Module 01 HIỂU BIẾT về CNTT cơ bản (IU01)

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC
TRUNG TÂM TIN HỌC – NGOẠI NGỮ

Tin học
CHUẨN KỸ NĂNG SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN CƠ BẢN

LOGO
www.themegallery.com

Giảng viên: Ths. Nguyễn Văn Tú
Trường ĐH Tây Bắc


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN (IU01)


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1. Khái niệm về tin học:
Tin học là ngành khoa học công nghệ nghiên cứu các phương
pháp, các quá trình xử lý thông tin một cách tự động dựa trên
phương tiện kỹ thuật là máy tính điện tử.
2. Máy tính điện tử:
Là một thiết bị điện tử dùng để lưu
trữ và xử lý thông tin theo các
chương trình định trước do con
người định ra.

MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
II. THÔNG TIN VÀ BIỂU DIỄN THÔNG TIN TRONG MÁY
TÍNH
1. Khái niệm về thông tin:
Bất cứ thông báo hay một tín hiệu gì đều được coi là một thông
tin. Việc trao đổi hay tiếp nhận thông tin theo nghĩa thông thường
được con người trao đổi theo nhiều cách khác nhau (thính giác, thị
giác, khứu giác …).
2. Biểu diễn thông tin trong máy tính:
Do máy tính được chế tạo dựa trên các
thiết bị điện tử chỉ có hai trạng thái đóng
và mở, tương ứng với hai số 0 và 1. Nên
để lưu trữ thông tin trong máy, máy tính
dùng hệ đếm nhị phân (Binary) tức là hệ
đếm được biểu diễn với hai chữ số 0 và 1.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
3. Các đơn vị đo thông tin:
Đơn vị cơ sở: Bit (0 hoặc 1)
Đơn vị cơ bản: Byte: 1 Byte = 8 Bit
Kilobyte: 1 KB = 210 = 1024 Byte
Megabyte: 1 MB = 1024 KB
Gigabyte: 1GB = 1024 MB
Terabyte: 1TB= 1024 GB

MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
III. CÁC LOẠI MÁY TÍNH
1. Máy tính lớn (Mainframe): Là loại máy tính có kích thước vật
lý lớn, mạnh, phục vụ tính toán phức tạp.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
2. Siêu máy tính (Super Computer): Là một hệ thống gồm nhiều
máy lớn ghép song song có tốc độ tính toán cực kỳ lớn và thường
dùng trong các lĩnh vực đặc biệt, chủ yếu trong quân sự và vũ trụ.
Siêu máy tính Deep Blue là một trong những chiếc thuộc loại này.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
3. Máy tính cá nhân PC ( Personal Computer): Còn gọi là máy
tính để bàn (Desktop). Hầu hết các máy tính được sử dụng trong các
văn phòng, gia đình.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
4. Máy tính xách tay (Laptop): Máy tính Laptop là tên của một
loại máy tính nhỏ, gọn có thể mang đi theo người, có thể chạy bằng
pin. Một tên gọi khác “Notebooks” chỉ một Laptop nhỏ.


MÔ ĐUN 01

HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
5. Máy tính bỏ túi (Pocket PC): Hiện nay, thiết bị kỹ thuật số cá
nhân có chức năng rất phong phú, như kiểm tra e-mail, ghi chú ngắn
gọn, xem phim, lướt Internet, nghe nhạc hay soạn tài liệu văn
phòng… nhiều máy hiện nay được tích hợp chức năng điện thoại di
động.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
IV. CẤU TRÚC CƠ BẢN CỦA MÁY TÍNH
Hệ thống máy tính bao gồm hai hệ thống thành phần:
1. Phần cứng: Bao gồm toàn bộ máy và các thiết bị ngoại vi là các
thiết bị điện tử được kết hợp với nhau. Nó thực hiện chức năng xử
lý thông tin ở mức thấp nhất tức là các tín hiệu nhị phân.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
2. Phần mềm: Là các chương trình do người sử dụng tạo ra điều
khiển các hoạt động phần cứng của máy tính để thực hiện các
nhiệm vụ phức tạp theo yêu cầu của người sử dụng.
Phần mềm của máy tính được phân làm 2 loại: Phần mềm hệ thống
(System Software) và phần mềm ứng dụng (Applications
Software).


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
V. CẤU TẠO CỦA MỘT MÁY TÍNH CÁ NHÂN

Sơ đồ mô tả các bộ phận cơ bản trong một máy tính cá nhân:

THIẾT BỊ NHẬP

Dữ liệu

Dữ liệu

THIẾT BỊ XỬ LÝ
Dữ liệu
THIẾT BỊ LƢU TRỮ

S1

THIẾT BỊ XUẤT


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN

Esc

~ !
` 1
Tab
Caps
Lock
Shift
Ctrl

F1 F2 F3 F4

@ #
2 3

F5 F6 F7 F8

$ % ^ & *
4 5 6 7 8

F9 F10 F11 F12

( )
9 0

+
=

Backspace

Q W E R T Y U I O P {[ ]} |
\
A S D F G H J K L :; " Enter
'

Z X C V B N M <, >. ?/
Alt

Pause

Insert

Home

Page
Up

Num
Lock

Delete

End

Page
Down

Home

Caps
Lock

/

Scroll
Lock

*

7 8 9PgUp

End

Ctrl

+

4 5 6
1 2 3PgDn

Shift
Alt

Num
Lock

Print Scroll
Screen Lock

0

Ins

Nhập dữ liệu

.

