng đất đô thị...................................................................38
1.6.1. Khái niệm về quy hoạch sử dụng đất đô thị..........................................38
1.6.2. Nhiệm vụ của quy hoạch sử dụng đất đô thị.........................................39
1.6.3. Nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch sử dụng đất đô thị........................39
1.6.4. Nội dung chủ yếu của quy hoạch sử dụng đất đô thị............................41
1.6.5. Cơ sở xây dựng quy mô đất đai trong việc lập quy hoạch sử dụng đất
đô thị................................................................................................................43
1.7. Các quan điểm nghiên cứu.......................................................................45
1.8. Các công trình nghiên cứu trên lãnh thổ có liên quan..............................47
CHƯƠNG 2.....................................................................................................50
ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ.................50
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT PHƯỜNG TRÀNG MINH,......................50
QUẬN KIẾN AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG............................................50
2.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội phường Tràng Minh.....50
2.1.1. Vị trí địa lý............................................................................................50
14
2.1.2. Địa hình diện mạo.................................................................................51
2.1.3. Khí hậu, thủy văn .................................................................................51
2.1.4. Đặc điểm thổ nhưỡng và tài nguyên .....................................................52
2.1.5. Thực trạng môi trường .........................................................................53
2.1.6. Đánh giá chung về đặc điểm điều kiện tự nhiên ..................................54
2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội .........................................................................54
2.2.1.Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội ....................................................54
2.2.2. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ......................................55
2.2.3. Dân số, lao động và việc làm................................................................56
2.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng ......................................................56
2.3. Thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố
Hải Phòng........................................................................................................58
2.3.1. Hiện trạng đất đai đô thị phường Tràng Minh......................................58
2.3.2. Thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai
và tổ chức thực hiện các văn bản....................................................................58
2.3.3. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính,
lập bản đồ hành chính......................................................................................59
2.3.4. Thống kê, kiểm kê đất đai.....................................................................59
2.3.5. Quản lý tài chính về đất đai...................................................................59
2.3.6. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng
đất....................................................................................................................60
2.3.7. Kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và xử lý
vi phạm luật về đất đai....................................................................................60
2.3.8. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi
phạm trong việc quản lý sử dụng đất đai.........................................................60
2.3.9. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai.....................................61
2.4. Hiện trạng sử dụng đất năm 2000 phường Tràng Minh
.....................61
Bảng 2.1. Hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng năm 2000................................................................................63
15
.........................................................................................................................64
2.4.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2000.........................................................................................................65
2.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2005 phường Tràng Minh...........................67
Bảng 2.2. Hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng năm 2005................................................................................68
2.5.2. Đánh giá thực trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2005.........................................................................................................70
2.6.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An
năm 2010.........................................................................................................75
2.7.2. Những khó khăn tồn tại .......................................................................79
CHƯƠNG 3.....................................................................................................80
ĐÁNH GIÁ BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ĐỀ XUẤT.........................80
ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020.......................................80
