B ăGIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------
NGUY NăTH ăH NGăANH
M ăR NGăCHOăVAYăTIểUăDỐNGăT IăNGỂNăHĨNGă
NỌNGăNGHI PăVĨăPHỄTăTRI NăNỌNGăTHỌNă
VI TăNAMăậ CHIăNHỄNHăHĨăTHĨNH
LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ
Hà N i – N m 2015
B ăGIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------
NGUY NăTH ăH NGăANH
M ăR NGăCHOăVAYăTIểUăDỐNGăT IăNGỂNăHĨNGă
NỌNGăNGHI PăVĨăPHỄTăTRI NăNỌNG THỌNă
VI TăNAMăậ CHIăNHỄNHăHĨăTHĨNH
LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYểN NGÀNH: TÀI CHệNH – NGỂN HÀNG
Mẩ S
NG
IH
: 60340201
NG D N KHOA H C: TS. PH M TH HOA
Hà N i – N m 2015
Thang Long University Libraty
M CăL C
Trang
Trang bìa ph .............................................................................................
L i cam đoan..............................................................................................
M c l c.......................................................................................................
Danh m c ch vi t t t.................................................................................
Danh m c s đ , b ng bi u, hình v ...........................................................
L IăM ă
CH
U .................................................................................................. 1
NGă1.ăC ăS ăLụăLU NăV ăM ăR NGăCHOăVAYăTIểUăDỐNGă
C AăNGỂNăHĨNGăTH
NGăM I ............................................................ 4
1.1. KHÁI QUÁT V CHO VAY C A NGỂN HÀNG TH
NG M I ..... 4
1.1.1. Khái ni m, nguyên t c vƠ đi u ki n cho vay .......................................... 4
1.1.2. Phơn lo i cho vay .................................................................................... 6
1.2. CHO VAY TIểU DỐNG C A NGỂN HÀNG TH
NG M I ............ 7
1.2.1. Khái ni m cho vay tiêu dùng .................................................................. 7
1.2.2.
c đi m cho vay tiêu dùng .................................................................... 8
1.2.3 Vai trò c a cho vay tiêu dùng .................................................................. 9
1.2.4. Các hình th c cho vay tiêu dùng........................................................... 11
1.3. S
C N THI T M
HÀNG TH
R NG CHO VAY TIểU DỐNG T I NGỂN
NG M I .................................................................................. 16
1.3.1. Khái ni m m r ng cho vay tiêu dùng .................................................. 16
1.3.2 S c n thi t m r ng cho vay tiêu dùng ................................................ 16
1.3.3. Các ch tiêu đánh giá m r ng cho vay tiêu dùng ................................. 17
1.4. CÁC NHỂN T
NH H
NG
N M
R NG CHO VAY TIểU
DỐNG C A NHTM ....................................................................................... 21
1.4.1. Các nhơn t khách quan ........................................................................ 21
1.4.2. Các nhơn t ch quan ............................................................................ 24
1.5. KINH NGHI M M
R NG CHO VAY TIểU DỐNG C A M T S
NHTM TRểN TH GI I VÀ BÀI H C KINH NGHI M CHO CÁC NHTM
VI T NAM.................................................................................................. 27
1.5.1. Cho vay tiêu dùng c a NHTM M ....................................................... 27
1.5.2. Cho vay tiêu dùng c a NHTM Trung Qu c ......................................... 30
1.5.3. BƠi h c cho các NHTM Vi t Nam ........................................................ 33
CH
NGă2.ăTH CăTR NGăCHOăVAYăTIểUăDỐNGăT IăNHNo &
PTNTăCHIăNHỄNHăHĨăTHĨNH ............................................................... 36
2.1. KHÁI QUÁT V NHNo&PTNT CHI NHÁNH HÀ THÀNH ............... 36
2.1.1. Quá trình hình thƠnh vƠ phát tri n ........................................................ 36
2.1.2. C c u t ch c....................................................................................... 38
2.1.3. K t qu ho t đ ng kinh doanh c a NHNo & PTNT Chi nhánh HƠ
ThƠnh ............................................................................................................... 39
2.2. TH C TR NG CHO VAY TIểU DỐNG T I NHNo&PTNT CHI
NHÁNH HÀ THÀNH..................................................................................... 47
2.2.1. C s pháp lỦ c a ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i NHNo&PTNT chi
nhánh HƠ ThƠnh .............................................................................................. 47
2.2.2. Th c tr ng cho vay tiêu dùng t i NHNo&PTNT HƠ chi nhánh ThƠnh 48
2.3.
ÁNH GIÁ TH C TR NG CHO VAY TIểU DỐNG T I
NHNo&PTNT CHI NHÁNH HÀ THÀNH .................................................... 60
2.3.1. K t qu đ t đ
c ................................................................................... 60
2.3.2. H n ch vƠ nguyên nhơn ....................................................................... 62
CH
NGă3.ăGI IăPHỄPăM ăR NGăHO Tă
NGăCHOăVAYăTIểUă
DỐNGăT IăCHIăNHỄNHăNHNo&PTNTăHĨăTHĨNH............................ 70
3.1.
NH H
NG PHÁT TRI N CHO VAY TIểU DỐNG C A CHI
NHÁNH .......................................................................................................... 70
Thang Long University Libraty
3.2. GI I PHÁP M
R NG CHO VAY TIểU DỐNG T I CHI NHÁNH
HÀ THÀNH .................................................................................................... 72
3.2.1.
y m nh công tác huy đ ng v n ......................................................... 72
3.2.2. Ngơn hƠng ph i có chính sách c th v CVTD ................................... 74
3.2.3. Xơy d ng c ch khuy n khích phát tri n cho vay tiêu dùng ............... 75
3.2.4. Nơng cao ch t l
ng s n ph m vƠ d ch v ........................................... 76
3.2.5. a d ng hóa danh m c s n ph m CVTD.............................................. 78
3.2.6.
y m nh công tác Marketing đ i v i s n ph m CVTD ..................... 79
3.2.7. HoƠn thi n quy trình CVTD.................................................................. 82
3.2.8. Hi n đ i hóa công ngh ngơn hƠng ....................................................... 84
3.2.9. Phát tri n ngu n nhơn l c ..................................................................... 86
3.3. KI N NGH ............................................................................................. 87
3.3.1. Ki n ngh đ i v i Chính ph vƠ các b ngƠnh liên quan ...................... 87
3.3.2. Ki n ngh đ i v i NHNN ...................................................................... 88
3.3.3. Ki n ngh đ i v i NHNo&PTNT Vi t Nam ......................................... 89
K TăLU N .................................................................................................... 92
DANHăM CăTĨIăLI UăTHAMăKH O ..................................................... 93
L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan toƠn b n i dung c a lu n v n th c s “M r ng cho
vay tiêu dùng t i Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn - Chi
nhánh Hà Thành” lƠ công trình nghiên c u riêng c a b n thơn tôi, không
trùng l p v i các công trình nghiên c u t
ng t khác. Các d li u thông tin
th c p s d ng trong lu n v n lƠ có ngu n g c vƠ đ
c trích d n rõ rƠng.