Lƣu trữ

Enter

Del

Xử lý

Chu trình xử lý thông tin

Xuất thông tin


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
1. Thiết bị nhập: Là thiết bị có nhiệm vụ đưa thông tin vào máy
tính để xử lý.
 Các thiết bị nhập thông dụng: Chuột, bàn phím, máy quét,
webcame.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
2. Thiết bị xử lý: Xử lý thông tin, điều khiển hoạt động máy tính.
Thiết bị xử lý bao gồm: bo mạch chủ, bộ vi xử lý.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN


Bộ xử lý trung tâm CPU (Central Processing Unit)

Khối xử lý trung tâm là bộ não của máy tính, điều khiển mọi
Hoạt động của máy tính bao gồm 4 thành phần chính:





Khối điểu khiển (Control Unit): Xác định và sắp xếp các lệnh theo thứ tự
điều khiển trong bộ nhớ.



Khối tính toán (Arthmetic Logical Unit): Là nơi thực hiện hầu hết các
thao tác tính toán của toàn bộ hệ thống như: +, -, *, /, >, <…



Đồng hồ (Clock): Không mang theo nghĩa đồng hồ thông thường, mà là
bộ phận phát xung nhịp nhằm đồng bộ hoá sự hoạt động của CPU.



Thanh ghi (Register): Là nơi lưu giữ tạm thời các chỉ thị từ bộ nhớ trong
khi chúng được xử lý. Tốc độ truy xuất thông tin nơi đây là nhanh nhất.

CPU là một bộ phận quan trọng nhất trong máy tính, quy định
tốc độ của máy tính.


MÔ ĐUN 01

HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
3. Bộ nhớ máy tính (Thiết bị lƣu trữ): Được dùng để lưu trữ thông
tin và dữ liệu. Bộ nhớ máy tính được chia làm 2 loại: Bộ nhớ trong
và bộ nhớ ngoài.
a) Bộ nhớ trong (bộ nhớ trong gắn trực tiếp vào bo mạch chủ):
Là nơi lưu giữ chương trình và xử lý thông tin dưới dạng nhị phân.
Có hai loại bộ nhớ trong là RAM và ROM.
 RAM (Random Access Memory): Hay Bộ nhớ truy cập ngẫu
nhiên: Là thiết bị lưu trữ dữ liệu tạm thời trong quá trình máy tính
làm việc, dữ liệu sẽ bị mất vĩnh viễn khi không còn nguồn điện
cung cấp.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
 ROM (Read Only Memory): Bộ nhớ chỉ đọc (ROM) là một loại
chíp nhớ đặc biệt được thiết lập từ khi sản xuất máy, nó lưu trữ
các phần mềm có thể đọc nhưng không thể viết lên được. Thông
tin không bị mất khi tắt máy.


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
b) Bộ nhớ ngoài: Là các thiết bị lưu trữ gắn gián tiếp vào bo mạch
chủ thông qua dây cáp dữ liệu, các khe cắm mở rộng …
 Bộ nhớ ngoài là nơi lưu trữ hệ điều hành, phần mềm ứng dụng,
dữ liệu của máy tính.
 Bộ nhớ ngoài bao gồm ổ cứng, đĩa mềm, CD, ổ cứng USB…

MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
4. Thiết bị xuất thông tin
 Các thiết bị xuất dùng để hiển thị kết quả xử lý của máy tính. Một
số thiết bị tiêu biểu bao gồm: Màn hình, máy in, máy chiếu, loa…


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
V. PHẦN MỀM (Software)
Phần mềm hệ thống (System Software): Là chương trình thường
trực để cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu của các chương trình khác
mà không biết trước các yêu cầu đó xuất hiện khi nào.
Là môi trường làm việc cho các máy khác
Hệ điều hành
Phần mềm gõ tiếng Việt
Các phần mềm đi kèm thiết bị phần cứng (Driver).


MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
a) Khái niệm hệ điều hành: Là một hệ thống phần mềm điều hành
mọi Hoạt động cơ bản của máy tính và các thiết bị ngoại vi. Nó là
nền tảng cho các ứng dụng và chuơng trình chạy trên nó.
Các chức năng cơ bản của HĐH:
Điều khiển việc hoạt động của MT và các TBNV.
Tổ chức cấp phát và thu hồi vùng nhớ.
Điều khiển việc thực thi chương trình.
Quản lý việc truy xuất thông tin.

MÔ ĐUN 01
HIỂU BIẾT VỀ CNTT CƠ BẢN
b) Một số HĐH thông dụng
MS DOS: Hệ điều hành đơn nhiệm, làm việc với giao diện dòng
lệnh.
Microsoft Windows: Hệ điều hành đa nhiệm
Ngoài ra còn có các hệ điều hành: Linux, Unix, OS/2
c) Các phiên bản của hệ điều hành Windows
Windows 3.x, Windows 95, Windows 98, Windows Me.
Windows 2000 Pro, Windows XP, Windows Vista.
Windows NT, Windows 2000 Server, Windows 2003 Server:
dành riêng cho máy chủ - hệ điều hành mạng.


Các hệ điều hành hiện đại
• Windows 7