3.1. Đánh giá biến động sử dụng đất giai đoạn 2000 đến năm 2010..............80
3.1.1. Biên tập và thành lập bản đồ biến động sử dụng đất phường Tràng
Minh, quận Kiến An giai đoạn 2000 đến năm 2010.......................................80
3.1.2. Đất nông nghiệp....................................................................................80
Bảng 3.1. Biến động diện tích đất nông nghiệp theo mục đích sử dụng
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................80
Bảng 3.2: Biến động diện tích đất phi nông nghiệp theo mục đích sử dụng
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................82
Bảng 3.3. Biến động diện tích đất chưa sử dụng.............................................85
phường Tràng Minh giai đoạn 2000 – 2010....................................................85
3.2. Nguyên nhân gây biến động ....................................................................87
3.3. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của phường đến năm
2020.................................................................................................................91
3.3.1. Phương hướng, mục tiêu chung............................................................91
3.3.2. Phương hướng, mục tiêu cụ thể.............................................................91
16
3.4. Định hướng sử dụng đất theo mục đích sử dụng phường Tràng Minh đến
năm 2020.........................................................................................................92
3.4.1. Quan điểm định hướng quy hoạch sử dụng đất hợp lý.........................93
3.4.2. Định hướng sử dụng hợp lý đất sản xuất nông nghiệp..........................95
Hình 3.1 Sơ đồ định hướng diện tích đất nông nghiệp đến năm 2020 phường
Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng ........................................96
........................................................................................................................97
Bảng 3.5. Định hướng diện tích đất nông nghiệp đến năm 2020 phường Tràng
.........................................................................................................................98
Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng....................................................98
.........................................................................................................................98
3.4.3. Định hướng sử dụng hợp lý đất phi nông nghiệp..................................99
Bảng 3.6. Định hướng diện tích đất phi nông nghiệp đến năm 2020 phường 99
3.4.4. Định hướng sử dụng hợp lý đất chưa sử dụng....................................102
3.5. Giải pháp sử dụng hợp lý đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng đến năm 2020.......................................................................103
3.5.2. Các giải pháp về quản lý hành chính...................................................104
3.5.3. Các giải pháp về kinh tế......................................................................104
3.5.4. Các giải pháp về kỹ thuật....................................................................105
3.5.5. Tóm lại................................................................................................107
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................108
17
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá và nằm trong nhóm tài nguyên hạn chế
của mỗi quốc gia. Nó là điều kiện không thể thiếu trong mọi quá trình phát triển.Vì
đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt, là cơ sở không gian của mọi quá trình sản xuất,
là thành phần quan trọng của môi trường sống, là địa bàn phân bố khu dân cư, xây
dựng các công trình văn hóa xã hội an ninh quốc phòng.
Đất đai là điều kiện cần thiết để tồn tại và tái sản xuất và các thế hệ tiếp theo
của loài người. Do đó, đất đai phải sử dụng một cách hợp lý, triệt để và có hiệu quả
kinh tế cao nhất. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay áp lực đối với đất đai càng lớn.
Vấn đề này trở thành đòi hỏi bức thiết đối với công tác quản lý đất đai đặc biệt là
công tác định hướng sử dụng hợp lý đất đai. Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta rất quan
tâm đến công tác quản lý sử dụng đất.
Hiến pháp nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã nêu:
“Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý theo quy
hoạch và theo pháp luật”. Theo điều 6 Luật đất đai 2003, quy hoạch sử dụng đất là 1
trong 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Và quy hoạch sử dụng đất là hệ
thống các biện pháp kinh tế, kĩ thuật, pháp chế của Nhà nước về sử dụng đất đầy đủ,
hợp lý, hiệu quả thông qua việc phân phối và tái phân phối quỹ đất cả nước, tổ chức
sử dụng lao động và các tư liệu sản xuất khác có liên quan đến đất nhằm nâng cao
hiệu quả sản xuất xã hội, tạo điều kiện bảo vệ đất, bảo vệ môi trường.
Phường Tràng Minh là cửa ngõ, đầu mối giao thông của quận Kiến An,
thành phố Hải Phòng, có vị trí quan trọng về kinh tế, văn hóa, du lịch sinh thái và an
ninh quốc phòng.
Theo Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết quận Kiến An đến năm 2020
đã được thành phố Hải phòng phê duyệt tại Quyết định số1900/QĐ- UBND ngày
22/8/2002. Phường Tràng Minh với quy mô 11.000 người, việc nghiên cứu quy
hoạch sử dụng đất phường Tràng Minh là bước đi tiếp theo thực hiện định hướng
quy hoạch phát triển quận Kiến An, đây là việc làm cần thiết và cấp bách nhằm
18
từng bước đặt tiền đề đầu tư phát triển khu du lịch sinh thái ven sông Đa Độ Kiến
An khang trang, hiện đại đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.