Tôi xin ch u hoƠn toƠn trách nhi m v l i cam đoan nƠy!
H căviên
Nguy năTh ăH ngăAnh
Thang Long University Libraty
DANHăM CăCH ăVI TăT T
Ch ăvi tăt t
CV
Nguyênăngh a
Cho vay
CVTD
Cho vay tiêu dùng
KDNT
Kinh doanh ngo i t
KH
NHNN
NHNo&PTNT
NHTM
Khách hƠng
Ngơn hƠng NhƠ n
c
Ngơn hƠng Nông nghi p vƠ Phát tri n nông thôn
Ngơn hƠng th
ng m i
PGD
Phòng giao d ch
TCTD
T ch c tín d ng
TS B
TƠi s n đ m b o
TTQT
Thanh toán qu c t
WTO
T ch c th
DANHăM CăS ă
ng m i th gi i
,ăB NGăBI U
B ng 2. 1. Tình hình huy đ ng v n c a chi nhánh giai đo n 2010-2014 ....... 39
B ng 2. 2. Doanh s vƠ d n cho vay giai đo n 2010-2014 ........................ 42
B ng 2. 3. Ho t đ ng thanh toán qu c t giai đo n 2010-2014 ...................... 45
B ng 2. 4. Hoat đ ng kinh doanh ngo i t giai đo n 2010-2014 ................... 46
B ng 2. 5. Th c tr ng cho vay tiêu dùng giai đo n 2010-2014 ...................... 48
B ng 2. 6. T ng tr
ng doanh s CVTD giai đo n 2010-2014 ...................... 54
B ng 2. 7. T ng tr
ng d n cho vay tiêu dùng giai đo n 2010-2014 ......... 55
B ng 2. 8. S l
ng khách hƠng vay tiêu dùng giai đo n 2010-2014 ............ 56
B ng 2. 9. Tình hình n x u giai đo n 2010-2014 ......................................... 58
B ng 2. 10. L i nhu n t ho t đ ng cho vay tiêu dùng giai đo n 2010-2014 59
Bi u đ 1. 1. Cho vay tiêu dùng M giai đo n 2010 – 2014 .......................... 30
Bi u đ 1. 2. Cho vay tiêu dùng t i Trung Qu c giai đo n 2009 – 2014 ....... 31
Bi u đ 1. 3. T tr ng d n cho vay tiêu dùng trong t ng d n m t s ngơn
hƠng M vƠ Trung Qu c ................................................................................. 33
Bi u đ 2. 1. C c u v n huy đ ng theo đ i t
Bi u đ 2. 2. D n tín d ng theo đ i t
ng khách hƠng ..................... 40
ng giai đo n 2010-2014 ................ 43
Bi u đ 2. 3. L i nhu n giai đo n 2010-2014 c a chi nhánh HƠ ThƠnh ........ 47
Bi u đ 2. 4. Doanh s vƠ d n CVTD giai đo n 2010-2014....................... 49
Bi u đ 2. 5. C c u s n ph m CVTD giai đo n 2010-2014 ......................... 51
Bi u đ 2. 6. L i nhu n t CVTD giai đo n 2010-2014 ................................ 53
Bi u đ 2. 7. Doanh s cho vay tiêu dùng giai đo n 2010-2014 .................... 54
Bi u đ 2. 8. L i nhu n cho vay vƠ cho vay tiêu dùng giai đo n 2010 – 2014
......................................................................................................................... 59
S đ 1. 1. Cho vay tiêu dùng gián ti p .......................................................... 12
S đ 1. 2. Cho vay tiêu dùng tr c ti p .......................................................... 14
S đ 2. 1. C c u t ch c c a chi nhánh NHNo&PTNT HƠ ThƠnh ............. 38
Thang Long University Libraty
L IăM ă
U
1.ăLỦădoăch năđ ătƠi
NHTM lƠ m t t ch c tƠi chính trung gian đóng vai trò quan tr ng
trong n n kinh t qu c dơn. Tr
c đơy, các NHTM
Vi t Nam ch chú
tr ng đ n ho t đ ng kinh doanh truy n th ng lƠ cho vay ph c v s n xu t
kinh doanh đ i v i các t ch c, doanh nghi p. Tuy nhiên, tr
c áp l c c nh
tranh gay g t hi n nay, các NHTM đư vƠ đang chú tr ng phát tri n lo i
hình cho vay tiêu dùng đ ph c v đ i t
ng khách hƠng lƠ cá nhơn vƠ h
gia đình.
Hình th c cho vay tiêu dùng xu t hi n trong nh ng n m g n đơy lƠ
ngu n tƠi chính quan tr ng giúp các cá nhơn, h gia đình trong n n kinh t có
th ti p c n ngu n v n đ trang tr i các nhu c u c n thi t nh mua nhƠ, mua
xeầ
ơy lƠ ho t đ ng không ch mang l i ngu n thu đáng k cho ngơn hƠng
mƠ còn lƠ công c c nh tranh hi u qu gi a ngơn hƠng vƠ các t ch c tín d ng
khác. Nh n th c đ
c rõ t m quan tr ng c a cho vay tiêu dùng vƠ ti m n ng
phát tri n, các ngơn hƠng th
ng m i đư quan tơm đ i m i vƠ đa d ng các lo i
hình cho vay tiêu dùng đ thu hút khách hƠng vƠ qu ng bá th
ng hi u cho
chính ngơn hƠng c a mình. M c dù v y, so v i các ho t đ ng khác thì cho vay
tiêu dùng v n chi m t tr ng ch a cao c v doanh s l n d n cho vay vƠ
ch a phát huy đ
c vai trò v n có c a nó.
LƠ m t trong nh ng đ n v tiêu bi u c a Ngơn hƠng NN&PTNT Vi t
Nam, chi nhánh HƠ ThƠnh luôn chú tr ng m r ng quy mô vƠ ch t l
ng
d ch v cung ng, trong đó có d ch v cho vay tiêu dùng. Nghiên c u vƠ
xơy d ng chi n l
c m r ng hình th c tín d ng nƠy đang lƠ m c tiêu
không ch v i Ngơn hƠng NN&PTNT chi nhánh HƠ ThƠnh mƠ còn c a r t
nhi u các ngơn hƠng th
ng m i, các công ty tƠi chính khác. Chính vì th
1
tôi l a ch n đ tƠi: ‘‘M r ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng Nông
nghi p và phát tri n nông thôn - chi nhánh Hà Thành’’ cho lu n v n t t
nghi p c a mình.
2.ăT ngăquanănghiênăc u
- Các n
c phát tri n đư áp d ng cho vay tiêu dùng t lơu vƠ đ t đ
nh ng k t qu thƠnh công khi phát huy đ
nƠy. Tuy nhiên
đ
c
c vai trò c a lo i hình tín d ng
Vi t Nam, ho t đ ng nƠy còn khá m i m vƠ ch a phát huy
c nh ng u đi m c a nó. Vì v y trong nh ng n m g n đơy, cho vay tiêu
dùng tr thƠnh m i quan tơm c a các ngơn hƠng vƠ r t nhi u nhƠ kinh t c ng
nghiên c u v v n đ nƠy.
+ Tác gi Ph m Th Ph
ng Anh nghiên c u đ tƠi “Phát tri n ho t
đ ng cho vay tiêu dùng t i ngơn hƠng Th
ng m i c ph n Xu t nh p kh u -
chi nhánh HƠ N i”.
+ Tác gi Ph m H
nh ng lƠ “Nơng cao ch t l
ng Qu nh c ng vi t đ tƠi v cho vay tiêu dùng
ng cho vay tiêu dùng t i ngơn hƠng NN& PTNT
Vi t Nam chi nhánh Gia Lơm”.
Lu n v n đi vƠo nghiên c u v n đ “m r ng cho vay tiêu dùng”, lƠm
rõ khái ni m “m r ng”, đi vƠo tìm hi u các tiêu th c đánh giá m r ng cho
vay tiêu dùng, t đó đánh giá th c tr ng cho vay tiêu dùng vƠ đ xu t các bi n
pháp m r ng cho vay tiêu dùng t i Ngơn hƠng NN&PTNT Vi t Nam chi
nhánh HƠ ThƠnh.
3.ăM căđíchănghiênăc u
Lu n v n nghiên c u nh ng v n đ c b n, các ch tiêu đánh giá m
r ng cho vay tiêu dùng c a ngơn hƠng th
ng m i. Trên c s phơn tích th c
2
Thang Long University Libraty
tr ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng c a NHNo&PTNT Chi nhánh HƠ ThƠnh,
t đó đ xu t bi n pháp m r ng cho vay tiêu dùng t i Chi nhánh HƠ ThƠnh
trong th i gian t i.
4.ă
iăt
ngăvƠăph măviănghiênăc u
-
it
ng nghiên c u: Ho t đ ng cho vay tiêu dùng c a NHTM.
- Ph m vi nghiên c u:
+ Không gian: NHNo&PTNT Chi nhánh HƠ ThƠnh.
+ Th i gian: T n m 2010 cho đ n n m 2014.
ngăphápănghiênăc u
5.ăPh
- Ph
ng pháp nghiên c u đ
c s d ng lƠ ph
ng pháp mô t , phơn
tích th ng kê, t ng h p, so sánh, đánh giá, d báoầk t h p s d ng ki n th c
t ng h p các môn h c chuyên ngƠnh kinh t .
- D a vƠo s li u, báo cáo t ng k t c a NHNo&PTNT chi nhánh HƠ
ThƠnh ti n hƠnh tính toán, phơn tích m t s ch tiêu.
6.ăK tăc uăc aălu năv n
Lu n v n bao g m ba ch
Ch
hƠngăth
Ch
ng:
ngă1:ă C ă s ălỦălu năv ă m ă r ng choăvayătiêuădùngăc aăngơnă
ngăm i
ngă 2:ă Th că tr ng choă vayă tiêuă dùngă t iă ngơnă hƠngă nôngă
nghi păvƠăphátătri nănôngăthôn - chiănhánh HƠăThƠnh
Ch
ngă 3:ă Gi iă phápă m ă r ngă choă vayă tiêuă dùngă t iă ngơnă hƠngă
nôngănghi păvƠăphátătri nănôngăthônă- chiănhánhăHƠăThƠnh
3
CH
NGă 1. C ă S ă Lụă LU Nă V ă M ă R NG CHO VAY
TIểUăDỐNGăC AăNGỂNăHĨNGăTH
1.1.
NGăM I
KHỄIăQUỄTăV ăCHOăVAY C AăNGỂNăHĨNGăTH
NGăM I
1.1.1. Kháiăni m,ănguyênăt căvƠăđi uăki n cho vay
1.1.1.1. Khái ni m
Ngơn hƠng th
ng m i lƠ t ch c tƠi chính quan tr ng c a n n kinh t ,
đóng vai trò lƠ kênh cung ng v n cho các doanh nghi p th c hi n ho t đ ng
s n xu t kinh doanh, góp ph n kích thích vƠ thúc đ y s n xu t phát tri n.
Trong đó, cho vay lƠ m t d ch v chính trong h th ng s n ph m s n có c a
ngơn hƠng, chi m 70-80% tƠi s n có, góp ph n đem l i ngu n l i nhu n l n
đ ngơn hƠng t n t i vƠ phát tri n.