Trong quy hoạch sử dụng đất thì quy hoạch cấp phường đóng vai trò quan
trọng. Quy hoạch sử dụng đất cấp phường là cơ sở để lập và phân bổ đất đai cho các
ngành, quy hoạch phân bổ đất đai theo lãnh thổ, bổ sung hoàn chỉnh cho quy hoạch
sử dụng đất cấp trên. Mặt khác, quy hoạch sử dụng đất cấp phường sẽ là cơ sở để
nắm chắc quỹ đất hiện tại của phường, phân tích những hợp lý, bất hợp lý trong sử
dụng đất. Từ đó dự tính phân bổ, quản lý sử dụng đất cho các mục đích văn hoá,
kinh tế, xã hội một cách hợp lý, tiết kiệm để đạt được hiệu quả cao nhất.
Hiện nay, phường Tràng Minh chưa có quy hoạch sử dụng đất chi tiết mang
lại tính hiệu quả cao. Dân số ngày càng tăng, quá trình công nghiệp hoá, hiện đại
hoá và đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ làm cho nhu cầu sử dụng đất tăng lên đặc biệt là
đất ở, sản xuất kinh doanh, cơ sở hạ tầng cộng với ý thức sử dụng đất của người dân
còn kém làm cho việc sử dụng đất chưa có hiệu quả, chưa phát huy hết tiềm năng
của đất còn làm cho đất bị thái hoá: ô nhiễm, xói mòn, rửa trôi…
Bên cạnh đó việc sử dụng đất của phường còn nhiều tồn tại, đó là việc quy
hoạch đường đi giữa các khu dân cư còn chưa đáp ứng hết nhu cầu đi lại, giao lưu
buôn bán của người dân; đất nông nghiệp còn bỏ hoang hóa chưa sử dụng hợp lý.
Do tình trạng đô thị hóa, công nghiệp hóa người dân không tập trung vào sản xuất
nông nghiệp, nên năng xuất lúa và hoa màu không cao.
Quy hoạch sử dụng đất đô thị ra đời giúp cho việc sử dụng, quản lý đất đai
đô thị đi vào nề nếp, quy hoạch đề ra những phương án, mô hình... Được thực hiện
trong tương lai để sử dụng nguồn lực tiết kiệm hợp lý có hiệu quả phát triển một
cách cân đối phù hợp với sự phát triển của đất nước nói chung và Hải Phòng nói
riêng cả trong trước mắt và lâu dài.
Hiện nay, phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng chưa
xây dựng quy hoạch chi tiết sử dụng đất. Do vậy, việc sử dụng đất chưa hợp lý dẫn
đến lãng phí đất vì vậy đề tài luận văn được đặt ra là “Nghiên cứu xây dựng định
hướng sử dụng hợp lý đất đai phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố
Hải Phòng đến năm 2020”.
19
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Phân tích, đánh giá thực trạng, biến động sử dụng đất, trên cơ sở đó đề xuất
định hướng sử dụng hợp lý đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải
Phòng.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu trên, đề tài đặt ra các nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở khoa học định hướng quy hoạch sử dụng đất đô thị.
- Điều tra, thu thập thông tin, tư liệu, số liệu (Đặc điểm điều kiện tự nhiên,
kinh tế - xã hội, các biến động hiện trạng sử dụng đất ở nhiều thời kỳ, biến động địa
chất công trình, bản đồ quy hoạch …. Các báo cáo, văn bản liên quan….)
- Phân tích, xử lý thông tin.
- Đánh giá thực trạng và biến động, nguyên nhân gây biến động, trên cơ sở
đó đề xuất định hướng quy hoạch sử dụng đất khu vực nghiên cứu.
4. Phạm vi nghiên cứu
+ Phạm vi lãnh thổ: Phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
+ Phạm vi khoa học: Đánh giá thực trạng và biến động sử dụng đất, trên cơ
sở đó đề xuất định hướng quy hoạch sử dụng đất khu vực nghiên cứu.
5. Ý nghĩa của đề tài luận văn
+ Ý nghĩa khoa học: Góp phần hoàn thiện cơ sở khoa học đề xuất định
hướng sử dụng hợp lý đất cấp phường.
+ Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho việc sử
dụng hợp lý đất đai khu vực nghiên cứu.
6. Cơ sở dữ liệu đã sử dụng
Để hoàn thành đề tài luận văn, các tài liệu sử dụng bao gồm:
a. Tài liệu bản đồ
- Bản đồ địa hình tỉ lệ 1: 25.000, năm 1995. Cơ quan thành lập: Tổng cục Địa chính.
- Bản đồ hiện trạng sử dụng đất thành phố Hải Phòng năm 2010, tỷ lệ 1: 50.000. Sở
Tài nguyên và Môi trường thành phố Hải Phòng.
- Bản đồ hiện trạng sử dụng đất quận Kiến An, thành phố Hải Phòng năm, 2005 và
2010, tỷ lệ 1: 10.000. Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hải Phòng.
20
- Bản đồ quy hoạch sử dụng đất quận Kiến An giai đoạn 2010- 2020. Sở Tài nguyên
và Môi trường, thành phố Hải Phòng.
b. Các tài liệu khác
- Chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010- 2020.
- Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội thành phố Hải Phòng thời kỳ 2010 2020.
- Các kết quả khảo sát thực địa.
7. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, khảo sát thu nhập số liệu
Đây là phương pháp dùng để khảo sát điều tra thu thập các tài liệu, số liệu
về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, các số liệu thống kê, kiểm kê về diện tích
các loại đất ở thời điểm hiện trạng để phục vụ cho việc nghiên cứu xây dựng
định hướng sử dụng hợp lý đất đai phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng đến năm 2020.
- Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp tài liệu
Phương pháp này dùng để phân tích và đưa ra đánh giá về tình hình sử dụng đất,
biến động sử dụng đất của phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
- Phương pháp so sánh, đánh giá tổng hợp
Trên cơ sở các số liệu, tài liệu thu thập được tiến hành thống kê, so sánh số
liệu qua các năm để thấy được sự biến động, thay đổi về cơ cấu các loại đất. Do tiêu
chí thống kê đất đai năm 2000 và năm 2010 khác nhau. Vì vậy cần quy đổi chỉ tiêu
thống kê về cùng một hệ thống chỉ tiêu thống nhất phục vụ cho việc so sánh, phân tích,
đánh giá biến động sử dụng đất của địa bàn nghiên cứu. Phương pháp này nhằm làm rõ
tình hình phát triển kinh tế - xã hội.
- Phương pháp kế thừa, chuyên gia
Kế thừa các tài liệu, số liệu thống kê, kiểm kê đất đai của phường Tràng
Minh qua các năm, bản đồ đã có để làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề tài. Hỏi ý
kiến các chuyên gia về sử dụng đất đai cho khu vực nghiên cứu.
- Phương pháp bản đồ, GIS
21
Phương pháp này có ưu điểm là tiết kiệm thời gian và kinh phí trong nghiên
cứu, dùng để biên tâp bản đồ hiện trạng sử dụng đất, và thành lập bản đồ biến động
sử dụng đất phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
8. Kết quả đạt được của luận văn
- Xác định thực trạng sử dụng đất và đánh giá biến động sử dụng đất khu vực
nghiên cứu.
- Đề xuất định hướng sử dụng hợp lý đất đai khu vực nghiên cứu.
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Ý nghĩa khoa học: Kết quả của luận văn góp phần xác lập cở sở khoa học
phục vụ định hướng quy hoạch và quản lý sử dụng hợp lý đất đai.
Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả của luận văn góp phần làm cơ sở khoa học cho
công tác quản lý, định hướng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai của phường
Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của luận văn được trình bày trong 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận xây dựng định hướng sử dụng hợp lý đất đô thị.