Cho vay lƠ hình th c c p tín d ng mƠ bên cho vay giao ho c cam k t
giao cho khách hƠng m t kho n ti n đ s d ng vƠo m c đích xác đ nh trong
m t th i gian nh t đ nh theo th a thu n v i nguyên t c có hoƠn tr c g c vƠ
lưi.
1.1.1.2. Nguyên t c cho vay
đ m b o an toƠn v n, trong quá trình cho vay các ngơn hƠng th
ng
m i luôn ph i tuơn th các nguyên t c sau đơy:
- Ti n vay ph i đ
c s d ng đúng m c đích đư tho thu n trong h p
đ ng tín d ng: Các doanh nghi p vƠ cá nhơn có nhu c u vay v n, tr
c khi
vay ph i trình bƠy v i ngơn hƠng m c đích vay v n, g i cho ngơn hƠng các k
ho ch hay d án s n xu t kinh doanh, các h p đ ng cung c p vƠ tiêu th s n
ph m, các tƠi li u k toán đ ngơn hƠng xem xét, cho vay. Khi cho vay, ngơn
hƠng cùng khách hƠng l p h p đ ng tín d ng vay v n vƠ khách hƠng ph i cam
k t s d ng ti n vay đúng m c đích vƠ đi u nƠy đ
c ghi trong h p đ ng vay
v n.
4
Thang Long University Libraty
Sau khi đư nh n đ
c ti n vay khách hƠng ph i s d ng đúng m c đích
nh đư cam k t. Ngơn hƠng có trách nhi m ki m soát vi c s d ng v n c a
khách hƠng, n u khách hƠng s d ng v n vay sai m c đích ngơn hƠng ph i áp
d ng các bi n pháp ch tƠi thích h p nh m ng n ng a r i ro có th x y ra cho
ngơn hƠng.
- Ti n vay ph i hoƠn tr đúng h n đ y đ c g c vƠ lưi: HoƠn tr lƠ
thu c tính v n có c a tín d ng, s hoƠn tr lƠ m i quan tơm hƠng đ u c a các
ngơn hƠng khi cho vay. Thu h i n c g c vƠ lưi đúng h n lƠ c s đ các
ngơn hƠng th
ng m i t n t i vƠ phát tri n.
có th th c hi n đ
c nguyên t c nƠy trong qu n lỦ v n vay ngơn
hƠng ph i xác đ nh th i h n cho vay, các k h n n c a t ng kho n vay, đ ng
th i th
ng xuyên theo dõi, đôn đ c khách hƠng trong vi c tr n .
1.1.1.3. i u ki n cho vay
Th nh t, khách hƠng ph i có đ t cách pháp lỦ
Quan h tín d ng gi a ngơn hƠng v i khách hƠng lƠ quan h đ
c pháp
lu t b o v . Do đó, các ch th tham gia quan h ph i có đ t cách pháp lỦ.
Trong quan h tín d ng s phát sinh s chuy n giao vƠ giao d ch v tƠi s n,
c n có s xác nh n c a các bên tham gia theo đúng quy đ nh c a lu t pháp.
Th hai, v n vay ph i đ
V n vay ph i đ
c s d ng h p pháp
c s d ng h p pháp t c lƠ không vi ph m pháp lu t
vƠ m c đích s d ng v n vay phù h p v i đ ng kỦ kinh doanh c a doanh
nghi p, t ch c kinh t . Vì v y, khi khách hƠng s d ng v n b t h p pháp thì
các tƠi s n s b phong to ho c b t ch thu t đó nh h
ng t i kh n ng hoƠn
tr g c vƠ lưi cho ngơn hƠng.
Th ba, khách hƠng ph i có n ng l c tƠi chính lƠnh m nh đ đ đ m
b o hoƠn tr ti n vay đúng h n đư cam k t. Doanh nghi p có tình hình tƠi
5
chính lƠnh m nh t c lƠ doanh nghi p đó có kh n ng qu n lỦ t t, ch ng minh
s phát tri n n đ nh c a khách hƠng; đ m b o cho khách hƠng có c s v ng
ch c v tƠi chính đ đ m b o cho cam k t hoƠn tr ti n vay đúng h n.
Th t , khách hƠng ph i có ph
ng án, d án s n xu t kinh doanh kh
thi vƠ hi u qu (đ i v i khách hƠng có d
án, ph
ng án s n xu t kinh
doanh), đ m b o các nguyên t c sinh l i đ có th hoƠn tr ngơn hƠng c g c
vƠ lưi.
Th n m, khách hƠng ph i th c hi n đ m b o ti n vay theo quy đ nh.
m b o ti n vay lƠ công c đ m b o trong vi c th c hi n trách nhi m vƠ
ngh a v c a khách hƠng trong quan h vay v n vƠ lƠ ngu n thanh toán “th
hai” cho NHTM (trong tr
ng h p khách hƠng không tr đ
c kho n vay).
1.1.2.ăPhơnălo iăchoăvayă
Lo i hình cho vay c a NHTM hi n nay r t đa d ng v i nhi u hình th c
cho vay khác nhau. Có nhi u cách phơn lo i cho vay, trong đó có m t s cách
phơn lo i ch y u nh sau:
1.1.2.1. D a vào ch th vay v n
Cho vay t ch c, doanh nghi p: Khách hƠng đi vay lƠ các t ch c,
doanh nghi p, m c đích ch y u lƠ vay cho ho t đ ng s n xu t kinh
doanh.
Cho vay cá nhơn, h gia đình: Khách hƠng đi vay lƠ các cá nhơn, h gia
đình, vay v i m c đích tiêu dùng ho c kinh doanh nh .
1.1.2.2. D a vào m c đích s d ng v n vay
Cho vay kinh doanh b t đ ng s n: th
ng bao g m các kho n vay xơy
d ng ng n h n, gi i phóng m t b ng hay cho vay dƠi h n tƠi tr vi c
mua nhƠ, mua đ t ầ
i v i lo i vay nƠy, tƠi s n ti n vay đ
cđ m
b o b ng chính tƠi s n th c (nh đ t, tòa nhƠầ)
6
Thang Long University Libraty
Cho vay ph c v s n xu t kinh doanh: LƠ kho n cho vay các doanh
nghi p, t ch c v i m c đích m r ng s n xu t kinh doanh.