Chương 2: Đặc điểm điều kiện địa lý và thực trạng sử dụng đất phường
Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
Chương 3: Đánh giá biến động sử dụng đất và đề xuất định hướng sử dụng
hợp lý đất đai phường Tràng Minh, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
22
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN XÂY DỰNG ĐỊNH HƯỚNG
SỬ DỤNG HỢP LÝ ĐẤT ĐÔ THỊ
1.1. Đô thị, đất đô thị, đô thị hóa, sử dụng đất đô thị
1.1.1. Khái niệm đô thị
Có nhiều cách tiếp cận nghiên cứu đô thị, mỗi cách tiếp cận lại đưa ra định
nghĩa khác nhau về đô thị, dưới góc nhìn của những nhà khoa học, nhà nghiên cứu,
đô thị được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Đô thị được định nghĩa là một khu
dân cư tập trung thỏa mãn 2 điều kiện:
- Về cấp quản lý: Đô thị là thành phố, thị xã, thị trấn được cơ quan Nhà nước
có thẩm quyền quyết định thành lập.
- Về trình độ phát triển: Đô thị phải đạt những tiêu chuẩn sau:
Thứ nhất, đô thị có chức năng là trung tâm tổng hợp hoặc trung tâm chuyên
ngành, cấp quốc gia, cấp vùng liên tỉnh, cấp tỉnh, cấp huyện hoặc là một trung tâm
của vùng trong tỉnh; có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước
hoặc một vùng lãnh thổ nhất định.
Thứ hai, đối với khu vực nội thành phố, nội thị xã, thị trấn yêu cầu:
+ Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp được tính trong phạm vi ranh giới nội thành,
nội thị, khu vực xây dựng tập trung phải đạt tối thiểu 65% so với tổng số lao động.
+ Hệ thống công trình hạ tầng đô thị được xây dựng đồng bộ (hệ thống công
trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội) đã được đầu tư xây dựng đạt 70% yêu cầu
của đồ án quy hoạch xây dựng theo từng giai đoạn; đạt quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ
thuật và các quy định khác có liên quan.
+ Quy mô dân số toàn đô thị tối thiểu phải đạt 4.000 người trở lên.
+ Mật độ dân số phù hợp với quy mô, tính chất và đặc điểm của từng loại đô
thị và được tính trong phạm vi nội thành, nội thị và khu phố xây dựng tập trung của
thị trấn [20].
Căn cứ vào các nội dung yêu cầu trên có thể định nghĩa một cách khái quát về
đô thị như sau: “Đô thị là điểm dân cư tập trung với mật độ cao, chủ yếu là lao động
23
phi nông nghiệp (trên 65% - xét ở khu vực nội thị), là trung tâm tổng hợp hay chuyên
ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một vùng lãnh thổ (có thể
là cả nước, hoặc một tỉnh, một huyện), có cơ sở hạ tầng thích hợp và dân số nội thị
tối thiểu là 4000 người (đối với miền núi tối thiểu là 2800 người). Đô thị gồm các
loại: thành phố, thị xã và thị trấn. Đô thị bao gồm các khu chức năng đô thị” [21].
1.1.2. Đất đô thị
Đất đô thị là đất nội thành nội thị xã, thị trấn được xây dựng nhà ở, trụ sở cơ
quan, tổ chức, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, cơ sở hạ tầng phục vụ công cộng, an
ninh quốc phòng và các mục đích khác. Đất ngoại thành ngoại thị xã đã được quy
hoạch do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt để phát triển đô thị cũng là đất
đô thị và được sử dụng như đất đô thị.
Khi xác định đất đai theo ranh giới hành chính thì đất đô thị bao gồm nội
thành, nội thị một cách hữu cơ về chức năng cơ sở hạ tầng và cơ cấu không gian
quy hoạch đô thị, các vùng đất sẽ được đô thị hóa nằm trong phạm vi ranh giới quy
hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đất đai đóng vai trò quyết định cho sự tồn tại và phát triển của loài người.
Cùng với các điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội khác, đất đai là một trong những
cơ sở quan trọng nhất để hình thành vùng kinh tế của cả nước nhằm khai thác và sử
dụng có hiệu quả tiềm năng tự nhiên - kinh tế - xã hội của mỗi vùng đất nước.
Đất đô thị theo nghĩa hẹp là sự biến động của sử dụng đất nông nghiệp, lâm
nghiệp thành đất sử dụng công nghiệp, thương nghiệp, giao thông, văn hóa…. Theo
hình thức phát triển đất của khu vực mới ngoài ra còn cải tạo khu vực đất cũ. Đất
của khu vực mới mở rộng diện tích sử dụng đất đô thị là để ra tăng, cung cấp kinh tế
của đất đô thị. Nội dung của nó gồm hai mặt: Một là tiến hành quy hoạch lại,
chuyển phương hướng sử dụng đất để phát triển đô thị. Hai là tiến hành đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật để thành khu đô thị mới khang trang đẹp hơn trong
chương trình chỉnh trang đô thị phát triển kinh tế của cả nước..
Phát triển sử dụng đất của khu vực cũ là một con đường khác để tăng cung
cấp kinh tế của đất đô thị. Nội dung cơ bản của nó là thông qua các hoạt động phá
bỏ, di chuyển và cải tạo, nâng cấp để cải biến kết cấu sử dụng đất các khu vực cũ
nhằm nâng cao trình độ tập trung, tiết kiệm trong việc sử dụng đất đô thị.
24
Cơ sở đầu tiên của sự phát triển đô thị là quy hoạch chi tiết sử dụng mặt
bằng đất đai nhất định để phát triển đô thị. Trong đó, xác định địa giới và mục
đích sử dụng của mặt bằng đất đai và vạch mạng lưới đường sá, phân chia mặt
bằng đất đai thành những lô đất đề ra yêu cầu về quy hoạch và kiến trúc đối với
các công trình xây dựng trên đó.
1.1.3. Đô thị hóa
Từ trước đến nay có rất nhiều nhà khoa học và công trình nghiên cứu khoa
học rất đa dạng và khác nhau nghiên cứu về quá trình đô thị hóa. Đó là vì đô thị hóa
chứa đựng nhiều hiện tượng khác nhau, do đó mỗi lĩnh vực nghiên cứu có cách tiếp
cận riêng, từ những góc nhìn khác nhau. Đô thị hóa không chỉ liên quan đến các vấn
đề của địa lý mà đặc biệt hơn là các vấn đề của xã hội, kinh tế, chính trị... “Đô thị
hóa là một quá trình diễn thế kinh tế - xã hội - văn hoá - không gian gắn liền với
những tiến bộ khoa học kỹ thuật, trong đó diễn ra sự phát triển các nghề nghiệp
mới, sự chuyển dịch cơ cấu lao động, sự phát triển đời sống văn hoá, sự chuyển đổi
lối sống và sự mở rộng không gian thành đô thị, song song với việc tổ chức bộ máy
hành chính và quân sự” [25]. Theo quan điểm này thì quá trình đô thị hóa cũng bao
gồm sự thay đổi toàn diện về các mặt: cơ cấu kinh tế, dân cư lối sống, không gian
đô thị, cơ cấu lao động,….
Chiến lược phát triển đô thị quốc gia là một bộ phận khăng khít, hữu cơ trong
chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước ta.
Như vậy, trên góc độ toàn quốc, quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị như
là một sức ép mang tính quy luật trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội quốc gia.
Trong quá trình đó tài nguyên đất là một yếu tố quan trọng và quyết định hàng đầu.
Trong những năm qua, dưới tác động của nền kinh tế thị trường đất đai đã,
đang và sẽ là một thành phần to lớn trong kinh doanh, sản xuất, thương mại nói
chung và thị trường bất động sản nói riêng. Và điều đó rõ ràng là một bộ phận quỹ
tài nguyên đất, đặc biệt là đất nông nghiệp và lâm nghiệp được chuyển sang dùng
cho xây dựng và phát triển đô thị. Đây là vấn đề đang được quan tâm cho mọi quốc
gia, đặc biệt là các nước mà nền sản xuất nông nghiệp đang đóng góp một tỷ trọng
đáng kể cho nền kinh tế quốc dân.
25