Cho vay nông nghi p: LƠ kho n vay h tr nông dơn s n xu t nông
nghi p nh : tr ng tr t, ch n nuôi, b o v hoa mƠuầ
Cho vay ph c v nhu c u đ i s ng: Th
ng lƠ các kho n cho vay cá
nhơn, h gia đình v i m c đích tƠi tr cho các nhu c u tiêu dùng hƠng
ngƠy nh mua s m trang thi t b , ô tô, chi phí h c hƠnh, du l ch, y t ầ
Cho vay kinh doanh khác: LƠ các lo i hình khác không thu c các kho n
vay trên nh cho vay kinh doanh ch ng khoán, tƠi tr thuê muaầ
1.1.2.3. D a vào đ i t
ng v n vay
Cho vay tr c ti p: Khách hƠng đ n tr c ti p NHTM đ xin vay v n.
NHTM s gi i ngơn d a trên nh ng đi u kho n mƠ hai bên th a thu n.
Cho vay gián ti p: LƠ hình th c cho vay thông qua các t ch c trung
gian. Ngơn hƠng cho vay qua các t , đ i, h i, nhóm, nh nhóm s n xu t
h i nông dơn, h i c u chi n binh, h i ph n ...Các t ch c nƠy th
ng
xuyên liên k t các thƠnh viên theo m t m c đích riêng, song ch y u
đ u h tr l n nhau, b o v quy n l i cho m i thƠnh viên. Ngơn hƠng
c ng có th cho vay thông qua ng
i bán l các s n ph m đ u vƠo c a
quá trình s n xu t. Vi c cho vay theo cách nƠy s h n ch ng
i vay s
d ng ti n sai m c đích.
1.2.
CHOăVAYăTIểUăDỐNGăC AăNGỂNăHĨNGăTH
NGăM I
1.2.1. Kháiăni măchoăvayătiêuădùng
Cho vay tiêu dùng lƠ s n ph m tín d ng h tr ngu n tƠi chính cho các
nhu c u mua s m v t d ng gia đình; mua s m, xơy d ng vƠ s a ch a nhƠ ,
mua xe c gi i; thanh toán h c phí; đi du l ch; ch a b nhầ vƠ các nhu c u
thi t y u khác trong cu c s ng.
7
Trên th tr
ng hi n đư xu t hi n nhi u gói s n ph m cho vay tiêu dùng
đ khách hƠng l a ch n. NgoƠi lo i hình cho vay tr góp sinh ho t, tiêu dùng
vƠ cho vay tr n gói đ n khách hƠng ngay t i đi m bán hƠng (các siêu th ,
trung tơm mua s m l n), ng
i tiêu dùng có th ch n vay th tín d ng (qu c
t , n i đ a), th u chi tƠi kho n... Có th nh n th y ho t đ ng cho vay tiêu dùng
đánh vƠo nhu c u c a ng
i dơn nên nhanh chóng tr thƠnh l nh v c thu hút
vƠ m r ng danh m c khác hƠng c a ngơn hƠng hi n nay.
c đi măchoăvayătiêuădùng
1.2.2.ă
- V quy mô kho n vay: Quy mô m i món vay tiêu dùng th
ng nh
h n so v i món vay s n xu t kinh doanh. S d có đ c đi m nƠy lƠ do giá tr
c a các m t hƠng tiêu dùng th
vay ch đ b sung cho l
ng không quá l n (tr b t đ ng s n) vƠ kho n
ng nh còn thi u trong s v n mƠ khách hƠng đư có
s n đ ph c v m c đích tiêu dùng. Tuy nhiên do đ i t
ng c a vay tiêu dùng
lƠ m i t ng l p dơn c trong xư h i nhu c u c a con ng
vƠ th
ng xuyên nên s l
i lƠ không gi i h n
ng các kho n vay tiêu dùng r t l n.
- V lãi su t cho vay: Các kho n vay tiêu dùng th
đ nh, đ c bi t lƠ các kho n vay tiêu dùng tr góp.
ng có lưi su t c
i u nƠy khi n cho ngơn
hƠng có th g p r i ro v lưi su t n u chi phí huy đ ng v n t ng.
-
r i ro: Khi cho vay ph c v m c đích tiêu dùng, ngơn hƠng ph i
đ i m t v i nhi u r i ro. Tình hình tƠi chính c a cá nhơn, h gia đình có th
thay đ i nhanh chóng tùy theo tình tr ng công vi c hay s c kh e c a h . Vi c
th m đ nh vƠ quy t đ nh cho vay th
ng g p khó kh n do v n đ thông tin
không đ y đ . Các thông tin c a cá nhơn th
ng không rõ rƠng vƠ minh b ch
nh báo cáo tƠi chính ki m toán c a doanh nghi p. Do đó ch t l
c a các món vay tiêu dùng th
ng không cao vƠ th
ng thông tin
ng gơy khó kh n cho
8
Thang Long University Libraty
ngơn hƠng trong vi c đánh giá xét duy t cho vay h n lƠ các món cho vay s n
xu t kinh doanh.
- Chi phí: Chi phí các kho n vay tiêu dùng cao do các NHTM ph i t n
nhi u th i gian vƠ nhơn l c đi u tra, thu th p thông tin v ch th vay v n
tr
c khi đ a ra quy t đ nh cho vay. Bên c nh đó ngơn hƠng còn ph i ch u
m t s chi phí nh chi phí qu n lỦ kho n vay, theo dõi tình hình s d ng v n
vay c a khách hƠngầnên chi phí tính trên m t đ n v ti n t cho vay tiêu
dùng cao h n so v i các lo i hình cho vay khác.
- L i nhu n: Do r i ro vƠ chi phí cho vay tiêu dùng cao nên các NHTM
th
ng đ t m c lưi su t cao đ i v i các kho n cho vay tiêu dùng. M c lưi su t
nƠy ph i đáp ng đ
NHTM n m b t đ
c m c l i nhu n d ki n vƠ ph n bù r i ro. M t khác,
c tơm lỦ c a khách hƠng khi vay th
ng kém nh y c m
v i lưi su t mƠ quan tơm nhi u h n đ n kho n ti n h ph i tr hƠng tháng. V i
m c lưi su t cao nh v y, cho vay tiêu dùng th
ng lƠ kho n vay có m c l i
nhu n trên m t đ ng v n cho vay cao nh t so v i các lo i hình cho vay khác.
- Cho vay tiêu dùng ph thu c vào chu k kinh t : Khi n n kinh t t ng
tr
ng, s n xu t m r ng, t l th t nghi p gi m, thu nh p c a ng
đ i s ng c a h đ
i dơn t ng,
c c i thi n, nhu c u mua s m hƠng hoá d ch v nh đó
t ng lên, t o đi u ki n thu n l i cho ngơn hƠng phát tri n ho t đ ng cho vay
tiêu dùng. Ng
c l i khi n n kinh t suy thoái, s n xu t trì tr , thu nh p vƠ
m c s ng dơn c gi m sút, nhu c u tiêu dùng c ng gi m theo, d n đ n cho
vay tiêu dùng b thu h p.
1.2.3ăVaiătròăc a choăvayătiêuădùngă
i v i ngân hàng:
- Cho vay tiêu dùng giúp t ng kh n ng c nh tranh c a ngơn hƠng v i
các ngơn hƠng vƠ các TCTD khác, thu hút đ
9
cđ it
ng khách hƠng m i, t
đó giúp NHTM m r ng quan h v i khách hƠng. B ng cách nơng cao vƠ m
r ng m ng l
tiêu dùng, s l
i, đa d ng hoá s n ph m, nơng cao ch t l
ng d ch v cho vay
ng khách hƠng đ n v i ngơn hƠng s ngƠy cƠng nhi u h n vƠ
hình nh c a ngơn hƠng s cƠng đ p h n trong con m t khách hƠng. Trong Ủ
ngh c a công chúng, ngơn hƠng không ch lƠ t ch c ch bi t quan tơm đ n
các công ty vƠ doanh nghi p mƠ ngơn hƠng còn r t quan tơm t i nh ng nhu
c u nh bé, c n thi t c a ng
s ng c a ng
i tiêu dùng, đáp ng nguy n v ng c i thi n đ i
i tiêu dùng. T đó mƠ uy tín c a ngơn hƠng ngƠy cƠng đ
c
nơng cao h n.
- Cho vay tiêu dùng c ng lƠ m t công c marketing r t hi u qu , giúp
ngơn hƠng huy đ ng đ
c nhi u ngu n ti n g i c a dơn c .
- Cho vay tiêu dùng t o đi u ki n m r ng vƠ đa d ng hoá kinh doanh
t đó nơng cao thu nh p vƠ phơn tán r i ro cho ngơn hƠng.
i v i ng
h
i tiêu dùng, cho vay tiêu dùng giúp ng
ng các ti n ích tr
c khi tích l y đ ti n vƠ trong nh ng tr
chi tiêu c p bách. Cho vay tiêu dùng lƠ ph
s ng c a ng
i tiêu dùng đ
c
ng h p c n
ng th c góp ph n c i thi n m c
i tiêu dùng khi h ch a có đ y đ kh n ng thanh toán
hi n
t i. Tuy v y, vi c l m d ng vay tiêu dùng s lƠm gi m kh n ng ti t ki m
ho c chi tiêu trong t
ng lai, đ t trên vai ng
i tiêu dùng gánh n ng n n n
mƠ h có ngh a v ph i thanh toán c g c vƠ lưi.
Cu i cùng, đ i v i n n kinh t , cho vay tiêu dùng góp ph n kh i thông
lu ng chuy n d ch hƠng hoá. Quá trình s n xu t vƠ l u thông hƠng hoá n u
nh không có tiêu dùng thì t t y u s b t c ngh n, hƠng hoá không tiêu th
đ
c d n t i doanh nghi p b
đ ng v n vƠ đ
ng nhiên quá trình s n xu t
không th ti p t c. Ngơn hƠng lúc nƠy đóng vai trò quan tr ng trong vi c cho
ng
i tiêu dùng vay v n tr
c khi h tích lu đ s ti n c n thi t. Khách hƠng
10
Thang Long University Libraty
có ti n s tìm đ n doanh nghi p mua hƠng vƠ doanh nghi p tiêu th đ
c
hƠng hoá, sau đó m i có kh n ng thanh toán n cho ngơn hƠng. Khi đư tiêu
th đ
c hƠng hoá, doanh nghi p s m r ng s n xu t vƠ s tìm t i ngơn hƠng
đ ti p t c vay v n. Nh v y, cho vay tiêu dùng s có l i cho c ba bên:
ng
i tiêu dùng, doanh nghi p vƠ ngơn hƠng hay chính lƠ có l i cho c n n
kinh t . Tóm l i, cho vay tiêu dùng đ
hoá vƠ d ch v trong n
ki n thúc đ y t ng tr
c dùng đ tƠi tr cho chi tiêu v hƠng
c s t o hi u qu t t trong vi c kích c u, t o đi u
ng kinh t .
1.2.4. Cácăhìnhăth c choăvayătiêuădùng
1.2.4.1. C n c vào m c đích vay
- Cho vay tiêu dùng c trú: Cho vay tiêu dùng c trú lƠ các kho n cho
vay nh m tƠi tr cho nhu c u mua s m, xơy d ng ho c c i t o nhƠ
c a
khách hƠng lƠ cá nhơn ho c h gia đình.
- Cho vay tiêu dùng phi c trú: Cho vay tiêu dùng phi c trú lƠ các
kho n cho vay tƠi tr cho vi c trang tr i các chi phí mua s m xe c , đ dùng
gia đình, chi phí h c hƠnh, gi i trí vƠ du l ch...
1.2.4.2. C n c vào ph
ng th c hoàn tr
- Cho vay tiêu dùng tr góp:
trong đó ng
ơy lƠ hình th c cho vay tiêu dùng
i đi vay tr n (g m s ti n g c vƠ lưi) cho ngơn hƠng nhi u l n,
theo nh ng k h n nh t đ nh trong th i h n cho vay. Ph
đ
ng
ng th c nƠy th
ng
c áp d ng cho các kho n vay có giá tr l n ho c thu nh p đ nh k c a
i đi vay không đ kh n ng thanh toán h t m t l n s n vay.
- Cho vay tiêu dùng phi tr góp: Theo ph
ng th c nƠy ti n vay đ
khách hƠng thanh toán cho ngơn hƠng ch m t l n khi đ n h n. Th
kho n cho vay tiêu dùng phi tr góp ch đ
nh v i th i h n không dƠi.
11
c
ng thì các
c c p cho các kho n vay có giá tr
- Cho vay tín d ng tu n hoàn: LƠ các kho n cho vay tiêu dùng trong đó
ngơn hƠng cho phép khách hƠng s d ng th tín d ng ho c phát hƠnh lo i séc
đ
c phép th u chi d a trên tƠi kho n vưng lai. Theo ph
th i h n cho vay đ
nh p ki m đ
c th a thu n tr
ng th c nƠy, trong
c, c n c vƠo nhu c u chi tiêu vƠ thu
c t ng k , khách hƠng đ
c ngơn hƠng cho phép th c hi n vi c
vay vƠ tr n nhi u k m t cách tu n hoƠn, theo m t h n m c tín d ng.
1.2.4.3. C n c vào ngu n g c c a kho n n
- Cho vay tiêu dùng gián ti p: LƠ hình th c cho vay trong đó ngơn hƠng
mua các kho n n phát sinh do nh ng công ty bán l đư bán ch u hƠng hóa
hay d ch v cho ng
i tiêu dùng.
(1)
NG
I TIểU DỐNG
CỌNG TY BÁN L
(2)
(5)
(3
(4)
NGỂN HÀNG
TH
NG M I
S ăđ ă1.ă1. Choăvayătiêuădùngăgiánăti p
(1): Công ty bán l vƠ ng
hƠng hóa. Thông th
ng, ng
i tiêu dùng kỦ k t h p đ ng mua bán ch u
i tiêu dùng ph i tr tr
c m t ph n giá tr tƠi
s n.
12
Thang Long University Libraty
(2): Công ty bán l giao tƠi s n cho ng
i tiêu dùng đ ng th i gi l i
quy n s h u tƠi s n
(3): Công ty bán l bán b ch ng t bán ch u hƠng hóa cho ngơn hƠng.
(4): Ngơn hƠng thanh toán ti n còn thi u cho công ty bán l .
(5): Ng
i tiêu dùng thanh toán ti n tr góp cho ngơn hƠng theo h n
m c vƠ k h n đ
c xác đ nh
u đi m:
+ Cho phép ngơn hƠng d dƠng t ng doanh s cho vay tiêu dùng,
ti t gi m đ
c chi phí cho vay.
+ LƠ ngu n g c c a vi c m r ng quan h v i khách hƠng vƠ các
ho t đ ng ngơn hƠng khác.
+ Trong tr
ng h p có quan h v i nh ng công ty bán l t t, cho
vay tiêu dùng gián ti p an toƠn h n cho vay tiêu dùng tr c ti p.
Nh
c đi m:
+ NHTM không ti p xúc tr c ti p v i ng
i tiêu dùng đư đ
c
bán ch u.
+ Thi u s ki m soát c a ngơn hƠng khi công ty bán l th c hi n
vi c bán ch u hƠng hóa.
+ K thu t nghi p v cho vay tiêu dùng gián ti p có tính ph c
t p cao.
- Cho vay tiêu dùng tr c ti p: lƠ hình th c cho vay trong đó ngơn hƠng
tr c ti p ti p xúc v i khách hƠng đ ti n hƠnh cho vay vƠ thu n .
13
(2)
I TIểU DỐNG
NG
CỌNG TY BÁN L
(4)
(5)
(3)
(1)
NGỂN HÀNG
TH
NG M I
S ăđ ă1.ă2. Choăvayătiêu dùngătr căti p
(1): Ngơn hƠng vƠ ng
(2): Ng
i tiêu dùng kỦ k t h p đ ng vay.
i tiêu dùng tr tr
c m t ph n s ti n mua tƠi s n cho công ty
bán l .
(3): Ngơn hƠng thanh toán s ti n mua tƠi s n còn thi u cho công ty bán
l .
(4): Công ty bán l giao tƠi s n cho ng
(5): Ng
i tiêu dùng.
i tiêu dùng thanh toán ti n vay cho ngơn hƠng.
Cho vay tiêu dùng tr c ti p bao g m các ph
+ Cho vay tr theo đ nh k : LƠ ph
ng th c:
ng th c trong đó khách hƠng vay
vƠ tr tr c ti p cho ngơn hƠng v i m c tr vƠ th i h n tr m i l n đ
c quy
đ nh khi cho vay.
+ Th u chi: LƠ nghi p v cho phép m t khách hƠng rút ti n t tƠi kho n
v
t quá s d Có, t i m t h n m c đư đ
thông th
c th a thu n.
có th cho vay,
ng gi a ngơn hƠng vƠ khách hƠng ph i th a thu n v : h n m c, lưi
su t, yêu c u đ m b o phí các lo i, yêu c u đ m b o tín d ng (n u có)ầ
14
Thang Long University Libraty
+ Th tín d ng: LƠ nghi p v tín d ng trong đó ngơn hƠng phát hƠnh
th cho nh ng ng
i có tƠi kho n
m c gi i h n tín d ng t i đa mƠ ng
ngơn hƠng đ đi u ki n c p th vƠ đ nh
i có th đ
tín d ng g m th a thu n gi a 3 bên: ng
hƠng.
đơy, th đư b o đ m cho ng
c s d ng. Ph
ng th c th
i gi th , ngơn hƠng vƠ ng
i bán hƠng r ng ng
i bán
i gi th đư đ
c
ngơn hƠng b o lưnh m t s ti n nh t đ nh.
Ph
tr
ng th c tr c ti p có u đi m: ngơn hƠng có th t n d ng các s
ng c a nhơn viên tín d ng – nh ng ng
iđ
c đƠo t o chuyên môn vƠ có
nhi u kinh nghi m trong l nh v c tín d ng. Do đó, các quy t đ nh tín d ng
tr c ti p c a ngơn hƠng th
chúng đ
ng có ch t l
ng cao h n so v i tr
ng h p
c quy t đ nh b i nh ng công ty bán l . Hình th c nƠy c ng linh
ho t h n vƠ cho phép ngơn hƠng th t ch t m i quan h tín d ng v i các khách
hƠng có quan h tr c ti p v i ngơn hƠng.
1.2.4.4. C n c theo hình th c b o đ m ti n vay
- Cho vay có tài s n đ m b o: lƠ hình th c mƠ kho n vay c a khách
hƠng đ
c b o đ m b ng tƠi s n c m c th ch p. Giá tr tƠi s n đ m b o lƠ
c s đ ngơn hƠng xác đ nh s ti n cho vay. Trong tr
ng h p khách hƠng
không có kh n ng thanh toán ngơn hƠng s phát m i tƠi s n đ thu h i n .
- Cho vay không có tài s n đ m b o: lƠ hình th c ngơn hƠng cho vay
d a trên uy tín vƠ kh n ng tƠi chính c a khách hƠng mƠ không yêu c u khách
hƠng ph i th ch p hay c m c tƠi s n.
1.2.4.5. C n c theo th i h n vay
- Cho vay ng n h n: đ i v i các kho n vay có th i h n d
i 12 tháng.
- Cho vay trung và dài h n: đ i v i các kho n vay có th i h n t trên
12 tháng tr lên.
15
1.3. S ă C Nă THI Tă M ă R NGă CHOă VAYă TIểUă DỐNGă T Iă NGỂNă
HĨNGăTH
NGăM I
1.3.1. Kháiăni măm ăr ngăchoăvayătiêu dùng
Tr
c h t, khi nói v m r ng cho vay tiêu dùng, ta c n ph i xem xét
vi c m r ng theo c hai chi u h
ng. Th nh t lƠ m r ng cho vay tiêu dùng
theo chi u r ng, ngh a lƠ nơng quy mô, m r ng v s l
cho vay, các ph
ng các h p đ ng
ng th c cho vay tiêu dùng sao cho đa d ng, phong phú. Th
hai lƠ m r ng theo chi u sơu, ngh a lƠ s l
Ngơn hƠng c n nơng cao ch t l
ng ph i đi kèm theo ch t l
ng,
ng c a t ng s n ph m cho vay tiêu dùng.
1.3.2ăS ăc năthi tăm ăr ngăchoăvayătiêuădùng
Cho vay tiêu dùng lƠ hình th c tín d ng đư ra đ i t lơu trên th gi i vƠ
c c k ph bi n t i các n
c phát tri n. Tuy nhiên
Vi t Nam, cho vay tiêu
dùng còn khá m i m vƠ ch a th c s phát tri n. Ch t đ u th k 20, các
NHTM b t bu c ph i m r ng d ch v cho vay, thu hút khách hƠng b ng cách
cung c p các s n ph m cho vay tiêu dùng lƠ do:
Th nh t, ngơn hƠng nh n th c đ
c vai trò quan tr ng c a cho vay
tiêu dùng đ i v i b n thơn NHTM vƠ c n n kinh t . Cho vay tiêu dùng giúp
ngơn hƠng phát tri n m i quan h v i khách hƠng, t đó lƠm t ng kh n ng
huy đ ng v n c ng nh phát tri n các d ch v dơn c cho ngơn hƠng. Bên
c nh đó, CVTD t o đi u ki n cho ngơn hƠng đa d ng hóa ho t đ ng kinh
doanh t đó t ng l i nhu n vƠ phơn tán r i ro; góp ph n kích thích s n xu t vƠ
thúc đ y t ng tr
ng kinh t .
Th hai, trong xu th c nh tranh gay g t hi n nay gi a các NHTM, các
s n ph m cho vay truy n th ng không còn tính riêng bi t đ thu hút khách
hƠng thì CVTD chính lƠ “mi n đ t m i” đ các ngơn hƠng khai thác. Vi c
cung c p các s n ph m CVTD th a mưn t i đa nhu c u c a t ng cá nhơn s
16
Thang Long University Libraty
giúp nơng cao uy tín vƠ hình nh c a ngơn hƠng, t o d ng lòng trung thƠnh
c a khách hƠng, giúp ngơn hƠng t n t i b n v ng trong c nh tranh.
Chính vì v y, vi c các ngơn hƠng h
ph m CVTD lƠ m t xu h
ng m i m r ng cung c p s n
ng phát tri n t t y u vƠ c n thi t.
1.3.3. Cácăch ătiêu đánhăgiáăm ăr ngăchoăvayătiêuădùng
M r ng cho vay tiêu dùng c a các ngơn hƠng th
hi n
ng m i đ
c th
m t s đi m ch y u sau:
+
i v i khách hƠng: M r ng cho vay tiêu dùng có ngh a lƠ ph i tho
mưn đ
c các nhu c u h p lỦ c a khách hƠng v kh i l
ng cung c p, s đa
d ng hoá các hình th c cho vay tiêu dùng c ng nh các d ch v kèm theo.
+
i v i các ngơn hƠng th
chi m m t kh i l
ng m i: Cho vay tiêu dùng c n ph i
ng đáng k trong t ng d n cho vay c a ngơn hƠng. Tuy
nhiên, bên c nh vi c m r ng cho vay, ngơn hƠng c ng c n chú Ủ đ n ch t
l
ng c a kho n vay, sao cho đ m b o m r ng g n v i cho vay tiêu dùng
ch t l
ng cao.
Nh v y khi đánh giá m c đ m r ng cho vay tiêu dùng, ng
th
i ta
ng s d ng các ch tiêu sau:
* Doanh s cho vay:
- Ch tiêu ph n ánh s t ng tr
T ng tr
ng doanh
s tuy t đ i
=
ng doanh s CVTD tuy t đ i:
T ng doanh s cho
vay tiêu dùng n m t
-
T ng doanh s cho vay
tiêu dùng n m (t-1)
Ch tiêu nƠy cho bi t doanh s cho vay tiêu dùng n m (t) so v i n m
tr
c đó t ng (gi m) v con s tuy t đ i lƠ bao nhiêu. Khi ch tiêu nƠy t ng
lên cho th y ho t đ ng cho vay tiêu dùng c a ngơn hƠng đư đ
- Ch tiêu ph n ánh s t ng tr
T ng tr
ng doanh s
=
ng doanh s CVTD t
Giá tr t ng tr
17
c m r ng.
ng đ i:
ng doanh s tuy t đ i x 100%